Opwinding rond de Staf van Prins Diponegoro

De pelgrimsstaf van prins Diponegoro, zeg de Willem van Oranje van Indonesië, veroorzaakt 181 jaar na dato opwinding in zijn thuisland Indonesië. Volkskrantcorrespondent Michel Maas legt uit waarom en Lidy Nicolasen reconstrueert met de Nederlandse bezitters hoe de staf uiteindelijk kon terugkeren naar Indonesië.

Door Michel Maas & Lidy Nicolasen

Diponegoro

Diponegoro

De staf van Diponegoro staat stilletjes in een zijzaaltje van de tentoontstelling Aku Diponegoro (Ik Diponegoro). Piepkleine spotjes werpen een schemerig, bijna geheimzinnig licht op de staf. Spiegelwanden weerkaatsen het licht, maar het blijft te donker om er selfies te maken. Flitsen is verboden. Er zijn weinig bezoekers in de Nationale Galerie in Jakarta.

De stilte in het zaaltje staat haaks op het rumoer dat de staf heeft veroorzaakt in de Indonesische media. De terugkeer van Diponegoro’s staf, na 181 jaar, was groot nieuws. Het was bijna alsof de Javaanse prins en nationale held zélf een beetje was teruggekeerd. Grote kranten als Kompas en Jawapos besteedden er hele en halve pagina’s aan en maakten daarmee duidelijk dat deze staf veel meer is dan alleen maar een stok met een kunstig gesmede metalen bovenkant die lijkt op de zon of de maan of de aarde waarover de houder regeerde.  

Diponegoro gebruikte de staf als hij op bedevaart ging naar heilige plaatsen op Java – vooral in Yogyakarta. Daarmee heeft de staf zelf ook iets heiligs gekregen. Er liggen krachten in verscholen van een geschiedenis die teruggaat tot de Javaanse godenwereld.

Held

Ook Diponegoro (1785-1855) is meer dan zomaar een prins. Hij staat in de Indonesische herinnering gegrift als de eerste en grootste held van de strijd tegen de Hollandse kolonialen. Prins Dipo is de Willem van Oranje van Indonesië. Bij hem begon volgens de geschiedenisboeken de bevrijding. Alle schoolreisjes in Jakarta eindigen bij de cel onder het oude stadhuis waar de prins werd vastgehouden. Ieder schoolkind heeft wel een selfie met de tralies.

De terugkeer van de ‘stok van Dipo’ uit Nederland was voor iedereen een grote verrassing. De makers van de tentoonstelling hadden die goed geheim gehouden, tot de avond van de opening. Twee nazaten van gouverneur-generaal Jean Chrétien Baud overhandigden daar, in de Nationale Galerie, de 1.40 meter lange staf aan de minister van Onderwijs en Cultuur. De gouverneur-generaal had het object 181 jaar geleden meegenomen naar Nederland, waar de familie langzaam vergat wat het eigenlijk was. Erika en Michiel Baud brachten de staf terug, en werden daarmee op slag lokale beroemdheden die overal door media werden gevolgd.

De staf kreeg zijn schemerige ereplekje op de tentoonstelling. De stilte daar ligt misschien niet alleen aan de duisternis. Misschien deinzen veel mensen ook een beetje terug om al te dicht bij de staf te komen. Je weet maar nooit. Het kan immers zijn dat de spirituele kracht ervan nog niet is uitgewerkt. Dat is iets waarmee je in Indonesië altijd rekening moet houden.

Magie

Kompas, een serieuze, gerespecteerde krant, suggereert dat magie de reden was om de staf 181 jaar geleden aan gouverneur-generaal Baud te overhandigen. De Javanen wilden de Nederlanders betoveren: via de magische staf probeerden zij ‘de Nederlanders hun kracht af te nemen’, schrijft de krant. Dat is voor Indonesiërs niet zo raar als het lijkt. Magie speelt een grote rol in hun leven, tot op de dag van vandaag. Zelfs presidenten hebben er last van.

De gevangenneming van Diponegoro, door Raden Saleh

De gevangenneming van Diponegoro, door Raden Saleh

Om de hoek, in de grote zaal, hangt bijvoorbeeld het centerpiece van de tentoonstelling: het schilderij ‘De gevangenneming van Diponegoro’ door Raden Saleh, onbetwist de grootste schilder uit de Indonesische geschiedenis, de Rembrandt van Indonesië, en dit schilderij is zijn Nachtwacht. Het was er bijna niet meer geweest.

Het schilderij hing jarenlang in het presidentieel verblijf in Yogyakarta, maar ‘Ibu Ani’, de echtgenote van de vorige president Susilo Bambang Yudhoyono, was er bang voor. Dat had zij wel vaker. Zij dacht dat de geschilderde personages ’s nachts door het paleis spookten en kreeg daar kippenvel van. Het onbetaalbare schilderij werd liefdeloos in de kelder opgeborgen waar het ten prooi viel aan vocht, schimmel en ongedierte.

Besar Kepala

Bezoekers drommen nu samen voor het gerestaureerde schilderij. Monkelend wordt gewezen op de hoofden van de Hollanders op het doek, die er een beetje opgeblazen uitzien. De schilder heeft ze met opzet iets te groot geschilderd, maar hij heeft dat zo subtiel gedaan dat het bijna niet opvalt. De Hollanders merkten het niet. Besar Kepala mompelt een bezoeker, en de anderen lachen. Besar Kepala (dikke kop) betekent in Indonesië arrogant of lelijk.

Om de staf van Diponegoro lacht niemand. Dit ‘belangrijke artefact van de Indonesische geschiedenis en het Indonesische volk’ (Kompas) blijft voortaan in de Nationale Galerie, waar het met grote eerbied wordt behandeld. Je weet immers maar nooit hoe sterk hij nog is. Het kostte wat tijd, maar de Nederlanders zijn uit Indonesië verdreven; wie weet heeft de magie echt gewerkt.

Een geschenk, geen roofkunst

In de hoek van de gang leunen een wandelstok, een speer en een ingeklapt antiek veldkrukje tegen elkaar aan. Erboven hangt een missiebusje. ‘Kijk, hier stond het ding. Op de muur zie je de afdruk nog’, zegt Erica Baud (64), net terug uit Indonesië. ‘Ik heb deze spullen uit het huis van mijn ouders. Niemand keek er ooit naar om. Ik nam ze mee omdat ik ze mooi vond.’

De staf van Diponegoro

De staf van Diponegoro

Het ‘ding’ is de pas teruggevonden pelgrimsstaf van de in 1785 geboren Javaanse prins en vrijheidsstrijder Diponegoro. De prins is een nationale held aan wie op dit moment in Jakarta een tentoonstelling is gewijd. Samen met haar broer Michiel heeft Erica Baud de staf tijdens de opening van de tentoonstelling officieel overgedragen aan het Nationaal Museum. ‘Michiel hield een woordje en ik overhandigde de staf aan de minister van Onderwijs. Er stond een batterij fotografen en ik vergat de staf bijna los te laten. Het was een groots gebeuren, heel emotioneel.’

De staf komt uit de nalatenschap van haar voorvader Jean Chrétien Baud. In juli 1834 werd hem als beginnend gouverneur generaal van Nederlands-Indië de 1,40 meter lange houten stok met zilveren beslag en een smeedijzeren schijfvormige kling, door een voormalige medestrijder van Diponegoro ‘in onderwerping’ aangeboden. De prins had de oorlog tegen de Nederlanders verloren en was gevangen gezet. Zijn bediende was met de staf aan de haal gegaan om die aan de Nederlandse machthebber te overhandigen na zijn overgave.

Sultans

Van oorsprong was de staf niet van de prins, maar van de sultans van Demak, en dus veel ouder. Prins Diponegoro kreeg hem van een gewone Javaan. Hij droeg de staf altijd bij zich als hij op pelgrimstocht ging om de zegen van het Opperwezen te vragen voor zijn ondernemingen.

Jean Chrétien Baud bracht de staf naar Nederland. Maar de kennis over het belang van de staf ging in de loop der jaren verloren. Dat veranderde vorig jaar zomer, vertelt nazaat van de vijfde generatie Erica Baud. Ze kwam in contact met Harm Stevens, conservator van het Rijksmuseum. Hij had in Bauds archief een beschrijving gevonden van de pelgrimsstaf. En dat niet alleen. Uit een briefwisseling bleek dat Baud de staf en andere voorwerpen had willen overdragen aan het Rijksmuseum en het Museum voor Volkenkunde in Leiden. Om onbekende redenen is dat nooit gebeurd.

Erica Baud: ‘Harm Stevens klopte bij een nicht aan, maar niemand van de familie wist er iets van. Er moest iets van een staf zijn. Ik zei: ik heb wel een paar dingen staan. Stevens kwam meteen kijken en toen hij zei dat het best dé staf zou kunnen zijn, heb ik hem meteen in bubbeltjesplastic verpakt en naar het Rijksmuseum gebracht. Toen we eenmaal de betekenis van de staf kenden, wisten we heel zeker: hij gaat terug naar Indonesië.’

De staf komt uit het ouderlijk huis, dat is eigenlijk het enige dat Erica Baud zich herinnert. Zij en haar broers en zussen kunnen zich niet herinneren waar de staf al die jaren heeft gelegen of gestaan.

Geschenk

‘Wij waren totaal verrast. Het is geen roofkunst, het is een geschenk, dat zei Stevens meteen. We hebben ook gezocht naar een notitie van Jean Chrétien Baud. Die was nergens meer te vinden. Toen de staf onder een sterke tl-lamp van het Rijksmuseum lag, vroeg iemand ineens: wat staat er op geschreven? We bogen ons allemaal naar voren. Bleek dat het briefje van opa op het houten kapje van de kling was geplakt. Het was in de loop der jaren helemaal bruin geworden. We hebben geprobeerd het te ontcijferen. Dat lukte niet helemaal, maar wat we konden lezen, overtuigde ons er nog sterker van dat dit de bedoelde staf was.’

Op de tafel van Erica Baud liggen stapels boeken over de voormalige kolonie. Allemaal in de loop der jaren aangeschaft. Indië keerde immers altijd terug in de familieverhalen. Ze toont het portret van haar voorvader, geschilderd door de destijds in Nederland en Duitsland beroemde Javaanse schilder Raden Saleh. ‘Een niet onaantrekkelijke man’, zegt ze. ‘Je wilt natuurlijk ook dat hij een niet al te onaardige man was. Uit wat erover hem is geschreven, blijkt dat hij, hoewel een koloniaal heerser, veel aandacht had voor de Javaanse cultuur en gebruiken. In Nederland werd hij minister van Koloniën en toen heeft hij het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde opgericht. Een familieportret geschilderd door Raden Saleh hangt daar nu.’

Geen van de nazaten van Jean Chrétien Baud  heeft later bemoeienis gehad met Indië. De vader van Erica Baud stond weliswaar in 1949 op de nominatie als dienstplichtige te worden uitgezonden, maar dat is vanwege een ziekte niet doorgegaan. Zelf werkt Erica Baud met Nederlandse gamelan-groepen, maar pas nu heeft ze ‘op onze bedevaartreis’ de plaatsen bezocht waar haar voorvader ooit de baas was en waar ook een doodgeboren kind van hem begraven ligt.

‘Mensen vragen me vaak wat ik met Indië heb. Nu kan ik ze vertellen over mijn bet- bet- betovergrootvader en de staf van Diponegoro.’

x

Dit artikel verscheen eerder in De Volkskrant, 25 maart 2015.

 

Dit bericht werd geplaatst in 1. Het vooroorlogse Nederlands-Indië en getagged met , . Maak dit favoriet permalink.

65 reacties op Opwinding rond de Staf van Prins Diponegoro

  1. Surya Atmadja zegt:

    Besar Kepala (dikke kop) betekent in Indonesië arrogant of lelijk.
    ===============================================================
    Kan ook letterlijk bedoeld worden , “waterhoofd” .
    Indirect hoofd met veel water , dus weinig hersenen .
    Sorry, mooier kan ik niet maken,

  2. f bogaardt zegt:

    Kepala werd ook gebruikt als ” Hoofd der…. ” zoals in Kepala Kampung in de betekenis van de hoogste van een organisatie/bedrijf. Besar is naar mijn mening groot. Gemuk is dik.Het is dus maar wat je er in wilt zien. Ik vraag me af of het ook niet Kepala Besar zou moeten zijn?

    • masrob zegt:

      Het is een Indonesische zegswijze. Er zijn meer dergelijk Indonesische uitdrukkingen waarbij het bijvoegelijk naamwoord aan het zelfstandig naamwoord vooraf gaat en die iets een ietwat andere betekenis hebben dan de twee afzonderlijke woorden bij elkaar opgeteld:

      – besar kepala (groot, hoofd) = arrogant
      – keras kepala (hard, hoofd) = koppig
      – besar mulut (groot, mond) = iemand die van zwetsen houdt, van grootspraak
      – besar hati (groot, hart/lever) = snel bereid excuus te maken, verlies te erkennen

      etc….

      • Surya Atmadja zegt:

        – besar hati (groot, hart/lever) = snel bereid excuus te maken, verlies te erkennen
        ===========================================================
        Letterlijk vertaald :Hart is (d)jantung , lever is hati
        De oorsprong was gebaseerd op Islam/Arabische achtergrond.
        (Denk aan sambel goreng(h)ati ayam) .

        Probleem bij Bahasa Indonesia is dat bepaalde samengestelde woorden vaak verschillende betekenissen hebben , afhankelijk van het zin.

        Bij een Belanda(gezien vanuit de kant van de kleine “Inlander”) betekent besar mulut soms ook letterlijk , zoals besar hidung(grote gok).
        Besar kepala kan ook echt iemand met een grote kop .
        Ik weet nog de verhalen van de 1ste en 2de gen Indo over de Gadjah (olifant) .
        Wah, peh ik beuk die gadjah ( totok) , en hij voel niks.
        Dus ik ren weh .

  3. van den Broek zegt:

    Ik dacht dat het schilderij van Raden Saleh verkeerd was afgedrukt (in spiegelbeeld). Ik vergeleek het met de afbeelding voorop het boek van H.W. van den Doel ” Het Rijk van Insulinde” en nu blijkt die boekafbeelding een schilderij van Nicolaas Pieneman te zijn “De onderwerping van Dieponegoro aan Luitenant-Generaal Hendrik Merkus baron de Kock (zie Rijksmuseum)

    Dan zie je precies vanuit welke invalshoek het gebeuren wordt geschilderd. Dan valt in het doek van Raden Saleh op dat de Nederlanders met wat gebogen benen staan zodat ze bijna even groot zijn als de Prins. Verder komt op het doek van Pieneman de Nederlandse driekleur voor en is de Nederlandse legermacht in grote getale aanwezig, bij Raden Saleh is dat leger nauwelijks te zien.

    • Surya Atmadja zegt:

      van den Broek zegt:
      25 maart 2015 om 2:54 pm
      Verder komt op het doek van Pieneman de Nederlandse driekleur voor en is de Nederlandse legermacht in grote getale aanwezig, bij Raden Saleh is dat leger nauwelijks te zien.
      =======================================
      Ik heb de neiging dat de schilderij van Pieneman het meest de waarheid benaderde .
      Diponegoro werd namelijk uitgenodigd voor een bespreking (!) met vrijgeleide , dus zal de Nederlanders veel soldaten bij zich hadden (ze willen Diponegoro gevangen nemen) , de driekleur (bendera/vlag) zal tot de standaarduitrusting zijn .

  4. H.A. Naberman zegt:

    Prachtig verhaal…
    Dat zoiets mogelijk is na al die tijd!!

  5. Surya Atmadja zegt:

    f bogaardt zegt:
    25 maart 2015 om 12:04 pm
    Ik vraag me af of het ook niet Kepala Besar zou moeten zijn?
    ===========================================================
    Even de Hukum D-M ( Diterangkan-Menerangkan ) erbij halen geintroduceerd door STA(Sutan Takdir Alisjahbana .
    Er zijn een paar uitzonderingen.
    *In het Nederlands en Engels is het omgekeerde. (Hukum M-D) = ( Menerangkan-Diterangkan).

    Kepala (D) , Kampung (M) =De persoon is de “hoofd” van de Kampung ,
    In Nederlands is het DorpsHoofd( letterlijk vertaald ) Kampung Kepala .

    Een andere voorbeeld :
    Pusat Pasar : Centrum (van de) PASAR (markt) , is weer anders dan de Centrale Passer , betekent namelijk de grootste Passer.
    Een grapje (sorry, ma’af ).
    Belanda Gila = is volgens D-M/Indonesisch (een) Gekke Belanda .
    Gila Belanda = (Ik ben) Gek (op een) Belanda

  6. koppieop zegt:

    Kortgeleden verbleef ik in Indonesië met een vriend in een huis waar hij rond 1938 als kind had gewoond. Daar ontmoette hij een 100-jarige buurman, die zich de Nederlandse familie goed herinnerde, onder wie een oom van mijn vriend, die verdienstelijk piano speelde. De oude man vroeg dan ook belangstellend of de “Kapala Piano” nog leefde…..

    • Surya Atmadja zegt:

      De oude man vroeg dan ook belangstellend of de “Kapala Piano” nog leefde…..
      ===============================================================
      Dan kan die oude meneer geen Bahasa Indonesia.
      Een Piano(M) Speler(D) heet in Bhs Indonesia Pemain Piano (en niet Kepala of kapala piano).
      Pemain(D) Piano(M) volgens de Indonesische hukum D.M

      • koppieop zegt:

        Sorry, ik zie dat ik me in – onnodige – haast heb verschreven, het moet ‘kepala’ zijn. Tezamen met de mondelinge toelichting van een bijstaander heb ik ‘kepala’ opgevat in de figuurlijke, bewonderende, zin van: hoofd: baas, aanvoerder. Analoog in verband met het pianospelen, een kei.
        Is het redelijk om te veronderstellen dat de man dat zo heeft bedoeld?

      • masrob zegt:

        Was mischien “penala piano” bedoeld: “piano stemmer”?

  7. RLMertens zegt:

    Bij een bezoek aan Makassar/Udjungng Padang jr.’90 wilde ik ook het graf van Diponegoro bezoeken. Zijn geschiedenis heeft mij geïnteresseerd door verhalen (als kind aangehoord) van mijn Javaanse oma en haar familie.
    Ik riep een betjak aan en vroeg hem mij/ en echtgenote naar diens graf/tombe te brengen. Hij keek mij verbaasd aan en zei; ‘u bent de eerste buitenlander die mij dit vraagt. Ik zal u daar zeker brengen’. Onderweg vroeg hij mij waar ik vandaan kwam. Ah, Negri Belanda. Aangekomen op de plek/ bij het uitstappen viel het mij op dat hij vrij lang van postuur was en lichte ogen had.
    Ons ontvangst, door de nazaten, bij de tombe was ‘koninklijk te noemen’, vooral na de introductie door de betjak bestuurder, dat wij uit Nederland kwamen. Het gastenboek moest worden ingevuld etc. Zij waren ten zeerste vereerd, vooral ook toen ik hen informeerde, wie mij als kind over hun prins heeft verhaald. Na de bezichtiging werd ons drank. aangeboden, gezellig samen zijn etc. en ….onze betjak man stond ons op te wachten en vroeg ons of hij de terug weg mocht verzorgen. Het werd een geanimeerd ritje want hij bleek ook een ….orang Indo te zijn.

  8. hansvschaik zegt:

    Zeer interessant.

  9. August Pijma zegt:

    Prins Diponegoro was veraderlijk gevangen genomen.
    Hij had van de Nederlanse generaal een vrijgeleide gekregen om te komen onderhandelen.
    Toen de bespreking mislukten, wou hij huiswaarts gaan. Maar de vrijgeleide werd door de generaal ingetrokken en Diponegoro werd gevangen genomen. De generaal wou de javaoorlog eindigen.
    Dit was een belangrijke rede waarom de Inlander geen vertrouwen meer had in de Hollander.

    • RLMertens zegt:

      @AugustPijma. ‘verraderlijk gevangen genomen’. Dat was ook het verhaal dat ik als kind van mijn oma/haar familie te horen kreeg’. Omwille van ‘verdere bloedvergieten’ aldus de vaderlandse geschiedenis. En…..nog hogere (on)kosten!

      • Soedibyo zegt:

        Tijdens de vrijheidstrijd in 1945-1949 waren de pemoedas (de achterban) tegen onderhandelingen met Nederland. Het gebeuren met Diponegoro, nooit meer. Maw, de Nederlanders zijn niet te vertrouwen. Het blijkt ook dat de diplomatie was gebruikt om militaire inzet mogelijk te maken. Aanvaarden van de eisen, liquidatie van de TNI en het KNIL als de enige militaire organisatie tijdens de interim regering, betekent zelfmoord. De achterban hardnekkig weigeren, en de antwoord van de RI regering .”ik kan het niet verkopen”.

        “Besar Kepala” is niet alleen arogant, over het algemeen heeft een negatieve connotatie. Ik beschrijf de omstandigheden: In een organisatie is de adjudant van de baas zijn vertrouweling, in bepaalde situatie geeft hij zijn mening. Daardoor voel hij zich belangrijker, en is a bully tov de minderen en “kurangajar” (Is het onbeschoft?) tegenover de senioren in de organisatie. Volgens mij is “kurangajar” niet gelijk aan arogant., het is Iemand die zich belangrijker voelt.

    • Jan A. Somers zegt:

      En andersom zijn er natuurlijk ook de verhalen van de Nederlanders die in het verleden verraderlijk gevangen zijn genomen, Dat zijn zaken van alle tijden en plaatsen. Moet ik dan ook geen vertrouwen meer hebben in Indonesiërs?

      • RLMertens zegt:

        @Somers; ‘….Nederlanders, die in het verleden verraderlijk gevangen zijn genomen.
        Welke Nederlanders?

      • Jan A. Somers zegt:

        Even twee voorbeelden die bij mij opkwamen:
        Banda-archipel: Admiraal Verhoeff landde op 19 april bij Lontor. Met veel ceremonieel toonde hij zijn geloofsbrieven, van de Prins en van de VOC. Hij wenste op Neira een fort te bouwen, maar ook moest de specerijenhandel doelmatiger worden afgehandeld. De Orang Kaja zaten met het probleem dat zij niets over Neira hadden te zeggen, bovendien ging het gerucht dat sterke Portugese strijdkrachten in aantocht waren zodat zij zich niet wilden compromitteren. Wellicht van groter belang waren de slechte voortekens en de daarbij passende onverwachte uitbarsting van de vulkaan Goenoeng Api. Er was tijd nodig om na te denken. Een aanbod van Keeling om Neira onder bescherming van de Koning van Engeland te stellen werd door de Bandanezen niet aanvaard. Wel werden de Nederlanders uitgenodigd voor overleg op 22 mei. Op die dag ging Verhoeff naar de voor het overleg afgesproken plaats, vergezeld van zijn voltallige raad van kapiteins en opperkooplieden. De Orang Kaja wisten Verhoeff te overtuigen van hun angst voor de militairen en kwamen overleg zonder soldaten even verderop overeen. Het was een hinderlaag waar al direct 28 Nederlanders werden gedood. De overgebleven Nederlanders werden als gijzelaar naar Lontor gebracht waarvan er twee alsnog werden omgebracht. De actie verliep zo snel dat de gealarmeerde soldaten niets meer konden uitrichten.
        Afgezanten van Ortatan naar Admiraal Simon Janszoon Hoen, de opvolger van Verhoeff, betuigden hun onschuld aan de afschuwelijke gebeurtenissen op Neira en boden bescherming tegen verdere incidenten aan. Daartegenover eisten zij echter het terugtrekken van de soldaten. Alleen kooplieden mochten blijven. Begin augustus verzochten de Bandanezen om onderhandelingen onder leiding van een Makassaarse bemiddelaar. Deze onderhandelingen resulteerden in “eeuwigduyrende vreede en verbont”,

        Jakatra: De regent nam het initiatief tot onderhandelingen, die ondanks Engelse tegenwerking resulteerden in een op 19 januari gesloten verdrag. In dit contract was een verbod tot het bouwen rond het fort opgenomen, wellicht ter verkrijging van een vrij schootsveld. Drie dagen later was Van den Broecke zo onvoorzichtig in te gaan op een uitnodiging voor een feest bij de regent, waar ook de Engelse admiraal Thomas Dale aanwezig was, en waar hij met zijn delegatie gevangen werd genomen. Pieter van Raey nam de leiding over, maar dacht het niet lang te kunnen uithouden. De Engelsen wilden echter het fort onbeschadigd in handen krijgen waarop de regent de onderhandelingen heropende, mede over een losprijs voor Van den Broecke. De Nederlanders gingen niet in op de voorwaarden van de vorst waarop Thomas Dale het heft in handen nam. De vorst van Bantam zag zich de buit ontgaan en stuurde een leger naar Jakatra, waardoor het de Engelsen niet lukte de Nederlanders uit het fort te evacueren. De Bantamse commandant nam Jakatra voor Bantam in bezit; Van den Broecke met de zijnen werden door de legeroverste naar Bantam gebracht. De Engelsen zochten nu steun bij de Nederlanders in het fort. De Engelsen vreesden hierdoor de gunst van de vorst van Bantam te verliezen, braken het beleg op, en scheepten zich op hun vloot in.
        Op de rede van Bantam wist Coen de gevangen Nederlanders vrij te krijgen: “De pangoran sprack seer schoon, zeyde niet anders dan vrede ende vrientschap met ons te begeeren.” Maar op 22 januari 1620 schreef Coen dat deze “(…), gestadich practiserende hoe my best van cant soud mogen helpen (…) heeft de coninck van Jacatra (…) ontboden, dat hy de generael Coen soud doen ombrengen, hem belovende (…).”

      • RLMertens zegt:

        @Somers. Nou, nou, nu gaat wel een paar eeuwen terug met voorbeelden, die voornamelijk van de geschriften van de Nederlanders uitgaan. Ook die van de opponenten gelezen/gehoord?
        Toevallig ben ik zelf 2x op Banda Neira/Lonthor geweest en daar ter plekke ook verhalen gehoord. De put waar slachtoffers van de Banda moord zijn gedropt aanschouwd. ‘ Een fort(!) te bouwen om de specerijhandel doelmatiger worden afgehandeld’. U bedoelt zeker om de specerijen tegen woekerprijzen in te kopen/ vast te leggen onder dreiging van kanonnen.
        Zo ook op Java. Kortom handel drijven met kanonnen, list en bedrog etc. tegen inlanders, die veelal het onderspit dolven, was toen schering en inslag. Daarom is ook de hele Oost in Nederlands bezit gekomen. Met eerlijkheid en zonder verraad?
        De Indonesische Mochtar Lubis; ‘Het land onder de regenboog’ noemde dit tijdperk; De komst der barbaren. ‘Hoe zouden zij ooit te voren hebben kunnen weten dat hun oude levensstijl zo ruw en meedogenloos verstoord zouden worden door deze blanken die er alleen op uit waren om ten koste van de bevolking zichzelf te verrijken met de handel in specerijen’.
        Terug naar het Ned.Indië van onze eeuw; Ooit gehoord van de PID, van Boven Digoel, van Thamrin?

      • Jan A. Somers zegt:

        “Ooit gehoord van de PID” Ja, die waren in Soerabaja ook in dienst van de Kenpeitai..Ze mepten harder dan de Japanners.
        “gaat wel een paar eeuwen terug ” Ja , Dipoinegoro is overigens ook zo jong niet meer. Ik dacht dat de lezertjes van Javapost ook op de lagere school hebben leren lezen, kunnen zelf dus ook de nodige informatie opzoeken. Hoeven ze niet aan mij te vragen, ik dacht dat ik daar te onbetrouwbaar voor was bevonden. Van het NA en de KB is al veel gedigitaliseerd. De oorspronkelijke documenten zien vond ik overigens veel leuker.
        “Ook die van de opponenten gelezen/gehoord?” Mijn tekstjes komen uit de oorspronkelijke rapportages die ook in Jakarta zijn te bestuderen. Ik heb van Indonesische kant hierover geen rapportages gevonden.
        “Boven Digoel” Dat was speciaal opgericht voor de verbanning van opstandelingen van de PKI. In de tijd van Soeharto handelden ze dat anders af. Na de communistische ongeregeldheden van 1926-1929 waren daar ongeveer 1300 mannen, vrouwen en kinderen geïnterneerd (vrouwen en kinderen mochten bij de verbannen mannen blijven). Na de rechtszittingen bleven nog 412 mannen en 2 vrouwen over.
        “Moehammad Hoesni Thamrin was, geloof ik, vice-voorzitter van de Volksraad, en heeft o.a.ook voor de petitie Soetardjo gestemd. Ik zeg ‘geloof ik’, omdat ik de handelingen van de Volksraad niet bij de hand heb. Hij heeft ook de Gaboengan Politiek Indonesia tot stand gebracht.
        De rest kan iedereen zelf opzoeken in de archieven. Het noemen van belangrijke auteurs is natuurlijk altijd handig. Daar schijnt een zekere Somers niet bij te horen.

      • eppeson marawasin zegt:

        @Dhr. J. A. Somers zegt: 29 maart 2015 om 4:21 pm In de tijd van Soeharto handelden ze dat anders af.@

        — In één jaar worden onder Soeharto 2.000.000 (twee miljoen) Indonesiërs vermoord. Maar volgens heer Mertens heeft Soeharto zelf op de televisie daarvoor zijn excuses aangeboden. Niks aan de hand verder.

        Dan maar terug naar de honderd duizenden van heer Mertens in Nederlands-Indië; vele malen erger.

        e.m.

      • Jan A. Somers zegt:

        Nog even een aanvulling:
        “waar slachtoffers van de Banda moord zijn gedropt aanschouwd.”
        “Dat was de aanleiding tot het bijna uitmoorden van de Bandanezen door J.P.C.”
        Die link tussen de moord op Verhoeff en de tuchtiging van Banda bestaat niet. Let vooral op de data in de tijdlijn. De moord op Verhoeff was op 22 mei 1608. De kwestie was bijgelegd met het verdrag XXX, Banda, 10 augustus 1609 (zie CD). JPC had er niets mee te maken. Ik weet niet wanneer hij in de Indische Archipel was aangekomen, maar dat is terug te lezen in: H.T Colenbrander (red), Jan Pietersz. Coen, Bescheiden omtrent zijn verblijf in Indië, KITLV 1919/1953. (7 delen! KB). Hij is in 1613 aangesteld als directeur over de kantoren Bantam en Jakatra om in Bantam de verwaarloosde boekhouding op orde te brengen. De toename van de handel en het daartoe benodigde goud en zilver vereisten echter een beveiliging die Bantam niet kon bieden. De bestuurders beoorloogden elkaar waardoor de rechtszekerheid geenszins was gewaarborgd. Voor de stichting van het rendez-vous ging Coens aanvankelijke voorkeur uit naar het veroveren van Malacca op de Portugezen om via conquest soevereiniteit te verwerven op basis van rechtsopvolging. De keus van Jakatra lijkt uiteindelijk te zijn bepaald door de latere verovering van Jakatra, eveneens conquest als vergelding voor de belegering van het fort. Pas op 28(?) mei 1619 werd hij aangesteld als Gouverneur-Generaal. De tuchtiging van Banda was op 21 april 1621.
        “Een fort(!) te bouwen” Het begrip ‘fort’ moet wel worden bezien in die tijd. In de internationale handel moest zelf worden gezorgd voor de veiligheid, de meeste vestigingsplaatsen waren niet zo veilig. Het ging dan meestal om een stenen(!) gebouw met een omloop. De VOC had machtiging van de Staten-Generaal om in overleg met de plaatselijke autoriteiten zo’n fort te stichten. De regent van Jakatra was een vazal van Bantam. Hij had vaak ruzie met Bantam en was zeer vereerd dat de VOC met hem onderhandelde. Het fort in Jakatra stelde ook weinig voor, met een geringe bezetting. Het ging meer om bluf. Ter vergelijking: Bij de vestiging van de Schotten in Veere kon worden vertrouwd op de plaatselijke politie waardoor in overleg kon worden afgezien van eigen versterking. Wel hadden ze eigen rechtsregels, een eigen justitie en een eigen rechtbank. De de Amerikaanse ambassade in Den Haag is niet zo vreedzaam als dat er van buiten uitziet. Zij gaan nu een beter gebouw neerzetten (ik dacht in Wassenaar) met meer ruimte rondom (schootsveld).

      • RLMertens zegt:

        @Somers. Het onderwerp is ‘verraad’. De door mij opgenoemde zaken had alles te maken met verraad. Met/door Nederlands verraad wel te verstaan. Verraad via een PID, die (zoals u zelf heeft ondervonden) bij de Japanse inname ,direct omgekeerd tegen de Nederland werd gebruikt, compleet met de zelfde inlandse bemanning, die toen ‘wraak’ namen op hun (voormalige) Nederlandse leiding en organisatie. Alle opstanden, in 1926 crisis stakingen, tegen het bewind werden ‘communistisch’ betiteld. In Digoel belanden alle figuren, die ‘zich in woord en daad tegen het gezag keerden’, zelf zonder proces! (Sharir wist helemaal niet waarvoor hij opgepakt werd, zelfs geen staat van beschuldiging). Na de rechtszittingen? Zij die in Digoel terechtkwamen hadden die ‘zittingen’ (als ze gehouden werden) al achter de rug.
        Thamrin, stierf (aan een hartaanval) bij arrestatie toen hij valselijk werd beschuldigd/door verraad. Auteur/journallist van Walraven vloekte eens op een station tegen het Nederlands gezag. Een voorbijganger verrade hem en hij belande in een cel. Brave ‘vaderlanders’ waren de ogen en oren van het gezag. Verraad was het wapen van het gezag in Indië!

      • Jan A. Somers zegt:

        “Het onderwerp is ‘verraad’.” Sorry, ik reageerde op 29 maart op vragen die mij op 28 maart waren gesteld. Dat ik in Indië vóór de oorlog achter de broek werd gezeten door de PID wist ik niet, weer wat geleerd. Ik dacht niet dat de PID verraad pleegde, het was net als de BVD een normale inlichtingendienst, zoals elk land die heeft. Na de oorlog heb ik wel te maken gehad met de BVD en de MID. Dat zijn instanties zoals de PID, maar daar wil ik het niet over hebben. Ja, Mochtar Lubis heb ik gelezen, schrijft goed. Heeft u Somers (2x) al eens gelezen? Oppassen, schrijft een beetje saai. Dat kan ook niet anders, ik houd me aan stukken die ik bij het NA en de KB heb gevonden. Dat is ook geen opwindende literatuur, gewoon rapportage. Daar komen ook prachtig sprekende figuren voor die ik hier ook regelmatig krijg voorgeschoteld. Dat hoort nu eenmaal bij de democratie, net zoals nu sprekers als Wilders, Roemers, Rutte enz. En jammer genoeg hoort daar de AIVD en MIVD ook bij, net zoals de PID. Ik weet niet hoe die instantie tegenwoordig heet in Indonesië.
        Voor de volledigheid: “Alle opstanden, in 1926 crisis stakingen, tegen het bewind werden ‘communistisch’ betiteld.” In 1926 was het geen crisis, en de ongeregeldheden waren inderdaad door de PKI opgewekt. Daar kan ik niets aan veranderen.
        Ik stop hier maar mee, ik vind het een beetje saai worden. Ik moet oppassen dat mijn grijsgedraaide plaat niet helemaal stuk draait.

      • RLMertens zegt:

        @Somers. Hr.Somers zegt; -27/3 ‘er natuurlijk ook de verhalen van Nederlanders, die in het verleden verrader(!)lijk gevangen zijn genomen. (gewone gevangen Nederlanders zonder verraad buiten beschouwing gelaten, toch?). Nou, en verraad was toen ‘het wapen’ van de PID om de ‘rust in de kolonie te waarborgen’. Iedereen verried, tegen beloning, iedereen! -Geen crisis in 1926? Waarom dan die opstanden? Vanwege rust en orde, tevredenheid bij de Inlanders over hun beloningen? Dat zij bij de PKI steun/gehoor kregen is toch vanzelf sprekend? Bij wie anders, om hun ontevredenheid te uiten?
        Echt geen saaie boel in die tijd.

  10. Robert Fermin zegt:

    Surya heeft gelijk, het is kepala besar niet besar kepala, mijn vader was de kepala besar van de onderneming, mooi woord, Om de verschillende meeningen tegemoet te komen kan ik alleen zeggen,”Dass war einmahl und komt nie wieder” Leuk om van andere talen te stelen, men zegt dat in 10 jaar er geen puur Hollands meer zal bestaan door al het techniesch Amerikaans slang door internet en muziek enz. Suda, selamat jalan my friends.

  11. Surya Atmadja zegt:

    Jan A. Somers zegt:
    28 maart 2015 om 12:08 pm
    Even twee voorbeelden die bij mij opkwamen:
    Banda-archipel: Admiraal Verhoeff landde op 19 april bij Lontor.
    ======================================
    Dat was de aanleiding tot het bijna uitmoorden van de Bandanezen door J.P.C.
    Als we terug gingen naar pan froeher is JUIST de Nederlanders staan bekend als bedriegers , begonnen met JPC
    De juiste tekst /bron moet ik even opzoeken(beloofd !) in mijn boekoe pinter, heb ooit in I4E over JPC geschreven in een topic.
    Mijn landgenoten hebben een gezegde : “Seperti Belanda minta tanah “.
    Zoals Nederlanders die een stuk stond willen bemachtigen, begonnen met het huren van een stuk grond voor een lodji/factorij ( JPC en de coninck van Jacatra) tot uiteindelijk bijna heelNusantara met list/bedrog en wapengeweld werd onderworpen.

    terima kasih.

    • eppeson marawasin zegt:

      @Pak Surya Atmadja zegt: 29 maart 2015 om 11:32 am terima kasih.@

      — Ik denk wel dat het terecht is aan het adres van JPC, Er zijn er ook die niet verder terug willen in de geschiedenis dan 17 augustus 1945. Alsof geschiedenis slechts één mensenleven lang duurt. Kortzichtig, maar moet kunnen.

      e.m.

      • Surya Atmadja zegt:

        @ Pak E.M
        Van af het begin ( JPC) was het bij de Indoneiers( toen Bantammers, Molukkers etc) bekend hoe onbetrouwbaar de Nederlanders zijn .
        Dus toen Pak Jan over Banda, en Jacatra schreef, ben ik hem dankbaar over de geboden kans .
        Het aankleden opzeggen(“verkrachten”) van Linggardjati, zelfs tot en met de stiekeme samenwerking ? van Gen. Spoor en Westerling met communisten/Darul Islam( ONDER VOORBEHOUD !!! dat het waar is , wil niet iemand “beledigen” ) .Vraag maar hoe betrouwbaar en loyaal de Nederlanders zijn (politiek Den Haag) tegen over hun oude bondgenoten en onderdanen( Molukkers, Indische mensen etc) .
        Vergeet ook niet hoe Nederland West Irian probeerde in te palmen(resultaat RTC) .

        Terima Kasih schreef ik :
        1.door al die gekronkel , list en bedrog de uiteindelijke aard van de Nederlanders( politiek) naar voren kwam.
        En daardoor waren de Indonesiers gealarmeerd en wakker geschud , zelfs eerder dan de Sumpah Pemuda, waar vele deelvolkeren gezworen hadden voor Indonesia merdeka.
        Mijn oom (o.a lid van Jong Java en Islamieten Bond) stond mss broederlijk met Om Jo Leimena ( Jong Ambon) te keuvelen en kopi tubruk te drinken met pisang goreng.
        Ken toch ?
        2. Dat lezers de moeite nemen om mijn omong kosong verhalen te lezen.

      • RLMertens zegt:

        @marawasin.’alsof geschiedenis slechts één mensenleven lang duurt’. Echter die ene mensenleven, de 20e. eeuw was ‘onze’ Indische eeuw, die op een catastrofe wijze eindigde. Vooral door toedoen van hen, adepten/nazaten van de Vaderlandse Club,/’kolonialen’/zgn.Indië specialisten ed. tegenover hen, die de ethische lijn voorstonden. Koloniale nazaten/aanhangers, die nu alles proberen weg te moffelen/stoppen en zaken proberen goed te praten met verwijzingen naar gebeuren die veelal buiten het onderwerp vallen van de ‘dekolonisatie’. Een dekolonisatie oorlog , die meer dan honderd duizenden slachtoffers heeft gekost. Nog meer slachtoffers dan de Duitse en Japanse oorlog aan Nederlanders heeft gekost! Inderdaad, wij werden toen geregeerd door stupide kortzichtige politici! (zoals ergens op deze site ook al is opgemerkt).Helaas.

      • eppeson marawasin zegt:

        Dag heer Mertens, zo beleeft u uw eigen geschiedenis. Geen probleem toch ! Moet kunnen.
        Anderen doen dat weer op hun manier. Zoals hieronder in een drietal YouTube-footages. Het staat daarbij iedereen vrij om er wat van te vinden, als hij atau zij het mij maar niet opdringt, laat staan oplegt.

        e.m.

      • eppeson marawasin zegt:

        e.m.

      • eppeson marawasin zegt:

        e.m.

      • Jan A. Somers zegt:

        “dankbaar over de geboden kans” Van mij krijgt iedereen alle kansen bij te dragen aan het aandragen van feiten en feitjes uit de geschiedenis. Maar dan wel zoveel als mogelijk uit oorspronkelijke rapportages van gebeurtenissen. Zo las ik ergens pas nog over 240.000 Indonesische slachtoffers. Dat is erg veel. En van vroeger op Banda tienduizenden. Waar kan ik die tellingen vinden? Maar ik steek dan ook de hand in eigen boezem. Niemand heeft zich nog aangemeld een verantwoorde telling/schatting te maken van de bersiapslachtoffers. In Indonesië weten ze hier niet van af. In Nederland is het handig veel nullen te hebben, daarmee kun je bewijzen dat de Indonesiërs slechte mensen zijn. Ja, we zijn allemaal maar mensen. En de Engelsen hebben Soerabaja plat gebombardeerd. Oh!

  12. Surya Atmadja zegt:

    Jan A. Somers zegt:
    29 maart 2015 om 4:38 pm
    Maar dan wel zoveel als mogelijk uit oorspronkelijke rapportages van gebeurtenissen. Zo las ik ergens pas nog over 240.000 Indonesische slachtoffers. Dat is erg veel.
    ============================================
    Maar dat zijn mambo jambo verhalen , zonder onderbouwing .
    Zoals de 40.000 Celebes cijfers .
    Maar dat weet iedereen ,toch ? Zelfs mijn landgenoten die een beetje kunnen tellen en moeite deden om in te lezen weten ook dat het in de duizenden liggen i.p.v tientallen duizend.
    En toch hebben de Nederlanders (politiek=jullie regering) het niet slim aangepakt, eerst formeel afwijzen tot dat de rechters iets anders beslisten.
    Dus om de 20.000 of zelfs 30.000 bersiap slachtoffers te kunnen claimen moet men ook met bewijzen komen, terwijl hun eigen historici en instanties andere cijfers hebben.
    Ook de materiele schade , dat moet men bij de rechter aannemelijk maken en met bewijzen onderbouwen.
    Ben altijd een voorstander geweest om het bij de rechter (Indonesisch of Nederlands ) aan te zwengelen.

  13. Surya Atmadja zegt:

    eppeson marawasin zegt:
    29 maart 2015 om 4:50 pm
    @Dhr. J. A. Somers zegt: 29 maart 2015 om 4:21 pm In de tijd van Soeharto handelden ze dat anders af.@
    — In één jaar worden onder Soeharto 2.000.000 (twee miljoen) Indonesiërs vermoord.
    ===============================================================
    Dat er mss 500.000 ( volgens vele Indonesische en Westerse bronnen) slachtoffers waren ( merendeel niet eens PKI leden, vaak meelopers) is nog aannemelijk te maken.
    Dat er daarna 2000.000 ( 2 miljoen ) of zelfs meer slachtoffers waren is moeilijk te volgen .
    Want dat zal ongeveer 40-60% van de geregistreerde PKI leden zijn .

    *In het najaar van 1965 werden zes Indonesische generaals van hun bed gelicht en vermoord. … Tegen 1965 claimde de PKI 3 miljoen leden en de geaffilieerde …
    http://www.historischnieuwsblad.nl/nl/artikel/6713/de-indonesische-coup-van-1965.html

    http://www.contradictie.nl/1965cc/archive/2005/12/051218JomaNL.html

    De probleem is dat naast de revisionisten(!) ook een hele generatie Indonesiers die direct/indirect de omwenteling van 1965 hadden meegemaakt.
    Ik zat toen bij de SMA-N VII Jakarta /Gambir , examenklas 1965 . verder kan en wil ik geen omong kosong verhalen geven .

    • Jan A. Somers zegt:

      Ik geloof niet in zulke getallen. Ik dacht wel dat het gaat om twee groepen: Een groep die verbannen werd op grond van de oude, nog bestaande Exorbitante rechten van de Gouverneur-Generaal, en een grotere(?) groep die onder een soort bersiap is vermoord.Meer weet ik niet, en die getallen komen mij wel wat onwaarschijnlijk voor.

      • Surya Atmadja zegt:

        Jan A. Somers zegt:
        30 maart 2015 om 12:03 pm
        Ik geloof niet in zulke getallen.
        ===========================================
        Ik ook niet , en toch zijn er mensen, zelfs historici die met cijfers gaan toveren.
        Oya, ik heb nog geen tijd om naar de buku pinter te kijken .
        Formeel heeft iemand van een onderzoek commissie tegen Soekarno of Soeharto gezegd, het is van af 78 of 87.000 slachtoffers (kennelijk hebben ze geteld) tot en met …. 100.000 of 200.000 .Buitenlandse bronnen zeggen tot ongeveer 500.000.
        Wat wel zeker is dat JPC met list en bedrog die arme “inlanders”had “besodemieterd” .

  14. Ælle zegt:

    Kompas, een serieuze, gerespecteerde krant, suggereert dat magie de reden was om de staf 181 jaar geleden aan gouverneur-generaal Baud te overhandigen. De Javanen wilden de Nederlanders betoveren: via de magische staf probeerden zij ‘de Nederlanders hun kracht af te nemen’, schrijft de krant. Dat is voor Indonesiërs niet zo raar als het lijkt. Magie speelt een grote rol in hun leven, tot op de dag van vandaag. Zelfs presidenten hebben er last van.

    Mij is vanuit het geloof geleerd niets in welke vorm dan ook, hetzij geschenken, zelfs tweedehandse meubels of antiek, hoe onbenullig of juist heel kostbaar, afkomstig van spiritisten en magiërs in huis te halen. Ik moet trouwens mijn zus nog waarschuwen voor de geërfde djimat van oma, die haar ellende heeft gebracht. De tegenspoed is al op gang gebracht…
    Nederland zou al de meegenomen of gestolen demonische troep uit Indië moeten teruggeven en dan kijken wat er gebeurt. Er rust geen zegen op om het te behouden. Ik ben er schuldig aan dat ik ooit 5 krissen schonk aan een museum om er zelf vanaf te zijn.

    • Surya Atmadja zegt:

      Ælle zegt:
      30 maart 2015 om 4:35 am
      Kompas, een serieuze, gerespecteerde krant, suggereert dat magie de reden was om de staf 181 jaar geleden aan gouverneur-generaal Baud te overhandigen.
      ==========================================================
      Kompas schreef o.a :
      Het schijnt dat de tongkat werd aangeboden aan de Nederlanders (Baud) door een Javaanse prinsi Pangeran Adipati Notoprojo. Hij was de kleinzoon van de vrouwelijke commandant van de vrouwenafdeling van Diponegoro(Nyi Ageng Serang.)
      Notoprojo was een politieke medestander van de Nederlanders (!), hij had ook invloed gehad bij de overgave van de bekende commandant van Diponegoro , Ali Basah SENTOT Prawirodirdjo , op 16 oktober 1829.

      Het is terecht dat de nakomelingen van Baud kon zeggen dat het geen geroofde tongkat was , wel was de oorsprong niet echt kosjer .

      Hoe dan ook zijn de Indonesiers dankbaar dat de nakomelingen van Baud vrijwillig terug geven, bij deze terima kasih banyak.

      • Ælle zegt:

        Surya Atmadja zegt:
        30 maart 2015 om 9:01 am
        (dat) Ælle zegt:
        30 maart 2015 om 4:35 am
        Kompas, een serieuze, gerespecteerde krant, suggereert dat magie de reden was om de staf 181 jaar geleden aan gouverneur-generaal Baud te overhandigen.

        Pardon, bovenstaande alinea heb ik niet geschreven, slechts aangehaald.
        Volkskrantcorrespondent Michel Maas legt uit waarom en Lidy Nicolasen reconstrueert hoe de staf uiteindelijk kon terugkeren naar Indonesië. Zie Opwinding rond de (Tongkat =) Staf van Prins Diponegoro
        Geplaatst op 25 maart 2015

        Kompas zegt in BI: Jumat= Vrijdag, 6 Februari 2015 | 15:40 WIB (=Waktu Indonesia Barat – Western Indonesian Time)
        http://regional.kompas.com/read/2015/02/06/1540001/Tongkat.Pusaka.Diponegoro.Dikembalikan.ke.Indonesia

  15. Ælle zegt:

    Nog een krantebericht over de inmiddels beroemde tongkat van Prins Diponegoro en Baron Baud.
    http://www.jawapos.com/baca/artikel/12584/tongkat-pangeran-diponegoro-dikembalikan-ke-indonesia

    • Surya Atmadja zegt:

      @Ælle , dat heb ik al lang begrepen , je hebt alleen door gegeven.
      Moet toch glimlachen over de naam KACUNG . (jawa pos).
      Ik zoek al jaren naar een Sundanese keris als het kan Kujang (zie google).
      Thuis heb ik 4 stuks waarvan 1 van mijn grootvader.
      Een paar jaar geleden kocht ik op ebay 2 kerissen met Tangguh Pajajaran /Galuh (West Java) uit Yogya .
      Werd eerst bij mijn broer in Jakarta gedeponeerd voordat ze naar Amsterdam gestuurd worden.
      De eerste nacht ging het mis , personeel zag een enge Genderuwo verschijning in huis
      Zij huilen v.d angst , iedereen in paniek . Kreeg telefoontje uit Jkt.
      Bleek dat beide kerissen (een paar bewoners/penunggu) hadden.
      De ene kan schoongemaakt worden door orang pinter, de andere moeilijk want voordat de keris door de MPU gesmeden werd (honderden jaren geleden) , had de metaal al een bewoner.
      Believe it or not, het gebeurt in 2010(?) .
      Dus de keris werd terug gebracht a.d verkoper , met aftrek van “onkosten”etc.

      Pikant detail is dat vele kerissen vaak geroofde spullen zijn die per ongeluk meegingen naar Nederland in de ransels van oud KNIL-ers.
      Zie Aceh oorlog, puputan Bali, en de schatten van Lombok , Gowa etc.
      Je hebt soms juwelen van kerissen die niet meer te vinden zijn in Indonesia.

  16. Ælle zegt:

    http://hardware.theoldman.com/news/74/22/Special_Nationale_Krissendag_
    Ik kan mezelf niet terugvinden in het aanspreken van krissen met eretitels. U wel?
    Enkele gedragsregels of “adat” omtrent de kris zijn:
    -Nooit op de grond leggen -Nooit “zomaar” uit de schede trekken -Nooit liggend of zittend met de voeten naar een kris wijzen -Nooit over een kris heen stappen -Nooit het lemmet aanraken
    -Hogere krissen horen links van lagere kris te hangen
    Uit beleefdheid kan een kris indirect met eretitels aangesproken, zoals “kyahi” (eerbiedwaardige, Java) en “kedutan” (gordelsierraad, Bali).
    Ik wens in het geheel NIETS met krissen, Aziatische of andere wapens of wat dan ook te maken te hebben.

  17. eppeson marawasin zegt:

    Iemand schreef ‘het onderwerp is verraad’. In mijn ogen hieronder het verraad van een eminent historicus.

    Met zijn directe bazen Minister van Onderwijs Arie Pais en premier Dries van Agt was afgesproken een uiterst zorgvuldige procedure in acht te nemen.

    Het was echter diens echtgenote(!) mevrouw De Jong, die in een telefoongesprek met een familielid in het Noorden van het land terloops de vraag liet vallen of ze weet hadden van het gegeven, dat CDA-fractieleider in de 2e Kamer, Willem Aantjes in WO II lid was geweest van de WAFFEN SS.

    Amper had mevrouw De Jong de telefoon neergelegd of haar vraag lag al op de burelen van de redactie van Het Nieuwsblad van het Noorden. Nadat deze krant, na bevestiging, op de ochtend van 6 november 1978 het nieuws wereldkundig had gemaakt, zag Dr L. de Jong zich genoodzaakt diezelfde avond een TV-persconferentie te geven. Het werd een avond waarop Dr. Lou de Jong in plaats van zich als een ware wetenschapper/historicus te presenteren, zichzelf opwierp als de openbare aanklager en gelijk een Inquisiteur de val van CDA-fractieleider Willem Aantjes inleidde door hem ten overstaan van heel het land genadeloos aan de schandpaal te nagelen.

    Achteraf bleek de eminente historicus de plank flink te hebben misgeslagen; een diskwalificatie van zijn gezag als wetenschapper en historicus. Hij schijnt dat later te hebben toegegeven, maar ja toen was het leed reeds geschied. Net zoiets als onder ex-president Soeharto, die om in de Islamitische hemel te kunnen geraken zijn excuses heeft gemaakt. Maar ja, toen had hij reeds op 1 jaar tijd 2.000.000 onschuldige Indonesiërs laten vermoorden; ongeveer 10x meer dan in 350 jaar Europese betrekkingen.

    Ik kom op dit historisch feit van 37 jaar geleden, omdat het vandaag precies een jaar geleden is dat de inmiddels 92-jarige mr. Willem Aantjes een paginagroot interview had in het AD van 5 april 2014, editie stad & en regio met journalist Martijn Verwaaijen. Daaruit slechts het volgende geciteerd:

    [CITAAT]
    MV: ‘De naam van politicus Aantjes is onlosmakelijk verbonden met het lidmaatschap van de Germaanse SS in de Tweede Wereldoorlog.’

    WA: “Ik heb de goede zaak niet geschaad en de foute niet gediend. Ik ben naar Duitsland gegaan omdat ik vrijgezel was. Als ik niet zou gaan, moest een huisvader. Daar werd ik later op afgerekend. Ik heb onvoldoende beseft dat ik als politicus kwetsbaar ben. Maar ik ben wel gerehabiliteerd, ook al moest ik mij terugtrekken uit de politiek. Ik vind het nog steeds vreselijk dat ik hierdoor onverhoeds ten val kwam. Ik was net een jaar fractievoorzitter van het CDA in de Tweede Kamer, was bezig een sociaal gekleurde visie door te voeren, maar dat is dus abrupt afgebroken. Veel wil er verder niet over zeggen, maar ik heb de kwetsbaarheid onderschat, een ernstige politieke fout.”

    [EINDE citaat]
    De scheve schaats annex uitglijder van Dr Lou de Jong heeft de oud CDA-fractieleider zijn hele verdere maatschappelijke carrière blijvend achtervolgd. De eerste kon het zich op een bepaald moment allemaal niet meer herinneren. Ik maak me sterk dat de gereformeerde bonder zijn joodse gesel nadien zalig heeft verklaard …

    e.m.

    • eppeson marawasin zegt:

      P.S. Over verraad gesproken:

      “VROLIJK PASEN” semoea allemaal y‘all …

      e.m.

    • masrob zegt:

      Maar het is toch Aantjes zélf geweest die decennia lang zweeg over hoe hij lid werd van de SS. Niet zijn lidmaatschap zelf, maar zijn lange zwijgen kan hem zeker worden nagedragen.

      • eppeson marawasin zegt:

        Zeker Mas Rob, maar dat wordt dan een geheel andere discussie. Eén van meer ethisch/filosofische aard. Dr Lou de Jong pleegde verraad aan ZIJN gezag van wetenschapper en historicus.

        e.m.

      • masrob zegt:

        Daar ben ik het wel mee eens.

  18. Surya Atmadja zegt:

    “Maar ja, toen had hij reeds op 1 jaar tijd 2.000.000 onschuldige Indonesiërs laten vermoorden; ongeveer 10x meer dan in 350 jaar Europese betrekkingen.”
    =============================================================
    Alweer ?
    Stoute jongens zijn de Indonesiers.

    • eppeson marawasin zegt:

      Tja, mooier kan ik HET niet maken.

      Ik kan er verder ook niets aan doen dat na de Soevereiniteitsoverdracht IndonesIërs een geheel eigen invulling gaven aan ‘eigen volk eerst’.

      e.m.

    • Jan A. Somers zegt:

      Over al die nullen moet je niet met mij in discussie gaan, maar het waren er inderdaad erg veel. Dat is de Nederlanders nooit gelukt.

      • RLMertens zegt:

        @Somers. ”over die nullen….Dat is de Nederlanders nooit gelukt.’ Een kenmerkend antwoord. Ingetogen voldoening?

  19. Wal Suparmo zegt:

    De van minder historishe waarde , invergeijking met de KRIS van Diponegoro, wordt niet door de Hollande regering teruf geven.Maar wel een van minderwaarde Buginese BATIK van een gesloten museum in Holland,had P.M.Rutte mret groot gebaar ,als lokaas aan President Jokowi overhandigd.

Laat een reactie achter op eppeson marawasin Reactie annuleren

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s