De voorkant ontbreekt, evenals het schutblad. Door de achtergebleven fotohoekjes zien we verder dat de eerste foto is verwijderd. De rest van album 1037 van het Tropenmuseum is gelukkig intakt gebleven.
De eerste tien foto´s dragen een officieel karakter. Waarschijnlijk waren zij de aanleiding om met het album te beginnen. Op twee verschillende data, in april en mei 1932, bracht een fotograaf een bezoek aan een meisjesinternaat in Soerabaja. Waarschijnlijk kregen de meisjes ieder een stapeltje afdrukken van de foto´s. Het album was – zonder twijfel – eigendom van één van hen.
De directrice, mevrouw Mangoenkoesoemo, met de acht meisjes van het internaat. April 1932.
Gelukkig hebben sommige foto´s onderschriften, en toont één foto ons duidelijk de herkomst: het meisjesinternaat van de vereniging ‘Perlindoengan Peladjar’ (vereniging tot bescherming van studerenden).
Perlindoengan Peladjar
Perlindoengan Peladjar, opgericht in 1920 onder ere-voorzitterschap van prins Mangkoenegoro VI, regent van Soerabaja, en geleid door gemeenteraadslid Soedirman, had tot doel om Indonesische studenten een kosthuis te kunnen bieden. Het probleem school daarin, dat de weinige Indonesische jongens die zich de luxe konden veroorloven in deze stad naar de MULO of HBS te gaan, en daarna een beroepsopleiding te volgen (velen schreven zich in bij de Nederlands-Indische Artsenschool), geen onderdak konden vinden ‘in eigen kring’, en zich moesten behelpen met armetierige huurkamers. Perlindoengan Peladjar wilde hen nu, met bijdragen van vermogende Indonesiërs en mogelijk geholpen door het stadsbestuur, aan onderdak helpen.
Twee jaar later, in 1922, werd het eerste kosthuis geopend op het adres Van den Boschlaan 28. Het bood ruimte aan 17 jongens. Korte tijd later werd dit adres al weer ingeruild voor een pand aan de Juliana Boulevard.
Vier jaar later, in 1926, werd een tweede huis geopend, op het adres Soeloeng 18. Dit tweede tehuis, met 40 plaatsen, was met name bedoeld voor studenten die slechts een bescheiden kostgeld van f 25/maand konden betalen: voor de Europese elite was dit weinig geld, voor de meeste Indonesiërs echter een vermogen.
Het jongensinternaat
In 1930 werd het pand aan de Juliana Boulevard door de gemeente bouwvallig verklaard, en dus verhuisden de jongens daar opnieuw, nu naar Kedoenganjar. Ondanks het feit dat bij gouvernementsbesluit was vastgesteld dat de door Perlindoengan Peladjar onderhouden kosthuizen (in 1928 onderdak gevende aan 30, respectievelijk 36 jongens) voorzagen in een erkende behoefte, en dus dat sprake was van een – zij het geringe – subsidie van overheidswege, bleef de financiële nood hoog. Plannen voor een nieuw gebouw dat beide tehuizen zou moeten vervangen, werden nog even uitgesteld.
Ook de meisjes
Inmiddels was in Inlandse kring ook de wens geuit een vergelijkbaar onderdak te vinden voor meisjes. In 1930 werd een eerste – tijdelijke – woning betrokken, op het adres Irisstraat 5, het ‘Perlindoengan Peladjar Pemoeda Istri’ (P.P.P.I.). Het Soerabajaasch Handelsblad schreef hierover:
“Door de vereniging Perlindoengan Peladjar is in de Irisstraat een nieuw Internaat geopend, speciaal bestemd voor Inheemsche meisjes van gegoede ouders, die te Soerabaja studeeren. Het zijn voornamelijk dochters van ambtenaren. (…)
Hoe dringend de behoefte aan een dergelijke instelling is kan hieruit blijken, dat ofschoon het internaat nog geen week is geopend, toch reeds de aanvrage zó groot is, dat verschillende meisjes wegens plaatsgebrek moesten worden afgewezen. Slechts één uitzondering heeft men gemaakt, namelijk voor een meisje, dat geheel uit Atjeh kwam om hier ter stede aan de tandartsenschool te studeren. Gelijk andere nieuwe instellingen, heeft ook dit Internaat momenteel met grote financiële moeilijkheden te kampen. De instelling telt op het ogenblik 8 meisjes, die verschillende scholen alhier bezoeken, als de Mulo, de A. M. S., de Tandartsenschool etc. Deze leerlingen betalen ƒ 30 kostgeld per maand.”
Een half jaar later verhuisden de meisjes naar een pand aan de nabijgelegen Kembodjastraat. De leiding daar was in handen van mevrouw Goenawan Mangoenkoesoemo.
‘Te luxueus’
In april 1932 werd in de pers gedebatteerd over de luxe van het nieuwe pand. Mevrouw B. Soepono meldde in de Indische Courant:
Het internaat in de Kembodjastraat.
“Er wordt wel eens gezegd, dat het tehuis te ‘luxueus’ is voor ons Indonesisch meisje. ‘Want’, zei men, ‘als het meisje later het leven ingaat, zal het niet in zulk een mooie omgeving zijn. Ook is het tehuis te duur voor een meisje. Een meisje moet zich tevreden stellen met een eenvoudig kosthuis.’
Wie zo redeneert, redeneert verkeerd. Naast onderwijs moeten onze meisjes opvoeding hebben. Practische opvoeding doet men in de eerste plaats thuis op. Wanneer er een tehuis is, waar een dergelijke opvoeding gegeven wordt, doet men goed van de gelegenheid gebruik te maken.
Onze meisjes moeten ook leren, niet verkeerd te staan in een luxueuze omgeving. Mocht het lot haar brengen in een armoedige omgeving, dan siert de genoten opvoeding in een luxueuze omgeving haar nog door haar gehele leven. Want het paspoort voor het leven van een vrouw is harmonisch zijn; door het meerdere weten denkt het meisje ook ruimer: dit ruimer denken kan het leven gelukkiger maken en de mens zich gemakkelijker naar de omstandigheden schikken.
Hoe zogenaamd luxueus de opzet van het internaat ook is, de daar opgenomen meisjes blijven in hun doen eenvoudig, dus is de vrees voor verwend doen ongegrond.
Het internaat te Soerabaja, zoals het thans is, heeft alle reden van bestaan en dient door velen in zijn voortbestaan gesteund te worden, door als lid of donateur toe te treden van de vereeniging. Aan ouders, die voor het komende cursusjaar om een tehuis voor hun dochter verlegen zitten, kan ik het internaat warm aanbevelen.”
Een zekere M.D. liet echter in een ingezonden stuk weten dat mevrouw Soepono de zaak van de verkeerde kant belichtte. Het ging immers niet om de vraag of de kleine groep meisjes in de Kembodjastraat (het waren er slechts acht) verkeerd gevormd werd door de luxe omgeving, maar om de vraag of een minder luxe omgeving niet een bijdrage kon leveren aan een lagere kostprijs, zodat ook mindervermogende inlandse ouders hun kinderen konden laten studeren.
Het verhaal van de foto´s
Vermoedelijk achterzijde van het pand Kembodjastraat. Op de achtergrond de bedienden.
Voor zover ons bekend, zijn de prijzen hetzelfde gebleven. De foto´s die hier voor ons liggen, zijn – toevallig of niet – gemaakt in de zelfde maand als die waarin bovenstaande discussie plaatsvond. Mogelijk kregen zij een wijdere verspreiding, zodat iedereen zich een beeld kon vormen van de ‘luxe’ van het internaat. De beelden onderstrepen het feit dat de meisjes er gelukkig waren en een goede band hadden met de directrice, mevrouw Mangoenkoesoemo. Van grote luxe is echter geen sprake; de woning lijkt in alle opzichten op een gewone woning van een Europees gezin. In dit laatste schuilt dan ook waarschijnlijk de reden van de discussie: het was een relatief luxueuze omgeving voor Indonesische meisjes.
De internaten zijn in ieder geval tot de Japanse tijd in functie gebleven, steeds met een kleine subsidie van het gemeentebestuur. De vereniging Perlindoengan Peladjar werd opgenomen in het grotere verband van de in 1922 opgerichte ‘Indonesische studieclub’ onder leiding van dr. Soetomo, arts en leraar aan de N.I.A.S.. Genoemde Studieclub werd later omgevormd in de vereniging ‘Persatoean Bangsa Indonesia’ (P.B.I.), welke organisatie op zijn beurt in 1935 weer samengesmolt met de oudste, sedert 1908 bestaande inheems-nationalistische vereniging Boedi Oetomo en nog enkele andere vereenigingen onder den naam ‘Partij Indonesia Raja’, Partij voor een groot Indonesië, kortweg ‘Parindra’.
Zonder het te weten heeft de eigenaresse van het album, één van de meisjes op de eerste foto, het verhaal verteld van het meisjesinternaat aan de Kembodjastraat. Tientallen foto´s tonen een gelukkige meidengroep op het internaat, met gegiechel en gelach als de jongens van het jongensinternaat langskwamen, of als ze bezig waren met hun studie of hobbies. Omdat de leeftijd nogal uiteen lag (van 15 tot 23 jaar), had ieder van hen ook zijn eigen interesses. Sommige meisjes zaten op de MULO of HBS, anderen op artsen- of tandartsenschool. Uit alle foto´s blijkt echter dat het een hechte groep was, en dat de meisjes het er naar hun zin hebben gehad. We zouden zo graag nog willen weten wat er van hen is geworden.
x
Het internaat in de Kembodjastraat.
“Onze gezellige eetkamer”
Slaapkamer voor twee meisjes
Jongens- en meisjesgroep samen
Tableau ‘Geloof, Hoop en Liefde’
“In nationale klederdracht”
“Nogmaals vereenigd”
(zonder onderschrift)
“Juffie in haar domein”
“Vinden we onszelf djempol?”
“Tja, als er zoo veel ernstige kijksters zijn…”
“Hup PPPI!”
“Weer vereeuwigd!”
(zonder onderschrift)
(zonder onderschrift)
“The M.V.B.-photoplayers”
Java Post 
Mijn bewordering over de hele mooie en scherpe opnames van zo lang geleden. Zeer waarschijnlijk gewoon met en KODAK BOX en zeer zeker zonder eenige belichting.
Als de opnamen door een beroeps fotograaf zijn genomen is dat met een grootbeeld camera gedaan. U weet wel zo’n apperaat op een 3 poot statief waarbij de fotograaf met zijn hoofd onder een zwarte doek kruipt. Hij moet dan de lens voor een paar minuten openhouden voor de belichting. De mensen behoren dan al die tijd stil te blijven staan of zitten. Je kan het goed zien dat niet een ieder dat gelukte. Kijk vooral naar de ogen van diverse mensen. Bij de muziek groep is dat ook te zijn.
Het kan naTuurlijk wel waar zijn dat de personen op de fgoto, speciaal een beroeps fotograaf hebben geinviteerd tegen betaling.Maar volgen mij beurd dit alleen maar bij officiele feestjes enz.Maar niet bij deze spontane momenten waar een van de personen( of onde beurten) of een van bedienden de KODAK BOX handteerd.Kijk ook naar de formaat van de KIEKJES.
Alleen de eerste tien foto´s van het album wekken de indruk genomen te zijn door een officiele fotograaf. Dit zijn niet dezelfde als de eerste tien foto´s van dit artikel.
>>>>>>>>>>>>>Het kan naTuurlijk wel waar zijn dat de personen op de fgoto, speciaal een beroeps fotograaf hebben geinviteerd tegen betaling.Maar volgen mij beurd dit alleen maar bij officiele feestjes enz.Maar niet bij deze spontane momenten waar een van de personen( of onde beurten) of een van bedienden de KODAK BOX handteerd.Kijk ook naar de formaat van de KIEKJES.<<<<<<<<<<<<<<<<<<
Uw suggesties zijn natuurlijk ook mogelijk, maar wist u dat die medium formaat camera's frames hadden waardoor men van te voren kon bepalen welk formaat men wilde hebben.Zo'n frame werd dan in een gleuf tussen lens en body geschoven. Vandaag aan den dag maakt o.a. het zweedse merk Hasselblad er nog steeds gebruik van door verwisselde achterwanden te monteren op de camera body. In 1977 bezat ik zo'n Hasselblad met een 6by9 en een 4by4 achterwand. Ook was er een polaroid achterwand om een proef opname te maken en vandaag heeft hassy natuurlijk ook digitale wanden, die erg duur zijn.
U praat over de situatie en fotografie techniek van 1977 of minstens die van na de WWII.Deze gebeurtenissen waren in 1932. Misschien bent U nog niet geboren.Dus moeilijk inte denken hoe premitief het toen in Indie nog was.Ook de beroeps fotografen gaan niet gemakelijk uit hun studio’s met hun bulke apparaten, alleen maar voor een paar kiekjes.Anders dan bij een groot evement zo als bij een bruilof, verjaardag en dergelijke.
.
>>>>>>>>>>>U praat over de situatie en fotografie techniek van 1977 of minstens die van na de WWII.Deze gebeurtenissen waren in 1932. Misschien bent U nog niet geboren.Dus moeilijk inte denken hoe premitief het toen in Indie nog was.Ook de beroeps fotografen gaan niet gemakelijk uit hun studio’s met hun bulke apparaten, alleen maar voor een paar kiekjes.Anders dan bij een groot evement zo als bij een bruilof, verjaardag en dergelijke.<<<<<<<<<<<<
Inderdaad was ik in 1932 nog niet geboren, dat was in 1936. Ik bezit zelf oude foto's van 1930 en als een enthousiaste fotograaf met hobby voor oude opnamen heb ik mij verdiept in de techniek van oude opnamen en ben ook veel bezig met de hedendaagse software om die oude opnamen in the scannen en te repareren. Ik heb echt een bewondering voor die mensen van toen.
@R Geenen en Wal suparmo: Was de KODAK BOX niet bedoeld voor arme hobbyisten die het voor WW2 moesten hebben van contactafdruk? Het cliché is even groot als de afdruk. Als je deze afdrukken nu digitaal gaat scannen of reprograferen dan krijg je verbluffende vergrotingen.
De vereniging Perlindoengan Peladjar werd opgenomen in het grotere verband van de in 1922 opgerichte ‘Indonesische studieclub’ onder leiding van dr. Soetomo, arts en leraar aan de N.I.A.S.. Genoemde Studieclub werd later omgevormd in de vereniging ‘Persatoean Bangsa Indonesia’ (P.B.I.), welke organisatie op zijn beurt in 1935 weer samengesmolt met de oudste, sedert 1908 bestaande inheems-nationalistische vereniging Boedi Oetomo en nog enkele andere vereenigingen onder den naam ‘Partij Indonesia Raja’, Partij voor een groot Indonesië, kortweg ‘Parindra’.
Vraag aan redactie: Was dr. Soetomo, arts, uit dit verhaal, de grote volksmenner en haatzaaïer “Bung Tomo”? De Republikeinen maakten gebruik van de infrastructuur die de Jappen hadden aangelegd: een soort radiodistributiestelsel. Een netwerk van luidsprekers verdeeld tot in de verste kampung gevoed door een ontvanger met audio versterker.
Paul,
Ook deze keer hetzelfde antwoord (zie: https://javapost.nl/2012/02/09/van-goed-karakter-en-goed-gedrag/)
Uit Wikipedia:
Dr. Raden Soetomo, ook bekend als Bung Tomo (Ngepeh, Nganjuk, 30 juli 1888 – Soerabaja, 30 mei 1938), was een Indonesisch arts en nationalist.
In het jaar 1903 begon Soetomo met de STOVIA (School tot Opleiding van Indische Artsen) in Jakarta. Samen met studiegenoten richtte hij in 1908 de vereniging Budi Utomo op, de eerste nationalistische beweging in voormalig Nederlands-Indië. Nadat hij in 1911 zijn studie voltooid had, werkte hij als overheidsarts in verschillende streken op Java en Sumatra. In 1917 trouwde hij met een Nederlandse verpleegster. Van 1919 tot 1923 vervolgde hij zijn artsenstudie in Nederland. In 1924 richtte Soetomo de Indonesische Studieclub op in Soerabaja, in 1930 richtte hij de Partai Bangsa Indonesia (PBI) op, die in 1935 fuseerde met Budi Utomo tot de Parindra (Partai Indonesia Raya).
Sutomo (October 3, 1920 – October 7, 1981), also known as Bung Tomo, is best known for his role as an Indonesian military leader during the Indonesian National Revolution against the Netherlands. He played a central role in Battle of Surabaya when the British attacked the city in October and November 1945.
Echter nog met een uitgebreide aanvulling:
http://www.imexbo.nl/dokter-soetomo.html
Ik zie nu pas dat Wikipedia bij beide personen schrijft “ook bekend als Bung Tomo”, – hetgeen onjuist is. Maar ja, daarvoor is het ook Wikipedia 😉
Het is indederdaat helemaal niet waar dari Raden Soetomo later dr Soetomo van Ngepeh, ook BUNG TOMO wordt genoemd.Er is alleen maar een Bung Tomo van kampung Tembok/Boeboetan Surabaya. En zelf maar 3 bungs in Indonesia. Dat is Bung Karno,Bung Hatta en Bung Tomo.Zelf Syahrir wordt geen bung gemoemt maar Sutan Syahrir en Suharto, Pak Suharo enz.Wikepedia is een open encyclopedi en mag door een ieder gecorrigeert worden. Please do it.Thank you!
Ik heb ook ergens een omong kosong verhaal geschreven.
Bung Tomo , de komandant van Barisan Pemberrontak Republik Indonesia ( dacht Majoor Generaal titulair) was later getorven tijdens pelgrimstocht naar Mekah.
@Buitenzorg, Wal Suparmo en Surya Atmadja: Opdat ik de vraag of Raden Dr. Soetomo van Ngepeh dezelfde is als Pahlawan Utama Pembrontakterus Bung Tomo van de distributie-radio, niet voor een derde keer zou vragen, wil ik samenvatten dat ik begrepen heb dat Raden Dr. Soetomo een andere is dan Bung Tomo. Ere die ere toekomt is voor mij nu duidelijk.
Ik ben nieuwsgierig geworden hoe de oudste zus van mijn moeder ( van 1910?) het moest doen toen ze in Semarang (?) naar school ging bij Van Deventer meisjesschool.
Ben bang dat de oude Indonesische familie album bij “verhuizing”verdwenen waren.
In Bandung/Lembang zaten mijn ouders(1915) wel in een internaat.
Merkwaardige reacties…..fotografie…..Bung Tomo….
Het stuk gaat over een internaat voor studerende Indonesische jongens en meisjes in de eerste helft van de 20ste eeuw in NOI! Verhelderend omdat dit veelal voorbij ging aan de meeste Nederlanders ter plaatse!
Bersiap!/Boeng Tomo trauma. Adoeh,nog steeds!
Bung Tomo was een vredelievende man en heeft nog geen enkel schepsel indirecte zin benadeeld,.wat temeer vermoord.vermoord.Ook was hij geen militair en zelfs nooit een miltaire training gehad behalve als jongen die verplicht was om zich bij de SEINENDAN aan tesluiten.Hij was een gewone civiele Domei correspondent en zag de kans om een rijbroek en laarsen tedragen en vooral een vervaarlijk Vickers pistool die hij misschien noot afgeschoten had.Alleen zijn opruiende ophitserij voor de Radio(RRI) had hij de pemoeda’s van Surabaya de SEMANGAT BERJUANG( strijd spirit) gegeven!
@Wal suparmo: Bung Tomo heeft niet alleen de RRI-uitzendingen verzorgd voor de Semangat Berjuang van de pemoeda’s in Surabaya. Wij hadden in Yogya een pos pemuda bij de overbuurman. Daar was ook een luidspreker bij. Gelukkig werden de uitzendingen van de RRI ook afgewisseld met de achteraf gezien mooie liederen van Ismail Marsuki: Halo halo Bandung en vooral voor Yogya, Sepasang Mata Bola. Ware ik in die tijd een pemuda, dan zou ik meer semangat berjuang gekregen hebben van Sepasang Mata Bola, dan van de aanmoedigingen van Bung Tomo.
RRI PERJUANGAN Surabaya werdt door alle RRI stations van de Republik gerelayed dat is op Oost en Midden Java. .Al zijn pidato’s of ophitzerij werdt voortgegaan door een hele bekende en melodieuze openeningliedlied :SUBMARINE .Het is zeer verbazend wat de oorlog ons had gebracht het vele leiden en ontberingen.Bung Tom is geen haatdragend person en zelf sympathiek .In Jakarta aan de Gondangdia Lama weg, was ik in de kost in zijn bijgebowen( een kamertje tussen de WC and keuken).Hij sprak in het Hollands ( van zijn HIS tijd) en Javaans en toen hij economie geen studeren verkiest hij boeken van mij lenen in het Hollands ipv Engels dat hij minder goed verstaad o.a .Grondslagen van de Econpmie van Paul Samuelson,enz…
Ik wil dit geen trauma noemen, daarvoor is hij voor mij te onbelangrijk. Het was even een belevenis, nu gewoon geschiedenis, net als Wilders over een paar jaar.
“Alleen zijn opruiende ophitserij voor de Radio(RRI) had hij de pemoeda’s van Surabaya de SEMANGAT BERJUANG( strijd spirit) gegeven!” Alleen al het woordje ALLEEN geeft aan dat u niet begrijpt, of misschien niet eens weet, wat of die vredelievende Boeng Tomo en K’tut Tantri teweeg hebben gebracht. Gaat u eens kijken op Kembang Kuning, of even mijmeren langs de Kali Mas. Mijn twee tantes zijn daar te vinden, mijn Indonesische grootmoeder waarschijnljk niet, die is nooit teruggevonden. Voor mij is het als geschiedenis gearchiveerd en daarmee op afstand gezet. Ik vind het jammer dat nog zo velen onderschatten wat mensen als BoengTomo hebben bijgedragen aan die vele doden. Ik weet dat ik nu mee heb gedaan aan off topic (sorry Buitenzorg), ik stop nu.
@H.A.Naberman, sorry over mijn opmerkingen over fotografie en Bung Tomo. Nu graag een opmerking over de Indonesische meisjes. Wat een keurige nette jonge dames nog niet geïnteresseerd in sexy uiterlijk. De Amerikaanse hoge-boezemcultus kon hen via de korte-golf zenders uit Manilla nog niet van de wijs brengen.
Maaf! Had eigenlijk onder het topic JavaCafé gemottûh …
e.m.
@Pak e.m. Meskipun of topic, dank voor de video van de pidato van Bung Tomo. Interessant dat hij Allah verheerlijkt, maar tegelijkertijd ook de zegen vraagt over de strijd van Tuhan.
In Maleisië mogen de Christenen het woord Allah niet gebruiken.
In Maleisie mag niemand anders dan de Islamieten het woord Allah bezigen omdat conform een vonnis van het Hof, Allah een uitvinding is van de Islam en daar door ook de monopolie is van de Islam.Wat strafbaar is.
dappere meiden die ondanks het verbod van de islamitische kerk ,
toch naar school gingen .
nu schijnt het op java moeilijker te zijn voor meisjes.
j.w.hoegen zegt:
10 februari 2014 om 2:59 pm
dappere meiden die ondanks het verbod van de islamitische kerk ,
toch naar school gingen .
nu schijnt het op java moeilijker te zijn voor meisjes.
——————————————————————————-
Ze zijn gewoon leergierig .
En hun ouders het goed vonden dat de meisjes verder studeren.
Toen was er geen sprake van verbod v.d Islamistiche kerk.
Trouwens de gemiddelde Moslim leraren of kampung geleerden aan de madrasah/moslim scholen hebben niks (helemaal niks) te vertellen over die groep meisjes.
John Horn
Heel erg interessant die foto’s van dat meisjesinternaat. Zelf ben ik nooit in Oost-Java geweest, heb er helemaal geen betrekking mee gehad. Zelf was ik in een katholiek-jongens internaat in Semarang (vroegere weeshuis) dat tehuis had helemaal niets met jullie meisjesinternaat gemeen, Maar er zijn toch einige parralellen te zien, ook al gaat het alleen om die goed opgemaakte meisjes gezichtjes, kenès en derglijke. Ik vind de meeste meisjes op die foto’s echt wel cantik, dat doen ze in Nederland net zo, dat er een professionele fotograaf geëngageerd wordt voor zulke opnames.
Als nakomelingen van Kolonialisten moeten we de hele situatie beter beprijpen. Weten we wat voor Volk de militaire overheid in Den Haag uit Harderwijk naar Ned.Indië stuurde? Die kwamen uit heel Europa uit heel verschillend milieu´s, dus ook zulke, voor wie oorlog niet alleen een woord was, maar schieterij en wel op alles wat zich bewoog.
Toen ik uit Indonesie moest vertrekken en afscheid van bekenden en vrienden nam, kreeg ik de vraag te horen: “Mau pulang?”
Hoewel dit pulang met “terug gaan” te vertalen is, heeft het me vaak erg pijn gedaan. Maar zoals gezegd, ik ben nakomeling van die Kolonialisten en sta ertoe.
Men redeneerde vaak naar het Motto: “Wat ben jij eigenlijk voor een schepsel? Mens? Of toch een Dier?”
Wat wij, nakomelingen tijdens en na de WOII hadden moesten beleven en vaak onder geleden hebben zijn toch alleen reacties, op hetgeen onze voorvaderen de inheemse bevolking aangedaan hebben?
Nogeens op dat afscheid nemen, daaronder had ik enigen gekend, die net zo blank waren en blond als menig indo, alleen geen bahasa belanda spraken.
Ik zie die situatie toendertijd in Surabaya als gevolg van de aard en wijze waarop de inheemsen behandeld werden. Dan kwamen andere inheemsen, vaak met hulp van de koloniale overheid om zulke “nieuwe” schepsels ergens onder te brengen. Typisch voor Surabaya was het instituut PA v/d Steur! (Of Pasteur) Een ander Internaat, dat zich na de WWII in die stad breed maakte was een net zo katholiek internaat “DON BOSCO”. De meeste jongens, die daar ondergebracht waren kwamen in Nederland in Den Haag in het internaat met dezelfde naam.
Zoals gezegd, ik vind het erg interessant dat die foto’s nog bestaan. Toch was er eentje, van twee kleine jongetjes, de één lag op zijn matrasje de anderfe knielde naast hem en had een enigermate verwaande uitdrukkind in zijn gezicht. Ik geloof, dat ik die foto ken, en wel had iemand anders mij die twee jongens wilde laten zien, (als trotse nakomelingen). Ik wees op die verwaande blikken heen en kreeg ten antwoord, dat die vent ook nu nog zo is, zoals op die foto tezien.
Iets anders, dat ook parallel met de stad Surabaya in samenhang te brengen was, was het feit, dat Karel Doorman de slag op de Java Zee verloren had. Kort voor uitbraak van WOII kwam een halfbroer van mijn vader bij de marine, wij hadden de hele tijd niets van hem vernomen, tot we eindelijk in 1947 uit Den Helder bericht kregen, dat mijn oom zich gezond en wel in Surabaya bevond, intussen getrouwd met een Australische, beide trotse ouders waren van twee gezonde kinderen. Dat was dus alles, wat mij met Surabaya verbindt.
U weet niet wat u allemaal heeft gemist in Soerabaja/Surabaya!!!
hi my grandmother was at this school. could you tell me about this adress ?
From 1930-1931 :
Irisstraat (Jalan Iris), number 5.
From 1931- ? :
Kembodjastraat (Jalan Kamboja), number unknown (see photo)
Perlindoengan Peladjar ( PP ) en Perlindoengan Peladjar Pemoeda Istri ( PPPI ) Surabaya of tewel De Scholieren Bescherming Vereniging was opgericht in 1920 door Pangeran Man gkoenegoro VI, de Bupati van Soerabaia en een zekere Soedirman, om huisvesting teverzorgen voor scholieren vd MULO en HBS van buiten Soerabaia.
In 1922 werd de eerste internaat geopend aan de van den Boshlaan 28 met 17 kamers voor jongens maar niet lang erna verhuist naar de Juliana Blvd.
Vier jaar na dien in 1926 werd een 2de internaat geopend aan de Soeloeng Str no 18, met 40 kamers speciaal voor scholieten met 25 gulden per maand als kostgeld wat als goedkoop werdt beschouwd.Het gebouw aan de Juliana Blvrd werdi in 1930 als bouwvallig verklaadr en het internaat verhuisde naar Kedong Doro.
Het zelfde jaar werd een meisjes internaat geopend in de IRIS straat no;5, met 30 gulden per maand aan kostgeld wat alleen maar geoorloofs was door dochters van rijke personen en hoge amdtenaren.
Na ongeveer een half jaar verhuisde de meisjes in ternaat van de Irisstraat naar een gebouw aan de Kembodja straat.Het hoofd der Internbaat was IBU GOENAWAN MANGOENKOESOEMO.
thank you