Nabestaanden van slachtoffers van Nederlands militair geweld in Indonesië verzetten zich tegen het Nederlandse staatsbezoek aan dat land volgende maand. Koning Willem-Alexander en koningin Máxima zijn wat hen betreft niet welkom zolang Nederland niet juridisch erkent dat Indonesië op 17 augustus 1945 onafhankelijk werd.
Dat staat in een brief van vijf nabestaanden en erfgenamen van slachtoffers van de Nederlandse militaire acties in Indonesië in de periode 1945-1949. De brief is gericht aan de koning en gestuurd aan de Nederlandse ambassade in Jakarta en de Indonesische president Joko Widodo.
Willem-Alexander en Maxima tijdens hun bezoek aan India, 2019.
Ook eisen ze dat de koning excuses aanbiedt voor mensenrechtenschendingen die door Nederland in Indonesië zijn gepleegd en een “onmiddellijke en rechtvaardige afrekening van de schadevergoeding aan de slachtoffers.”
Verschil van vier jaar
De Nederlandse kolonie Nederland-Indië werd in de Tweede Wereldoorlog door Japan bezet. Twee dagen na de Japanse capitulatie riep de Indonesische onafhankelijkheidsstrijder Soekarno de onafhankelijkheid uit. Dat was op 17 augustus 1945.
Nederland probeerde met veel militair geweld het gezag in de voormalige kolonie te herstellen, maar moest dat vier jaar later onder grote internationale druk opgeven. Op 27 december 1949 droeg het de soevereiniteit over aan de regering van Soekarno. Dat geldt tot de dag van vandaag als de dag dat Nederland de onafhankelijkheid van Indonesië erkende.
Toenmalig minister van Buitenlandse Zaken Ben Bot zei in 2005 wel dat Nederland de onafhankelijkheidsdatum van 17 augustus 1945 “politiek en moreel accepteert”. Ook betuigde hij spijt voor het leed dat Nederland Indonesiërs in de periode 1945-1949 heeft aangedaan, toen het zijn gezag met militaire middelen probeerde te herstellen. Nederland bevond zich “aan de verkeerde kant van de geschiedenis”, zei Bot.
Schadevergoeding
De opstellers van de brief aan de koning worden gesteund door het Comité Nederlandse Ereschulden. Dat zet zich in voor een schadevergoeding voor de nabestaanden en erfgenamen van slachtoffers van mensenrechtenschendingen door Nederlandse militairen.
Als Nederland de datum van 17 augustus 1945 erkent, zal het een grote schadevergoeding moeten betalen, omdat het dan erkent dat het tussen 1945 en 1949 een soevereine staat heeft aangevallen, zegt voorzitter Jeffry Pondaag.
Of Pondaag gelijk heeft is de vraag. Volkenrechtelijk gezien is een land pas onafhankelijk als dat ook door anderen landen wordt erkend. In het geval van Indonesië hebben de meeste landen en ook de VN dat pas in 1949 gedaan.
Diepgaand onderzoek
Het kabinet besloot in 2016 om een diepgaand onderzoek in te stellen naar het Nederlandse geweld tijdens de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd.
Aanleiding voor dat besluit was het boek De Brandende kampongs van Generaal Spoor van historicus Rémy Limpach. Hij toonde aan dat de Nederlandse krijgsmacht zich te buiten was gegaan aan structureel massaal geweld tegen de bevolking. Naar aanleiding daarvan heeft Nederland een vervolgonderzoek ingesteld. De nabestaanden hebben daar geen vertrouwen in.
Dit artikel verscheen eerder op de website van de NOS, 5 februari 2020.
Java Post 
Indonesia is meer dan Java alleen .
Kennelijk willen sommigen nog altijd geld zien en proberen zij deze aanleiding aan te grijpen om centen te krijgen.Volgens mij is dat eigenlijk het enige doel.
Schei daar toch mee uit en wees blij dat het koningspaar daar op staatsbezoek komt,waartoe zij zijn uitgenodigd.
Hallo, en wat hebben de Indonesiërs op hun geweten? daar wordt niet over gesproken.
De wel bekende Bersiap tijd!
Ook onschuldige burgers of niet soms? vragen wij ook compensatie aan de Indonesische regering soms?
Houdt op met die flauwekul, steek je had eerst in eigen boezem.
What about the Bersiap! Na de capitulatie van Japan werden wij in Struyswijk Gevangenis kamp in Batavia beschoten en moesten we in het kamp blijven. Enkele vrouwen die toch even eruit wilden hebben het niet overleefd!
U heeft volledig gelijk. De nabestaanden van de slachtoffers van de KNIL militairen hebben het er zelf naar gemaakt. Of hebben ze zelf nooit gehoord wat hun families met de bambu roentjings hebben gedaan? Hoop dat Nl zo verstandig is om het koningspaar te beschermen tegen de nieuwe permuda’s
meneer R. Geenen,
ik snap niet wat u bedoeld met de nabestaanden van de slachtoffers van de KNIL militairen hebben het er zelf naar gemaakt?
De pemuda:s waren de gene met bambu roentjing en de slachtoffers waren onschuldige vrouwen van Indische afkomst{dus geen Indonesische vrouwen}. maar ook kinderen en oude Indische mannen. kortom weerloze burgers.
heeft niks met de KNIL te maken.
mijn oom kwam terug uit het jappen kamp, en vond zijn hele gezin afgeslacht.
maar dat is in het verleden gebeurd en wij hebben het ermee moeten dealen als familie.
Triest maar als ik lees dat de nabestaanden zo iets gaan doen, terwijl ons Konings paar een vriendschappelijk bezoek wil af leggen, Kan ik mijn mond ook niet meer stil houden snapt u?
@ik snap niet wat u bedoeld met de nabestaanden van de slachtoffers van de KNIL militairen hebben het er zelf naar gemaakt?@
Begrijpelijk, dat u het niet snap. Mijn fout. Het waren de nakomelingen van de permuda’s en beslist niet van de KNIL.
Ben blijkbaar met teveel artikelen bezig.
Vraagje: familie van “ome Geenen” uit Rotterdam, die een maat was van mijn vader Hus Husmans?
@Vraagje: familie van “ome Geenen” uit Rotterdam@
U bedoelt Max Geenen? Ja een neef.
@JeannetteKohler; ‘what about bersiap etc.’- Ik denk, dat u (en velen) het nog steeds niet er bewust van zijn, wat het Indonesische volk er toe bewoog in opstand te komen. Na 3 eeuwen bezetting(!) en een Japanse periode van gedrild zijn, slavenwerk (remoesjah’s), hongersnood,eind ’44 (nadat verliezende Japan alles heeft geconfisqueerd; ca 1 miljoen stierven) Waarom/waardoor denkt u dat bersiap is ontstaan? Gevolg heeft altijd een oorzaak. Niets komt/gebeurd zomaar vanzelf. Dus ook niet zomaar het beschieten van kampen.
Bedankt Mhr. Mertens. U heeft het meer dan eens geschreven, maar niemand wil er iets van weten, of erover horen. Alles aan dovemans oren gezegd.
Niet alleen het Indonesische volk meneer Mertens, ook de Indische Nederlander en de Nederlanders die in het Jappen kamp zaten waren uitgemergeld. en dat Het Indonesische volk hun vrijheid wil snap ik best.
Maar moet je dan alles wat Nederlands is, of wat ze ook zeggen andjing blanda { het Indische volk} de nek omdraaien?
Wat schiet je daar mee op? Gruwelijk heden zijn er gepleegd tegen de Indische Nederlanders tot de dood toe.
En maar in de doofpot stoppen, is niet gebeurd toch!
Hebben de Indo,s allemaal verzonnen.
@EefStralendorff; ‘de nek omdraaien etc.?’- Bij die vraag; het waarom/waardoor opzoeken/ willen weten is wat u moet doen.
Ik ben een nazaat van een marinier die alles van dichtbij heeft meegemaakt. Bevrijdt uit Nakon Nhajok. 3 weken ziekenhuis , 3 weken training in Conchuri door majoor Barnes. 6 weken na zijn bevrijding operationeel op Oost Java. De verschrikkingen die mensen elkaar aandoen is niet te beschrijven. Heden zie je dat terug. Mijn vader heeft nooit gesproken wat hij aantrof. Zijn huis op de Babadanweg gerampokt. Zijn vrouw en kind verdwenen .Niet te praten wat de groep mariniers aantrof. Zelf heb ik twee boeken met getuigeverklaringen van de overlevende slachtoffers. Ik kan indenken dat “slachtoffers” van de naoorlogse periode geld willen zien, in het verleden is de overheid te snel geweest met uitkeringen (rawa gedeh). Nu zijn er weer anderen die geld willen zien. De reclame blokken staan stijf van zielige verhalen om geld uit je zak te kloppen. Zo classificeer ik deze roep om genoegdoening. Dus stoppen met die onzin. Laat men eerst goed de geschiedenis leren en dan oordelen. Nederland heeft juist gehandeld in de periode 1945 1950. Ik heb bewondering voor de militairen die gedaan hebben wat ze moesten doen. Ik ben trots op ze.
@Jean-Louis; ‘Nederland heeft juist gehandeld etc.’- O ja? Waaruit blijkt dat dan? Uit de door onze rechters( te snel) bepaalde uitkeringen aan de Indonesische slachtoffers? U heeft eerst goed deze geschiedenis bestudeert? Waardoor u zo trots bent geworden?
Meneer Mertens . Ik begrijp uw reactie. De geschiedenis heb ik goed bestudeert. De geschiedenis wordt zo uitgelegd voor degene die er voordeel uit kan halen. En rechters handelen ernaar. Zoals ik als schreef was mijn vader al ingezet begin Oktober 1945 op Oost Java. Dat wordt ontkent. Wat ik weet heb ik van betrokken militairen vernomen en van slachtoffers zelf. Er zijn aan beide kanten handelingen gepleegd die niet door de beugel kunnen. Dat moet worden meegenomen in de visie die men heeft over die periode. Nogmaals ik heb waardering en ben trots op de militairen die onder druk van de overheid recht en orde moesten brengen. Waar ik me aan stoor is dat de geschiedenis bewust verkeerd wordt uitgelegd, bv. Nederland is ruim 300 jaar een koloniale macht geweest. Leer de geschiedenis en weet dat het niet waar is. Kolonisatie begint pas in 1800.
@Jean-Louis; ‘recht en orde etc.’- Volgens de onze propaganda. Indië moest weer bezet(!) worden. -Indië was helemaal geen(!) kolonie (=nederzetting/handelspost: in het beging) zoals ook Nederland in nazi tijd geen kolonie van Duitsland was. De chaos/bersiap okt.’45 is door ons: geen merdeka, Soekarno voor het tribunaal etc. uitgelokt. In de verwachting dat de Britten deze revolte zouden neerslaan. Deze weigerden en vertrokken. * Dat ‘recht en orde’; is nou precies wat u zegt; ‘uitgelegd voor degene, die er het voordeel uit kan halen’; nl.volksmisleiding. Met als slot; een blamerend einde; onze driekleur werd te Batavia, 27/12’49 gestreken; uitgefloten en uitgejoeld door duizenden Indonesiërs. Alles voor niets!
Een mondvol domme opmerkingen.
@Jan A. Somers zegt: 9 februari 2020 om 1:14 pm@
— Wanneer men zijn ‘eigen gelijk’ eenmaal ‘heilig’ heeft verklaard en historische feiten er niet meer toe doen, dan is ruimte voor tegenargumenten een ‘no go area’ geworden; zelfs voor ‘nuanceringen’.
Tja, dan kun je je vrij voelen ‘onzin’ te beweren!
Op het eindexamen HBS heette zoiets: vertaal in goed Nederlands.
@ Jan A. Somers zegt: 9 februari 2020 om 4:04 pm Op het eindexamen HBS heette zoiets: vertaal in goed Nederlands.@
@@Volgens de onze propaganda. Indië moest weer bezet(!) worden. -Indië was helemaal geen(!) kolonie (=nederzetting/handelspost: in het beging) zoals ook Nederland in nazi tijd geen kolonie van Duitsland was.@@
— Nederlands Indië maakte onderdeel uit van het Konikrijk de Nederlanden, of je dat nu leuk vindt of niet.
@@De chaos/bersiap okt.’45 is door ons: geen merdeka, Soekarno voor het tribunaal etc. uitgelokt. In de verwachting dat de Britten deze revolte zouden neerslaan.@@
— In Batavia begon de chaos onmiddellijk na het bekend worden van de Japanse capitulatie. De eerste slachtoffers van de loslopende gangs waren de Chinezen!
De Pemoeda’s moesten op hun beurt absoluut niets weten van nationalisten die met de Japanse vijand hadden geheuld. Dat gold ook voor Soekarno en Hatta. Ze konden echter niet om die twee heen, maar vertrouwden het dan ook niet dat ze niet meteen de onafhankelijkheid wilden uitroepen, zoals Sjahrir -die niet met de Japanners collaboreerde maar zijn eigen verzetsgroep had- buiten de Japanners om wilde bewerkstelligen.
De Pemoeda’s namen geen genoegen met de weigering van de collaborateurs Hatta en Soekarno en namen het heft in eigen hand. Nadat zij de collaborateurs hadden ontvoerd en gedreigd, werd op 17 augustus 1945 op een veranda de proklamsi voorgelezen, waarvan de tweede zin, de belangrijkste. Maar toen waren er al heel wat Chinezen en met de Japanners collaborerende Indonesische bestuurders over de kling gejaagd.
Het waren Indonesische criminele gangs en de door Japanse bezetters uitgehongerde kampongbevolking -20% van de Javaanse bevolking is gedurende Japanse bezetting de hongerdood gestorven- die zich van het machtsvacuüm meester maakten. Onder normale omstandigheden een schone taak voor de politie.
@@Met als slot; een blamerend einde; onze driekleur werd te Batavia, 27/12’49 gestreken; uitgefloten en uitgejoeld door duizenden Indonesiërs. Alles voor niets!@@
— Het was eind 19e/begin 20e eeuw al duidelijk dat Nederlandse Indië op eigen zou gaan staan onderweg naar een zelfstandig staat. Het einde van het Japanse fascisme, zo omarmd door Hatta en Soekarno heeft het mogelijk wat naar voren gehaald.
@@uitgefloten en uitgejoeld door duizenden Indonesiërs.@@
— Indonesië had toen toch al een miljoenenbevolking! Nu ja, minus de 300.000 Romusha’s die door collaborateur Soekarno glimlachend een lamlendige dood zijn gestorven. Soeharto had het dus van niemand vreemd.
Is het niet zo, dat er gedurende de door u genoemde periode heel veel meer Indonesiers door eigen volk vermoord en gedood zijn?
@ dhr. Eppeson Marawasin.
Interessante informatie over Batavia/Jakarta in de Bersiap, die ik tot nu toe niet ben tegen gekomen zoals de informatie over de Chinezen in Batavia/Jakarta als eerste slachtoffers waren! Wat is daarvan de bronvermelding?
@@In Batavia begon de chaos onmiddellijk na het bekend worden van de Japanse capitulatie. De eerste slachtoffers van de loslopende gangs waren de Chinezen! @@
— Toen moest de Bersiap nog gestalte krijgen.
Bersiap gestalte krijgen in Batavia!!!!
Ik weet niet wat daaronder verstaan wordt, maar ik tel in September 1945 200 Nederlanders en gelijkgestelden onder de doden in Batavia, Oktober 197, November 151 en December 52. In totaal 600 doden, waaronder ook personen met een Chinese naam, maar die zijn sterk in de minderheid.
Ik heb ook lijstjes met namen van vermisten in Batavia . Vergelijk ik het aantal vermisten met het aantal doden dan kom ik op een verhouding van 1 dode op 2 vermisten. Vermisten zijn in Batavia veelal ontvoerd. Uit mijn gegevens blijkt dat een deel van de vermisten/ontvoerden zijn later vermoord teruggevonden. Ik ben op zoek naar gegevens over de familie Jonathan, daarvan zijn 18 leden vermist/ontvoerd.
Voor Batavia in de periode september-december 1945 alleen betekent dat 1800 doden en vermisten !!!!!!!.
Sommigen beweren dat het met de vermisten wel meevalt, maar ik weet wel beter. Eind 1945 vielen er in b.v.b. in Bandoeng 200 doden en ik weet dat er 1000 vermisten bij de Britse troepen werden opgegeven: een verhouding van 1:5. Vermist betekent ook in Bandoeng veelal vermoord.
De pemoeda’s ontvoerden mensen niet willekeurig, uit mijn gegevens blijkt dat er niet alleen in Batavia, maar ook in Bandoeng gericht ontvoerd werd.
@ dhr Jean-Louis
Ik lees voor het eerst dat meer dan 6 weken na de bevrijding een groep mariniers werd ingezet in Oost-Java.
1) Weet U misschien wie het commando had over deze groep Mariniers, wat was hun taak , waar werden ze in Oost-Java precies ingezet, met welke Britse eenheden hadden ze contact of werden ze bevoorraad?.
2) Overste Roelofsen LKOLMARNS, voor de oorlog commandant van de Marinierskazerne in Soerabaja kwam eind oktober 1945 in gezelschap van KTZ Huijer aan in Soerabaja. Heeft deze eenheid Mariniers contact gehad met deze overste der Mariniers?
3) LTZ1 De Back kwam al in September aan op Oost-Java. Eind September vertrekt hij naar Soerabaja als RAPWI-vertegenwoordiger. Heeft deze eenheid mariniers contact gehad met LTZ1 De Back?
correctie LKOLMARNS Roelofsen kwam eind september 1945 in Soerabaja aan.
Mijn vader zat bij het Marine Vendel. Lees het boek Verborgen dageraad. Mijn vader heeft nooit gesproken over deze periode. Hij is getraind door Majoor Barnes met een eenheid Gurhka. Mijn moeder vertelde mijndat mijn vader 6 weken na zijn bevrijding op Oost Java zat.
Volgens een andere marinier van dezelfde eenheid was het bevrijden van Ambarawa en Muntilan. In Muntilan zaten de gezinnen van de officieren.
@eppeson marawasin; ‘historische feiten etc.’- *Londen 24/9-1941 Ondertekening van het Atlantisch Handvest(VN); art.3 Elk volk heeft het zelfbeschikkingsrecht.
*Soerabaja 19/9-1945 de gehesen driekleur op het Oranje hotel werd tot rood/wit verscheurd.* Batavia 4/10-1945 gesprek vdPLas-Hatta; geen zelfbeschikkingsrecht= geen merdeka. Geen gesprek met Soekarno; de collaborateur. Moet voor het tribunaal etc.
* 5 en 6/10- 1945 Soekarno kondigde voedsel boycot af. – Reactie van de achterban; bersiap; boenoeh Belanda/dood aan de Hollanders.
Opmerkelijk; dat over de oorzaken van het conflict; nimmer door onze historici/kenners over de ondertekening van het Atlantisch Handvest wordt gerept! Het zelfbeschikkingsrecht;nb. de kern van die ‘politionele oorlog’! Dat uiteindelijk toch tot stand kwam. Met een blamerend slot op 27/12-1949.
” Atlantisch Handvest(VN)” Was op 14/15 augustus 1941.Ik begrijp niet dat u hier steeds op terugkomt. Bovendien bestond de VN toen nog niet, hooguit een Volkenbond die op zijn gat lag. De behandeling een week later hiervan in de Volksraad op 23 augustus 1941 gaf de Indonesische vragenstellers Soetardjo met 27 andere Indonesische leden geen reden tot nadere opmerkingen. De zaak was in behandeling. Zowel de Engelse regering als de Nederlandse regering hadden aangegeven dat gesprekken over zelfstandigheid van koloniën/overzeese gebiedsdelen waren begonnen. De oorlog kwam hiertussen, maar uiteindelijk kreeg Nederland na veel boemboem gelijk met de de instemming van de steeds dwarsliggende RI (lees TNI) met de al vóór de oorlog afgesproken koninkrijksconferentie (>RTC).
“werd tot rood/wit verscheurd.” Ach ja, een ordinaire matpartij tussen Indo- en Indonesische jongeren, die niets anders te doen hadden. Vandaar dat dit al snel over was. Denk er wel om dat de bersiap nog niet was begonnen! Het was verder rustig in de stad, Kenpeitai en PRI hadden alles redelijk op orde.
“Geen gesprek met Soekarno; de collaborateur.” Stel het u eens voor: In Nederland was een massale berechtingsoperatie bezig voor honderden collaborateurs. Met doodstraffen en executies. In die tribunalen ging het niet altijd even rechtszeker, maar verder gebeurde wel veel. Ik denk dat in Nederland de advocaten hunkerden naar een gesprek met Soekarno >: bijna 100% niet-ontvankelijkverklaringen, de hele berechtingsoperatie opgeblazen! Een gesprek met Soekarno was verder niet meer dan een beleefdheidsactie ( was al gebeurd in Batavia op 23 oktober 1945). Uiteraard geen onderhandelingen met een Soekarno, staatshoofden onderhandelen niet, net zo min als koningin Wilhelmina. (staatshoofd is onschendbaar, niet verantwoordelijk!).
” Soekarno kondigde voedsel boycot af.” Was in Soerabaja niets van te merken, baboe Soep ging zoals altijd blandja naar de pasar. En ik reed na afloop van mijn werk op de melkerij nog gewoon mijn bezorgrondes, en de dichtbijwonenden kwamen die melk nog steeds bij mij moeder ophalen.
bij het vlagincident in Soerabaja wordt er zomaar een zekere Mr. Ploegman vermoord, voorman van Kaoem Indo, die zelf zei dat hij de toekomstige burgemeester van Soerabaja zou worden. De Japanse Kempeitai, toch niet zulke lieverdjes, mogen Orde en Gezag handhaven en laten deze gebeurtenis zonder slag of stoot en ongestraft voorbij gaan. Maar kijk ik naar de symbolische betekenis van het vlagincident, dan betekent het dat de Nederlandse vlag, symbool van de Nederlands koloniaal Gezag , ook bij aanwezigheid van Japanners zomaar naar beneden mag worden gehaald en vervangen wordt door de Indonesische vlag, dat alles zonder wapengeweld van Indonesische zijde. De Indonesiers hadden het openbaar bestuur in handen, de electriciteitsvoorziening was op gang gebracht en trams reden weer. Eerst kwam ltz1 de Back voor Rapwi, daarna kol Asjes voor het DKP en even later KTZ Huijer met zijn gevolg van BB en KM maar zij slaagden niet in Nederlands Gezag te herstellen.
In Indonesische ogen kon Nederland alleen maar haar gezag herstellen dmv de Britten, zodoende had zij de legitimiteit van Haar gezag en soevereiniteit verloren. De Indonesische Nationalisten begrepen dat als zij hun Gezag wilden consolideren, zij wapens nodig hadden om dit ook met geweld te bereiken. Met ongewilde hulp van KTZ Huijer kregen de Indonesiers een arsenaal van wapens in handen. 3 Oktober werd het laatste Japanse bolwerk, het Kempeitai hoofdkwartier aangevallen , waarbij de Japanse commandant zich overgaf. Begin Oktober begon het geweld zich te richten op Nederlanders, Indo-Europeanen en Chinezen. De Bersiap was in Soerabaja begonnen. Afgezien van dd doden bij het Goebengtransport en de Simpang Club vielen er Soerabaja meer dan 200 doden. Ik heb een lijstje van vermisten of ontvoerden en vergelijk ik die met het aantal teruggevonden vermisten, dan kon ik al gauw tot een totaal aantal van meer dan 1000 slachtoffers. Ook hier moordden de Pemoeda’s niet willekeurig, er is sprake van opzet en de pemoeda’s waren georganiseerd
@JAsomers; ‘het zelfbeschikkingsrecht etc.’- Door min.Soejono vurig bepleit; aan het Indonesische volk dit recht kenbaar te maken! Na ondertekening van het Atlantisch Handvest met ‘alle uitvluchten/verdraaien’ in een HM 7 dec.1942 rede ‘vertaald’ tot ( het achterhaalde petitie Soetardjo 1936); zelfstandigheid binnen het koninkrijk. Alsof de Indonesiërs daarop zaten te wachten. Vandaar mi. de proklamsi 17 aug.1945. Het woord; zelfbeschikkingsrecht mocht niet meer door Nederlanders worden gebezigd. In de VN, opgericht 1/1-1942(!) staat hetzelfde artikel; elk volk heeft het zelfbeschikkingsrecht! Eveneens door Nederland ondertekend.
‘de driekleur verscheurd etc.’- De eerste (helden) daad tegen Nederland, wat resulteerde in samenscholingen in alle steden; Merdeka tetap! (vrijheid;vast en zeker!) Awas mata moesoh ( let op;spionnen) Het sein voor de kreet; bersiaaaaap! ( geef acht; wees paraat)
‘ niets meer dan een beleefdheid actie etc.’- Geen ‘beleefdheid voor Soekarno’ Wat dacht u, hoe de Indonesiërs dit ‘gebaar’ vonden? Hun president; voor het tribunaal? De beuk er in bij die belanda’s!
‘voedsel boycot etc.’- Uit ing. AC.Broeshart; Dagboek Soerabaja; 20/9’45 massa demonstratie in de Stadstuin. 21/9 Een Abonnees gelyncht. 29/9 de hele parachute party/Rapwi opgepakt. 1/10 vm.Paleis van Justitie/Kempetai totaal verwoest. 2/10 marinecomplex Oedjoeng/wapen arsenaal door pemoeda’s veroverd. 6/10 vliegveld Morokrembangan veroverd. 8/10 Idem marine zendstation. 11/10 Boeng Tomo kondigde een volledige voedsel boycot af! Radio Pemberontaka, Boeng Tomo zweerde; zijn haar pas te laten knippen als alle Nederlanders vernietigd zijn. – Terwijl u toen uw melk bezorg- rondes bleef fietsen?
“– Terwijl u toen uw melk bezorg- rondes bleef fietsen?” Inderdaad, ja. totdat ikzelf
omstreeks 20 oktober zelf werd opgepakt naar de Simpangclub, maar dat was geen bersiap. Tijdens dat rondfietsen (dat was levensonderhoud) heb ik slechts één keer bersiap bezig gezien. Op de andere rijbaan van de Darmoboulevard, op weg naar huis, werd een Japanner getjingtjangt. Gewoon doorfietsen, niet mee bemoeien. Ik leef nog. En het 100%.Indonesische personeel van de melkerij werkte normaal door. En baboe Soep ook. En honger hebben we niet geleden. Sorry, ik kan niet zieliger zijn.
“20/9’45 massa demonstratie in de Stadstuin.” Ja, de PRI (geen bersiap!) had willen demonstreren in de binnenstad. De Kenpeitai zag dat niet zo zitten (de tram moest toch ook nog kunnen blijver rijden?) en verwees de aanvragers naar de stadstuin. Dat is een soort Malieveld in het klein.
Dhr Somers past niet in Soerabaja in het profiel van Bersiapslachtoffers. Zijn verhaal is persoonlijk en geldt alleen voor hem, heeft geen algemene betekenis. Hij is vòòr 20 Oktober opgepakt, hoogst waarschijnlijk op basis van verhalen van andere overlevenden van de Bersiap op of vòòr 17 Oktober.?
Volgens mijn gegevens vielen er meer dan 300 doden in Soerabaja. Op basis van lijstjes van vermiste , vaak ontvoerde personen personen zijn in totaal meer dan 1000 personen in de maanden September-Oktober-November en December 1945 het slachtoffer van de Bersiap geworden, met of zonder melkwijk. Deze mensen werden niet toevallig mar gericht en doelbewust vermoord.
Indonesische autoriteiten besloten op 15 Oktober 1945 Nederlandse en Indo-Europeanen op te pakken en in de Werfstraatgevangenis op te sluiten , De actie was goed georganiseerd en bij razzia’s werden meer dan 3500 personen opgepakt, waarvan minder dan de helft langs de Simpang Club gevoerd werden. Ook de Amerikaanse historicus gaat ervan uit dat het gevestigde volkstribunaal (olv Bung Tomo PvdB) van bovenaf georganiseerd was. Het was niet de enige Volksrechtbank dat in die tijd in Soerabaja opereerde. Op een gegeven moment werden de Werfstraatgeinterneerden als gegijzelden aangemerkt.
“Mr. Ploegman vermoord, voorman van Kaoem Indo,” De heer Ploegman was daar niet in zijn functie bij Kaoem Indo. Hij was ook lid van het Sociaal Contact Comité dat in vergadering was in het Oranje Hotel. Dat Komite Kontak Sosial was op 27 augustus opgericht door uit de kampen teruggekeerde Nederlanders. (de samenstelling van dat comité heb ik al eerder hier vermeld, gewoon lezen!). Hij en enkele anderen wilde bemiddelden in die knokpartij buiten.
“Kempeitai, toch niet zulke lieverdjes, mogen Orde en Gezag handhaven en laten deze gebeurtenis zonder slag of stoot en ongestraft voorbij gaan.” Die Kenpeitai was gewoon wat wij hier kennen als militaire politie. Die ‘niet zulke lieverdjes’ was daar een afdeling van, een soort contraspionage. Ik ken die rechercheurs heel goed! (u niet!). Deze MP had inderdaad de opdracht van SEAC orde en rust te handhaven, het tijdelijk gezag uit te oefenen. In die functie waren ze in een kwartiertje klaar met die matpartij bij het Oranjehotel. En een volgende grote demonstratie daar te verbieden.(lieten dus niet deze gebeurtenis zonder slag of stoot en ongestraft voorbij gaan’).
“ook bij aanwezigheid van Japanners zomaar naar beneden mag worden gehaald” De Japanners hadden verboden Nederlandse vlaggen te hijsen, leverde voor hun alleen maar problemen op.
“maar zij slaagden niet in Nederlands Gezag te herstellen.”Was ook niet de bedoeling. Het Nederlandse gezag was tijdelijk in handen van SEAC (zie conferentie Potsdam). En zolang SEAC zich aan die verplichting niet kon houden, in handen van de Japanners. Die dat goed deden. Hetzelfde gold overigens ook voor Frans Indo-China!
“3 Oktober werd het laatste Japanse bolwerk, het Kempeitai hoofdkwartier aangevallen , waarbij de Japanse commandant zich overgaf. Begin Oktober begon het geweld zich te richten op Nederlanders, Indo-Europeanen en Chinezen. De Bersiap was in Soerabaja begonnen.” De Kenpeitai werd op 1 oktober bestormd en veroverd. Na de stomme ingreep van Huyer op 23 september kreeg hij van Patterson op 29 september de opdracht de overname van Soerabaja door de Britten voor te bereiden. Nog diezelfde avond begon in Soerabaja de bersiap.
“Dhr Somers past niet in Soerabaja in het profiel van Bersiapslachtoffers.”Hè hè, eindelijk mezelf. Ik ben ook nooit bersiapslachtoffer geweest, net zo min als de meeste Soerabajanen. Daar had de redactie van de Volkskrant ook moeite mee, om mij als slachtoffer te profileren tegenover Hario Kecik als dader.
“waarschijnlijk op basis van verhalen van andere overlevenden van de Bersiap” U weet veel meer dan ik over mijzelf! 15 augustus was ‘bloody Monday’, het begin van de Simpangclubaffaire, Ik op de laatste dag, 20 oktober. Maar dat zal wel niet waar zijn? Tevens mijn eerste dag van de Werfstraatgeschiedenis.
“De actie was goed georganiseerd” Het was dan ook geen onderdeel van de bersiap. In de Werfstraat was het rustig, met de vooroorlogse bewaarders.
Volgende keer verder, u houdt mij wel druk bezig met al die onzin.
Wat is onzin?
Dat Komite Kontak Social kwam weliswaar 27 Augustus bijeen en werd daarna door de Japanners op een dood spoor gezet, niks geen Nederlands kontaktorgaan, tussen wie of wat eigenlijk? Door wie of wat waren die erkend anders dan zichzelf?
De Australische onderzoeker Palmosc trouwens vertaler van het boek van Hario Kecik over Soerabaja in de periode 1945 beschrijft uit Indonesisch gezichtspunt van dag tot dag aan wat er in August tot aan November in Soerabaja gebeurde. Hij meldt niks over melkwijken. De indonesiers vertellen dat het Kempeitai 15 Oktober is bloody Monday , de jacht op Nederlanders en Indo—Europeanen (razzia’s) wordt geopend., uit mijn gegevens was het moorden op Nederlanders etc toen al lang begonnen. Dd Indonesiers geven zelf aan dat het gebouw bestormd werd en de Japanse commandant zich daarna overgaf. Punt, andere verhalen zijn nergens op gebaseerd. De Bersiap was al lang aan de gang, gewoon naar de kruizen op Kembang Kuning kijken. Dhr Somers wordt naar de Werfstraatgevangenis getransporteerd met een korte tussenstop bij de Simpang Club. . Als de gevangenis vol raakt, gaan de gevangenen naar een naar ik dacht Marine-inrichting. Mag men raden, wie zich onderv deze geinterneerden bevond.
Dhr Somers weet niet uit eigen ondervindingv wat er tussen 17 oktober en 10 november in Soerabaja gebeurde want hij zat opgesloten, of moet dat ook bediscussieerd worden.
Ik weet dat allemaal want ik onderhoud een genoeglijke correspondentie met diezelfde Dr. Francis Palmos, een Australische onderzoeker van gebeurtenisen in Soerabaja en journalist in ruste.
Hij vertelt mij interessante dingen over de gebeurtenissen in de ochtend van 10 november 1945. Ik kan nu best wel een verantwoord onderscheid maken tussen zin en onzin. Dit jaar zal het 75 jaar geleden zijn dat meer dan 3500 gegijzelden uit de Werfstraatgevagenis werden bevrijd., waard om te gedenken
PetervandenBroek; ‘van alle logica gespeend etc.’- Inderdaad. Terwijl de Nationalisten te kennen gegeven naar een merdeka, zelfs in samenwerking met Nederland(!), te werken, stelt de gg. een commissie Visman in. Welke taak beperkt bleef tot het verzamelen(!) van verschillende zienswijzen!!! Want…..eerst na de oorlog zou de regering eea. in overweging nemen!!!! * ‘over logica gesproken’ – Het Indonesische zelfbeschikkingsrecht (!); 17 aug.1945; merdeka werd pas 60 jaar na dato (2005) , bij monde van min.Bot, (eindelijk) erkend!
@JASomers; ‘ dat was geen bersiap etc.’ – Op 20/10’45 werd u opgepakt en naar de Simpang club versleept(met uw fiets!) Geen bersiap? Had uw dan geen vergunning om melk te venten?
” niks geen Nederlands kontaktorgaan, tussen wie of wat eigenlijk?” ” wie of wat eigenlijk” Had u al lang hier in Javapost kunnen lezen als een reactie van mij. Ik zal het maar weer eens herhalen, eenvoudig Nederlands, hoeft u niet begrijpend te lezen: In die tijd waren velen uit gevangenschap teruggekeerd, met RAPWI-transporten zoals mijn zus, of gewoon gebollost. Velen vielen in een zwart gat, geen familie meer te vinden, geen woongelegenheid enz. Dat Komite Kontak Sosial was bedoeld voor het geven van maatschappelijke ondersteuning. Er zaten twee Japanners in, waarvan Hisiki van de Soerabaja Sjuu Naiseiboe de voorzitter was. Verder zes Nederlanders, een Indonesiër en een Chinees. H. Kawada was van de afdeling financiën van de gemeente. U weet het wel, de gemeente is verantwoordelijk voor maatschappelijke ondersteuning. Alle namen heb ik hier al eens genoemd, gewoon lezen. Van de Kenpeitai waren enkele donaties ontvangen, van de Japanse resident van Soerabaja een gift van ƒ50,000,–. Daarnaast bleef de distributie van rijst, suiker e.d. door de tonarikoemitjoo’s ook voor hen doorgaan.
” Hij meldt niks over melkwijken.” Kennelijk mijn artikel in Javapost, zo’n tien jaar geleden, niet gelezen. Die buitenlandse bronnen weten ook niet alles! Wat weten Indische Nederlanders uit eigen ervaring overigens van melkwijken? (of van krantenwijken, daar waren nauwelijks Indische kinderen mee bezig). In een gesprek met Fridus Steijlen over de resultaten van de SMGI was hij verbaasd dat ik de enige was die het begrip melkerij noemde. En u bent niet de enige hoor die daar lacherig over doet. Ik ben daar geplaatst door de Kenpeitai, heeft mij het leven gespaard! En broodwinning. (hoeveel Indische jongelui werkten tijdens de bezetting?). Maar het is een gewoonte lacherig te doen over iets waar je niets over weet. Gewoon stom!
een gift van 50.000 florijnen., het guldenteken staat niet meer op mijn mobiel.,De Heer Somers vertelt mooie verhalen , maar dit sprookje is te mooi om waar te zijn! Een Japanner schenkt in Japanse bezettingstijd florijnen aan Nederlanders. Dat kan niet niet, het was helemaal geen wettig betaalmiddel. Had hij net zo goed WC -papier kunnen geven, dat was tenminste bruikbaar
Die Japanner schenkt niets. Gewoon een uitkering van de gemeente waar hij kennelijk toe bevoegd was. Dat heeft de gemeente de hele bezetting door gedaan, via de Kaoem. Maar nu waren er vele nieuwe gegadigden erbij. ik wacht maar niet op een bedankje voor de toelichting op: :”niks geen Nederlands kontaktorgaan, tussen wie of wat eigenlijk?” Hoeft niet hoor, verzin maar weer eens wat anders. Ik heb de tijd, ik ben gepensioneerd.
Die Japanner had ook 1 miljoen guldens kunnen geven, was in augustus 1945 in Soerabaja toch niks waard? Als baboesoep naar de pasar was gegaan had ze toch niks kunnen. kopen? De inlanders hadden dan gevraagd: itoe apoe oid. die domme Nederlanders hebben die Japanner natuurlijk de hand gekust, want die waren natuurlijk hartstikke blij met die sigaar uit eigen doos, die voelden zich miljonair. Hadden ze voor 1 miljoen wc-papier gekregen, dat niet allen afgaf maar waarvan de kleefkracht te wensen overliet . We moeten wel nadenken wat we opschrijven. Begrijpelijk lezen is een ander ding.
De melk werd ook aan Duitsers verkocht. Is die melkwijk niet ondersteuning van de vijand. Een handige advocaat maakt er zo collaboratie van.
Die Japanner had ook 1 miljoen guldens kunnen geven, was in augustus 1945 in Soerabaja toch niks waard? Als baboesoep naar de pasar was gegaan had ze toch niks kunnen rukopen? De inlanders hadden dan gevraagd: itoe apoe oid. die domme Nederlanders hebben die Japanner natuurlijk de hand gekust, want die waren natuurlijk hartstikke blij met die sigaar uit eigen doos, die voelden zich miljonair. Hadden ze voor 1 miljoen wc-papier gekregen, dat niet allen afgaf maar waarvan de kleefkracht te wensen overliet . We moeten wel nadenken wat we opschrijven. Begrijpelijk lezen is een ander
Pak Eppeson Marawasin.
Mijn dank.
Onze huisalfoer weet mijn goed Nederlands te vertalen in beter.
Volgens Amerikaanse en Australische militaire rapporten , juichte de plaatselijke bevolking de Nederlanders toe , terug naar ” waktu normal “” .
Alleen op Java was dat anders , Pemudas waren 3 jaar getraind , opdracht :
vermoord alle blanken en alle christenen en zorg dat het land niet uiteen valt , want het moet de wederopbouw van Japan verzorgen .
17 augustus is dus een Javaanse datum voor feest .
“Alleen op Java was dat anders” Tja, weer alleen op Java (en delen van Sumatra. In de rest van Indië was er een redelijk stabiele politieke situatie. Maar daar wordt niet over gepraat, niet zielig genoeg, storend bij ons gekissebis.
Bovenstaande opmerking lijkt mij niet houdbaar, de houdbaarheidsdatum is al lang overschreden. De Amerikaanse historicus Frederick heeft onderzoek gedaan naar gebeurtenissen in de Bersiapperiode en heeft een verantwoorde kijk op de gebeurtenissen . Hij zegt in een Trouwinterview (2013):
citaat:…….”Op andere plekken in de archipel voorkwamen Australische en andere troepen dat het geweld op grote schaal kon plaatsvinden; ook waren daar veel minder Nederlanders dan op Java”………
Dus in de gebieden buiten Java en Sumatra was er wel sprake van Bersiap, maar hadden niet de schaalgrootte van Java en in mindere mate Sumatra. Maar er werd zoals op Borneo maar zeker in Zuid-Celebes wel jacht gemaakt op Nederlanders, Indo-Europeanen en met hen sympathiserenden (Chinezen, Molukkers, Timorezen, Menadonezen etc: dwz meer dan 1100 slachtoffers.
Bovenstaand als zo vaak gememoreerd onbegrip is te herleiden tot de vraag wat Nederlandse politici en gezagdragers wisten en/of geloofden van de verhalen over de moordpartijen”
Het is duidelijk dat het aantal slachtoffers een urgent onderzoeksprobleem, maar hij geeft wel interessante aanwijzingen waar we moeten zoeken
Zeker voor Nederlandse verhoudingen zijn die tienduizenden doden en vermisten niet zielig genoeg , storend bij het kissegebis.
“voorkwamen Australische en andere troepen dat het geweld op grote schaal kon plaatsvinden;” Dan lees ik bij J.J.P. de Jong: “Er was nog een andere factor, die ervoor zorgde dat een dreigend vacuüm snel werd opgevuld. Dat was de ruimte, die de Australiërs de Nederlanders lieten. Na bezetting en overgave van Japan in Nieuw-Guinea en de Grote Oost en Borneo leidde dit tot snelle overdracht van het bestuur.” Door mij zijn nog enkele andere paragrafen van J.J.P. de Jong in een conceptartikeltje verwerkt: “Aangezien SEAC (South East Asia Command) niet in staat was geheel Indië te bevrijden, werd Australische hulp gevraagd. De Australische regering was hiertoe slechts bereid indien buiten SEAC een afzonderlijk Australisch opperbevel zou worden geschapen, globaal Borneo en Oost-Indonesië omvattend. Voor de bevrijding van Oost-Indonesië werd een op Borneo aanwezige Australische divisie beschikbaar gesteld.
De Australiërs lieten, net als MacArthur en in tegenstelling tot Mountbatten, het burgerlijk bestuur volledig over aan NICA (Netherlands Indies Civil Affairs), geheel in lijn met het Civil Affairs Agreement dat met de Amerikanen (South West Pacific Area) was vastgelegd. Dat betekende dat NICA-ambtenaren van het begin af aan in contact en overleg kwamen met de plaatselijke Indonesische besturen en de plaatselijke leidende nationalisten. Die NICA-mensen gingen uit van de afspraken die vlak vóór de oorlog waren gemaakt: een rijksconferentie voor hervormingen op staatkundig gebied.
De Australiërs waren oorlogsmoe, maar de tijdens de oorlog in Australië geformeerde twaalf compagnieën infanterie, gevormd uit Indonesische en wat Nederlandse en Surinaamse militairen, waren uiteraard onvoldoende voor de overname van dat enorme gebied buiten Java en Sumatra. De Australiërs verleenden dan ook steun aan de plannen van de Nederlandse commandant in dat gebied, kolonel C. Giebel: voormalige Nederlandse krijgsgevangenen, ondanks hun slechte fysieke toestand, bewapenen en als KNIL-eenheden organiseren. Overal waar de nieuwe KNIL-compagnieën aankwamen, ruimden de Australiërs met vreugde het veld.”.
En uit voornamelijk F.C. Backer Dirks, De Gouvernements Marine, deel 3. en J.J.A. Wijn (red.), Tot in de verste uithoeken … , Hoofdstukken 8 en 9: “Na de capitulatie van Japan druppelden GM-ers uit gevangenschap weer binnen, officieren, werktuigkundigen, havenmeesters, loodsen, opzichters, commiezen bouwden op eigen initiatief en op eigen manier weer een dienst op, of struinden in groepjes havens af op zoek naar mogelijk te bergen schepen. En dat in de chaotische en uiterst gevaarlijke bersiaptijd op Java/Sumatra. In baaien in de Grote Oost werden kleine achtergelaten Amerikaanse schepen gevonden en ´buitgemaakt´. In de Filippijnen werden enkele overtollige Amerikaanse landingsschepen gekocht en omgebouwd. Een buitgemaakt Japans schip werd omgebouwd tot bebakeningsschip. Er werd flink langs elkaar heen gepraat en gewerkt, maar in korte tijd werd een redelijk opererende vloot opgebouwd. Een soort anarchie, niemand was echt de baas, maar er werd wel gewerkt aan één zaak: wederopbouw. (…) In 1946 kwamen de tijdens de oorlog in Amerika bestelde Higginsboten erbij, in te zetten voor politietaken. Van de Amerikaanse marine werden series landingsvaartuigen verworven. Drie van de acht gekochte Australische korvetten werden aan de GM toegewezen, alsmede drie zeelichters. Daarmee kon een groot aantal civiele taken op vrijwel dezelfde wijze als vóór de oorlog worden uitgevoerd.” En even verderop: “Zo was het weer mogelijk de meeste, ook kleine, bestuursposten te bezoeken. Overal waar ze kwamen werd dezelfde, gedurende de bezetting verwaarloosde situatie aangetroffen. Een wrak houten steigertje, met een vlaggenstok met een rood-witte vlag, en het opschrift ALRI (Angkatan Laut Republik Indonesia)-Hoofdkwartier. Een schildwacht gewapend met een geweer of een speer naarmate de post meer of minder belangrijk was. Op bezoek bij de kepala kampong was meestal ook de plaatselijke nationalistische leider aanwezig. Als ze verlegen waren met hun primitief kantoortje, werd het bezoek aan boord voortgezet, vergezeld van vrouw en kinderen. Bij een eerste bezoek was de administratie natuurlijk tijdrovend. De nieuwe plaatselijke politieke verhoudingen, de technische staat van de post, het budget, salaris enz. Enkele keren bleken bestuurders en bemanningsleden oude bekenden van vóór de oorlog, resulterend in een geanimeerd gesprek. Soms was er ook geknetter. Deze bestuurders hadden het vertrouwen van NICA maar konden op enkele plekken zoals het zuiden van Celebes en Borneo niet op tegen infiltraties van de RI vanuit Java. En KNIL stelde daar ook weinig voor. Het scheen dat meerdere plaatselijke bestuurders al lang blij waren dat ene Westerling (op zijn manier) met zijn mensen hier optrad.
Het scheepvaartverkeer nam op bewonderenswaardige wijze toe. Ten opzichte van de vooroorlogse toestand kreeg, bij afwezigheid van de KPM, het prauwverkeer een belangrijke rol. In Makassar stimuleerde het departement van economische zaken de organisatie van kustvaartrederijen, gesteund door een kredietfonds voor de bouw van zeilprauwen. Fraude, als gevolg van een gebrek aan toezicht, werd op de koop toe genomen. Die opleving kon overigens slechts in de politiek rustige gebieden goed op gang komen: het oostelijk deel van de archipel, de Molukken, Celebes, Borneo en de Kleine Soenda-eilanden. Omvangrijk driehoeksverkeer vond plaats tussen Makassar, Bandjermasin, Bali, Lombok. Al in april 1946 werd meer dan duizend ton producten door de zeilvaart in Bandjermasin aangebracht. Grote hoeveelheden goederen moesten worden getransporteerd: primaire levensmiddelen (zout, rijst, meel, suiker e.d.). Rode Kruispakketten, geneesmiddelen, kleding, schoeisel enz. uit enkele basishavens naar de buitengewesten. Duizenden tonnen kopra, rubber en andere exportproducten, alsmede tienduizenden drums benzine, smeerolie e.d. moesten over de archipel gedistribueerd worden. Honderden voertuigen van allerlei soort en afmetingen voor economische en overheidsdoelstellingen moesten worden verplaatst. Mannen, vrouwen en kinderen uit evacuatiecentra moesten naar veiliger oorden worden overgebracht en tevens moesten enige duizenden door de Japanners weggevoerde Indonesiërs weer naar hun plaats van herkomst worden teruggebracht. Ook moesten Japanse militairen naar hun repatriëringcentra worden gebracht. Kolen moesten vervoerd worden, zowel voor de scheepvaart zelf als voor industrie- en utiliteitsbedrijven. Uiteraard werd af en toe, vooral in het westelijk zeegebied, wel eens een vaartuig van de ALRI ontmoet. Een dergelijke ontmoeting was steeds uitermate koel en afstandelijk. Beide vaartuigen hielden elkaar letterlijk als figuurlijk op afstand.”
“zijn die tienduizenden doden en vermisten niet zielig genoeg , storend bij het kissegebis.” Als u goed had gelezen (begrijpend is niet nodig) had ik het niet over uw “tienduizenden doden en vermisten” maar over “een redelijk stabiele politieke situatie”.
Mag ik aan dhr Somers uitleggen wat men juridisch onder redelijk stabiele politieke situatie verstaat? Het gaat hier wel over geschiedenis, had U bij methodologie van het wetenschappelijk onderzoek op de EUR toch wel uitgelegd gekregen, althans in mijn doctoraal werd dat wel gedaan.
En waarom werd Kpt Westerling met zijn doodseskader ook wel het Korps Speciale Troepen gevraagd in Zuid-Celebes in te grijpen, toch niet om een TMPT, een tweedaagse militaire Prestatie tocht uit te voeten. Dr Limpach heeft toch duidelijk uitgelegd dat daar structureel geweld werd toegepast. Ik ga vrijdag toch naar de KB, dan zal ik in de wetenschappelijke uitgave van het proefschrift kijken waar in de Buutengewesten het KNIL en de KL de politieke situatie redelijk stabiel maakten.
Als ik tijd en zin heb, dan neus ik ook wat in de boeken van de Gouvernementsmarine. Wat had de GM met de Bersiap te maken, was dat soms ook op zee of ergens op de binnenwateren ? U bent weer gewaarschuwd. Er gaat weer iemand verschrikkelijk nat.
Of de gebeurtenissen op Bali waar het KNIL zo danig huishield, dat ze uit nood naar Palembang, toch niet naast de deur, werd gestuurd.
En dan te bedenken dat Javanen geen Indonesische bevolkingsgroep zijn , maar Indiase kolonisten .
@JW.Hoegen; ‘Javanen geen Indonesische bevolkingsgroep etc.’- Alle Inlanders (door Europeanen aangeduid) zijn Indonesiërs. Evenals (eventuele) nazaten van Indiase kolonisten.
Alle tekenen wezen erop dat er oorlog zou uitbreken en waar hield de GG zich bezig? met de commissie-Visman! die man was niet goed bij zijn hoofd, stond niet in de realiteit en dacht zeker dat daarmee de Japanners op afstand kon worden gehouden. Hij had zich eigenlijk bezig moeten houden met een geloofwaardige verdediging van Nederlands Indie, naar nee hoor voor hem waren er belangrijkere zaken zoals commissiewerk. Daaruit blijkt des te meer dat Van Starkenborgh ongeschikt was als opperbevelhebber en GG.
De gematigde nationalisten hadden alles gedaan om betrokken te worden bij een oorlog en voorgesteld militaire dienstplicht in te voeren voor inlanders, maar dat moest besloten worden door een”Volksvertegenwoordiging”, lijkt mij logisch dat als zij hun weerbare zonen de oorlog in zouden sturen, zij daarover zouden mogen besluiten, no taxation without partecipation zouden de founding fathers zeggen.
Het Gouvernement wees dit voorstel hooghartig af. Het roemruchte KNIL, een beroepsleger met ervaring in pacificatie-oorlogen zou voldoende zijn de scheelkijkende Japanners naar het hemelse rijk te sturen. Dat hebben we geweten, het oppermachtig gedacht KNIL werd binnen luttele dagen vernederd en oneervol op het hoofdeiland Java onder de voet gelopen door fietsende Japanners.
Dat ging op de Philipijnen anders . De Amerikanen hadden de Inlandse bevolking binnen 10 jaar onafhankelijkheid toegezegd. De dienstplichtige inlandse militairen streden meer dan een maand lang heldhaftig tegen een Japanse inval en gingen eervol ten onder, het ging tenslotte om hun eigen grondgebied . Na hun capitulatie verzetten zij zich tegen een Japanse bezetting en voerden een guerrillastrijd. Desondanks verleenden de Japanners in de oorlog onafhankelijkheid aan de Philipijners. Ze kunnen terugzien op een heldhaftige, eervolle strijd tegen de Japanners en een gunstig verlopen dekolonisatie.
De situatie in Nederlands-Indie was ondanks de commissie Visman en de rede van Wilhelmina totaal anders. De Indonesiers namen de Nederlandse nederlaag koel, welhaast onverschillig op, het was niet hun oorlog. De Japanners werden welwillend ontvangen. Indonesisch verzet kwam niet van de grond met uitzondering van sporadische met Nederland collaborerende Molukkers en Menadonezen.
Maar wat had Nederland anders van haar inlandse bevolking, onderdanen dus tweederangs burgers in eigen land, kunnen verwachten? Meer dan 300 jaar koloniale bezetting had geen emotionele band geschapen tussen hen, behalve op baboesoep-niveau.
Op basis van welk legitieme recht zou het hulpeloze en vernederde Nederland na de oorlog , die zij niet eens gewonnen had, nog met Indonesiers aan een ronde tafel kunnen zitten?
De toestand zou hersteld worden zoals voor de oorlog. Dat was na de oorlog al een wereldvreemde gedachte. De Australiërs wilden van Nederlands-Indie een VN mandaat maken. De Amerikanen vonden niet de moeite waard het land zelf te bezetten en wat dd Britten er van vonden hebben we geweten. Nederland stond er alleen voor.
Somers’ visie is net zo wereldvreemd, van elke geschiedkundige logica gespeend als die van de toenmalige Gouverneur-Generaal. Zulk soort visies dragen er alleen toe bij dat wij Nederlanders nog steeds zo traumatisch en spastisch omgaan met ons koloniaal verleden. Een realistische kijk op de geschiedenis is nooit mogelijk wat wel zo blijkt.
@PetervandenBroek; ‘Somers’ visie etc.’- Is het propaganda verhaal van onze regering.( Hij vertok al in 1946 naar Holland) Bagataliseren van de ellende; Indië bevrijden, een stel onruststokers, door de Jappen opgestookt, orde en rust etc. Met verwijzing naar baboe Soep; zij had het prima bij de Somers; geen honger geleden. Ook al stierven eind’44-’45, toen Japan alles confisceerde, ca 1 miljoen inlanders van de honger!
“zij had het prima bij de Somers” Juist andersom!! Ik had het prima bij baboe Soep. Niet alleen door haar bijdrage aan mijn opvoeding, maar ze had ook een roodwit strikje voor me gekocht. Mijn veiligheid stond bij haar hoog in het vaandel.
“Hij had zich eigenlijk bezig moeten houden met een geloofwaardige verdediging van Nederlands Indie, ” Nou nee, dat was een koninkrijksaangelegenheid. Neergelegd bij de KM, die daarbij de GM inzette. En dat commissiewerk had betrekking op de toegezegde koninkriijksconferentie. Besturen is vooruitzien!
“De toestand zou hersteld worden zoals voor de oorlog. Dat was na de oorlog al een wereldvreemde gedachte.” Nou nee. Een oorlog verandert niets in de staatkundige constellatie. Dat is nog benadrukt bij de capitulatie van Japan! En het naoorlogse Nederland is toch ook gewoon hetzelfde als het vooroorlogse Nederland?
“dat wij Nederlanders nog steeds zo traumatisch en spastisch omgaan met ons koloniaal verleden” Misschien bij u? Bij mij niet hoor. hoef ik niet zo spastisch over te doen. Om hoeveel Nederlanders heeft u het hierbij eigenlijk? Ik denk dat de meesten het best vinden. Gaan onbekommerd met vakantie naar Indonesië. En de Indonesische jongelui komen nog steeds naar Nederland voor hun studie.
@JASomers; ‘ dat was geen bersiap etc.’ – Op 20/10’45 werd u opgepakt en naar de Simpang club versleept(met uw fiets!) Geen bersiap? Had uw dan geen vergunning om melk te venten?
” naar de Simpang club versleept(met uw fiets!) Wat heeft die fiets hiermee te maken? Ik moest ermee werken na mijn werk op de melkerij. Dat is toch niet bijzonder? Of misschien toch wel? Waar leefde uw gezin van in die tijd? Ik (en mijn moeder) moest ervoor werken. En dat gebeuren in de Simpangclub had niets te maken met bersiap, het was een georganiseerde toestand. En wat heeft een vergunning hiermee te maken? Had u in die tijd een vergunning nodig om over straat te gaan? Ik weet het wel, ik hoorde in die tijd zielig te zijn. Met allemaal boze bersiappers om mij heen. Eigenlijk is het enige wat ik van de bersiap merkte waren de wilde verhalen (van horen zeggen) en het bergen van lijken. Bij die roverijen waren die op het verkeerde moment op de verkeerde plaats.
@JASomers; ‘ Simpang club etc.’- Waarom kwam u (wel of niet met de fiets) in de Simpang club terecht? Zomaar?
“wel of niet met de fiets” Grappig? Of heeft u niets gesnapt van mijn werk tijdens de bezetting. (gewoon even lezen hier in Javapost, zo’n tien jaar geleden). Hoe hebben u en uw ouders de kosten voor overleven tijdens de bezetting bij elkaar gesprokkeld? Over het gebeuren naar en in de Simpangclub heeft de heer Van den Broek uitgelegd dat dit een georganiseerde actie was. Geen bersiap dus.
Ik heb het een paar keer gevraagd, ook aan anderen:
“Waar leefde uw gezin van in die tijd? Ik (en mijn moeder) moest ervoor werken.” en ” Hoe hebben u en uw ouders de kosten voor overleven tijdens de bezetting bij elkaar gesprokkeld?” Volgt doodse stilte. Niet bij mij hoor, het was hard werken. Maar ik was er wel mee weg bij de Kenpeitai. Maar over persoonlijke ervaringen bij de Kenpeitai hoor ik ook niets in dit soort websites. Of is dat wonderlijke boek van Cornets de Groot, Tropische jaren, hier soms toonaangevend? Dan begin ik ook een beetje meer te snappen van het vlagincident van 19 september 1945.
@ Dhr Mertens
Een ander mythisch verhaal is het sprookje van het machtsvacuüm dat ontstond na de Japanse capitulatie. Natuurlijke bestaat er de gewone onzin uit de Nederlandse propagandatoeter of van iemand die weet noch iets begrijpt van de Indische koloniale samenleving.
Bij de bezetting vsn 1942 hadden de Japanners niet alleen de Nederlandse bestuursapparaat geëlimineerd maar het systeem van indirect bestuur, koloniaal beheer van de locale bevolking door de regenten/inlandse aristocratie netjes overgenomen. De Japanners namen ook het Nederlands politiek onderdrukkingsapparaat over de Politieke InlichtingenDienst PID of Slgemene Recherchedienst ARD, vergelijkbaar met de Gestapo/ Sicherheitsdienst van de Nazi’s. De inlandse medewerkers sloegen er zoals gewoonlijk hard op los en de Kempeitai kon oefenen met haar Samoeraizwaarden.
Het hoofdkader bestond uiteraard uit Japanners en het minderkader uit Inlanders, business as usual, Nederland bestond niet meer.
Maar de Japanners voegden er een extra controlle-element aan toe, het Tonarigumistelsel, waarbij dorpen en steden in wijkkwartieren verdeeld met aan het hoofd een verantwoordelijke die periodiek rapport moest uitbrengen aan de Kempeitai over alles vooral gedragingen van Indo-Europeanen, die als een 5de colonne beschouwd werden. . De Nederlanders buiten de kampen vnl Indo-Europeanen werden van de ene op de andere dag derderangs burgers, van school, werk en verenigingsleven beroofd.
Zodoende had de Kempeitai gebieden volledig onder controlle, Na de capitulatie bleef deze bevelshierarchie in stand met dat verschil dat toen de Japanners zich in September 1945 terugtrokken de open gevallen plaatsen werden bezet door Indonesiers. Er was geen machtsvacuüm te herkennen.
Toen de Nederlanders uit de kampen en Australië terugkwamen, eisten zij geheel onterecht hun koloniale recht op en wilden hun oude positie weer innemen. Dat was natuurlijk een wereldvreemde opstelling, begrijpelijk na 3 jaar internering.
Er was geen sprake van machtsvacuüm maar strijd om de macht. Dat is wel different koek.
Dat hele mythe van machtsvacuüm is een fabeltje van de Nederlandse propaganda dat na de Japanse capitulatie de inlanders niet bestuurd werden of niet in staat waren zich te besturen, maar het inlandse binnenlands bestuur was wel op gewoon op zijn plaats.
Daar kwam nog bij dat de Indonesiërs maar ook de pemoeda’s het charisma van Sukarno en zijn autoriteit erkenden, Het is niet voor niets dat jonge pemoeda’s hem dwongen de proklamasi af te kondigen. Ook zij konden niet om de figuur van Sukarno heen ondanks zijn zwarte verleden over Romusha’s. Hij was het onbetwiste en bindend element van Indonesia als Staat.
.
Nederlanders beschouwden Sjahrir wel als de nationalist waarmee te praten viel, maar hij miste ten enen male de autoriteit en vooral het charisma van Bung Sukarno . Sjahrir probeerde via een stroman de proklamasi af te kondigen maar ook hij zag zelf in dat dat in Indonesische ogen niet haalbaar was en bond in.
Zijn onbetwiste rol in het triumviraat Sukarno- Hatta-Sjahrir was daarmee uitgespeeld. Hij bekleedde wel belangrijke regeringsfuncties en voerde de onderhandelingen met de Nederlanders,maar hij was niet meer leidend. zijn Nederlandse tegenspelers hadden dat helemaal niet door, ze kenden de Indonesische verhoudingen niet of waren er niet in geïnteresseerd. In hun koloniale arrogantie en verblindheid bleven zij op het verkeerde paard Sjahrir wedden.
Het is tekenend dat niet hij maar Hatta namens Indonesië de Souvereiniteitsoverdracht in Amsterdam tekende, terwijl de regisseur Sukarno, die roepende man van 17 Augustus 1945 in Indonesië bleef.
@PetervandenBroek; ‘machtsvacuüm etc.’- Klopt! Nog mooier; alsof in die ‘vacuüm’ de Indonesiërs plotseling aan het moorden waren geslagen.*’Sharir etc.’- Onze toenmalige politici wisten altijd precies; hoe en wanneer merdeka moest plaats vinden. Ook met wie ze hierover moesten onderhandelen. Niet alleen Sharir maar ook van Mook werden tenslotte het slachtoffer * ‘overdracht etc.’-Soekarno weigerde mi. om bij de overdracht in Amsterdam te zijn. Voor hem gold 17 aug.1945! Het Indonesische zelfbeschikkingsrecht, dat pas na 60 jaar bij monde van min.Bot erkend werd; moreel en als feit! En wel op 17 aug.2005, in Jakarta! Over Oost-Indisch doofheid gesproken!
*-JKdeKadt, Batavia/Amsterdam 1949; ‘wat ons overblijft is de schaamte over zoveel bekrompenheid, onbekwaamheid en zelfgenoegzaamheid!
[CITAAT]
Het gerucht van de Japanse overgave ging al snel over het platteland van Jakarta, en binnen enkele dagen was de sombere kalmte van bezetting verdwenen. De Japanse troepen waren nog steeds aanwezig, maar hun aantal was klein en ze konden niet langer vertrouwen op de rest van de bezettingsmacht.
De opstand van PETA in Rengasdengklok had de eerste inbreuk op hun gezag gemaakt en deze werd snel groter. Later, op 16 augustus, ontwapende een PETA-eenheid de Japanners in de stad Karawang en vonden gevechten plaats tussen Indonesiërs en Japanners buiten Karawang.
Een enigszins conservatieve lokaal nationalistische alliantie ontstond in de regionale hoofdstad Purwakarta, tussen PETA, de politie en het Indonesische ambtenarenapparaat, en, gedurfder dan haar tegenhangers in Jakarta, probeerde de deze alliantie stad over te nemen van de Japanners. De coalitie werd echter vernietigd door een Japanse tegenaanval in de stad waarin de regent en politiechef werden gearresteerd. Ondanks dit tijdelijke succes door de Japanners, werd de hele Karawang-vlakte al snel ondergedompeld in een ongecoördineerde volkse opstand.
Zoals ook het geval was geweest in de dagen rond de Nederlandse overgave in 1942, leken de troepen die verantwoordelijk waren voor de openbare orde plotseling machteloos en een tsunami van wetteloosheid golfde over het platteland, gemotiveerd door wraak en plundering. De Japanners waren natuurlijk het doelwit van de opgekropte wrok vanwege het recruteren van de Romusha en het confisceren van de rijstoogsten. Degenen die niet vluchtten, werden snel gevangen genomen en voor het grootste deel gedood. De weinigen die overleefden boden hun diensten aan als militaire instructeurs aan de bendeleiders.
Ook Chinezen zijn eeuwig slachtoffers van moord en roofzucht van verstoringen in de regio. Een informant herinnerde eraan dat het in die tijd moeilijk was om zoet water te vinden in het Klender-gebied, dicht bij Jakarta, omdat de meeste putten waren verstopt door afgeslachte Chinese lichamen. Tal van lokale ambtenaren en politie werden afgezet, en velen werden gedood samen met een enkele corrupte pandjesbaas,
De lokale bendeleiders namen vaak nieuwe namen aan met een revolutionaire connotaties: Bubar, Ribut , Gembel en Belah. De slachtoffers waren over het algemeen lokale politieke en economische machthebbers. Het uitbreken van geweld lijkt verstoken te zijn geweest van enige open politieke inhoud, hoewel het moeilijk is om te weten wat er in Bekasi’s ‘politieke’ gangster Camat Nata’s geest omging toen hij de opzichter doodde van het privélandgoed van Kranji en daarna diens vrouw aan zijn harem toevoegde.
De moordenaars en plunderaars hadden echter over het algemeen geen politiek programma om hun acties voort te zetten: zij waren opportunisten in plaats van sociale revolutionairen.
[EINDE citaat]
— Dus niks 400 koloniale onderdrukking en Atlantisch Handvest!
Als iemand het beter weet dan Prof.Dr. Robert Cribb in zijn boek ‘GANGSTERS AND REVOLUTIONARIES [The Jakarta people’s militia and the Indonesian revolution 1945-1949] dan verneem ik dat wel.
“GANGSTERS” “machtsvacuüm”: Het derde staatkundig criterium van een staat (RI?) is het gezag over de bevolking die op het territoir woonachtig is. En voor dat gezag heeft zij het primaat over de politie als uitvoerend orgaan. Even Hario Kecik in de Volkskrant (citaat): “Die becak-kerels grepen de sabels van de politie die stond toe te kijken en daarmee hebben zij ze afgeslacht. Allemaal.” (einde citaat). Machtsvacuüm?
@JASomers; ‘grepen de sabels van de politie etc,’- U had verwacht dat de politie zich tegen die woedende massa zou verweren? Voor die belanda’s?
Maar Heer Marawasin (e.m) toch , U mag wel begrijpend verder lezen in het boek, want R. Cribb vervolgt met en ik citeer uit het Engels :….” a political programme came, rather, from the local bosses……….they were interested also in the longer term”…..
Met wat goede wil is een verbinding met de koloniale onderdrukking en het Handvest best te maken, dhr Mertens maakt wel een punt.
Als dhr Marawasin het boek in zijn geheel had gelezen dan had hij de boodschap van R. Cribb wel begrepen:
“one should be as wary of extrapolating from the whole to the part as from the part to the whole”.
Laat dat die andere Heer ook eindelijk eens begrijpen, waar staat dat het verlies van een paar politiesabels gelijk staat aan een heus machtsvacuum, dat is toch een overdrijving van niks die ook eens nergens op slaat!
“dat is toch een overdrijving van niks ” Ik bewonder u om uw vasthoudendheid bij het zoeken naar al die bersiapslachtoffers. Maar stuk voor stuk zijn dat toch het gevolg van elke keer weer “het verlies van een paar politiesabels”. En die sabels zijn toch de handhaving van het gezag. En zonder die sabels valt er toch een gat in het gezag?
Een politie met sabels? Ik heb gedurende de bezettingstijd ten eerste nooit politie gezien.En sabels droegen de Japanners. Een ‘doodsstilte’ als u vraagt hoe men gedurende de bezettingstijd is rondgekomen. Daar zou ik u een heel verhaal over kunnen vertellen, maar het gaat u niets aan.
“Sabels”. Waarschijnlijk klewangs, de vertaling uitgekomen als sabels. De Japanners hadden Samoerai zwaarden.
Toen ik in Soerabaja was opgepakt door de politie heb ik de eerste dag/nacht doorgebracht op het hoofdbureau van politie. Daarna overgebracht naar de cellen van de Kenpeitai in de Werfstraatgevangenis. Daar was ook de PID actief, de inlichtingendienst van de politie.
citaat: ….Maar stuk voor stuk zijn dat toch het gevolg van elke keer weer “het verlies van een paar politiesabels”……
Ook Cribb ziet in zijn artikel over Batavia e.o. (Krawang-district) anders. Er is niet van toeval sprake, ik kom te veel gevallen tegen waarbij de locale (hulp)politie passief toekeek, zelfs ook actief meewerkte bij razzia’s op Nederlanders, Indische Nederlanders en hun sympathisanten, zie Depok, Koeningan om maar een paar plaatsen te noemen.
In de Japanse bezettingstijd werden er hulppolitiekorpsen opgericht. Voor Java werd de oprichting van zulk een korps, met de Japanse naam Keibodan bekendgemaakt op 29 april 1943. In elk dorp en in elke stadswijk werd een groep hulppolitie gevormd van vijftig à honderdvijftig mannen, die niet bezoldigd werden en geen vuurwapens kregen, dat betekent niet dat deze hulppolitie geen steekwapens zoals sabels droeg. De Keibodan ressorteerde op basisniveau onder het plaatselijke bestuur en op hoger niveau onder de gewone politie. Men gebruikte deze hulppolitie onder meer voor het signaleren van verdachte personen zoals Indische Nederlanders en ongewone activiteiten. Uiteindelijk werden op Java bijna een miljoen man bij de Keibodan ingeschakeld.
De Keibodan als een soort para-militaire eenheid was er ook nog steeds na de Japans overgave op 15 Augustus 1945 met de noodlottige gevolgen in de Bersiapperiode.
@em; ‘gangsters and revolutionaries etc. – Wat een conclusie. Natuurlijk had geboefte, gespuis ea. een ander programma dan nationalisten. Zal hun een worst zijn wat zelfbeschikkingsrecht etc. mag inhouden. Plunderen en desnoods moorden is wat bendes beoefenen. En dat is nou precies waar ons beleid de Republiek ten onrechte mee vereenzelvigd! Zoals (zelfs) ook nu nog door u!
” ten onrechte” ????? De staat Indonesië heeft toch de plicht zijn onderdanen te beschermen, rust en orde? Vergeet niet dat dat “geboefte, gespuis ea.” zich met die (roof)moorden bezig hield in de gebieden onder ‘effective control’ van die staat! En voor die bescherming de beschikking had over het geweldsmonopolie van de overheid, de zwaardmacht leger en politie!
@JASomers;’de plicht zijn onderdanen zijn onderdanen te beschermen etc.’-Oh, en dat deed Nederland tijdens de bersiap? Het provocerend beleid, dat bersiap uitlokte? (wetende dat de totoks in de beschermde kampen zaten!) Waardoor wij, buiten het kamp, het eerste doelwit werden. – Waren wij onderdanen van de Republiek? Wij die belanda bezetters, die wederom voor herbezetting(!) kwamen en deden alsof wij de oorlog hadden gewonnen. Zomaar de driekleur gehesen. Hoezo orde en rust; boenoeh belanda/dood aan de Hollanders was het antwoord!
“zijn onderdanen zijn onderdanen te beschermen etc.’-Oh, en dat deed Nederland tijdens de bersiap?” Uiteraard niet, het gezag was (tijdelijk) in handen van SEAC. Die kon het niet goed bolwerken met tekort aan mogelijkheden, maar bijvoorbeeld in Soerabaja hebben de Britten goed werk verricht. In een paar weken was de bersiap voorbij. En toen de Nederlanders in februari/maart 1946 het gezag weer terugnamen van SEAC was de bersiap praktisch overal voorbij. De schepen met de Nederlandse troepen werden door sleepboten met 100% Indonesische bemanning netjes binnengeloodst. Konden wij al direct na de bevrijding van Soerabaja ons ongestoord binnen de hele stad bewegen, nu durfden we met de ambulances zelfs voorbij de demarcatielijn te werken. Zie: Onder de vlag van het Rode Kruis
Geplaatst op 2 mei 2012door buitenzorg
Door Jan Somers
@JASomers; ‘het gezag was in handen van Seac etc.- Buiten de kampen was; Republikeins gezag, dat telde. Zo ook door Britten vastgesteld. Nedrland’s beleid; geen merdeka; dus bersiap! Wij provoceerden; Soekarno voor het tribunaal, geen gesprek met de Republiek etc. in weerwil van de Britten. In de waan dat de Britten deze ‘revolte’ zouden neerslaan. Onze reactie’s; slappe Britten, zij lieten ons in de steek;waren altijd al jaloers op ons Indië etc.- Wat in Soerabaja later is gebeurd, om redenen, dat hun gen.Melaby, op weg naar de onderhandelingen, werd doodgeschoten. Voornaamste oorzaak; uitgestrooide Nederlandse pamfletten, zonder mede weten van Melaby, die de overgave eisten van de pemoeda’s! De Britten trokken zich daarna terug en vertrokken; Mountbatten/Nehroe wilde niet één soldaat meer offeren aan dit conflict. – Wij hernamen daarna onze koers om met groot militair overmacht/vertoon; Indië te bevrijden van terroristen, orde en rust etc. En ene jongeman vrolijk in Soerabaja zijn melkrondes per fiets kon vervolgen.Tot aan de finale (onze melkventer was inmiddels naar het vaderland vertrokken) in Batavia 27/12-1949, toen onze driekleur uitgeleide werd gedaan; onder hels gejoel en gefluit van onze toenmalige onderdanen. In de kampong klonk ook nog; slamet jalan!
” dat hun gen.Melaby, op weg naar de onderhandelingen, werd doodgeschoten. Voornaamste oorzaak; uitgestrooide Nederlandse pamfletten, zonder mede weten van Melaby, die de overgave eisten van de pemoeda’s!” Vertel! datum en tekst?
“Dhr Somers past niet in Soerabaja in het profiel van Bersiapslachtoffers. Zijn verhaal is persoonlijk en geldt alleen voor hem, heeft geen algemene betekenis. Hij is vòòr 20 Oktober opgepakt, hoogst waarschijnlijk op basis van verhalen van andere overlevenden van de Bersiap op of vòòr 17 Oktober.?”
“Dat Komite Kontak Social kwam weliswaar 27 Augustus bijeen en werd daarna door de Japanners op een dood spoor gezet, niks geen Nederlands kontaktorgaan, tussen wie of wat eigenlijk?”
“Hij meldt niks over melkwijken.”
“Dhr Somers weet niet uit eigen ondervindingv wat er tussen 17 oktober en 10 november in Soerabaja gebeurde”
“Een Japanner schenkt in Japanse bezettingstijd florijnen aan Nederlanders. Dat kan niet niet, het was helemaal geen wettig betaalmiddel.”
“die domme Nederlanders hebben die Japanner natuurlijk de hand gekust,”
“Het gaat hier wel over geschiedenis, had U bij methodologie van het wetenschappelijk onderzoek op de EUR toch wel uitgelegd gekregen, althans in mijn doctoraal werd dat wel gedaan.”
“Wat had de GM met de Bersiap te maken, was dat soms ook op zee of ergens op de binnenwateren ?”
“U bent weer gewaarschuwd.”
“eisten zij geheel onterecht hun koloniale recht op en wilden hun oude positie weer innemen. Dat was natuurlijk een wereldvreemde opstelling,”
Vond ik in eerste instantie wel leuke kreten, precies zoals ik me had voorgesteld dat ze zouden komen. Ik dacht eerst: onzin! Maar nu denk ik eerder: een beetje de weg kwijt. Een beetje uitslapen? Of bij de GGZ wat pilletjes halen? Uit mijn studietijd Gezondheidstechniek kan ik me nog herinneren dat Diazepam rust kan brengen. Kunt u daarna rustig weer naar Javapost, Verhalen over Nederlands-Indië. Leuk praethûûs!
Ik wil op bovenstaande reactie niet ingaan, het lijkt me weinig zinvol. Het lijkt me meer voer voor psychologen.
Het noodlot wil dat twee hoofdrolspelers van de Indonesisch-Nederlandse onderhandelingen dwz van Mook en Sjahrir niet alleen buiten spel werden gezet maar ook in de geschiedkundige vergetelheid raakten. Er kan wel zo heerlijk en uit den treure over elke komma op dit blog worden gediscussieerd, maar geschiedkundig was het een onbeduidend intermezzo, dat kort er na door de harde werkelijkheid achterhaald werd.
Nauwelijks waren de handtekeningen op het document van de overdracht opgedroogd of de VSI loste zich op in de eenheidsstaat Republik Indonesia zoals zij dd Indonesiers al in 1928 (?) wilden. Het geeft aan dat de hele discussie erover geschiedkundig nergens op slaat en niks te betekenen heeft.
Het had best een aardige discussie kunnen worden als maar aangegeven werd wat de rol, de plaats en vooral de toekomst zou worden van de Nederlanders/Indo-Europeanen in die nieuwe maatschappij. Kennelijk weet generatie I, ondanks dat ze er bij waren daar niks van af. Daar kijk ik wel van op en verwijt hun dat.
“voer voor psychologen” Ja, daar heb ik u al op gewezen bij de GGZ (tegenover mij is er een filiaal!). Wel uw zorgpolis meebrengen!
“dat de hele discussie erover geschiedkundig nergens op slaat” Geschiedenis gaat ook over zaken die niet door zijn gegaan, of naderhand anders verlopen. Van belang voor het begrijpen. En we zijn hier niet in een geschiedkundig colloquium, maar in een praethûûs!
“dat twee hoofdrolspelers van de Indonesisch-Nederlandse onderhandelingen” Vergeet niet dat hun concept het enige was dat in de Veiligheidsraad voor iedereen acceptabel was. Met op 7 mei 1949 het Van Roijen/Roemakkoord als resultaat. Geen gemeenschappelijke tekst zoals normaal in het volkenrecht, maar twee ongeveer gelijkluidende afzonderlijke verklaringen. Als grondslag voor de soevereiniteitsoverdracht. Als mijn dissertatie over verdragen in de 17e en 18e eeuw op dat moment al had bestaan, dan was het vervolg op die overdracht ook al voorspelbaar geweest. Voor Nederland het pacta servanda sunt. Voor de RIS: citaat: “Voor de vorst waren verdragsbepalingen vaak niet meer dan concessies die hij naar believen kon herroepen, zelfs indien deze concessies in bilateraal overeengekomen verdragsartikelen waren verwoord. (…) Een verdrag was voor de vorst slechts een in de tijd en persoon begrensd accent in een voortgaande, en zich ontwikkelende relatie, zowel met de Compagnie als met de machtsconcurrentie in eigen gelederen. Het was een vorm van samenleven, van overleven. (…) Dat het verdrag ook moest worden nageleefd had hij zelf vaak niet in de hand maar dat was van latere zorg.” Einde citaat.
Dat de RIS het verdrag niet nakwam was eigenlijk alleen in Indonesië merkbaar. Bloedige oorlog met Atjeh met als resultaat een constructie à la RIS. Nog erger: met de sharia in het rechtsbestel! Dan de RMS, met oorlog in de Molukken, en nu nog steeds voortsudderend in Indonesië en Nederland. En de dictatuur en kolonisatie van Papua Nieuw-Guinee. Natuurlijk kon Nederland de RIS wijzen op nakoming van het verdrag, maar waarom dan? We waren toch blij ervan af te zijn?
“buiten spel werden gezet” U weet toch, een profeet is in eigen land niet geëerd! Van Mook werd de verrader des vaderlands. Sharir was Sumatraan!!! (Padang Panjang, 5 maart 1909). Minder dan Javaan! Alleen maar handig doordat hij zijn kop uitstak. Net als Mohammed Hatta (Fort de Kock, 12 augustus 1902). Handig als revolutionaire intellectueel, daarna niet meer nodig.
“als maar aangegeven werd wat de rol, de plaats en vooral de toekomst zou worden van de Nederlanders/Indo-Europeanen in die nieuwe maatschappij.” Waarom zou ik? Ik ben niet voor niets naar Nederland gekomen. Indonesië is mijn geschiedenis. Staat in de boekenkast.
@JASomers; ‘de RIS voor de Veiligheidsraad en voor iedereen(?) acceptabel was etc.’- O ja? Waaruit blijkt dat?
“Waaruit blijkt dat?” In de reacties hier over de Veiligheidsraad krijg je meestal sappige verhalen over het schelden op die stoute Hollanders. Niks bijzonders! In de Kamer en de jaarvergadering van de rugbyclub schelden ze elkaar ook uit voor rotte vis. En na afloop gezellig aan de borrel, de secretaris bakt er wel iets moois van. Zo lees ik ergens bijvoorbeeld: de Veiligheidsraad verzoekt partijen (!) het vuren te staken. Niks alleen dat stoute Nederland!
Ik haal maar iets uit mijn studie: Zo zaten begin 1949 de discussies weer muurvast, over concepten voor de beoogde RTC. Men kon het niet eens worden over een Canadees-Amerikaans voorstel voor een resolutie. Besloten werd het standpunt van de Raad neer te leggen in een brief van de voorzitter aan de United Nations Committee for Indonesia (UNCI). Deze commissie was krachtens de Veiligheidsraadsresolutie van 28 januari 1949 voortgekomen uit de voorgaande Commissie van Goede Diensten. Resulterend in een ruling van de Veiligheidsraad van 23 maart 1949. In deze ‘brief’ werd de UNCI aangespoord partijen behulpzaam te zijn bij de ten uitvoerlegging van de resolutie van de Veiligheidsraad van 28 januari en het bereiken van overeenstemming over de voorgestelde conferentie in Den Haag. Deze ‘informele resolutie’ had succes. Een akkoord tussen de delegatieleiders in de Veiligheidsraad, Van Roijen en Roem, van 7 mei 1949 gaf de grondslag voor een overdracht van de soevereiniteit zonder overgangsperiode. Dit akkoord bestond feitelijk uit twee eenzijdige verklaringen: Mr. Moh. Roem verklaarde overeenkomstig de resolutie van de Veiligheidsraad van 28 januari 1949 en de ‘ruling’ van 23 maart, dat er een bevel zou uitgaan tot het staken van de guerrilla-oorlog, dat er bereidheid was tot samenwerking gericht op het herstel van de vrede, en de bereidheid tot deelneming aan een Ronde Tafel Conferentie te Den Haag, ‘teneinde de onvoorwaardelijke overdracht van werkelijke en volledige souvereiniteit aan de Verenigde Staten van Indonesië (!!!) te bespoedigen.’ In antwoord verklaarde Dr. Van Roijen onder meer dat op de Ronde Tafel Conferentie besprekingen zullen worden gehouden over de wijze, ‘waarop de onvoorwaardelijke overdracht van werkelijke en volledige souvereiniteit aan de Verenigde Staten van Indonesië (!!!) in overeenstemming met de Beginselen van de Renville, zal kunnen worden bespoedigd.’ Ondanks alle strijd was het in deze verklaring genoemde Linggadjati-akkoord, opnieuw geformuleerd in het Renville-akkoord, overeind gebleven. Met een hamerklap van de voorzitter was de Veiligheidsraad hiermee akkoord gegaan.
@JASomers; ‘op die stoute Hollanders etc’- Het was toch Nederland, die de RIS met allerlei eisen aankleedde; TNI moest worden opgeheven (nb. de ‘ruggengraat’ van de revolutie) voor een RIS leger, Nederland de baas(!) in de overgangsfase (dus Spoor bevelhebber over een RIS leger) etc.
En toen de Federalisten met de Republiek, Mei 1948 Bandoeng een vergadering hielden.( zonder Nederland!); in de overgangsfase ipv. HvK Beel een directorium van 3 Indonesiërs en 1 Nederlandse commissaris, begreep Beel verbolgen, dat de Republiek(uiteindelijk) de leiding nam!.
Wetende dat de VN in dec. met Kerst reces ging bereidde hij met gen.Spoor, overtuigde de min.pres. Drees sr / KvP Romme tot een aanval. Als de Republiek ter ziele is zal de VN/Veiligheidsraad wel instemmen met een RIS regering (conform Nederlandse wensen!) was zijn waanbeeld. De aanval werd dd 18/12’48 middernacht ingezet. Nog op de dag van aanval plaatsten de VS en Australië deze daad/conflict op de agenda van de Veiligheidsraad. De 11 leden geïrriteerd, dat hun vakantie werd onderbroken, kwamen op 22/12 te Parijs bijeen. Zij wilden precies weten waarom de actie doelbewust(!) werd ontketend toen zij met kerst reces gingen. De spanning was om te snijden, aldus ambassadeur Beus. Geen van de leden muv. België, had een goed woord voor deze daad. Min.van Roijen \werd door de Australische afgevaardigde toegebeten; ‘wat jullie gedaan hebben, is nog erger wat Hitler jullie aangedaan heeft’. Een agressie die door haar poging om bij de inzet met luchtlandingstroepen het regeringscentrum van de tegenstander te veroveren deed denken aan de wijze waarop Nederland in mei ’40 door Duitsland was besprongen, aldus de commissie van Goed Diensten. -Toch wel een ander verhaal als de uwe ( een regeringsverslag ?)
Vandaar dat het vervolg(!) met van Roijen-Roem zo vlot ging!
“TNI moest worden opgeheven” ?? De TNI moest zich niet bemoeien met de politiek! Een leger is een uitvoerend orgaan, en was in dit geval een storende factor in de onderhandelingen. De TNI wilde helemaal geen onderhandelingen, helemaal geen Linggadjati. In Nederland hadden de sabeldieren, zowel generaal Kruls, chef staf van het leger, als admiraal Helfrich, bevelhebber van de zeestrijdkrachten, openlijk afstand genomen van de concept-overeenkomst van Linggadjati. Het lukte hen uiteraard niet bij koningin Wilhelmina steun te krijgen voor hun opvattingen. Minister van oorlog Fiévez verklaarde in de Kamer het gesprek met de koningin te betreuren. Zo moet je met een leger omgaan, maar dat snapten ze in de RI kennelijk niet.
” toen de Federalisten met de Republiek, Mei 1948 Bandoeng een vergadering hielden.( zonder Nederland!)” Nadat de RI akkoord was gegaan met de RIS, dat is dus met het BFO. Uiteraard zonder Nederland! Leuk dat dat kon in het bezette Indië! En wat Beel ervan vond werd helemaal niet interessant gevonden. Er waren ook nog andere sprekers!
“Geen van de leden muv. België, had een goed woord voor deze daad. ” Nou en? Wat telt is de resolutie: Partijen wordt verzocht enz.
” ‘wat jullie gedaan hebben, is nog erger wat Hitler jullie aangedaan heeft’” Ach ja, grote woorden over en weer, voor de bühne. . En wat was hiervan het resultaat? In een brief werd de UNCI aangespoord partijen behulpzaam te zijn. Nou. dat hebben ze dan gedaan > het Van Roijen/Roemakkoord. Geen grote woorden.
@JASomers; ‘een storende factor etc.’- En gen. Spoor, adm.Pinke die nb. na de 2e actie nog over een 3e actie hadden. Over bemoeien en stupiditeit gesproken! De realiteit niet inzagen, ondanks die zgn. zo succesvolle operatie Djokja, dat Nederland totaal niets had in te brengen in dit conflict. Niet wilde accepteren, dat wij aan de leiband liepen van de VN. Al vanaf de aanvang, na de proklamasi, toen Cochran/ de Commissie van goede diensten werd aangesteld. Een (wanhoop) politieke beleid, dat juist door die 2e actie versneld(!) naar een blamerende aftocht heeft geleid. Uw ‘succesvolle afronding’ ten spijt! En wat zich nogmaals, voor deed met de Nw.Guinea kwestie! – Ik citeer ten leste; JdeKadt 1949; ‘wat ons overblijft is de schaamte over zoveel bekrompenheid, onbekwaamheid en zelfgenoegzaamheid’!
“En gen. Spoor, adm.Pinke die nb. na de 2e actie nog over een 3e actie hadden. ” Klopt, precies zulke sabeldieren als bij de TNI. Maar de Nederlandse militairen nu in Indië wel in de hand gehouden: terug naar de kazerne. Maar bij de TNI begrepen ze dat pas omstreeks maart 1949. En pas toen kon de RI ook zaken doen met de Nederlanders, en was het snel gepiept.
@JASomers; ‘terug naar de kazerne etc.’- Het waren juist deze militairen ,vervult
van revanche voor het gezichtsverlies tijdens Japan, die 2e actie initieerden!
* ‘de Republiek was rijp voor een succesvolle afronding etc.’- Nou, nou….precies zoals de regeringsverklaring zou klinken;…..denk eerder, dat Nederland toen al rijp was voor de schroothoop! De stemming in Indië 1950 was hectische; met Nederlanders, die er alles voor over hadden om zo snel weg te komen. We hadden geluk, dat mijn vader na een lange wachttijd voor Europees verlof, juist in medio dec.1949 kon inschepen. Bij het vertrek uit Priok, met aanblik op de zwaaiende blijvers, hoorde ik mijn vader mompelen; potverdorie, wij zijn er uit geschopt!
En weet u wat er aan vooraf ging aan Indonesische zijde? Als reactie op de brief van de Veiligheidsraad? Alhoewel de guerrilla-activiteiten van het leger succesvol waren realiseerde vooral generaal Simatupang zich dat een blijvende kloof met de eigen regering tot een burgeroorlog zou kunnen leiden. Uiteindelijk gaf het leger toe, waarmee de impasse die de Republiek al sinds het begin van de revolutie had geteisterd werd doorbroken. De Republiek was rijp voor een succesvolle afronding van de onderhandelingen met Nederland.
@JASomers; ‘een blijvende kloof etc.’- Het leger was overtuigd, dat het militair/guerillia Nederland aan kon. Maar door het ingrijpen van de VN bij de 2e actie moest men toegeven, dat de diplomatie; Soekarno edz. succesvoller was. Met als ultieme bevestiging; de terugtrekking uit Djokja van een ontgoochelde Knil/Kl leger eenheid olv. een sterk gedeprimeerde gen.Spoor!~Die enkele maanden daarna aan een hartaanval overleed.
De filmbeelden van de triomfantelijke intocht van Soekarno edz. en de daarop volgende TNI parade in Djokja zag ik op het filmjournaal van Cineac Amsterdam; juichende Indonesiërs op het filmdoek en een doodse stilte in de Amsterdamse filmzaal!
“en een doodse stilte in de Amsterdamse filmzaal!” Waren die blij er van af te zijn! We hebben nu alleen nog maar de last van de westelijke gebiedsdelen. Daar moet steeds geld bij.
“Maar door het ingrijpen van de VN bij de 2e actie moest men toegeven, dat de diplomatie; Soekarno edz. succesvoller was.” Hoezo? Ik lees in de ruling van de Veiligheidsraad van 23 maart 1949 alleen dat de UNCI werd aangespoord partijen behulpzaam te zijn bij de ten uitvoerlegging van de resolutie van de Veiligheidsraad van 28 januari en het bereiken van overeenstemming over de voorgestelde conferentie in Den Haag.
@JASomers; ‘ik lees in de ruling etc.’- Op 23 mrt. 1949 de ruling etc.?
Waarom lees u niet(!) dat al op 28 dec.1948(!) de Veiligheidsraad 2 scherpe(!) resoluties aannam; de ONMIDDELIJKE vrijlating van de Republikeinse leiders, binnen 24 uur! En een onmiddellijke staakt het vuren. ( terwijl Beel in zijn waanbeeld Den Haag souffleerde, dat de Republiek niet meer bestond!) Te controleren door de Commissie. Intussen werd de KLM (landingsrechten in de vluchtroute )geboycot door de landen; Irak, India, Pakistan, Birma en Saudi Arabië. Op 12 jan.1949 betoogde de Vs hoofd vertegenwoordiger van Veiligheidsraad, dat Nederland de Republikeinse regering in haar functie in Djokja(!) moest herstellen! En dat de Nederlandse troepen moesten worden teruggetrokken! Dat de Commissie een actieve rol bij dit alles moest spelen. Hield in dat de VN feitelijk een voogdijschap over Indonesië zou uitoefenen! – Nederland, dat na de Duitse bezetting als gerespecteerde staat was herrezen, zag zich veroordeeld door het wereld forum. Het had de sympathie van de wereld verspeeld!
“de Veiligheidsraad 2 scherpe(!) resoluties aannam;” Heeft u de rest van die resoiutie ook gelezen?: Is eveneens tevreden dat Nederland soevereiniteit wil verlenen aan de Verenigde Staten van Indonesië. Roept Indonesië op de guerrillaoorlog te staken.
Roept beide partijen op de vrede en orde te herstellen. Raadt aan zo snel mogelijk de onafhankelijke Verenigde Staten van Indonesië te stichten. a. De installatie van een interim-regering tegen 15 maart tot de soevereiniteit over Indonesië is overgedragen.
b. De verkiezingen in Indonesië moeten tegen 1 oktober gehouden zijn. De Commissie mag met Indonesische vertegenwoordigers overleggen die niet bij de (zelfuitgeroepen) Republiek Indonesië horen en hen in de onderhandelingen betrekken.
Daarnaast natuurlijk het belangrijkste resultaat van die tweede politionele actie: Verdeeldheid binnen de TNI die generaal Simatupang deed besluiten het leger te laten toegeven aan de politiek, zoals het hoort. Dat was aan Nederlandse zijde ook gebeurd. En toen ging alles snel.
Mijne Heren!!! Het zijn niet de VN-resoluties van 28 december 1948 maar juist die van 28 januari 1949 waarbij Nederland onder curatele van de Veiligheidsraad UNCI werd gesteld. Het kaninet Drees viel weliswaar niet, maar de hard liner Sassen, KVP minister van Overzeesche Gebiedsdelen moest het veld ruimen en nieg kort daarna nam ook de HVK Beel zijn ontslag.
@PetervandenBroek; ‘resoluties etc.’- dr.L.de Jong dl.12/blz.950; de Veiligheidsraad nam op 24/12’48 een resolutie aan waarin 2 maatregelen werden aanbevolen(!); een staakt het vuren en de vrijlating van de Republikeinse leiders. Nederland zweeg, want het waren maar VN aanbevelingen. Het gevolg was de VN reactie op 28 dec.1948(!)* die twee scherpe resoluties aannam; de onmiddellijke vrijlating van de Republikeinse leiders werd geëist(!) en binnen 24 uur een rapport over de omstandigheden van hun internering, in de andere een onmiddellijke staakt het vuren, te controleren door de consulaire commissie!
note; als één historicus is, die alles over dit onderwerp gelezen heeft, dan is het wel dr.Lou. Aldus mede lezer de Indonesische historicus dr.G.T.Go
– * Op 28 jan.1949 werd de resolutie inde Veiligheidsraad aangenomen. Die door gevangen genomen republikeinse leiders Soekarno ea. op Banka, middels een door een Nederlandse sergeant ter beschikking gestelde radio(!) met bemoediging aangehoord.
– Nederland was in een dubbele worsteling verwikkeld geraakt; één met de VN en één met de geesten(!) van de steeds meer Indonesiërs voortlevende Republiek!
– De TNI liet zich in die periode niet onbetuigd; de guerrilla werd opgevoerd; geen konvooi was meer veilig. Er vielen meer Nederlandse slachtoffers dan voorheen. En op 28/2-1/3’49 ondernam lt.kol.Soeharto(!) en lt.kol.Latief met medestrijders, gehuld in kraton bedienden kledij, een aanval op bezet Djokja. Om de VN, die in vergadering was, te tonen dat de TNI nog spring levend was. Op die (dolle) dins/dag waren juist 3 militaire waarnemers van de VN commissie in Djokja getuigen en rapporteerden onmiddellijk.
Ik wil ook best meedoen aan de zinvolle off topic discussie madan wel, ik zit in de KB toch op mijn boeken over de GM te wachten. De indruk wordt gewekt alsof gen. Spoor naar zijn eigen kampong was gestuurd, de politiek had het leger onder controlle en dat De Indonesiërs gen. Simatupang en zijn TNI jongens ongehoorzaam. Dat was natuurlijk het beeld dat de Nederlandse propaganda naar buiten bracht maar de harde werkelijkheid was anders. De commissie van goede diensten had een dagtaak om alle bestandsschendingen van beide zijde te registeren.
Niks Nederlandse propaganda. Gewoon feitjes op een rij.
Il ben wel benieuwd naar de „feitjes“. De door dhr Somers selectief aangedragen feiten komen niet overeen met mijn feiten , die overeenkomen met die van JJP de Jong en die van R. Limpach.
Wah had VADM met het legergebeuren in Indie te maken of van Oyen, wat voor had von Oyen? Het gaat om de belangrijkste operationele militair in Indie: gen S. Spoor en zijn entourage.
Niks Nederlandse propaganda. Gewoon feitjes op een rij. De admiraal Helfrich en generaals Van Oyen en Uhl waren vervangen, En Helfrich en Kruls vingen bot bij koningin Wiljhelminaz, zoals het hoort.
Dhr. Somers zit op het verkeerde spoor. Rangen en standen waren niet alleen een essentieel onderdeel bij de GM maar ook bij het KNIL.
Het verhaal moet wel goed verteld worden, Van Oyen was vòòr de oorlog al generaal van de teleurstellende luchtvaartdienst van de KNIl. Na de oorlog werd weliswaar als doekje voor het bloeden kol Uhl bevorderd tot generaal maar werd aan de onervaren Spoor , voor de oorlog kapitein, een subalterne officier de voorkeur gegeven en hij werd door politiek Den Haag omhoog geparachuteerd en bevorderd tot commandant van het KNIL. VAn Oyen en Uhl voelden zich gepasseerd en dienden begin 1946 hun ontslag in.
Kruls en Helfrich BSO protesteerden wel maar had politiek noch militair invloed. ze hadden agv insubordinatie in tijden van oorlog/staat van beleg voor het gerecht gebracht en geëxecuteerd te worden.
@PetervandenBroek; ‘gen.Spoor etc.’- Die voor de oorlog als kapitein belast werd met opsporing van NSB’ers in het Knil. Zo begroette/ontmaskerde hij bv. de kamparts van concentratie kamp Digoel; LJA.Schoonheyt met de groet; sich heil ! Schooneyt verbleef uiteindelijk tot 1946 in het concentratie kamp Suriname; de Joden Savanne kamp. – Bij Spoor’s aanstelling was het één van de terug getreden officieren, die bij zijn ontslag aangaf; niet onder viool spelende officier te willen dienen!
“Het verhaal moet wel goed verteld worden” En gelezen!
“een essentieel onderdeel bij de GM maar ook bij het KNIL.” Heeft hier niets mee te maken. En de GM deed niet anders dan gewoon doorvaren. Zelfs na 27 december 1949.
U noemt een serie prachtige rangen, maar dat heeft niets te maken met het militaire verzet tegen de politieke ontwikkelingen zoals het onderhandelen met de RI en Linggadjati. Waarbij Spoor geen ” commandant van het KNIL.” was, maar van de krijgsmacht in Indië.
Het ging mij om de oplossing van het militaire verzet. In Indië vlot opgelost: overplaatsen naar Nederland, klaar aan Nederlandse zijde. En aan Indonesische zijde een groeiende verdeeldheid binnen de dwarsliggende TNI, opgelost door generaal Simatupang, die besloot het leger te laten toegeven aan de politiek, zoals het hoort. En toen ging het snel.
Maar in Nederland zelf ging het een beetje anders. Een groepje bekende Nederlanders en militairen die dachten aan een staatsgreep. te beginnen met de voorgenomen moord op Koos Vorrink, voorzitter van de PvdA, die gelukkig mislukte. Het ging een beetje (veel) primitief, dommig, zoal in een spannend jongensboek. Helfrich en Kruls werden als boodschappenjongens naar koningin Wilhelmina gestuurd, maar die kende haar plaats: Helfrich en Kruls afgeserveerd. Het is voor beide heren meegenomen dat koningin Wilhelmina haar mond verder hield, net als minister van oorlog Fiévez. JJP de Jong gaat er uiteraard dieper op in, maar ik weet niet wat R. Limpach hiermee te maken heeft.
Militair verzet tegen Linggadjati? dat was toch in november 1946?
Ik heb het over de KNIL-generaals Van Oyen en Uhl, die in januari 1946 voor de hoogste militaire functie in Indie gepasseerd werden. VADM Helfrich ging ook weg want aangezien hij als KM Bevelhebber Strijdkrachten Oost BSO de Mariniersbrigade onder bevel had, zou hij als 4-sterren vlagofficier onder gen. Spoor vallen en dat gaat voor een Marine-officier van het postuur Helfrich natuurlijk niet. Hij vertrok ook in januari 1946 naar Nederland en werd daar gepromoveerd tot Bevelhebber der Zeestrijdkrachten. Ik dacht dat dhr Somers dat wel begrepen had hoe de verhoudingen tussen de krijgsmachtonderdelen waren en zijn.
Dan raakt dhr Somers de weg kwijt door over de Indonesische machtverhoudingen te praten. Had hij toch beter Limpach kunnen bestuderen.
Ik leg in het kort uit met de relevante feiten waarom de VeiligheidsRaad VR resolutie van 28 januari 1946 zo belangrijk was
De 2 voorgaande VR resoluties ( 24/28 december 1945) gaven aan dat Nederland gesommeerd werd om de vijandelijkheden te stoppen en de gevangen genomen leiders van de Republiek direct vrij te laten, zodat het afgebroken politiek overleg onmiddellijk kon worden hervat. Nederland in de persoon van Van Roijen reageerde weliswaar met positieve toezeggingen bv over de vrijlating van Sukarno cs op Bangka, maar honoreerde deze tot ergernis van de VR niet.
Bangka-incident
Want wat gebeurde buiten de vergaderzalen: enkele leden van de Commissie van Goede Diensten CGD Lisle, Crichley en Herremans en een grote persschare bezochten de Republikeinse leiders op Bangka. In tegenstelling tot alle mooie verhalen die van Roijen in de VR had afgestoken, bleken de Republikeinse leiders domweg gevangen te zitten en goed zichtbaar, achter tralies en prikkeldraad Van Roijen had verklaard dat zij genoten “ completely liberty throughout the entire island”. Maar daarvan was geen sprake en de 4500 square miles waren in werkelijkheid 300 vierkante meter
Bangka toonden in alle rangen en standen aan dat Nederland “de boel fleste” of op zijn minst hun rebellen in Batavia niet in de hand had, niet Den Haag maakte de dienst uit maar de Hoge Vertegenwoordiger van de Kroon HVK Beel en zijn generaals.
Daarom nam de VR op 28 januari 1946 een door de VS ingediende resolutie aan:
1) De resolutie riep Nederland en de Republiek op hun militaire operaties onmiddelijk te stoppen
2) Nederland diende de Republikeinse leiders onmiddelijk en onvoorwaardelijk vrij te laten
3) Beide partijen dienden , uitgaande van de accoorden van Linggadjatie en Renville, alsook het plan-Cockran zo spoedig mogelijk overleg op te starten.
Maar er kwamen bijkomende en zeer scherpe voorwaarden bij
a) Het overleg tussen Nederland en de Republiek zou plaatsvinden “with assistance and under auspices of an United Nation Commission for Indonesia”, die in de plaats kwam van een Commissie van Goede Diensten
b) Er kwam een Stappenplan met aangepaste data:
Voor 15 maart diende er overeenstemming te worden bereikt over de instelling van een interim regering.
Voor 1 oktober zouden er verkiezingen plaatsvinden.
Uiterlijk 1 Juli 1950 zou de souvereiniteit worden overgedragen. Indien dat niet lukte zou de nieuwe VN-commissie UNCI rapport moeten uitbrengen aan de VR met aanbevelingen hoe de problemen op te lossen.,
Dit was geen bemiddeling van de VN maar onder curatelestelling van Nederland.
Volgens JJP de Jong betekende dit: …”Deze VN resolutie werd een dominant thema in de geschiedschrijving en heeft het Nederlands historisch zelfbeeld in belangrijke mate bepaald”.
Bronnen:
JJP de Jong: Avondschot – Hoe Nederland zich terugtrok uit het Aziatisch Imperium
R. Limpach: de brandende kampongs van generaal Spoor.
@PetervandenBroek; ‘dominant thema etc.’- Klopt. ‘En heeft Nederland’s historisch zelfbeeld in belangrijke mate bepaald!’ Nou, dat is totaal niet tot hr.Somers en andere tempo doeloe adepten doorgedrongen. Nederland ging toen af; als gieter! Vandaar ook die zgn. stilte/zwijgperiode in Nederland daarna!
Op Banka, een veronderstelde pro Nederlanfdse eiland, werd Soekarno bij aankomst als een held door de bevolking begroet! Spontaan hief men het Indonesia Raya aan. Overal klonk; medeka!
Het gaat om het schokeffect dat de VR-resolutie had op de publieke opinie in Nederland, dat te maken had met een breed onvermogen in de opinie om de Indische realiteit te vatten, daargelaten dat de overheid een cordon sanitaire had gelegd om de informatieverstrekking over Nederlands-Indie. Het was volledig in handen van de RijksVoorlichtingsDienst RVD. Nederlanders werden nu geconfronteerd met d harde werkelijkheid.
De schok van de internationale afstraffing in de VR inspireerde De Kadt tot zijn befaamde “De Indonesische tragedie. Het treurspel der gemiste kansen” dat nog ongelezen in mijn boekenkast ligt. De fixatie van De Kadt werkte wel een eerder een tunnelvisie in de hand, maar was een doodlopende gang.
De duisternis waarin het Indonesiëbeleid zich op dat moment afspeelde werd doelbewust gecontinueerd. Het was niet deze resolutie die Nederland dwong tot een ander beleid maar het inzicht vooral bij de HVK Beel dat geen constructieve oplossing kon worden bereikt.
De periode na deze resolutie behoeft een ander denkraam, anders komen we tot groteske beschrijvingen zoals die van dhr Somers, die de mist- en rookgordijen nog groter maken. Het is dan niet alleen het gebeuren om de onderhandelingstafel maar vooral wat de Heren militairen op het slagveld en de politici in Den Haag bekokstoofden.
Ik heb het steeds over de afsluitende periode, 1949! ” Heren militairen op het slagveld” Heren militairen, die teveel politiek wilden bedrijven, waren aan beide zijden afgeserveerd, de politiek maakte het af, zoals het hoort. En de ontvangst van uedele 4-sterren vlagofficier Helfrich door koningin Wilhelmina. Zo treffend door J.J.P. de Jong beschreven: kil! Zo wijs je zonder woorden iemand zijn plaats.
“raakt dhr Somers de weg kwijt door over de Indonesische machtverhoudingen te praten” Wat heeft Limpach hier nu mee te maken? Die had het toch over brandende kampongs? Maar die lagen allang achter ons. Of heeft u nog steeds de juiste weg niet gevonden. Die veranderde machtsverhoudingen binnen de RI waren essentieel voor de afsluitende fase.
@PetervandenBroek; ‘fixatie van de Kadt etc.’- Werkt wel eerder een tunnelvisie in de hand? Welke? -Zijn profetie om de Republiek te helpen een natie te worden en daardoor een eeuwig vriendschap te verkrijgen? Een doodlopende gang? – Zijn boek was voor mij een openbaring, omdat ik altijd al geen hoge dunk had van de door ons ‘gepleegde dekolonisatie’.
De fixatie van De Kadt op de door de Amerikanen ingediende VN-resolutie van 28 januari en de dreiging van de Amerikanen om de Marshall-hulp aan Nederland te staken is door de Nederlandse propaganda dankbaar aangegrepen om de schuld bij de Amerikanen te leggen.
Dit sprookje wordt in Nederland nog altijd geloofd, zodoende kunnen wij onze handen in onschuld wassen en de verantwoordelijkheid voor het mislukken van onze koloniale missie te schuiven op de Amerikanen.
JJP de Jong geeft in zijn boek “Avondschot” op heldere en gedetailleerde wijze aan dat het niet de dreiging van intrekking van de Marshallhulp was maar in eerste instantie Beel en later het kabinet-Drees vanwege binnenlandse politieke overwegingen over stag ging.
Afsluitend periode 1949????? Ik geloof dat deze weg een doodlopende weg is.
citaat Nationaal Archief:
Na het tekenen van de overeenkomst van Linggadjati wendde Helfrich zich zelfs op 19 november 1946 (!!!!) met de chef van de generale staf, H.J. Kruls, met een schriftelijk protest tot minister president L.J.M. Beel. Beide functionarissen verklaarden “ernstig ongerust” te zijn “over de dreigende verminking van het Koninkrijk” en voegden daaraan toe dat deze ongerustheid door vele van de onder hun bevelen dienende militairen werd gedeeld. Voor zichzelf hielden zij ernstig rekening met de mogelijkheid dat het niet meer met hun eer en geweten in overeenstemming zou zijn te brengen hun functies te blijven bekleden. De volgende dag legden zij hun bezwaren in een audiëntie voor aan koningin Wilhelmina.
Belangrijke gevolgen hebben deze demarches overigens niet gehad. ………….1946 dus.
Ik had al lang de indruk dat de tijdlijn van dhr Somers niet vlekkeloos verloopt. Ik doe er ook de link erbij dan kan dhr Somers mijn bewering verifiëren, niet alleen bronaanduiding maar ook verwijzing, zoals het hoort bij een verantwoord verhaaltje:
Klik om toegang te krijgen tot NL-HaNA_2.12.44.ead.pdf