Nederland maakte afspraken met Indonesië over het teruggeven van historische cultuurgoederen, maar een belangrijke kris was jarenlang zoek.
Minister Ingrid van Engelshoven, de Indonesische ambassadeur I Gusti Agung Wesaka Puja en directeur van het Nationaal Museum van Wereldculturen Stijn Schoonderwoerd met de dolk.
(Foto Freek van den Bergh/Ministerie van OCW)
Nederland heeft een Javaanse dolk van de belangrijke Indonesische verzetsheld prins Diponegoro teruggegeven aan Indonesië. De dolk, ook wel een kris genoemd, was tientallen jaren zoek en is onlangs geïdentificeerd in de collectie van het Museum Volkenkunde in Leiden, meldt het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap woensdag. De kris is voor Indonesië van bijzondere waarde.
De dolk, die deel uitmaakte van de Rijkscollectie, is afkomstig van de Indonesische verzetsheld prins Diponegoro. Hij was tijdens de Java-oorlog de leider van het verzet tegen het Nederlandse bestuur en werd gevangengenomen in 1830. De kris werd een jaar later geschonken aan Koning Willem I en kwam daarna in het Koninklijk Kabinet van Zeldzaamheden. Deze collectie werd in 1883 verdeeld over Nederlandse musea, maar daarbij raakte veel informatie verloren.
Meerdere krissen kwamen terecht in het Museum Volkenkunde, maar onduidelijk was welke van prins Diponegoro was. Daardoor kon deze niet worden teruggegeven toen in 1975 afspraken werden gemaakt over het teruggeven van cultuurgoederen aan Indonesië die gerelateerd zijn aan historisch belangrijke personen. Eind jaren zeventig werden al onder meer een speer en zadel van prins Diponegoro teruggegeven.
Dit artikel verscheen eerder in het NRC, 4 maart 2020
Java Post 
Prima om deze kris terug te geven. Maar te vrezen valt dat deze onvindbaar zal zijn in de weinig indrukwekkende musea in Indonesië…
Dat zal wel, maar is dat dan een reden om het niet te doen! Dit argument wordt altijd aangedragen bij teruggave van belangrijke culturele voorwerpen.
@HenryvanAmstel; ‘onvindbaar etc.’- De kris was hier ook al eens onvindbaar. Dus liever hier houden?
“in de weinig indrukwekkende musea in Indonesië” Bent u wel eens in het museum in Djokjakarta geweest? Daar hing zelfs een schilderij van de Zuiderkruis, het GM-schip waar mijn vader het prettigst op heeft gevaren en gewerkt.
‘ de weinig indrukwekkende musea in Indobnesie’.Waar haalt u die onzin vandaan. Ik was onlangs in het museum van Diponegoro. Niet groot, maar keurig onderhouden. Ook de hele omgeving was schoon en verzorgd. De musea zijn meestal klein, maar qua inhoud heel interessant en goed onderhouden. Ik was in een museum met 400 krissen, geen stofje te zien. Prachtig tentoongesteld.Bovendien gebeurd de rondleiding fakultatief en wordt met veel kennis van zaken gedaan.Ik kan nog meer opnoemen, maar gaat u zelf maar eens kijken.
Goede ontwikkeling. Deze historische objecten horen thuis in Indonesia !
Nu nog alleen het Honjo Masamure zwaard van Japan dat onvindbaar is in de VS
Dank U voor dit artikel,Ben nu in 2 soortgelijke projecten betrokken:teruggave v lichaam v Banjarmasin held Demang Lehman en teruggave v door Sultan Adam v Banjarmasin aan Nederland geschonken grote diamant.
De afspraken dateren uit 1975. Waren die 45 jaar nou werkelijk nodig om uit te zoeken welke keris van Diponegoro was?
“welke keris van Diponegoro was?” Dat is toch niet zo belangrijk? Het gaat om de symboliek. Al die andere krissen in het museum zijn mogelijk veel mooier! In Nederland zijn er bij musea drie boekenkisten (Loevestein, Amsterdam, Delft) waarin Hugo de Groot uit Loevestein zou zij ontsnapt. Alle drie heel erg echt! Maken we ook geen probleem van, het is de symboliek. En de heel erg echte en mooie namaak van de onbekende echte! Misschien is die echte er helemaal niet bij.
“Dat is toch niet zo belangrijk? Het gaat om de symboliek”
Juist daarom had de teruggave ook wel eerder plaats kunnen vinden.
Ik vind dat nu juist wel belangrijk, anders ondersteun je enkel maar mythes en legendes vanuit de geschiedenis met zeer kwalijke gevolgen van dien. Geschiedenis is een wetenschap en geen sprookjesboek, hoe onschuldig dit voorbeeld ook moge zijn.
@Geschiedenis is een wetenschap en geen sprookjesboek@
Maar helaas heel veel meer politiek genuanceerd.
Zijn mythes en legenden niet de sju van de geschiedenis bij het naar buiten brengen van kennis? Heeft deze website (met een historicus(?) als kepala kampong), niet de belangrijke ondertitel ‘Verhalen over Nederlands-Indië’? Als jurist denk ik alleen al aan het toch wel belangrijke begrip ‘soevereiniteit’. Een en al mythes en legenden, vanaf de ridder die met zijn waard zwaait via ‘qui ne recognoist plus grand que soy apres Dieu ‘ tot aan de leer van de Kompetenz-Kompetenz.
Eens met de R.Geenen met dien verstande dat men in het geval van voorwerpen altijd de bijbehorende provenance bij dient te hebben . Dat laatste wordt niet in het artikeltje vermeldt. @:J . Soomers Ik ben geen jurist, maar u wou toch niet beweren dat in de praktijk bijvoorbeeld de regels in het handelsverkeer voor 99% precies omschreven zijn, evenals in het strafrecht enz.