Tempo doeloe voorbij

Alhoewel in de periode 1946-1950 duizenden Nederlandse militairen foto´s maakten in Indonesië, kennen we slechts weinige van de oorlog zélf en van de gevolgen daarvan. Java Post-lezer Henk den Toom ontdekte echter enkele beelden die deze oorlog dichterbij brengen.

1. Nederlandse soldaat met gedode Indonesiër. Foto collectie Den Toom.

Door Bert Immerzeel

Het is een schokkende foto: een Nederlandse militair, leunend op zijn geweer, laat zich fotograferen naast het lijk van een jonge Indonesiër. Alsof het een soort trofee is, tilt hij het opgezwollen hoofd van de jongen in de richting van de camera. Zijn gezichtsuitdrukking lijkt een mengeling in te houden van trots en angst. ‘Kijk eens, we hebben er weer een!’

Oorspronkelijk beeld eerste foto. Afmetingen 8,5 x 5,8 cm. Foto collectie Den Toom.

Waarschijnlijk is de militair niet degene die de jongen heeft gedood. Alhoewel we niet weten waar en wanneer een en ander heeft plaatsgevonden, laat de foto details zien die er op wijzen dat het een ‘toevallige vondst’ betreft.  De militair is duidelijk niet in gevechtstenue en dus off guard: geen helm, geen shirt. Het slachtoffer ligt in de berm van een weg waar het verkeer weer op gang is gekomen. Het gezicht van de Indonesiër ziet eruit alsof het al een paar dagen in ontbinding verkeert.

De foto maakt deel uit van een ‘serie’ van vijf, en werd vorige week los aangetroffen in een album met foto’s van een geheel andere orde, op een markt in Bandung. De koper van deze collectie, Henk den Toom uit Lembang, had meteen door hoe bijzonder zijn vondst was: ‘Het zijn, vind ik zelf, wel heel erg confronterende foto’s, vooral die eerste foto…..’  

De andere foto´s tonen nog meer gedode Indonesiërs. Uit de enscenering kunnen we opmaken dat ze bij elkaar horen. Het betreft alle gedode Indonesiërs die in de berm of in de greppel van een weg liggen, mogelijk zes in totaal. Is de tweede foto die van een jonge vrouw, of lijkt dit slechts zo? De derde foto toont enkele militairen en een burger die met zijn handen in zijn zakken toekijkt hoe een militair even het hoofddeksel van één van de gedoden oplicht.

Was hier sprake van extreem geweld? Van oorlogsmisdaden? We weten het niet zonder de bijzonderheden te kennen. Wat we misschien wél mogen oordelen is dat hier meerdere mensen het leven lieten in een conflict dat er niet had behoeven te zijn.

2. Gedode Indonesiër. Foto collectie Den Toom.

3. Twee gedode Indonesiërs en Nederlandse militairen. Foto collectie den Toom.

4. Drie gedode Indonesiërs. Foto collectie Den Toom.

5. Gedode Indonesiër. Foto collectie Den Toom.

Naschrift

Na publicatie van bovenstaand artikel stuurde Henk den Toom ons nog een zesde foto uit dezelfde serie:

6. Gedode Indonesiër. Foto collectie Den Toom.

 

Dit bericht werd geplaatst in 9. Java Post. Bookmark de permalink .

227 reacties op Tempo doeloe voorbij

  1. P van Geldere zegt:

    De militair die deze foto heeft gemaakt is dom.Graag zou ik hem willen confronteren met wat wij tijdens de Bersiap periode mee maakten.
    Deze militair kan zich beter niet aan mij vertonen .

  2. Ziska Kountul-Loth zegt:

    De Nederlandse soldaten zo vaak met een triomfantelijke uitdrukking op hun gezicht. Of het doden van een medemens niets betekend.

    Verstuurd vanaf mijn iPhone

    • van Santen zegt:

      “Zo vaak” …? Wat een onzin kraamt u daar uit! Alsof slechts alleen maar Nederlandse soldaten hiertoe in staat waren. Foei, hoe is het mogelijk … Wel eens afbeeldingen gezien van afgeslachte Nederlandse mensen en daarbij triomferende gezichten van Indonesisch tuig?

      • R.L. Mertens zegt:

        @VanSanten; ‘gezichten van Indonesisch tuig etc.’- Toon de foto’s; zoek: in Niod beeld materiaal! Bij Westerling’s Apra deden ook Nederlandse Kniller’s mee! Maar dat wordt natuurlijk verzwegen —- tot nu toe! – Info van mijn oom, die bij de groene baretten heeft gediend.

  3. Wat mij opvalt bij de diverse commentaren, zijn de op sensatie gebaseerde veronderstellingen en interpretaties. Wat er zich in werkelijkheid heeft afgespeeld, kan best heel anders zijn geweest. Dode mensen zijn nooit een opwekkend beeld, wat de oorzaken ook moge zijn.

  4. Jean-Louis zegt:

    Jouke ik deel uw mening. Een vaststaand feit is dat het om gedode mensen gaat. Dat is al erg genoeg. Nu wordt Europa een oorlog in gekletst aan de hand van fotomateriaal die herhaald in de media getoond wordt. Ik zou haast zeggen hypnose techniek. Deze foto’s met commentaar werken ook hypnotisch gezien de commentaren.

    • Pierre de la Croix zegt:

      Jean-Louis zegt 21 februari 2022 om 1:55 pm: “Nu wordt Europa een oorlog in gekletst aan de hand van fotomateriaal die herhaald in de media getoond wordt”.

      Tja ….. 3 dagen later is dat “inkletsen” bewaarheid.

  5. Piet de Jong zegt:

    Er is een website van de krijgsmacht met verhalen en beelden van Nederlanders tijdens de Bersiap. Indien geïnteresseerd …,

    Verstuurd vanaf mijn iPhone

    • leva70 zegt:

      Dank voor de link. Terecht wordt hier het tijdvak 1945 – 1950 voor de Bersiap genoemd. Meestal wordt voor de Bersiap onterecht de relatief korte periode (‘machtsvacuüm’) geduid direct na de Japanse capitulatie. Mijn grootvader, eenvoudige landsoldaat bij het KNIL en inmiddels al ruim op middelbare leeftijd toen, werd in december 1949 ontvoerd tijdens het wachtlopen. Zijn gruwelijk verminkte lichaam is pas weken later in de bossages ver van de kazerne teruggevonden. Mijn ouders, met ons als gezin, waren graag gebleven in Indonesië. Ze zijn echter in 1952 vertrokken omdat de situatie onveilig en nog steeds bedreigend voor hen was.

      • R.L. Mertens zegt:

        @leva70; ‘het tijdvak 1945-1950 etc,’- Oh ja? Terecht, omdat dan die hele ‘politie oorlog’ gerechtvaardigd wordt met wat wij( buiten de beschermde kampen) onder bersiap hebben ondervonden, gedurende het tijdvak september- december 1945? Toen er nog geen officiële Nederlandse troepen gearriveerd waren! – Is die ‘politie oorlog’ niet bedoelt om Indië te behouden? ( Indië verloren; rampspoed geboren) – @ ‘machtsvacuüm’- alsof uit het niets(!)/vacuüm de pemoeda’s aan het moorden zijn geslagen. Zomaar zonder redenen? Er was Brits/Japans gezag en ook Republikeins gezag! – Of bedoelt u omdat er geen Nederland’s gezag was? Wat een onzin! – Uw groot vader werd in dec.1949 ontvoerd/verminkt en gedood, zo vlak voor de overdracht(?) – In 1952 bedreigend en vertrokken wegens de Nw.Guinea kwestie! En dat terwijl in de Lingadjatti overeenkomst: het gehele(!) gebied van Nederlands-Indië zou worden over gedragen! Toen werden alle Nederlandse bedrijven genaturaliseerd en het veelal/ Indisch Europees personeel ontslagen! – Uw familie had het genot naar Holland te komen. Mijn kennissen: WN/Indon.Staatsburger geworden, verdwenen in de kampong en ondergingen een beroerd bestaan!

  6. krukcor zegt:

    Ik ken Henk vanuit Bandung en hij heeft een neus voor bijzondere dingen. Confronterend is het zeker. Het toont evenzo de niet zo fraai verlopen oorlogshandelingen tijdens de Merdeka strijd.

  7. F.E. van der Burg zegt:

    Al een paar dagen in ontbinding? En dat in de tropen? En er dan nog zo goed uitzien?

    • Pierre de la Croix zegt:

      Indien al een paar dagen in ontbinding, dan zou die militair er niet zo relaxed bij hurken.

      Tja …. je kunt van alles bij zo’n foto en die andere getoonde foto’s denken vanuit de krosi males in veilig Nederland, waar de grootste opwinding nu is veroorzaakt door een paar stormen en door mannen die hun libido niet de baas konden zijn. Wie niet in een oorlog heeft gevochten en geen lijken langs de weg heeft gezien, zal de foto’s toch al gauw door een ethisch brilletje bekijken. Foei, foei, dat kan toch niet, lijken als jachttrofee.

      We dienen echter te bedenken dat een oorlog en zeker een guerilla oorlog zoals die in Indonesia uitgevochten werd, het slechtste in een mens boven kan brengen. Wanneer er iedere dag en vooral nacht uit een hinderlaag of een kampong op je kan worden geschoten, dan verhard je, stomp je af, en ga je de tegenstander niet meer zien als medemens en een ieder die op de tegenstander lijkt ga je alleen zien als “zwartjoekel” of “pelopor” die je vriendelijk groet, maar achter je rug de pin uit een handgranaat trekt.

      Ik heb de indruk dat die foto’s langs de kant van een openbare weg zijn genomen. Men ziet wat militaire voertuigen op de weg en een militair op een motorfiets (een ordonnans?), een paar Indonesische “nontonners” (toeschouwers) aan de overkant. Zijn die lijken van elders naar die weg gesleept of van ter plekke in een schermutseling doodgeschoten mannen? Ik denk aan het laatste. Mogelijk dat de gedoden in hinderlaag langs de weg zijn begonnen te schieten, maar pech hadden.

      Dan intrigeert mij ook die jonge man bij het lijk op de eerste foto. Was hij wel militair? Hij had een wit singletje aan, de militaire zouden legergroen moeten zijn, anders zouden ze een wat al te gemakkelijk doelwit zijn. Dan zijn hoofddeksel. Was het een zogenaamd militair “peloporpetje” (in de koude oorlog van mijn tijd heette dat hoofddeksel weer gewoon “vechtpet”) of iets anders?
      Tenslotte: wat had hij in de hand, een heweerrrr of iets anders? Ik kan het ding niet thuis brengen. Lee Enfield, het standaardgeweer van Jan Soldaat in die tijd? Zie ik met enige verbeelding de contouren van een bajonet op het geweer? Voer voor wapenkenners.

      • R.L. Mertens zegt:

        @PierredelaCroix; ‘ jonge man bij het lijk etc.’- Dit zijn foto’s van Westerlings coup, net na de de overdracht(!) van 27/12-’49, in Bandoeng, januari 1950! Bij de Apra deden ook Knil(!) leden mee, zelfs Belanda’s ! En dat wordt natuurlijk altijd verzwegen! Westerling vluchtte/ontsnapte, nadat van Djakarta geen respons was op de actie(!) per Nederlandse ML catalina richting Singapore. En de Nederlandse legerleiding, toen nog volop aanwezig(!) zweeg als het graf….zelfs nu nog!

  8. Sammy Engels zegt:

    Dit verhaal lijkt op geen enkel bewijs te zijn gebaseerd. Het zijn aannames naar aanleiding van een foto.

    Laten we ons alsjeblieft houden bij feiten en waarheden.

  9. Jack Groot zegt:

    Waaruit blijkt dat de man met geweer in Nederlandse dienst is?

  10. Coen uit Batavia zegt:

    Het wapen op de foto was een Bren (gun), een lichte mitrailleur van Engelse makelij, gebaseerd op ee Tjechisch ontwerp.

    • Pierre de la Croix zegt:

      Nou heer Coen ….. een Bren heb ik zelf nog in de handjes gehad en er mee geschoten, zij het op houten schijven. Dat was toch een robuuster wapen dan op de foto te zien is.

      Ik denk dan eerder aan een Sten(gun), een pistoolmitrailleur van Britse makelij, haastig voor de woestijnoorlog en daarna in elkaar geflanst, in mijn tijd opgevolgd door de Israëlische UZI (UitZtekend Zchiet Inztrument). Maar was die zo lang als het “ding” dat de jonge man in de witte singlet in de hand had? Ik twijfel nog steeds, maar nu op hoger niveau.

      • A. Olive zegt:

        “Maar was die zo lang als het “ding’ dat de jomge man in de witte singlet in de hand had?”
        Dat lange ding is een ouderwetse scuba spear gun pole.

      • A. Olive zegt:

        Het feit dat er geen bloed is te zien geeft mij meer het vermoeden dat deze man in foto 1 is gedood door een kleine (15 cm) pijl van de spear gun.

      • Pierre de la Croix zegt:

        A. Olive zegt 4 maart 2022 om 12:45 pm: “Dat lange ding is een ouderwetse scuba spear gun pole”.

        Heer Olive, is dat in klare een soort harpoengeweer waarmee duikers op grote vissen als haaien en baracuda’s jagen? Die dingen behoorden in die tijd in Indonesia toch niet tot de standaarduitrusting in het Nederlandse landleger en stonden bij de doorsnee burger ook niet in de garage of onder het bed.

        Maar goed ….. waarom niet? Ik zag laatst een filmpje waarbij mensen elkaar op de openbare weg met kruisbogen te lijf gingen en er een dode viel.

      • Pierre de la Croix zegt:

        Corrigendum: “Heer Olive, is dat in klare een soort …..” moet zijn “Heer Olive, is dat in klare TAAL een soort …..”.

        Excuses. Moet maar snel gaan tidoeren.

      • A. Olive zegt:

        Dat instrument in de hand van deze jonge man in singlet is een soort harpoengeweer en er hangt ook een kleine dolk aan. Daarom geloof ik niet dat het een militair is anders had hij zijn vuurwapen wel bij zich.

  11. Henk hier, en die foto’s komen dus bij mij vandaan, heb ze een dag of 5 geleden gevonden hier in Bandung, een 2e hands markt…. Ik verzamel voornamelijk Indonesische lp’s en cassettes (en neem die dan op en zet ze op mijn blog om gratis gedownload te worden) maar ik verzamel ook oude foto’s… Een aantal jaar geleden vond ik ook twee soortgelijke foto’s en na enig onderzoek kwam ik er achter dat dit foto’s waren van de troepen van Westerling, lopend om de hoek van Jalan Braga tijdens de APRA Coup D’etat in 1950, en een foto van hun slachtoffers. Vrij indringende foto’s maar niet zo heftig als deze foto’s en ik wilde echt weten wat en hoe, en deze website leek mij een goede plek om daar (misschien) achter te komen…. Kan in feite overal zijn, Java, Sulawesi, wie zal het zeggen…. Enige wat er echt van te zeggen is is denk ik dat er Nederlandse militairen bij betrokken waren maar is niet duidelijk of hun degene waren die deze mensen hebben vermoord… Je zou denken van wel van wege die eerste en tweede foto, maar het is me echt volkomen onduidelijk wie/wat die man is die die dode jongen z’n hoofd omhoog houdt. Het lijkt wel een beetje of hij zegt “kijk, deze heb ik omgelegd” maar dat is natuurlijk maar een voorstelling die ik me maak bij het kijken naar die foto…. Vochten burgers mee met de Hollandse militairen? Ben echt benieuwd of er wat meer informatie zal komen!!!

    • R.L. Mertens zegt:

      @HenkdenToom; foto’s Apra etc.’- Publiceer ze op deze site; stuur kopieën op naar de webmaster! – Uit het Parool januari 1950(!) net na Westerling’s coup(!() om de nieuwe Republiek te elimineren; ‘even plotseling als de moordenaars gekomen zijn , zijn ze ook vertrokken. Alles wat hier is gebeurd heeft met eerlijk vechten niets te maken. Als dat wat hier is gebeurd een staal van zijn optreden moet heten. Er is maar één woord voor; moord!
      – De gedode TNI soldaten waren, na de overdracht 27/12’49/eindelijk merdeka (!) met ‘verlof’, dus allen ongewapend(!) zie de foto! Die nb. enkele dagen na hun merdeka op verlof waren en; de dood vonden!. – Het vervolg; Westerling vluchtte per Nederlandse ML catalina het land uit! Kwam uiteindelijk in Nederland en ….werd opera zanger. Toen er een opera over zijn leven zou verschijnen brak er tumult uit en ….de opera werd verboden. Vanwege ‘gevaar voor de openbare orde’, aldus de burgemeester van Amsterdam. Want men koos toen ook voor; orde en rust!
      note; Apra= Angkatan Perang Ratu Adil/Strijdmacht van de Rechtvaardige Vorst!

    • R.L. Mertens zegt:

      @HenkdenToom;’foto’s etc.’- Ik zie het; het zijn uw foto’s. Zie; geen enkel wapen! Allemaal zelfs in het burger; – Bij de presentatie van de Indische Boeken Vriend olv. wijlen Huib Deetman, Den Haag 12/2-‘2000 van de J.Moor boek; Westerling’s oorlog was er een dame, die toen verontwaardigd/woedend haar verhaal over de Bandoeng coup deed; ‘haar neefje 14 jaar oud, die een khaki overhemd aan had, liep toen over straat en werd door een Apra lid gedood’!

    • mir1964 zegt:

      Wat of wie dan ook betrokken was bij het ombrengen van deze jongeman, het gaat er bij mij om dat er hier gepronkt word bij een dood lichaam. Walgelijk!

  12. Pascal zegt:

    @Bert Immerzeel,
    Heeft u ook foto’s van Indo Europese vrouwen naakt vastgebonden aan een boom, wier borsten zijn afgesneden en hun maagstreek lek geprikt door bamboe stokken? Of van
    Militairen ook vastgebonden, met hun afgehakte penis in hun mond en hun buik open geklikt? Of van jonge kinderen, sommige baby’s nog, die kapot gesmeten zijn tegen ’n muur? Of van de Indonesische tuinman van mijn, toen 7 jaar oude moeder, in stukken gehakt, gevonden in de keuken?

    Deze foto’s doen precies wat de onderzoekers ook in gedachten hebben, eenzijdige berichtgeving om de Nederlandse Militairen in een kwaad daglicht te zetten.

    Ga u diep schamen

    • Frank Bikker zegt:

      In elke oorlog komt het meest smerige in sommige mensen naar boven. Dat geldt voor beide kanten. De enige schuldigen die je aan zou kunnen wijzen zijn de leiders van beide kanten.

      • R.L. Mertens zegt:

        @FrankBikker; ‘van beide kanten etc.’- Oh ja? Die onderdrukte kant vroeg , na 3 eeuwen overheersing om vrijheid= merdeka! Maar die andere(!) kant stuurde nb. net na een wereld oorlog, terwijl het heel land nog in puin lag, een leger-lucht- en zeemacht van 160.000 krijgslieden om die vrijheid aldaar juist te smoren!

      • Frank Bikker zegt:

        Inderdaad hadden wij daar niets meer te maken. We waren ingehaald door de tijdsgeest. Dat klopt, maar wou u soms beweren dat de Indonesiërs ooit vrijheid hadden gekend. Ook niet. Ook éėn kluwen van elkaar beoorlogende rijkjes. Het ging mij er enkel om te stellen dat een oorlog het slechtste in vele ( niet alle) mensen naar boven haalt. Er zullen genoeg combattanten van beide kanten zijn geweest die de oorlogsmisdaden van beide kanten hebben afgekeurd.

      • R.L. Mertens zegt:

        @FrankBikker; ‘elkaar beoorlogende rijkjes etc.’- Dat is wat wij leerden/te horen kregen; echter; wie stookten dat vuurtje op? Lees hoe al die rijkjes; gepacificeerd(!) werden….

    • buitenzorg zegt:

      Geachte heer Pascal,
      Wat ziet u op deze foto´s dat u zo boos maakt?

      • Pascal zegt:

        @Buitenzorg,
        Wat mij boos maakt is dat deze foto’s te samen met de publicatie van het Nederlands-Indië een bevestigend beeld vormen.
        Als dat onderzoek nu ook de beschrijvingen van de Bersiap gruwelijkheden met foto’s van verminkte vrouwen en mannen had, dan was het echt een mea culpa geweest.

      • R.L. Mertens zegt:

        @Pascal;’beschrijving bersiap etc’.; – Die is er/komt nog een aparte Bersiap deel; aan de hand van E.Captein en O.Sinke! Hopende met de door u gewenste foto’s van; verminkte vrouwen, afgehakte penissen etc. Of heeft u zelf ook van die foto’s /rapporten?

      • Pascal zegt:

        @Mertens,

        ” hopende op ” ?
        Herft u last van de matteklap?

        Geen zinnig mens wil dit soort foto’s zien, het enige wat ik doe is tegenwicht bieden aan, o.a. uw zielige verhaal.
        En ja, getuigen verslagen van patrouilles die hun ontvoerde kameraden hebben gevonden zijn bekend en openbaar. En als u denkt dat mijn moeder haar verhalen heeft verzonnen dan is de tropenkolder u te veel

      • R.L. Mertens zegt:

        @Pascal; ‘matagelap etc.’- Woest was ik naderhand op wat ons in die dagen is overkomen. Dat gespuis die ons dagenlang, schreeuwend, tierend alle verwensingen toeriepen. En wij, doodstil sidderend in ons geblindeerde woning wachtend op wat gebeuren zou. Terwijl buiten tot in de nacht onheilspellende geluiden klonken van op lantaren palen geslagen roentjings/ gespietste bamboe stokken. Als zij op onze tuin/ ijzeren hekwerk sloegen, hielden wij ons adem in …en maar hopen/biddend dat het voorbij was…- Dan later te weten, dat dit alles is gebeurd omdat onze regering niets van doen wilde hebben met de Republiek. Het zelfs provoceerde, tegen de Britse waarschuwingen in, dat wij buiten de beschermde kampen in gevaar waren; een Japans maaksel, Soekarno een collaborateur etc. Woester was ik, denkend aan mijn oude oom, die ons ( 3 gezinnen) al die Japanse jaren ons in zijn huis opnam, toen wij vernamen dat hij op beestachtige manier is vermoord. Aan een paal vastgebonden en gemarteld; toen hij onbewust; denkend dat tempo doeloe weer terug is(?) naar de onderneming is terug gekeerd. En dat allemaal; omdat ons beleid geen vergelijk/gesprek met de Republiek wenste.

      • Pascal zegt:

        @R.L. Mertens, wat u en mijn familie is overkomen, heeft zijn oorsprong gehad in de oproep van Soeharto dat alle Belanda’s en zij die met hen gewerkt hebben, gedood moesten worden.
        Hij wilde hiermee zijn positie verstevigen omdat hij tijdens deJapanse bezetting vele jongeren, ramoesjas, de dood in heeft gestuurd door te zeggen dat het een godelijke eer was om Japan te dienen.

        Het Merdeka vuur brande al op vele plaatsen, er was ook een voedsel boycot voor Indo Europeanen en als een Indonesiër wel vriendelijk was en toch voedsel gaf, dan werd diegene afgemaakt.
        De driekleur in top in Surabaya was de oorzaak van de volledige explosie van barbaars geweld.
        “Alluah Akbhar”

        Als je niet meedeed, dan was je dus tegen en moest je dood.

      • Pierre de la Croix zegt:

        Pascal zegt 22 februari 2022 om 5:51 pm: @R.L. Mertens, wat u en mijn familie is overkomen, heeft zijn oorsprong gehad in de oproep van Soeharto dat alle Belanda’s en zij die met hen gewerkt hebben, gedood moesten worden.

        Zou “Soeharto” in deze een anachronisme kunnen zijn?

      • Pascal zegt:

        @Pierre de La Croix:
        Lees voor Soeharto -> Soekarno

      • Pierre de la Croix zegt:

        Okee Pascal, nu kan ik weer lekker tidoeren (en Bertsiap misschien ook).

      • R.L. Mertens zegt:

        @Pascal; ‘oproep van Soeharto etc.’- Soeharto? Soekarno? Oorzaak: geen zelfbeschikkingsrecht=merdeka! > Gevolg=amok=bersiap!

    • Adat zegt:

      @Pascal,
      Ja dat is verschrikkelijk om te lezen.
      Maar wat moeten die inlanders dan een haat hebben gehad tegen alles wat Hollands was en tegen alles en iedereen die op goede voet stond met de Hollanders, waar komt die haat dan vandaan vraag ik mij af? Op bijna alles Indische sites leest men dat Tempo Doeloe een prachtige tijd was?!?! En dat de inlanders werkelijk gelijk stonden aan de blanke Hollanders??? Hoezo dan die haat om te moorden?

      Weet jij het?

      • R.L. Mertens zegt:

        @Adat;’gelijk stond aan de blanke etc.’- Je moet geschoolde Inlander zijn om te lezen en te voelen(!); ‘verboden voor honden en inlanders’! Dat jouw geboorteland al eeuwen bezet is! En jouw volk als laagste stand in de die maatschappij geklasseerd is.- Over empathie gesproken..

      • ellen zegt:

        De indeling van de bevolkingsgroepen in drie categorieen (Europeanen, Vreemde Oosterlingen en Inlanders) was gestoeld op de rechtsbehoeften van de verschillende groepen. Dat het racisme erin werd gebracht is iets anders. Het was mogelijk van de ene groep naar de andere te gaan. Voor Inlanders was artikel 131 IS (Indische Staatsregeling) e.v. voldoende. Zij blijven Inlander, maar kunnen gebruik maken van de wetgeving waaraan Europeanen zijn onderworpen. Die kon nooit opteren voor het Nederlanderschap of gelijkstelling, hoewel hij wel gebruik kon maken van de voorrechten van het Europees recht. In deze wilde deze groep b.v. toegang krijgen tot bepaalde voorzieningen die “normaal” alleen voor Europeanen open stonden zoals toegang tot pensioenvoorzieningen (ambtenaren) en toegang tot het onderwijs voor Europeanen. Daar werd veel gebruik van gemaakt. (Bron: De rechtspositie van de verschillende bevolkingsgroepen in Indie tot 1942. Geschreven door P. Tjiook-Liem. Uit: De Indische school.)

      • R.L. Mertens zegt:

        @Ellen; ‘op rechtsbehoeften van de verschillende groepen etc,’- Op rechtsbehoeften?
        – prof.W.Wertheim (jurist in tempo doeloe); ‘dat men dus niet moet streven naar gelijkheid(!) maar naar gelijkwaardigheid(?). Dit argument maakt deel uit van een typische koloniale neiging om bestaande overwicht en de bestaande privileges voor Europeanen met redelijke klinkende argumenten te motiveren’! – Als geschoolde Inlander moet men toch mi. enorm gefrustreerd zijn/worden; in je eigen land te moeten(!) leven als 3e rang burger!

  13. krukcor zegt:

    Wat roept het weer een emoties op. Een ding mag duidelijk zijn: Indonesia vocht voor het behoud van haar rechtmatige onafhankelijkheid die al was uitgeroepen op 17 Augustus 1945. Was dat erkentd door Nederland dan was er geen geweld nodig geweest, van beide kanten.

    • R.L. Mertens zegt:

      @krukcor; ‘rechtmatige onafhankelijkheid etc.’ – Inderdaad! En dat alles nb. vlak na een wereldoorlog toen men hier zelfs devoot naar die vrijheid verlangde! Ook in 1995(!) klonk de roep, nav het bezoek van Poncke Prinsen en toen min.Pronk van leer trok tegen de toenmalige bewindslieden Drees sr., Beel ea. om een politiek debat over de Indië. Min,Kok in de Volkskrant 21/1-’95; ‘geen behoefte om vanuit het veranderde(!) inzicht van nu een waarde oordeel uit te spreken over de Indonesië politiek van toen’ Er verscheen prompt een spotprent in de Volkskrant 27/1-’95 van drie politici wo.Kok die langs het kerkhof met graven van min. Oud, Drees sr. en Romme liepen met de opmerkingen; de daders liggen op het kerkhof, zand erover…en min.Kok roept uit; ‘mijn naam is Haas’!

    • Bertsiap zegt:

      @Pascal ,Als ik u was ,zou ik die reactie van u op 22 februari 2022 om 5:51 uur nog maar eens goed doorlezen ! Goede bril opzetten ! 😁😁😂

      • Pierre de la Croix zegt:

        Tja …. what’s in a name.

      • Pascal zegt:

        @Bertsiap ( ),

        Niks mis met mijn tekst. Historisch te verantwoorden middels op beeld opgenomen uitspraken van Soekarno en sommige Pemuda’s.
        Uw alias “Bertsiap” spreekt voor zich met betrekking tot uw zienswijze in deze kwestie

  14. De twee foto’s van de APRA Coup D’etat die ik een aantal jaren geleden heb gevonden bij een tweede hands markt in Bandung kun je hier zien:

    http://madrotter-treasure-hunt.blogspot.com/2016/08/original-photographs.html

    Dat “schat graven” is mijn lust en mijn leven 🙂 Gebeurd niet vaak dat ik dingen vind zoals deze foto’s…. Heb ooit foto’s gevonden van Pak Ujo, van de bekende angklung school in Bandung, uit de vroege jaren 60 toen het nog echt kampung was waar hij zat, lang voor dat prachtige gebouw er was waar ze dagelijkse shows voor toeristen geven, in Cicaheum…. Heb de foto’s op poster formaat laten drukken en ben ze gaan brengen. De familie van Pak Ujo vielen om van verbazing, zelf hadden ze niets zoals dat, slechts wat foto’s van toen Pak Ujo mee liep in de Asia-Afrika Conferentie… De meeste foto’s die je vindt, familie albums, vakantie kiekjes, foto’s genomen in foto studio’s zijn haast allemaal Chinese Indonesiers. Er waren niet veel Indonesiers die zich dat konden permiteren, foto’s maken, in die tijd… En de meeste foto’s komen uit leegstaande huizen, of als oude mensen overlijden, dan wordt er vaak een hoop weg gedaan. Ik verbaas me daar soms wel een beetje over, ik zou zelf nooit oude familie foto albums weg doen, maar hier zie je dat wel vaak gebeuren…. Zo kreeg ik een paar jaar geleden een hele boodschappen tas aan geboden, betrof het hele leven van 1 Chinese man uit Cirebon, dat begon met zijn in Hollands geschreven geboorte actes, begin 1900, baby foto’s, en eindigde met foto’s van hem als een stok oude man, foto’s, school rapporten, brieven, noem maar op uit zijn hele leven, vond het echt fascinerend maar ze wilden er veels te veel geld voor dus heb het laten gaan…. Heb foto’s gevonden van bekende artiesten zoals Mang Koko, Titim Fatimah en anderen, , heel veel foto’s van ketuk tilu orkestjes en jaren 50 wayang voorstellingen en ik heb bergen negatieven waar ik ooit eens iets mee moet gaan doen….. 1 Maal had ik net pech, ze hadden een huis leeg gehaald van een heel oude generaal, ik heb flink wat prachtige foto’s weten te bemachtigen, maar de echte prijs was net voor mijn neus weg gekaapt, stapels verhoren van vermeende communistenuit ’65…. Nu ik dit zo zit te schrijven begint het weer te jeuken, denk dat ik zo van mijn berg afga en de stad inga 🙂

  15. Wat ik overigens interressant vind…. Die APRA foto, je ziet 8 militairen en niet 1 van hun is blank. Een heel ander beeld als wat je krijgt als je die De Oost film kijkt waar je vrijwel alleen maar uit de klei getrokken Hollandse jongens ziet (heb die film eergisteren zitten kijken) dus wat R.L. Mertens zegt hier boven, over KNIL soldaten die mee deden aan die coup d’etat, dat moet dus wel kloppen…. Heb de foto’s ook aan een aantal heel oude mensen hier in Bandung laten zien en 1 van hun, een oude Chinese man die ik vaak tegen kom bij de antiek markt bij Cikapundung om de hoek van jalan Braga heeft die beelden met eigen ogen gezien, als kleine jongen, “ik rende naar huis en daar hebben we ons dagen verscholen!”

  16. Jean-Louis zegt:

    Pascal ik deel uw mening. Wie zegt dat het TNI waren op verlof? Ik heb deze foto’s voorzien met commentaar “ door TNI gedode informanten die werkten voor de Nederlanders” . De slachtoffers werden aan de kant gelegd als waarschuwing. In mijn netwerk was meer dan de helft die dit beaamden. Mijn ouders/ grootouders hadden het ook gezien. Dus zie maar wat schrijf je bij de foto’s. Deze hypnose techniek wordt veel gebruikt in de media.

  17. Peter van den Broek zegt:

    Foto 1 toont een met langwerpige stenen omzoomde verharde weg gemarkeerd door meerdere lichtgekleurde stenen. De begroeide berm is zichtbaar. Op het onverharde en onbegroeide gedeelte van de weg ligt een dode jonge Indonesiër (m) op zijn rug . Hij heeft een donkergekleurd gezicht en haar. De linkerarm is wijd opengespreid, de vuist is licht gebald. .De man is gekleed in een licht hemd, een gedeelte van een donkere mantel is zichtbaar, hij draagt een lichtgekleurde korte broek. Het onderlichaam is gedeeltelijk bedekt met een geblokte doek. Het rechterbeen is gestrekt, het linkerbeen licht gebogen. De dode vertoont geen sporen van slag- of steekwapens. Schotwonden en bloedsporen zijn niet zichtbaar. Op de achtergrond is een donkergekleurd grote luxe auto zichtbaar. De schaduw van de auto is aan de rechterkant zichtbaar, de zon komt van links (ZO-O-WO).

    Foto 2. Gelet op de door langwerpige stenen van de omzoomde verharde weg, het onverharde gedeelte van de weg, de lichtgekleurde markeringsteen, de begroeide berm, de rechterarm wijd gespreid, licht gebalde vuist en het door een geblokte doek bedekte lichaam, het gestrekte rechterbeen , het linkerbeen licht gebogen lijkt deze jonge man dezelfde persoon als op foto 1
    De fotograaf heeft de dode Indonesiër van de rechterzijkant (foto 2) en vanaf de onderkant (foto 1) gefotografeerd.

    Foto 3 toont een met langwerpige stenen omzoomde verharde weg, gemarkeerd door één steen waarvan het bovenste gedeelte is witgeverfd gemerkt met nummer 8, de weg is omzoomd door bomen. Voor de bomen is een verkeersbord zichtbaar met de tekst VERMINDER UW SNELHEID. Op het onverharde gedeelte van de weg liggen 2 dode Indonesiers De dode Indonesiër dicht bij de wegmarkering met nummer 8 ligt met wijd uitgespreide armen op zijn rug. Het gestrekt linkerbeen is zichtbaar. Het onderlichaam is bedekt met een donker gekleurde doek
    De ander Indonesiër ligt met omhoog gesterkte armen en beide benen gestrekt op zijn rug. Sporen van slag- of steekwapen of bloed noch schotwonden zijn zichtbaar.

    Naast de 2 dode Indonesiers staan drie personen, alleen de onderkant van hun lichaam is zichtbaar. De in militair gevechtstenue geklede rechterpersoon gekleed heft met zijn linkerhand de hoed van éen van de dode Indonesiers op. De middelste persoon heeft lichtgekleurde burgerkleding en donkere platte schoenen aan. De linkerpersoon heeft lichtdonkere kleding aan dat lijkt op het dagtenue van militairen. Hij draagt ook platte schoenen. Op de achtergrond is zichtbaar: links een militair in gevechtsuniform met helm op een motorfiets (HD ?) , midden een 2-assige jeep met uitgebouwde motorkap en laadbak van het type Dodge WC 51 en rechts daarachter de klassieke Willy-Jeep. De auto’s rijden links op de weg.
    De militairen lijken gezien de Amerikaanse uitrusting soldaten van de MariniersBrigade, die ten Zuiden-Westen van Soerabaja waren gelegerd.
    De schaduw van de Dodge is aan de rechterkant van de vrachtauto zichtbaar, dus de zon komt van links (ZO-O-WO). De auto rijdt links op de weg.

    Foto 4 Gezien het gestrekte linkerbeen en het bedekte onderlichaam van de Indonesiër op de voorgrond het gestrekte lichaam van de 2de dode Indonesiers aan de kant van de verharde weg omzoomd door langwerpige stenen en de onverharde berm zijn. Deze twee personen zijn dezelfde als op foto 3. Zichtbaar is een derde Indonesiër, die op zin rug ligt en halverwege het verharde weg ligt . Op de foto zijn de onderlichamen van verschillende personen zichtbaar De kleding lijkt op het khaki-uniform van militairen in dagtenue. Ook is een boom zichtbaar De fotograaf heeft foto 3 van onder en foto 4 van boven de doden genomen.

    Conclusies
    Foto’s 1-4 tonen dezelfde weg, een met langwerpige stenen omzoomde weg en met het onverharde gedeelte van de weg. Foto 1-2 zijn op een andere plaats genomen dan foto 3-4 genomen. Het nummer van de weg lijkt 8 te zijn of 8 als aanduiding van het aantal kilometers vanaf of naar een bekende plaats (foto 3). Foto 3 geeft aanwijzingen waar de foto genomen is.: markeringsteen met witte bovenkant en n° 8, verkeersbord met tekst VERMINDER (?) UW SNELHEID, de weg is hier met bomen omzoomd en dicht bij huizen in het gebied van de Mariniersbrigade

    Op foto 1-4 liggen alle 5 dode Indonesiers op hun rug en hebben geen zichtbare schotwonden of bloedsporen.
    Op foto 3 liggen de 3 dode Indonesiers op hun rug en gekruiste benen. Kennelijk zijn deze personen van een andere plaats hierheen gevoerd en in deze positie gelegd
    Het onderlichaam van 3 Indonesiers is gedeeltelijk bedekt door een doek, dat kan wijzen op dodelijk letsel van het onderlichaam.

    Foto 5 toont de enige geknielde Indonesiër (man), gekleed in broek en licht bevuild shirt/overhemd in een afwateringskanaal.

    • buitenzorg zegt:

      Dank voor deze toevoeging. Ik ben het met u eens dat de lichamen op foto 3 overeenkomen met die op foto 4. Of de lichamen op de eerste twee foto’s dezelfde zijn, is mij niet duidelijk. De houding komt overeen, de kleding niet.
      Het totaal aantal slachtoffers komt hiermee op 5 à 6.

      • Peter van den Broek zegt:

        Als ik een loodrechte lijn trek van de verharde weg tot de lichtgekleurde steen dan lijkt
        op foto 1 alsof het hoofd van de dode iets onder de lijn ligt, ,het hoofd donker gekleurd en de benen wijd gespreid en licht gekleurd zijn
        Op foto 2 daarentegen ligt het hoofd van de dode iets boven de loodlijn, het hoofd en de benen licht van kleur en de benen licht gespreid zijn
        Dan heeft Buitenzorg gelijk dat het twee verschillende personen zijn. De daders hebben klaarblijkelijk de slachtoffers op een andere plaats vermoord en laten leegbloeden. Daarna zijn de lijken verplaatst naar de openbare weg om een signaal af te geven aan de locale bevolking.

        Volgens Bonnie Triyana betrokken bij de tentoonstelling ion het Rijksmuseum was het geweld tijdens de Indonesische Revolusi weliswaar algemeen maar hij “vergeet “te vermelden dat het bij de verschillende bevolkingsgroepen een andere politiek geïnspireerde bedoeling had.

        De gebeurtenissen op de foto’s vonden plaatst toen de Nederlandse krijgsmacht vanaf maart 1946 opereerde in Nederlands-Indie. De Indonesische extremisten vertoonden hun Inlandse slachtoffers aan de locale bevolking om een signaal af te geven wat er zou gebeuren met degenen die zich niet loyaal aan de Revolusi verklaarden.

        Daarentegen was in de Bersiaptijd (augustus 45-maart 46 ) de modus operandi anders. Europeanen en Indo-Europeanen werden veelal in groepjes mishandeld en afgeslacht, later zonder ruchtbaar in een massagraf begraven. Deze mensen werden niet om hun déloyaliteit vermoord , maar ze waren schuldig omdat ze (Indo-) Europeaan waren, een etnisch en cultureel onderscheid werd gemaakt.

    • Jean-Louis zegt:

      Beste Peter , bedankt voor je forensisch onderzoek. Na het lezen ben ik op zoek gegaan naar de uniformen die APRA leden droegen. Op de linker mouw van de APRA uniform is geen embleem Nederlandse leeuw. Op de foto echter zie ik op de linker mouw van de militair een embleem Nederlandse leeuw. De bewering dat het APRA leden waren, wat door sommigen beweerd wordt, is zeer discutabel.

      • R.L. Mertens zegt:

        @Jean-Louis; ‘geen embleem etc.’- Mi. is deze Hollandse soldaat op de foto één van de fans van Westerling (Stoottroepen/ovw?) die meededen. En natuurlijk zijn overhemd met distinctieven heeft afgedaan. De fotograaf moet mi. ook een Nederlander zijn geweest, die hem daar lachend aantrof. Zeer waarschijnlijk de soldaat op de volgende foto, die niet heeft meegedaan aan de coup. Het gebeurde daar toen het Nederlandse leger daar nb. nog aanwezig was. Dus onder de ogen van ons nog aanwezige bewind werd daar een poging tot een staatsgreep gedaan en wel door een ex. Knil officier! Gesteund door enkele eenheden van ons eigen leger. Westerling had zelf niet de leiding, maar zijn luitenant(?) aldus zijn Memoires(!). Voert wel een ooggetuige aan; ene Schmidt genaamd, die het verslag deed….Hij zelf was onderweg naar Batavia; wachtend op de trucks met wapens van uit een Knil kazerne(?) Hij bleef wachten, tot zijn geduld op raakte en tenslotte een secondant richting Bandoeng stuurde. Echter onderweg bij een wegversperring te horen kreeg dat ‘Westerling probeert een staatsgeep te doen. – Ik was stomverbaasd. Hoe kan de zaak zijn uitgelekt. Er was iets misgelopen, maar wat …’ Hierover moet men toch echt film gemaakt worden, kostelijk….De rechtvaardige vorst die een mislukte staatsgreep deed. Om…. opera zanger te worden!

  18. Robert Jack Laurens zegt:

    Afschuwelijk

  19. Peter van den Broek zegt:

    De eerste foto, die van de Nederlandse soldaat met gedode Indonesiër domineert onze waarneming, onze reacties worden erdoor geconditioneerd. Want het verhaal kan ook anders worden verteld:

    a. Een Nederlandse patrouille stuit op een groep dode Indonesiers (foto 3 wordt foto 1)
    b. Extremisten hebben minstens 6 indonesiers gedood als dreigende waarschuwing voor de locale bevolking (4 wordt 2)
    c. De gedode Indonesier was niet loyaal en verraadde de Revolusi (2 wordt 3)
    d. Een gedode Indonesier als oud vuil gedumpt in de goot (5 wordt 4)
    e. Nederland herstelt orde en gezag (1 wordt 5)

    Met dezelfde foto’s, maar dan in een andere volgorde en met een andere tekst wordt het verhaal totaal anders, vanuit mijn perspectief wel te verstaan.

    Natuurlijk moet er meer onderzoek worden gedaan om te weten onder welke omstandigheden geschetste foto’s werden genomen en op basis van voortschrijdend inzicht te reconstrueren wat er precies in de bloedige periode tijdens de Revolusi gebeurde.

    • Pierre de la Croix zegt:

      Tja …. leuk om forensics te spelen. Hypotheses opstellen en dan stuk voor stuk kijken wat “most likely” is en daarop voortborduren. Ik maak me daar ook graag aan schuldig. Verbaast mij alleen dat iemand als de heer Van den Broek zich er zo vol overgave op stort, die nog niet zo lang geleden mij om het zelfde beknorde, want ik moest mij richten op wat bewijsbaar, c.q. aantoonbaar was, en niet fantaseren. Dat was geen wetenschappelijke benadering. Edoch, een mens kan van gedachten veranderen en het spelletje van combineren en deduceren à la Sherlock Holmes leuk zijn gaan vinden.

      De hamvraag in deze: Wie schraapt al die plausibele theorieën over de herkomst en doodsoorzaak van die overledenen bij elkaar, ordent ze en gaat er mee verder om de werkelijkheid te achterhalen? Mevrouw Mr. Dr. Liesbeth Zegveld bij voorbeeld, om te zien of aannemelijk kan worden gemaakt dat die nare Belanda’s ook daar te keer zijn gegaan, in welk geval er wellicht een mooie zaak tegen de Staat der Nederlanden kan worden aangespannen? Die Staat ligt met al die rapporten over excessief geweld toch al in de touwen. Gefundenes Fressen ook voor anti Belanda fanaten als de heer ing. R.L. Mertens en Jeffrey Pondaag. Ik ben benieuwd.

      Intussen doe ik ook nog graag een duit in het forensische zakje, in aanvulling op de scherpe waarnemingen van de heer Van den Broek (22 februari 2022 om 10:17 am):

      Foto 1 “De man is gekleed in een licht hemd, een gedeelte van een donkere mantel is zichtbaar, hij draagt een lichtgekleurde korte broek. Het onderlichaam is gedeeltelijk bedekt met een geblokte doek”.
      Opmerkingen: (a) een “mantel” kan het niet geweest zijn, want in de tropen een zeer ongebruikelijk kledingstuk, zeker voor Indonesiërs (b) “geblokte doek” is waarschijnlijk een sarong of kaïn, die weer wél gebruikelijk was, ook bij mannen. Het standaard cynische verhaal van Nederlandse KL/KNIL militairen over pelopors op de vlucht was “lari met de kaÏn omhoog en schoenen in de hand”. Konden ze harder lopen.

      Foto 2: “….. en het door een geblokte doek bedekte lichaam, …..”. M.i. dus een opgestroopte sarong of kaïn. Zou dat er op kunnen duiden dat deze man op de vlucht (met kaïn omhoog en op blote voeten) gedood zou kunnen zijn? Zie opmerking bij foto 1.

      Foto 3:

      (a) Ik heb met mijn leesloupe zitten turen op het verkeers(?)bord en kwam niet verder dan een duidelijk “heid” aan het eind van het opschrift. “Verminder uw snelheid” zou kunnen, maar waarom juist daar??? De weg lijkt mij geen autobahn waarop plankgas kon worden gescheurd. Was het om de kindertjes, kippen en geiten van een naburige kampong te beschermen? Dan waren die Hollanders toch nog niet zó slecht.

      (b) Dan komt wat mij betreft iets interessants. Van den Broek: “De dode Indonesiër dicht bij de wegmarkering met nummer 8 ligt met wijd uitgespreide armen op zijn rug. Het gestrekt linkerbeen is zichtbaar. Het onderlichaam is bedekt met een donker gekleurde doek”.
      Die doek zal wel weer de opgestroopte donkere sarong zijn. Als mijn loupe mij niet bedriegt lijkt hij een volle baard en snor te hebben. Gezichtsbeharing die een doorsnee Javaan niet kan kweken. Die komt niet verder dan een sikje met 3 haren en een snor. Bovendien lijkt hij lichter gekleurd dan zijn dode maat. Dat is duidelijker te zien aan zijn blote been op foto 4. Was hij misschien Arabier, of van een andere landsaard? Verdwaalde Indo die aan Indonesische kant meevocht?

      (c) Van den Broek: “Op de achtergrond is zichtbaar: links een militair in gevechtsuniform met helm op een motorfiets (HD ?) , midden een 2-assige jeep met uitgebouwde motorkap en laadbak van het type Dodge WC 51 en rechts daarachter de klassieke Willy-Jeep. De auto’s rijden links op de weg. De militairen lijken gezien de Amerikaanse uitrusting soldaten van de MariniersBrigade, die ten Zuiden-Westen van Soerabaja waren gelegerd.

      – “2-assige jeep met uitgebouwde motorkap en laadbak van het type Dodge WC 51”: Ik meen dat zo’n voertuig in die tijd “weapon carrier” of “1 tonner” werd genoemd, de werkpaardjes van het leger. Zie ik een wit geschilderde bumper? Dan zou het militaire politie kunnen zijn.
      – “Gegeven de uitrusting mariniers”. Zou kunnen. De motorrijder droeg een Amerikaans aandoende helm. KL was nog uitgerust met die rare platte Engelse helmen die op vliegende schotels leken en waarin je na een nachtje stappen niet fatsoenlijk kon overgeven.
      – Wat deed die burger daar in zijn witte pak, heel onverschillig met zijn handen in de zakken? Was hij zo maar nontonner (toeschouwer), dan zou hij zeker op afstand zijn gehouden. Politie in burger, NEFIS?

      Tenslotte: Voor een show zouden die lijken netjes moeten zijn gedrapeerd. Dat lijkt niet zo, wat er op zou kunnen wijzen dat ze zo als ze liggen zijn aangetroffen door militairen en fotograaf. “Kersvers” dus. Niet of nauwelijks verplaatst. De militairen op de platte schoenen lijken mij dan niet de daders. Militairen in actie hebben jungle boots aan, tenzij verrast op hun vrije dag in het kampement.

      Just my 2 gobangs. Ik heb niet alle commentaren nauwkeurig gevolgd. Het kan dus zijn dat ik de zelfde opmerkingen heb gemaakt die anderen voor mij al hebben geplaatst. Bij voorbaat alsdan mijn excuses. Ik heb niet bewust plagiaat gepleegd. Alles komt uit mijn blote kepala.

      • vandenbroek@libero.it zegt:

        Ik maak opmerkingen over dingen die ik alleen maar zie, dat AANWIJSBAAR is op de foto.
        Het valt mij op dat auto’s in Indie links rijden terwijl men in Nederland rechts op de weg rijdt. Dat is verklaarbaar want toen de Republiek Nederland met de kolonisatie van Nederlands-Indie begon, ging men zoals gewend was links rijden. Dat veranderde in Nederland toen Napoleon Bonaparte Nederland bij zijn Keizerrijk inlijfde. Daarentegen bleef men in Indie links rijden, wat ook verklaart dat het verkeersbord rechts van de weg is geplaatst.

        Het bord staat vlak bij de bebouwde kom, op de achtergrond zijn behoorlijk grote huizen zichtbaar, het zou toch geen kampong zijn?. Als men de bebouwde kom nadert, staat er soms wel een bord met …..Uw snelheid. “Verhoog” lijkt mij niet voor de hand liggend. Logisch redenerend komt ik op het ontbrekend woord voor het verkeersbord.

      • R.L. Mertens zegt:

        @PierredelaCroix/vandenBroek; ‘foto etc.’- En wie zou dan dan lachende blonde knul zijn met het lijk? Een ongewapende vluchtende peloppor met zijn sarong omhoog….een ongewapende vluchtende terrorist? Zo maar midden in het centrum van de stad? En dan plotseling omringt door Nederlandse militairen…..

      • Pierre de la Croix zegt:

        Ik sla meneer Mertens maar over en reageer op vandenbroek@libero.it zegt
        23 februari 2022 om 7:08 pm: “Daarentegen bleef men in Indie links rijden, wat ook verklaart dat het verkeersbord rechts van de weg is geplaatst”. “…. op de achtergrond zijn behoorlijk grote huizen zichtbaar, het zou toch geen kampong zijn?”.

        1. Ik dacht dat het links rijden: door Raffles was ingevoerd in de Engelse tijd.

        2. Lijkt me logisch dat verkeersborden bij linksverkeer ook links van de rijweg worden geplaatst i.p.v. rechts. Waarom die (vermoedelijke) vermaning “verminder uw snelheid” rechts was geplaatst blijft een vraag; misschien omdat er rechts een bredere berm was dan aan de linkerkant.

        3. Ik heb geschreven “naburige kampongs”. Grote huizen en kampongs hoefden niet ver van elkaar verwijderd te zijn. Ik woonde in Semarang in een straat met aan beide zijden “grote huizen”, van steen. Direct achter de “grote huizen” aan de overkant waren sawahs en een stadskampong. Volgens mij zijn zelfs nu in Jakarta naast moderne wolkenkrabbers kampongs gesitueerd waar de allerarmsten bivakkeren. Indonesia is niet zo’n geordend landje als het onze (ik bedoel met “onze” dus Nederland; van Italië heb ik geen verstand).
        Maar het kan natuurlijk ook zijn dat er een schooltje in de buurt was. Voor de schooltjes in mijn wijk mag maar 30 km/u worden gereden, niet 50.

      • A. Olive zegt:

        “Ik dacht dat het linkse rijden door Raffels was ingevoerd in de Engelse tijd”
        De hele wereld reed links in die tijd maar het was Napoleon die het verkeer in de bezette landen van Europa rechts liet rijden.

      • Pierre de la Croix zegt:

        Dat links rijden heeft Raffles tijdens zijn bewind in Indië dan weer recht gezet!

        De hamvraag: Waarom is men in de VS rechts gaan rijden? Om die Engelsen tijdens de onafhankelijkheidsoorlog een hak te zetten?

  20. Mardi zegt:

    Topi yang dipakai jenasah pada gambar 3 dan 6 menurut saya adalah “tudung ” (Bahasa Jawa) atau “caping” ( bahasa Indonesia ),biasa dipakai petani yang pergi kesawah.

    Volgens mij is de hoed die door het lichaam wordt gedragen op foto’s 3 en 6 een “tudun” (Javaanse) of “caping” (Indonesisch), meestal gedragen door boeren die naar de velden gaan.

  21. vandenbroek@libero.it (1953) zegt:

    Bekijk ik de foto’s opnieuw en focus ik me op de dode Indonesiers dan is er wel een patroon te ontdekken.

    Op foto 1-4 en 6 liggen 5 Indonesiers op hun rug
    Daarop vertonen alle 5 Indonesiers geen sporen van schotwonden of van slag- of steekwapens
    Bij alle 5 zijn geen bloedsporen zichtbaar.
    Bij alle 5 is hun onderlichaam bedekt
    Alle 5 Indonesiers liggen op het onverhard deel van de weg.

    Bij 4 van de 5 Indonesiers zijn de armen gespreid,
    Bij 2 Indonesiers zijn de benen in dezelfde positie gebogen
    Bij 2 zijn de voeten gekruist
    Bij éèn zijn de voeten gekruist en de armen loodrecht gestrekt
    Aangezien geen bloedsporen of andere sporen van geweld zichtbaar zijn en mede gezien bovenstaande aanwijzingen is logischerwijze de conclusie dat de personen op een ander plaats gedood en daarna aan handen en voeten naar de weg zijn vervoerd zi. De daders waren zo netjes bij 3 gedode Indonesiers de voeten te kruizen.

    De vraag van het nummer 8 op het witgeschilderde paaltje bij de weg mogen zij die Nederlands-Indie meegemaakt hebben toch wel weten of hadden kunnen weten?.

    • Mardi zegt:

      Angka 8 menunjukkan satuan jarak tiap 100 meter.setiap mencapai angka 10 akan menunjukkan kilometer ke berapa dari sebuah kota terdekat.sayang pal ke 10 tidak terlihat.kalau saja terlihat mungkin bisa jadi petunjuk lokasi tersebut ada dimana.mungkin gunung yang terlihat di latar belakang bisa jadi petunjuk ?

    • Pierre de la Croix zegt:

      vandenbroek@libero.it (1953) zegt 25 februari 2022 om 2:30 pm: “Bekijk ik de foto’s opnieuw ……”.

      1. “Bij alle 5 is hun onderlichaam bedekt”
      -> Het zou bijzonder zijn als hun onderlichaam niet zou zijn bedekt.

      2. “Alle 5 Indonesiers liggen op het onverhard deel van de weg”.
      -> Dan is er toch nog iets humaans in het tafereel te ontdekken. Op het verharde deel van de weg zouden de lichamen al gauw aan stukken worden gereden door het verkeer.

      3. “…. gezien bovenstaande aanwijzingen is logischerwijze de conclusie dat de personen op een ander plaats gedood en daarna aan handen en voeten naar de weg zijn vervoerd zi. De daders waren zo netjes bij 3 gedode Indonesiers de voeten te kruizen”.
      -> Nu gaat de heer Van den Broek ervan uit dat degenen die de doden langs de weg hadden gedrapeerd, ook de daders zijn. Die logische conclusie aan de hand van de positionering en houding van de stoffelijke overschotten zou ik niet durven trekken.

      4. “De vraag van het nummer 8 op het witgeschilderde paaltje bij de weg mogen zij die Nederlands-Indie meegemaakt hebben toch wel weten of hadden kunnen weten?”.
      -> I don’t plead guilty. Ik heb tot mijn 11de Nederlands Indië meegemaakt en daarna nog 3 jaar Republik Indonesia, niet mijn beste jaren.
      Maar waarom zou ik “de vraag van het nummer 8 ….” kunnen hebben GEWETEN? Zelfs het ANTWOORD op de vraag zou ik niet hebben geweten.
      Ik was een straatslijpertje in mijn stad, te blote voet en op de sepeda. Op mijn leeftijd lette ik niet zo op wit geschilderde paaltjes met nummers er op. Was het een soort hectometer paaltje zoals wij die hier (in NL, van Italië heb ik geen verstand) ook kennen? Hopelijk weet een hele krasse knar die JP volgt het antwoord.

      • vandenbroek@libero.it (1953) zegt:

        citaat: “Die logische conclusie …. zou ik niet durven trekken”. Welke dan wel?

        Ik heb mijn beschrijving van de gebeurtenissen gegeven. Op onderdelen kan wel kritiek worden geuit maar de foto’s dienen wel in zijn geheel in beschouwing genomen worden.
        Als dhr de la Croix het kennelijk zo goed weet en andere conclusies heeft, dan ben ik heel benieuwd naar zijn verhaal bij de foto’s, gebaseerd op de elementen die we op de foto zien, dus niet een hectometerpaaltje zoals in Nederland.

      • Pierre de la Croix zegt:

        vandenbroek@libero.it (1953) zegt 27 februari 2022 om 3:01 pm –
        citaat: “Die logische conclusie …. zou ik niet durven trekken”. Welke dan wel?

        Heel simpel, meneer Van den Broek, de conclusie – uw logische conclusie – dat diegenen die de dode Indonesiërs naar de berm van die weg hadden gesleept of gedragen, NIET diegenen HOEVEN te zijn die ze ook hebben gedood. Geen hard bewijs, ook niet eens “circumstantial”. Als groot wetenschapper zult u dat toch moeten beamen.

        U vraagt (aan mij): Welke dan wel? Tja …. ik weet het niet. Daar ben ik eerlijk in. Ik weet alleen dat u uw “logische conclusie” niet kunt onderbouwen en dat wil ik voor de zuiverheid van het “onderzoek” toch wel kwijt.

        Een voorbeeldje, ter ondersteuning van mijn kritische opstelling: Ik kocht het boek “Het verraad van Anne Frank” 2 dagen voordat er heisa over ontstond en het boek ijlings uit de handel werd genomen, omdat de onderzoekers geen hard bewijs hadden voor hun conclusie. Hun “bewijs” dat de notaris het zo goed als zeker (87 %) had gedaan berustte na veel wegstrepen van andere namen en mogelijkheden op een getypt afschrift van een briefje dat vader Otto Frank gekregen zou hebben van een anonymus die na overhandiging in de mist verdween. De kritiek, met name uit Joodse hoek, was moordend.

        Tja …. daar gingen 5 jaar werk door een aantal ervaren onderzoekers down the drain. Helaas pindakaas, maar terecht natuurlijk. Voor wie geïnteresseerd is in de methodische aanpak van het onderzoek toch een aanradertje. Er komen veel details naar voren, o.m. een bijna van minuut tot minuut verslag van de arrestatie van de familie Frank en de andere Achterhuisgenoten en van wat er daarna gebeurde.

      • vandenbroek@libero.it (1953) zegt:

        Wat is hard bewijs? Ik maak op basis van wat op de foto’s wordt getoond mijn verhaal “Aannemelijk en Geloofwaardig” en trek daaruit mijn conclusies. De Duitsers noemen dat met een mooi woord “Gesamtbetrachtung”

        Dhr. de la Croix zou mijn logische conclusie niet durven trekken! Welke conclusies trekt hij dan wel? Ik heb zijn reacties op mijn verhaal niet geteld, maar het wordt langzamerhand wel tijd met zijn conclusies komen. Met de dooddoener “ik weet het niet” wordt alleen maar het Niet-weten vergroot.

        Volgens hem zouden de slachtoffers met de broek aan EN in sarong (sic) weggelopen zijn, daarbij allemaal achterovervallend (sic) en drie hebben de benen tijdens hun val gekruist (sic) . Eén is achterover gevallen en heeft de armen loodrecht gestrekt.

        Hij heeft mijn woorden zo kritisch geïnterpreteerd, nu mag hij zijn logische conclusies trekken en zijn eigen woorden verklaren. dat lijkt me dringend nodig.

        Nu ben ik naarstig op zoek naar een verklaring voor dat wit geschilderd paaltje met het nummer 8 bij een dorp in het voormalig Nederlands Indie.. Toen de foto werd genomen was ik nog geeneens geboren, maar dat ga ik natuurlijk niet als goedkoop excuus gebruiken. Het begin van het weten is niet alleen de juiste vraag stellen maar en vooral ook antwoord te geven. Kennelijk heeft iemand daar moeite mee.

      • Pierre de la Croix zegt:

        vandenbroek@libero.it (1953) zegt 28 februari 2022 om 10:50 am: “Wat is hard bewijs?”

        Ach meneer Van den Broek, ik bezoek al jaren de Indische sites I4E en JP en kom daar dan ook u tegen. Zo heb ik u leren kennen als iemand die graag hoog van de toren blaast, anderen met groot dedain afzeikt (excusez le mot, maar u bent bij de marine geweest, zo heb ik vaak mogen lezen), niet graag ongelijk bekend en wanneer het u zo uitkomt, recht praat/schrijft wat krom is.

        Nu blijft u maar verongelijkt mokken over mijn kritiek op uw opmerking “…. gezien bovenstaande aanwijzingen is logischerwijze de conclusie dat de personen op een ander plaats gedood en daarna aan handen en voeten naar de weg zijn vervoerd zi. De DADERS waren zo netjes bij 3 gedode Indonesiers de voeten te kruizen”.

        Niets uit uw aanwijzingen zou kunnen worden aangemerkt als “hard”, in juridische taal geloof ik “wettig en overtuigend”, bewijs dat de onbekenden die de doden aan de weg hadden gelegd, ook de DADERS waren die die mensen hadden gedood. Dat is alles. Much ado about nothing. Leest u uw eigen reeks “aanwijzingen” in deze zaak er nog maar eens op na.

        U schrijft ook: “Aannemelijk en Geloofwaardig” en trek daaruit mijn conclusies. De Duitsers noemen dat met een mooi woord “Gesamtbetrachtung”.

        Gesamtbetrachtung. Ja, ja, dat kennen we. Als 100.000 mensen van iets wits zeggen dat het zwart is, dan is het zwart. De Duitsers onder Adolf H. te B. waren meesters in dat soort volksverlakkerij. Ook de onderzoekers naar “Het verraad van Anne Frank” hebben moeten ervaren dat “Gesamtbetrachtung” nog niet leidt tot de waarheid en niets dan de waarheid.

        Ongelijk bekennen in de vorm van “sorry, ik ben inderdaad iets te voorbarig geweest in mijn conclusies”, zou u sieren en uw reputatie een opkikker (boost) geven. Ook erkennen dat u iets niet weet, is geen schande. Ik durf er in ieder geval voor uit te komen. Maar ja, ik weet zo veel niet ……

        Succes bij uw zoektocht naar de betekenis van dat wit geschilderde paaltje met het cijfer 8 bij een dorp in het voormalig Nederlands Indië.

        Zou het een teken kunnen zijn voor de lijkwagen om ter plekke 8 stoffelijke overschotten op te halen en dat dus geconcludeerd mag worden dat nog 3 doden ergens in de buurt lagen, doch niet gefotografeerd?

        Just my 2 gobangs.

      • vandenbroek@libero.it 1953 zegt:

        Hard bewijs is “Wettig en overtuigend bewijs”? Dhr. de la Croix dient voor zulk soort dingen bij een Rechtbank te zijn. Ik zit in zijn voorstelling in de beklaagdenbank en Hij speelt voor aanklager en rechter. Erich Kästner had hem niet kunnen verbeteren .
        Zijn verhaal is nergens te bekennen en conclusies zijn spoorloos. Logischerwijze blijft er niks over. Hij weet met stelligheid dat ik mijn “logische conclusie” niet KAN onderbouwen. Dus ik heb een week lang tegen een blinde muur gesproken.

        Ik als aangeklaagde heb toch bekend (à charge of à decharge) dat ik niets weet over het paaltje (zie foto), maar ik ben er wel op zoek naar een geloofwaardig antwoord . Als ik weet langs welke weg dit paaltje stond, dan kan ik deduceren welke Nederlandse militairen (zie de militairen op de achtergrond op een foto) dit gebied controleerden. Gezien de voertuigen en kleding (op de foto) voorspel ik dat het Mariniers waren. Dan is het een kleine stap te weten wanneer zij minstens 3 Indonesiers dicht bij de bebouwde kom (zie bord verminder uw snelheid) vonden. Dan heb ik mijn verhaal getoetst aan, geverifieerd met een primaire bron.

        Wat betreft de discussie over links en rechts rijden heb ik begrepen dat heel vroeger, in gevaarlijke tijden bijna iedereen aan de linkerkant van de weg reed . Aangezien de meeste mensen rechtshandig zijn, reden bvb ridders te paard consequent links om zo met hun rechterhand een tegenstander van dichtbij te raken, voor degenen van mijn generatie, zie Ivanhoe.
        .
        Maar dat veranderde. Boeren maar ook transporteurs , die landbouwprodukten en andere goederen transporteerden moesten steeds zwaardere lasten met wagens met meerdere paarden trekken. Bij gebrek aan een bok reed de koetser op de meest links achter geplaatste paard. Zodoende kon hij gemakkelijk met de zweep in de rechterhand de paarden mennen.
        Maar hij kon ook het verkeer beter controleren. Hij zorgde ervoor dat wagens die hem links passeerden de wielen van zijn eigen wagen niet konden raken. Vandaar dat de koetsiers van zulke aanspanningen consequent rechts reden.

        Een land zoals Groot-Brittannië met al hun edellieden en tradities bleef vasthouden aan links rijden. Meer praktisch ingestelden landen schakelde over op rechtst rijden.

        ik sta open voor (bijna) iedereen die het beter weet.

      • Pierre de la Croix zegt:

        vandenbroek@libero.it 1953 zegt 28 februari 2022 om 3:26 pm: “ik sta open voor (bijna) iedereen die het beter weet”.

        Tja …. dan weet ik (bijna) zeker voor wie die het beter weet de heer Van den Broek niet open staat, want dan zou hij wel eens ongelijk moeten bekennen.

  22. Mijn vraagtekens zijn bij de 5e foto. Volkomen anders dan de andere foto, ziet er uit of die persoon daadwerkelijk op die plek is geexecuteerd, met een nek schot. In een greppel…. Zat bij de rest van die foto’s, zelfde formaat, zelfde kartel randje maar vraag me af of die op een andere plek genomen is…..

    • R.L. Mertens zegt:

      @HenkdenToom; ” mijn vraagtekens etc.’- Mijn opmerking/vraagteken is; hoe het mogelijk is dat zo vlak na de overdracht 27/12-’49 een Nederlandse(!) ex officier onder ogen van de nog aanwezige militaire macht met nb. Nederlandse legeronderdelen/manschappen een staatsgreep ondernam! En dat die officier en mede leden van onze krijgsmacht zomaar konden ontsnappen…. en in Nederland aangekomen nimmer zijn berecht!- En maar pronken met het Internationale Hof van Justitie in den Haag. Niet te vergeten onze toonloze ijver om andere landen op; mensenrechten te wijzen! – Om maat te zwijgen wat anno heden teweeg is gebracht; de zwartste bladzijde over onze ‘politionele oorlog’!

  23. vandenbroek@libero.it 1953 zegt:

    Wellicht een oplossing is de foto’s aan het KITLV opsturen, dat een grote database van foto’s heeft over de koloniën. Met behulp van facial recognition SW kan wellicht de identiteit van de militair op foto 1 achterhaald worden.
    Ook bestaat er AI die bij elkaar horende foto’s op een rijtje zet. Zodoende kunnen ontbrekende foto’s in de database van het KITLV worden gevonden. Zelfs op mijn oud mobieltje is er een SW, die bijelkaarhorende foto’s bij elkaar zoekt, bijbehorende muziek kiest en alles afspeelt. Moet toch bij het KITLV kunnen?

    • Pierre de la Croix zegt:

      Ach meneer Van den Broek, als u het al niet weet en kunt, wie zou het dan wel moeten weten en kunnen?

      Toch nog even, met uw welnemen, terwille van de zorgvuldigheid en zuiverheid van uw onderzoek, een reactie op uw “Met behulp van facial recognition SW kan wellicht de identiteit van de militair op foto 1 achterhaald worden”.

      Tja meneer Van den Broek …. nu gaat u er weer van uit dat die stralende jonge man in zijn witte singletje militair zou zijn. Hij heeft in de hand iets dat lijkt op een vuurwapen, maar maakt hem dat militair? Misschien was hij een franc tireur die graag zijn steentje bijdroeg in de strijd tegen de pelopors, omdat zijn familie tijdens de bersiap was uitgemoord. Hij zou, als ik goed kijk, net zo goed een Indische jongen kunnen zijn en niet een bleekneus van de KL of de mariniers (die overigens ook Indische jongens in hun gelederen telden).

      Kortom, niets is wat het lijkt, tenzij ….

      • R.L. Mertens zegt:

        @PierdelaCroixd; ‘wat het lijkt etc.’- Een belanda met vishengel, die door de hitte in zijn singlet rondloopt en toevallig die dode Inlander langs weg vindt…

      • Pierre de la Croix zegt:

        R.L. Mertens zegt 1 maart 2022 om 9:19 pm: “@PierdelaCroixd; ‘wat het lijkt etc.’- Een belanda met vishengel, ……”.

        Nou …. eindelijk iets verfrissends en begrijpelijks. De heer Van den Broek zal zeker blij zijn met deze suggestie.

      • R.L. Mertens zegt:

        @PierredelaCroix; ‘ foto 1 etc.’ – Inderdaad zoals de hr.van den Broek voorstelt; de foto op sturen naar KITLV ! Zo’n lachende Apra belanda soldaat moet na70 jaar alsnog aan de schandpaal worden genageld….of liever: à la Croix!

      • Pierre de la Croix zegt:

        R.L. Mertens zegt 2 maart 2022 om 9:36 pm: “…… de foto op sturen naar KITLV ! Zo’n lachende Apra belanda soldaat”.

        Wederom is het fantaseren u in de bol geslagen, meneer Mertens. Nu ja, ruimte genoeg in die bol.

  24. vandenbroek@libero.it 1953 zegt:

    Foto 1 geeft aanknopingspunten over de blonde jongeman. Dienstplicht bestond na de Japanse bezetting , dat kon ook gelden voor deze man. Soldaten van de Mariniersbrigade hadden hun Amerikaanse uitrusting waarvan singlet onderdeel was van de PSU, maar wellicht heb ik teveel Amerikaanse oorlogsfilms gezien.

    Maar er bestaat altijd een mogelijkheid dat hij vrijgesteld was van dienstplicht was, wat gezien de staat van Oorlog geen reële optie is .
    Ik weet niet of jongeren, niet geschikt voor de dienstplicht, na de oorlog zich verenigden in para-militaire organisaties. Dat lijkt mij onwaarschijnlijk dat zij naast het staande leger KNIL en KL gewapend konden opereren.
    Het woord franc-tireur is hier niet op zijn plaats, want dat waren personen die zich tegen een invallend vijandelijk leger stelden. Dhr de la Croix zou toch niet de Europeanen of gelijkgestelden bedoelen, had ik niet van hem gedacht?

    Al met al onderschrijf ik de beschrijving van Bert Immerzeel aan het begin van het topic , dat de betreffende persoon een militair was, bij gebrek aan toetsingsmogelijkheden.

    • Pierre de la Croix zegt:

      vandenbroek@libero.it 1953 zegt 4 maart 2022 om 9:17 am: “Het woord franc-tireur is hier niet op zijn plaats, want dat waren personen die zich tegen een invallend vijandelijk leger stelden. Dhr de la Croix zou toch niet de Europeanen of gelijkgestelden bedoelen, had ik niet van hem gedacht?”

      Dat een geleerd man als de heer Van den Broek überhaupt iets van en over mij denkt vind ik al een hele eer. Maar, als ik dan toch door hem serieus word genomen, dan durf ik te stellen dat het begrip “franc tireur” sinds zijn uitvinding in de 19de eeuw in de loop der tijd niet alleen in verband wordt gebracht met iemand die een invallend leger nadeel probeert te berokkenen, maar is opgerekt naar (Dikke Van Dale): “Burger die zonder onder militair commando te staan gewapend tegen de vijand optreedt”. Wikipedia gaat ook in die richting: “Het gaat dan ook om burgerstrijders die niet als militair worden erkend door hun eigen of een buitenlandse overheid. Guerrillastrijders zijn doorgaans francs-tireurs”.

      Ik heb niet beweerd dat betrokken jonge man in zijn witte singletje franc tireur ZOU ZIJN, maar slechts de mogelijkheid geuit, zoals iedereen die onder dit topic een duit in het zakje heeft gedaan, niet verder komt dan reconstructies over de gang van zaken aan de hand van hypotheses, bij ontstentenis van keihard feitenmateriaal.

      Voor het gemak van de lezer herhaal ik wat ik ter zake op 1 dezer, 1349 pm heb geschreven: “Misschien was hij een franc tireur die graag zijn steentje bijdroeg in de strijd tegen de pelopors, omdat zijn familie tijdens de bersiap was uitgemoord”.

      “Misschien”. Als iemand vindt dat het niet zo is, prima. Ik ben niet uit op mijn gelijk. Ik vond het wel leuk om aan het spelletje “Wie is de moordenaar” mee te doen. Voor mijn part blijkt die vrolijke jonge man in dat witte singletje op foto 1 Pietje Puck uit Gang Tikoes te zijn die op zijn sepèda op weg was naar de nabij gelegen kali om er te pantjing, maar even stopte voor een kiekje met een dode Indonesiër.

  25. Als je goed kijkt…. Zijn singletje is vuil, zijn gezicht en schouder ook, en de manier waarop hij triomfantelijk dat hoofd bij het haar omhoog houdt (iets wat een “normale” burger niet zo snel zou doen denk ik) maakt dat ik vermoed dat hij de gene is die deze man heeft dood geschoten, misschien liggend op de grond, en dat hij wel degelijk een militair is…. Was het niet voor die eerste foto dan zou ik gedacht hebben dat dit door de pemuda’s vermoorde “collaborateurs” waren….

    • Pierre de la Croix zegt:

      Henk den Toom (Madrotter) zegt 4 maart 2022 om 3:13 pm: “(iets wat een “normale” burger niet zo snel zou doen denk ik …..”.

      Tja meneer Den Toom, het waren geen “normale” tijden waarin men “normale” burgers zou mogen verwachten. Drie-en-een-half jaar wrede Japanse bezetting achter de rug, naadloos overgegaan in bloedige bersiap en guerilla oorlog, plus allerlei bendes zoals de Daroel Islam in West Java, die rampokten en moorden, ook eigen volk.

      Toen ik een jaar of vijf was zag ik mijn eerste lijk aan de kant van de weg. Iedereen liep er achteloos langs. Ik wilde nieuwsgierig kijken, maar mijn moeder trok mij weg.

      Was die vrolijke jonge man in dat witte singletje inderdaad een Nederlands militair en kwam hij kersvers uit Nederland, dan had hij onder de Duitsers misschien ook “iets” ervaren wat hem niet tot “normale burger” maakte.

      Alles blijft guess work, tot dat …… .

  26. Daar heb je volkomen gelijk in Pierre…. Had ik misschien wat naief geschreven, dat ene zinnetje (iets wat een “normale” burger niet zo snel zou doen denk ik) In mijn 32 jaar in Rotterdam en mijn 25 jaar hier in Bandung heb ik redelijk wat krankzinnig geweld gezien en helaas ook mee gemaakt, in Rotterdam, alleen al in het uitgaansleven (waar ik jaren lang in gewerkt heb ook) heb ik mensen neer geschoten zien worden, neer gestoken, gebroken flessen, bijlen, schroevendraaiers, stukken hout, noem maar op…. Hier in Indonesie, in Jakarta, zag ik in ’98 (of was ’t 99) hoe een vermeende dief in mekaar werd geslagen door een flinke groep, toen ze met autobanden en benzine kwamen ben ik weg gegaan er was niets wat je kon doen, ik ken aardig wat mensen hier in Bandung die of zijn vermoord of kapot zijn gemarteld door de politie, vaak om kleine vergrijpen. De rellen in ’98 zat ik er letterlijk midden in, in Jakarta, als door een wonder overleefd, haast 3 jaar geleden, de enorme rellen in Jakarta met de fpi zat ik er weer echt midden in (moest bij immigratie zijn en dat was precies waar het het heftigste was) maar toen kon ik de taal ondertussen beter en wist ik hoe me te gedragen in zo’n situatie…. Mensen zijn in staat tot de ergste dingen als de omstandigheden juist zijn daarvoor….

    • R.L. Mertens zegt:

      @HenkdenToom; ‘tot de ergste dingen etc.’- Eertijds het liefste/aardigste volk op aarde genoemd(!) ….en dan na oktober 1945(!) de bersiap; een stroom van ongekende beestachtige woede……waarom/waardoor? Tot aan heden?

    • Pierre de la Croix zegt:

      Henk den Toom (Madrotter) zegt 5 maart 2022 om 9:28 am: “Daar heb je volkomen gelijk in Pierre….”.

      Dank voor je adhesiebetuiging, Henk. Ik krijg er niet zo veel. Sinds je mij tutoyeert berkembali ik het ook maar. We zullen in leeftijd niet zo veel schelen. Bovendien vind ik het niet erg als ook (veel) jongeren mij tutoyeren. Heb er wel moeite mee dat mijn bank dat sinds een jaar ook doet. De beleefdheidsvorm “u” per direct afgeschaft, zonder opgaaf van redenen. Ben benieuwd hoe de CEO zal reageren als ik hem met “jij” en “jou” aanschrijf in een briefje: “Hallo Amice, kan je de spaarrente geen flinke boost omhoog geven?”.

      Tja …. je schrijft over de gewelddadigheden van het zachtste volk der aarde. Zachtste volk van “djongkok en saja toean; inggih n’doroh”? Neen dus. Hoeveel zijn er niet door het Soeharto regime om zeep geholpen? Ik was, q.q. vanuit Nederland, in de negentiger jaren v.d.v.e., zijdelings betrokken bij de relletjes die toen waren uitgebroken, waarbij (weer) veel etnische Chinezen, peranakans, het moesten ontgelden. Hun toko’s gerampokt en in brand gestoken, hun vrouwen verkracht. Met zijn velen is de goedaardigheid en onderdanigheid verdwenen. Dan komt de bloeddorst boven drijven. Ongetwijfeld zal iemand op dit blog dadelijk schrijven dat ook die massale binnenlandse uitbraken van haat en excessief geweld het gevolg zijn van 350 (!) jaar (met de onbeschaamde overdrijving moet de overtuiging komen) straf koloniaal bewind.

      Wat mij intrigeert Henk, is wat je doet met al die oude foto’s en andere memorabilia die je op de pasar2 rombèngkan opscharrelt. Komt er een museum van? Ik heb ook wat foto’s uit de goeie ouwe tijd. Poesaka’s van mijn (groot)ouders. Mensen wier naam ik niet ken. Javanen keurig uitgedost voor de fotograaf. Grote foto van een “gemengd” (Indo’s, Chinezen, inlanders) voetbalelftal. Een albumpje met kiekjes van de Kartinischool in Semarang, waar mijn moeder les gaf. Meisjes in hun mooiste sarong en kabaja voor de schoolfotograaf. Wat te doen daarmee voordat ik mijn ogen sluit?

      Ik benijd je dat je al jaren in het Lembangse woont. Ik bewaar prettige jeugdherinneringen aan de streek. Bandoeng, Tjioemboeloewit, Dago, Lembang, Tangkuban Prahu, Pèngalèngan.

      Grüß mir die Berge …….

  27. vandenbroek@libero.it 1953 zegt:

    Jammer dat op foto 1 het nummerbord van de auto niet leesbaar is , anders was op basis van de beginletter duidelijk in welke residentie het gebeuren plaatsvond: A= Bantam, B= Batavia etc.

    In het voormalig Nederlands-Indie waren er “Compagniewegen”. Ik lees op een kaartje dat de weg van Batavia naar Bandoeng nummer 11, Bandoeng-Yogja 12 had, en zo voort tot nummer 14.
    Maar de wegnummers van Noord-Java ontbreken, jammer want daar bevindt zich juist de Grote Postweg. Wellicht heeft iemand een oude kaart van Nederlands-Indie waarop de wegnummers zijnweergegeven.

    Verder lees ik in een Nederlands-Indisch verkeersreglement dat bij naderen van de bebouwde kom bij grote steden de maximum snelheid werd vermeld, bij het naderen van minder grote steden werd volstaan met “Verminder de snelheid”

    An educated guess is a guess which is based on a certain amount of knowledge and experience, is therefore likely to be correct.

  28. Dat van die bank kan ik zeker begrijpen Pierre! Dat tutoyeren ging gewoon vanzelf! Ik ben van 1965 dus nu 57 en sinds een paar maanden opa maar van huis uit ben ik eigenlijk opgevoed om altijd U te zeggen tegen ouderen 🙂

    Ja, Lembang…. Toen wij, ik en mijn Sundanese vrouw, ons stukje grond kochten hier zeiden de andere expats dat ik gek was. Veels te ver weg!!!! En nu wil iedereen hier wonen maar is het niet meer te betalen 🙂 Wat dat betreft is Bandung enorm veranderd in de 25 jaar dat ik hier woon. In ’96 was Dago ook nog grotendeels wildernis, nu is dat ook voor een groot deel volgebouwt. Wijken als Buah Batu, waar ik ook een aantal jaren heb gewoond waren nog prettig, nu zou je daar echt niet meer willen wonen. Tot aan Sukarno Hatto en dan was het 1 en al rijstveld, nu niet meer, helemaal volgebouwd en een hoop van die wijken zijn vreselijk, ghetto’s….

    Wat al die oude foto’s betreft…. Het is echt moeilijk om ze nog te vinden. Er zijn ook heel veel lokale verzamelaars maar je kan af en toe nog mazzel hebben, zoals bij bovenstaande foto’s…. En wat dat museum betreft…. Ik heb echt duizenden Indonesische platen, van shellac platen van Meneer Moeda en Miss Riboet uit de jaren 20 tot platen uit de late jaren 80 toen het een beetje op hield met lp’s omdat de cassette (kaset pita) de hele markt had overgenomen en cd’s langzaam op de markt verschenen, het zou ondertussen wel genoeg zijn voor een museum 🙂

    Toen ik begon met Indonesische platen te verzamelen, zo’n 23 jaar geleden, konden ze ze aan de straat stenen niet kwijt. En vaak werd me ook vaak gevraagt door degene die ze verkochten, waarom koop jij al deze sampah??? Want dat was het toen, sampah, vuilnis…. Nu lopen die zelfde handelaren paniekerig overal te zoeken naar platen, het “zwarte goud” en zijn ze vaak niet meer vinden en te betalen….

    Ik was al bezig met het idee van een museum. Voor Sundanese muziek, was al bezig met het maken van een klein boekje waarin in pleit voor zo’n museum. Want de platen en cassettes zijn haast niet meer te vinden. Veel van de artiesten van weleer zijn vergeten, Titim Fatimah, Upit Sarimanah, Eutik Muchtar, Yoyoh Supriatin, Adang S. Nurputra, Ujang Suryana, Emi Nurhayati en zo vreselijk veel meer artiesten en dit is iets wat mij echt aan het hart gaat. Corona kwam er tussen, maar wil het idee weer gaan op pakken…..

    Titim Fatimah… Als zij ergens kwam om op te treden braken er vaak rellen uit, taferelen zoals je zo’n 10 jaar later zag als The Beatles ergens kwamen, er vielen gewonden. Maar zodra ze begon te zingen werden de mensen rustig, als gehypnotiseerd door haar stem en de klanken van haar kliningan orkest…. Ze begon als sinden (zangeres) bij de wayang voorstellingen maar ze werd zo populair dat ze haar op een verhoogd podium plaatsten zodat het publiek haar kon zien zingen, BOVEN DE DALANG (wayang poppen speler) en dat kon natuurlijk niet! (het zelfde gebeurde bij de eveneens zeer populaire Upit Sarimanah) en zo gebeurde de “krisis sinden”, dat de dalangs zoals Barnas R. Somanti weigerden om nog langer op te treden…. In de jaren 60 was zij, Titim, de artiest die het meest betaald kreeg voor optredens, meer, veel meer dan bijvoorbeeld populaire artiesten als Bing Slamet en Titiek Puspa…. Als Sukarno belangrijke gasten had uit het buitenland in het paleis te Bogor dan liet hij Titim Fatimah komen om te zingen…. Het kan toch niet zo zijn dat artiesten zoals Titim Fatimah gewoon helemaal vergeten zijn????

    En dat is ook de reden dat ik ben gaan bloggen over al die vergeten muziek die ik opgraaf…. En dat heeft weer tot van alles geleid. Correspondentie (en soms vriendschap) met muziek ethnologisten uit de hele wereld, een hele close vriendschap met Gugum Gumbira, de man die de jaipong muziek en dans ontwikkelde, 1 van de meest gerespecteerde oude maestro’s, ik heb zo vreselijk veel van hem geleerd. Soms belde hij mij op, “Henk! Kom hier!!!” En dan zat ik van ’s ochtends tot ’s avonds laat met hem te praten over Sundanese muziek, artiesten, zijn leven…. Hij is helaas twee jaar geleden overleden. een enorm verlies voor de Sundanese cultuur….

    Maar goed…. Ik was eigenlijk van plan om te schrijven hier over die krankzinnige tijd in ’98, de rellen, brandend Jakarta, de krankzinnige tijd erna, de “ninja moorden” in en rond Surabaya en Ciamis, Tasikmalaya en Pangandaran en die vreselijke oorlog in de Molukken toen. De komst van Dada Rosada als burgemeester van Bandung en de enorme onherstelbare schade die die man heeft aangericht hier met zijn super geweldadige en super corrupte beleid (hij zit nog altijd vast in Sukamiskin met zijn mede corruptors) en nog veel meer, maar ja… als ik eenmaal over Sundanese muziek begin is er haast geen stoppen aan 🙂

  29. vandenbroek@libero.it 1953 zegt:

    Even terug naar het topic.

    Wat mij verder opvalt is dat op foto 1 het Indonesische slachtoffer een gezwollen en donker gekleurd hoofd heeft in vergelijking met de kleur van de rest van zijn lichaam. Datzelfde geldt ook voor het slachtoffer op foto 2 en het slachtoffer op foto 3 met de omhoog gestrekte armen (lijkstijfheid?).
    Wellicht kijk ik teveel naar misdaadfilms , maar deze verschijnselen komen voor bij personen, die om het leven gekomen te zijn door verhanging.
    Aangezien er geen bloedsporen op de grond tzichtbaar zijn noch sporen van slag-, steek- of vuurwapens op hun lichaam, lijken mijn redeneringen best aannemelijk. Er blijven altijd ongelovige Thomassen over, die niet voor Redelijkheid van argumenten (reinen Vernunft) vatbaar zijn

  30. Pierre de la Croix zegt:

    vandenbroek@libero.it 1953 zegt 6 maart 2022 om 11:52 am en vandenbroek@libero.it 1953 zegt 6 maart 2022 om 7:24 pm:

    Het is in de heer Van den Broek te prijzen dat hij blijft vorsen en nieuwe gezichtspunten aandragen. Maar hij komt toch niet verder dan een stapeling van theorieën, educated guesses. Hoe educated die gestapelde guesses ook mogen zijn, zij maken nog geen waarheid waaraan niet valt te tornen.

    Maar het lijkt er op dat de heer Van den Broek zijn lezers toch wil laten geloven dat zijn bevindingen toch niet anders kunnen zijn dan de juiste die leiden tot de waarheid over het gefotografeerde gebeuren. Citaten uit zijn postings:

    (1) “An educated guess is a guess which is based on a certain amount of knowledge and experience, is therefore likely to be correct”.
    (2) “…..lijken mijn redeneringen best aannemelijk”.

    Om zijn eigen gelijk nog eens kracht bij te zetten schrijft hij: “Er blijven altijd ongelovige Thomassen over, die niet voor Redelijkheid van argumenten (reinen Vernunft) vatbaar zijn”.

    Ongelovige Thomassen. Als abituriënt van de Lagere School met den Bijbel in Semarang moet ik dan meteen denken aan het bijbel verhaal, waarbij Thomas, één van Jezus’ discipelen, weigert te geloven dat zijn Heer uit de dood is opgestaan. Citaat: “De andere discipelen dan zeiden tot hem (Thomas): Wij hebben den Heere gezien. Doch hij zeide tot hen: Indien ik in Zijn handen niet zie het teken der nagelen, en mijn vinger steke in het teken der nagelen, en steke mijn hand in Zijn zijde, ik zal geenszins geloven”.

    Die kritische Thomas hoorde van zijn vriendjes iets ongelofelijks en wilde bewijzen zien. Terecht, naar mijn mening. Hij geloofde niet in fake news.

    Het is duidelijk dat de heer Van den Broek zich in de vergelijking niet de rol van ongelovige, lees kritische, Thomas heeft toebedeeld. Welke rol dan wel? Dat is voor mij “a well educated guess”.

  31. A. Olive zegt:

    Het is mogelijk dat deze personen aan hun eind zijn gekomen door lynching maar dan zouden ze hun handen en voeten erna hebben ontbonden om niet daavan verdacht te worden.

    • Pierre de la Croix zegt:

      A. Olive zegt 7 maart 2022 om 4:39 am: “Het is mogelijk dat deze personen aan hun eind zijn gekomen door lynching …..”.

      Als er sprake zou zijn van “lynching”, dan zouden hun gezichten tot moes zijn geslagen en er niet relatief gaaf uit zien.

  32. vandenbroek@libero.it 1953 zegt:

    Bij de bestudering van de foto’s gaat het om het zoeken van sporen bij de plaats van misdaad en dat heb ik gedaan. ik kijk scherp naar de foto’s, oriënteer en documenteer me. Ik ben te rade gegaan bij een huisarts die wel eens doodsoorzaken moet vast stellen. Bij verhanging aan de nek wordt de bloedsomloop naar de hersenen belemmert. Het gezicht verkleurd en wordt opgeblazen. Als helemaal niet ingegaan wordt op mijn redeneringen en expertise van een arts, dan blijft er weinig over van de kritiek. Als het geen verhanging is, waarom zijn de gezichten van de dode Indonesiers verkleurd en opgeblazen? Dat moet wel aan een deskundige gevraagd worden!

    • vandenbroek@libero.it 1953 zegt:

      Effe wat vergeten. Op basis van de expert opinion over de donkergekleurde gezichten van 3 personen kan vanuit dat gegeven een geloofwaardig verhaal verteld worden, let wel het donker gekleurd gezicht heb ik al vermeld op 22 februari maar kon toen nog geen redelijke verklaring geven . Er kan achter elke opmerking Thomastische vraagtekens gezet worden maar die dienen te passen in het geheel van mijn verhaal.

      Als dan verwezen wordt naar een abituriënt Lagere school (werd in Indie op de ELS al eindexamen gedaan in alle schoolvakken?) dan is de bottom line bepaald. Het verhaal over de ongelovige Thomas is onvolledig. Jezus zei ook “Gelukkig zijn zij die niet zien en toch geloven”. Dat geeft in dit verband aan de inhoud van fake news wel een aparte betekenis, laat onze heilige Vader dat maar niet horen. Dit gaat over godsdienst en we hebben het hier wel over onderzoek, over Geschiedschrijving. Er lijkt mij tussen Godsdienst en Geschiedenis wel verschillen te bestaan.

      Maar wat is dat hard bewijs in de rechtspraak, dat verdient toch wel enige verklaring?

      • Pierre de la Croix zegt:

        vandenbroek@libero.it 1953 zegt 7 maart 2022 om 3:40 pm: Zie 1 t/m 5 hier onder.

        1. “Als dan verwezen wordt naar een abituriënt Lagere school (werd in Indie op de ELS al eindexamen gedaan in alle schoolvakken?) dan is de bottom line bepaald”.

        Ik slaagde voor het toelatingsexamen voor de “concordante” HBS in Semarang. Ik neem aan dat alle examenvakken aan bod kwamen die toen (1951) ook in Nederland vereist waren, anders hadden die Semarangse lagere school en HBS niet het predikaat “concordant” gekregen.

        Bijbelse geschiedenis was natuurlijk onderdeel van het onderwijs op de lagere school “met den bijbel”. Hoe kon het ook anders. Ik heb er veel van geleerd, was “bottom line” heel goed voor mijn algemene ontwikkeling. Anders had ik ook niet subiet begrepen wat een erudiet als de heer Van den Broek met “ongelovige Thomassen” zou bedoelen.

        2. “Het verhaal over de ongelovige Thomas is onvolledig. Jezus zei ook “Gelukkig zijn zij die niet zien en toch geloven”.

        Tja …. dat kan Jezus zeggen, maar Hij was ook geen gewone sterveling als de heer Van den Broek. Misschien ziet de heer Van den Broek het anders …….

        3. “Dit gaat over godsdienst en we hebben het hier wel over onderzoek, over Geschiedschrijving”.

        Nou …. het was de heer Van den Broek die de bijbelse ongelovige Thomas er bij haalde. Ik reageerde daar alleen maar op. Overigens kan de heer Van den Broek aan een theoloog vragen wat hij allemaal in zijn studiepakket had. Zal heel verhelderend voor hem (de heer Van den Broek) moeten zijn.

        4. “Er lijkt mij tussen Godsdienst en Geschiedenis wel verschillen te bestaan”.

        Dat lijkt mij een boude veronderstelling. Als het om de grote wereld godsdiensten gaat, dan zijn geloof en geschiedenis nauw met elkaar verweven, is het één niet los van het andere te beschouwen. Zie ook ad 3.

        5. “Maar wat is dat hard bewijs in de rechtspraak, dat verdient toch wel enige verklaring?”

        Een beetje eerstejaars student rechten zou het de heer Van den Broek wel kunnen uitleggen. Niet zo moeilijk er eentje te vinden, misschien gemakkelijker dan een huisarts die wel eens doodsoorzaken moet vaststellen.

      • vandenbroek@libero.it 1953 zegt:

        Een vraag van dhr Den toom staat nog open.
        “Vind het zeker niet onmogelijk dat de personen in de eerste en derde foto door ophanging/verwurging om het leven zijn gebracht. De persoon op de voorgrond van de derde foto, diens gezicht, rond de mond, neus, is ook vreselijk toe getakelt… Zouden ze niet gewoon dood geslagen kunnen zijn? Of toch een schotwond? Want ik weet dat een gezicht/hoofd er ook zo uit kan zien na een “kop schot” zeker met een klein caliber anders had een deel van dat hoofd er niet meer geweest”

        Een afsluiting
        vraag: “Maar wat is dat hard bewijs in de rechtspraak, dat verdient toch wel enige verklaring”?
        antwoord 1: “Een beetje eerstejaars student rechten zou HET de heer Van den Broek wel kunnen uitleggen. Niet zo moeilijk er eentje te vinden, misschien gemakkelijker dan een huisarts die wel eens doodsoorzaken moet vaststellen”
        antwoord 2 : “Voor mij was het in den beginne een leuk spelletje, maar toen het voor deze en gene hoge ernst werd en “Bewijs” er moest en zou komen, heb ik afgehaakt”.
        antwoord 3. misschien een andere mogelijkheid.

        Het ligt zeker aan mij dat ik de antwoorden niet begrijp. Zijn het wel antwoorden op mijn vraag?

        Het citaat over de Patholoog -Anatoom moet ik bewaren, heeft eeuwigheidswaarde. Laat ik mijn “Huisarts” zien, want de uitdrukking Huisarts is wat badinerend bedoeld. Ik ken zijn antwoord: “Die man heeft er verstand van” en wordt daarna gefileerd. Dhr de la Croix maakt mijn volgende vakantie in NL helemaal goed gemaakt

      • Pierre de la Croix zegt:

        vandenbroek@libero.it 1953 zegt 8 maart 2022 om 3:08 pm: “Dhr de la Croix MAAKT mijn volgende vakantie in NL helemaal GOED GEMAAKT”.

        Mooi, mooi. Als ik de zin goed begrijp, dan lijkt het er op dat ik niet voor niets heb geleefd, want een goede daad begaan.

        Wellicht ook een goede gelegenheid voor de heer Van den Broek om in Nederland zijn Nederlands op te poetsen. Kan toch geen kwaad wanneer hij zich zo vaak op Indisch Nederlandse sites zo nadrukkelijk manifesteert.

  33. Pierre de la Croix zegt:

    vandenbroek@libero.it 1953 zegt 7 maart 2022 om 11:17 am; “Dat moet wel aan een deskundige gevraagd worden!”

    Daar geef ik de heer Van den Broek nu eens gelijk in. Waar geen sprake is van een natuurlijke dood kan beter geen raad worden gevraagd aan “een huisarts die wel eens doodsoorzaken moet vast stellen”, maar aan een deskundige, c.q. een ervaren patholoog-anatoom. Het siert zo’n vrouw/man als zij/hij zegt dat zij/hij op basis van de onderhavige foto’s geen doorwrocht oordeel kan en wil vellen. Een oordeel van zo’n deskundige met veel voorzichtige slagen om de arm zou al geloofwaardiger zijn dan dat van een huisarts die “wel eens” doodsoorzaken moet vaststellen. No offense meant.

    Ik heb de indruk dat de heer Van den Broek met alle geweld zijn gelijk wil halen met zijn bevindingen, terwijl hij als wetenschapper toch moet weten dat juist in de wetenschap zorgvuldigheid is geboden en het richtsnoer moet zijn: Check, re-check en countercheck, plus “peer review” van het onderzoeksresultaat.

    Ik denk maar weer eens aan de onderzoekers naar het verraad van Anne Frank. Vijf jaar onderzoek naar de bliksem omdat hun bewijs uiteindelijk toch allemaal “circumstantial” was en de voor 87 % verdachte van het verraad, zou hij nog leven, door iedere rechtbank van een beschaafde rechtsstaat vrij gesproken zou zijn.

    Ik blijf dus een ongelovige Thomas en de heer Van den Broek in mijn ongelovige ogen geen Jezus van wie het ongelooflijke geloofd moet worden.

    • vandenbroek@libero.it 1953 zegt:

      Mijn medisch expert heeft sinds de corona crisis genoeg doden gezien om een doodsoorzaak , waarbij het hoofd donker gekleurd en opgeblazen is met nauwkeurigheid vast te stellen. Er worden weer veronderstellingen gemaakt die helemaal nergens op slaan. Waar staat dat een Patholoog-Anatoom PA nodig is om een bewijs in deze te leveren?
      Een forensisch PA heeft wel een lijk nodig om een analyse te maken. Na 75 jaar lijkt mij dat wel moeilijk. Bij gebrek aan gegevens vormt het argument van een PA louter een theoretisch exercitie, snijdt weinig hout. Wat het verraad van Anna Frank met deze zaak te maken heeft mag Joost weten weten, maar ook hier gaat de vergelijking mank, want wat zijn de overeenkomsten en vooral verschillen om haar als vergelijkingsmateriaal te gebruiken. Een criterium ontbreekt.

      Aangezien dhr de la Croix zoals hijzelf bevestigt, niets weet Ik ga zelf mijn reconstructie maken. Dan pas kan er methodisch-technisch sprake zijn van check en recheck. Het ligt zeker aan mij dat ik weinig begrijp van de woorden van deze Heer, ik ben al meer dan 30 jaar uit Nederland en Nederlands begint, nee is een buitenlandse taal voor mij geworden.

      • Pierre de la Croix zegt:

        vandenbroek@libero.it 1953 zegt 7 maart 2022 om 4:28 pm: “Het ligt zeker aan mij dat ik weinig begrijp van de woorden van deze Heer (de la X), ik ben al meer dan 30 jaar uit Nederland en Nederlands begint, nee is een buitenlandse taal voor mij geworden”.

        Nou meneer Van den Broek … probeer iemand te vinden die mijn zinnen van onderschriften in het Italiaans kan voorzien. Die huisarts misschien? Waar een wil is, is een weg en de weg moet voor u natuurlijk geen Via Dolorosa zijn.

  34. Vind het zeker niet onmogelijk dat de personen in de eerste en derde foto door ophanging/verwurging om het leven zijn gebracht. De persoon op de voorgrond van de derde foto, diens gezicht, rond de mond, neus, is ook vreselijk toe getakelt… Zouden ze niet gewoon dood geslagen kunnen zijn? Of toch een schotwond? Want ik weet dat een gezicht/hoofd er ook zo uit kan zien na een “kop schot” zeker met een klein caliber anders had een deel van dat hoofd er niet meer geweest….

    • Pierre de la Croix zegt:

      Tja Henk, “we” zijn allemaal door jouw kiekjes forensisch onderzoeker geworden. Voor mij was het in den beginne een leuk spelletje, maar toen het voor deze en gene hoge ernst werd en “bewijs” er moest en zou komen, heb ik afgehaakt.

      De ware toedracht zal niet meer boven water komen en als die boven water komt, wat doen we er dan mee? Een nieuwe bladzijde toevoegen aan het boek over de Indonesische “Revolusi”?

      Een zucht van verlichting onder de Belanda2 Boesoek als blijkt dat de slachtoffers door eigen bangsa zijn gedood, een luid “Hosanna” van de kant van de Belandahaters als het tegendeel blijkt.

      Toen dronk men een glas, en deed een plas, en daarna bleef alles zo als het was.

      • R.L. Mertens zegt:

        @PierredelaCroix; ‘en deed een plas etc.’- Foto’s uit jan.1950, jl. Braga Bandoeng! Stuur het door naar het Rijksmuseum; tav. Revolusi Amsterdam! met ref.delaCroix/ Westerling!

      • Pierre de la Croix zegt:

        R.L. Mertens zegt 7 maart 2022 om 9:24 pm: “……”.

        Weer zo’n tang op de babi panggang.

  35. Deze foto’s?

    https://madrotter-treasure-hunt.blogspot.com/2016/08/original-photographs.html

    Ik heb ze hier liggen 🙂

    Toevallig hebben ik en mijn broer contact gehad met het Rijksmuseum, vorige week nog, met de luitjes die die Revolusi expositie organiseerden, betreffende een schilderij wat ik jaren geleden heb gevonden hier in Bandung…. Van Hendra Gunawan…. Zo’n 12 jaar geleden… We zijn ermee naar het Zeeuws Veilingshuis gegaan, die verklaarden (nadat ze bevestigd hadden dat de materialen, de verf, het doek enz. echt uit begin jaren 60 waren, dat de hand tekening klopte) dat het schilderij naar hun mening echt was maar ze durfden de verkoop ervan niet aan…. Christies in Amsterdam het zelfde…. Rijksmuseum liet ons weten geen interresse te hebben dus ik ben nu van plan om dan maar direct contact te gaan maken met de kleinzoon van Hendra Gunwan die ook schildert….

    Je komt soms wat tegen hier 🙂

    • Bert Siap zegt:

      Christies en Sotheby in Londen hebben toch werk van Hendra Gunawan geveild ,kijk op Google ,Hendra Gunawan ,famous modern Indonesian painter .Ja Gunawan komt uit Bandung ,hij heeft ook veel werk gemaakt .

      • Bert Siap zegt:

        Er lopen in die Nederlandse Veilinghuizen ook wel veel z.g “” Kunstkenners “” rond .Iemand bood eens aan een Nederlands Veilinghuis het werk van een Duitse schilder aan .Die Nederlandse “” Kunstkenners “” schatten dat werkje op 25 gulden en dan had de verkoper nog mazzel ! 🤣 Nou toen ten einde raad maar naar een Duitse kunst-expert getogen ,die sloeg stijl achterover en schatte het werkje ( Van een beroemde Duitse schilder ) op 3.5 miljoen Mark ( Ietsje meer waard dan de Gulden ) Een maand later werd het werk geveild voor 4,10 miljoen Mark .Ik zou dat werk van Gunawan aanbieden aan een rijke Chinees ,die van kunst houdt ( Zijn er zat van ) Als het een “” echte “” Gunawan is wordt het alleen maar kostbaarder .

      • Pierre de la Croix zegt:

        Doeh …. ik wist niet dat u OOK kunstkenner bent, heer Bert Siap.

        In de tijd dat ik als onbezoldigd vrijwilliger lessen NL taal en cultuur gaf aan binnenkomers, kreeg ik ook een meisje, nu ja, jonge vrouw, Gunawan in de klas. Ze kwam uit Bandoeng/Bandung en had een diploma bouwkunde op zak van de één of andere Indonesische universitas. Men had hier kennelijk niet zo veel vertrouwen in de Indonesische bouwkunde, want ze kon nergens in haar vak aan de bak en is nu al jaren verkoopster in een grote toko in mijn stadje.

        Wanneer ik kom om bami rames te bestellen krijg ik van haar altijd stiekem “imboh”, een extra schepje, als haar Chinese baas niet kijkt. Zal volgende keer eens vragen of zij uit een schildersfamilie komt. Zo ja, dan kan ik misschien via haar voor een zacht zeeprijsje een mooi kunstwerkje op de kop tikken.

  36. Jammer dat ik hier geen foto kan plaatsen, het is echt een prachtig schilderij…. Twee vrouwelijke pemuda’s (Gerwani???) met geweren die vanaf een berg naar beneden kijken…. Beneden zie je militairen (onduidelijk of ’t Hollandse of Indonesische militairen zijn) bezig met boten en heel vaag een ruine in de verte (een soort gelijke ruine zie je ook op een schilderij van hem dat wordt getoond op die Revolusi expositie)…. Het is gesigneerd met het jaartal ’61 erbij…. Jaren geleden hadden ze een klein straat marktje in een zijstraat van Jalan Cihampelas, ze verkochten daar echt troep, echt rotzooi, kwam allemaal uit leegstaande huizen maar soms kwam ik er wel eens een plaat of een cassette tegen. Op een dag had 1 van die verkopers een stapel schilderijen liggen, hij had zelf geen idee maar ik zag gelijk wat ’t was. Heb er 400.000 rupiah voor betaald, dus zeg ongeveer 30 a 35 euro…. Ze hebben vrijwel alles van hem, Gunawan, vernietigd toen hij gearresteerd werd in ’65, (zelfde verhaal als alles wat Pramoedya had, ook allemaal vernietigd in ’65) er is maar een handjevol van zijn werk van voor die tijd bewaard gebleven, dus dat plus het feit dat het een heel Nationalistisch/patriotisch onderwerp betreft maakt het echt een bijzonder doek…. Maar als je het hebt over Gunawan, dan heb je het over echt geld, dus ik snap dat Zeeuws Veilingshuis en Christies er wat huiverig over waren, ze waren er echt van overtuigd dat het echt is maar stel dat het dat toch niet blijkt te zijn is dat wel een enorme deuk in hun reputatie…. Meeste van zijn latere werk, wat ik begrijp, is allemaal in Hong Kong, opgekocht door rijke Chinezen….

    • Bert Siap zegt:

      Hier een berichtje uit het Parool van 08-03-2011 : Op een Amsterdamse veiling is het doek “” Moeder en kinderen “” van de Indonesische schilder Hendra Gunawan verkocht voor 613.000 euro .Ook op die veiling werd het doek “” Slangenbezweerder “” verkocht voor 505.000 euro .Overigens is 400.000 Indonesische rupiah nu waard 25,55 euro .Hoe ze bij een Van Gogh de echtheid bepalen ? Nou ze vergelijken het soort linnen ,waarop het schilderij geschilderd is .Van Gogh gebruikte altijd een zelfde soort linnen voor veel van zijn schilderijen .Dus onmogelijk voor een vervalser om aan dat soort linnen te komen ! Kunnen ze bij “” Een Gunawan “” toch ook doen ?

  37. Maar zo’n 12 jaar geleden was de rupiah iets sterker dan nu 🙂

    Ons is door ’t Zeeuws Veilingshuis verteld, nadat ze hun experts er op los gelaten hadden dat de handtekening helemaal klopt en dat de verf en het linnen voor 100% zeker van begin jaren 60 zijn….
    Ik weet niet hoe beroemd Gunawan was in de vroege jaren 60 maar ik gok zelf stukken minder dan zeg de laatste 30, 40 jaar…. Lijkt mij niet dat er toen schilders waren die valse Gunawan’s produceerden 🙂 Je ziet ze overigens overal in Bandung, copieen van Gunawan’s werk, vaak enorme doeken en zelfs die kunnen echt behoorlijk prijzig zijn….

    • Bert Siap zegt:

      Copieen van Gunawan,s werk ,vaak enorme doeken en zelfs die kunnen behoorlijk prijzig zijn .Zal best maar zo,n kopie haalt het origineel echt niet in ! Als uw Gunawan echt is ( wat ik geloof ) want inderdaad Gunawan was in de jarig 60 v.d.v.e totaal onbekend heeft u een aardig kapitaal aan de muur hangen !

      • Pierre de la Croix zegt:

        Nou Henk …. goed verzekeren dan maar en deuren en ramen van goed hang- en sluitwerk voorzien. Geen ouderwetse palang pintoe’s zoals ik die uit mijn jeugd herinner.

  38. Hehehe 🙂 Nou, ’t doek is in Nederland 🙂

    • Pierre de la Croix zegt:

      Nou …. hier heb je ook genoeg jongens (en misschien ook meisjes tegenwoordig) die weten hoe een waardevol doek te ontvreemden!

      • Bert Siap zegt:

        Ja een waardevol doek kun je wel ontvreemden maar …………….niet verkopen .Trouwens wist u dat het op 1 na duurste doek ter wereld door een Nederlander is geschilderd t.w “”Interchange “” in 1955 vervaardigd door Niet Rembrandt en ook niet Van Gogh maar door Willem de Kooning ! Wie ? Willem de Kooning het schilderij bracht 270 miljoen dollar op .Het allerduurste schilderij ter wereld bracht 390 miljoen dollar op t.w “” Salvator Mundi “” door Da Vinci .Een schilderij ontvreem je door te dreigen het in de fik te steken en zo door chantage je zin te krijgen .Sommige mensen (vooral kleine Russische kabouters ) dreigen op een Atoom- bom knop te drukken ,als ze hun zin niet krijgen .😁😎😁

      • Pierre de la Croix zegt:

        Bert Siap zegt 8 maart 2022 om 10:31 pm: “Ja een waardevol doek kun je wel ontvreemden maar …………….niet verkopen”.

        Neen, maar het kan wel in opdracht van een oligarch worden gejat die het graag wil hebben voor het boudoir van zijn maitresse. Kraait geen haan naar.

        Waar is het schilderij “Diëngplateau” van Raden Saleh gebleven?

      • Pierre de la Croix zegt:

        Bert Siap zegt 8 maart 2022 om 10:31 pm: “Ja een waardevol doek kun je wel ontvreemden maar …………….niet verkopen”.

        Neen, maar het kan wel worden gejat in opdracht van een Russische oligarch die het graag wil hebben voor het boudoir van zijn maitresse. Kraait geen haan naar.

        Waar is het schilderij “Diëng plateau” van Raden Saleh gebleven?

      • Pierre de la Croix zegt:

        Oeps! 2 x van het zelfde. Excuses. Mijn kompeuter maakt rare sprongen. Boekan saja.

      • A. Olive zegt:

        “(vooral kleine Russische kabouters)”
        Poetin’s oudste dochter is een pediatric endocrinologist en een top expert van dwarfism.
        Ze kreeg waarschijnlijk inspiratie van haar vader.
        Wisten jullie dat ze met een Nederlander is getrouwd en kort geleden is ontvlucht uit Nederland?

      • Pierre de la Croix zegt:

        A. Olive zegt 9 maart 2022 om 2:39 am: “Poetin’s oudste dochter …….Wisten jullie dat ze met een Nederlander is getrouwd en kort geleden is ontvlucht uit Nederland?”

        Ja, dat huwelijk met een Nederlander was algemeen bekend. Er loopt nu een perkara over een stukje grond van de schoonzoon. Misschien wilde schoonpa er een dacha op laten bouwen.

        We hebben nog een beroemde schoonzoon in huis: Die van Nancy P.

  39. vandenbroek@libero.it 1953 zegt:

    Bij analyses van foto’s versta ik in het kort het systematisch en in detail beschrijven van het beeld van de foto’s. Welke objectief vast te stellen eigenschappen hebben personen op de foto gemeen en in welke verschillen ze? Is er sprake van een patroon, zijn er structurele kenmerken in de foto’s?
    Er kan wel opgemerkt worden, dat de uitzondering bevestigen de regel, maar stel dan wel de regel vast. Neem daarbij alle elementen van de foto in beschouwing. Het gaat erom de foto, hoe beperkt ook in de beschikbare informatie, beter te begrijpen en daaruit geldige uitspraken doen.

    Om terug te komen op de vraag van dhr. den Toom (hij is wel jonger dan ikzelf, maar geen reden om te tutoyeren, zo ben ik niet Indisch opgevoed). De betreffende persoon op de foto is de enige persoon die met het overgrote deel van zijn lichaam op de verharde weg ligt. Als onverlicht voorwerp werd hij in het (schemer) donker door een voorbijkomend voertuig overreden. Een aanwijzing ervoor is dat zijn hoofd vervormd lijkt, zijn hoofd heeft een onnatuurlijke langwerpige vorm, ik trek mijn conclusie dat een zwaar voorwerp over zijn hoofd is gekomen . Daarnaast liggen als enige bij hem om zijn hoofd voorwerpen, die uit zijn lichaam afkomstig lijken te zijn, daarvoor leg ik mijn handen niet in het vuur.
    Zijn hoofd is op onnatuurlijke wijze precies voor de helft bedekt door zijn lange donkere haren, bedekt door wie?

    Om over schilderijen behalve van de tentoonstelling Revolusi te praten heb ik te weinig verstand van. Willem de Koning zegt mij wel wat, zijn naam komt in Rotterdam voor. Als ik mij niet vergis zie ik op een foto dat een standbeeld op het Weena recht t.o. het Hilton is geplaatst, maar dat behoeft toetsing.

    • Bert Siap zegt:

      Als je je zolderkamer opruimt en je vind een schilderij met als signature Willem de Koning ,gooi het dan maar het raam uit ! Maar als er per ongeluk Willem de Kooning opstaat mag je de vlag ( Bendera ) uithangen .Willem de Kooning is geboren in Rotterdam 1904 ,als verstekeling vertrokken naar Amerika ( 1926) Dat standbeeld in Rotterdam is inderdaad van Willem de Kooning .Die kunstafdeling van de Universiteit is naar De Kooning vernoemd .Dus behalve dat P v/d B zijn naam niet goed spelde klopt de rest wel .Wat dat standbeeld van DE Kooning betreft ,als zijn duurste schilderij in 2015 al 270 miljoen dollar opleverde ,wat zou de waarde van dat standbeeld wel niet zijn ? 😜😁😊

  40. Goede analyse! Hoofd is inderdaad helemaal ingedeukt en langwerpig…. En beeld van de Koning staat inderdaad bij het Weena, 1 van 3 beelden van hem in Rotterdam… (heb het gechecked 🙂 )

    Schande dat ik dat, als geboren en getogen Rotterdammer niet uit mijn blote hoofd wist!

    • Bert Siap zegt:

      Ya si Willem punya masalah minum ,dia terlalu mabuk .Ja Willem had een drankprobleem ,hij was altijd bezopen .Dat is eerlijk gezegd en onder ons gezwegen ook wel te zien aan dat standbeeld ,adoeh jeleknya patung itoe ! Zelfs ene heer PP uit Almere zou dit standbeeld niet in zijn voor/achter tuin willen hebben ! Zou wel veranderen als je de eventuele waarde zou mededelen + 500 miljoen euro !! Tja ze schrijven wel van alles en nog wat over Willem de Kooning maar niet of hij voor Feyenoord of voor Sparta was .😜🤣😎 En dat is nou net de belangrijkste vraag ,die je aan een echte Rotterdammer kunt stellen !

  41. Pierre de la Croix zegt:

    Nou … ik was er al ingetrapt, maar in het zinsverband paste “terlalu” even goed als “selalu” en de zin die daarop volgde “Willem had een drankprobleem ,hij was altijd bezopen” sloot toch ieder misverstand uit over ’s mans hobby. Hij zal overigens niet de enige zijn die alleen onder invloed van alcohol of psychedelica tot grote daden en werken komt.

    Ik moet denken aan het versje:

    Oedjan datang, kambing lari
    Belanda mabok, saben hari

    Daar in Indiën werd ook wat groots verricht.

  42. 500 Juta Euro…. Beleguk!!!

    Schilders en alcohol…. Belgische Frankie…..

    De eerste keer dat ik Belgische Frankie ontmoete zal in ’97 zijn geweest, toen ik rond een jaar in Bandung woonde…. Hij had toen een leuk restaurantje in Ciumbeluit, de Copacobana en dat liep redelijk lekker. Frankie hield van koken en deed dat vaak zelf in zijn eigen keuken in zijn eigen restaurantje…. Zonder werk vergunning. Net als bijna elke andere bule in die tijd zat hij hier op een sociaal budaya visum of een toeristen visum, maakte toendertijd niets uit, een paar dollar extra en je kwam gewoon het land weer in, al was je 20 x heen en weer geweest…. Iemand (ik gok een jaloerse lokale persoon, vrijwel altijd zo) gaf hem aan bij immigratie en Frankie werd gearresteerd toen hij stond te koken en het land uit gegooit, restaurantje kwijt en op de “black list”…. Die black list was op zich niet echt een probleem toendertijd maar koste wel echt veel geld om dat weer ongedaan te maken….

    Frankie was binnen een mum van tijd weer terug in Bandung….

    Behalve een hele goeie kok was Frankie ook een begaafd schilder. Overal in Bandung zag je zijn schilderijen, Op doek of als muurschilderingen in cafe’s, resataurants, hotels enz., zijn specialiteit was schilderijen met een jazz thema….
    Hij was, net als zoveel andere expats, een zware alcoholist, en een alcoholist met vaak een slechte dronk. Veel vecht partijen en dat soort ellende, maar hij had een hart van goud, ik kan me nog herrinneren dat hij op Jalan Braga stomdronken al zijn geld weg gaf aan de vele bedelaars toendertijd….
    Iets wat hij ook heel prettig vond als hij stom dronken was was spiernaakt door Bandung heen lopen….

    Hij raakte al snel aan lagere wal en eindigde op straat. In Jakarta in Jalan Jaksa waar toendertijd de goedkope backpacker hotelletjes zaten…. Hij sliep onder de kaki lima’s, rookte peukjes van de straat en bedelde…. Hij heeft dat zo’n twee jaar gedaan en toen overleed zijn moeder in Belgie en zij liet hem zo’n 40.000 Euro na…
    Met dat geld opende hij een nieuw restaurantje, weer in Ciumbeluit in een luxe woon complex en regelde een goed visum…. Restaurantje liep aardig maar toen hij voor de zoveelste keer, samen met zijn nieuwe vriendin, spier naakt en dronken door dat woon complex heen banjerde werd hij er uit gegooit, en weer alles kwijt….
    Hij eindigde in Pelabuhan Ratu, in een hutje op ’t strand, schilderen, en zijn geld begon op te raken en hij zei “ik ga niet weer terug naar de straat” en ging echt aan de zuip…. Wat ik begreep zo’n twee tot drie van die super goedkope enorme flessen lokale bocht, net geen oplosan, per dag….. Hij was zichzelf bewust aan het dood drinken….

    Toen we hier in Bandung het nieuws kregen dat Frankie was overleden, 56 jaar oud, kwamen wij, een groep Hollanders en wat andere nationaliteiten samen in de ruimte waar hij lag opgebaard, vlak bij het grote trein station. Hij was zo blauw als een smurf, alleen het topje van zijn neus was spierwit, nog nooit zoiets gezien…. De crematie was krankzinnig, af en toe kwam er iemand kijken, deed het deurtje van de oven open en gooide er een beetje benzine uit een fles bij. We kregen een soort van jute zak waar zijn as in zat, vol met grote stukken bot, een halve kaak….

    We hebben die zak met as en botten naar Pelabuhan Ratu gebracht en in de zee gekieperd, precies zoals hij dat wilde. Een krankzinnig weekend waar een aantal Hollanders zich stomdronken vreselijk hebben misdragen, 2e graads brand wonden, echtscheidingen, van alles, maar dat is weer een ander verhaal….

    Spijt dat ik nooit een schilderij van hem heb gekocht, ze waren echt prachtig en wat ik heb begrepen heeft 1 van de eigenaren van de North Sea Bar in Braga (sinds een jaartje ongeveer failliet) zo’n 200 van zijn doeken in bezit…..

    Niets te maken met bovenstaande foto’s maar je wandelt af en toe ineens een zijstraat in, nietwaar….

    • Bert Siap zegt:

      @Henk : Moest wel erg lachen om bovenstaand verhaal ! Allemaal heel erg herkenbaar ,kwam dit soort figuren ook tegen in de jaren 90 in Jakarta .Het waren allemaal Bules ,ze beheersten ook perfect het Bahasa Echt grijze muizen waren het niet ,ze waren bijna allemaal illegaal ,het juiste woord om hun te omschrijven was Vrijbuiter ,levensgenieter ,losbol .Het betrekkelijk vrije leven in Indonesie paste hun wel ,niet te veel administratieve rompslomp ,niet te veel regeltjes kortom vrijheid ,blijheid ! Ja die alcohol ,Bintang Bir is tamelijk duur ,zeker voor Indonesische begrippen maar er is veel erg goedkoop distillaat uit eigen land ,dat verbaasde mij erg .Voor 2 gulden kocht je een zakflacon Indonesische whiskey of rum of een andere sterke drank .Trouwens over illegalen gesproken hier in Amsterdam wemelt het van de Indonesische illegalen maar de politie gaat niet achter ze aan .Ook al vanwege het feit dat ze niet crimineel zijn en er is zat werk voor ze b.v Horeca ,schoonmaken en thuiszorg gemiddeld verdienen ze 12.50 euro schoon per uur .Als ze een goedkoop kamertje kunnen krijgen en goedkoop kunnen koken ,zijn ze in staat behoorlijk wat geld naar Indonesie te sturen !

      • vandenbroek@libero.it 1953 zegt:

        Willem de Kooning Academie de kunstafdeling van de Universiteit in Rotterdam! Dat is nieuw voor mij, wat is de bronvermelding?

        Vaarwel tot betere tijden..op 8 maart 1942 besloot Bart Garthof de uitzending van de NIROM Nederlands Indische Radio Omroep Maatschappij met de dramatische woorden: Wij sluiten nu ..Vaarwel tot betere tijden…leve de Koningin.

        Als mijn reacties tot grote onzin worden verbeterd, dan zijn de grenzen van mijn geduld wel bereikt, gaat het topic ergens over?….tot betere tijden

  43. @ Meneer VanderBroek: Voor wat het waard is, ik waardeer Uw analyses van de foto’s ten zeerste! En hoop dat er meer komen, ik blijf hopen op een begrijpelijke verklaring van wat er op die foto’s te zien is….

    @ Bert Siap: Jaren 90 was een dolle boel hier in Bandung! Er waren heel veel bule’s hier, luitjes die in die vliegtuig fabriek werkten, de textiel en een enorme groep “Engelse leraren”. Echt iedereen kon Engelse leraar worden. een Italiaan die net 10 woorden Engels sprak (en niet te verstaan was) kon Engelse leraar worden. En je verdiende tussen de 50 en 70 dollar PER UUR, die groep zaten de grootste gekken tussen 🙂 Nu is dat allemaal anders, je moet Universitaire opleiding hebben en uit een Engelstalig land komen…. De salarissen zijn over het algemeen vrij slecht vergeleken met toen dus heel veel van die lui zitten nu in Vietnam, Cambodja….
    En wat ik zei, je kon hier jaren lang verblijven gewoon op toeristen visa of sociaal budaya….
    Ik had mijn visa jaren lang via UNPAD Universiteit, student bahasa Indonesia, dure grap elk jaar, dat is nu gelukkig stukken makkelijker, gewoon een KITAP en je vrouw als sponsor, dat kon voorheen niet…Immigratie is echt veranderd, heel profesioneel nu, als je papieren gewoon in orde zijn wordt je snel en vakkundig geholpen….
    Dat was voorheen wel anders… Ik kwam altijd binnen met een tas vol spullen, chocolade voor die, fruit voor die en altijd 2 pakjes Guram Garam voor de vrouw met de hoofd doek anders zat je er uren, die 2 pakjes sigaretten en je was binnen 10 minuten weer buiten 🙂 En NOOIT ’s ochtends vroeg binnen komen, ik kwam altijd een uurtje of korter voor sluit binnen…. En op z’n minst een heel klein beetje Sundanees, dat hielp ook altijd enorm. Wat dat betreft heeft mijn kennis van Sundanese muziek ook veel geholpen, ik maakte mee dat de alle ambtenaren achter de Balie uit volle borst Sundanese liedjes voor me gingen zingen 🙂 Tina Jandela, Modjang Geulis, noem maar op 🙂

    • Bert Siap zegt:

      Ja ik zweer bij Jakarta ,vooral door die oude koloniale architectuur .Ben 1x maar in Bandung geweest mijn oma was een Soendanese en mijn moeder is daar geboren .Bandung het Parijs van Het Oosten ,de bloemenstad ……………………. nou dat viel vies tegen ( Sorry ) Omgeving Hotel Homan was wel mooi maar ik kan dan wel Soendanees bloed hebben ,in weze ben ik gewoon een Amsterdammer ,dus ik zocht dorstig naar een kroegje /cafe of zoiets .In Amsterdam heb je zowat op elke hoek een cafe maar in Bandung ? Op een gegeven moment zag ik iets wat er op leek ,ik naar binnen ,zag ik allemaal kerels zitten met een nummertje in hun hand ,aan de bardame vroeg ik een Bintang Bir en meteen wat dat moet voorstellen al die kerels met een nummertje in hun hand .En dan die gang met al die kleine hokjes …………………Het begon me langzaam te dagen ! Het was gewoon een hoerentent ! Ik woon in Amsterdam om de hoek bij een hoerenbuurt dus erg vond ik het niet .Je kreeg wel een komische situatie toen ,zaten al die kerels OM de bar met nog steeds een nummertje in hun hand en geen bier ! Met een Indo AAN de bar zonder nummertje maar wel met een biertje in de hand .Na een stuk of 10 bier maar weer verder getrokken ,een echte kroeg ben ik niet tegengekomen !.

    • Pierre de la Croix zegt:

      Oefffff ….. niks voor mij die muziek. Ben in Nina Boebo, Terang Boelan en Bengawan Solo hangen gebleven. Bing Slamet ging nog wel. Inmiddels ook “old school”. Héél revanchistisch koloniaal natuurlijk. Ben wel gamelan gaan appreciëren. Niet dat ik expert in de diverse stijlen ben geworden en ik moet het ook niet een hele nacht aan horen.

  44. Ah, dan ben je een tempat pijit ingelopen, massage salon 🙂 waarschijnlijk vlak bij Alun Alun daar zitten er heel veel… je wil niet weten hoeveel bule’s ik daar kapot aan heb zien gaan, begint met die massage salonnetjes met een “happy ending” dan gaan ze naar de “spa’s” en voor je het weet komt het allemaal uit en liggen ze in een scheiding… Of pikken een heftige ziekte op…. Ik kon ook een groepje Hollanders, ga niet zeggen verder wie dat waren, die gingen elke zondag avond naar Saritem, de hoerenbuurt in Bandung al sinds de Hollandse tijd, die gingen daar elke zondag heen met z’n vijven en dan 20 meiden en bier, bier, bier…. Tsja….
    Bandung zat vol met cafeetjes enz., ook plekken waar je veel bule’s kan vinden, zijn er niet veel meer over, Volcano van Belgische Robert bestaat nog wat ik begrijp, North Sea Bar is failliet, Gambrinus van Duitse Ully is al jaren weg ( de enige plek waar ze echt goeie wienerschnitzels hadden wat mis ik die plek!), Amsterdam cafe al jaren weg, de Rumput in Braga bestaat nog, Rumah Miring (voorheen Cloud 9 ik was daar ooit de huis dj) bestaat nog maar de Engelse eigenaar Andy zal wel nooit meer terug komen denk ik, die zit in Afrika….
    De jaren 90 was de “gouden tijd” wat dat betreft, als dat je ding is, zoveel cafe’s en discotheken, krankzinning…. De Polo, die was van de kleinkinderen van Soeharto, BIZAR, bovenste verdieping van een enorm gebouw bij Alun Alun, de top vloer was prive daaronder de discotheek, soms kwamen die kleinkinderen naar beneden en smeten dan handen vol xtc pillen in de dansende menigte…. Elke discotheek stond een politieman voor de deur en die verkocht dan al die pillen troep…. Na de val van Suharto kwam daar snel een eind aan, razia’s razia’s razia’s, heb er veel gezien, bule’s die gearresteerd werden, meest met wiet, en die moesten dan het hele traject door, eerst 2 maanden voor arrest in t politie bureau, met 16 man in een klein celletje en een emmer om je behoefte te doen. Naast die cel de verhoorkamer dus je kon 2 maanden niet slapen van de herrie en het gegil want het martelen ging daar 24 uur per dag, vaak om kleine vergrijpen, middeleeuwse methoden, vingers afknippen of pletten met tangen, bamboo onder nagels, electriciteit, bezemstelen in anus, noem maar op, en ik heb het over ongeveer 14 jaar geleden. Ondertussen moest je familie of vrienden er voor zorgen dat er een dokter werd omgekocht zodat je een verklaring had dat je “verslaafd” was (aan wiet, 90% gaat om wiet), een rechter moest omgekocht worden en een advocaat betaald, dan na die 2 maanden een maand in de echte gevangenis waar je voor ongeveer 400 euro per maand een cel hebt met nog 3 man, dvd spelers, alle drugs die je je maar kan bedenken ( en voor wat extra geld een waarschuwing voor er weer een razia zou komen)…. Ik ga niet eens beginnen over de buitenlanders waarvan ik weet dat ze vermoord zijn door politie hier, ik zeg alleen, je hebt echt pech als je zwart bent…. Ik heb het van heel nabij mee gemaakt… We hadden ooit een Engelse man, David, die ook door dit traject moest, voor hem vulden we waterflessen met wodka en die brachten we dan naar hem, met voedsel, sigaretten enz. … Pfff… Ik heb zoveel verhalen…. Ik ga zelf al jaren niet meer uit, zit lekker in de traditionele muziek scene en lekker thuis….

    • Pierre de la Croix zegt:

      Henk den Toom (Madrotter) zegt 12 maart 2022 om 11:11 am: “Ah, dan ben je een tempat pijit ingelopen, ……”.

      Tja … met rooie oortjes de rest van het verhaal gelezen. Zo zijn ze merdeka en onder het knellende juk van de Belanda Boesoek gekomen, zo laten ze hun land verworden tot Sodom en Gomorra waar de zonde welig tiert.

      Je schrijft “Pfff… Ik heb zoveel verhalen….”. Awas, awas! Wie te veel weet zit snel zonder vorm van proces in de pendjara en krijgt een stok in zijn achterste geduwd.

      Het wordt tijd dat geleerden naar die misstanden op de politiebureaux in Indonesia ook onderzoek doen en over hun bevindingen en detail rapporteren. Jammer dat Johan Teterisa er niet meer is om als ervaringsdeskundige te getuigen.

      De hamvraag: Wie moet aan wie voor de gedocumenteerde misstanden excuses aanbieden? De heer Mertens zal het wel weten. Gevolg van een oorzaak en de oorzaak is de Belanda Boesoek oftewel Si Boelé Jang Terlaloe Gila.

      • R.L. Mertens zegt:

        @PierredelaCroix/HenkdenToom; ‘daar werd iets groots verricht etc.’- Inderdaad een koloniale erfenis, die nog jaren zal voorduren! Goed voorbeeld doet volgen …..
        *Wij zijn toch ook pas na de jaren ’60 sociaal democratische geworden! Na eeuwen van zelfstandigheid, dus …’pelan, pelan sadja’, zeggen zij, die daar nu het voor zeggen hebben! Zoal indertijd; onze ethische politiek!

  45. Pierre de la Croix zegt:

    R.L. Mertens zegt 12 maart 2022 om 5:05 pm: “Inderdaad een koloniale erfenis, die nog jaren zal voorduren! Goed voorbeeld doet volgen …..”.

    Daar komt de mantra van de heer ing. R.L. Mertens weer om de hoek kijken: Belanda Boesoek.

    Het is volgens hem dus de “koloniale erfenis” die de vrije Indonesiërs ervan weerhoudt om, nu zij baas in eigen huis zijn, het anders, BETER, te doen dan die rottige, wrede, onderdrukkende, inhalige, zich verrijkende, excessief geweld plegende Hollanders.

    Welk een gotspe.

    • R.L. Mertens zegt:

      @pierredelaCroix; ‘ wat een gotspe etc.’- Zij, die zonder zonden zijn; werpe de eerst steen…..!

      • Pierre de la Croix zegt:

        U weet kennelijk niet wat “gotspe” is, meneer Mertens. Effe opzoeken dan maar en dan zie ik uw coherente en passende reactie – als u tot het schrijven daarvan in staat bent – wel tegemoet.

      • A. Olive zegt:

        “Zij, die zonder zonden zijn; werpe de eerst steen…….!”
        Heer Mertens, betekent dat dat wij van nu af aan niets meer krijgen te lezen over uw mantra?

      • R.L. Mertens zegt:

        @Olive; ‘boesoek etc.’– Het wetenschappelijk eindrapport bevestigd toch mijn mantra (en zelfs erger !); structureel oorlogsgeweld, martelingen, buiten rechtelijke executies, brandstichtingen, verkrachtingen etc. Nog erger; omdat politici, rechters, de militaire leiding; gen.Spoor(!) ea. ervan wisten en ‘naar de andere kant keken’. Zelfs zo, dat opvolgende(!) kabinetten.; Drees sr./Beel ervoor zorgden dat oorlogsmisdaden niet werden vervolgd dmv. een verjaringswet(!) voor de gepleegde misdaden in 1945-1950! – De Indonesische historicus Hilmar Farid; ‘hoe is mogelijk dat juist een land dat actief betrokken is bij het bevorderen van mensen rechten en een aantal rechtsorganisaties ( paleis van Justitie) huisvest, die @delaCroix; misdaden tegen de menselijkheid, oorlogsmisdaden en genocide; NIETS vergelijksbaars doet ten aanzien van het extreem geweld dat in het verleden werd gepleegd door zijn eigen militairen’? Over een gotspe gesproken!

      • Pierre de la Croix zegt:

        R.L. Mertens zegt 13 maart 2022 om 9:04 pm: “@Olive; ‘boesoek etc.’– Het wetenschappelijk eindrapport bevestigd toch mijn mantra (en zelfs erger !); ….”.

        Nou … als de heer Ing. R.L. Mertens zo zeker is van de bevestiging van zijn mantra “en zelfs erger” in het “wetenschappelijk eindrapport”, waarom blijft hij dan doorzeuren over het thema?

        Toch nog twijfel – men weet het met die wetenschappelijke rapporten maar nooit – of denkt hij dat de lezers van JP (en I4E for that matter) zóóóó verschrikkelijk tolol zijn dat hen de Mertensiaanse wijsheid tot in eeuwigheid moet worden gedjedjel, oftewel door d’r lui strotten geduwd?

        Dat laatste zou ik een gotspe vinden, een onbeschaamde, arrogante, kortzichtige, domme brutaliteit.

        Met het bevestigende wetenschappelijke eindrapport op zijn nachtkastje moet de heer ing. R.L. Mertens nu toch eindelijk zijn rust kunnen vinden, lekker gaan tidoeren en verfrist ontwaken om vol energie aan een andere hobby te beginnen. Sigarenbandjes verzamelen bij voorbeeld. Die worden hoe langer hoe zeldzamer en dus hoog geprijsd op de veiling.

    • Bert Siap zegt:

      Het topic is Tempo-Doeloe voorbij maar Henk den Toom beschrijft een hele andere tijd ver ,ver na Tempo Doeloe .De Jaren 90 v,d,v.e toen er inderdaad vele Europeanen naar Indonesie togen ,niet om de koloniaal uit te hangen maar om de relaxte sfeer van een Aziatisch land op te snuiven .Soeharto was dan wel een dictator en een niets en niemand ontziende massa-moordenaar maar economisch had hij Indonesie wel op het juiste spoor ,Hij was in 1 opzicht verstandig ,hij zette de juiste mensen op de juiste plaatsen onder een Indo minister van Toerisme ,floreerde het massa toerisme naar Indonesie als nooit tevoren ,kassa bling bling ! Je had als je daar rondliep ook niet veel last van politie en soldaten ,behalve dan als je op Oost- Timor rondliep .En o.k je moest je niet met drugs inlaten ,want dan doken er plotseling van alle hoeken en gaten Indonesische politie mensen op en als je zwart was ,had je echt pech gehad ,vertelde Henk erbij .Geloof ik meteen Aziaten zijn als de dood voor de orang -hitam ! Ik bezocht in de jaren 90 altijd een cafe /kroeg in Yokjakarta gerund door een Molukker ,die in Nederland was geboren en getogen ex Junk maar afkicken in Indonesie ? Indonesie heeft nu ook een groot drugs probleem ,toen blowden die boys ook ,ik kwam eens onverwachts een kamer binnen ,waar die boys zaten ,ze schrokken zich dood .Waarom schrikken jullie ? vroeg ik “” nou we zaten net te blowen !”” riep er eentje uit “” Nou en ? Mag dat niet hier ? antwoordde ik “” Nee Bert ! ze stoppen je voor jaren in de gevangenis ! Ik dacht alleen maar achterlijk land ! Het schijnt dat die moslims nu ook een steeds steviger vinger in de pap hebben ,nou tel je zegingen maar Ook homo,s worden nu vervolgd en Papoea,s worden voor apen uitgemaakt ,Was de corruptie onder Pak Harto erg nu is het 1000x erger .Pak Harto had het nog een beetje onder controle .Jammer van zo,n mooi land en toch wel aardige bevolking ! Ik las laatst over een secretaresse ,die haar baan had verloren door die Covid ellende ,zij had 2 kinderen en kreeg bijstand van de Staat precies 300.000 Indon Rupiah,s bleek dat 18,25 euro te zijn voor moeder en 2 kinderen per maand ! Bukan main .En de rijken in Indonesia ? Die worden steeds rijker ! Arm volk ! Over rijk worden gesproken “” Heb jij die Gunawan al verkocht Henk ? Als die Henk een mooi bedrag vangt koopt ie Villa Isola ! 👍😎🤣

  46. Oh dat dit soort dingen gebeuren in politie bureaus is algemeen bekend hier…. Voorheen (en misschien nog wel ik kijk vrijwel nooit tv) hadden ze hier volop politie programma’s op tv, dan zag je een eindeloze stroom arrestanten met volkomen inmekaar geslagen gezichten, vaak strompelend want door hun been geschoten tijdens arrestatie wegens “poging tot ontvluchten”…
    Wat de huidige situatie in Indonesie betreft… waar zelfs te beginnen???
    Hier:
    https://twitter.com/jatamnas/status/1499222346770837507
    Dat is in Sulawesi, land onteigening, boeren die van hun land worden gegooit, alles kwijt, geen compensatie… Vrouwen die zich uit pure wanhoop uitkleden voor de buldozers, verschrikkelijk…. Dit gebeurd haast overal in Indonesie… Gebeurde al tijdens de Suharto tijd, wat dat betreft is het boek Indonesia Betrayed van Elizabeth Fuller Collins echt een aanrader
    https://www.goodreads.com/book/show/10313047-indonesia-betrayed
    Maar het is alleen maar erger en erger geworden…. Kulong Progo… De aanleg van de sneltrein Bandung-Jakarta, cement fabrieken bij Sukabumi en in Midden Java (vergeet even de plek) en veel meer, dat krankzinnig grote nieuwe vliegveld bij Kuningan wat nu leeg staat, wordt niet gebruikt alleen voor reparatie vliegtuigen en een onbeschrijvelijke schade aan het milleu en zo veel meer…. Gaat allemaal gepaard met onbeschrijvelijk leed voor gewone Indonesiers, enorm veel natuur kapot, overstromingen en aardverschuivingen en slechts een klein groepje 1% elite die er van profiteerd…. De absurde ontbossing in Sumatera, Kalimantan, Sulawesi en ook West-Papua waar het oerwoud in record tempo verdwijnt, daar, in Boven Digoel een ware hongersnood, voor een groot deel veroorzaakt door een Zuid Koreaanse miljardair die naar dat soort gebieden gaat, mensen scholen, ziekenhuizen beloofd als ze hun handtekeningen zetten zodat hij zijn palm olie plantages kan gaan beginnen en ze eindigen met niets, worden als slaven gebruikt en krijgen slaven loontjes, niks geen ziekenhuizen, niks geen scholen…. Kijk wat dat betreft op de Gecko en Mongabay websites, daar kun je precies lezen wie dit doen, wie de players zijn, wat de gevolgen zijn, de enorme corruptie en de krankzinnige stromen geld die vervolgens naar het buitenland verdwijnen…..
    Kijk The Art of Killing en je weet precies wat Indonesie ECHT is:

    • Bert Siap zegt:

      Vreselijk !! Had die oude gek Gouverneur -Generaal Barend de Jonghe toch gelijk “” We zitten hier in Indie al 300 jaar en we blijven nog 300 jaar !”” Uitspraak gedaan in 1936 en precies 6 jaar later denderden die Jappen binnen .Nou waren die Hollandse kolonialen ook geen makkelijke mensen maar boeren ( tanis ) hun land afpakken ?????????? Zo boesoek waren die Belanda,s nou ook weer niet ! Ik bedoel ze pakken die tanis hun land af zonder compensatie ,schofteriger kan niet ! Het is goed dat deze smerige praktijken wereldwijd aan de kaak gesteld worden !

  47. Sprak gisteren een vriend van me, Engelse leraar, hij geeft vaak les aan, ehrr, zeg maar elite figuren, groepjes met ministers, zakenlui, noem maar op, tijd geleden de kids van Aburizal Bakrie… Hij geeft momenteel Engelse les aan degene die achter wat in de video hier boven te zien is zit, dit gaat om nikkel mijnen, wordt gestoord veel geld aan verdient, voor mij is het onbegrijpelijk dat je dan die mensen die je van hun land af smijt dan niet op z’n minst compenseert… Om te janken….
    Kijk interviews met Joshua Oppenheimer, hij heeft The Act of Killing gemaakt. Hij was eigenlijk in Sumatera om een andere film te maken. Dat ging over vrouwen in gebieden waar de palm olie industrie bezig is… Die komen daar, slopen alles, echt alles, mensen zijn alles kwijt, gaat gepaard met krankzinnig geweld en die mensen worden dan gedwongen om op die plantages te werken tegen honger loontjes,,,, Die vrouwen worden dan gedwongen om insectides te gaan spuiten en gaan dan dood aan allerlei kankers als ze in de 30, 40 zijn, krijgen babies met twee hoofden en vier benen. Die vrouwen probeerden zich te organiseren, niet eens voor betere slaven lonen maar gewoon voor maskers en handschoenen zodat ze een beetje beschermd zijn tegen het gif waar ze mee moeten werken… Gevolg, politie, leger, ingehuurde preman die die vrouwen aftuigen, verkrachten, vermoorden… Geen idee of Joshua ooit nog iets heeft gedaan met die beelden, hij zal Indonesie nooit meer in kunnen vanwege die The Act of Killing en The Look of Silence films van hem, maar DAT is dus wat er gebeurd hier en dat is maar 1 klein voorbeeldje….
    Ik ben bevriend met jongens die naar dit soort gebieden en plekken gaan, ze gaan er in en geven dan advies wat te doen, met advocaten enz. als er land grabs plaats vinden, wat te doen als je gaat demonstreren en de politie, leger en ingehuurd tuig begint te ontvoeren, mishandelen, verkrachten en vermoorden, heb ze al een poos niet gezien, sinds het begin van corona, laatste keer dat ik daar was heb ik zitten praten met iemand uit Medan en iemand uit Karawang en je wilt echt niet weten wat voor verhalen ik dan te horen krijg, dat zulke dingen uberhaupt mogelijk zijn…. Ga binnenkort weer eens langs denk ik….

    • Pierre de la Croix zegt:

      Bedankt Henk, voor je uitgebreide en niets aan de verbeelding overlatende rapportages uit het vrije Indonesia. Het is mij natuurlijk al lang bekend dat men het in het land niet zo nauw neemt met mensenrechten en de noden van de allerarmsten, maar de details die jij noemt drukken mij en wellicht andere lezertjes hard op de feiten.

      Heer Bert Siap nam het nog een beetje op voor Pak Harto. Hij zou meer law and order in het land hebben gebracht. Maar ook dat is met uiterst harde hand gebeurd. Laten we daarbij niet vergeten dat de familie Soeharto zich in de 30 jaar dictatuur van hun pater familias schaamteloos heeft verrijkt. De verhalen over de grijpgrage mevrouw Soeharto alias Iboe Tien Persèn, zijn nog niet vergeten.

      Tja …… wat gij niet wilt dat u geschiedt, doet het ook een ander niet. Dat zou men verwachten van een volk dat zich aan koloniale ketenen heeft ontworsteld. Maar dat volk, al > 70 jaar onder het koloniale juk vandaan, onderscheidt zich in laakbaar gedrag kennelijk in niets van de daden waarvan hun voormalige koloniale meesters worden beticht. Nog erger is, dat het laakbaar, lees wreed meedogenloos gedrag, tegen eigen volk is gericht, inlander jegens inlander zo gezegd, sommige inlanders meer gelijk dan andere inlanders.

      Werk aan de winkel dus voor de vrienden van het Indonesische volk. Blaf nu eens niet vanaf de krosi males tegen de Belanda Boesoek, die al > 70 jaar niet meer de dienst uitmaakt in hun land. Lekker gemakkelijk, maar daarmee zijn de miljoenen arme donders die nu door eigen volk zwaar worden gepiepeld niet geholpen.

      • R.L. Mertens zegt:

        @PierredelaCroix; ‘vanaf de krossi mmales etc.’- Dat mag toch zeker ook van u verwacht worden met uw zuiver Aziatisch voorkomen. Ook als nazaat van zo’n gevluchte Hugonoot lijkt me het toch wat vriendelijker om van uit uw krossi males wat mededogen te tonen door bv. veel kroepoek te eten…. en wat tjendol te drinken. Dan alleen maar tropische winden te laten! Over piepelen gesproken!

      • Pierre de la Croix zegt:

        Een kat in het nauw ……

        Ik zou maar overgaan tot het verzamelen van sigarenbandjes, meneer Mertens. U maakt zichzelf nu wel heel erg belachelijk.

    • R.L. Mertens zegt:

      @HenkdenToom/PierredelaCroix; ‘ingehuurd tuig etc.’- Alsof het niet eerder is gebeurd; De Miljoenen uit Deli (!); waar hele oerwouden met handkracht van koelies tot plantages; rubber, tabak etc. omgetoverd werden. Tot geld wellust van Nederlandse ondernemers! Aan land was geen gebrek, idem aan mankracht. Ook voor de aanleg van wegen en zelfs een spoorlijn; de Deli Spoorweg maatschappij. Waar de militie ondergebracht werden bij de hoofdgebouwen van de Cultuur maatschappijen. Die op aanwijzing van de planters: (Poenale sancties) werden koelies voor het minste vergrijp lijfelijk bestraft; ophanging van Chinese koelies aan hun haren, bij vrouwelijke koelies; geslachtdelen in wrijven met peper, bamboepennen onder de nagels slaan, onderwater dompelen, met gebonden handen achter een paard gespannen, dood knuppelen, knevelarij was aan de orde van de dag. Plantage bestuur besliste eigenmachtig of koelies aan hun 3 jarig contract hebben voldaan. In wezen stonden zij 24 uur in dienst van de onderneming! Fortuinen werden er toen verdiend. Ene Cramer heeft in Nederland zelfs een koninklijk paleis (omgeving Bloemendaal) gebouwd met terplekke zelfs een treinhalte. De bandeloze wereld waarin koelie opzichters leefden, bleek ook uit hun sociale leven met hun ‘huishoudsters'(!). Huishoudster die zwanger raakten werden door hun ‘bazen’ op hun buik getrapt cq laten struikelen ….(!) – Jurist mr,J. van den Brand kon deze ellende niet meer aanzien en schreef een vlammend protest boekje; De Miljoenen van Deli! Met door hem waargenomen misstanden. Er volgde een ambtelijk onderzoek; het Rhemrev rapport. Zijn rapport 1904 kwam bij de minister van koloniën, die met summiere uitspraken het parlement in lichte en het prompt daarna in de archieven liet verdwijnen. In de praktijk leidde dit tot nauwelijks verbeteringen voor de koelies. Pas in 1931(!) werd, onder grote internationale druk (!), het arbeidscontract van koelies geschrapt! *- De geschiedenis herhaalt zich…helaas!

      • Pierre de la Croix zegt:

        R.L. Mertens zegt 16 maart 2022 om 9:50 pm: “De geschiedenis herhaalt zich…helaas!”

        Wat bedoelt u daarmee meneer Mertens, dat die wantoestanden in het huidige Indonesia Merdeka een voortvloeisel (gevolg) zijn van verdorven Nederlands koloniaal bewind?

        Zo ja, dan degradeert u uw Indonesische vrienden tot domme zombies die geen eigen wil hebben en die na bijna driekwart eeuw onafhankelijkheid nog steeds doen wat die Belanda Boesoek deden, alleen erger want ten nadele van eigen bangsa.

        Nou …. dat wordt dan aanstaande 17 augustus geen kasi tangan met Zijne Excellentie de Indonesische Ambassadeur en geen feestelijke lemper en ondé-ondé schrokken op zijn ambassade.

      • R.L. Mertens zegt:

        @PierredelaCroix; ‘een voortvloeisel is etc.’- Van het kapitalisme! Voor de onderklasse gedoemd: om die sociale strijd aan te gaan! In tegenstelling tot de strijd voor merdeka tegen de bezetter Nederland; nu een strijd voor sociale rechtvaardigheid binnen het eigen volk!

  48. Pierre de la Croix zegt:

    R.L. Mertens zegt 16 maart 2022 om 11:13 pm: ” In tegenstelling tot de strijd voor merdeka tegen de bezetter Nederland; nu een strijd voor sociale rechtvaardigheid binnen het eigen volk!”

    Nou meneer Mertens, ik zou zeggen gefundenes fressen voor u, die strijd voor sociale rechtvaardigheid binnen het Indonesische volk. Daaraan kunt u ten goede bijdragen, maar niet door vanaf uw krosi males in het comfortabele Nederland uw mantraatjes tegen de Belanda Boesoek uit te kramen. Die Belanda Boesoek is al lang weg uit de archipel. Weet u dat niet? Niet gehoord op de 17 augustus feestjes van de Indonesische ambassade? Gelooft u mij dan maar een keertje.

    Dus … pak uw barang en reis af naar Indonesia. Het is nog niet te laat. U hoeft er niet ver en lang te zoeken om rechteloosheid en sociale onrechtvaardigheid aan te treffen en daartegen de strijd aan te binden.

    Uw mantraatjes op JP en I4E tegen de Belanda Boesoek halen niets uit. Geen straatarme Indonesiër krijgt er een bordje rijst meer om. Waarom u doorgaat met uw hetze begrijp ik niet, maar het lijkt er veel op dat u wordt gedreven door ziekelijke Belandahaat en niets anders. Ziekelijk, want heel inconsequent voor iemand als u met een Nederlands paspoort, wonend in Nederland en profiterend van alles wat Nederland u heeft te bieden.

    Dus nogmaals, ga sigarenbandjes verzamelen als u verkiest in Nederland te blijven of zoek een andere rustgevende hobby. Doe iets aardigs voor de mensheid in plaats van zinloos schelden en tieren op de Belanda Boesoek.

    • R.L. Mertens zegt:

      @PierredelaCroix; ‘halen niets uit etc.’- Oh ja? En al die publicaties hoe boesoek het was.
      tot dit eindrapport aan toe? Nog niet begrepen/verstaan dat die 150.000 militairen NIET vanwege bersiap naar Indië zijn verscheept om daar orde en rust te brengen? En daar een nutteloze strijd hebben gevoerd. Een debacle van jewelste! Blijf dan maar oostindisch doof!

      • Pierre de la Croix zegt:

        Weer draait u om des pudels kern heen, meneer Mertens. Ik schreef o.m. “Uw mantraatjes op JP en I4E tegen de Belanda Boesoek halen niets uit. Geen straatarme Indonesiër krijgt er een bordje rijst meer om”.

        Bewijst u maar eens het tegendeel. Geen smoesjes.

      • R.L. Mertens zegt:

        @PierredelaCroix; ‘bordje rijst meer etc.’- Hangt dat af; van kennis(!) over het verleden?

      • Pierre de la Croix zegt:

        R.L. Mertens zegt 20 maart 2022 om 9:24 pm: “Hangt dat af; van kennis(!) over het verleden?”

        Weer een dom ontwijkend antwoord van u op een duidelijke vraag.

        Ik schreef o.m. “Uw mantraatjes op JP en I4E tegen de Belanda Boesoek halen niets uit. Geen straatarme Indonesiër krijgt er een bordje rijst meer om. Bewijst u maar eens het tegendeel. Geen smoesjes”.

    • RL.Mertens zegt:

      @PierredelaCroix: ‘ halen niets uit etc’ – Alsof dat mij interesseert! De waarheid over Indië/ Indonesië, dat is wat ik propageer! De beerput gaat nu eindelijk open; een verjaringswet voor de oorlogsmisdaden 1945-1950(?)- zie nu het vervolg…meer dan besoek!

      • Pierre de la Croix zegt:

        RL.Mertens zegt 21 maart 2022 om 5:57 pm: “@PierredelaCroix: ‘ halen niets uit etc’ – Alsof dat mij interesseert!”

        Tja …. eindelijk laat u uw ware gezicht zien, eindelijk de monjèt uit uw mouw, meneer Mertens. Het lot van de volkeren van de Indische archipel in en ná de koloniale tijd interesseert u geen lor.

        Al uw mantra’s zijn, zoals ik eerder moest constateren, een uitlaatklep voor uw ziekelijke haat tegen Nederland en de Nederlanders. Waar die haat vandaan komt weet ik niet en ik weet evenmin waarom u ondanks die haat uw Nederlands paspoort behoudt, in Nederland blijft wonen en profiteert van alles wat Nederland u biedt. Dat moet een kwelling voor u zijn. Schept u ook nog behagen in ziekelijke zelfkastijding? Het lijkt er op.

        Waar slaan trouwens de laatste 3 woorden mét uitroepteken in uw mail onder beantwoording op: “…. meer dan besoek!” “Besoek” moet toch met een “z” i.p.v. met een “s”? Maar dan nog slaat het nergens op. Welk “bezoek”, van wie, aan wie en waarom ineens dat erbij gehaald? Wartaal en omtrekkende bewegingen, zoals ik van u gewend ben.

      • R.L. Mertens zegt:

        @PIerredelaCroix; ‘lot van de volkeren etc.’- Waar slaat dat nou weer op? U schreef toch ; mijn matraatjes op JP en I4e; dus de lezers van deze sites! – Zelfkastijding; om u een wederwoord te geven? Het verheug me juist om zo’n indolente van repliek te dienen!
        Over tropenkolder gesproken!

      • Pierre de la Croix zegt:

        U reageert nog steeds niet op mijn vragen en opmerkingen, meneer Mertens.

      • R.L. Mertens zegt:

        @PierredelaCroix; ‘vragen etc.’- Waarom gaat u niet sigaretten peukjes sparen? Ze worden hoe langer hoe zeldzamer!

      • Pierre de la Croix zegt:

        R.L. Mertens zegt 23 maart 2022 om 9:35 pm: “@PierredelaCroix; ‘vragen etc.’- Waarom gaat u niet sigaretten peukjes sparen? Ze worden hoe langer hoe zeldzamer!”

        Oeps meneer Mertens ….. daar raakt u een tere snaar van herinnering. Mijn vriendje Carl Eekhout (nu al jaren bij God in den Hemel) en ik stroopten als katjong (“patjakkers” noemde papa Eekhout ons) de straten van onze buurt in Semarang af op zoek naar rookbare weggeworpen sigarettenpeukjes en weggeworpen wikkels van pakjes krètèksigaretten, die we spaarden en in een schriftje plakten. Er waren mooie, kleurige bij. De namen en logo’s van de diverse tjaps schieten me niet meer te binnen; het schriftje achteloos achtergelaten toen ik, ouder geworden, “voor mijn bestwil” met de “Zuiderkruis” naar NL werd gezonden.

        Maar terzake: Ik heb zoveel leuks en nuttigs om handen op mijn 83ste, dat ik niet aan een heuse hobby toekom. Anders dan u heb ik nl. geen last van ziekelijke obsessies die mij volledig in de greep hebben en slechts aanzetten tot het schrijven en wereldkundig maken van eentonige mantraatjes, herhalingen van steeds het zelfde, opgeleukt met citaten uit steeds de zelfde werken met steeds de zelfde thema’s, door u voorzien van retorische vragen én van veel uitroeptekens, uit angst dat uw mantraatjes eens zouden kunnen worden gemist.

        Aangezien uw mantraatjes, zoals ik eerder met onderbouwing heb geconstateerd, slechts dienen om uw blinde belandahaat te ventileren en niets toevoegen aan lering ende vermaak van de mensheid, heb ik u geadviseerd om er voor uw geestelijke gezondheid mee op te houden en om te zien naar andere, nuttiger, bezigheden dan het koesteren van haat. U weet als bersiapdeskundige als geen ander, waartoe blinde haat kan leiden.

      • R.L. Mertens zegt:

        @PierredelaCroix; ‘blinde belanda haat etc.’- Belanda haat? Hoezo; waaruit blijkt dat? Ben zelf een Belanda! In de Japanse tijd (10 jr.oud) weleens voor belanda tai uitgescholden, dus…

      • Pierre de la Croix zegt:

        R.L. Mertens zegt 24 maart 2022 om 10:33 pm: “@PierredelaCroix; ‘blinde belanda haat etc.’- Belanda haat? Hoezo; waaruit blijkt dat?”

        Het blijkt uit uw eigen mantraatjes, meneer Mertens. “Belanda boesoek”, daar komt het steeds op neer. In alle toonaarden.

        Voor uw gemak herhaal ik nog maar eens wat ik in vorig stukje heb geschreven: “Aangezien uw mantraatjes, zoals ik eerder met onderbouwing heb geconstateerd, slechts dienen om uw blinde belandahaat te ventileren en niets toevoegen aan lering ende vermaak van de mensheid, heb ik u geadviseerd om er voor uw geestelijke gezondheid mee op te houden en om te zien naar andere, nuttiger, bezigheden dan het koesteren van haat”.

        Dat u zelf Belanda bent maakt uw compromisloze anti Belanda houding alleen maar raadselachtiger.

        Verklaar u nader meneer Mertens. In klare taal graag, niet in wartaal.

      • R.L. Mertens zegt:

        @PierredelaCroix; ‘in alle toonaarden etc.’- Uit mijn mantra’s = inspirerende woorden? Hebben ze u niet geïnspireerd om wat kritischer te zijn tegen die tempo doeloe? Tegen dat ‘koloniale beleid’, waar u als ‘Europeaan’ ( of was u slechts onderdaan= niet erkend?) alle voordelen van die maatschappij ervoer en niet om u heen keek. Het zijn mijn voorbeelden/voorgangers; DM.Koch, prof.W.Wertheim, JdeKadt, HM.van Randwijk en E.du Perron,( allemaal Belanda’s!) die dat beleid(!) in alle toonaarden aan de kaak stelden. *E. du Perron; ‘kolonialen; een poepsoort die al de verte stinkt! En het stinkt nog steeds!

      • Pierre de la Croix zegt:

        R.L. Mertens zegt 25 maart 2022 om 9:31 pm: “Uit mijn mantra’s = inspirerende woorden? Hebben ze u niet geïnspireerd om wat kritischer te zijn tegen die tempo doeloe?”

        Neen meneer Mertens, noch u, noch uw mantra’s hebben mij ooit geïnspireerd om “kritischer te zijn tegen die (?) tempo doeloe”. Waarom zou ik? Ik ben volwassen genoeg om mijn eigen oordeel over wat dan ook te vormen; ik ben geen hol vat dat “voorbeelden/voorgangers” nodig heeft om geïnspireerd te raken en mijn kijk op de wereld te bepalen.

        Als één van uw grote voorbeelden E. du Perron het had over “kolonialen; een poepsoort die al in de verte stinkt” dan ben ik blij dat zo’n man mijn grote voorbeeld niet is en als u aan het citaat toevoegt “het stinkt nog steeds” – ik neem aan dat u met “het” die poepsoort bedoelt – dan zou mijn achting voor u kunnen dalen, ware het niet dat die het nulpunt al lang heeft bereikt. Dieper dalen kan niet meer.

        Ik geloof dat het dan ook weer tijd wordt om niet meer op uw eentonige mantra’s, druipend van obsessieve belandahaat, uitroeptekens en stupiditeiten te reageren. Anders ga ik het ook over poepsoorten hebben en dat wil ik de webmaster van JP, waar ik te gast ben en mij dus beschaafd moet gedragen, niet aandoen.

  49. Bedankt voor de informatie!!! Doet me denken aan de boeken van Madelon Szekely-Lulofs, Rubber en Koelie die hier in Indonesie verboden waren omdat ze ietwat te openhartig was over hoe de planters leefden hier….

    • Pierre de la Croix zegt:

      Henk den Toom (Madrotter) zegt 17 maart 2022 om 9:54 am: “Bedankt voor de informatie!!! Doet me denken aan de boeken van Madelon Szekely-Lulofs, Rubber en Koelie die hier in Indonesie verboden waren”.

      Je zult met “hier in Indonesië verboden” bedoelen “toen in Nederlands Indië verboden”. “Hier in Indonesië” zouden die boeken bestsellers moeten zijn, want getuigen van de wandaden van die nare Hollanders. Is dat zo?

      Ik ben bang dat “we” hier in Nederland ons meer bezig houden met onze overzeese zonden, dan de nazaten van hen die er slachtoffer van waren.

      • R.L. Mertens zegt:

        @PierredelaCroix; ‘die er slachtoffer van waren etc.’- Die hebben toch ook excuses van onze premier Rutte gekregen. Wellicht niet aan u besteed ?; Werp dan al uw verkregen medailles, huilend(!) in de prullenbak!

      • Pierre de la Croix zegt:

        R.L. Mertens zegt 17 maart 2022 om 9:58 pm:

        1. “Die hebben toch ook excuses van onze premier Rutte gekregen”. Nou meneer Mertens, daar zullen ze allemaal heel ontroerd door zijn geraakt en elkaar schreiend in de armen zijn gevallen. Ze zullen het er jaren later nog over hebben.

        2. “Wellicht niet aan u besteed ?; Werp dan al uw verkregen medailles, huilend(!) in de prullenbak!”. Dit is nu weer zo’n typische Mertensiaanse wartaal zin, die niet slaat op mijn posting van 17 mrt 1200 pm, wat toch wel zou moeten als u niet voor verward persoon versleten zou willen worden.

    • R.L. Mertens zegt:

      @HenkdenToom; ‘Szekely-Lulofs etc.’- Vertaald? Verboden in Indonesië? Mi. juist goede lectuur voor de sociale bewustwording! – In 1950 verlieten we met gemengde gevoelens Indonesië! ‘Daar zal wel niets ervan terecht komen’, riepen de Hollanders. Met maar een handvol intellectuelen moesten zij hun vaderland opbouwen. Na meer dan 3 eeuwen fascistisch(!) Indië; onderdrukt, rechteloos(!) is hun ontwikkeling(!) tegen gehouden! En nu na 75 jaar; nog steeds Nusantara! Een opkomende economische tijger in ZO-Azië. De weg naar democratie is ingeslagen. De sociale strijd is opgepakt. Ik lees dat er nu zelfs ook een black matter beweging is opgestaan om ook hun Papoea broeders en andere etnische inwoners bij te staan Hoop binnenkort mijn geboorteland weer te mogen bezoeken!

  50. Ehrrr, ik bedoelde uiteraard “Nederlandsch Indie” 🙂 Overigens pas weer eens de verfilming van Multatuli zitten kijken, op youtube te zien:

    Goeie film, en daar kun je goed zien hoe de elite de bevolking onderdrukte, ook toen al….

    En…. De stille Kracht, ook in zijn geheel te zien!

    Ik was een klein jochie toen dat werd uitgezonden en weet nog hoe opgewonden we allemaal waren op school want we hadden allemaal de prachtige Pleunie Touw naakt gezien! Schitterende serie, het boek is ook echt fantastisch….

    En nu ik toch bezig ben, de verfilming van Madelon Szeleky-Lulof’s Rubber, uit 1936….

    • R.L. Mertens zegt:

      @HenkdenToom; ‘bedoelde Nederlandsch Indië etc.’- Madelon werd verketterd. Ook Multatuli, die op de middelbare scholen jr,’20/’30 geboycot werd; hij was een oproerkraaier. Op een Multatuli bijeenkomst door Indische Letteren, Universiteit Leiden jr.’90 met vele oud leerlingen uit Indië, zelfs ouder als ik, kreeg ik toestemming om het gedicht ( staat in de 4e druk 1878) De Vloekzang van Sentot; de laatste dag der Hollanders op Java, voor te dragen (zie elders op deze site)! Na afloop vroeg ik de zaal wie dit gedicht gekend heeft? Niemand! En in Indië kenden alle Indonesische geletterden( van de Artsen opleiding Stova) dit gedicht. Alleen nb. de voorzitter, die nimmer Indië heeft gekend, wist er van. De film van Rademakers is perfect. Heb ooit Lebak jr.’88 bezocht; en stopte in Rankasbitoeng; in de jalanan Multatuli. Hoorde dat er nu ook daar een Multatuli museum is opgericht. Een tijd geleden werd er in Pakhuis de Zwijger, Amsterdam een lezing gehouden over de ‘koloniale periode’. Ook een door een Indonesische historicus met als onderwerp; Van Multatuli tot Poncke Prinsen (!); over de Nederlanders, die op hem/in Indonesië indruk maakte. Het publiek was/ werd er stil van; geen vragen werden er gesteld. Morgen is daar weer een lezing nav. het Eindrapport over de dekolonisatie! Nu een hot item, idem door de tentoonstelling Revolusi in het Rijksmuseum – Kijk ook; via youtube naar de tv.doc. Tabé Toean!

  51. Wederom bedankt voor de informatie! Ik heb zoveel interresses dat ik soms door de bomen het bos niet meer kan zien, ben nu bezig met Ayn Rand en haar filosofie, objectivism , net haar Fountainhead uit en ga nu beginnen aan Atlas Shrugged…. Al mijn hele leven een verwoed science fiction lezer, lees heel veel geschiedenis boeken (ben ondertussen ook bezig met de boeken van Colleen McCullough over ’t Romeinse rijk, fantastische boeken) en bergen andere literatuur, grote fan van oa Robert Anton Wilson, Charles Bukowski, Alexandr Solzhenitsyn, Kurt Vonnegut, Dan Simmons, Hunter S. Thompson en zoveel anderen… En een liefde voor de metaphysische dichters zoals Yeats en A. E. Housman… Een liefde voor “de vijftigers” zoals Remco Campert, Simon Vinkenoog, Johnny “The Self-Kicker” van Doorn…. Een levenslange liefde voor Homerus, in de jaren 80 een maand in Athene gezeten want ik moest en zou naar Mycenae om de Lion’s Gate te zien… En ondertussen spendeer ik zeker 6 tot 8 uur per dag en vaak meer aan muziek, cassettes en platen opnemen voor mijn blog, meest Indonesische muziek….

    Heb al redelijk veel gelezen wat betreft Indonesie en Nederlands Indie, grote favorieten zijn toch E. du Perron, Vincent Mahieu, Pramoedya Ananta Toer’s Buru Quartet en een aantal anderen…. Is nog altijd een echte ontdekkings tocht. En tegelijkertijd ook nog bezig met lezen van een biografie over Abdurahman Wahid oftewel Gus Dur, een man waar ik een diep, diep respect voor heb….

    Ik ga me binnenkort wat meer verdiepen in Multatuli, was dat al een poos van plan, moet er nu maar eens van gaan komen dus dankbaar voor de informatie die U me hier geeft 🙂 Met de na-oorlogse periode van Nederlands Indie heb ik me nooit heel veel bezig gehouden om eerlijk te zijn, het is door de boven geplaatste foto’s en de discussies hier dat er wel een grote interresse is aan gewakkers, dus NOG iets waar ik me in wil gaan verdiepen…. Zoals ik al verteld heb (geloof ik) mijn grootvader was een marinier (en een Zwarte Duivel van Rotterdam) en hij was van ’36 tot ’40 in Indonesie en ik ben opgegroeit met verhalen over hoe geweldig Nederlandsch Indie wel niet was, geboren in Rotterdam maar op m’n 8ste zijn we verhuisd naar Krimpen a/d IJssel wat toen nog echt een zwarte kousen gemeente was maar er zat ook een flinke Molukse wijk daar en ik kan me nog heel goed herrinneren hoe het was toen met die trein kaping in Boven Smilde en gijzeling van Ambassade in Den Haag, schietpartijen gelijk achter ons huis, mijn moeder die koffie zette voor de mannen met pantserwagen in onze straat…. En later lang samen gewoond met een Indo meisje en later nog een aantal Indo vriendinnetjes gehad…. Dus Indonesie bleef maar op mijn weg komen, dat ik hier kwam te wonen… alsof ’t zo moest zijn 🙂

    • R.L. Mertens zegt:

      @HenkdenToom; ‘wat een collectie etc.’- Jemig wat leuk! Plaats op deze site af en toe je berichten, nieuwtjes, vondsten etc.. Hou ons op de hoogte van wetenswaardigheden. Je ontmoetingen met iedereen daar bv. de (achtergebleven) Indo’s etc. – Over boeken gesproken; kreeg van zoon; Bruni Adler; Prikkeldraad en bamboe speren; Een Duitse historicus Bruni, die Duitse nazaten(!) ui Indië/Indonesië heeft geintervieuwd; oa een verhaal van een Duitse Indo in de Japanse tijd; Duitse vader is met de van Imhoff afgevoerd, en hij: Adolf(!) Berger met zijn Inlandse moeder en andere Duitse nazaten in Sarangan bijeen; liep daar rond met een hakenkruis(!)op zijn blouse!

  52. R.L. Mertens zegt:

    @HenkdenToom; ‘alsof het zo moet zijn etc.’- Zo is het! Want Indië/Indonesië behoort(!) tot onze geschiedenis. Goed te weten; hoe en waarom het zo gelopen getuigt van oprechte waardering voor land en volk, wat eens een gebiedsdeel was. En dat na 3,5 eeuw dom/achterlijk gehouden werd, nu 75 jaar na dato; zijn weg volgt naar de toekomst! – U noemt boeken van: E.Perron; lees zijn Indies Memorandum. J de Kadt; de Indonesische Tragedie; de gemiste kansen! DM Koch; Een Halve Eeuw in Indië, HM van Randwijk; Heet van de Naald; omdat ik Nederlander ben. * -Nederlanders die toen al in 1946 hebben bepleit om met de Republiek tot een vergelijk te komen! Zij werden weggemoffeld/gehoond; men koos nb.na een nazi tijd(!), toen het land nog in puin lag, voor ‘orde en rust’! Wat nu in Oekraïne gebeurt, is wat Nederland toen in 1946 deed; 150,000(!) manschappen, tanks en alle soorten wapentuig van lucht- en zeemacht werden aar Indië gezonden; om juist daar de roep om vrijheid/merdeka te smoren! Het werd een debacle, waarbij meer dan 200.000 Indonesiërs het leven lieten, 7.000.000 (!) gezinnen huis en haard verloren! ( lees Limpach; De Brandende kampongs van gen.Spoor).- Een historische schande, die nu benadrukt wordt door het Eindresultaat van het dekolonisatie Onderzoek! Het geschiedenis tv/radio programma; ‘goed dat wij met zijn allen kunnen zeggen; wat vreselijk dat dit is gebeurd’!

  53. @R.L. Mertens Bedankt voor de tips, ga straks kijken of ik dit ergens kan downloaden 🙂 Vooral geinterresseerd in die van E. du Perron, zijn Land van Herkomst heeft grote indruk op me gemaakt en wil ‘m binnenkort weer eens gaan herlezen. Gestorven aan een hartaanval op de dag dat de Duitsers Nederland binnen vielen, 41 jaar jong…..

    • Bert Siap zegt:

      Bijna goed Henk ! Eduard du Perron stierf inderdaad aan een hartaanval maar niet op de dag dat die Moffen binnen vielen maar op 14 mei bij het horen van de capitulatie door Nederland .Op de zelfde dag en bijna de zelfde tijd pleegde Menno Terbraak zelfmoord ,net zoals vele Joden ..

      • R.L. Mertens zegt:

        @BertSiap; ‘moffen binnen vielen etc.’ – En Volksraad lid Thamrin vernam, dat het koninklijk gezin naar England is uitgeweken. Daardoor voor zijn huis: de driekleur halfstok wapperde. Tot grote woede van de Pid en gehele de vaderlandse gemeenschap!

  54. Ah, ok 🙂 Wat ik me er van herrinner was dat hij, voor de Nazi’s binnen vielen hij al een hele poos vrij harde anti Nazi stukken schreef dus ik neem aan dat hij heel goed wist wat hem te wachten stond… Was hij niet bevriend met Jan Campert, de vader van Remco Campert die in een concentratie kamp is gestorven (wegens het helpen van Joodse mensen die hij hielp onderduiken wat ik me herrinner) …. Hitler had een diepe haat jegens Erich Maria Remarque vanwege zijn boeken en dan vooral zijn Im Westen nichts Neues (prachtig boek), ze konden hem niet te grazen nemen dus hebben ze zijn zus gearresteerd en onthoofd, een behoorlijk slechte tijd voor schrijvers….

    • Pierre de la Croix zegt:

      Henk den Toom (Madrotter) zegt 22 maart 2022 om 10:11 pm: “Hitler had een diepe haat jegens Erich Maria Remarque vanwege zijn boeken en dan vooral zijn Im Westen nichts Neues (prachtig boek), ze konden hem niet te grazen nemen dus hebben ze zijn zus gearresteerd en onthoofd, een behoorlijk slechte tijd voor schrijvers….”.

      Ik ben bang dat in Europa een nieuwe Hitler is opgestaan. L’histoire se repète.

      Maar ieder nadeel hep s’n foordeel: “Wij” in ons welvarend landje zijn door de daden van de nieuwe war monger uit Moskou eindelijk teruggekomen van de politiek van het gebroken geweertje, c.q. de roekeloze bezuinigingen op defensie. Hopelijk niet te laat en niet te weinig.

      Off topic? Welnee. “Tempo doeloe voorbij”, toch? Houdt Indonesia zich bezig met de lafhartige overval van de Russen op Oekraïne, zo ja, hoe?

  55. vandenbroek@libero.it 1953 zegt:

    @dhr Henk den Toom
    – [ ] één van de foto’s toont een paaltje langs de weg met het nummer 8. Zoiets lijkt een wegnummering.
    Er bestaat een documentaire over “De Groote Postweg” (1996). Met enige moeite is in de film de wegnummering te ontcijferen. Dat geeft een aanwijzing.

    – [ ] Maar een eenvoudige manier is een oude cartografische kaart van Nederlands-Indie te raadplegen, een beetje universiteitsbibliotheek in Indonesië of Nederland heeft toch wel zoiets? Op zo’n manier weten we tenminste hoe de wegnummering in Nederlands -Indie was en kan het nummer 8 op een geloofwaardige manier geïnterpreteerd worden.

    – [ ] Maar met de geruchtmakende foto’s gewapend lijkt mij het pad naar het KITLV of NA de meest voor de hand liggende weg. Met hun kennis kunnen die best zeggen welke weg het was, de jongeman met het blonde haar lijkt mij voor hun een fluitje van een cent, bij welk dorp de gebeurtenis plaats vond lijkt mij dan snel te vinden . De Nefis heeft genoeg onderzoek gedaan in de dekolonisatieperiode om te weten wie de slachtoffers en wellicht de daders waren. Die rusten nu op het kerkhof.

    Ik heb geprobeerd e.e. a. te verifiëren maar aangezien ik op reis ben en louter beschik over mijn mobieltje is gezoek wat moeilijk. Dinsdag ben ik toch in het NA en kan wellicht wat info verzamelen. Ik beloof niks.

  56. vandenbroek@libero.it 1953 zegt:

    Ik ben bij mijn moeder (1929) in Nederland en toen we het over Ambonezen in het voormalig Nederlands-Indië hadden, haalde zij bij plots het woord “Gelijkgestelden” aan, toen Ambonezen, christelijk gedoopt , een Europese dwz Nederlandse opvoeding en opleiding genoten en bij het Gouvernement zoals het KNIL werkzaam waren, een hele kleine minderheid, ook in de Molukken.

    Mijn moeder en haar generatie lijken een iets ander perspectief te hebben, dan de Heren de la Croix en Mertens. Eenieder heeft zo zijn (persoonlijke) herinneringen, maar dat betekent nog geen geschiedenis. Mijn moeder herkent zich niet in hun gekibbel.

    Leon Tolstoi geloofde dat staten met een hoger vermogen om morale problemen op te lossen oorlogen winnen. Het eind van het Nederlandse koloniale Imperium, eigenlijk al op 15 augustus 1945 mag als chaotische en traumatisch bestempeld worden. Het dwong de nieuwe of geconstrueerde staat Indonesië pijnlijke en vergaande beslissingen te nemen zoals:

    Is Indonesisch burgerschap gebaseerd op etniciteit of inwonersbeginsel?
    Welke grenzen heeft de Staat Indonesië?
    Wie zijn de vrienden en wie de vijanden van Indonesië?
    Wat voor Grondwet heeft de Staat Indonesie?
    Wat voor taal heeft de staat Indonesië?

    Dat waren existentiële vragen en moesten door de jonge staat Indonesië in oorlog met haar koloniale uitbuiter direct opgelost worden om de nationale identiteit te versterken en internationaal aanzien te verwerven.

    Maar wat relevant en existentieel was voor de overgebleven Europese bevolking, voor mijn moeder, mijn vader en hun families, hoe zij als minderheid van hun privileges ontdaan in de Staat Indonesië zouden kunnen (over)leven

    De Nederlandse koloniale elite keerde weliswaar terug uit de Japanse interneringskampen maar het overgrote gedeelte evacueerde al overhaast naar het veilige Nederland en kwamen in een gespreid bedje terecht. Meer dan 2/3 van hen keerde nooit meer terug, Ze hadden vroeg- en voortijdig Indië verlaten en hadden daardoor hun recht van spreken verloren. Maar gezien hun politieke invloed en gewicht lieten zij zich wel degelijk en opportunistisch roeren, ver weg in hun veilige Nederland wel te verstaan.

    De fundamentele vraag blijft openstaan wat er gebeurde met die duizenden Europeanen, Indo-Europeanen en met hen gelijkgestemden die in Nederlands-indie achterbleven. Ik vraag me af of de onderzoekers van het dekolonisatieproject daarover iets zinnigs te melden hebben.

    Was tempo Doelloe echt voorbij?Mijn oma , indonesisch van geboorte “repatrieerde”als jonge weduwe net 3 jonge kinderen in 1950 naar Nederland en werd in kamp Westerbork enigszins opgevangen. Mijn vader repatrieerde als eerste van zijn toch wel uitgebreide familie pas in 1955 uit zijn land van herkomst en werd Indische Nederlander. Ik kan moeilijk beweren dat mijn familie als ratten het zinkend schip verlieten.
    Soms droom ik dat we in Indonesië waren gebleven. Had ik dan ook biologische produkten verkocht?

    • Pierre de la Croix zegt:

      vandenbroek@libero.it 1953 zegt 26 maart 2022 om 11:56 am: “Mijn moeder en haar generatie lijken een iets ander perspectief te hebben, dan de Heren de la Croix en Mertens. Eenieder heeft zo zijn (persoonlijke) herinneringen, maar dat betekent nog geen geschiedenis. Mijn moeder herkent zich niet in hun gekibbel”.

      Tja heer Van den Broek ….. wat mij betreft heeft een iegelijk recht op haar/zijn eigen mening en kijk op de wereld, als zij/hij een ander er maar niet mee verveelt en de mening van een ander ook respecteert. Dus als uw moeder een “iets ander perspectief” lijkt te hebben dan de heer Mertens en mijn persoontje, dan vind ik dat prima. Mijn bami rames van de plaatselijke Toko Gembira zal er vanavond niet minder om smaken. Bovendien ken ik het “iets” afwijkende perspectief van uw moeder niet, dus voor mij geen enkele reden om verder op de mededeling in te gaan.

      Ik moge het wel oneens zijn met uw opvatting dat (persoonlijke) herinneringen nog geen geschiedenis zijn. Hoe zo? Wat is dan uw definitie van “geschiedenis”? Alleen dat gene uit het verleden wat in boeken is neergeschreven en door 10 geleerden is geverifieerd?

  57. vandenbroek@libero.it 1953 zegt:

    Bovenstaande opmerkingen getuigen van weinig respect tegenover mijn moeder die gezien haar leeftijd toch iets meer herinneringen heeft en geschiedenis meegemaakt. Ik ben toch op reis naar de tentoonstelling Revolusi en heb dan genoeg tijd om te overwegen antwoord, ueberhaupt antwoord te geven op deze laakbare uitingen . Dat over in de oren knopen laat ik maar buiten beschouwing.

    • Bert Siap zegt:

      Nee gelukkig heeft dhr Van den Broek wel altijd de hormat in acht genomen tegenover zijn mede -lezers ………………………………………………………………………………….????????

    • Pierre de la Croix zegt:

      vandenbroek@libero.it 1953 zegt 27 maart 2022 om 10:15 am: “Bovenstaande opmerkingen getuigen van weinig respect tegenover mijn moeder die gezien haar leeftijd toch iets meer herinneringen heeft en geschiedenis meegemaakt”.

      1. “Weinig respect”. “Laakbare uitingen”. Ik ben wel wat ondoordachte, horkerige uitspraken van u gewend, maar nu breekt écht mijn klomp!

      2. ” ……. mijn moeder die gezien haar leeftijd toch iets meer herinneringen heeft en geschiedenis meegemaakt”. Als groot wetenschapper zou u toch moeten weten dat kwaliteit en kwantiteit van herinneringen en ervaringen over het zelfde niets met leeftijd te maken hoeven te hebben.

      Nou meneer Van den Broek, ik wens u tot besluit veel heldere momenten toe gedurende uw lange reis naar de tentoonstelling “Revolusi” en vooral, dat het licht van beschaving en wellevendheid royaal op u moge schijnen.

  58. vandenbroek@libero.it 1953 zegt:

    Om misverstanden te voorkomen een nadere precisering: ik heb het over “Herinnering” wat taalkundig iets anders betekent als “een ieders recht op een mening”. In de eigen woorden van dhr de la X kijk er “Pan Dale” er maar op na. Hij moet mij geen woorden in de mond leggen. Het gaat hierbij niet bombastisch op “iemands kijk op de wereld”maar simpelweg om een gebeurtenis i.c. tijdens of direct na de Japanse bezetting opgeslagen in het geheugen.

    Ik dacht dat het verschil tussen herinnering en geschiedenis al bij de eerste Geschiedenisles van de middelbare school werd uitgelegd. , de les heette nietb voor niets Geschiedenisles. Klaarblijkelijk was dat bij het Concordaatsonderwijs HBS in het voormalig Nederlands Indie anders georganiseerd .

    Al die tot wanhoopdrijvende discussies hier op Javapost en op een ander blog kan ik nu in een breder en verklarend perspectief plaatsen. Ik zal maar niet naar zijn eindexamencijfer voor geschiedenis vragen.

    Voor gebruikelijke definities over Herinnering en Geschiedenis verwijs ik naar Pan Dale of Wikipedia.
    Laat ik het concreet houden en een voorbeeld geven. Bij een voorgaand topic somde ik een aantal gebeurtenissen uit Semarang van net na de Japanse capitulatie op en vroeg dhr De la X zijn herinneringen aan diezelfde periode aan te halen. Gezien zijn antwoord was het mij overduidelijk dat er verschil in Definitie bestaat tussen mijn Geschiedenis en zijn Herinnering. Ik ben er toen bewust niet op ingegaan en wachtte het juiste moment af.

    Nu is het uur der waarheid gekomen en mijn gerechtvaardigde vraag aan dhr de la Croix is; wat is het verschil tussen de door U genoemde herinneringen en mijn opgesomde gebeurtenissen uit datzelfde Semarang van net na de Japanse capitulatie. Dan heeft hij gelijk antwoord op zijn rethorische vraag

    Na de tentoonstelling “Revolusi” ben ik naar de Openbare Bibliotheek Amsterdam gegaan waar ik aanwezig was bij Moesson-live. Toen heb ik een allergenoeglijk gesprek met dr. Sinke gehad, één van de onderzoekers van de Bersiapperiode bij het dekolonisatieproject. Hij zal toch wel weten wat het onderscheid is tussen Herinnering en Geschiedenis. Dhr de la X is gewaarschuwd.

    • Pierre de la Croix zegt:

      vandenbroek@libero.it 1953 zegt 27 maart 2022 om 5:05 pm: “Bla, bla, bla”.

      Zo ken ik de heer Van den Broek weer. Vanaf zijn Olympus (die niet in Griekenland, maar ergens in Zuid Italië moet zijn gesitueerd) lekker blaffen tegen onwetend gepeupel daar beneden.

      Ik had verwacht dat hij eerst maar eens zou uitleggen waarom hij denkt dat mijn opmerkingen (zie “Pierre de la Croix zegt 26 maart 2022 om 2:38”) getuigen van weinig respect voor zijn moeder en z.i. dus “laakbaar” zijn, maar zoals te doen gebruikelijk gaat hij voor hem netelige vragen liever uit de weg.

      Over “laakbaar” gesproken.

      Jaren lang is de heer Van den Broek op I4E en ook op JP op hoge, uitdagende, vaak sarrende toon, te keer gegaan tegen wijlen de weledelgeleerde heer Mr. Dr. Ir. J.A. Somers, die altijd heer bleef en de heer Van den Broek in zijn goed onderbouwde replieken geduldig voorzag van hoog geleerde informatie, die de heer Van den Broek prima kon gebruiken voor eigen gewin. Toen de heer Somers overleed, heb ik geen rouwbeklag gezien van de heer Van den Broek. Hij kon een vriendelijk woord van medeleven voor zijn gestorven opponent en diens nabestaanden kennelijk niet opbrengen.

      Een tijd geleden vroeg de heer Van den Broek mij 2 x om informatie over bepaalde wijken in Semarang, mijn geboortestad. Ik gaf hem wat ik wist. Kennelijk niet genoeg naar de zin van de heer Van den Broek, want hij verwaardigde zich niet mij te bedanken voor de moeite.

      Zo’n man is de heer Van den Broek, die de euvele moed heeft om mij op hoge toon te kapittelen.

      Ik heb de heer Van den Broek vele malen gevraagd hoe lang hij eigenlijk is, maar daarop nooit antwoord gekregen. Ik vermoed dat hij heel klein van stuk is en daardoor wordt geplaagd door een overmaat aan geldingsdrang. Ook meneer Poetin schijnt maar een klein mannetje te zijn, eveneens geplaagd door grootheidswaan.

      In zijn slotzin schrijft de heer Van den Broek: “Dhr de la X is gewaarschuwd”. Wellicht is de heer Van den Broek vergeten dat een gewaarschuwd man voor 2 (twee) telt.

      • Bert Siap zegt:

        Nou nou beste PP zou toch maar oppassen en vanavond nog even de verzekerings-polis erbij halen straks krijgt u 2 boze Indo,s aan de deur ,eerst die kleine politie-moordenaar uit Den Haag ,u weet wel 1956 ,dan die kleine ex politicus uit ook Den Haag ( Rijswijk of zo ) Ik heb eens een foto gezien van de geachte heer Van den B ,inderdaad Indisch uiterlijk en niet erg groot .Maar u slaat wel de SPIJKER OP DE KOP !! Ook ik heb nergens enig medeleven gezien van die bewuste heer bij de dood van Mr.Dr.Ir Somers .

      • Pierre de la Croix zegt:

        Bert Siap zegt 28 maart 2022 om 10:04 pm “……”.

        Dank voor uw waarschuwing en adhesie betuiging heer Siap.

        Tja …. een mens kan niet genoeg op zijn hoede zijn. Ik slaap al sinds mijn vroege jeugd met een pentoong (met brandmerk “US MC”) onder handbereik naast mijn bed, dat geeft wat rust. Bij onraad eerst meppen, dan vragen “werda?”.

        Intussen las ik op I4E dat de een of andere Nederlandse gemeente met enige ceremonie bintangs had uitgereikt aan Indische inwoners, als troost voor het leed dat zij tijdens Japanse bezetting, bersiap, “repatriëring” en ontvangst in dikke andijvielucht in Nederland over zich heen hadden gekregen. Oeps …… dan komen de Joden weer. Die willen ook zo’n bintang en dan veel mooier, want veel meer leed dan die gepamperde Indo’s. Ik wil natuurlijk ook zo’n bintang. Gaat mijn vrouw eindelijk geloven dat ik zielig ben. Multa tuli.

      • A. Olive zegt:

        Voordat ik vehalen las op I4E en J P wist ik niet dat er Indo’s waren die zich uiten zoals de heer v/d Broek. Het was natuurlijk naief van mij om dat te denken te meer omdat de heer v/d Broek er prat op gaat dat hij een Indische opvoeding had. What happened?

  59. Heb me nooit echt begeven op de Nederlands Indische/Indonesische forums maar zie dat ik redelijk wat gemist heb 🙂 Heerlijk,dat gekibbel van jullie, ga vooral door want ik vind ’t prachtig! Voorheen kwam ik vaak op de Indahnesia site die ondertussen ter ziele is gegaan, daar scholden ze mekaar vaak de tent uit, waren meer Nederlandse Indonesie gangers op leeftijd, kon ook vermakelijk zijn maar jullie zijn zeker veel meer stijlvol en vaak ijzig beleefd (en heel belezen zou haast zeggen erudiet), prachtig!!! En stukken leuker dan al de propaganda waar we allemaal mee dood gesmeten worden in de media de laatste paar jaar….

    • Pierre de la Croix zegt:

      Henk den Toom (Madrotter) zegt 30 maart 2022 om 11:05 am: “Heerlijk,dat gekibbel van jullie, ga vooral door want ik vind ’t prachtig!”

      Tja ….. “kibbelen”. Tussen wijlen mijn oudere zus en mij heerste, toen wij heel jong waren, nogal wat rivaliteit die vaak ontaardde in wat onze moeder “gekibbel” noemde. Ik heb dat begrip dan ook altijd geassocieerd met de ruzietjes die kinderen onder elkaar uitvochten en zie, Pan Dale Gemoek (mijn uitgave van 1999) zegt daarover “…..geschil maken, onenig zijn, VOORAL VAN KINDEREN en over kleinigheden ….: . De hoofdletters zijn van mij, om te benadrukken dat wat op Indische sites zo nu en dan wordt uitgevochten wel kinderachtig kan zijn, maar qua toon en inhoud doordrenkt van hoogmoed, opdringerigheid en horkerigheid die de kinderlijke onschuld ver voorbij is geschoten.

      Als je de vaak heftige disputen op JP, I4E en andere “Indisch gerelateerde” fora prachtig vindt, dan gun ik jou de pret.

      Ik zou wensen dat deze fora meer gezellige virtuele Indische huiskamers zijn, waar iedereen welkom is voor een relaxt praatje, een grap en een grol en waar men niet binnen stormt om met grote mond de aanwezigen te imponeren met zijn verhaal.

  60. Wat ik er vooral “prachtig” aan vind is dat jullie zoals ik al zei toch “ijzig beleefd” blijven, geen doods bedreigingen, mekaar de vreselijkste ziektes toe wensen en dat het vervalt in een Bargoense woordenstrijd zonder enige inhoud. Dat heb ik op andere fora wel anders gezien…. Nu is jullie woordenstrijd hier en in de twee posts hierna op dit forum het enige wat ik er van heb gezien (tot nu toe) dus dat is wat ik er van heb mee gekregen en misschien ben ik wat te snel met mijn oordeel…. Ga snel beetje spitten op deze en die I4E site….

    • Pierre de la Croix zegt:

      Henk den Toom (Madrotter) zegt 30 maart 2022 om 1:11 pm: “Wat ik er vooral “prachtig” aan vind is dat jullie zoals ik al zei toch “ijzig beleefd” blijven, ……..”.

      Nou … dat kan nog wel eens tegenvallen, Henk. Kort geleden vlogen mij even de vieze woordjes om de oren. Doet me denken aan wijlen mijn oom Paul, die als jongetje in het nauw werd gedreven door een paar grotere bullies, van angst in zijn broek deed maar van de nood een deugd maakte: hij deed een royale greep in zijn tjelana monjèt en smeet zijn belagers met poep, waarvan ze niet kembali hadden. De man die op JP die vieze woordjes aan mijn adres schreef, een notoire drammer, moet zich ook in het nauw gedreven hebben gevoeld.

      Je lijkt me voor deze site een aanwinst, dus blijf ook hier spitten en je bijdragen leveren, want dan wordt het vast levendiger en gezelliger. Ik zou b.v. best wel eens van je willen vernemen waarom je op enig moment besloot alles in NL achter te laten en je voorgoed als local te vestigen in het mooie Lembangse, onder de rook van die reusachtige, omgekeerde prauw. Op herhalingscursus Bahasa Indonesia aan de Volksuniversiteit (Universitas Djongkok voor bejaarden) heb ik eens de legende van die berg in het Bahasa geschreven, uit de blote kepala, zonder te spieken.

  61. De Sundanese versie van de Oedipus legende 🙂 Arme Sangkuriang, zo hard aan die boot gewerkt en alles voor niets…. Maar wij hebben daar wel de Tangkuban Prahu vulkaan aan te danken 🙂
    Toen de tsunami in Aceh toe sloeg kregen wij hier code oranje. De code voor je moet evacueren en een paar jaar geleden werd hij ook weer even flink actief…..

    Er is toen ook iets veranderd aan de structuur van de krater waardoor de zwavel lucht nu altijd richting Subang gaat, voorheen kon je de vulkaan bijna altijd ruiken hier in Cihideung…..

    Heb pas geleden een lange wandeling gemaakt naar Jayagiri, op de hellingen van de Tangkubang Prahu, eerst naar het graf van Franz Wilhelm Junghuhn, de man die daar ooit een enorme kinine plantage plante…. De originele bomen staan nog om het graf heen en er woont een oud mannetje in een soort van open tent om de boel bij te houden. Zou wel een opknap beurt kunnen gebruiken, net als Bosscha’s graf in Pangalengan….

    Als gids mijn schoonzoon die daar is geboren, in Jayagiri en heel zijn familie woont daar nog steeds, hij woont samen met mijn dochter en onze kleinzoon bij ons…. Voor je de bossen in gaat eerst langs een beetje verborgen kampung, ik vergeet de naam van die kampung maar de lokale luitjes noemen het de “dieven kampung” schijnen gespecialiseerd te zijn in diefstal en vervalsing ed….
    De bossen op de hellingen van de Tangkuban prahu zijn prachtig en er zijn nog wat oude ruines van “Bentang Belanda” daar…. Ongelovelijk mooie uitzichten richting Subang en heel populaire plek voor Bandungse jongeren om te kamperen daar….. Wil er binnenkort weer een wandeling gaan maken het is echt prachtig daar…..

    Hoe ik hier terecht ben gekomen en ben gebleven….. Nou….

    Plan was eigenlijk een dag of twee in Bandung, dan nog een beetje rondzwerven in Indonesie, mijn ticket terug was 4 maanden later via Bombay en plan was om over land (vanaf Singapore) helemaal daar zien te komen en dan of terug naar Nederland of ticket wijzigen en er nog een paar maanden aan plakken…. Het jaar ervoor heb ik Zuid Amerikaanse kleding verkocht op pop festivals in Duitsland en Denemarken en ik vond dat zo prachtig dat ik dat voor mezelf wilde gaan doen… Eerst naar Thailand geweest voor een maand of 4…. Daar was ik al een paar keer eerder geweest…. Plan was dus eerst Zuid Oost Azie en dan het jaar erna m’n eerste trip naar Zuid Amerika….
    Jakarta was snik heet en ik las dat Bandung lekker koel was, kwam in een Losmen terecht, de Moritz. Ik raakte bevriend met de oudere Duitse eigenaar en de zus van zijn vrouw stond achter de balie te werken en voor je het wist waren we ineens een stelletje 🙂

    Die twee dagen Bandung werden dus vier prachtige maanden…..

    Op een gegeven moment, we waren al een poosje samen kwam die zus, “jullie zijn al poosje samen nu, als je echt serieus bent zal je moeten trouwen en zal je de besnijdenis moeten doen”….

    Trouwen?????

    Besnijdenis??????????

    Ik had echt geen idee…. Wist niets van dat soort dingen. De gidsen in dat hotelletje van hun vertelden me dat het niets voor stelde, “ze geven een sneetje en twee dagen later loop je alweer rond te rennen” (Ja, als je op je vierde besneden wordt!!!)… “Na besnijdenis is de sex beter!!!” ( Hoe kan je dat weten als je besneden werd toen je vier was?????) Er werd ook uitgelegd dat het slechts om een religieus huwelijk ging, een “formaliteit”, je tekent niets, stelt allemaal niets voor, is gewoon voor de “adat”….

    Ik was tot over mijn oren verliefd en dacht, ach, ik heb wel gekkere dingen gedaan (heb echt een krankzinnig leven gehad al voor ik naar Indonesie kwam, echt) dus ok…. Ik werd naar een ziekenhuis gebracht en ik lig naakt in een sterveskoude kamer. Er komt een jongen binnen met een gilette scheermesje en ik denk, neeeeee…. Maar nee, die begon me daar beneden kaal te scheren… Ongemakkelijk gesprek over voetbal waar ik echt niets van weet…. daarna kwam er een dokter binnen met twee assistentes…. Een injectie die heel diep naar binnen gaat net boven je penis in de onderbuik. Een injectie in je penis…. Ik wist niet wat er gebeurde, wat is dit allemaal????
    Ik lag terwijl ze bezig waren met die operatie en na een poosje dacht ik, dit is geen 5 minuten, en ik kwam beetje omhoog en aanschouwde een enorm bloedbad. Alles bij elkaar duurde die operatie zo’n twee en een half uur, berg nylon hechtigen, weken lang met een sarung rond strompelen, kleinste zuchtje wind en je liep te krampen…..

    Kan 1 ding met grote zekerheid zeggen:

    Ik doe dat NOOIT MEER!!!!!

    Toen ik weer terug ging naar Nederland, kan ’t niet uitleggen, maar ik was best wel zenuwachtig om aan mijn vader te vertellen dat ik nu een besneden man was, maar hij lach dubbel van het lachen, “Hebbie nou een Joden lulletje!!!!”….. Na drie maanden Nederland was ik terug in Bandung, toen hebben we dat religieuze huwelijk gedaan…. Zes jaar lang overal in Bandung gewoond, ieder jaar weer verhuizen want tsja, bule, dus volgend jaar proberen ze dubbele huur te vangen, Buah Batu, Hegar Manah, Sukagalih, tot we dus haast 20 jaar geleden een stukje grond kochten hier in Cihideung, Lembang, en ik wil hier nooit meer weg 🙂

    We hebben ook een stuk grond in Cijulang, zo’n 10 minuten van het strand van Batukeras, half uurtje van Pangandaran, 1750 m2 maar daar hebben we nog niets mee gedaan, ongelovelijk mooi, rijstvelden, bergen, jungle en een paar minuten van het vliegveldje daar. Ze zijn heel hard bezig daar, er komt een directe trein verbinding Bandung-Cijulang, een nieuwe bus terminal, vliegveld willen ze gaan gebruiken voor meer lokale vluchten en vluchten uit Singapore en Kuala Lumpur en ze willen een soort van boulevard gaan maken met hotels, mall, ala Bali bij Batukeras…. In feite dood zonde maar ja….

    • Bert Siap zegt:

      Eigen schuld Henkie ! Waarom ? Nou je had gewoon in de koloniale tijd geboren moeten worden ! Toen was de regel zo ! Blanke man – Bruine vrouw ,vrouw past zich aan en moet christen worden .Net als mijn Hollandse opa en Soendanese oma ,oma werd christen ( Op papier ) natuurlijk bleef zij gewoon moslima maar in het geniep ! Nu in het “” Vrije “” Indonesia is het anders en zijn de rollen omgedraaid Blankeman -Bruine vrouw ,man past zich aan en wordt moslim .Het is natuurlijk ook volkomen van de zotte ,dat je in Indonesia verplicht bent een Godsdienst op te geven ! ……p.s hoe gaat het met je “”Gunawan “” Ik was even de naam kwijt van die Indische kunstkenner en kunst -adviseur totdat Indisch4ever een artikel aan hem wijdde ,zijn naam Rob Malash uit Amsterdam .

    • Pierre de la Croix zegt:

      Tja Henk, zoals heer Siap beschreef was het omgekeerde wereld in het oude NOI. Ook mijn grootmoeder uit Banjoewangi moest zich christelijk laten dopen om netjes te mogen trouwen met mijn totok opa, havenmeester aldaar. Zij kreeg er bij die gelegenheid ook een christelijke naam bij. Ik denk niet dat die inlandse vrouwen erg veel moeite hadden met de regel. Zij trouwden “omhoog” met een witte toean en als ware liefde in het spel was, dan was dat ook mooi meegenomen.

      Nu moeten witte mannen die een Indonesische vrouw begeren een operatie ondergaan die vroeger, zonder verdoving uitgevoerd met bamboe- of stenen mesje, zeer pijnlijk moet zijn geweest. Het verbaast mij wel dat die bij jou ook vóór en na pijnlijk was en nogal lang duurde. Zo’n besnijdenis moet in een Islamitisch land als Indonesia toch routine zijn en in een handomdraai geregeld. Je schreef: “…. weken lang met een sarung rond strompelen, kleinste zuchtje wind en je liep te krampen…..”. In mijn tijd in Semarang kon je aan de katjongs zien wie net gesoenat was. Die liepen met een soort stokje als os penis uit stekend buiten de saroeng, kennelijk om het pijnlijke schuren te vermijden.

      Dank ook voor je verhaal van de Odyssee die je uiteindelijk heeft gebracht op de mooie plaats waar je nu zit. Dankzij een omgangsregeling mochten mijn zusje en ik na de oorlog uit Semarang 2 x per jaar in de choolvacanties naar Bandoeng/Bandung, waar papa een nieuw na-oorlogs gezinnetje had gesticht. Onze enige “uitjes” in die tijd, de herinneringen ervan dus diep in mijn geheugen gegrift. Toen ik in de tachtiger jaren v.d.v.e. “voor de baas” een keertje in Jakarta moest zijn, heb ik 3 dagen time out gehad om naar Bandoeng te gaan. Het vaderlijk huis aan de Tjitaroemstraat, schuin tegenover Gedong Saté gelegen en het graf van Junghuhn bezocht, natuurlijk ook de Braga en Hotel Homan waar mijn vader met zijn vriendjes wekelijks bridgete, langs Bosscha sterrenwacht gereden en natuurlijk up hill naar Lembang en hoger. Het viel mij toen al op hoe kaal de bergen door ontbossing en bebouwing waren geworden vergeleken bij 30 jaar geleden toen ik Java verliet. Het gaat mij aan het hart te lezen hoeveel meer schade aan de natuur nog steeds wordt aangericht, o.m. ter wille van het toerisme en de daaruit voortvloeiende poen. Helaas is men niet alleen in Indonsia hard bezig onze woonplaneet te vernietigen. When will they ever learn …..

  62. Hmmmh… Interressant die Rob Malash, misschien dat ik die eens moet benaderen? Tot nu toe nog altijd geen resultaten met mijn schilderij….

    En ja de ontbossing rond Bandung….. Ciwidey is ook vreselijk veel verdwenen, heel veel door nieuwkomers, luitjes uit andere gebieden die de bomen omhakken en daar hun tuintjes aan leggen…. Er blijft weinig over…. Zo waren er ook problemen in de omgeving van Padalarang (waar veel van mijn vrouw’s familie wonen, ken het daar redelijk goed), rijke families, Chinees-Indonesische families die hele bergen kochten, zo’n berg dan helemaal strippen en dan de berg zelf opblazen en die materialen verkopen aan fabrieken die daar dan weer van alles van maken, blijft er een kaal stuk land over waar ze dan goedkope huizen complexen op gooien met het resultaat dat het grondwater enorm is aan getast en de boeren niets meer kunnen verbouwen, daar is gelukkig wat aan gtedaan en dat mag dus niet meer…..

    Ik kwam hier in ’96 wonen, Suharto was nog president en het was een ander land, bijna een andere planeet. De mensen waren anders, het was nog het “oude Indonesie” zoals het nog op veel plekken buiten de steden is…. Mensen zeggen vaak dat alles veranderde na de val van Suharto en we “democratie” kregen en dat zal ook wel zo zijn maar ik zie de komst van internet als iets wat een veel grotere impact heeft gehad op het denken, de psyche, van de mensen hier….

    Toen ik hier net woonde, in 1997, maakte ik iets mee wat nu echt niet meer zou kunnen……

    Op de Asia-Afrika zit een oud Hollands bekend gebouw, gebouw “De Zon” misschien zijn er hier die dat gebouw nog kennen….. Het staat al tijden leeg nu, jaren lang werd er kleding ed verkocht en voorheen waren er vaak exposities en dergelijke….

    In 1997 werd daar een “Paranormale Expositie” georganiseerd. Er waren hand lezers, allerlei andere toekomst voorspellers, luitjes die allerlei jamu’s verkochten, een grote glazen vitrine en achter het glas kleine bruine poppetjes waarvan gezegd werd dat het echte wezentjes waren, een soort kleine trolletjes, van alles…. Dat zou in het “moderne” Indonesie niet meer kunnen, zo’n expositie, ik denk dat er gelijk vrachtwagens vol lui in witte jurken met kromzwaarden voor de deur zouden staan en dat de boel dicht gegooit zou worden….

    Ik was daar met mijn vrouw en haar ouders en er was ook een redelijk bekende Muslim geestelijke die toendertijd vaak op tv was, uit Solo, en die kon ook mensen “genezen”…. Nou liep ik in die tijd met wat oude jiu jitsu blessures waar ik vaak veel last van had (en nog) en mijn schoonvader rade me aan om het te proberen bij die man uit Solo….
    Hij zat op een podium en gaf me een glas met gelig water wat ik moest opdrinken….
    Ik werd naar een ander gedeelte van het gebouw gebracht, een afgesloten ruimte met in het midden een stuk of vijf van die massage bedden met een gat om je hoofd in te leggen….
    In die ruimte waren zo’n 50 mensen, die hadden ook allemaal zo’n glas met gelig water gekregen en die waren echt allemaal aan het kotsen. Sommigen met kleine beetjes kots, anderen waren echt aan het “projectile vomiting”…. De massage bedden waren vol, mensen lagen op hun buik met hun gezicht in zo’n gat met emmers onder hun en je zag dikke slierten kots en slijm heen en weer zwabberfen…..

    Ik begon me flink misselijk te voelen, maar overgeven lukte niet. Een man kwam naast me zitten en begroef zijn schoenen onder een berg braaksel en toen lukte het mij dus wel….

    Af en toe kwamen er nieuwe mensen binnen, soms waren het duidelijk hele rijke vrouwen die arrogant binnen kwamen stappen met hun hoofd in de hoogte, die lagen dan binnen 5 minuten over de grond te rollen in hun eigen barf….. Het was een ware kots orgie…..

    Na een poosje werd ik weg gehaald, terug naar de man uit Solo op zijn podium, een enorme menigte voor dat podium, hij begon me een beetje te masseren, fluisterde van alles in mijn oor en begon druk op me uit te oefenen met zijn handen dus ik speelde maar mee en liet me languit op de vloer leggen door hem terwijl hij bleef prevelen en gebaren maken over mijn lichaam…..

    Vervolgens verkocht hij mij een enorme zak met bruin gelig poeder (jamu) en een zak vol met pik zwarte ronde pillen, die moest ik dan een maand lang in nemen. Koste me 250.000 rupiah wat in die tijd (1 gulden was 1200 rupiah) toch best een bedrag was…..
    Mijn Duitse zwager is de volgende dag hetzelfde als ik gaan doen, die kon dus echt niet braken, probeerde het bij terug komst met een tandenborstel die hij in zijn keel heen en weer haalde met weinig succes en was flink beroert. Hij kreeg de zelfde “medicijnen” en betaalde er maar 150.000 rupiah voor!!!!

    Heb die troep een maand lang genomen en heeft uiteindelijk niets geholpen, maar……

    ’t was wel weer een avontuur 🙂

    • Bert Siap zegt:

      @ Henk : Als je het adres en e-mail van Rob Malasch wil hebben ,stuur dan even een e-mailtje naar Indisch4ever ( Boeroeng ) of misschien weet Pak Buitenzorg ( Java Post ) het ook .Ja je verhaal klopt wel ,ik vond Indonesia ook wel erg relaxt in de jaren 90 ,Had zelf overwogen mij daar ook te vestigen maar die Moslim -extremisten ………….. had toen al bange vermoedens ,hoewel het niet zo erg was ( Nog niet ) Economisch heeft Indonesia ook wel een zware klap gekregen van Covid ! Een I.T.C manager verloor haar job en krijgt nu met haar 2 kinderen ondersteuning van De Staat + 300.000 rupiah,s ,nou dacht ik lijkt wel veel geld ! Blijkt het + 18,25 euro,s te zijn ! Hebben wij het hier in Nederland toch beter voor elkaar ,ondanks die Belanda Boesoek roepers ! Wat mij ook hieraan opvalt alles en nog wat kritiseren wat Nederland betreft maar wel hier blijven ! Stelletje Soto Ayam kippen !

  63. Pierre de la Croix zegt:

    Bert Siap zegt 31 maart 2022 om 9:41 pm: “Een I.T.C manager verloor haar job en krijgt nu met haar 2 kinderen ondersteuning van De Staat + 300.000 rupiah,s ,nou dacht ik lijkt wel veel geld ! Blijkt het + 18,25 euro,s te zijn ! Hebben wij het hier in Nederland toch beter voor elkaar ,ondanks die Belanda Boesoek roepers !”

    Tja heer Siap ….. zonder solidariteit geen sociale zekerheid. Men zegt dat solidariteit, de bereidheid om elkaar bij te staan for better and worse, bij Nederlanders is geboren in de strijd tegen het water. Als dat kwam, dan was niemand, ongeacht rang en stand, veilig en was het alle hens aan de dijk, gotong rojong zo gezegd, om de vloed te keren. Resultaat is één van de beste sociale zekerheidsstelsels ter wereld, ook al wordt er in Nederland zelve luidkeels op gemopperd.

    Het meer dan gebrekkige sociale zekerheidsstelsel van Indonesia is duidelijk een uitvloeisel van een diep geworteld gebrek aan gevoel voor solidariteit, c.q. gevoel van saamhorigheid, c.q. bereidheid tot delen van de welvaart. Wie het heeft gemaakt vult zijn zakken; wie het niet heeft gemaakt is de pisang en mag hopen dat Allah haar/hem genadig is.

    Geen wonder dat het handje vol Belanda Boesoek het in de archipel zo lang als Toean Besar heeft kunnen uithouden. Het volk was gewend door eigen bangsa te worden onderdrukt en uitgebuit. De slavernij weelde er vóór de komst van de Europeanen al tierig, de nieuwe koloniale heersers brachten alleen een changement de décor.

    Bijna driekwart eeuw zelfstandigheid heeft Indonesia kennelijk geen wezenlijke cultuurverandering op het punt van solidariteit gebracht. Het is nog steeds ieder voor zich en Allah voor ons allen.

    • R.L. Mertens zegt:

      @PierredelaCroix; ‘geen wezenlijke cultuur verandering etc.’- De meer dan 3 eeuwen bezetting heeft hen in ontwikkeling(!) gestremd; cq.dom gehouden! In die periode gold voor hen slechts het overleven(!) in die discriminerende maatschappij! – In de onderste regionen golden zeker zekere waarden; oa. elkaar bij te staan dmv. gottong rojong/kongsi dwz. een groep/familie/vrienden, die door dik en dun elkaar in alles steunden. Ik maakte het mee in die Japanse periode.- Ook mijn vader overleefde de Japanse kamptijd door één gongsi te vormen/hebben. Samen lief en leed/voedsel te delen!

      • Pierre de la Croix zegt:

        Pierre de la Croix schrijft 26 maart 2022 om 12:02 am aan de heer ing. R.L. Mertens:

        “Als één van uw grote voorbeelden E. du Perron het had over “kolonialen; een poepsoort die al in de verte stinkt” dan ben ik blij dat zo’n man mijn grote voorbeeld niet is en als u aan het citaat toevoegt “het stinkt nog steeds” – ik neem aan dat u met “het” die poepsoort bedoelt – dan zou mijn achting voor u kunnen dalen, ware het niet dat die het nulpunt al lang heeft bereikt. Dieper dalen kan niet meer”.

        “Ik geloof dat het dan ook weer tijd wordt om niet meer op uw eentonige mantra’s, druipend van obsessieve belandahaat, uitroeptekens en stupiditeiten te reageren. Anders ga ik het ook over poepsoorten hebben en dat wil ik de webmaster van JP, waar ik te gast ben en mij dus beschaafd moet gedragen, niet aandoen”.

  64. @Bert Siap Bedankt voor de tip, ga er achter aan!!! Met zoveel bezig op dit moment, vooral muziek, nu bezig met tayuban Cirebonan en kliningan Cirebonen muziek, tapes luisteren, indien nodig repareren, schoonmaken door ze 2 nachtjes in water te zetten dan klinken ze vaak stukken beter…. Werken aan een proposal voor museum Sundanese muziek, heb sinds kort nieuw contact die VEEL mensen kent op de juiste plekken, hopen dat daar wat uitkomt…..
    Wat de Moslim extremisten betreft valt het allemaal op zich best wel mee, de FPI is opgedoekt en hun leider Rizieq Shihab zit volgens mij nog steeds vast vanwege die “sex gesprekken met een getrouwde vrouw”, een echt lachwekkende en typisch Indonesische situatie…. Wil niet zeggen dat het daarmee allemaal voorbij is. De Hizbut Tahrir mag dan verboden zijn hier, dat wil niet zeggen dat ze er niet meer zijn, en waar de FPI een vaak lachwekkend doorzichtige corrupte organisatie was (maar wel levens gevaarlijk met letterlijk miljoenen volgelingen) is de Hizbut Tahrir het echte serieuze werk, en zo zijn er nog veel meer groepen en organisaties actief……

    Maar goed, 1e dag van de Ramadhan, mijn favoriete tijd van het jaar, de wegen zijn rustiger, alles is rustiger tot de week voor het eind van de Ramadhan, dan komen ze met God weet hoeveel uit Jakarta naar Bandung en is het haast niet te doen hier vanwege de drukte…. Laatste twee jaar rustiger vanwege covid, grote groepen politie die alles terug naar Jakarta stuurde op de tolwegen…. Geen probleem, dan komen ze gewoon via de Puncak of komen ze een week eerder, maar het was wel wat minder waanzin dan voorheen de laatste twee keer….

    Had lekker de stad in willen gaan, boodschappen doen en misschien beetje op muziek jacht maar het komt met bakken naar beneden vandaag dus ’t is dweilen vandaag….

  65. Interessante discussie op deze site (op Instagram) over deze foto’s….. https://www.instagram.com/p/CcelQPXP8dY/

    Zowiezo staan er echt bergen interressante foto’s en verhalen, video’s op die site!

    https://www.instagram.com/albumsejarah/

  66. Pierre de la Croix zegt:

    Ben wel nieuwsgierig, maar ik haat de dwingelandij van die cookies! Nu ja, blessing in disguise. Geen excuus om met dit mooie paasweer wat te gaan goegoer goenoeng in de tuin.

    Groeten aan die Perahoe Terbalik en Lembang.

  67. Bergen prachtige en vreselijke foto’s en vele interviews met Indonesische veteranen oa… En de Perahoe Terbalik bilang “Salam untuk Om Pierre!!!” , het regent nogal pijpestelen maar dat mag de pret niet drukken, weer wat mooie platen gescored, net thuis en ik ga lekker muziek opnemen van onder andere Tuty Daulay 🙂

    • Pierre de la Croix zegt:

      Henk den Toom (Madrotter) zegt 18 april 2022 om 2:47 pm: “Bergen prachtige en vreselijke foto’s en vele interviews met Indonesische veteranen oa”.

      Nou ja … soedah, laat maar. Al genoeg ellende gezien en gehoord. Als ik mijn bureaustoel omdraai kijk ik op 5 aquarelletjes met bergen en sawahs en klapperbomen. Ik mis alleen de roep van de tokè en het gesjirp van duizenden djangkriks. Maar een mens kan niet alles tegelijk hebben.

      Trims voor het overbrengen van de groeten van de berg.

  68. Hier op dit moment veel tongeret 🙂

    • Pierre de la Croix zegt:

      Ook goed, als maar geef geluid.

      • Pierre de la Croix zegt:

        Sorry, helemaal vergeten dat je een totok (witneus) bent die in Indonesia terecht kwam ver nadat de laatste Indo er de deur had dicht gedaan en op de boot stapte naar Negeri Koud, zo dat je het Indo taaltje van toen niet machtig bent.

        “Als maar geef geluid” of “Als maar heef heluid” betekent zoiets als “het is niet veel/oud/bijna kapot/een surrogaat, maar goed genoeg voor mij”. De Indo’s van toen hielden van understatement, opscheppen werd gezien als onbehoorlijk, tegen de adat in. Kom d’r nu bij sommige Indo’s maar eens om.

  69. Weer wat geleerd 🙂 Ik heb ooit zeven jaar samen gewoond met een Indische, haar ouders kwamen uit Surabaya, maar die spraken dat Indo taaltje (ala Tante Lien zal ik maar zeggen) dus helemaal niet. Sterker nog, haar moeder, die toch tot haar 18e in Surabaya had gewoond sprak vrijwel geen woord Indonesisch, haar vader wel, vloeiend… In mijn jeugd woonden wij in Krimpen a/d IJssel (import uit Rotterdam) en daar zat en zit een flinke Molukse wijk, kon er aardig wat, maar die spraken dat Indo taaltje ook niet (en als ze Bahasa spreken zijn ze haast onverstaanbaar voor mij), vind ’t wel heel interressant!

    • Pierre de la Croix zegt:

      Henk den Toom (Madrotter) zegt 23 april 2022 om 10:05 pm: “Weer wat geleerd 🙂”

      Tja Henk, je bent veel te laat in de archipel, c.q. op Java gearriveerd om te worden ondergedompeld in het rijke Indische leven en de taal te leren kennen waarvan de (indo) Europeanen zich in koloniale tijden bedienden.

      Eerst maar een disclaimer, voor het geval ik aansprakelijk word gesteld voor het verkopen van onwetenschappelijke nonsens uit den blote kepala: Mea culpa, ik weet niet anders en ik ben niet uit op mijn gelijk. Ik kan alleen niet tegen arrogantie en blaaskakerij.

      De voertaal voor de totoks en het grootste deel van de Indo-Europeanen (Indo’s) was Nederlands. Er werd thuis Nederlands gesproken en de kinderen genoten Nederlands lager en hoger onderwijs.

      Maar waar meerdere volken tegen elkaar aanschurken zullen hun talen elkaar beïnvloeden. Dat is nu te merken aan het moderne Indonesisch, de Bahasa Indonesia, waar veel Nederlandse leenwoorden zijn ingeburgerd en in veel mindere mate aan het Nederlands, waar woorden als “bandjir”, “amok” en “nasi” in de dikke Pan Dale zijn opgenomen.

      Ook de totoks verwaardigden zich om wat Maleis of streektaal (Javaans, Soendanees, etc.) in hun moedertaal op te nemen (barang; mandiën; makanen; tidoeren; tawaren; oeroesen; etc.) en noemden nieuwkomers uit Nederland spottend “baren” van “baroe”, groentjes die van Maleis toeteren noch blazen wisten. De Indische literatuur staat vol van voorbeelden van de taal van totoks die al langer in de Oost verbleven.

      Geen wonder dat het bij de Indo’s, die door hun bloedlijn dichter bij de “inlanders” stonden dan de totoks, anders lag. Maar de algemene trend was toch om zo zuivermogelijk Nederlands te spreken, want dat was goed voor hun positie in de koloniale samenleving.

      Niettemin zullen ook Indo’s uit de gegoede middenstand en hoger meer Maleis/streektaal en idioom in hun woordenschat hebben toegelaten dan de totoks, zeker in hun conversatie met soortgenoten, waar zij zich konden laten gaan.

      Een leuk fenomeen bekend bij totoks en Indo’s was, om Nederlandse namen richting het Maleis te verbasteren of helemaal te vertalen: Mijn leraar biologie op de HBS Diebels werd “Pak Dieblès”, de arme meneer Varkevisser werd natuurlijk “toean Parkepisser” en meneer Kortekaas “Kèdjoe Pèndèk”. De mooiste bijnaam waarvan ik hoorde was voor de Indo-Afikaanse familie “Niks”. Die werd de familie “Tidak-Apa-Apa” genoemd.

      Er waren Indo’s uit de middenklasse en hoger die zo ver gingen met het verloochenen van inlands bloed dat zij hun kinderen verboden Maleis/streektaal te spreken, waar dan ook. Als ik mij goed herinner was wijlen de heer Geenen naar eigen zeggen zo’n Indo kind en ook mijn 3 oudere stiefzusters die als volwassene in NL aanspoelden claimden, dat ze geen Maleis/Javaans konden spreken. Maar dat waren n.m.m. toch de uitzonderingen.

      Mij – uit een Indisch onderwijzersgezin – werd niets in de weg gelegd om Javaans (Ngoko) te spreken met mijn Javaanse vriendjes en Maleis met de bediendes, kooplui, etc. Op straat, Indische, Molukse en Chinese vriendjes onder elkaar, werd in mijn buurt in Semarang ook zwaar “gemengd” gesproken, neigend naar “petjok” (zie hierna) met veel Maleis-Javaanse elementen. Wie zuiver Nederlands sprak bij het vliegeren, knikkeren, mangga’s stelen, vogels katapullen, in de kali vissen, maakte zich belachelijk!

      Dan was er een groep Indo’s die nader bij de inlanders stond, mede door hun beroep en woonomgeving. “Kleine boengs” of “kampong Indo’s” werden ze genoemd. In hun kringen werd “petjok” gesproken, een mengtaal waar ook de grammaticale structuur meer leek op het Maleis/streektaal dan op die van het Nederlands. Over het Petjok is nogal wat geschreven. Google levert mooie voorbeelden op. Het Tante-Lien-Taaltje leunt er tegen aan, maar is het n.m.m. toch niet echt. Mijn lievelingsversje in (Javaans) petjok is het alom bekende:

      Waarrrrom mijn djangkrik kèn niet ngerik,
      waarrrrom?
      Omdat sijn kop ketotol door pitik,
      daarrrrom
      Omdat sijn kop ketotol door pitik
      Daarom mijn djangkrik kèn niet nrerik,
      Daarrrrom daarrrrom daarrrrom 2 x.

      Er zijn ook sprookjes als Doornroosje en Sneeuwwitje te horen in petjok.

      Soedah …. aaaallll.

      • Adat zegt:

        @Pierre de la Croix: uw laatste antwoord/stukje vind ik erg interessant en doet mij denken aan mijn jeugd in de jaren 80. Het is voor mij heel herkenbaar want mijn vriendenkring zag er net zo uit als die van u in Semarang.

Geef een reactie op R.L. Mertens Reactie annuleren