Het lijkt of Nederland alle cultuurschatten uit Indonesië heeft geroofd maar in werkelijkheid zijn de meeste collecties al meer dan 70 jaar geleden overgedragen.
Door Louis Zweers
De Indonesische regering eist kunstcollecties en natuurwetenschappelijke verzamelingen terug van Nederland, waaronder de omvangrijke Dubois-collectie met de wereldberoemde schedel van de Javamens. Museum Naturalis gaat daarin niet mee. Historici Caroline Drieënhuizen en Fenneke Sysling e.a. benadrukken in hun opiniestuk van 27 oktober in het Nederlands Dagblad dat Naturalis met die opstelling het koloniale verleden van de Dubois-collectie negeert. Maar zij gaan weer volledig voorbij aan de Ronde Tafel Conferentie in het najaar van 1949 in Den Haag. Daar hebben Nederland en Indonesië vastgelegd dat alle musea met bijbehorende collecties (inclusief bibliotheken en archieven) die zich bevonden op Java en Sumatra zouden worden overgedragen aan de Indonesische autoriteiten (artikel 17, culturele paragraaf). In 1950 werden de art-deco gebouwen van het Geologisch Museum in Bandung, volgestouwd met natuurhistorische collecties, prehistorische mensachtige schedels, fossielen en mineralen, onvoorwaardelijk overgedragen aan de nieuwe machthebbers. Veel van deze objecten zijn door Nederlandse en Duitse wetenschappers vanaf eind negentiende eeuw tot de Japanse inval begin 1942 opgegraven op Java, onderzocht, beschreven, gerubriceerd, geconserveerd en tenslotte ondergebracht in het museum. Feitelijk heeft Nederland al meer dan zeventig jaar geleden het grootste deel van het Indonesisch erfgoed overgedragen. Het gaat om vele museale-, wetenschappelijke-, culturele-, (natuur)historische objecten, boeken en manuscripten uit de voormalige kolonie. Een weinig belicht onderwerp, zelfs de commissie Gonçalves, die advies moest geven over koloniale collecties in Nederland, zwijgt om onduidelijke redenen hierover in haar rapport van najaar 2020. Lees verder