Door Caroline Drieënhuizen
De onafhankelijkheid van Indonesië, vandaag 75 jaar geleden, is in Nederland lang vanuit Nederlands perspectief, vanuit Nederlandse bronnen en verhalen, met Nederlandse belangen en emoties, bekeken. Dat is begrijpelijk, maar levert een beperkt, versmald zicht op de geschiedenis op. Deze week constateerde journalist Niels Mathijssen dit voor de beoordeling van Soekarno in Nederland. Zijn conclusie was dat zolang de eerste president van Indonesië vanuit het eenzijdige, dominante, Nederlands perspectief op het kolonialisme wordt beschouwd, zijn beoordeling even eenzijdig en nationalistisch gekleurd blijft.
TM 5635-11
Tunnelvisies
Hetzelfde geldt feitelijk voor de hele koloniale geschiedenis en misschien nog wel meer voor het beeld op de periode 1945-1949. Nederlandse historici bedienen zich, hoezeer lokaal onderzoek en oral history de afgelopen decennia toenamen aan importantie, veelal van Westerse en papieren bronnen die de koloniale kijk op de geschiedenis representeren en reproduceren. En hoezeer we ook met bronnenkritiek daarvan proberen los te komen, blijven de Europese gedachtewereld en visie van deze bronnen, – het ‘cultureel archief’ – ons beeld op de geschiedenis kleuren en kanaliseren. Het laat talloze, veelal, gekoloniseerde mensen, meestal onbewust, buiten beeld en brengt ons niet dichterbij een evenwichtigere, bredere kijk op de geschiedenis, met al zijn complexiteiten en grijstinten. Dominante historische narratieven – waarin de Nederlandse natiestaat en ‘grote’ gebeurtenissen en mannen figureren – blijven de boventoon voeren.
Microgeschiedenissen en historische objecten, verbonden met de grotere politieke gebeurtenissen als de Indonesische onafhankelijkheid en de- of re-kolonisatieoorlog (zo u wilt), kunnen het dominante historische narratief – waarin die grotere gebeurtenissen figureren – nuanceren, illustreren of van een andere, in dit geval Indonesische, kant belichten, terwijl ze door het individuele aspect het verhaal dichtbij mensen brengen en invoelbaar maken. Ze vormen een caleidoscoop waardoor we naar samenlevingen en hun (perspectieven op) geschiedenis kunnen kijken.
Het bijeenbrengen van verschillende visies, zoals die van gekoloniseerden en die van kolonisatoren en die van militaire bevelhebbers en dorpelingen, leidt tot een evenwichtigere, bredere kijk op de koloniale geschiedenis. Het gaat immers om mensen: historicus Kerry Ward stelde al dat imperiale ruimtes niet simpel politieke ruimtes waren, maar ingenomen werden door mensen, echte mensen van vlees en bloed. Zij sprak dan ook van ‘peopling an empire’.[1]
Geschiedenis is immers meer dan enkel het verleden en enkel wat jaartallen of feiten. Het is de relatie tussen het verleden en heden die telt. Die relatie bestaat enerzijds uit de chronologische opeenvolging van allerlei gebeurtenissen en anderzijds door interpretaties die betekenis geven aan deze gebeurtenissen. En vooral de manier waarop betekenis wordt gegeven aan het verleden, geeft ons inzicht in de mensen die de imperiale ruimtes bevolkten – voorbij opeenvolgende chronologische politieke gebeurtenissen.
‘Tegenbeelden’ van de Indonesische strijd
Materiële objecten, waaraan vanzelfsprekend door mensen betekenissen worden toegekend, geven de mogelijkheid om daarin inzicht te krijgen en daarmee dominante narratieven te doorbreken. Het Rijksmuseum liet dat deze week zien. Het museum greep het einde van de Tweede Wereldoorlog op 15 augustus en de onafhankelijkheidsverklaring van Soekarno twee dagen later aan, om te laten zien dat ook zij aandacht hebben voor meer dan enkel het Nederlandse perspectief. In een filmpje toonden zij de de aquarellen van Mohammad Toha Adimidjojo (1937 – 2006), die als jongen onder leiding van de Indonesische schilder Dullah leerde schilderen en werd aangemoedigd de oorlog in beeld te brengen. Toha deed dat: met rake, haast tot de essentie teruggebrachte, aquarellen bracht hij de onafhankelijkheidsoorlog in al zijn gruwelijkheid in beeld.
TM 5635-1
Ook in de collectie van het Nationaal Museum van Wereldculturen– voormalig conservator Mirjam Shatanawi wees mij erop – bevinden zich vergelijkbare visuele bronnen. Er is bijvoorbeeld een Gedenkboek van de Indonesische strijd: een boekje vol aquarellen en enkele pentekeningen over de Indonesische strijd tegen de Nederlanders, dat door een onbekende Indonesische verzetsstrijder in de kampong Mulyo bij Madiun op 15 mei 1949 aan een Nederlandse dienstplichtige sergeant is overhandigd.[2] Die sergeant was Cor Littel (1925-2006), een 23-jarige kleine, stevig gebouwde groentehandelaar uit Overschie die in 1947 in Indonesië was aangekomen.
De meeste afbeeldingen zijn voorzien van bijna foutloos geschreven Nederlandse teksten als ‘In Indonesië begint juist de revolutie’, ‘De Indonesiër bevrijdt zich van alle banden’, ‘het gevolg van de Hollandse bombardementen – het volk lijdt’ en: ‘De [sic] eene incident na de andere – er vallen offers’. De twintig kunstwerken verbinden het heden met het verleden van de gevoerde oorlog van 1949: ze brengen visueel de oorlog vanuit een Indonesisch perspectief over op beschouwers in een andere tijd en/of plaats.
De beelden lijken expliciet gemaakt te zijn om het Nederlandse publiek een indruk te geven van het Indonesische perspectief op de oorlog: de afbeeldingen zijn immers voorzien van Nederlandse, en enkele Engelse, bijschriften – geen Indonesische. Ook de daad van het overhandigen van de afbeeldingen aan Littel lijkt erop te wijzen dat getracht werd de Nederlandse opinie te beïnvloeden. Het moment van de overdracht werd zelfs vereeuwigd in een tekening en later bij het album gevoegd!
De op de afbeeldingen uitgekozen onderwerpen staan derhalve voor het grotere, onzichtbare, verhaal van de oorlog vanuit het Indonesische perspectief, dat de maker graag wilde overbrengen en geweld speelde daarin een aanzienlijke rol: er zijn Nederlandse tanks afgebeeld, vliegtuigen. Op sommige zien we bombardementen waarbij mensen, vrouwen en kinderen, alle kanten op vluchten, grafzerken en brandende dorpen. Voor het Nederlandse publiek vormen ze nog steeds ‘counter images’ – ‘tegenbeelden’, beelden die contrasteren met de dominante Nederlandse weergave van deze oorlog.
TM 5635-12
Littel heeft zelf ook nog wat andere historische documenten toegevoegd zoals twee anti-Nederlandse schotschriftjes, eveneens geschreven in krachtig, maar niet geheel vlekkeloos Nederlands. De velletjes tonen weinig elegante teksten als: ‘Zeg kloodzak – Ga maar liever terug naar je snollengrot.’ Ondertekend met ‘Patriot’. Deze briefjes vullen het door het album gecreëerde beeld van het Indonesische perspectief op de oorlog mooi aan.
Wellicht (maar meer onderzoek zou nodig zijn) vond Littel het perspectief van het album en de andere anti-Nederlandse documenten van zo’n groot historisch belang dat hij ze zorgvuldig bewaarde en hij of zijn familie die later schonk aan het Tropenmuseum. Daar liggen ze nog steeds als de stille en unieke getuigen van het Indonesische perspectief op de oorlog in Indonesië tussen 1945 en 1949.
Tot slot
Aquarellen en tekeningen zoals deze, of de aquarellen van Toha, en de betekenissen die er door verschillende mensen als de onbekende Indonesiër en de Nederlandse militair Littel, maar ook het museum, aan toegekend werden, geven inzicht in de perspectieven op en daarmee complexe betekenissen van deze geschiedenis voor verschillende mensen op verschillende momenten. Het laat zien dat geschiedenis nooit eenduidig is, nooit zwart-wit en dat tegenstanders zoals Littel soms medestanders kunnen zijn (al was dat misschien nooit de bedoeling). Ze brengen ons daarmee een stapje verder naar een iets breder beeld op de geschiedenis, voorbij dominante nationale verhalen en perspectieven.
Noten
[1] Kerry Ward, Networks of Empire: forced migration in the Dutch East India Company (Cambridge 2009) 31.
[2] Collectie Nationaal Museum van Wereldculturen, inv.nrs. TM-5635-1 t/m 20.
Dit artikel verscheen eerder op het blog van Caroline Drieënhuizen, 17 augustus 2020.
Java Post 
Voor mij is het verhaal andersom;dus eindelijk “Merdeka” voor altijd. Jammer dat ik er niet kan zijn.
Verstuurd vanaf mijn iPhone
SELAMAT MERDEKA MBAK ZISKA. kalau mau, merayakan 17 belasan disini, aku punya guesthouse sederhana di Kediri / Jawa Timur, Kampong Ngadiluwih. Silahkan mampir dong, Salam Kees van Riet.
De feiten op een rij. Op 17 augustus 1945 leest Soekarno een proclamatie tekst voor. De geproclameerde republiek voldoet niet aan de vereisten van de Montevideo Conventie en bestaat dus niet als soevereine, zelfstandige staat.
In het akkoord van lingadjatti (november 1946) komen de vertegenwoordigers van de geproclameerde republiek en Nederland overeen dat sprake is van een gezagspositie van de ‘regeering’ van die republiek op delen van Java, Sumatra en Madoera.
In december 1946 wordt de onafhankelijke deelstaat Oost-Indonesië opgericht met een eigen parlement, een eigen regering en een eigen president.
In het Renvelle-akkoord (1948) erkennen partijen – waaronder de geproclameerde republiek – dat de soevereinteit van Nederland over Nederlands-Indië blijft bestaan totdat die is overgedragen aan de Verenigde Staten van Indonesië.
In de Wet soevereiniteitsoverdracht Indonesië (21 december 1949) staat dat de ‘Renville-beginselen’ gelden. Dat wil zeggen dat elke deelstaat een zelfbeschikkingsrecht heeft.
Op 27 december 1949 wordt de Republik Indonesia Serikat (RIS) opgericht als rechtsopvolger van Nederlands-Indië. Die republiek bestond toen uit zeven deelstaten en negen autonome gebieden.
Op 27 december 1949 vindt de overdracht van de soevereiniteit plaats van Nederland over Nederlands-Indië aan de Republik Indonesia Serikat (RIS).
Deze republiek wordt internationaal in ruime mate erkend.
Op 25 april 1950 proclameert de Republiek van de Zuid-Molukken haar onafhankelijkheid en zelfstandigheid.
Op 19 mei 1950 wordt onder (militaire) druk besloten tot het vormen van een eenheidsstaat.
Op 17 augustus 1950 wordt die eenheidsstaat geproclameerd. Die datum is om propagandistische redenen gekozen.
De RMS verzet zich daartegen. Dat verzet wordt met geweld de kop ingedrukt door een militaire invasie vanuit Java op Ambon op 28 september 1950. Zo wordt de RMS met geweld ingepast in de geproclameerde eenheidsstaat. In feite een daad van neokoloniale agressie vanuit Java tegen een onafhankelijke staat.
Op 1 mei 1963 wordt voormalige Nederlands Nieuw-Guinea overgedragen aan de Republiek Indonesië. Vanaf dat moment bestaat de huidige Republiek Indonesië.
Op grond van deze feiten staat vast dat er op 17 augustus 1945 geen sprake was van een soevereine, zelfstandige staat de Republiek Indonesië. Het standpunt dat dit wel zo zou zijn is louter politiek en ideologisch van aard. Dat standpunt past in de heldengeschiedenis dat men heden ten dage nog steeds aanhangt in Indonesië.
In Nederland wordt wetenschap bedreven volgens de vijf principes van wetenschappelijke integriteit. De feiten zijn dan beslissend en niet een ideologische of politieke opvatting. Dat was anders in de tijd dat de Rooms Katholieke kerk bepaalde wat de wetenschap wel en niet mocht zeggen. Week je daar van af dan wachtte de brandstapel. Gelukkig hebben wij die periode al lang achter ons gelaten. Tegenwoordig worden we echter ook weer bedreigt door ideologen en politici die de ideologie/de politiek boven de feiten willen plaatsen. Wij, kinderen van de ‘Verlichting’, zien dat gevaar natuurlijk en trappen niet in die val.
Je kunt de analitische redeneringen van Nederlanders niet vergelijken met de mindset van de gemiddelde Indonesier / Aziaat. Zeker niet toen. De Indonesische bevolking was decennia lang achtergesteld en gediscrimineerd. Het land werd uitgezogen door de Nederlandse overheersers. Het was een mooie kans voor Indonesia hier om de onafhankelijkheid uit te roepen (cappitulatie van Japan). Of dat nou juridisch allemaal klopte, DOET ER NIET TOE ! Het feit dat dit een gouden opportunity was voor Indonesia om de onafhankelijke staat INDONESIA uit te roepern staat vast, Sukarno was nog waat terughoudend maar werd uiteindelijk “gedwongen” de onafhankelijkheid uit te roepen 17 Augustus, 1945. Jammer voor een hoop mensen in Ned Indie, die belangen hadden door de decennia lange kolonisatie van het land, maar goed voor de algehele bevolking van het gekolonialiseerde Indonesie. Het princiepe van kolonisatie werd in die tijd hoe langer hoe meer ONHOUDBAAR. Het princiepe gebaseerd op de superoriteit van de banke overheerser.
“Je kunt de analitische redeneringen van Nederlanders niet vergelijken met de mindset van de gemiddelde Indonesier / Aziaat.” De opmerking van Baukegeersing zegt:
17 augustus 2020 om 2:07 pm “De geproclameerde republiek voldoet niet aan de vereisten van de Montevideo Conventie” is geen Nederlandse redenering! Gewoon volkenrecht. Dat wisten de universitair gevormde Indonesische leiders ook! De RIS werd erkend als een soevereine staat met de aanmelding door Nederland als lid van de VN per 27 december 1949. De RI bestond daarvoor wel, maar niet als staat. Wel als National Liberation Movement. De activiteiten van die NLM liggen op de erevelden, voor zover niet in de kali. Afkomstig uit de gebieden waar die RI effective control uitoefende.
Het is gegaan zoals het gegaan is ! Het heeft geen zin om achteraf nog eens te gaan mekkeren dat het anders had gemoeten. Sukarno / Hatta zijn de grote helden van wat er gebeurd is en daar verander je niets aan. Indonesia gaat zijn eigen wdeg na lange overheersing en koloialisatie door arrogante Westerlingen, Een volk waar de slavernij nog gemeen goed was tot midden 19de eeuw. Gezien als achterlijk en niet HUMAAN ? Ik zie vol verwachting uit naar de “OPSTANDING” van de zg. ontwikkelingslanden, waarbij Indonesia een belangrijhhke rol kan spelen, om het wereldbeeld te veranderen. SALAM MERDEKA. DIRGAHAYU NKRI.
“Een volk waar de slavernij nog gemeen goed was tot midden 19de eeuw.’ Bij de Javaanse vorsten in ieder geval tot 1925! Er zijn registers waarin de slaven moeten worden vermeld. En er is een verbod op slavenimort/handel. Zie bijvoorbeeld I.S. 1925 art. 170 en 172.
@JASomers; ‘volkenrecht etc.’- Ook volkenrechtelijk? Om met geweld veroveren/ bezetten van een land/landen? 3 Eeuwen lang. En als dan de inwoners plots opstaan en hun onafhankelijkheid uitroepen om de gehate bezetter te verdrijven? Is dat dan volkenrechtelijk niet correct? Welk recht(!) hebben de onderworpenen?
“Ook volkenrechtelijk?” Ja hoor, als je het maar volgens de regels speelt, conquest. Zie bijvoorbeeld enkele voorbeelden uit mijn dissertatie:
Naar aanleiding van de bestandsonderhandelingen, (…), werd op 22 december 1607 een sterke vloot onder Admiraal Pieter Willemsz Verhoeff uitgezonden (…) Maar vooral diende men met de vorsten “een vast verbondt ende accoordt [te] maecken, ofte ’tgeene gemaeckt is sien te amplieren (…), omme alzo den Portugezen alle gelegentheyt te benemen sich met deselve te alieren”. Het ging daarbij om “alle onse geallieerde vrunden in Africa, Asia ende alle plaetsen in Oost-Indien, die vooralsnu geallyeert syn ofte noch met ons zullen in alliantie, vriendschap ende contract comen”. In verband met de handel in specerijen moest voorrang worden gegeven “aen de Molucques ende eylanden van Banda, daerom sult deselve plaetsen boven en voir alle anderen sien te verseeckeren (…) deselve soeckende met tractaet ofte met geweld.”
Op 31 januari 1607 hadden Ternataanse gezanten Matelieff om hulp gevraagd.
“verloren Ternataans rijk en landen, door Compies regtvaardige wapenen geconquesteert en verovert, wederom door een puure benevolentie van deselve Compie als een leen werden ingeruymt en overgegeven, (…) mits welken Sijn Hoogheyd en alle de groten als leenmannen den eed van getrouwigheyd en onderdanigheyd sullen afleggen”.
Na de mislukte pogingen van Heemskerck en Van der Haghen in 1599 en 1600 de Portugezen uit Ambon te verdrijven, werd in december 1604 Steven van der Haghen door Hitoese gezanten opnieuw om hulp tegen de Portugezen gevraagd.Op weg naar Hitoe werd een Portugees schip met de nieuwe Portuge-se gouverneur overmeesterd en in Hitoe sloten zich 20 kora-kora bij hem aan. Deze vloot maakte zo’n grote indruk op de Portugezen dat in Ambon de Portugese commandant op 23 februari 1605 het fort zonder slag of stoot overdroeg. De Compagnie pretendeerde nu soevereiniteit over Ambon aangezien “de Compagnie die eylanden, of eenige van deselve, door de wapenen heeft geconquesteert”. De Compagnie trad zo in de vermeende rechten van de verslagen Portugezen.
De Compagnie pretendeerde nu soevereiniteit over de gehele Ambonse archipel
“als hebbende deselve met den swaarde gewonnen”.
Ternate pretendeerde nog wel gezag “dogh sonder fondament.” De bevolking werd onder haar eigen rechtspraak gelaten, waartoe twee landraden werden opgericht, een islamitische en een christelijke. Hiermee behield zij haar eigen rechtsorde. Feitelijk was hier nu sprake van exterritorialiteit binnen ‘s-Compagnies soevereiniteit.
Van groter belang was de bepaling dat voortaan de Staten-Generaal golden als de soevereine macht op Banda,
“Alsoo de landen ende dorpen van ’t eijlandt, daer ’t cassteel Nassou op leij, met de wapenen geconquesteert is ende dat door oorsaeke van de moordt van den admiraell Verhoeven zallr, soo ist dat het selve eijlandt ten dienste van de Edle Mogh. Hren Staten Generael en sijn Princel. Exie ende de Bewinthebberen der Generaele Vereenighde Oosstindische Comp. eeuwelijck ende erffelijck sall worden gehouden, sonder dat de heeren ende oranghkaijs van Banda daerop eenige actie sullen mogen pretendeeren,(…) ”
In een contract met de hoofden van (Banda)Neira, Poelau Ai, Poelau Roen en Rozengain wordt nader ingegaan op de eilanden Poelau Ai en Neira, “dat de selve bij de voorschreven Hollanders geregeerdt ende gepeubleerdt werden; alsoo de voorschreven eylanden bij de voorschreven Hollanders in een reghtvaerdige oorlooge metten sweerde geconquesteerdt zijn.”
Op 31 mei ging men voort de desa verder te verwoesten en de bolwerken te slechten, waarmee Jakatra ophield te bestaan. Coen kon aan de bewindhebbers melden :“In deser vougen hebben wy die van Bantam uut Jacatra geslagen, voet en dominie in ’t landt van Java becomen. (…) Het fondament van soo lange gewenste rendevouz is nu geleyt (…).
Op basis van de overeenkomst tussen beide handelscompagnieën wensten de Engelsen “niet alleen een magazijn of packhuijs en wooningen te bouwen, maer oock eenige sterckte daer en boven en ’t selvige met eenig geschut en soldaten beset te houden”, onder voorwendsel bewoners en goederen te beveiligen. Het verzoek werd beleefd afgewezen aangezien “’t geheele land van Jaccatra door ons in een rechtveerdigen oorlog met de wapens geconquesteert is; dat dierhalven geen ander heer van ’t land erkennen, dan de Ho. Moogende Heeren Staten Generael, van de vereenigde Nederlanden, sijn Princelijke Exellentie Maurits en onse Heeren Majores,(…).
@JASomers; ‘volgens de regels speelt etc.’- Door de regels van Westerse volkeren, die met geweld handel dreven? Wurgcontracten afsloten met volkeren, die niet bestand waren tegen met buskruit/kanonnen bewapende handelaren? ‘ reghtvaerdige oorloge metten sweerde geconquesteerdt zijn’. God helpe hunne ziele, amen’.
“Door de regels van Westerse volkeren,”Ja, ook in Europa vanaf de Romeinse tijd werd over en weer veroverd. Gedonder tussen de Romeinen en de Germanen. Denk bijvoorbeeld ook aan het grensgebied tussen Duitsland en Frankrijk. En de verschuiving van Polen naar het westen. En De Krim. Nederland heeft na de oorlog ook een paar stukjes van Duitsland gepikt. Maar dat gaf teveel reuring, dus gewoon teruggegeven. Conquest is van alle tijden, ondanks dat het nu niet meer mag. Maar ja, er is geen internationale politiemacht die dat handhaaft.
@baukegeersing; ‘de feiten op een rij etc.’- Op 24 sept.1941(!) ondertekende Nederland het Atlantisch Handvest(voorloper van de VN); Elk volk heeft het zelfbeschikkingsrecht! Nederland verloochende het in de 7 december 1942 Hare Majesteit rede( vandaar de proklamasi 17/8’45) en het allereerste gesprek met de Republiek 4/10-’45 te Batavia tussen van der Plas en moh.Hatta; geen zelfbeschikkingsrecht= geen merdeka! Vandaar amok= bersiap. Gevolg heeft altijd een oorzaak! Met bijbehorende provocaties; Soekarno voor het tribunaal, de collaborateur etc. bracht een furie van haat/moord en doodslag teweeg. Die vooral de Indo gemeenschap( vrouwen, kinderen en ouderen) en overige pro Nederland geachte aanhangers ea. trof, die buiten de ‘beschermde’ kampen verbleven. Terwijl zij in die Japanse periode wellenwaar vijandig, doch links werden gelaten. Ondanks waarschuwingen der Britten; om in overleg te treden met de Republiek etc., bleef men provocatief troepen aanvoeren. Het was voor de Republiek duidelijk, dat ons beleid gericht was op herbezetting van Indië! Conform het beproefde ‘koloniale pacificatie’ methode; hard toeslaan en dan is alles onder controle. Echter de wereld/VN keek niet alleen toe maar greep in; met een debacle als slot; het einde van Indië! (note; wij buiten de kawat werden geslachtofferd door/voor ons beleid * speciaal bedoelt voor hen die de verlichting in zich hebben)
De NKRI of de Indonesische Eenheidstaat en zelf de lingua franca of het Indonesisch van nu, is een ervenis van de Hollanders , genaamt Nederlands- Indie.En niet een Federale Indonesische staat of een Republik Islam Indosistan.
Op dit moment (75 jaar onafhankelijk), is dit wel een ding waar men bang voor is. De opkomst van de stricte Islam in de hele regio. Ik las laatst een opiniestuk van Julia Suryakusuma, in Jakarta Post, WAT ALS iNDONESIA DE KANT VAN CHINA HAD GEKOZEN (1965), IN PLAATS VAN CONSESSIES DOEN AAN DE ISLAM GEDOCTRINEERD DOOR M-OOSTEN ? We staan wel op een “crossroad” op dit moment van hoe verder. Tweede termein Joko Widodo / PDIP, Rivival van de nationalistische gedachten van SUKARNO ? Megawati SukarnoPutrfi als alles overheersende persoon ? De Islamitische partijen voelen “nattigheid” en laten van zich horen. Ze zijn het niet eens met de huidige gang van zaken. Enige oplossing, faire verkiezingen, hoe denkt de bevolking hierover. De Religieuze bewegingen zullen zich neer moeten leggen bij de stem van het volk. PDIP is als grootste party uit de verkiezingen (1999) gekomen, dus ze zullen zich daaarbij moeten neerleggen ! (Constitutional court). Het blijft spannend, en moeilijk te voorspellen wat de toekomst gaat brengen. Ik ben nog steeds bij hier te mogen wonen en verblijven, om alle ontwikkelingen van dichtbij te kunnen meemaken. Kees van Riet, Kedri, Oost Java.
@baukegeersing; ‘de feiten op een rij etc.’- Op 24 sept.1941(!) ondertekende Nederland het Atlantisch Handvest(voorloper van de VN); Elk volk heeft het zelfbeschikkingsrecht! Nederland verloochende het in de 7 december 1942 Hare Majesteit rede( vandaar de proklamasi 17/8’45) en
het allereerste gesprek met de Republiek 4/10-’45 te Batavia tussen van der Plas en moh.Hatta; geen zelfbeschikkingsrecht= geen merdeka! Vandaar amok= bersiap. Gevolg heeft altijd een oorzaak! Met bijbehorende provocaties; Soekarno voor het tribunaal, de collaborateur etc. bracht een furie van haat/moord en doodslag teweeg. Die vooral de Indo gemeenschap( vrouwen, kinderen en ouderen) en overige pro Nederland geachte aanhangers ea. trof, die buiten de ‘beschermde’ kampen verbleven. Terwijl zij in die Japanse periode wellenwaar vijandig, doch links werden gelaten. Ondanks waarschuwingen der Britten; om in overleg te treden met de Republiek etc., bleef men provocatief troepen aanvoeren. Het was voor de Republiek duidelijk, dat ons beleid gericht was op herbezetting van Indië! Conform het beproefde ‘koloniale pacificatie’ methode; hard toeslaan en dan is alles onder controle. Echter de wereld/VN keek niet alleen toe maar greep in; met een debacle als slot; het einde van Indië! (note; wij buiten de kawat werden geslachtofferd door/voor ons beleid * speciaal bedoelt voor hen die de verlichting in zich hebben)
Ya, precies de kortzichtige “strenge” houding van de overheerser (Nederland), die hier alleen maar steeds meer wrevel opwekt. Waardoor alle goodwil ook nog eens verloren gaat (Luns) en iedereen op konfrontatie uit is. “Het einde van Indie” ? Indie is altijd al een fata morgana geweest voor de Nederlanders, want het bestond alleen maar omdat de Indonesiers (inlanders / minderwaardige mensen) zich schikten in hun lot !! Toen zij eenmaal voor hun rechten opkwamen (aangevoerd door Sukarno), was het afgelopen met INDIE !! Het is HUN LAND, Nederland heeft hier niets te zoeken !!
@Keesvan3; ‘kortzichtige etc.’- Mijn gram richt voornamelijk op de laatste ‘koloniale=bezettingsperiode’ periode; 1945-1949 toen men met ‘militaire overmacht'( en misleiding(!) van het volk; voor vrede en rust )de herbezetting wilde bereiken. Waar is de Nederlandse ‘koopmansdeugd’= waar profijt is….. Immers een vergelijk met de Republiek
( zoals ook de Britten ons adviseerden) had ons zeker geen windeieren geleverd; uit onze ondernemingen, fabrieken etc. Uiteraard in verdeling met de Republiek! Waarom ook niet? In plaats van die doelstelling( zie J.de Kadt; de Indonesische tragedie) koos om nb. na een wereldoorlog/bezetting(!), terwijl ons land in puin was, suiker-koffie nog op de bon was etc. om alle gelden aan te wenden om oorlogstuig aan te kopen, militairen aan te werven etc. Om doelbewust(!) een oorlog in Indië te ontketenen. En het volk te misleiden met ; orde en rust propaganda etc. Met gechicaneer, misleidingen, voorwendsels werd zowaar een oorlog; eufemistisch politionele acties, gevoerd. Ten koste van zovele slachtoffers; ca 200.000 Indonesiërs en ca 10.000 (incl.bersiap ellende) Nederlanders ea. En alles tegen het wereldforum/VN in! Om nog maar te zwijgen over het Nw.Guinea(k-Luns) beleid! Het gekke van dit stupide politiek beleid is, dat die politieke roergangers van dit beleid; Drees sr. en Beel (+aanhang) gewoonweg in functie zijn gebleven. Alsof het de gewoonste zaak van de wereld is; Drees sr. werd nb. tot minister van staat benoemd. En Beel deed net of zijn neus gebloed heeft; werd weer minister. En dan nog gekker; 75 jaar na dato gaat men een miljoenen onderzoek(!) plegen naar wat in die ‘politionele oorlog’ is gebeurd! – Hoor iemand zeggen; ‘gekker kunnen we het toch niet maken’
Zelf heb ik altijd moeite gehad met het eenzijdig afroepen van de onafhankelijkheid door Soekarno. Iedereen kan wel de republiek uitroepen, maar ook toen waren er vele georganiseerde groepen Indonesische intellectuelen die daardoor het nakijken hadden. Als hij dit niet gedaan had, was er geen bersiap, was er geen politionele actie, was er geen Nieuw Guinea kwestie, en ga zo maar door. De geschiedenis kun je niet terugdraaien. Van Nederlandse kant was er ook onvoldoende gedaan om een brug te slaan met Soekarno en te streven naar een win win situatie. Linggadjati was helaas ter ziele en Nederland kon zijn wonden likken. Wel denk ik dat Nederland in het algemeen een voorbeeld is van slecht bestuur over de jaren heen. Het mag wel dapper zijn van de koning dat hij excuus heeft aangeboden, of het veel helpt weet ik niet. De zaak is in totaliteit zo verdraaid complex dat ook wij eens moeten proberen al die bladzijden om te slaan en ons te focussen op de toekomst en proberen het koloniaal verleden om te zetten naar een toekomst met wederzijds respect en een toekomstbestendige samenwerking. Een utopie? Eigenbelang en ondernemers belang zullen ook hier weer roet in het eten gooien. De stemming vandaag de dag in Indonesië richting de Nederlanders is niet positief heb ik gemerkt. In de media waaronder ook de filmwereld, worden wij als Nederlandse kolonialen slecht weggezet. Geweren tegenover bamboe stokken (over speren hebben ze het niet), ongelijke strijd, apartheid en ga zo maar door. Het koloniale verleden wordt door de Indonesiërs vandaag de dag nog indirect beleefd en gevoed. We moeten daar snel wat aan doen!
@h.zevenbergen; ‘was er geen bersiap etc.’- Nederland verloochende het reeds ondertekende(!) Londen, sept.1941 Atlantisch Handvest; elk volk heeft het zelfbeschikkingsrecht in de 7 dec 1942.HM rede. Van Nederland was niets meer te verwachten; vandaar de 17/8-’45 proklamasi! Eveneens in het allereerste gesprek( op advies van de Britten) met de Republiek 4/10’45 te Batavia tussen vd.Plas en Hatta; geen zelfbeschikkingsrecht= geen merdeka! Waarna Soekarno op 5 en 6/10’45 een voedselboycot afkondigde en de bersiap furie losbarstte!
Het is ons provocatief beleid geweest; Soekarno voor het tribunaal, een collaborateur etc. dat een explosief klimaat veroorzaakte en de haat opwekte; boenoeh Belanda/dood aan de Hollanders! – Gevolg heeft altijd een oorzaak! Opvallend is het, dat in onze geschiedenis/historici de ondertekening van het Atlantisch Handvest sept.1941 totaal niet voorkomt! Over verzwijgen gesproken.