Een artikel uit het satirisch verzetsblad Metro, 22 oktober 1945:
Op het ogenblik, dat Soekarno de blauwe baan van de Nederlandse vlag afrukte en met het overblijvende rood-witte vaantje ging staan zwaaien — anders gezegd, toen de herrie in het on-Nederlandse Indië opdook uit het Japanse rookgordijn — toen ijlden Metro’s verslaggevers her en der, om zich over de betekenis van dit Nederlands-Indonesisch geschil te laten inlichten.
Soekarno bevrijdt Indië, spotprent van Marten Toonder
Een autoriteit aan het woord, Mr. Van Oudsher
Mr. Van Oudsher, bekend politicus, oud-lid der Tweede Kamer van de Staten-Generaal, oud-gemeenteraadslid, oud-wethouder, oud-lid van de Provinciale Staten, voorzitter van de Rechtzinnig Democratische Unie, gaf zijn mening als volgt te kennen:
“Gehoorzaamheid aan het Wettig Gezag!
Eerst gehoorzaamheid! Discipline en orde moeten er zijn. Het is ongehoord, dat de Nederlandse Regering zou onderhandelen met opstandige inboorlingen. Hier moet krachtig worden opgetreden. Eerst kogels, dan woorden. Wie niet horen wil, moet voelen. De Regering behoort dan ook allereerst het kamp aan den Boven-Digoel weer in orde te maken. Een kampleven van tucht zal de heren wel een toontje lager leren zingen. Bovendien is dit in het belang van de Javanen en Maleiers zelf. Het zijn onmondige kinderen. Onafhankelijkheid van Indië is te bespottelijk om over te praten. Ze zouden elkaar eenvoudig uitmoorden, en dan zou er toch een andere Westerse mogendheid komen, die onze kolonisatie-arbeid voortzette — waarschijnlijk minder ethisch ook. Voor ons zou het hoogst onaangenaam zijn. Wij hebben onze rechten, wij zijn bovendien het Wettig Gezag. Verder geen praatjes. Aan het werk, en anders moet het maar een beetje hardhandig. En Soekarno vraagt u? Ophangen, op het Koningsplein, zodat iedereen het kan zien. Wroeter en kuiper is hij, collaborateur van groot formaat, landverrader! Rijkseenheid? Best! Maar dan zoals wij die voorschrijven. Wij hebben historische rechten. Zet dit vooral in uw krantje.”
Een deskundige zet zijn mening uiteen, Justus van Jongsaf
Justus van Jongsaf, lid van de G.A.C., lid van de N.A.C., lid van de C.A.C., hoofdredacteur van het dagblad „Ware Vrijheid”, redacteur van het weekblad „Vrije Parade”, medewerker van het maandblad „De Vrije Kunstarm”, en welbekend voorvechter van de illegaliteit, waar hij sinds 1943 deel van uitmaakte, was zo welwillend ons het volgende mede te delen:
“Vrijheid en onafhankelijkheid, zonder beperking!
Indonesië moet vrij en onafhankelijk worden. Daar valt niet over te praten. ledere onderhandeling is eenvoudig belachelijk. ledere bedreiging, die geuit wordt, is een bedreiging tegen onze eigen illegaliteit. Ieder schot, dat gelost wordt, is een schot in het hart van onze eigen ondergrondse strijders. Wanneer de Nederlandse Regering dit niet horen wil dan zal zij het moeten voelen. Het zou onzinnig zijn, wanneer wijzelf vijf jaren tegen de onderdrukking hadden gestreden, om nu de verdrukking van een ander volk voort te zetten. Het is de schande van den Boven-Digoel, die zich hier wreekt. De Indonesiërs zijn mondig geworden. Een hoogontwikkeld volk kan niet langer onder het juk van een imperialistisch kapitalisme bukken. Ik ben er trots op, nog nooit in het zogenaamde Nederlands-lndië te zijn geweest, zoals ik er trots op zal zijn om het vrije Indonesië te mogen bezoeken. Wij zullen ons in de huidige omstandigheden zo moeten gedragen, dat wij nog welkome gasten in Indonesië kunnen blijven. Recht hebben wij niet — integendeel, wij moeten veel onrecht doen vergeten. Wat Soekarno betreft — ik geef toe dat hij een lastig geval is. Hij is geen landverrader, want hij streed voor zijn eigen land. Hij is geen collaborateur. Hij is geen co-operator. Hij is hoogstens een medewerker geweest voor Japan.
De Rijktseenheid? Het zal geheel van het oordeel der Indonesiërs afhangen of die tot stand kan komen. Wij hebben een historische schuld, wij kunnen slechts vragen en niets eisen. Vermeld dit vooral in mijn artikel.”
Een buitenstaander geeft zijn oordeel; Mr. Meter
Ten slotte werd geraadpleegd Mr. Meter, wiens rangen, titels, kwaliteiten en oud-kwaliteiten te vele zijn om binnen dit bestek genoemd te worden. Zijn oordeel luidde aldus:
“Wij moeten vaststellen, dat Nederland géén andere rechten in Indië bezit, dan die in de laatste dertig jaren ontstonden uit sociaal en pedagogisch werk, hygiënische en medische voorzieningen enz. Dit werk is nog niet oud. en de geschiedenis van onze Indische werkzaamheid daarvóór is er een van veel verdrukking, onrecht en uitbuiting. Wanneer dertig jaar beschaving opwegen tegen driehonderd jaar van gewelddadige tiranie, dan hebben wij in Indië rechten, anders niet. Stel dat wíj eens meer dan drie eeuwen Indonesische bezetting hadden meegemaakt en door een totale afwezigheid van onderwijs en behoorlijke verzorging als halve wilden leefden, vrijwel geen zeggenschap hadden in het bestuur, en de rijkdommen van ons land naar elders zagen verhuizen. Zelfs wanneer dan in de laatste dertig jaren een kentering was ingetreden, zouden wíj er nog geen bezwaar tegen hebben, wanneer dan de Duitsers binnenvielen en de Indonesiërs verjaagden. Wij zouden denken aan het verschil tussen een honden- en een kattenbeet. en wij zouden geestdriftig gebruik maken van een Duitse belofte van toekomstige onafhankelijkheid. Dat is Soekarno´s oogpunt. Soekarno handelde niet ais Nederlander. Hij handelde als Indonesiër.
De Japanse nederlaag was voor de Indonesische nationalisten wel degelijk de nederlaag van een bezetter; maar zij wensen niet nog eens eenvoudig van bezetter te verwisselen. De gedachte aan een Nederlands Rijk, waarin zij een onafhankelijk deel zouden zijn, is nooit bij hen opgekomen – en bij de meeste Nederlanders óók niet voordat de oorlog kwam. Wij zijn nu zeer voldaan over de onafhankelijkheidsbelofte. maar het is wel merkwaardig, dat er eerst een oorlog moest komen en dat Indië eerst door Japan veroverd moest worden, vóórdat deze belofte werd afgelegd Dat is jammer, dat maakt den indruk, dat deze belofte niet uit eigen innerlijke behoefte, maar uit noodzaak werd gegeven.
Tegenover dit alles staat, dat van Nederlandse zijde vooral in de laatste dertig jaren zeer veel goeds voor Indië is gedaan, en dat hier wel degelijk de wens bestaat om op den ingeslagen weg voort te gaan. Ook is er een bijkans hysterische drang bij vele Indonesiofielen om volkomen over het hoofd te zien. dat er van de zestig miljoen bruine broeders minstens vijfenvijftig miljoen analfabeet zijn, zonder veel nationaal of politiek besef, en dus voorbestemd om door een minderheid overheerst te worden. Indonesië, vrij of niet, behoeft dringend de technische, economische en wetenschappelijke hulp van een Westerse mogendheid om zich verder Ie kunnen ontwikkelen. Wendt het zich voor die hulp niet tot Nederland, dan valt het onherroepelijk ten prooi aan het commercieel imperialisme van Engeland, het technisch imperialisme van Amerika of tref politiek imperialisme van Rusland.
En dan zal Nederland angstwekkend verarmen, want ook Nederland heeft in deze wereld van egoïstische, hongerige, elkaar uitplunderende bondgenoten dringend behoefte aan ten minste één onbaatzuchtige vriend. Wij moeten nu eindelijk de vredesroezerige, opgeblazen koekebakkers-idealistische waarheidsverdraaïng maar eens achterwege laten en de werkelijkheid onder ogen zien. De harde waarheid is, dat zowel Nederland als Indië zwak is, en woont tussen een groep sterken, die van deze zwakte graag misbruik maken. Nederland kan iets waardevols geven aan Indonesië uit zijn technisch en wetenschappelijk bezit. Indonesië kan in ruil daarvoor iets van zijn natuurlijke rijkdommen afstaan. Daar zullen beide bij gebaat zijn. Wanneer deze ruilovereenkomst, in welken vorm dan ook, níet tot stand komt, dan ziet de toekomst er voor ons beiden duister uit….”
x
Naschrift:
Het blad Metro was een uitgave van het Nederlandse verzet de Duitse bezetting tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het blad dat onder andere door Marten Toonder getekende spotprenten bevatte, werd door de andere illegaal verschijnende verzetsbladen zoals Trouw en De Waarheid niet erg serieus genomen. Het eerste nummer verscheen op 15 november 1944 in een oplage van 10.000 stuks. Er zijn 36 nummers verschenen. In juni 1946 hief de drukkerij het blad op.
Java Post 
grappig , na de indonesische onafhankelijkheid steeg de welvaart in nederland ongekend.
j.w.hoegen. zegt:
18 augustus 2015 om 11:34 am
grappig , na de indonesische onafhankelijkheid steeg de welvaart in nederland ongekend.
==================================================
Logisch, Nederland kreeg o.a startkapitaal(financiele injectie) uit Indonesia.
En de vondst van eigen bodemrijkdom die je zelf kan exploiteren plus de aansluiting van Benelux bij de Europese Kool gemeenschap(?) de voorloper van E.E.G .
sorry de europese kolen gemeenschap .anders ben ik onbewust knollen voor citroenen te verkopen.
De Europese gemeenschap voor kolen en staal. Niet zo toevallig. Twee wereldoorlogen zijn mede gevoed geweest door de Duitse kolen- en staalgiganten. De bedoeling was om dit monopolie in te dammen. De EU is niet gestart voor economische welvaart, maar om te proberen oorlog te voorkomen.
@JWHoegen; ‘na de Indonesische onafhankelijkheid steeg de welvaart etc….’ Klopt, want toen kwamen wij, de gerepatrieerden! Toen werden/moesten eindelijk de handen uit de mouwen gestoken/worden. Het ‘luie’ Indisch/inlandse gedoe’ was afgelopen. Ook ik deed daar in 1961 mijn aandeel bij (na de militaire dienst). En zowaar, onze welvaart steeg tot ongekende hoogtes. Zelfs de pasar Malams, verrezen als paddenstoelen uit de klei/grond. Ik kijk nu met ‘weemoed terug’ naar die tijd van toen.(niet te verwarren met tempo doeloe. Want toen was dat tempo anders…..) Er werd hier zelfs ‘rust en orde’ geschapen. Als herinnering aan datgene wat we toen zo graag zagen. Maar ja, …..
( uit mijmeringen van een harde Indo werker)
Wat ik interessant vind is dat Soekarno en zijn kronies zich zo lieten beinvloeden en belazeren door die rot Japanners, die datzelfde deden in Burma met de Burmesen. Wat ik ook zo interessant vind is dat de bevolking sinds 1945 economisch niet veel vooruit is gegaan alleen de top heeft al het geld van een mogelijk welvarend land in hun eigen zakken gestopt ?? In plaats van de Nederlanders schijnen nu de Duitsers hun geld in Indonesie in allerlei (hotel bouw) projecten te beleggen!
glemmens1940 zegt:
18 augustus 2015 om 12:19 pm
Wat ik interessant vind is dat Soekarno en zijn kronies zich zo lieten beinvloeden en belazeren door die rot Japanners
=======================================
Nu kunnen de Wong Tjilik(kleine man, Jan met de pet of Parman met de kupluk) ontwikkelen in hun merdeka land.
Niet alleen de adel/elite of mensen die in dienst zijn bij de kumpeni of gupernemen .
Zie hun bestedingspatroon , inkomens niveau .
Vergelijk het met de gemiddelde inkomen per capita etc , lees de raporten van de IMF,Wereld Bank , Fact of book CIA, ADB etc.
Ik begrijp niks van wiskunde maar als iemand € 1 verdiend en de andere €1.000 dan is het totaalinkomen € 1.001 en het gemiddelde inkomen € 500,50. Er is sprake van ongelijke inkomensverdeling (zie ook Thomas Piketty). Het gaat om de inkomensverdeling en dat wordt bepaald door de gini-coefficient heb ik begrepen. Misschien kan dhr Atmadja daar naar kijken. Dat geeft de verhoudingen in Indonesië beter weer. Zal wel de schuld zijn van die generaals met hun dwifunsi oftewel militairen als managers laten fungeren, is nooit goed gegaan. Denkt U dat een Silicon-valley in Indonesië mogelijk is. of wat zegt U van de vliegtuigindustrie in Indonesie, heeft natuurlijk niks te maken met al die vliegtuigongevallen. Lijkt wel een sprookje en dat is ook zo.
Duitsland belegt in de hotelbouw, maar ondertussen moet 42-jarige Rasma, ijsverkoper, blijven sappelen….
van den Broek zegt:
18 augustus 2015 om 5:48 pm
Ik begrijp niks van wiskunde maar als iemand € 1 verdiend en de andere €1.000 dan is het totaalinkomen € 1.001 en het gemiddelde inkomen € 500,50.
====================================================
Kijk wel uit.
Het is abacadabra voor mij , ik ken Indonesiers ( pas afgestudeerde kinderen van neven/nichten/vrienden) die een aanvang basis salaris hebben van 200-250 euro(iets meer als je bij de ICT zit) , of een doctorandus in economie/pretvakken die zelfs minder verdienen of zelfs nog werkloos zijn .Ken veel Ir en tandartsen, of juristen die het moeilijk hebben .
Ook mensen die op hun oude dag het redelijk hebben ( met een beter gezinsinkomen , meer dan mijn AOW plus kleine pensioen ) .
Dat kan ik soms niet volgen .
Qua intelect kunnen de Indonesiers hun eigen Silicon Valley hebben.
Veel belovende jongeren werken al in USA ( 80 Ir in S.V).
Een aangetrouwde oom studeerde ook bij de MIT, later ging hij terug om docent te worden bij de ITB ,ik praat over 40-50 jr geleden.
De zoon van mijn neef en zijn vrouw woont en werkt nu in USA (dacht Industriele techniek)
Nu wil Bandung een soort Sil Valley organiseren dichtbij ITB .
( Bandung Teknopolis ini sudah disediakan lahan seluas 800 hektar untuk dibangun= 800 ha gereserveerd).
Vroeger heb je de zgn Berkeley Mafia , economische studenten die in de USA studeren.
De PT Dirgantara Indonesia (Bandung) was ooit de oogappeltje van de oud president Habibie .
Hij studeerde in Duitsland en werkte bij MBB vliegtuig industrie.
http://www.indonesian-aerospace.com/
test: ff proberen er in te komen.
Hé, het is gelukt. Ik heb wel een alias van mijn e-mailadres opgegeven.
De peci hitam van Bung Karno (zie spotprent Marten Toonder) is niet bepaald van het juiste model. Min of meer geïnspireerd door de rode fez van de komische magiër Tommy Cooper, maar dan zonder kwast.
Vergelijk met peci van Suharto (zie foto): https://en.wikipedia.org/wiki/Fez#/media/File:President_Suharto,_1993.jpg
Indonesische Songkok/peci hitam modellen zijn lager:
Met mijn alias?
Ik mis in deze topic de inbreng van de Christelijke partijen; CHU.KVP ea.; ‘Het gezag is door God gegeven. Een ieder die zich tegen het gezag verzet; is verzet tegen God! Dus moet er opgetreden worden tegen het verzet van die Soekarno en zijn zgn. republiek’.
Goed of slecht gezag ‘ist nicht im frage’. Want gezag is gezag!
Daar heb je tegenwoordig toch de PVV voor, met de heer Wilders. Die schijnt iets met Marokkanen te hebben. Moet kunnen. Wordt opgeschreven in de Handelingen, wordt officieel goedgekeurd, leest niemand meer. Kun je over 70 jaar op promoveren, leest niemand meer. Maar wel een dr erbij.
@ Dhr Mertens
Het gaat om het Sociaal Contract of Maatschappelijk Verdrag tussen Volk en de Autoriteit, waarbij het Volk bepaalde vrijheden opgeeft om tot een ordelijke maatschappij te komen Als de Autoriteit, het Gezag, het Sociaal Contract niet eerbiedigt (orde en rust) dan is het Volk soeverein om tegen het gezag in opstand te komen, zie Franse Revolutie of de Amerikaans onafhankelijkheidsstrijd (no tax without representation). Het gezag heeft dan geen legitimatie voor de uitoefening van de macht meer.
In de Indonesische kwestie is er meer sprake van dat de Nederlandse Staat een Sociaal of maatschappelijk verdrag aan Indonesië heeft opgedrongen, het kolonialisme in pure vorm. Indonesië beroept zich op het zelfbeschikkingsrecht als soevereine uitdrukking van de Volkswil. De onafhankelijkheidsverklaring van 17 Augustus begint daar ook mee. Verder hoeft er niks meer verklaard te worden behalve wat huishoudelijke mededelingen. En zo heeft dhr Sukarno dat ook gedaan, wel slim hoor.
Daargelaten dat we het geloof buiten de politiek dienen te houden. Het gezag door God gegeven is een wat ouderwets begrip, vooral als er steeds minder mensen geloven. De Franse Revolutie met haar Citoyenbegrip heeft daar wel een hardhandig einde aan gemaakt: ik citeer uit la marseillaise: Contre nous de la tyrannie L’étendard sanglant est levé…. de tirannie U weet wel. Ik dacht dat dhr van Santen dat woord ook heeft gebruikt.Ik zal de meetlat erbij halen.
Soekarno gaf uitleg over proclamation of independence (proklamasi kemerdekaan ) en declaration of independence(deklarasi kemerddekaan).
Proclamatie betekent officiele mededeling aan het volk* (permakluman, pengumuman)
Deklarasi : korte verklaring , kort en krachtig over een bepaalde gebeurtenis .
* Aan de Indonesiers(onszelf) en anderen( andere volkeren/internationaal)
De 2de zin :
Hal2 jang mengenai pemindahan kekoeasaan d.l.l., diselenggarakan
dengan tjara seksama dan dalam tempoh jang sesingkat-singkatnja.
======================================================
Dat werd in preambule van de Grondwet U.U.D 1945 verder uitgewerkt .
“membentuk suatu pemerintah negara Indonesia yang melindungi segenap bangsa Indonesia dan seluruh tumpah darah Indonesia dan untuk memajukan kesejahteraan umum, mencerdaskan kehidupan bangsa, dan ikut melaksanakan ketertiban dunia yang berdasarkan kemerdekaan, perdamaian abadi dan keadilan sosial “.(even laten vertalen)
Gebaseerd op PancaSila filosofie.
Een foto met opschrift Death to England in het arabisch, die herinneringen (Bunuh Belanda) oproept:
http://familylinks.icrc.org/en/pages/home.aspx
Foute link.
Juiste link: Graffiti in Persian reading ‘Death to England’ above a picture of Queen Elizabeth II at the British Embassy in Tehran. Photograph: Darren Staples/Reuters
http://www.theguardian.com/world/2015/aug/23/death-england-british-embassy-bears-mark-iran-past-anger-philip-hammond
Wat laat de foto met ´Soekarno bevrijdt indië´ nou eigenlijk zien/weten?
Tegen de achtergrond van de Tweede Wereldoorlog (links zien we de Japanners, rechts een gebombardeerde stad), zet Soekarno de bijl aan het kolonialistische bewind van de Nederlanders.
De vrouw kan worden gezien als personificatie van dát deel van de Indische/Indonesische samenleving (lees: de Indo-Europeanen) dat gebonden is aan dat bewind en dus door Soekarno´s handeling mee ten onder zal gaan.
@Jill: ‘Soekarno bevrijdt etc.’- Verbeeldt jij ipv. Soekarno; Willem van Oranje te zien…..en ipv. Sarina …Saartje van Sint Allegonde!
Toonder papagaait meer de Nederlandse propaganda na en toont zijn onbenul over Nederlands-Indie, dat past in de toenmalige verkokerde zienswijze
De titel van de “spotprent” is zo onbeholpen; “Soekarno bevrijdt Indie”, Soekarno wilde niks met Indie te maken hebben ,hij bevrijdde de Indonesiers van het juk van het Nederlands kolonialisme. Toonder gebruikt het woord Indonesie niet want dat was in 1945-1947 politiek taboe.
Soekarno is op de prent duidelijk zichtbaar met de voor hem kenmerkende songkok. Daarentegen is de vrouw als symbool van Indie=Indonesie in een soort tafelkleed gekleed , ik had toch wat traditioneels verwacht bvb een sarong kabaya maar de fantasie van Toonder reikt niet zo ver.
Soekarno had best een mes kunnen gebruiken om het touw waarmee de vrouw was vastgebonden door te snijden maar Toonder overdrijft door Soekarno een bijl te laten gebruiken ingedachtig “waar met de bijl wordt gehakt vallen spaanders”. Dat is humor.
Links van de boom op de spotprent zijn Japanners aan hun oorlogsvlag te herkennen en ze worden er met de haren bijgesleept om Soekarna als Japanse collaborateur af te schilderen, Toonders is hier op zijn best. Zo te zien vechten Japanners tegen het KNIL, wat onduidelijk te zien is aan het eigenaardig hoofddeksel van KNIL-militairen die door het Japanse leger op Java in enkele dagen werden verslagen.dan heeft Toonder het wel over 1942.
Rechts van de boom zijn gebombardeerde huizen te zien, vergelijkbaar met het laaghartige Duitse bombardement op Rotterdam in 1940, Dat is begrijpelijk voor een Nederlandse kijker, je moet het niet al te moeilijk maken. Toonder vergeet gemakshalve dat Indonesiers nooit in de dekolonisatie-oorlog in staat waren iets te bombarderen. Nederlanders daarentegen hebben in 1947 op brutale en laaghartige wijze met vliegtuigen en oorlogsschepen het weerloze Palembang gebombardeerd waarbij duizenden Indonesiers en Chinezen omkwamen. Laten we het maar houden op buitensporig en structureel geweld, toen als exces afgedaan.
Geschiedenis lijkt mij niet het sterkste punt van Maarten Toonder, in de toenmalige Nederlandse propaganda waren geschiedkundige feiten louter van ondergeschikte betekenis en daar handelde Maarten Toonder naar.