Indië-herdenking: ‘er is destijds een zware strijd gevoerd tegen Japan’

Bij het Indisch Monument in Den Haag worden vandaag de slachtoffers herdacht van de Japanse bezetting in Nederlands-Indië tijdens de Tweede Wereldoorlog. Met de capitulatie van Japan op 15 augustus 1945 kwam er een einde aan de oorlog in Zuidoost-Azië en daarmee aan de Tweede Wereldoorlog.

Soerabaja, ereveld Kembang Koening, 1947

De NOS doet rechtstreeks verslag van de Indië-herdenking op NPO 1, vanaf 12.15 uur. Oud-politica Andrée van Es houdt een voordracht tijdens de bijeenkomst en er is een optreden van Wouter Hamel. Beiden hebben een Indische achtergrond. Verder is er muziek van de Residentie Bach Ensembles.

In de avond blikt presentator Rob Trip met gasten terug op de herdenking. Die uitzending is van 19.15-19.45 uur op NPO 2.

In de uitzending is er een terugblik op de inval van Japan in Nederlands-Indië, dit jaar 75 jaar geleden. Volgens directeur Pauljac Verhoeven van museum Bronbeek is het opmerkelijk dat er zo weinig bekend is over de bloedige oorlog die het Koninklijk Nederlands-Indische leger (KNIL) voerde tegen de Japanners. 

“Er zijn weinig beelden overgebleven van de Japanse inval en van de strijd die het KNIL voerde”, zegt Verhoeven. “Het lijkt in onze beleving nu alsof de invasie door Japan vanzelf ging, dat het in één klap gebeurd was. Maar er is een zware oorlog gevoerd, die duizenden mensen het leven heeft gekost. Het was soms kantje boord, het had ook anders uit kunnen pakken.”

Verhoeven doet samen met de Japanse historica Kaori Maekawa onderzoek naar beeldmateriaal in Japanse archieven van de invasie van Nederlands-Indië. “Dat die oorlog veel slachtoffers heeft gekost kun je alleen overbrengen door het te laten zien”, zegt Verhoeven.

Eind 1941 nam de dreiging van oorlog in Indië steeds verder toe, maar het Nederlands gezag was optimistisch. “De Japanners kunnen ons er niet onder krijgen, dat was de boodschap die in kranten en tijdschriften steeds werd herhaald”, zegt Verhoeven.

De Japanse troepen zetten op 1 maart 1942 een verrassingsaanval in op Java die negen dagen later uitmondde in de capitulatie van het Nederlands gezag in Indië. Tot hun verbazing zag de bevolking in Nederlands-Indië de Japanners op fietsen en zonder zware artillerie de dorpen en steden intrekken.

“Japan wilde Java zo snel mogelijk innemen met grote steun vanuit de lucht en vanaf zee. Als het te lang zou duren, zou Japan niet voldoende backup hebben”, zegt historica Maekawa.

Sinds vorig jaar is dankzij de vertaling van een deel van de Japanse historische reeks Senshi Sosho over de Tweede Wereldoorlog in Zuidoost-Azië, voor het eerst gedetailleerde kennis beschikbaar over het Japanse perspectief op de invasie van Nederlands-Indië. In het boek wordt beschreven hoe de Japanners de oorlog hebben gevoerd, met veel verwijzingen naar primaire bronnen.

Hieruit blijkt onder meer dat op het hoogste militaire niveau slechts de hoofdlijnen van de operatie en het tijdschema waren vastgelegd. Van de lagere troepencommandanten werd veel improvisatietalent en gedrevenheid gevraagd om de doelen te realiseren. Tactische luchtsteun, de inzet van paratroepen en het gebruik van clandestiene radio-uitzendingen bleken van essentieel belang voor het Japanse militaire succes.

Recordtempo

“Het verbaast me dat de Japanners het hebben aangedurfd om de toekomst van hun land in de waagschaal te stellen door zoveel risico’s te nemen”, zegt Verhoeven. “Hun militaire plan zat als een uurwerk in elkaar, het ging in recordtempo. Dat het zo snel zou gaan, hadden zelfs de Japanners niet durven hopen.”

De Japanners hielden Nederlands-Indië 3,5 jaar bezet. Honderdduizend Nederlandse burgers en veel Indische Nederlanders kwamen terecht in interneringskampen. Veel KNIL-militairen gingen naar krijgsgevangenkampen of moesten werken als dwangarbeider.

Op 15 augustus 1945 capituleerde Japan, nadat Amerika twee atoombommen had laten vallen op de Japanse steden Hiroshima en Nagasaki. Voor velen brak toen opnieuw een zware tijd aan omdat in Indonesië de onafhankelijkheidsstrijd begon.

x

Dit artikel verscheen eerder op www.nos.nl, 15 augustus 2017

Dit bericht werd geplaatst in 9. Java Post. Bookmark de permalink .

90 reacties op Indië-herdenking: ‘er is destijds een zware strijd gevoerd tegen Japan’

  1. F.H. Dijkstra zegt:

    Een half uur zendtijd??? Is dat alle aandacht die er beschikbaar is voor de de grootste gebeurtenis die Nederland in haar bestaan heeft meegemaakt ? Is het de schaamte of de angst om de goede betrekkingen met Indonesië niet te schaden die hieraan debet is ? Koken met . . . en De slimste mens schijnt belangrijker te zijn. Pelita trek van leer. Argumenten en feiten te over. F.H.Dijkstra Sneek

    • Rahadi Karni zegt:

      De rechtstreekse uitzending van de plechtigheid op NPO 1 vanaf 12:15 duurde ruim een uur. De uitzendung van 19:15 is een samenvatting.

      • Ælle zegt:

        Het in een in 1985 door de NOS uitgezonden documentaire zei: “Geen enkele Indonesische partij was toen pro-Japans. Maar ze wilden desnoods met de duivel samenwerken om van de Hollanders af te komen.”
        Aha!

      • Ron Geenen zegt:

        @@Maar ze wilden desnoods met de duivel samenwerken om van de Hollanders af te komen.”@@

        Wel ze hebben hun zin gekregen. Ook wat betreft die duivel, want die heeft honderdduizenden letterlijk dood laten werken.

      • Jan A, Somers zegt:

        Maar Soekarno en Hatta waren wel de opperste leiders van de PNI. Andersom, zoals ik al eerder in mijn boek heb geschreven (voor de zoveelste keer selecteren, kopiëren, plakken): In de plannen voor de Nanyo, de expansie in zuidelijk Azië, was er sprake van een blijvende bezetting en japanisering van Nederlands-Indië dat, bevrijd van het westerse kolonialisme, deel diende te nemen aan de Japanse oorlogsinspanning om de eindoverwinning mogelijk te maken. Dit hield in de levering van arbeid, landbouwproducten en mijnbouwproducten. Borneo, Celebes, de Molukken, Nieuw-Guinea en de Kleine Soenda-eilanden, onder bestuur van de Keizerlijke Marine, zouden direct bij het Japanse keizerrijk moeten worden ingelijfd; over de status van Java en Sumatra, bestuurd door het leger, zou binnen de Nieuwe Orde, de Gemeenschappelijke Welvaartssfeer in Groot-Oost-Azië, in een later stadium worden beslist. (…) Het beleid ten aanzien van de Indonesische bevolking was erop gericht dat deze zich niet bedreigd zou voelen, zodat er op voorhand niet ingegrepen werd in de plaatselijke gebruiken. Nationalistische activiteiten pasten echter niet in de Nieuwe Orde en dienden daarom niet te worden aangemoedigd, moslimorganisaties dienden zich uitsluitend met godsdienstige zaken bezig te houden. De Japanse regionale bestuurders leerden wel met vallen en opstaan in te spelen op de bestaande regionale verschillen met betrekking tot de godsdienstige constellatie, cultuur en het niveau van de nationalistische bewegingen. Het ging steeds meer naar een kanalisering van de niet te onderdrukken nationalistische gevoelens, gericht op de Japanse doeleinden.

    • Jan A. Somers zegt:

      Zoiets hier schrijven zet geen zoden aan de dijk. U kunt beter terecht bij de diverse programmacommissies. Weten z\e tenminste iets over de mogelijke belangstelling voor dit soort uitzendingen.

  2. Jan A. Somers zegt:

    “een verrassingsaanval in op Java ” Hoezo verrassingsaanval? Op 23 februari landden de Japanners op Bawean. Op 24 februari komen verkenningsberichten binnen over een grote invasievloot in Straat Makassar, in zuidelijke richting varend. In de nacht van 24/25 februari worden de schepen van het eskader van admiraal Helfrich verzameld in Soerabaja. Op 26 februari vaart de striking force uit. De volgende dag wordt om 14:15 uur door de luchtverkenning een grote transportvloot gemeld op 100 mijl benoorden Soerabaja. Op 27 februari is de Slag in de Javazee voorbij. Op dezelfde dag worden bezuiden Java ook nog de twee Amerikaanse transportschepen Langley en Saewitch (met o.a. vliegtuigen) door Japanse bommenwerpers aangevallen. De Langley wordt tot zinken gebracht, De Seawitch kan Tjilatjap nog bereiken en de vliegtuigonderdelen lossen. Maar te laat om er nog wat mee te kunnen doen.

  3. kakipanah46 zegt:

    Als je wapentuig aan Indonesië verkoopt,moet je niet al te veel in je koloniale geschiedenis porren,dat is niet goed voor de bizznizz,½ Uurtje is zat voor “kijkers ineigen land” die er (mischien) intersse hebben,en heeft de Indonesische ambassade even net niet de tijd om geagiteerd te raken en de”goede verstandhouding en handelsbetrekkingen ” op te schorten totdat NL excuses zijn aangeboden,toch ,niet dan ??

    • Rahadi Karni zegt:

      Zie mijn antwoord boven. En de Indonesische ambassadeur legde, samen met andere buitenlandse vertegenwoordigers, een krans na de plechtigheid.

  4. F.H. Dijkstra zegt:

    Correctie! Na checken in mijn oproepgids zag ik dat Java Post de herhaling op Ned 2 noemde en niet de uitzending op Ned 1. F.H.Dijkstra Sneek.

  5. Dominicus van den Bergh zegt:

    Verrast? 13 december 1937 Japan begint in Naking meer dan 200.000 Chinezen uit te moorden. De wereld keek toe en deed geen moer. Iedereen was tot in detail op de hoogte. December 1942 ofwel 5 jaar na dato begint men zuidwaarts te trekken. Een bezetter overrompeld een andere bezetter. Ofschoon er hondderduizenden Indonesiërs het slachtoffer waren, de aantallen voor 1942 en na 1945 daargelaten, was er bij de herdenking vandaag geen Indonesische vlag noch afgevaardigde te zien. Over moraliteit gesproken, laat staan medemenselijkheid. Het zal wel politiek zijn.

    • Jan A. Somers zegt:

      “Het zal wel politiek zijn” Nee hoor, sinds jaar en dag worden hier de Nederlandse slachtoffers uit de Japanse oorlog en bezetting herdacht. !942-1945. Dat staat er op te lezen, en er zijn geen aanmerkingen uit de Indische gemeenschap hierop geweest.. Ik vind het ook jammer, maar herdenken kun je ook zelf doen. Namens de Indonesische ambassade is er een krans gelegd. Hulde! Ik ben vergeten te kijken, maar in het verleden werd er ook door Molukkers een krans gelegd.

      • Dominicus van den Bergh zegt:

        Dan is mijn bericht niet goed overgekomen. Ik bedoelde te zeggen dat de Indonesische slachtoffers niet worden herdacht, met geen woord. Geen Indonesische vlag, niets. Wel een showtje met z.g. KNIL militairen. Het zou toch een groots gebaar zijn de slachtoffers van 400 jaar bezetting te herdenken en meer in het bijzonder diegenen die gevallen zijn door toedoen van het koloniale bezettingsleger waar ook vele bumiputra aan hebben meegedaan. Een mooi gebaar zou zijn om naast het KNIL detachement een detachement van de TNI aanwezig te hebben, beter nog een gemengd detachement. Ik geloof dat Nederland en Indonesië iets gemeenschappelijks hebben in haar geschiedenis, dacht ik zo.

      • Jan A. Somers zegt:

        Uw bericht is duidelijk overgekomen hoor. Maar op het monument staat heel duidelijk: “Tweede Wereldoorlog Nederlands-Indië” “8 Dec. 1941 – 15 Aug. 1945” “Na de Japanse overval enz.enz.”, “(…) en burgers uit alle bevolkingsgroepen (…)”. Als u eens bij dat monument een kijkje zou nemen, kunt u dat zelf ook lezen. (Monument is makkelijk bereikbaar, twee trams komen in de buurt). De herdenking valt binnen deze grenzen. In die periode was er nog geen Indonesische vlag, en geen TNI, en geen bersiap. (wel kransen van de Indonesische ambassade en van een Molukse organisatie). Ik vind het ook jammer, mijn bersiapbankje is er nog steeds niet, en zal er ook nooit komen. Maar herdenken doe je tenslotte zelf. En daarvoor zijn er enkele bankjes in de buurt, met zicht op het monument. Alle aanwezigen hebben in het defilé de gelegenheid bloemen en/of kransen neer te leggen. Het hele jaar door zie je bloemen bij het monument. Bij een crematie mogen bloemen e.d. niet mee de oven in, en worden veelal weggegooid. Maar u kunt er ook voor kiezen de bloemen neer te laten leggen bij het monument. En dat gebeurt regelmatig. Mooi gebaar! Moet meer gebeuren!

  6. Rahadi zegt:

    Sorry hoor, maar de Indonesische ambassadeur was wel aanwezig op de eerste rij, rechts vs MP Rutte. En de ambassadeur legde een krans.

    • Dominicus van den Bergh zegt:

      Ik sta gecorrigeerd. Echter met geen woord over de slachtoffers van 400 jaar bezetting tot aan 1949. Met geen woord.

      • Franklin Moquette zegt:

        Daar zal je dan echt een ander monument voor moeten oprichten.
        Dit monument herdenkt alleen de Nederlandse, Chinese, Indonesische (inlandsche) en Geallieerde slachtoffers die van 1941 t/m 15 augustus 1945 in Nederlandsch-Indië zijn gevallen.
        Ik ben het met je eens dat er meer aandacht aan de Indonesische slachtoffers in die periode zou moeten worden geschonken, al was het maar omdat die getallen onvoorstelbaar hoog zijn.
        Als er een monument voor de slachtoffers gedurende de koloniale periode komt, zou het ook nuttig zijn om een monument voor de slachtoffers van de onafhankelijke Republik Indonesia na 1950 op te richten… Dat loopt ook in de miljoenen slachtoffers…

  7. van den Broek van een andere generatie zegt:

    De Japanners namen via een tangbeweging het hoofdeiland Java in, in 8 dagen tijd!!!

    Een deel van de Japanse invasievloot stoomde op richting Javazee.
    Een ander deel van de invasievloot stoomde richting Soenda. De Nederlandse marineleiding had dat niet verwacht en had na de Slag in de Javazee de USS Houston en HMAS Perth om de Noord van Java gestuurd, toch wel een erg grote omweg om uit te wijken naar Australië. Deze twee geallieerde schepen stuiten in de Straat van Soenda op de Japanse invasievloot en de Japanse overmacht bracht deze 2 schepen tot zinken.

    De Japanners (iets meer dan 50.000 man) landden op 1 Maart 1942 op twee plaatsen op Java en kwamen tegen een overmacht van meer dan 80.000 man te staan (Nederlandse, Amerikaanse en Australische soldaten). Via een snel uitgevoerde aanval werd het stuurloze KNIL-leger in de tang genomen. Er bestaat een heel overzichtelijk kaartje met de bewegingen van het Japans invasie leger en die van het KNIL. Op 8 Maart 1942 capituleerde Gen. van Poorten namens het KNIL.

    Kan iemand mij uitleggen wat die tekst van 8 maart 1947 op Kembang Koening met de koloniale oorlog te maken heeft?

    • Franklin Moquette zegt:

      Geachte heer van den Broek,
      Uw reactie is ‘to-the point’ en daardoor een van de weinige reacties die hier niet ‘off-topic’ is.
      Het KNIL was duidelijk niet op een moderne conventionele oorlogvoering voorbereid en al helemaal niet op de moderne ‘bewegingsoorlog’. Het KNIL was getraind om kleine lokale opstanden snel te onderdrukken, ‘counter-insurgency’ operaties zeg maar…
      Er waren wel pantserwagens en lichte rupsvoertuigen aangeschaft, alsmede moderne vliegtuigen, maar het is duidelijk dat een ‘totaalbeeld’ hoe die moesten worden ingezet, ontbrak. Er is blijkbaar onvoldoende geoefend hoe met plaatselijke landingen vanuit de lucht en vanuit zee om te gaan.
      80.000 man om Java te verdedigen, lijkt misschien veel, maar is in de praktijk onvoldoende om zo’n groot gebied goed te verdedigen.
      Maar het omgekeerde is ook waar: 50.000 man voor een ‘invasie’ van Java is ook aan de kleine kant. Het is dan ook een geweldige militaire prestatie dat de Japanners het KNIL (met aanvulling van Australische eenheden) zo snel op de knieën kreeg… ‘Blitzkrieg’ op fietsen, zeg maar…
      Aantallen manschappen en pantservoertuigen geven geen enkele garantie voor een goede afloop.
      Frankrijk had in 1940 meer manschappen en meer (en zwaardere) tanks dan Nazi-Duitsland in Frankrijk en België in de strijd wierp. Maar omdat Frankrijk haar tanks en het overwicht aan manschappen verkeerd gebruikte, moest dat land in korte tijd het onderspit delven.
      Ik denk dat ongeveer het zelfde gold voor de vrij snelle nederlaag van het KNIL op Java.
      Dat neemt niet weg dat er plaatselijk zwaar is gevochten met grote verliezen aan beide kanten. Van Japanse kant zijn nu voor het eerst beelden beschikbaar gekomen van buiten gevecht gestelde Nederlandse pantserwagens en gedode Nederlandse militairen.

  8. Jan A. Somers zegt:

    “er is een zware oorlog gevoerd, die duizenden mensen het leven heeft gekost.” Bij een herdenking horen zware woorden. Maar daarna komen de vragen.
    Wat zijn duizenden mensen? Na die oorlog zijn er in Indië in 1945-1949 2.526 militairen gesneuveld? Nederlanders EN Indonesische (KNIL)militairen? Hoeveel militairen (Nederlandse EN Indonesische) zijn er eigenlijk gesneuveld tijdens de gevechten 8 december 1941- 12 maart 1942? Ik denk dat die van de KM (Nederlanders en Indonesiërs) bekend zijn. Van de gemilitariseerde Gouvernements Marine waren dat er 26, waarvan 6 Indonesiërs. Maar van het KNIL? Moet toch bekend zijn?
    Wat zijn zware gevechten? Die van de KM zijn bekend: Balikpapan (Amerikanen), Bangka/Billiton, Straat Badoeng, en Javazee. Maar van het KNIL? Niet bij de landingsplaatsen op Java terwijl die toch al op het lijstje van de inlichtingendienst stonden. Eigenlijk zijn alleen die rond Ciater goed bekend. Waarna al snel de capitulatie volgde.
    Eigenlijk stom van mij dat ik hiervan zo weinig afweet. Wie weet meer? Geen nullen, maar volgens mij zijn die aantallen tot op de laatste man bekend. Evenals zware gevechten? En volgens mij is van de verliezen tussen 12 maart 1942 en 15 augustus 1945 ook alles bekend tot op de laatste gesneuvelde man.

    • Dominicus van den Bergh zegt:

      Ik blijf bij het herdenken van de slachtoffers die gevallen zijn in “Nederlands” Indië in de periode zeg maar 1942 t/m 1945 toch een vreemd gevoel overhouden en vind het moeilijk dit in het juiste perspectief te plaatsen. Wat is namelijke het geval; een bezetter (Japan) heeft een andere bezetter (van eeuwenlang) Nederland, verslagen en het bezette land in bezit genomen en bezet. De verslagene (burgers en militairen) behoorden ongeacht hun afkomst allemaal tot de bezettende macht. Nederland herdenkt haar gevallenen van WW II (gevallen waar ook ter wereld) op 4 mei van ieder jaar. Duitsland daarentegen als een van de veroorzakers van alle ellende en bezetter van onder meer Nederland haar gevallenen niet. Duitsland heeft echter wel voor haar (eigen) slachtoffers na den oorlog zorg gedragen hetgeen men van Nederland niet kan zeggen. Heeft herdenken dan wel enige betekenis in zo’n context? Naar mijn inziens volstaat het herdenken van de slachtoffers (burgers en militairen waar ook ter wereld) gevallen tijdens WW II op 4 mei. Het is het overwegen waard om de volgende 28 jaar dit samen met Duitsland te doen en er dan mee op te houden. Het is dan 100 jaar geleden dat er een einde kwam aan deze ellende. Ter overweging is dan tevens om de excuusregel in ons volkslied te schrappen; “de koning van Spanje heb ik altijd geëerd.” Japan blijft uitgesloten aangezien zij tot op de dag van vandaag geen enkele remorse kennen over de ellende die zij veroorzaakt hebben.

      • van den Broek van een andere generatie zegt:

        Verliezen Japan
        Bij de verovering van de Indische archipel hebben de Japanners slechts geringe verliezen geleden. Het Atoy’o-offensief als geheel heeft hun te land niet meer dan enkele duizenden gesneuvelden gekost (in Indië sneuvelden volgens de Japanse gegevens 845 Japanse militairen), in de lucht enkele honderden vliegtuigen, ter zee vrachtschepen tot een totaal van ca. 300.000 ton (nog geen 5% van de Japanse koopvaardijvloot) en van de Japanse marine zijn slechts 3 torpedobootjagers, 2 onderzeeboten en enkele kleinere eenheden tot zinken gebracht en zijn één vliegkampschip (door een aanvaring), 2 kruisers, 8 torpedobootjagers en één onderzeeboot beschadigd.

        Verliezen Geallieerden
        Nederland en zijn bondgenoten verloren in de strijd ter zee of door vernieling één slagschip (de ‘Prince of Wales), één slagkruiser (de ‘Repulse’),5 kruisers (de ‘De Ruyter’, de ‘Java’, de ‘Exeter’, de ‘Houston’ en de ‘Perth’), één vliegtuigmoederschip (de ‘Langley’), 17 torpedobootjagers, 14 onderzeeboten en een groot aantal kleinere eenheden.

        De Britse en Australische verliezen aan koopvaardijschepen zijn niet bekend, maar alleen al de Nederlandse: schepen tot een totaal van ca. 285.000 ton, zijn bijna even groot geweest als de Japanse in het gehele Nanjo-gebied.

        Van de jagers en bommenwerpers van de Militaire Luchtvaart van het Knil en van de vliegboten van de Marineluchtvaartdienst bleef maar weinig over. Het Knil zelf verloor zijn volledige uitrusting en van de militairen van het Knil, ca. 65.000 in totaal, kwamen ruim 38.000 in krijgsgevangenschap terecht, van de opvarenden van de Koninklijke Marine bijna 4.000 (mèt 130.000 Britse, Australische en Brits-Indische en ca. 24.000 Amerikaanse militairen).
        Wat de Knil-militairen betreft, de meeste inheemse door de Japanners werden vrijgelaten en dat van de leden van de Stads- en Landwachten en van de Afvoer- en Vernielingscorpsen slechts weinigen in krijgsgevangenschap werden afgevoerd.

        KM In totaal sneuvelden 1.653 officieren en minderen van de Koninklijke Marine (de gesneuvelden van de Marineluchtvaartdienst MLD daarbij inbegrepen)

        KNIL: gesneuvelden: 896 Knil-militairen (de gesneuvelden van de Militaire Luchtvaart daarbij inbegrepen): 730 vóór de algemene capitulatie, 166 nadien, d.w.z. bij de voortgezette strijd in de Buitengewesten, de periode van de guerrilla daarbij meegeteld.

        De gevechten te land hebben in de Indische archipel over het algemeen niet lang geduurd en zijn weinig intensief geweest. De Japanners hebben op Hongkong, de Philippijnen en Malakka veel zwaardere verliezen geleden dan in Nederlands-Indië en in eerstgenoemde gebieden zijn ook de verliezen der bondgenoten aanzienlijk zwaarder geweest dan de Nederlandse in Indië —procentueel waren de verliezen van het Knil: ca. 2%, overigens ruim tweemaal zo groot als die van de Koninklijke Landmacht in de Meidagen van ’40: bijna 0,7%

  9. Franklin Moquette zegt:

    Bij de slachtoffers van de Japanse bezetting van Nederlandsch-Indië worden weer eens niet de Indonesische slachtoffers – en dan vooral de Javanen – genoemd.
    In totaal 4 miljoen Indonesiërs stierven als gevolg van de Japanse bezetting, waaronder 2,4 Javanen als gevolg van hongersnood (door Japans wanbeheer) en 200.000 Javanen die als ‘romusha’s’ in geheel Azië stierven (honger, ziektes, mishandeling en scheepsrampen).
    Dat zijn toch aantallen die dicht in de buurt van de holocaust komen of de sterftecijfers in de Sovjet-Unie…

    • Franklin Moquette zegt:

      2,4 miljoen Javanen helaas…

    • Ælle zegt:

      Aiko Kurasawa schrijft dat de introductie en ontwikkeling van nieuwe media voor politieke PROPAGANDA een grote weerslag (major impact) op het Javaanse volk tijdens de Japanse bezetting.
      Een onafhankelijke departement – Sendenbu – was in leven geroepen binnen het militaire bestuur – “Gunseikanbu” – vastgelegd in augustus 1942.
      Het mag gezegd worden dat propaganda een van de meest vitale// van levensbelange taken was van het militaire bestruur..
      Namen van propaganda organisaties:
      Jawa Shinbuka )krant’ + onder management van Asahi Shimbun
      Domei News Agency / verslaggeving
      Jawa Hoso Kanrikyoku Broadcasting Hoofdbureau – domestic broadcasting
      Jawa Engeki Kyokai (helaas willen de accenten op de o´s niet pakken)
      Java Theater gezelschap – toneel
      Nihon Eigasha (Nichi’ ei) – April 1943 – film producties
      Japanese Motion Picture Co.
      Eiga Haiikyusha Motion Picture Distributiion Co. – distributie films

      Dan was er nog de muziek en liederen ten behoeve van de japanse propaganda Kamishibaiu staan genoteerd.
      Document re. DSendenbu is te vinden in Den Haag archieven onder dossier/file nummer GG21 – 1947 Japan’s Marine archief deel I.

      Voorlopig deze interessante informatie dankzij Aiko Kurasawa.

      • Ælle zegt:

        Sorry, mijn pc slaat vaak op hol. Volgende week maandag, de komt een monteur.

      • Ælle zegt:

        Sorry, de pc slaat vaak op hol. Volgende week maandag komt de monteur

      • Franklin Moquette zegt:

        @ Jan. A. Somers
        Bronnen? Die getallen heb ik redelijk goed in mijn hoofd, maar nog even op Internet (Wikipedia) gecheckt en ze kloppen.
        Wikipedia baseert zich op de United Nations en wat betreft de hongerdoden op Java in 1944-’45 op een onderzoek: https://mpra.ub.uni-muenchen.de/8852/

      • Franklin Moquette zegt:

        @Ælle: Die Japanse propaganda en indoctrinatie was een van de oorzaken van de ‘Bersiap-tijd’ en het vijandige onthaal dat de Britse troepen na 15 augustus 1945 kregen.

      • Ælle zegt:

        Die Japanse propaganda en indoctrinatie was een van de oorzaken van de ‘Bersiap-tijd’ en het vijandige onthaal dat de Britse troepen na 15 augustus 1945 kregen.
        Flauwe kul, zegt Eric Hoffer,
        “ Propaganda does not deceive people; it merely helps them to deceive themselves“

        Zo iwas dat toch?!

      • Franklin Moquette zegt:

        @Ælle: Maar het resultaat blijft hetzelfde!
        (Mensen die bij het zien van Europeanen en Geallieerde militairen totaal ‘mata-gelap’ werden…) 😦

      • Ælle zegt:

        Mata gelap betekent ook dat men al van te voren razend is en als een kip zonder kop op die woede reageert.
        Zie Nederlandse encyclopedie bij Amok.

      • Ælle zegt:

        Ik raad ’t niemand aan mijn voorbeeld tevolgen om de site te lezen, indien men geen hoofdpijn wenst en niet dubbel wil zien. Deze site moest verboden worden!
        Na bijna onleesbare teksten vol typo’s bestudeerd te hebben uit “A Glossary of Anglo Indian Colloquial words and phrases of analoguos origin” kom ik tot de slotsom dat het woord amok ( allereerst uit Portugal) alle richtingen op is gegaan in betekenis en spellingen in de 16e-18e eeuw.
        ik vertaal voorlopig de volgende metafysische teksten: De rest komt later wel.
        “Elke gemeenschap, (v.d. christenen in Malabar) elke kerk heeft haar eigen Amouchi, welke … zijn mensen die een eed afleggen om met hun eigen levens personen en plaatsen onder hun bescherming te nemen, van alle en elk kwaad.”

        “Als de Prins verslagen/gedood is, zal de amouchi, die talrijk zijn, hem wanhopig wreken. Dezen zijn soldaten die zweren het leven van de kkoning met het hunne te verdedigen.
        Is hij gewond dan doen ze feestelijke kleding aan, verlaten hun ouders, en met vuur en zwaard vallen ze het vijandelijk gebied binnen, steken alle woningen in brand en man, vrouw en kind doodmakend (slaying), niemand ontziend, totdat ze zelf (erbij) neervallen.

      • Ælle zegt:

        Nog eentje dan: “Er zijn sommige van hen ( Javanen) die als ze ernstig ziek worden plechtig beloven (to Goil ?) dat als ze ziek bleven , de rest is abracadabra onleesbaar en onbegrijpelijk, en wanneer ze zo goed als genezen zijn met een dolk de straat op gaan en zoveel mensen als ze tegenkomen , mannen, vrouwen en kinderen doden en als dolle honden tekeer gaan. totdat ze zelf gedood zijn. Deze woorden: “Amuco, Amuco, roepen ze schreeuwend voor zich uit.
        Deze passage/tekst schijnt het bewijs te zijn dat het woord “amuko” in Maleische landen algemeen gebruikt was vóór de komst van de Portugezen. Ca 1511
        Wie wil hierop reageren?

        Amuco = Kill

      • Ælle zegt:

        Door toeval of intellect kwam ik het boek tegen dat een vertaling is uit een vroeg Spaans manuscript van de hand van DUARTE BARBOSA, uit het begin van 1500 bestaande uit 87 bladzijden, in de bieb van Barcelona met notities en een voorwoord van The hon. Henry E.J. Stanley.
        Hierin las ik de vele voornoemde passages, in volle glorie terug, zonder afwijkingen, in Londen gedrukt voor The Hakluyt Society onder de raad van 22 (!) zeer hooggeplaatste personen, zoals de Raad van State in Nederland, maar voor boeken etc.?
        Voorgaande passages leggen de Hindoe oorsprong van ‘to run amok’ vast, dat verbonden schijnt met de aanbidding van Shiva of Bhowani.
        De Barcelona MS. houdt ’t bij Amuco wat correct is. Ramusio heeft Amulos en de Lissabon uitgave Guanicio.

  10. van den Broek van een andere generatie zegt:

    De woorden “Japanse Propaganda en Indoctrinatie” is een steeds terugkerende slagzin in vele Nederlandse verhalen, maar ik kan mij niets daarbij voorstellen althans Asahi Shinbun is toch een Japans dagbladconcern? wat had dat met propaganda en indoctrinatie te maken? Afgezien daarvan, men geeft niet aan waarop die propaganda en indoctrinatie was gericht…. de boodschap dus..

    Ik kom wel eens de AAA-beweging tegen: Asia tjahaja, Asiapelindoeng en Asiapettimpin : het Licht van Azië, de Beschermer van Azië en de Leider van Azië.
    Als dat nou de Japanse propaganda en indoctrinatie was,? Wat had Nederland in die 300 jaar dan aan propaganda en indoctrinatie gedaan dat in 3 jaar tijd door de Japanners van de aardbodem werd geveegd?

    Maar lees ik de onvolprezen prof. Lou de Jong deel 11 c na, dan begin mij een beeld voor ogen te komen. (gratis te downloaden op: http://loe.niod.knaw.nl/grijswaarden/De-Jong_Koninkrijk_deel-11c_bw.pdf

    .blz 699……..Los nog van het feit dat men in Soekarno en Hatta die in de eerste plaats nationalisten waren, ten onrechte slechts collaborateurs met de Japanners zag, ontbrak het besef dat het nationa­lisme al vóór de oorlog duidelijk zijn kracht had getoond en dat onder de Japanse bezetting vooral op Java een vérgaande samenwerking tot stand was gekomen tussen de uitgesproken nationalisten en de inheemse bestuurders, de prijaji.

    blz. 695 …….Terecht heeft de Enquêtecommissie er op gewezen dat in augustus en september ’45 aan Nederlandse kant ‘de omvang en de kracht der repu­blikeinse beweging’ (wij zouden liever spreken van ‘de omvang en de kracht van het Indonesisch onafhankelijkheidsstreven’) ‘zijn onderschat’. Die onderschatting is bevorderd door het feit dat het Soekarno, de grote propagandist voor de Japanners op Java, was die (met Hatta) de Republiek uitriep en dat daarbij sprake was geweest van belangrijke Japanse steun. Besprekingen voeren met iemand die tot het einde toe met Japan had gecollaboreerd? Dat werd vier, vijf maanden na het einde van de Duitse bezetting door de regering en door zeer velen in den lande beschouwd als verraad aan de eigen beginselen —daarbij zag men evenwel de zaak louter in een Nederlands, niet in een Indonesisch perspectief; Soekarno stond niet alleen.

    Daarnaast geeft Mary C. van Delden in haar dissertatie: De republikeinse kampen in Ned.-Indie een uitgebreide beschouwing over de zgn Japans propaganda en indoctrinatie (blz 15-106)

    • Dominicus van den Bergh zegt:

      Helemaal mee eens. Had Nederland maar een voorbeeld genomen aan de Engetjes die gedurende de oorlog al aan India hadden verklaard dat zodra de heer Nippon naar huis is, jullie direct onafhankelijke worden. Mountbatten (de z.g. onderkoning) heeft dat vertreffelijk geklaard en moest ook nog Pakistan in het leven roepen om een interne religieuze oorlog te voorkomen. Had Nederland dit gevolgd dan was er zeer waarschijnlijk geen bersiap geweest, geen verder bloedvergiete, bleven alle bedrijven intact en hadden wij nu nog met Indonesië een soort commenwealth. Bovendien had Nederland geen achterstand opgelopen in de wederopbouw los gezien van de miljarden die toch weer ten laste van de burger zijn gekomen. Fijne nadenkende roergangers van die tijd…wie ook al weer? Vadertje Drees…geef mij ook zo’n stel ouders.

      • Franklin Moquette zegt:

        Meneer Dominicus van den Bergh,
        U gaat toch niet beweren dat als Nederland na 15 augustus 1945 met olijftakken naar Indië was gegaan er helemaal geen ‘Bersiap’-tijd zou zijn geweest? Nederland had bij monde van de Koningin al laten weten dat men voornemens was om aan Indië onafhankelijkheid te verlenen. Precies zoals de Britten dat ook met India hadden gedaan. Het verschil was alleen dat de Britten al die tijd in India zijn gebleven en wij meer dan drie jaar afwezig waren. In die tussentijd hebben de Japanners het klimaat behoorlijk vergiftigd.
        Ook de Britten – en dan vooral hun Brits-Indische militairen – waren de Indonesiërs en hun onafhankelijkheidsstreven welgezind, totdat… een van hun hoge officieren en een ganse colonne werden vermoord en de Indiase soldaten in stukken gesneden werden teruggevonden. Die ‘pemoeda’s’ waren totaal doorgedraaid…
        De collaboratie van enkele vooraanstaande leiders van de Republiek met Japan was in 1945 bovendien een enorm struikelblok voor Nederland om zaken met ze te doen. Veel Javaanse ‘romusha’s’ die door de Geallieerden werden bevrijd, meldden zich spontaan bij het KNIL om wraak te nemen op de man die ze aan de Japanners had uitgeleverd (i.e. Soekarno). Dat Soekarno door de Nederlandse regering met Mussert werd vergeleken, ging natuurlijk iets te ver. Ik begrijp best dat als je jaren door het Nederlandse bestuur in een interneringskamp bent vastgehouden, je best wel vriendelijk tegenover de Japanners staat die je uit zo’n kamp hebben bevrijd. Maar Soekarno ging nog een paar stappen verder en was bereid een miljoen van zijn landgenoten aan de nieuwe bezetter uit te leveren, wetende dat die van de Japanners geen goede behandeling zouden krijgen.
        Nee, Nederland stond op 17 augustus 1945 voor een voldongen feit: In hun voormalige kolonie was de hel losgebroken en de nieuwe leiders van de Republiek moedigden in veel gevallen dat brute geweld zelfs aan…
        Dat er daarna (na de ‘Bersiap-tijd’) nog kansen voorbijkwamen om het gewapende conflict te beëindigen, is een andere zaak. Maar in 1945 kon men niet anders dan met geweld ingrijpen.

    • Franklin Moquette zegt:

      Nou, nou, nou, Meneer van den Broek,
      Ik heb toch een paar Japanse fimpjes gezien, waarvan de honden geen brood lusten. Als je drie jaar te horen krijgt dat de Geallieerden slecht zijn en dat zij de vijand van het ‘Aziatische nationalisme’ zijn, dan sta je niet met vlaggetjes (van welke kleur dan ook) te juichen als die Geallieerden aan land gaan.
      Iets meer inlevingsvermogen graag!
      Die mensen waren behoorlijk gehersenspoeld…
      Ik heb Indo’s gesproken die toen op school zaten en mij vertelden dat zij zelfs de Nederlanders, Engelsen en Amerikanen door die vloed van propaganda begonnen te haten!
      En ga alsjeblieft niet een Japanse krant uit die tijd met de huidige Japanse krant vergelijken!

      • Dominicus van den Bergh zegt:

        Heer Moquette, het voldongen feit werd al gegrondvest in 1608 door afgevaardigden van de heren zeventien en lag toen al opgesloten dat eens op er een keer gedane zaken een wending zouden nemen, daar kon men gif op innemen. Toen die club failliet ging werd het geweldsmonopolie overgenomen door de koning (in naam) en was het vanaf oprichting KNIL (het leger van de koning) tot aan 1949 een aaneenschakeling van dood en verderf gelet op de lijst van strafexpedities met nadruk op de brandende kampongs van generaal Spoor. Verzetsstrijders in de periode ’40 – ’45 in Nederland kregen later een lintje voor het omleggen van Duitsers en collaborerende Nederlanders. U gunt dit de verzetsstrijders zoals Boeng Karno, Hatta enz. niet. Hadden onze gevluchte roergangers in London gedurende de oorlog contact gezocht met Soekarno enz. en overleg gepleegd dan was de geschiedenis waarschijnlijk anders geschreven gaan worden. Sterker nog, men had alle tijd; vanaf 10 mei 1940 tot maart 1942 of bijna twee jaar om dit met Soekarno en alle andere betrokkenen uitvoerig te overleggen en afspraken te maken. De roergangers in London en Batavia en met name het bedrijfsleven zaten toentertijd op een geheel andere frequentie. Kortzichtig, zielig maar waar. In feite zagen de blanke Nederlanders de Inlandse mens niet echt als een primaat maar meer om op kermissen tentoongesteld te worden. Toen mijn schoonvader (Nederlander en KNIL militair) voor de oorlog bij zijn commandant een verzoek indiende om met mijn schoonmoeder te mogen trouwen, zo ging dat toen (Pruisische vader en inlandse moeder) werd de vraag gesteld; wat moet je met zo’n heggenvreter. Deze vraag alleen al typeert het gehele Nederlandse kolonialisme en dan maar klagen over de bersiap tijd.

      • Franklin Moquette zegt:

        Dominicus van den Bergh,
        Je bekijkt de koloniale geschiedenis van Nederlands-Indië door een wel heel donkere bril. Voor een zonsverduistering geen speciale bril meer nodig, zou ik zeggen!
        Gelukkig kijken veel Indonesiërs daar tegenwoordig wel iets anders tegenaan.
        Ook de Japanners waren bij hun inventarisatie van hun veroveringen in Azië lovend over de manier waarop Nederland deze kolonie had bestuurd en over de infrastructuur die er was aangelegd. Er rijden nog steeds auto’s en treinen over bruggen die meer dan honderd jaar geleden door de Nederlanders zijn gebouwd.
        Er draaien nog steeds reusachtige turbines in tientallen waterkrachtcentrales die meer dan 90 jaar geleden door Nederlandse bedrijven zijn gebouwd. Niet alleen een prestatie van de Nederlanders, maar ook van de Indonesiërs die deze waterkrachtcentrales, compleet met turbines en generatoren, uitstekend hebben onderhouden!
        Ooit van de Ethische Politiek gehoord?
        Ooit gehoord wat daarmee sinds 1900 tot stand is gebracht?
        Ik denk het niet…
        En dat tot slot zo ongeveer beweren dat de Nederlanders die verschrikkelijke Bersiap-tijd helemaal aan zichzelf hadden te danken… (“Ze moeten niet zeuren !”…..)
        Ik kom uit een koloniale familie. Het zal dan ook geen verbazing wekken dat ik jouw mening over Nederlands-Indië absoluut niet deel.
        Ik ben wel van mening dat Nederland in de aanloop naar de Tweede Wereldoorlog veel kansen heeft laten liggen om met de gematigde nationalisten tot overeenstemming te komen. Tot twee keer toe (in 1938 en in 1939) werd de uitgestoken hand bruusk afgewezen. Voor veel goedwillende inheemse bestuursambtenaren een bittere teleurstelling…

      • R.L. Mertens zegt:

        @FRanklinMoquette; ‘ooit van ethische politiek gehoord?’ – 1899 Van Deventer; een ereschuld ( f 187 miljoen) van Nederland aan Indië; verbetering van het onderwijs voor de inheemse bevolking. 1901 In de troonrede; Nederland erkent haar zedelijke verplichtingen tav. de inheemsen. Door allereerst hele gebieden; Atjeh, Bali, Lombok, Z-, Timor, Flores, Soemba, Soembawa, Ternate, Halmahera, M Celebes, Midden Sumatra; Djambi, Korintji, Nias, Bataklanden., Z.O.Borneo, Boeroe, Ceram, Nw.Guinea werden gewelddadig(!) onder de mom van; Uitbreiding en bevestiging van het Geregeld Gezag(!) ingenomen. ‘Zo waren invoering van belasting en heerendienst regeling en het afdwingen van orde en regelmaat(!) in hun primitieve maatschappij voor hen onaanvaardbare begrippen en werden zij door de voorouders aangespoord zich daar tegen te verzetten. Waardoor, na een periode van rust, in 1912 overal verzet oplaaiden. Al onze regelingen verstoren de opvattingen dier heidenen. Nadat met weinig moeite daaraan een einde was gemaakt verheugen de Buitengewesten zich sedert in een onafgebroken rust. Het schijngezag van vroeger heeft nu plaats gemaakt voor een toestand van orde en rust(!). Waardoor de bevolking onder de zegeningen van een beschaafd(!) bestuur gestadig in welvaart kan toenemen’. – uit Gedenkboek voor Nederlandsch-Indië ter gelegenheid van het regeringsjubileum van HM de Koningin 1898-1923. En de verheffing der Inlanders op onderwijs gebied? In de jaren ’30 was 97% van de ca. 70 miljoen inheemsen analfabeet.
        In 1940 volgenden ca 2 miljoen jongeren= 2,8% ;dessa lager onderwijs dwz. leerden schrijven, lezen en rekenen. In begrepen; vervolg 2-3 jarige scholen, alleen in de steden, werden door 300.000, leerlingen gevolgd.

      • Jan A. Somers zegt:

        “onder de mom van;” Dat riekt naar geniep. Maar dat was gewoon openbaar onderdeel van de ethische politiek. Die kan je pas invoeren als in die gebieden orde heerst, vrij van de Inlandsche potentaten. Zie dissertatie E.B. Locher-Scholten, Ethiek in fragmenten. Leiden, Utrecht, 1994. Gek dat in die door u genoemde gebieden praktisch geen bersiap is geweest.

      • Jan A. Somers zegt:

        “KNIL (het leger van de koning) ” Die K is dezelfde al van de KLM of KPN! Daar moet de koning ook gewon een kaartje voor kopen.

      • R.L. Mertens zegt:

        @JASomers; ‘dat riekt naar geniep’- Dat klopt. Men noemde het; ‘onze politiek van voortgaande inmenging met de zaken, het bestuur betreffende. Toen voor het eerst het denkbeeld(!) baan brak , dat tuchtigingsmiddelen zonder daarop volgende occupatie(!) van gebied geen doeltreffende middelen konden opleveren voor bestendiging van orde en rust …’ Oftewel, men zocht allerlei aanleidingen om tot tuchtigingen bv, smokkel etc. over te gaan …en dan annexeren. Ethisch verantwoord?

      • Jan A. Somers zegt:

        In die gebieden vonden ze dat toch OK? Praktisch geen bersiap geweest.

  11. van den Broek van een andere generatie zegt:

    Ik. baseer mij niet op een paar Japanse filmpjes, waarbij honden niet eten. Het Japans beleid zo ook vermeld door Japans bronnen was erop gericht om Nederlandse (koloniale) invloeden direct na hun invasie uit te sluiten. Waarom werden b.v.b. Nederlandse kranten m.u.v. de Soerabaiasch Handelsblad direct na de capitulatie verboden? De zgn volbloed Nederlanders of de in Nederland zoveel gehoorde kreet dat “alle Nederlanders” werden toch gelijk in de kampen gestopt. De Japanners hadden zo hun eigen wijze van die Endlösung?

    Het Japans beleid was er toch op gericht om een Japans protectoraat in Ned. indie op te richten? Indonesië wel onder Japanse invloed, het waren wel de 3 A’s, wat dat betreft veranderde er niks aan het kolonialisme, de ene kolonisator werd verruild voor de andere kolonisator.
    Voor een afgewogen oordeel dient wel de hele Japanse bezettingstijd onder de loep worden genomen. ook de militarisering van de Indonesische maatschappij (PETA en HEIHO) hadden zo hun Japanse bedoelingen, daar hadhet Indonesisch nationalisme niks mee te maken. De Japans houding t.o. d eIndonesisch nationalisten heeft meer te maken met de voortschrijdend geallieerde overwinningen in de Pacific

    En dat Indo’s zo spraken zegt toch niks over de Indonesiers. Er mag best aangegeven worden wat de Japanse propaganda was en hoe die de Indonesiers heeft beïnvloed. We gaan wel in detail te gaan. anders wat verklaren we dan?

    Vergeet niet dat de Japanners bij hun inval ook door vlaggetjes wapperende Indonesiers werden ingeluid. Daarom is de kleur van de vlaggetjes bij het inluiden van de Britten in dit geval wel belangrijk. Vergeet ook niet de leuzen in het Engels en Urdu ,tenminste gekalkt op de Jacartaanse/Bataviaanse muren, die de Britten begroetten.

    Dat van Asahi Shinbun , heb ik van Prof. Lou de Jong overgenomen, dus U dient Uw aanklacht aan hem te richten.

    Ik geef dhr Moquette gelijk dat……er daarna (na de ‘Bersiap-tijd’) nog kansen voorbijkwamen om het gewapende conflict te beëindigen..
    Dat de Nederlandse Staat juist voor het geweld koos , dat in de lijn van de Nederlandse koloniale Geschiedenis lag, is volledig een beslissing geweest die voor haar rekening en verantwoording komt.

    Eèn ding is de Nederlandse propaganda in de koloniale oorlog (proklamasie een Japanse uitvinding, de Nederlandse onderdaan Sukarno,een Japanse collaborateur etc) , een ander ding is de geschiedenis over de koloniale oorlog.

  12. Dominicus van den Bergh zegt:

    Heer Moquette, ik heb het begrepen. Wij dienen, de kgs peper, nootmuskaat, koffie, tin, rubber, spoorbruggen, elektriciteitscentrales te wegen tegen de omgekomen inlanders. Straks moeten wij ook nog de heer Hitler dankbaar zijn voor het invoeren van de kinderbijslagwet, ziekenfondswet, vennootschapsbelasting, zwemdiploma’s, de werkgelegenheidsvoorziening in Duitsland, de werkgelegenheidsvoorziening bij de bunkerbouw langs de kust en niet te vergeten de werkgelegenheid bij de spoorwegen vanwege het vervoer van ± 100.000 mensen van een bepaalde religie, het Nederlandse SS legioen van meer dan 20.000 man enz. Het staat mij nu helder voor de geest.

    • Franklin Moquette zegt:

      Geachte Dominicus van den Bergh,
      Als je dan toch aan het afwegen bent, weeg dan ook even de miljoenen ‘inlanders’ en Papoea’s mee die door het eigen Indonesische bestuur na de onafhankelijkheid zijn omgebracht of omgekomen.
      Alsof er geen Pantjasila bestond…
      Zoals een arme stakker die bijna zijn hele leven politieke gevangene was geweest (onder de Nederlanders, onder de Japanners, onder Soekarno en onder Soeharto…) antwoordde op de vraag wie volgens hem de meest humane bestuurders waren geweest: “De Nederlanders, want die hadden tenminste respect voor het individu”…

      • R.L. Mertens zegt:

        @FranklinMoquette; ‘De Nederlanders, want die hadden tenminste respect voor het individu…’- Vraag het ook aan hen, die ooit in Boven Digoel en de Joden Savanne kamp verbleven. Digoel, een malaria oord waar men ‘vanzelf’ in een gekte (malaria tropica) terecht kwam en tenslotte stierf. ‘infra structuur/turbines etc.’ – Uitsluitend aangelegd voor een maximale exploitatie(!) van wingewest Indië. Voor de inlanders? In kampongs waren noch elektra, noch asfaltwegen. Om maar te zwijgen over de desa’s in de lande. Daar werd voor ons/inlanders niets groots verricht, aldus Anak Agoeng Gedeh in een tv/doc interview.

      • Franklin Moquette zegt:

        Weer een zeer selectieve reactie Meneer Mertens!
        U ‘pikt’ er precies dat ene zinnetje uit.
        Maar ik wil de link met het Indonesië van na de onafhankelijkheid wel leggen hoor…
        Die communisten die in Boven-Digoel werden geïnterneerd hadden een veel beter lot dan de communisten die in Indonesië in 1965 werden opgepakt. Van hen overleefde bijna niemand de nietsontziende ‘zuiveringen’…
        Een aantal van de in Boven-Digoel geïnterneerde politici vormde zelfs na 1945 de kern van onafhankelijkheidsbeweging van Indonesië.
        Ter vergelijking: Na 1965 was de progressieve linkse beweging in dat land totaal weggevaagd…

      • RLMertens zegt:

        @FranklinMoquet; ‘communisten etc.’- Zo werden zij aangeduid. Iedereen, die toen tegen het gezag ageerde. Dat was de Nederlandse propaganda. Sharir een communist? We hebben het toch over onze Indische geschiedenis? Wat daarna gebeurde is op conto van de Republiek. Die in het kader van ‘orde en rust’ ageerde. Zoals wij indertijd in Atjeh,Lombok etc. deden. Over selectief denken gesproken!

      • Franklin Moquette zegt:

        Van mij zul je niet horen dat Soetan Sjahrir een ‘communist’ was. Hij was met mensen als Rachmad Koesoemobroto en vele anderen, juist iemand die onderdrukking van welke kant dan ook consequent afwees. Terecht ook voor Nederland in 1945 een aanvaardbare onderhandelingspartner. Ik zeg niet dat het Nederlandse koloniale regime in alle opzichten zo mooi was; er zaten ook zeer kwalijke kanten aan, zoals de beste (effectiefste) geheime dienst die de wereld tot dan toe had gekend: de P.I.D. die model heeft gestaan voor tal van geheime diensten tot aan de STASI toe!
        Jammer dat het talent van Soetan Sjahrir door de onderdrukking van mijn eigen Nederlandse overheid en later zijn eigen Indonesische regering nooit tot bloei heeft kunnen komen. Hij had veel voor Nederland en Indonesië kunnen betekenen…
        Voor mij houdt de geschiedenis niet op in 1950. De Indonesische overheid stapte letterlijk en figuurlijk in de schoenen van het Nederlandse koloniale bestuur en deed daar bovendien nog een schep(je) bovenop…

      • R.L. Mertens zegt:

        @FranklinMoquette; ‘houdt de geschiedenis niet op in 1950 etc.’ – Ook niet onze koloniale geschiedenis? Om goed te praten wat daarvoor is gebeurd? Ethische frustraties? Een volk dat eeuwen is bezet. Nimmer met democratie in aanraking is gekomen. Met een onderbezetting aan kader( stom gehouden), een eilanden rijk -60x Nederland, over een oppervlakte gelijk; van Schotland tot aan Turkije, na een moeizame strijd moest bestieren. En het deed het. Tot in de verste hoeken van de Archipel!
        Hadden wij geen problemen na onze ’80 jarige’ vrijheidsstrijd? Na hoeveel eeuwen werd Nederland gevestigd? Sjahrir( zonder aanklacht) werd ook naar Digoel verbannen. Zo vele nationalisten-lees Agoes Salim; 15 jaar Boven Digoel; Bakermat van nationalisten! Anthony van Kampen; Een kwestie van macht. note; Een paar maanden geleden is zelfs in Eindhoven een expo over Digoel geweest nb. een Nederlandse concentratie kamp.

  13. van den Broek van een andere generatie zegt:

    Heer van den Bergh, vergeet niet die deutsche Autobahnen en natuurlijk VW , de auto heet niet voor niets VolksWagen. Dit is helemaal te danken aan dhr A.Hitler, die was ook nog een hondenliefhebber, speciaal Duitse, dus arische herdershonden hadden zijn voorliefde. ik zou die man bijna sympathiek gaan vinden.

    Terug naar de Japanse propaganda en indoctrinatie in Ned.-Indie. Het is toch opmerkelijk dat de deze aanhoudende fascistischen propaganda weinig tot geen invloed had op de Indo-Europese bevolkingsgroep, zo geheten in die tijd, nu beter aangeduid als Indo’s. Zet ik dit af tegen de Duitse ook nationaal-socialistische en fascistische propaganda en haar invloed op Nederlanders van het slag NSB , dan mag een Indo-Europese collaboratie geen naam hebben, afgezien natuurlijk van mensen rondom Dahler en van den Eeckhout, die gevoelig waren voor de Japanse hersenspoeling.

    De Japanners beschouwden de Indo-Europeanen als mede-Aziaten en werden daardoor in het algemeen niet opgepakt en in de Interneringskampen vastgezet. Ze kregen wel een aparte, blauwe persoonsbewijs Pendaftaran, , wellicht vandaar de benaming Blauwen.
    De Japanners zijn eigenlijk de eersten geweest die de Indo-Europese groep een formele status gaven.i.t.t. de Nederlandse koloniale maatschappij, die hen deze status onthield, ondanks de duidelijke racistische inslag in die maatschappij zoals de dubieuze onderverdeling in Europeanen, Inlanders, Chinezen, gelijkgestelden etc. De Indische maatschappij was in wezen een Apartheidssysteem, waarbij ook Indonesiers tweederangs burgers in eigen land waren.

    De Japanners waren wat dat betreft eerlijk en gaven duidelijk aan wie en wat de Europeanen waren. Ik zou de Jappen bijna sympathiek gaan vinden. Zij staan aan de wieg van in Indische kringen veelgebruikte termen1/2, 1/4, 1/8 etc. Nederlander/Indo of woorden van gelijke strekking zoals gemengdbloedigen. In wezen zijn die woorden te herleiden tot het nationaal-socialistische dus racistisch gedachtengoed. Begrippen waarbij Nederlanders van Indische oorsprong gemakshalve /zonder nadenken/uit onbenul (doorhalen wat niet van toepassing is) aan voorbij gaan, maar buitenlanders/buitenstaanders wijzen mij daar wel fijntjes op.

    Uit bovenstaande mag toch niet de conclusie worden getrokken dat het Indo-zijn een Japans maaksel is naar analogie van de wat merkwaardige redenering dat de Proklamasi een Japans creatie is. Ook het Indo-Europees bewustzijn heeft zijn wortels ver voor WO2.

    De Indo-europese groep in zijn geheel bleef ondanks de Japanse druk, alle vernederingen en oorlogsontberingen trouw aan Koningin en Vaderland. De geschiedschrijving maar ook Nederlanders zien dit voldongen feit veelal over het hoofd . Om deze groep alsnog te omschrijven als Buitenkampers is meer dan een gotspé, wat vele Nederlanders, ook Indischen vergeten. Het is des te pijnlijker, meer een grove belediging dat de commissie Werner en hij niet alleen toch vlak na de oorlog (welke?) deze groep met bovenstaand geschiedenis en achtergrond veelal beoordeelden als Oosters georiënteerden waarvoor in Nederland geen plaats was.

    Dus als er geen sprake is invloed van de Japanse propaganda en indoctrinatie op Indo-Europeanen, dan mag iemand mij toch met aansprekend voorbeelden duidelijk maken hoe de de Japanse propaganda en indoctrinatie inwerkten op het gedachtengoed en handelswijze van de Indonesische bevolkingsgroep.

    • Dominicus van den Bergh zegt:

      Heer van den Broek. Ik ga voor het merendeel mee met uw stellingen op een paar details na. Kennelijk is mijn vergelijk met de bezetting in Nederland niet goed overgekomen. De stelling van de heer Moquette is dat de Europeaan in Indië ook nog wat goed heeft gedaan. Ik heb mij daarom beperkt tot zaken die de bezetter (Duitsland) in Nederland heeft ingevoerd. Zaken zoals Autobanen en VW doen niet ter zake, dat is des Duitslands en hadden niets van doen met de bezetting in Nederland met mogelijk alleen de dwangarbeiders (en niet te vergeten de vrijwilligers) als onderwerp. Opgeteld afgetrokken is het koloniale bewind gedurende vier eeuwen van Nederland voor de inlandse bevolking een tranendal geweest. Dat willen wij niet weten. Toen Nederland na Nappie onder curatele kwam heeft Raffles tijdelijk het bewind gevoerd in Indië. Die schrok zich het apelazarus van de hardheid en wreedheid van het schrikbewind van de Nederlander. Hij heeft dan ook drastisch ingegrepen. Na het particuliere bewind kwam de koning met zijn gevolg in zicht en kon Nederland met haar vreemdelingenlegioen (KNIL) en het Mauser repeteergeweer de inlander op de knieën krijgen ofschoon dit nooit helemaal gelukt is. In feite heeft een handjevol Europeanen (ik dacht op z’n hoogst 20.000 man) de gordel van smaragd bestierd. Het hele systeem was er niet op gericht om de inlandse bevolking in de vaart der volkeren op een hoger plan te brengen maar om hen als goedkope arbeidskrachten in toom te houden. Het vreemdelingenlegioen werd zoet gehouden met het Tangsi systeem. De grootvader van mijn vrouw was zo’n vrijwilliger, een Pruis (geb. 1862) die via Harderwijk met van Heutz in Atjeh en later met Colijn op Lombok (Fort Tjara Negara) heeft huisgehouden. De Pruis heeft bij een inlandse vrouw (Javaanse) kinderen verwekt en geëcht. Een waarvan mijn latere schoonmoeder. Om in breuken te spreken is mijn vrouw een kwartje en geboren in Semarang. Dat de vader (de Pruis) het niet zo zag zitten dat bij overlijden van hem de kinderen de kampong in gingen heeft hij maatregelen getroffen (tegen betaling) dat de kinderen naar het gesticht van Pa van der Steur op Malang gingen. Zo is geschied. Hij is op vrij jonge leeftijd in 1913 overleden. Het meeste is documentair vast gelegd en in ons bezit. Vanwege onze hobby genealogie zijn wij nog steeds doende met speurwerk. U raadt het al, ook de vader van mijn vrouw was een Nederlandse KNIL militair getrouwd met zo’n heggenvreter zoals zijn commandant mijn schoonmoeder typeerde. Ook mijn schoonmoeder met haar vier kinderen was een z.g. buitenkamper in de oorlog. Mijn schoonvader had kost en inwoning van de keizer. Het woord “blauwe” vindt zijn oorsprong niet in een kaartje maar is de kleur van het stuitje van de meeste Aziatische borelingen zo ook had mijn zoon dit. Dat er een hemelsbreed verschil was tussen inlanders, mengelingen en Europeanen valt goed af te leiden uit de Burgerlijke Stand zoals gevoerd in Nederlands-Indië. Een uittreksel vermeldt dan ook; ‘Uit het register van geboorten voor de Europeanen’…enz. Opmerkelijk is dat er dus geen sprake is van; ‘Uit het register van geboorten voor de Nederlanders’… In feite was het aandeel (echte) Nederlanders geboren en getogen in Nederland veruit in de minderheid ten opzichte van alle andere niet bumi putra nationaliteiten. In 1945 stond Nederland niet alleen in het blijven koloniseren. Frankrijk is daar een sprekend voorbeeld van. De strijd (OAS) in Algerije en Vietnam ging tot ver in de jaren ’60 door. De Engeltjes hebben het iets slimmer aangepakt en zijn de naoorlogse problemen vrijwel beperkt gebleven tot Maleisië en Yemen. Schietpartijen toentertijd in Yemen heb ik aan den lijve ondervonden maar dat is weer een ander verhaal.

      • Franklin Moquette zegt:

        Meneer Dominicus van de Bergh,
        Het KNIL heeft nooit het Mauser-repeteer geweer gebruikt.
        Wel het Beaumont-Vitali geweer en daarna het Steyr-Mannlicher M95 geweer.
        Zet zo wel vraagtekens bij de juistheid van uw overige beweringen… 😉

    • Franklin Moquette zegt:

      De enorme trouw aan Nederland en de Koningin maakte dat de Indo’s en trouwens ook de Ambonezen veel minder gevoelig waren voor de Japanse propaganda dan de ‘Inlanders’.
      De ‘Inlanders’ kregen bovendien het perspectief van een zekere mate van onafhankelijkheid binnen het Japanse Keizerrijk voorgehouden, wat voor hen blijkbaar aantrekkelijker klonk dan onafhankelijkheid binnen het Koninkrijk der Nederlanden… 🙂
      Bovendien onderschat je het effect van dagelijkse ‘haatpreken’ jegens de Geallieerden van wie de Indonesiërs volgens de Jappen weinig goeds zouden hebben te verwachten…
      Ik heb van Indische kennissen die buiten de kampen verbleven voldoende verhalen gehoord hoe de bevolking constant door de Japanners werd ‘opgejut’ om dit te bagatelliseren.
      Maar misschien zou iemand op het onderwerp ‘Effectiviteit van de Japanse propaganda in het voormalige Nederlands-Indië 1942-’45’ een keer kunnen afstuderen…

      • Dominicus van den Bergh zegt:

        Heer Moquette, een type of model geweer verandert niets aan het onmenselijke en wrede koloniale verleden van Nederland. De inlander, Ambonees of van welke oorsprong dan ook die dienst nam in het KNIL werd door de Indonesiër beschouwd als de NSB-er (landverrader) van Indië. Het spreekt vanzelf dat Nederland moreel verplicht was deze KNIL-militairen na 1949 op te nemen. Het intrigeert mij waarom u het kolonialisme van Nederland, derhalve de bezetting van de ganse archipel zo fervent blijft verdedigen en de slachtpartijen en massamoorden blijft vergoelijken in plaats van de zaken afstandelijk en ‘onpartijdig’ te kunnen beschouwen. Het onderwerp Ambonezen is een aparte studie waard en wel aangezien ene heer Coen de bevolking van die eilanden vrijwel geheel had uitgeroeid. De verzetshaard zat dus niet in Ambon. Het lijkt wel of de Europeaan (en kennelijk dus ook u) en met name de Europese Amerikaan, het koloniseren niet kan loslaten. Dit blijkt wel dat u zaken naar boven haalt die na 1949 des Indonesië zijn. Na 1949 was gelet op het handvest van de verenigde naties Indonesië een autonome staat en alles wat daarin gebeurt gaat een andere staat geen snars aan. Dat kolonialisme kennelijk nog steeds niet is uit te roeien blijkt wel uit het optreden van de Europeaan en met name de Europese Amerikaan, in onder meer het midden oosten. Waarom wij deze landen nog steeds niet in hun eigen vet laten gaar smoren is mij een raadsel. Grip op hun delfstoffen krijgen wij toch nimmer. Indien dergelijke landen op grond van hun ideologie vrouwen met een kartonnen doos op met kijkgaten, op straat wensen te laten rondlopen, zo zei het. Indien die volkeren besluiten dat vrouwen de ganse dag op hun kop in een emmer geitenstront moeten staan, zo zei het. Wij dienen daar weg te blijven. Een ander verhaal wordt het wanneer deze volkeren trachten hun onmenselijke en haatdragende (Abrahamic Insanity and Death Cultus) ideologie in het Avondland met geweld of demografische willen vestigen. Helaas met medewerking van tal van Europeanen lijkt dit al aardig te lukken. Militair (732 Poitiers en 1683 Wenen) is dit koloniseren niet gelukt. Gaat het demografisch (van binnenuit) wel lukken?

      • R.L. Mertens zegt:

        @FranklinMoquette; ‘effectiviteit van de Japanse propaganda etc.’- Wat te denken van onze eigen propaganda in die hele koloniale periode. Al het eufemisme; een kolonie= nederzetting in den vreemde= handelspost, paciferen= vrede brengen, expedities= leerzame tochten, politionele acties= acties van de politie= om orde en rust te brengen etc.etc. In 1995 werd in het museum voor Volkenkunde te Rotterdam een lezing met film beelden gegeven door voormalige redactieleden van onze Leger Voorlichtingsdienst in Indië. Met filmbeelden etc. werd aangetoond hoe het hele propaganda apparaat toen als een blauwdruk van nazi Duitsland is gekopieerd. Onze zingende soldaten met inlandse kinderen en een aapje, tanks met op de achtergrond de tani/boer die zijn sawah bewerkt etc, En zie hoe het ganse Nederlandse volk reageerde; onze jongens over zee; voor recht en vrede etc. ‘buitenkamper’- Ik zag/ ondervond, hoe na september 1945, een haat explosie tegen ons ontstond. Terwijl in de Japanse periode, wij vijandig bejegend doch links werden gelaten. Ondanks al die Japanse haat preken. De werkelijke redenen van bersiap? De verloochening van het door Nederland op 24/9-1941 te Londen ondertekende Atlantisch Handvest( voorloper van de VN); Elk volk heeft het zelfbeschikkingsrecht! In het gesprek te Batavia 4/10-1945 tussen vdPLas en Hatta. Geen zelfbeschikkingsrecht= geen merdeka, dus amok; dood aan alle belanda’s; berasiaaap! Over geschied vervalsing gesproken. (Die we al te graag, Japan toedichten!)

      • Jan A. Somers zegt:

        “Sjahrir( zonder aanklacht) werd ook naar Digoel verbannen. ” Hij is niet naar Digoel verbannen. De groep communisten en enkele nationalisten werd naar Digoel gebracht voor onderzoek. Sjahrir werd daar als niet-communist geregistreerd en naar een van de Banda-eilanden verbannen, ik dacht Boeroe. Daar is naderhand ook Pramoedya Ananta Toer naar verbannen, de Indonesiërs vonden dat kennelijk een goed verbanningsoord. Van de oorspronkelijke c.a. 13.000 verdachten werden ruim 4500 veroordeeld tot gevangenisstraffen en werden c.a. 1300 (mannen, vrouwen en kinderen) naar Boven-Digoel gebracht voor nader onderzoek. Hiervan bleven nog 442 mannen en 2 vrouwen in dat kamp. Sjahrir dus niet.
        “politionele acties= acties van de politie= om orde en rust te brengen ” In Nederland wordt hiertoe ook het leger, Marechaussee, ingezet. Net als indertijd in Amsterdam. Met tanks. En nu bij bewaking van bijzondere plaatsen zoals het Binnenhof, Tweede Kamer e.d. Dat zijn de politionele taken van ons leger. Net als op Schiphol.
        “Geen zelfbeschikkingsrecht= geen merdeka,” Dat zelfbeschikkingsrecht dat in Linggadjati was geregeld werd tijdens de RTC vakkundig uit de akte van Soevereiniteitsoverdracht verwijderd. Dat hebben ze in Atjeh en de Molukken gemerkt.

      • R.L. Mertens zegt:

        @JASomers; ‘Sjahrir-niet naar Digoel verbannen etc.’ – Sjahrir werd in 1934, zonder vorm van proces, in strafgevangenis Tjipinang opgesloten. Pas na 1 jaar kreeg hij te horen dat hij krachtens art.37; haatzaaien en gevaar voor openbare orde, was veroordeeld. Conform dit arikel samen met Hatta(!) op transport gesteld naar Boven Digoel! Waar hij
        ( en Hatta) begin 1935 aankwam! Na ca 1 jaar internering werden beiden(!) over gebracht naar Banda Neira, waar zij tenslotte door de Japanners werden bevrijd.(Uit Indonesische Overpeinzingen 1945 door Sjahrazad(Sjahrir) ‘ In Amsterdam indertijd ook een politionele actie met een leger/tanks etc.’ -Hier ook ooit vertoond het inzetten/oorlog voeren met/ van een complete leger/lucht en zeemacht van meer dan 200.000 militairen?
        ‘ Linggadjatti zelfbeschikkingsrecht etc,’ – Dit DOOR Nederland opgestelde zelfbeschikkingsrecht( niet te vergelijken met het door USA/Rooseveld opgestelde Atlantisch Handvest) beoogde niets anders dan een pro Nederland keuze!
        Spottend werd de RIS toen al de Verenigde Staten van Nederland genoemd.
        Echter bleken de Federale Staten, na de Conferentie van Bandoeng Mei 1948 met de Republiek, zonder Nederland(!), min of meer gekozen te hebben voor de Republiek! Dit tot ergernis van Beel. Wat ook de voornaamste reden was om de 2e actie in te zetten.
        Om pesthaard Djokja te elimineren. En uiteindfelijk het einde van Indië inluidde.
        Ook het ‘gereserveerde’ zelfbeschikkingsrecht voor de Papoea’s, die toen nog in het stenen tijdperk leefden, onderging hetzelfde lot. In 1962 kozen zij voor de Republiek!
        note; door die hele Nw-Guinea affaire verloren duizenden, vooral Indo’s(WN’ers) in Indonesië hun bestaansrecht…. en de Nw.Guinea gangers; één enkel rit naar Holland!
        ‘The Dutch empire was close down in one blow’, aldus de aftiteling van een tv.doc IKON 1995 over Nederlands Indië.

  14. van den Broek van een andere generatie zegt:

    Japanse propaganda? Welke indruk maakte de roemloze nederlaag van De Nederlanders op Java in 7 dagen op het Indonesiche volk? Hen was toch verteld dat het KNIL het best uitgeruste en getrainde leger en tegen die krombenige gele spleetogen geen partij was? De verpletterende Nederlandse en koloniale nederlaag was al propaganda genoeg.

    Het was niet alleen een kwestie van propaganda, maar ook de Japanse massaorganisatie (Tonarigumi-stelsel) en massacontrolle om de Indonesische bevolking bij de Japanse oorlogsinspanningen te betrekken. Ik denk hierbij aan de Gerakan Tiga-A (3A-beweging) of Poetera (Poesat Tenaga Rakjat)/Centrum voor Volkskracht. De Japanners waren niet tevreden over het nationalistisch aandeel en richtten eind ’43 de Djawa Hokokai op (vereniging van dienstbaarheid op Java), dit om alle lagen van de Indonesische bevolking te mobiliseren.

    Duidelijk is een parallel tussen de Japanse en Duits model (zie Bund deutsche Maedel en Hitler Jugend). De Japanse tijd maakte een abrupt eind aan de dromen over goede posities binnen het koloniale systeem en in plaats daarvan kwamen totaal andere mogelijkheden o.a door het op Japanse leest geschoeid onderwijs.

    Mijn vraag is hoe Indo-Europeanen daarbij betrokken waren, danwel deze omsenteling beleefden. Voor hun werd door de Japanse invasie hun koloniale wereld op zijn kop gezet. Hun referentie zat In het Kamp en de onderliggende kaste Japanners= aan Europeanen gelijkgestelden werden plotseling het superiere ras. Hoe stelden de Indo-Europeanen zich op? Daarover is weinig geschreven, dat van die Buitenkampers is toch maar een etiket dat door Binnenkampers is uitgevonden en wel meer dan 30 jaar later.

    • Dominicus van den Bergh zegt:

      Hoe stelden de Indo-Europeanen zich op? Ik moet bekennen dat ik mijn informatie weliswaar uit eerste hand heb (schoonouders en hun vrienden en kennissen) maar rust toch in feite op “hear say”. De positie van de Indo-Europeaan was voornamelijk gestoeld op de kleur van het velletje. Hoe meer verbleekt hoe hoger in aanzien. De opleiding speelde eveneens een belangrijke rol. Diegenen die door de inrichting van Pa van der Steur zijn gelopen hebben veelal een behoorlijke (middelbare of uitgebreid lager) onderwijs doorlopen. Zij trachten zoveel mogelijk aan te schurken tegen het Nederlands zijn. Indien getrouwd met een belanda en met name met een KNIL militair was het oranje boven. Dit tot ver na de oorlog hetgeen in familiekring vaak heftige discussies opleverde. Schoonmoeder, van halve bloede, was vaak meer Nederlands dan de Nederlanders zelve. Ook had dit grote invloed op de kinderen. Niet allemaal, echter vaak werd gehoord; ‘Indië was van ons’. En vooral dat ‘ons’ deed het hem. Ook kon men het niet verkroppen dat Nederland de slag (’45 – ’49) verloren had immers het was door toedoen van Amerika die dreigde de Marshallhulp op te zeggen dat Indië verloren is gegaan. Hun visie en nog steeds is, dat wij de oorlog (onafhankelijkheidsstrijd) hadden gewonnen van de ploppers. Merkwaardigerwijze, schoonvader, volbloed (wat heet) Nederlander en KNIL militair hield zich hierover altijd op de vlakte. Een verhaal wil dat schoonmoeder op een gegeven moment schoonvader ervan moest weerhouden om met nog vele anderen zich aan te sluiten bij het gedoe van de Turk nadat de overdracht al was beklonken. Dat is weer een verhaal apart. Ik heb daar zo mijn vraagtekens bij, aangezien alleen de tijdlijn al die mijn schoonmoeder hanteerde op geen enkele wijze klopte, laat staan dat al deze verhalen zijn te verifiëren. Grosso modo kan men wel stellen dat de Indo-Europeaan gedurende de Japanse bezetting toch wel pro Nederland is gebleven. Dit heeft waarschijnlijk de basis reeds gevormd van het spijtoptanten fenomeen voor diegenen die na ’49 besloten hadden om in Indonesië te blijven. Een ander vreemd fenomeen is dat vele Nederlandse gezinnen, heel of halfbloed tijdens de periode ’45 – ’49 naar Nederland op verlof gingen en besloten toch weer terug te keren naar Indië. Burger en militair. Of dit nu als oorzaak had ’de propaganda’, ‘de ploppers zijn verslagen, keert u gerust weer’ of dat het de slechte economische toestand in Nederland was, kan ik mijn vinger niet achter krijgen. De hele escapade van z.g. politionele of is het politiële acties heeft Nederland in de opbouwfase zeker vijftien jaar op achterstand gezet. Vergelijk dit maar eens met het Wirtschaftswunder dat in Nederland eveneens had kunnen plaats vinden. Geen nagels om aan de kont te krabben en toch een leger van bijna 300.000 man uit de grond gestampt om de waanideeën van de beklopte roergangers van die tijd, vorm te kunnen geven

      • R. Geenen zegt:

        Weer iemand die de klok heeft horen luiden maar niet weet waar de klepel hangt.

      • Ælle zegt:

        Tot het jaar 2o21 hoort men de klok van Big Ben voorlopig niet meer luiden.

      • R. Geenen zegt:

        Die hoor ik hier nooit! Is dat zo belangrijk?

      • Ælle zegt:

        Om het belangrijk te vinden moet men het gehoord en in London gewoond hebben. De stilte is nu oorverdovend.

      • R. Geenen zegt:

        Heb in London voor Bechtel Inc. een paar maanden gewerkt en gewoond. Na een poosje valt het niet eens op.

      • Jan A. Somers zegt:

        “naar Nederland op verlof gingen en besloten toch weer terug te keren naar Indië.” Daar zat niets anders op. Europees verlof maakte deel uit van hun dienstverband, terug naar Indië was dus heel normaal. Tenzij ze in Nederland ontslag namen. Mijn vader was al in Indië voorlopig afgekeurd, naar Nederland met (recuperatie)verlof, en daar definitief afgekeurd en met pensioen. Zijn collega’s bij de GM gingen gewoon terug naar Indië.
        “een leger van bijna 300.000 man ” Dat krijg je nou met al die nullen. Een ander heeft andere nullen gekozen, 200.000. Vrije keuze, kan in Nederland.
        “een pro Nederland keuze!” Op die conferentie werd op voorstel van Soekarno het concept ‘vrije staat’ vervangen door: “Art. 2. (…) de spoedige vestiging van een souvereine, democratische staat op federale grondslag, genaamde de Verenigde Staten van Indonesië.”
        “min of meer gekozen te hebben voor de Republiek! ” Uiteraard, met Linggadjati hadden ze hun gewenste federale structuur binnen. Nu verder samen optrekken. Zou ik ook hebben gedaan. Dat Beel dat niet leuk vond kan natuurlijk ook. Maar Van Mook en Sjahrir zouden dat goed hebben gevonden, het was tenslotte hun kindje. Er waren vele meningen.

  15. Dominicus van den Bergh zegt:

    Heer Geenen, ik begrijp dat u weet waar de klepel hangt. Ik ben benieuwd.

  16. Peter van den Broek zegt:

    Voor alle duidelijkheid: het gaat mij om de periode 1942-1945, de Japanse bezetting, waarbij de verhoudingen voor de Indo-Europeanen volledig op zijn kop werden gezet. Bijvoorbeeld het IEV, die voor de oorlog zich pro-Nederlands had geprofileerd en nu onder de Japanners zich over de Indo-Europese positie dienden te beraden. Wat voor alternatieven hadden zij TOEN eigenlijk, want haar positie was onder het Japanse bewind ontdaan van alle koloniale privileges. Dan is haar keuze wel begrijpelijk?

    Indo-Europeanen zoals Dahler en van den Eeckhout gingen toen volledig over stag. De geachte Ami Emanuels zei eens dat hij wel benieuwd zou zijn naar de biografie over Dahlers om duidelijkheid te krijgen hoe zijn gedachtengang zich ontwikkelde tot samenwerking met de Japanners en later, dacht ik, tot aansluiting bij de Indonesche Nationalisten.

    De zienswijze van de Indo-Europeanen is in deze zij wel belangrijk want zij stonden midden in de maatschappij, zij overzagen hoe de Indische maatschappij zich snel veranderde en dienden ook een politieke keuze te maken die hun positie t.o de Indonesiers beinvloedden. Ik wil niet zeggen dat de Indo-Europeanen toen de boot misten, maar wel dat de keuze die ze in de oorlog, die ene oorlog maakten, hun positie in die andere oorlog bepaalden. De consequentie van hun houding was wel dat ze het schip met de Noorderzon namen, ze hadden geen keus meer.

    Het is wel opmerkelijk of is het wel opmerkelijk dat er weinig over de periode van de Japanse bezetting bekend. Weliswaar zijn er bibliotheken vol geschreven over hoe het in de interneringskampen toe ging, maar het kampleven had toch niks uitstaan met het turbulente leven in de Indische maatschappij in die oorlog, BUITEN de kampen?
    Ik heb na het lezen van De Tolk van Java van Alfred Birney, maar ookl na het boek Schoonheid is een Vloek vande Indonesische schrijver Eka Kurniawan(een Indo-Europeaanse speelt de hoofdrol) meer over die periode te weten gekomen dan de verhalen van historici van het slag van Keppy of Manuhutu dwz vanuit een andere dan louter Nederlands-egocentrisch standpunt.

    Ik denk dat er onder Indo-Europeanen uit die tijd veel verhalen te vinden zijn, maar dat er onvoldoende aandacht daarvoor geweest was en is. Maar om iets zoals de Bersiap te begrijpen dient wel de periode van de Japanse bezetting, vooral vanuit Indo-Europees en Indonesisch oogpunt bezien te worden. De reactie van dhr. van den Bergh spreekt dan wel boekdelen.

    • Franklin Moquette zegt:

      De zeer snelle nederlaag van het KNIL tegen Japan, zal doorslaggevend zijn geweest over hoe veel Indonesiërs over Japan dachten: Een Aziatische mogendheid die een Europese mogendheid vernederde en versloeg.
      Tekenend is in dit verband hoe de geoliede Politieke Inlichtingen Dienst (P.I.D.) in bijna zijn geheel ‘overliep’ naar de Japanse bezettingsmacht en een wreed en zeer effectief instrument werd van de Japanse bezetter.
      De P.I.D. werkte nauw samen met de gevreesde Japanse militaire politie, de Kempetai.
      Was de P.I.D. in de Nederlandse tijd nog een dienst die zich hoofdzakelijk bezig hield met spionage, verklikkers in de dessa’s en de infiltratie en het volgen van Indonesische politieke organisaties die een bedreiging voor het Nederlandse koloniale bestuur konden zijn, onder Japanse leiding hield de P.I.D. zich ook actief bezig met het verhoren van verdachten en folteringen in de bureau’s van de Kempetai.
      Op de Indo-Europese gemeenschap in Nederlands-Indië hadden de snelle nederlaag van het KNIL en de Japanse propaganda over het algemeen veel minder invloed en impact. De enorme trouw aan het Nederlandse gezag zal daar wel debet aan zijn geweest. Maar ook de zeer wantrouwige wijze waarmee deze gemeenschap door de Japanse bezetter en de P.I.D. werd bejegend, zal bij hun houding een rol hebben gespeeld.
      Van Nederlandse Indo’s uit familie en kennissenkring weet ik dat zij in een sfeer van wantrouwen en verdachtmakingen leefden. Bij het minste of geringste kon men in de handen van de P.I.D. of de Kempetai vallen. Tenminste, dat was hun perceptie.
      In mijn familie en vriendenkring weet ik dat het oppakken en verhoren door de P.I.D. en Kempetai in minstens twee gevallen tot onthoofding heeft geleid. In een geval die van een neefje (een tiener nog…) die er volledig ten onrechte van werd verdacht voor de geallieerden te spioneren.
      Een tante belandde een paar dagen in een gevangenis van de Kempetai en werd daar door de P.I.D. aan de tand gevoeld omdat haar kapper aan haar en enige andere klanten had verklaard dat de Amerikanen al naar de Filippijnen oprukten. De kapper en al zijn klanten werden opgepakt en moesten in een smerige cel van de Kempetai het ijselijke gegil van mensen aanhoren die in de verhoorkamers in dat gebouw werden gefolterd…
      Ja, er mag best wel eens meer aandacht worden geschonken aan het leven van de ‘buitenkampers’ tijdens de Japanse bezetting van Nederlands-Indië.

      • Ælle zegt:

        Iewww! De PID vormde destijds de basis van of voor de Stasi en KGB.

      • Jan A. Somers zegt:

        De (Indische PID) was niet anders dan nu de AIVD. Met de (Japanse) PID heb ik bij de Kenpeitai pijnlijk kennis gemaakt. Met de Nederlandse BVD (voorganger van de AIVD) en de MIVD heb ik in mijn diensttijd kennis gemaakt, mijn (toen toekomstige ) vrouw ook.

      • Ælle zegt:

        Wij zijn vandaag de dag ook niet veilig. Kijk uit wie je buren zijn. In dienstverband staan duizenden personen op de loer.

      • Jan A. Somers zegt:

        Gelukkig maar.

      • Dominicus van den Bergh zegt:

        Wat ik in deze discussie mis, is het onderwerp religie. Het wordt vrijwel nergens aangehaald. Mijn bescheiden mening (voor wat het waard is) is dat de drie jaar bezetting van Japan geen enorme omwenteling te weeg heeft gebracht. Ik zie dit anders. Het kan nimmer zo zijn dat Japan (met een gering aantal troepen voor dit enorme uitgestrekte gebied) in drie jaar tijd zoveel impact heeft gehad. Het heeft er hoogstens voor gezorgd dat de klink van de deur werd gelicht en op een flinke kier werd gezet voor het onafhankelijkheidsstreven. Die is immers al ontstaan van beging 1600. De vierhonderd jaar bezetting en het optreden van de Nederlander voorafgaande aan 1945 is de voedingsbodem van de bersiap geweest. Daarbij was de religie (muzelmannen ideologie) van doorslaggevende aard. Ofschoon vrijwel de gehele inlandse bevolking analfabeet was met name in het Arabisch en Nederlands bleef de blanke en de deels blanke in de ogen van de inlander toch als een ongelovige (gawadja) zoals beschreven in de verzen als apen, varkens, honden, ezels en ander gebroed. De apathische houding die deze ideologie als eis stelt heeft mede geholpen aan de onderdrukking van de bevolking door de bezetter en inlandse bovenlaag. De verzen uit de Koran werden weliswaar in het Arabisch opgedreund echter de teksten, al naar believen de inhoud, werden daarna toch in het Bahasa opgevoerd. (krek eender dit nu in Europa ten tonele wordt gebracht en de haatpreken gretig gehoor vinden in de vergaderzalen van de muzelmannen) De weerstand tegen de onderdrukking vond voornamelijk zijn grondslag in de bovenlaag van de inheemse bevolking. Ik ken geen verhalen van mijn schoonmoeder (z.g. buitenkamper) dat de inheemse bevolking tijdens de Japanse bezetting vijandig tegenover hen stond. Het was een geven en nemen en families traden resoluut op en gingen veelal samen in één huis wonen voor meer bescherming maar vooral om samen de klus te klaren door voedsel te verbouwen, spullen te verkopen werk aan te nemen om zo de bezettingsjaren te kunnen overleven. Het was niet alleen kommer en kwel. Ook waren daar de verhalen van; “die ging met de Jap” waarbij de betrokkene een indo was. Met name werden de oudste dochters beschermd en zoveel mogelijk uit zicht gehouden om geen attentie te trekken van de afgezanten van de keizer. Kwamen zulke verhalen ter sprake gedurende verjaardagen dan was het opvallend dat hun situatie altijd vergeleken werd met de Nederlandse situatie; ‘maar jullie leden tenminste geen kou” en dat was natuurlijk ook zo. De overlevingskansen in de tropen zijn groter dan in gebieden waar je handen vastvriezen en voedingsmiddelen verbouwen in de winterperiode onmogelijk is. Ik verbaas mij er dan ook telkens over in deze discussie dat men nog steeds verbouwereerd is dat er een bersiap is uitgebroken. Dit lag toch al opgesloten op het moment Portugezen en later de Nederlander aan dit avontuur begon. De optelsom van de inlandse slachtoffers over de laatste vierhonderd jaar zullen wij bij deze maar buiten beschouwing laten.

      • Jan A. Somers zegt:

        “mis, is het onderwerp religie” Klopt, als je niet leest. Er is een goed leesbare publicatie van het RIOD (nu NIOD): R. de Bruin, Islam en nationalisme in door Japan bezet Indonesië 1942-1945. Staatsuitgeverij, ‘s-Gravenhage, 1982. ISBN 90 12 4005 1.
        “De vierhonderd jaar bezetting ” Gek dat ik in mijn dissertatie geen 400 jaar bezetting tegenkom. Wel dat de VOC door de ene vorst werd gevraagd mee te doen bij het oorlog voeren tegen de andere vorst. Of steun vragen bij aanvallen door de buurmanvorst. En daar eiste de VOC uiteraard vergoedingen tegenover. Als het ergens fout ging waren dat afstraffingen van beperkte tijd. Als u al wilt spreken over kolonialisme, dan begint dat met het traktaat van 13 augustus 1814. En die ‘bezetting’ betrof dan voornamelijk Java en Sumatra. Verder was het voornamelijk zelfbestuur.
        “dat zij in een sfeer van wantrouwen en verdachtmakingen leefden.” Tot half 1944 had ik een goed lopend zwart handeltje in gestolen wasmiddelen, voornamelijk zeep. Kilometers fietsen naar de dievenmarkt Pasar Toeri, en dan nog mijn klanten. Nooit door wantrouwen en verdachtmaking gehinderd. Ja, even een paar maanden gelogeerd bij de Kenpeitai, maar dat was op concrete gebeurtenissen. Daarna vrij gekomen door een Belgische eigenaar van een melkerij, waar ik tewerk werd gesteld. Elke dag kilometers fietsen op massieve banden, geen problemen. Bij de Japanse melkcentrale voedsel jatten van foeragerende Japanse vrachtauto’s. Ging wel eens pijnlijk mis, maar we hebben nooit honger geleden. Zelfs gedurende de bersiap tot mijn opsluiting in de Werfstraatgevangenis. Niks wantrouwen of verdachtmaking. De Japanse tijd was moeilijk, maar ik kan er niet zielig over doen. Net zo min als over de bersiap. Is gewoon mijn geschiedenis, waardoor ik een beetje ben gevormd.

      • Ælle zegt:

        Wat ik in deze discussie mis, is het onderwerp religie/godsdienst, zegt Dominicus van den Bergh
        Welke kiest u?
        baha’i, boeddhisme, Cao Dai, christenheid
        druïdisme, Eckankar, hindoeïsme, islam
        : jaïnisme, jodendom, raëlisme, satanisme
        shinto, sikhisme, taoïsme, Tenrikyo
        Thelema, Unitaristisch Universalisme, wicca, zoroastrisme

      • Franklin Moquette zegt:

        Wat denk je zelf Ælle?
        De belangrijkste religie in Nederlands-Indië die door de Nederlandse overheid eeuwenlang nauwgezet in de gaten was gehouden?
        Al te extreme imams werden zelfs naar Zuid-Afrika verbannen, waardoor je in Kaapstad nu in nikaab geklede dames tegen kan komen die onder dat zwarte gewaad Afrikaans (“Nederlands”) blijken te spreken.

  17. Ælle zegt:

    Hoe staan de zaken?
    Vladimir Putin, the man who replaced Yeltsin had started his career in national politics – after earlier serving as a … Lieutenant Colonel in the intelligence services – as a Deputy Head of the Presidential Administration (the Kremlin staff) only in March 1997. He quickly rose up through the chaos.
    Putin could not have become President without his post at the FSB where he had access to the … “dirt files” on politicians and where he commanded meaningful coercive powers of the state in KGB style.

    https://www.theglobalist.com/united-states-trump-impeachment-pence-kelly/

  18. Een zware stijd van 5 dagen tegen op houtenfietsende Jappen.!

    • RLMertens zegt:

      @WalSuparmo; ‘zware strijd etc.’- Het Knil had helemaal geen fietsen. Alles moest te voet gebeuren….5 dagen lopend strijd voeren; vergt heel wat; ‘kaki ku sakit’

      • Jan A. Somers zegt:

        In Nederland in het verleden wel. Zelfs een militair muziekkorps op de fiets! Sommige eenheden parachutisten hebben ook opvouwbare fietsjes op hun rug. Om snel te verzamelen.

  19. Tot nu toe begrijp ik niet dat volken met zulke hooge intelegentie zoal Deutsland en Japan de oorlog durft te verklaren.Vooral Japan die tegen Amerika en England oorlog wil voeren.Weten ze niet dat ze qua mensen( manschappen) en matrieel, de capacieten niet d’r voor hebben.Het het terein dat ze moeten onderwerpen.

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Twitter-afbeelding

Je reageert onder je Twitter account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s