Het EK voetbal is weer begonnen! Europese en wereldkampioenschappen gaan meestal samen met een overdaad aan oranje. Nu is het echter anders. Voetballiefhebber Bert Immerzeel schuift dit keer aan in stemmig zwart.
Een voetbalwedstrijd op Java, vermoedelijk Bandoeng
Door Bert Immerzeel
Mocht u niet van voetbal houden, dan kunt u dit stukje beter overslaan. Vergeef me, ik schrijf het uit liefde voor het spel, maar natuurlijk ook uit frustratie omdat het Nederlandse elftal zich niet heeft geclassificeerd voor het Europese Kampioenschap. Albanië, Wales en Noord-Ierland doen mee, wíj niet. Kan het nóg erger?
Ik zal het toernooi wel volgen, maar moet nog op zoek naar een nieuwe favoriet. Dat zal dan een team moeten zijn met grote namen, want zónder wordt het al snel een saai spelletje. Net als bij wielrennen gaat de voetballerij niet zonder roddel en intrige. Al was het alleen al omdat de media daarmee ook de dagen kunnen vullen waarop níet wordt gevoetbald.
Roddel en intrige
Messi, samen met zijn vader, voor de rechtbank
Een voorbeeld: een paar weken geleden moest Messi in Barcelona voor de rechter verschijnen omdat hij miljoenen aan inkomsten niet heeft opgegeven aan de belasting. “En, meneer Messi”, vraagt de rechter, “U wist dus niet wat er met u geld gebeurde?” Messi krimpt ineen. “Nee, meneer de rechter, geen idee.” De man die anders een heel voetbalveld kan bestrijken, probeert zich nu zo klein mogelijk te maken en zich voor te doen als een slachtoffer van zijn financiële adviseurs. Ook Neymar, een andere speler van Barcelona, staat terecht. Met zijn overgang naar Catalonië, een paar jaar geleden, zijn tientallen miljoenen zoekgeraakt. Het spoor loopt naar de familie van de sterspeler. Smullen voor de media.
Is het alleen Barcelona dat te maken heeft met misstanden. Natuurlijk niet. Bij Real Madrid is het vooral de Franse speler Benzema die in de negatieve belangstelling staat. Hij zou betrokken zijn bij een afpersingszaak. Is het alleen Spanje? Natuurlijk niet, ook het Nederlandse voetbal had zijn affaires. Wie herinnert zich nog de kwestie Kluivert, of Van Persie? Smullen voor de media.
Op zoek naar geluk
Beb Bakhuys (1935)
En ja, ook Indië had zijn ´enfant terrible´: Beb Bakhuys. Nog maar 20 jaar oud zijnde, maar inmiddels in Nederland al beroemd voetballer, reisde hij in 1930 aan boord van het stoomschip Patria naar Batavia. Wat hij daar zocht? Heel simpel: werk. Het beroepsvoetbal bestond in Nederland nog niet, en dus moesten voetballers, net als iedereen, op zoek naar een baantje. Bakhuys was ooit geboren in Indië, zó groot was de stap dus niet. Zijn vader, employé op een suikerfabriek in de buurt van Tegal, was na de dood van zijn vrouw met zijn kinderen naar Nederland gereisd. Beb was toen 7 jaar oud. Later keerden vader en de kinderen weer één voor één naar Indië terug.
In Indië aangekomen, vond Beb werk bij de Bataafsche Petroleum Maatschappij in Soerabaja, en werd daar lid van voetbalvereniging Thor. Hij was er meer dan welkom. De pers was laaiend enthousiast. Enkele maanden na zijn aankomst leidde hij het stadsteam van Soerabaja tegen dat van Semarang naar een 11-1 overwinning: “En dan Bakhuys, de aanvalsleider. Hij nam ´slechts´ 6 doelpunten voor zijn rekening. (…) Het is opvallend, hoe snel deze rasspeler zich populair heeft weten te maken. Want een ontmoeting met Bakhuys in de gelederen moet publiek trekken, hetgeen ook gistermiddag weer bleek. De ontmoeting zelve immers had niets om het lijf, doch het veld was zwart van de mensen.”
Het vertrek
Beb Bakhuys tijdens interland Nederland-België in het Feyenoordstadion, 1937
Zo goed als het ging op het veld, zo slecht ging het daarbuiten. Een grote mond tegen een bestuurslid van zijn club kwam hem op een paar maanden schorsing te staan. En ook in zijn dagelijkse werk rezen problemen. We weten niet precies wat hij bij de B.P.M. deed, maar hij moet daarnaast nóg een handeltje hebben gehad. In juli 1933 meldde de krant: “De Raad van Justitie te Soerabaja heeft uitgesproken het faillissement van E.H. Bakhuys, geëmployeerde bij de B.P.M. te Soerabaja.”
Zoals vóór zijn komst in Indië al was gebeurd, zo gebeurde ook nu. Bakhuys was onkundig om zijn bestaan richting te geven, en lichtte voor de zoveelste keer zijn hielen. Zijn fans vernamen uit de krant dat hij in oktober 1933 weer naar Nederland zou gaan, drie en een half jaar na zijn aankomst.
De pers was mild in die dagen. Interviews werden niet gegeven, en sterspelers werden alleen gevolgd binnen de lijnen. Als Bakhuys nu had geleefd, dan hadden we veel meer van hem geweten. Dan had hij, net als Messi en Neymar, miljoenenclaims aan zijn voetbalbroek gekregen. En dan was hij zeker ooit de grootste voetballer geweest, in Indonesië geboren. Smullen voor de media.
x
Java Post 
Met foto van pa en ma Bakhuys. Met dank aan de copyrighthouder Diederik van Vleuten.
Ben ook een fan van goed voetbal en heb genoten van de oude voetballers als Bep Bakhuis, Faas Wilkens, Cor van de Hart, Rijvers en Jan van Geen.
Nu kijk ik alleen naar aantrekkelijke wedstrijden. Het maakt mij niet uit welk team of land er speelt.
Ik kan met trots zeggen dat mijn vader voor de oorlog een goede voetballer was.
Zie: http://myindoworld.com/soccer-match-between-medan-and-black-diamant-sawahlunto/?doing_wp_cron=1465661826.1910710334777832031250
Daar kun je met recht trots op zijn, Ron!
Ik hou ook van voetbal. Mijn gedachten gaan dan naar Bandoeng waar ik de meeste jaren van mijn jeugd heb doorgebracht. Waar o.m de voetbalclubs UNI (Uitspanning Na Inspanning) en SIDOLIG(Spelen In De Open Lucht Is Gezond) elkaars concurrenten waren.
De “stedenwedstrijden”die jaarlijks werden gespeeld. De internationale ontmoetingen.
Van de jaren 1950/1955 herinner ik mij de spelers van UNI o,m. van Onselen, Voogt, Franciscus, Harting, Leander, van Bommel, Roumimper.
In het Jubileumboek van UNI 1903-1953 zie ik ook mijn vader’s naam E Anthonijsz (UNI’s eerste midvoor. Ik herinner mij ook nog de avonden dat wij voor de radio luisterden naar voetbalwedstrijden in Nederland! En niet te vergeten toen een Nederlands Indies elftal in Nederland kwam spelen! Wat een mooie tijd, om niet te vergeten.
Geachte heer Anthonijsz,
in uw reactie vermeld u het “Jubileumboek van UNI 1903-1953”. Aangezien ik me sinds een jaar of vijf in mijn vrije tijd bezig houd met de geschiedenis van het voetbal in Nederlands-Indië ( zie http://www.rsssf.com/tablesi/indiechamp.html en v.w.b. Bandoeng met name http://www.rsssf.com/tablesi/indiechamp.html#stadban ) zou ik graag eens een kijkje nemen in dat boek. Dankzij het KITLV heb ik (pdf) scans van enkele andere boeken weten te bemachtigen (o.a. het jubileumsboek van Hercules (Batavia) 1900-1950 en het in 1949 verschenen gedenkboek van de toenmalige bond VUVSI-ISNIS), maar van het Jubileumboek van UNI had ik tot nu toe geen weet.
Als u een mogelijkheid ziet om mij die gelegenheid te geven (ik ga er graag voor op reis), kunt u mij dan s.v.p. een e-mail sturen aan karel@rsssf.com ?
Met vriendelijke groeten,
Karel Stokkermans
Andere voetbalverhalen in Java Post:
en:
“””””””””Ik was er niet bij in functie, maar door mijn relatie met Theo v.d.Loos die e. en a. organiseerde vanuit zijn functie als sportofficier. Ik praat hier verder niet graag meer over, want het heeft me al een trauma bezorgd..
vr.groet
F.J.J.Berings sergeant Indieveteraan.””””””””””””””””””
Bovenstaande werd geschreven op 31-5-2012. En niet zo lang geleden werd er ook gepraat/geschreven over trauma. In 2012 heeft niemand er aandacht besteed. Reden: niemand heeft dat ervaren en las er gewoon overheen.
Blijkbaar was er toen een onbegrip en vandaag begrijp men er nog steeds niets van. Of wil men het liever niet weten?
Waarschijnlijk is er daarom zoveel onbegrip jegens elkaar op deze site.
Wij raken op deze site vaak onderwerpen die bij enkele mensen zeer gevoelig liggen. Vooral als ze het meegemaakt hebben. Probeer door de regels heen te lezen.
O, ik pleit niet voor mij zelf. Ik kan tegen een stootje!
Ik zie Bep Bakhuis vlak voor WOII nog, met zijn been in het gips, in de etalage van de sigarenwinkel van zijn vader in de Weimarstraat in Den Haag zitten.
Lionel Messi had als kind een hormonaal medisch probleem en kon niet goed groeien waardoor hij slechts 1.69m is geworden. Kassian! Hij werd vroeger’@ 1.27m ‘la pulga atomica’ (Atomic Flea) genoemd (= vlo – Si Kutu).
Binnenkort krijg ik logë’s (ouder echtpaar) uit Argentinië en vraag ik hun uit over Messi.
Maandag wordt mijn eigen zeer pijnlijke knieblessure verder behandeld. Heb krukken gekocht waar ik eerst mee moet oefenen. ’t Valt niet mee!
Si Pincang
“””””””””Lionel Messi had als kind een hormonaal medisch probleem en kon niet goed groeien waardoor hij slechts 1.69m is geworden. “””””””””””””
Dacht dat een behoorlijke lengte is.
Lionel Messi had als kind een hormonaal medisch probleem en kon niet goed groeien waardoor hij slechts 1.69m is geworden. Dacht dat een behoorlijke lengte is.
Logisch toch, als hij ervoor met hormonen behandeld is geweest! $900 per maand kostte de behandeling die door 2 Argentijnse clubs werden betaald. De behandeling duurde 14 jaar van zijn leven! Hij is ’t waard geweest!
Uiteindelijk zoek ik mijn heil bij een orthopedist in …België. Dat gebeurt pas op 12 juli; nog effe door de zure jeruk nipis/limoen bijten. De appels zijn al op.
Ik hou van voetbal. Het is voor mij – als vrouw – een plezier om de voetbalwedstrijden van EK en WK te volgen. Daar zit pit in. En emotie. Andere voetbalwedstrijden vind ik wat matjes. Dat enthousiasme voor het voetbal heb ik overgekregen van mijn vader. Altijd stond de televisie aan, als er EK/WK voetvalwedstrijden waren. Met luid commentaar en soms voetgestamp en handgeklap als er een doelpunt viel bij het favoriete land werden deze uitzendingen begeleid. Op den duur deed ik eraan mee. Prachtig. Mijn vader deed in Indie in Bandoeng ook aan voetballen. Helaas kwam er een fataal einde aan een van zijn lievelingssporten, (Naast het voetballen was hij namelijk ook een fervent jager op wilde zwijnen.) Maar tijdens een voetbalwedstrijd schopte hij – per ongeluk – de bal met keeper en al het doel in. Mijn vader werd voor het leven geschorst.
Ellen
Ben een “Oude Bandoenger”, Hoe heet je vader als ik vragen mag? Want wat je me daar vertelt heb ik nooit van gehoord. Weet wel dat jagers “sterke”verhalen kunnen vertellen. Bij welke club heeft hij gespeeld?
Mijn vader is Carlo de Bats. Ik weet niet bij welke club hij speelde. Misschien was het een onbekende amateurclub. Hij kwam alleen met dit korte verhaal toen er voetbal was op de teevee. Verder weet ik er niets van. Ik hoopte, dat een van de lezers een en ander kon bevestigen.
Hai Ellen,
ik zie dat jij ,als vrouw, een voetballiefhebster bent. Ik heb zelf tot mijn 55ste gevoetbald en moest toen door slijtage (kanaal stenose) stoppen met mijn geliefde sport.Geschorst ben ik nooit en ik vraag me af of een “per- ongeluk- overtreding” een levenslange schorsing als straf moet krijgen. Ik wens jou voor morgen een fijne Nederland-Belgie .
Die wedstrijd tegen Semarang, op 6 april 1930, eindigde in 11-1 (met 5 goals van Bakhuys) en was inderdaad volkomen onbelangrijk: het was de laatste wedstrijd voor beide ploegen in de oostjavaanse voorronde voor de stedenwedstrijden en ze hadden zich allebei al geplaatst dankzij overwinningen op Djokjakarta en Malang.
Vijf weken later, op 11 mei 1930, stonden beide ploegen weer tegenover elkaar, in de voorwedstrijd voor het stedentoernooi, wederom in Soerabaja. Dit keer werd het 12-3, met 6 goals van Bakhuys en 4 van een ander (oud-)international, Felix Smeets. Op het eindtoernooi in Semarang versloeg Soerabaja vervolgens ook nog Bandoeng (5-1, 1 goal van Bakhuys) en Batavia (3-1, wederom 1 goal van Bakhuys) en werd zo Java-kampioen.
In 1932 werd Soerabaja opnieuw kampioen (nadat Bandoeng in 1931 verrassend de sterkste was geweest), dankzij een 4-2 zege in de laatste wedstrijd tegen Batavia (met 2 goals van Bakhuys).
Ook in 1933 deed Bakhuys nog mee bij de stedenwedstrijden, en hij scoorde wederom 2 keer in de beslissende wedstrijd tegen Batavia, maar Soerabaja verloor desondanks met 3-4 van de hoofdstedelingen, die o.a. de Chinese superster Lee Wai-tong in de gelederen hadden.
Zijn laatste wedstrijd in Indië was een competitie-wedstrijd voor de stadscompetitie van Soerabaja met THOR tegen de Ambonese club Mena Moeria op 8 oktober 1933. Bakhuys was dus ruim 3 en een half jaar in Indië.
Dank voor je scherpe meelezen, Karel! Je hebt gelijk: Bakhuys vertrok in 1933, en niet in 1932. Heb dat aangepast, evenals de eindstand van de wedstrijd Soerabaja-Semarang (11-1 i.p.v. 12-1). Wel houdt ik het er voorlopig op dat Bakhuys zes doelpunten maakte in die wedstrijd, zoals vermeld in Soerabaijaasch Handelsblad van 7 april 1930. Maar goed, een kniesoor die daar op let…
Tja, het Handelsblad van die dag vond de wedstrijd te eentonig voor een chronologisch verslag, De Indische Courant van diezelfde dag heeft wel een verslag met vermelding van elk doelpunt; Bakhuys scoorde er 5: 2-0, 3-0, 4-0 (penalty), 7-0 en 8-1; de andere goals kwamen op rekening van Pang Keasberry (1-0, 5-0 en 11-1), Sadjimin (6-0 en 9-1) alsmede Feuerberg (10-1).
Jammer dat het geen gekleurde foto is, want het type tenue van de voetballer lijkt heel erg veel op die van voetbalclub THOR uit Surabaya.ca. 1950-1954 donkerblauw vest met witte broek..
Inmiddels weet ik waar deze foto genomen is: het is het veld van UNI, op de Aloon2 in Bandoeng.
Nog een kleine opmerking over het vertrek van Bakhuys uit Indië: geheel onopgemerkt, zogezegd als een dief in de nacht, is hij daar niet vertrokken. Zowel voorafgaand aan zijn voorlaatste wedstrijd (op 4 oktober met THOR tegen een bondselftal van Malang, overigens een smadelijke 0-7 nederlaag) als in de rust van zijn laatste wedstrijd (een 3-2 overwinning op Mena Moeria voor de stadscompetitie op 8 oktober) werd de vedette nog door verschillende dignitarissen (o.a. van de Soerabajasche bond, van de NIVB en van verschillende clubs) gehuldigd en in de bloemetjes (o.a. 3 verschillende kransen op 4 oktober) gezet. Bakhuys zelf sprak beide malen nog een kort dankwoord. Die laatste wedstrijd op 8 oktober eindigde overigens nog in een kloppartij, omdat teleurgestelde supporters van Mena Moeria (waaronder kennelijk ambonese militairen) het veld bestormden en de THOR-spelers aanvielen. En met dat voetbalgeweld hebben we weer een link met het lopende EK…
“””””En met dat voetbalgeweld hebben we weer een link met het lopende EK…””””””””””
What’s new!
Ik heb niets met voetbal (behalve wanneer WIJ, dus ik, winnen), maar het is zo leuk dat zo velen herinneringen hebben aan het voetbal in Indië. Sloegen ze toen elkaar ook al dood?
Maar natuurlijk. De kranten maakten met enige regelmaat melding van relletjes naar aanleiding van voetbalwedstrijden. In december 1931 viel daarbij in Kota-Radja een dode (door een messteek). Er zullen wel meer dergelijke incidenten zijn geweest. En zie ook https://javapost.nl/2012/05/30/voetbal-is-oorlog/ maar in dat geval had de voetbalwedstrijd op zich niets met de dodelijke afloop te maken.
Ook in de wedstrijden zelf werd af en toe stevig gespeeld. Al in 1910 werd legerofficieren in Batavia verboden om tegen onderofficieren of gewone soldaten te spelen, vanwege in dat verband opgelopen verwondingen. Er waren ook een aantal noodlottige botsingen op het veld (al dan niet opzettelijk), waarbij spelers aan de gevolgen overleden.
Tenslotte is er het tragische geval van oud-international Law Adam (11 interlands voor Nederland, uitvinder van de schaarbeweging, en tevens eenmalig Zwitsers international, zie http://www.rsssf.com/miscellaneous/adam-intlg.html ), die op 25 mei 1941 overleed na een wedstrijd in Soerabaja, in zijn geval niet vanwege een overtreding maar een zwak hart.
Toen,In dien tijd was ik maar een klein jochietje en kan dus niets inbrengen. Maar toch vind ik wel wel heel leuk en interresant om jullie berichten over het voetbalspel te lezen. Ik ben Surabayaan, Marcus Dirgo
Mijn – ongedateerde maar unieke – herinnering aan Bakhuys is een actiefoto, een sprong voor een welgerichte kopbal. Mijn vader, die in zijn jonge jaren niet onverdienstelijk (amateur)voetbalde, haalde me erbij om me te wijzen op een prima gefotografeerd detail: Kijk, zó kop je een bal. Weinigen doen dat als Bakhuys: met open ogen… .-
Ik denk dat vele voetballiefhebbers met mij nu de E.K wedstrijden op TV volgen. Soms vraag ik mij af: is dit nog “voetballen”? Lijkt mij meer een “rugby-wedstrijd”. Eerst de “de man”en dan “de bal”.
Of zie ik het fout? Zijn de spelregels gewijzigd?
“””””””””Eerst de “de man”en dan “de bal”.
Of zie ik het fout? Zijn de spelregels gewijzigd?”””””””””””””
De spelregels zijn, dacht ik niet verandert, maar er wordt veel meer toegelaten.
Misschien zouden ze de regels van het ijshockey en veld-hockey moeten invoeren. Overtreding, 5 tot 10 minuten straf naar de kant. Ook zou ik graag zien dat de off-site regel alleen toegepast wordt in het strafschop gebied.
De off-side regel heeft me altijd gehinderd, in het bijzonder wanneer een spannend opgezette aanval strandt op een uitgezette val. In ons vooroorlogs veld- en straatvoetbal genoten wij sawahtrappers van magnifieke partijtjes zonder deze regel, die bovendien ontoepasbaar was, want wie veroorloofde zich linesmen? Zou een kenner onder onze lezers mij de noodzaak of het nut van die regel willen uitleggen? Tot nu heb ik van niemand die ik erom heb gevraagd, een bevredigend antwoord gekregen. Ik hoop maar dat het geen domme vraag is. En wellicht ben ik niet de enige criticus.
Bij voorbaat dank! .-
“””””””””Zou een kenner onder onze lezers mij de noodzaak of het nut van die regel willen uitleggen? “”””””””””””
Vermoedelijk is de offsite regel ingevoerd om de keeper te beschermen. Daarom dacht ik dat alleen het strafschop gebied ook een gebied voor offsite mag worden beschouwd.
…Om de keeper te beschermen….
Dank voor de uitleg, meneer Geenen. Bescherming, naar ik veronderstel, tegen een (of meer?) voorhoedespeler die geduldig bij het doel rondhangt totdat een bal hem wordt toegespeeld? Best mogelijk, maar dan heb ik weinig waardering voor zijn eergevoel. Trouwens, evenmin voor dat van de resterende spelers, bereid om harder werken en toe te zien hoe een ander het applaus in ontvangst neemt. Het gaat er toch om, doelpunten te scoren nadat je een spel hebt opgebouwd?
“”””””””Bescherming, naar ik veronderstel, tegen een (of meer?) voorhoedespeler die geduldig bij het doel rondhangt totdat een bal hem wordt toegespeeld? “””””””””””
Djaga Muntah heet dat dacht ik.
De EK-wedstrijden zijn aan de gang en op TV te volgen. Ik kijk er naar maar vraag mij soms af : kijk ik naar een “voetbalwedstrijd”of “rugbywedstrijd” ? Zijn de spelregels gewijzigd? Of ben ik uit de “oude doos”? Ben benieuwd naar jullie mening.