Voor het eerst wordt een getuige in de Indonesië-zaken via Skype in de rechtszaal gehoord. De 89-jarige Yaseman vertelt hoe hij destijds werd gemarteld.
Meneer Yaseman doet zijn verhaal [foto: Meindert van der Kaaij]
De hand van de 89-jarige man gaat omhoog naar zijn schedel. De kleinzoon die naast hem zit, helpt hem zijn zwarte songkok, een Indonesisch petje, af te doen. Daar op die plek, ter hoogte van zijn kruin, zit een deuk, wijst hij aan.
‘Meneer Yaseman heeft iets meer haar dan op de foto’s, zie ik’, zegt de rechter in de Haagse rechtbank een beetje verbaasd. De videocamera zoomt in. ‘Een Hollander heeft mij hier op mijn hoofd met een stuk hout geslagen’, maakt Yaseman duidelijk.
De Indonesische Yaseman is de eerste in de Indonesië-zaken die live voor de Nederlandse rechtbank getuigt. In de zaken eisen slachtoffers en nabestaanden schadevergoedingen van de Nederlandse staat voor de folteringen, een verkrachting en executies van familieleden tussen 1946 en 1949 op Sumatra, in het voormalige Nederlands-Indië.
In 2011 oordeelde de rechtbank dat de Nederlandse staat schadevergoedingen aan nabestaanden van geëxecuteerde Indonesische mannen op Java moest betalen. Voor de folteringen op Sumatra eist Yaseman nu een schadevergoeding van 50 duizend euro.
In de rechtszaal in Den Haag kijkt een handjevol toeschouwers naar de twee tv-schermen boven hen. Voor het eerst in een civiele zaak in Nederland zet de rechtbank een Skypeverbinding in. De hoogbejaarde Yaseman en zijn kleinzoon zitten voor een laptop in een vergaderzaal van een hotel in Indonesië. De stem van Yaseman gonst door de Haagse rechtszaal en gaat soms over in een luide galm. Maar de verbinding houdt stand.
Getuigenverhoor
‘Ik liep alleen over straat, gewoon in mijn normale kleren, toen ik werd opgepakt’, vertaalt een een Indonesisch-Nederlandse tolk in de rechtszaal voor de rechter. Yaseman spreekt alleen Javaans. Yaseman vertelt hoe hij bont en blauw werd geslagen door ‘een Hollander en een Javaan’, omdat hij volgens het Nederlandse leger als soldaat tegen het Nederlandse bewind streed.
Advocaat Liesbeth Zegveld verdedigt de belangen van de Indonesische slachtoffers en nabestaanden. Ze is te spreken over de manier waarop het getuigenverhoor er vrijdag aan toe gaat: ‘Met hulp van Skype haal je het verhaal van iemand hier naartoe. Wat op papier niet uit de verf komt, wordt nu wel duidelijk.’
In alle Indonesië-zaken vormt de bewijslast een probleem. Geboorten werden zeventig jaar geleden in Indonesië nog niet of verkeerd geregistreerd en het is daarom nu moeilijk de identiteit van slachtoffers vast te stellen. Zegveld: ‘Je kunt op papier naar tegenstrijdigheden zoeken, zoals een vals nummer van een identiteitskaart. Maar als je dan de mensen hoort, dan weet je wat in de kern wel en niet klopt. Dat krijg je alleen maar als je iemand ziet.’
Voor de camera laat Yaseman zijn wijsvinger aan zijn kleinzoon zien. De vinger zou destijds met een kabel aan een generator zijn verbonden. De oude man doet kort het geluid na van de schokken die hij kreeg toegediend. Waarom zei hij in eerdere verklaring dat hij de schokken binnen in de fabriek kreeg en niet buiten, zoals hij nu vertelt, wil de rechter weten. Yaseman moet het antwoord schuldig blijven. ‘Dat weet ik niet meer.’
x
Dit artikel verscheen eerder in de Volkskrant, 7 juli 2017
Java Post 
Na Yaseman zullen er nu wel meer volgen, nu het zo makkelijk gaat via Skype en een handige kleinzoon die ook geldhonger heeft
En advocaat Liesbeth Zegveld geeft haar volledige medewerking, begrijpelijk!
Gaat dit zo eeuwig duren?
En hoe zit het eigenlijk met onze slachtoffers gepleegd gedurende de BERSIAP
Ze moeten eens nagaan wat ze zelf na 15 Augustus 1945 gemoord hebben hij is er misschien zelf ook bij geweest heb ze zelf om het kamp 6 Ambarawa zien lopen en brullen blanda harus mati
(moeten dood)
Het is allemaal niet EERLIJK!
Mijn Vader heeft NIETS gehad, toen een militaire truckchauffeur hem kapotreed, maar net niet dood, omdat hij op tijd door geweldige artsen.werd behandeldin twee ziekenhuizen in Djakarta.
Onlangs moest ik horen dat de motorfiets waarop hij reed onder het bloed zat en stinkend naar kadaverrlucht en aan flarden terug is gebracht. Een getuige leeft nog om mijn verhaal te bevestigen.
Wat kan ik doen om mijn Vader te wreken?
“Wat kan ik doen om mijn Vader te wreken?” In ieder geval niet via een rechtszaak, daar speelt wraak geen rol! In een rechtszaak kun je alleen je recht proberen te halen. Ik heb wel begrepen dat iedereen alleen maar erg boos is, maar nog nooit is de staat Indonesië gedagvaard.
Hoeveel mensen werden er niet gemarteld en vermoord als slachtvee, in Surabaya, door bung Tomo en zijn verwante moordenaars, alleen omdat ze Indos, Nederlanders, Chinezen, etc waren? Een deuk op je hoofd en een kromme vinger vallen in het niet bij wat er gebeurde bij de martelingen en het vermoorden van onschuldige mensen in Surabaya en andere delen van Java tijdens de Bersiaptijd. Nederland kan beter zijn gelden ter beschikking stellen van de nazaten van deze mensen.
Ik was toen 12 jaar en hij 17 jaar het waren gewoon moordenaars hebben ook nog een monument staan in Surabaya vlakbij de plaatst waar op 28 october 1945 op de Palmenlaan een groot bloedbad onder Nederlandse vrouwen en kinderen werd aangericht dat zijn ze zeker vergeten.
Ja, dat gaat zo gemakkelijk met Skype, dit soort getuigenissen laat de Nederlandse rechter toe in civiele rechtszaken, kan in een Rechtsstaat.
En de advocaat van de eiser , Mevr. Zegveld, geeft niet alleen haar medewerking maar heeft ervoor gezorgd dat die man via Skype kan getuigen, daarvoor is zij advocaat en wordt ervoor betaald, waar wordt een advocaat anders voor betaald? om een zaak te verliezen zeker? begrepen Heer Verheijden.?
En dit kan nog een eeuwigheid duren, want ga maar na, dr. Limpach spreekt in zijn dissertatie van om de nabij 10.000 geregistreerde oorlogsmisdrijven begaan door Nederlandse militairen. We zijn bij de eerste gevallen, dus het kan nog een tijdje doorgaan, want die kleinkinderen (derde generatie) hebben ook geleden en hebben honger naar Rechtsherstel. Zo werkt dat, wellicht ook in Indonesië.
Maar misschien dient Nederland het Duitse voorbeeld van de Wiedergutmachung te volgen.! Hoe vertaal je dat woord in het Nederlands of bestaat zo’n woord in het Nederlands niet. Blijkbaar wilde Nederland t.o.v. Indonesië niets Gut machen. Komt haar wel duur te staan.
Een aspect dat meestal wordt vergeten, is dat sommige Indonesische nabestaanden in Rawagede, wel konden aangeven dat een naaste familielid door Nederlandse militairen was vermoord , maar dat zij dat niet overtuigend konden bewijzen. De advocaat Zegveld bracht alleen zaken voor het gerecht waarvan zij met een redelijke mate van zekerheid dacht het geschil met de Staat der Nederlanden kon winnen. dat blijkt wel.
Dat gaf in Rawagede wel scheve ogen, anderen pisten naast de pot. Waarschijnlijk was daarom het voorstel van dorpsoudsten of de burgemeester van Rawagede het geld over de gemeenschap te verdelen.
Maar nu het geweld als structureel is aangemerkt geeft dat nieuwe kansen voor de naast-de-pot-pissers.
En hoe het zit met onze Bersiap-slachtoffers.?
Sommigen hebben tussen 1945 en 1949 een aanklacht ingediend bij de Ned.-Indisch Gouvernement (zie ODO-zaken) , die om haar moverend redenen niet tot vervolging is overgegaan, althans niet bij een beruchte misdadiger zoals Bung Tomo, bekend als Indonesische volksheld.
Maar aangezien Indonesië door Nederland als Rechtsopvolger wordt aangemerkt (is eigenlijk nooit door iemand aangevochten) dient een aanklacht aan de Indonesische regering worden gericht en dat is opmerkelijk genoeg in de afgelopen 70 jaar niet gebeurd, voorzover ik weet, maar ik weet veel niet over die periode. Die periode is ook weinig onderzocht tenminste vanuit Nederlandse oogpunt en zijde. Indonesië is toch ook een rechtsstaat of heb ik dat verkeerd begrepen?
Goh, wat een begrip en sympathie voor de slachtoffers van het Nederlandse geweld…
Deze reacties zijn van het soort: wij hebben ook geleden hoor.
Daar gaat het hier in dit stuk juist niet over.
Is het zo moeilijk om toe te juichen wat er hier gebeurt, wetende dat er ook Nederlands leed is waarvoor nog gerechtigheid of rechtvaardigheid gevonden moet worden?
Advocaat Zegveld is van een baan gegarandeerd tot haar AOW komt opdagen.
Zoals wijlen mijn zwager eens tegen me zei.” Guus, in deze wereld draait alles om de duiten en de fluiten.”
kijk Mevr. Pijma en dhr. Magnus .
Afgeven op anderen geeft een best lekker gevoel en een aangename bezigheid, maar daar schieten we geen meter mee op en dat al meer dan 70 jaar. U kunt wel afgeven op die moordenaars, maar wie zijn die moordenaars met naam en toenaam want al die pemoeda’s over één kam scheren, daar schieten we niks mee op.
Van Mevr. Zegveld kunnen we wat dat betreft veel leren, kijk maar hoe zij de Rawagedezaak heeft opgebouwd tegen de Landsadvocaat en hoe de Nederlandse rechters daarop reageerden. dat is toch een staaltje van excellent mensenrechtenwerk.
Maar nee , dan wordt er tegen de advocaat geschopt. Dan blijkt dat U er weinig van begrepen heeft hoe U een zaak voor Bersiapslachtoffers dient op te zetten, want de werkwijze van Mevr. Zegveld is wel baanbrekend en richtinggevend. En dan zitten wij Nederlandse Bersiapslachtoffers maar te zeiken en te zieken.
Ik ben sinds kort bezig met Bersiapzaken , zoals die ODO-zaken. Ik heb niet de indruk dat veel mensen het naadje van de kous willen weten, uitgezonderd zeggen en schrijven twee personen. Dat zijn hoogstaande personen, die ondanks bovenstaande negatieve reacties mij de motivatie geven om door te gaan. Ik neem de tijd, time is on my side, yes it is.
Want om een zaak tegen bvb de Indonesische Staat te beginnen vergt toch wel watvoorbereiding en dan druk ik me eufemistisch uit.
Laten we blij zijn in een rechtsstaat te wonen waar zoiets gewoon kan. En ook dat u uw problemen met Mw. Zegveld gewoon kunt uitdragen.
Volgens de Telegraaf heeft Yaseman meerdere deuken in zijn hersenpan. De rechtbank in Den Haag laat alle lidtekens nog onderzoeken.
http://www.telegraaf.nl/binnenland/27784467/__Littekens_Yaseman_onderzocht__.html
Meer info na schedelletsel: http://www.nvvn.org/patienteninfo/schedel-en-hersenen/schedel-en-hersenletsel/
Etymologie: lidteken of litteken???
Het woord wordt soms verklaard als lid-teken, “teken op een ledemaat”, maar waarschijnlijker is de oorsprong lik-teken, “teken op het lichaam”, vergelijk ons woord lijk voor lichaam.
Wie legt mij dit uit? Met ‘waarschijnlijk’ kom ik niet ver, ik moet ’t zeker weten.
Vraag het aan genootschap Onze Taal: daar krijgt men alle antwoorden.
Wat houdt jou tegen, Maud? https://onzetaal.nl/taaladvies/mailformulier
Beste Aelle, waarom zou ik gratis Nederlandse les moeten geven aan iemand die so-oder-so alles meent te weten?
En de oorspronkelijke vraag was toch van Mw/Mh. Aelle?