Steeds gaat de aandacht, gezien de omvang, uit naar slavernij in ‘de West’. Veel onbekender is daardoor de slavenhandel in Nederlands-Indië ten tijde van het Nederlandse kolonialisme in de Gordel van Smaragd.
Door Gert Oostindie
Op 10 september 1765 beklaagde een zekere Augusto van Balie zich bij de lokale rechtbank in Batavia, het huidige Jakarta. Augusto, slaaf van Willem Ferdinandus, onderkoster van de Binnenkerk, verklaarde dat zijn meester zijn slaven routinematig mishandelde. Hij toonde een groot litteken op zijn gezicht en striemen van geselingen op zijn rug.
Maar de reden dat hij voor de rechtbank verscheen was een andere. Volgens Augosto had Ferdinandus zijn slavin Cihstra van Bengalen zo gruwelijk afgeranseld ‘dat zij nog dienzelfden nagt daardoor den geest heeft gegeven’. Twee dagen later legde een andere slaaf, Oemar van Boegis, een soortgelijke verklaring af.
Toen trad echter een derde slaaf op als getuige à decharge, Soedin van Ganjar. Zeker, zijn meester pakte zijn slaven wel eens stevig aan, maar echt niet extreem, en nooit zonder reden. In dit geval had Cihstra aanleiding gegeven door te proberen te vluchten. Welke verklaring Soedin gaf voor haar dood, blijft onduidelijk.
Zeker is dat de twee slaven die de moed hadden opgebracht Ferdinandus aan te klagen in het ongelijk werden gesteld. Dat zal hun waarschijnlijk duur zijn komen te staan. Slaven die volgens de rechtbank ten onrechte Europeanen aanklaagden werden bestraft met geselingen. Daarna moesten ze terug naar hun baas, die in dit geval Soedin wel een extraatje zal hebben gegeven voor zijn goede diensten, maar beide anderen rauw zal hebben gelust.
Drie slavinnen van de radja van Boeleleng, 1865
Deze treurige anekdote, opgetekend door Reggie Baay in zijn bij vlagen meeslepende boek over slavenhandel en slavernij in ‘de Oost’, is om meer redenen sprekend. Allereerst, omdat zij zo’n treffend beeld geeft van de kern van slavernij, waar en wanneer dan ook: de willekeur, de rechteloosheid, het geweld, het leed, de moed van de ene slaaf, de aanpassing van de ander. Daarnaast omdat alleen al de namen van de betrokkenen een weinig bekende wereld van slavenhandel over grote afstanden in het domein van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) openbaren. De Nederlandse onderkoster bezat slaven uit duizenden kilometers ten westen, noorden en oosten gelegen oorden: Bali, Bengalen, Sulawesi. En ten slotte: wij associëren zulke gruwelijke verhalen over slavernij met Suriname of misschien Curaçao, niet met ‘Indië’.
Zwanenzang
Verwondering, en waarschijnlijk ook ergernis over dat laatste inspireerde Baay tot het schrijven van Daar werd wat gruwelijks verricht, een verwijzing naar het befaamde boek Daar wèrd wat groots verricht, in 1941 gepubliceerd als – naar zou blijken – zwanenzang van een traditie waarin het Nederlandse kolonialisme in de Indonesische archipel werd gerepresenteerd als een grootse, nog onvoltooide taak.
Baay opent zijn boek met die vraag: waarom denken Nederlanders bij slavenhandel en slavernij alleen maar aan ‘de West’, waarom zijn deze fenomenen aan de andere kant van de wereld vergeten, of erger, weggepoetst? Op die vraag komt hij pas in het slothoofdstuk terug – logisch, want hij moet eerst duidelijk maken dat slavenhandel en slavernij er van meet af aan bij hoorden, eerst bij de VOC, later bij het kolonialisme. Hij beschrijft die geschiedenis uitvoerig, met gevoel voor treffende, wrange, anekdotes. Dat verhaal vergt de nodige historische context, uitvoerige lessen in koloniale geschiedenis. Voor ingewijden is dat misschien wat te veel van het goede, maar wie dit boek zonder voorkennis leest, zal er blij mee zijn.
‘Daar werd wat gruwelijks verricht’
De grote lijnen zijn duidelijk. In de Nieuwe Wereld draaide het vrijwel volledig om Europese meesters en tot slaaf gemaakte West-Afrikanen en hun afstammelingen. Slavernij was er bovenal een kwestie van plantagearbeid – grote ‘slavenmachten’ werkend voor witte minderheden. Europeanen kochten aan de kust Afrikanen van lokale handelaren, de rolverdeling was duidelijk. Maar de slavenhandel en de koloniale slavernij in het VOC-domein zijn een complexer verhaal. De slavenhandel was wijdvertakt, slaven werden als koopwaar aangekocht en verhandeld van Oost-Afrika via het Nabije Oosten, Ceylon en India tot de Maleise wereld, de Indonesische archipel en de Filippijnen. De handelaren waren Arabieren, Indiërs, Maleiers, Chinezen – en niet te vergeten de VOC. De afnemers waren even divers, ook in het latere Indië. Koloniale slavernij was primair een stedelijk fenomeen, in de huishoudens, maar de VOC schakelde ook grote aantallen slaven in bij de bouw en bemensing van bestuurlijke en militaire objecten. Aantallen? Op basis van recente wetenschappelijke studies geeft Baay hiervan wel een idee, zij het minder systematisch dan wenselijk en ook wel mogelijk is. Schattingen over de omvang van de VOC-slavenhandel suggereren dat deze in dezelfde orde was als van de Nederlands-Atlantische slavenhandel (ongeveer 600.000 Afrikanen), of zelfs groter. Over de omvang van de slavenbevolking in Indië – de slavernij in de andere VOC-koloniën blijft veelal buiten beschouwing – geeft Baay gefragmenteerde cijfers. De VOC had gemiddeld vier- tot zevenduizend slaven in dienst, maar de meeste slaven waren eigendom van particulieren. Op Java stonden in 1815 een kleine 27.000 slaven geregistreerd, in 1860, bij de afschaffing van de slavernij, nog geen 5.000.
‘De West’
Vanuit wetenschappelijk perspectief is het dan ook niet zo vreemd dat historici meer aandacht hebben voor slavernij in ‘de West’. Niet alleen was het aantal slaven er veel hoger – Suriname alleen telde rond 1770 zo’n 60.000 slaven, Curaçao rond 1790 13.000, maar ook was hun aandeel in de totale bevolking veel groter: in Suriname ruim 90 procent in de achttiende eeuw, bij de afschaffing in 1863 nog altijd 70 procent; in Curaçao ruim 60 procent procent in 1790 en 30 procent in 1863. Slavernij maakte de West en is daarom logischerwijs het centrale referentiepunt voor de Afro-Caribische geschiedenis.
In zo’n vergelijking verbleekt het belang van de slavernij in Indië, waar ‘koloniale’ slaven een kleine minderheid van de totale bevolking uitmaakten en hoogstwaarschijnlijk zelfs marginaal waren ten opzichte van de in dit boek vrijwel onbesproken inheemse slavernij.
Die cijfermatige vergelijking trekt Baay niet, hij zoekt de verklaring voor het vergeten en zelfs verdoezelen van de Indische slavernij liever in het hedendaagse. Wat hij daarover schrijft snijdt hout. De Indische gemeenschap in Nederland is zich niet bewust van mogelijke wortels in de slavernij, en weinig geneigd die te zoeken. Nakomelingen – daar en hier – zijn bovendien, anders dan de nakomelingen van de Afrikanen die ooit als slaaf de Atlantische oceaan moesten oversteken, niet als een aparte groep te identificeren, en te discrimineren. Dat laatste verklaart waarom de slavernij, uiteindelijk ‘herontdekt’ in het Nederlandse debat, vrijwel uitsluitend een verhaal over Afrika, Suriname en de Antillen is geworden. Met de migratie uit de Caribische koloniën kwam die geschiedenis ‘thuis’ – en dat leidde uiteindelijk tot gebaren van erkenning, die de Surinaamse en Antilliaanse gemeenschap overigens bepaald niet in de schoot kreeg geworpen. De Indische gemeenschap taalde niet naar erkenning van dat perifere stukje verleden, zij had andere, versere en zwaarder wegende grieven.
x
Reggie Baay: Daar werd wat gruwelijks verricht. Slavernij in Indië. Atheneum-Polak & Van Gennep, 299 blz. € 19,99
x
Een eerdere versie van dit artikel verscheen op vrijdag 16 januari 2015 in NRC Handelsblad.
Java Post 
#Die cijfermatige vergelijking trekt Baay niet, hij zoekt de verklaring voor het vergeten en zelfs verdoezelen van de Indische slavernij liever in het hedendaagse. Wat hij daarover schrijft snijdt hout. De Indische gemeenschap in Nederland is zich niet bewust van mogelijke wortels in de slavernij, en weinig geneigd die te zoeken#
Ik zoek die verklaring voor het vergeten en zelfs verdoezelen in dezelfde hoek als het vergeten en verdoezelen van de Indische (Indo) gemeenschap DOOR DE Nederlandse gemeenschap, gewoon onverschilligheid. Er is dus niets nieuw onder de zon.
En dan heb ik het niet over de Mardijkers, want wat waren dat voor mensen, toch ook slaven en heeft dhr. Baay daar iets over te zeggen.
En waren de Herendiensten in Indie niet ook een veredelde vorm van slavenarbeid?
Ik herinner me een collega van een ander ziekenfonds waarvan ik dacht dat hij uit Suriname kwam, maar wat schertste mijn verbazing toen hij vertelde dat hij in Indie/Indonesie geboren was en verhaalde over de geschiedenis van Westafrikaanse negerslaven die naar Indie getransporteerd waren, zulke negers noemen ze ook wel de Orang Blanda Hitam. Dus de slavernij in Indie wordt weer eens herontdekt. Nou men zegt dat in Nederland alles 50 jaar later gebeurt, dus meer dan 150 jaar na de afschaffing van de slavernij in Indie spreken we er nu over. Nederlandse Geschiedenis begint meer op een zaak van post-vergeten te lijken.
Ikzelf stam af van een kleine Boeng, mijn Oma van moederskant is 100% inlandse. Ik vergeet noch verdoezel mijn afkomst.
Beste Peter,
Als u meer wil weten over de uit West-Afrika afkomstige personen die bij het KNIL in dienst traden, zou ik u op het boek “in het voetspoor van de panter” van Griselda Molemans (Uitgeverij Balans, 2005) willen wijzen.
Een zoektocht van de auteur via het Nationaal Archief naar de afkomst van haar grootvader, behorend tot de bevolkingsgroep uit het huidige Ghana en Burkina Faso en die als soldaat van het KNIL naar Oost-Indië ging.
In deze hoedanigheid is waarschijnlijk de duiding ‘Orang Belanda Hitam’ voortgekomen.
En dan nog wel een man van het Kruis die zijn slaven zo mishandelde – vreselijk gewoon !! Ik ben een totok maar ik vind het wel een schande dat die Nederlanders zich zo huishielden in Ned. Oost Indie – moordenaars waren het! Maar ik denk toch wel dat alle blanken in alle koloniale landen zich zo vreselijk gedroegen ?.
Wat zouden de afstammelingen van die Willem Ferdinandus over dit verhaal denken vraag ik mij dan af ??
De naam Baay zegt mij erg veel want er was in Kamp 10 – Banjoe Biroe – een vriendinnetje die Eefje Baay heette en die in dat kamp haar leven verloor en dat heeft op mij een levenslange indruk gemaakt.
Dat Peter van den Broek zijn afstamming niet verdoezelt waardeer ik enorm want de meeste van mijn Nederlandse Indo vrienden verdoezelen hun Indiese afkomst – ik zou er juist trots op zijn als ik een druppel Indies bloed zou hebben maar helaas hebben wij dat niet.
Citaat: “De Indische gemeenschap in Nederland is zich niet bewust van mogelijke wortels in de slavernij, en weinig geneigd die te zoeken. Nakomelingen – daar en hier – zijn bovendien, anders dan de nakomelingen van de Afrikanen die ooit als slaaf de Atlantische oceaan moesten oversteken, niet als een aparte groep te identificeren, en te discrimineren.”
1. Ik herhaal: “niet als een aparte groep te identificeren, en te discrimineren.”
Vandaar: orang indo tidak punya rukun
2. Ik heb nooit onder stoelen of banken gestoken dat ik (ook) van Javaans/Balinese afkomst ben.
Dat ik weinig heb met indisch (behalve met tempo doeloe de periode tussen het cultuurstelsel en 1920/30) of met indo (maar meer met Indonesie) is een ander verhaal.
Op de eerste plaats ben ik een eilandbewoner: Java en/of Bali (+eventueel Lombok)
Salam
Overigens: mooie foto, mijn voormalige landgenoten/eilandgenoten.
Peter van den Broek zegt:
19 januari 2015 om 2:50 pm
1.En dan heb ik het niet over de Mardijkers, want wat waren dat voor mensen, toch ook slaven en heeft dhr. Baay daar iets over te zeggen.
2.En waren de Herendiensten in Indie niet ook een veredelde vorm van slavenarbeid?
————————————————————————————————–
Heb een omong kosong verhaaltje geschreven in I4E
http://indisch4ever.nu/2015/01/18/66146/#comment-154462
19 januari 2015 om 17:11
Bron Oud Batavia deel 1 , ik dacht uitgave van1921 als herdenkingsboek uitgegeven n.a.v 300 jarige verjaardag van Batavia uitgave Koninklijke Bat Genootschap van Kunst en Wetenschappen.
2.De oude Herendiensten , vaak uitgevoerd onder de motto “Gotong royong” werd al ingevoerd bij de oude Sundanese koninkrijken .
Het is een dienst aan hun heren(heersers) in ruil voor bescherming ( precies zoals vroeger in Europa voorkwam) .
Heb je een goede Heer, dan hoeft je niet gratis herendiensten te verlenen .
“De oude Herendiensten ” Dat komt over de hele wereld voor, geldt meestal voor arme mensen die geen geld hebben om belasting te betalen. In Nederland, vóór de oorlog, had je de DUW, Dienst Uitvoering Werken. Hier werden werklozen te werk gesteld. Nog eerder de veenkoloniën voor bedelaars e.d. Dat zou tegenwoordig participeren heten. Na de oorlog werden o.a. Zuid-Molukkers in voormalige DUW-kampen gehuisvest.
Inplaast van her Evangelie te verkondigen, gingen zij het volk kolonizeren en slavernij uitoefenen.Nu worden ze door Allah vervloekt en bestormt door bij de tien millloenen hongerige Islamieten.
Toch bestaan er wel verhalen over hoe de Nederlanders vroeger in Indië huishielden. B.v. “Wie verre reizen doet”, een keuze uit de Indisch-Nederlandse letterkunde van de compagniestijd tot 1870. Gekozen en ingeleid door Rob Nieuwenhuis. (Querido, Amsterdam, 1975).Tweedehands nog wel verkrijgbaar denk ik. De haren rijzen je te berge!
Het werd door mijn moeder aangeschaft, die zelf tijdens de oorlog in het Tjidengkamp zat en daarvan uitgebreid dagboeken heeft bijgehouden, die ze later uittypte. Deze dagboeken, die een prachtig verslag geven van de gebeurtenissen in die tijd, heb ik kortgeleden gepubliceerd als “Groeten uit Tjideng”, door Dicky Douw-Vos (uitgeverij Free Musketeers, 2014). Het tekent haar, dat ze toch meer wilde weten van het vroegere Nederlands-Indië, ondanks de vreselijke ervaringen met Jappen en Indonesiërs tijdens en na de 2e wereldoorlog.
Pfff… wat heftig allemaal m.b.t. onze ex-mooie kolonie…. De Gordel van Smaragd.
Geschiedenis kun je vervloeken in alle toonaarden, je kunt het niet terugdraaien.
Hele culturen zijn er aan opgeofferd, vele stambomen gerooid in naam van ….
Op de Tijdlijn van planeet en mensheid had het allemaal moeten gebeuren, ontdekkingstochten etc.
Dat van een en ander ernstig misbruik werd gemaakt, ligt vaak in de cultuur en naar wij nu weten in de genen.
Overigens vind ik de docu`s over “den Oost en den West“ buitengewoon .
Zie ook:
Ach Melvyn,
Als het om kleurtjes van de huid gaat wordt het meestal heftig denk ik zo ? Men vergeet als men dicht bij huis gaat in Europa er toch ook slavernij was ?? Denk maar eens aan de arbeidsklasse van Nederland en hun sociale voorniezingen – die waren er gewoon niet – en toen waren ze allemaal wit. Als de man overleed dan moest de vrouw weer snel hertrouwen anders was er geen eten op de tafel voor de vrouw en kinderen. Dat gebeurde dermate dat het een ketting van huwelijken soms werd die men dan kettinghuwelijken noemt.
Percies zo als toen Soekarno meester speelde over Indonesia en hij zijn eigen mensen op de straat liet sterven van de honger en hijzelf een collectie maakte van internationale schilderijen die hij ook nog liet inventarisseren en in prachtige boeken voor zijn vrienden en kennissen liet publiceren – is dat ook niet slavernij dan ?? Maar je mag hier niet te veel over Soekarno zeggen want dan springen de kleurtjes snel op je schouder, want ze willen gewoon niets afbrekends over Soekarno hier horen alhoewel Pramoehja Ananta Toer dat wel allemaal beschreven heeft in zijn boeken.
Maar ga je daarin tegen met twee kleurtjes werken dan wordt alles veel heftiger. Ik spreek het niet schoon wat de Nederlanders, Engelsen, Fransen, Duitsers, Portugezen, Spanjaarden en Italianen uitgehaald hebben gedaan in hun kolonien – dat was schandalig maar vergeet niet dat dicht bij huis in Europa er ook slavernij heerste en ook in Indonesie onder de Indonesiers en in Afrika onder de Afrikaners, dat laatse heb ik met mijn ogen ook gezien!
Groetjes uit een zonnig Engeland
Glemmens1940,
Wat bedoel je met dit: “….. Maar je mag hier niet te veel over Soekarno zeggen want dan springen de kleurtjes snel op je schouder, want ze willen gewoon niets afbrekends over Soekarno hier horen … ”
Met ‘hier’ … bedoel je de deelnemers van deze site ?
Mij komt het over dat je denigrerend doet over mensen die niet zo blank zijn.
@glemmens1940 zegt:
20 januari 2015 om 3:01 pm
Maar je mag hier niet te veel over Soekarno zeggen want dan springen de kleurtjes snel op je schouder, want ze willen gewoon niets afbrekends over Soekarno hier horen alhoewel Pramoehja Ananta Toer dat wel allemaal beschreven heeft in zijn boeken.
———————————————————–
Slavernij/Mensenrechten
Mij lijkt het toch wel heel moeilijk om iets afbrekend over Soekarno te vertellen vanuit Indonesisch standpunt omdat hij, na een coalitie met de nieuwe (Japanse) overheerser en na een revolutie, een volledige nieuwe natie probeerde op te bouwen.
Dat een en ander niet overeenkomstig de wensen, ideeën en toekomstplannen waren van zijn tegenstanders, de oude heersend conservatieve (Nederlandse) garde spreekt voor zich. Daarover hoeven Indonesiërs zich niet schuldig te voelen (en nog steeds niet),
Een totale omwenteling brengt natuurlijk ook met zich mee: nieuwe sapu lidi vegen schoon en nieuwe bazen nieuwe wetten, en dat geldt ook voor elke reorganisatie of het u zint of niet..
Mij lijkt het hebben van een hobby door Soekarno en het op grond daarvan de uitgifte van een boek geen slavernij, en in dit artikel gaat het niet om wat anderen (of andere landen) in het verleden uitspookten maar over de Nederlandse slavernij-praktijken, of die nu in Nederlands-Indië plaatsvonden of in eigen land zelf, waaruit maar weer kan blijken hoe het gesteld was met de Nederlandse Calvinistische kruideniers (en VOC) moraal, d.w.z. lange halen snel thuis en voor een dubbeltje op de eerste rang willen zitten.
Dat andere landen wellicht in even erge of nog ergere mate zich schuldig maakten aan wandaden houdt uiteraard niet in dat u uw eigen daden relativeert of goedpraat (“zo erg waren die ook weer niet”), dit is inherent aan het vergelijken.
Overigens begint de bij elke discussie gemaakte bewering: “je moet het zien in het licht van de tijd”, mij als een heel irritante dooddoener over te komen.
Dan is er over een groot aantal zaken en kwesties die zich in het verleden afspeelden geen discussie meer mogelijk.
De kennis van toen (of de moraal), is heel wat minder (?) dan die van nu?
Waren de Oude Grieken of Romeinen (zij hadden ook slaven) minder wijs, minder rechtvaardig en barbaarser dan de Hollanders uit de 17e eeuw, om maar een vraag te stellen?
Het geeft vaak ook geen pas om de zaken voortdurend in het licht van de tijd (“dat was de tijdgeest”) te plaatsen, om daarmee uw verantwoordelijkheid van u af te duwen.
De imperialistische daden van de door u verguisde Japanners en Nazi-Duitsers en de daden van de Bersiap-Indonesiërs zouden dan zeer wel in die tijdgeest passen, evenals de schendingen van de mensenrechten door de Nederlanders na WOII in de nieuw gevormde natie Indonesië .
Mij lijkt het dat decades lang daarin (in die schending) nauwelijks positieve verandering is gekomen.
Ik breng u ook in de herinnering dat de 10 geboden van Mozes een eerdere poging waren om de rechten van de mens op schrift vast te stellen, en nog heerst er sedertdien oorlog, moord en doodslag en onkuisheid veroorzaakt door de gemeenschap voor wie die geboden bestemd waren..
U verkondigt uw mening, anderen weer stellen (indien zij daartoe de behoefte hebben) daar hun mening tegenover en daar is niets mis mee.
Indien u kritiek heeft op anderen, schroomt u zich vooral niet een zekere mate aan zelfkritiek aan de dag te leggen en soms moet u op forums tegen een stootje kunnen.
De geschiedenis van elke cultuur of ras zit vol van misselijkmakende taferelen. We hebben allemaal fouten gemaakt. Vergeet ook de “tijdgeest” niet. Wat we nu beschamend vinden over de rol van onze voor-voorouders, werd in die periode (bijv, van de “Gouden Eeuw” van de Heeren Zeventien anders gezien. Om goede business te doen gingen al die uitgezonden handelsexpedities (van Portugezen, Engelsen, ‘Nederlanders’) niet over lijken.
Is daar veel verandering in gekomen in onze hedendaagse leefwereld ? Wij zijn er als modernere mens niet beter op geworden. We noemen de dingen anders of trekken er een ander jasje overheen.
Natuurlijk kunnen we die geschiedenis, waar we raakvlakken mee hebben niet weg relativeren, maar welke bijdrage heeft het om van ons betere mensen te maken. Ik krijg er (als ik geen Christen zou zijn geweest) alleen nog maar meer schuldgevoelens bij.
Als ik bijvoorbeeld al die gebeurtenissen lees over die periode van de “politionele acties”(in die tijd zag ik het levenslicht” dan krijg ik daar ook geen lekker gevoel bij. In die periode hadden beide partijen gelijk en ongelijk en werd er daardoor veel onschuldig en onnodig bloed vergoten en haat gezaaid. Maar wat moet ik daarmee? Mijzelf schuldig voelen aan wat mijn voorouders mogelijk hebben misdreven, als ze er al bij betrokken waren geweest. Moet ik mij als Indische schuldig voelen om wat de handelsfirma VOC allemaal heeft uitgespookt in de “Gordel van Smaragd”? Is de huidige Nederlandse bevolking ineens schuldig aan wat er in het verleden heeft plaats gevonden? Zijn de huidige Duitsers en Japanners schuldig aan wat hun vaders en/of opa’s hebben misdreven in de Tweede Wereldoorlog ?
Waarom zijn er altijd weer mensen die vinden dat ze met hun schrijverskwaliteiten de huidige generatie willen/moeten blijven herinneren aan de schanddaden uit het verleden ? Ok, schrijf en beschrijf het en stop het in een archief, waar een ieder die behoefte heeft om wat uit de geschiedenis te leren, het kan natrekken.
Ik schrijf toch ook geen boek over wat mijn moeder in het Baroskamp heeft meegemaakt. Ze heeft mij er wat van verteld, maar ik ga al die horror gebeurtenissen niet te boek stellen. Mijn moeder had daar een oorlogssyndroom aan over gehouden. Het waren haar pijnlijke en diep emotionele ervaringen en het was haar pijnlijke geschiedenis. Omdat ik in die “Bersiaptijd” ben geboren had ik daar emotioneel ook wat van meegekregen. Ik hoef niet perse in de finesses te weten wat er vroeger allemaal heeft plaatsgevonden. Ja, wat moet ik er mee. Nee, ik ben geen struisvogel, maar ik heb mij voorgenomen (voor mijn eigen bestwil en gemoed) om afstand te houden van al die zwarte monumenten uit de geschiedenis van anderen en die van mezelf. Ik wil mijzelf ook niet voortdurend aan herinneren dat ik als jochie van 8 jaar door TNI-soldaten tegen een muur werd gezet en gefouileerd en dat mijn schooltas over het trottoir werd geleegd en dat het brood uit mijn allumium trommeltje verpreid lag en alleen nog maat goed was voor de vogels, en dat alles omdat er de dag tevoren een aanslag (met handgranaten) was gepleegd op President Soekarno die een school in Tjikini opende. Nee, ik ga daar niet zielig om doen of er een boek om heen schrijven.
Ik heb zelfs ca. 50 jaar daarna met een kapitein van het TNI(Indon. Leger) samen muziek gemaakt. Hij op een keyboard en ik op een guitaar en we prezen Gods genade en liefde. Ik heb nooit rancunes gehad en ik hoefde het hem ook niet te vergeven, want hij had geen deel aan wat zijn vroegere TNI-leden mij hadden aangedaan. Heel simpel toch?
We moeten eens een keer een streep trekken onder al die nare gebeurtenissen persoonlijk of door onze voorouders beleefd.
Jim zit je nog steeds daar ?
Mooi pleidooi Hr. Jim, maar zoals u onderhand wel weet, bij de 10 personen die een streep trekken onder al die nare gebeurtenissen uit het verleden, is er altijd weer eentje die daarover begint.
Uiteraard, het zijn dan ook vaak ouwe knarren. Gepensioneerd, dus veel(?) tijd! En een webforum moet toch steeds worden bijgevuld om ondergang tegen te houden? Afz.: een ervaringsdeskundige.
Begint u nu alweer meneer Somers ? 🙂
e.m.
Zeer geachte Heer Ami Emanuel.
Uw raad om het boek “in het voetspoor van de panter” van Griselda Molemans te lezen, eens te bekijken, heb ik opgevolgd. De recensie op bol.com blijkt zo interessant te zijn, dat ik het boek aanschaf. Daar komt nog bij dat het boek door Mevr. Molemans is geschreven en die heeft altijd wat te melden.
Ook het door Uw aangeraden boek “Avondschot” van JJP De Jong blijkt een voltreffer te zijn. Ik raadpleeg het nog regelmatig, alhoewel het een boek van 786 blz is , ik gebruik het als naslagwerk voor discussies op verschillende blogs.
Indisch4ever,
Met uw hele lelijke en gemene opmerking – Mij komt het over dat je denigrerend doet over mensen die niet zo blank zijn – ligt U mijnzinziens helemaal aan het verkeerde eind ! Zo ben ik helemaal niet !
Maar ik vind het wel een typerende opmerking van een Indo, die houding om overal iets van rassen haat achter te zoeken – man zet het toch van je af – neem het aan dat je wat Indies bloed hebt en ben trots daarop en laat de rest waaien!!
Ik ben een totok en heb het altijd jammer gevonden dat mij ouders geen druppel Indies bloed in hun aderen hadden!
glemmens1940
Jij maakt er een rassenkwestie van. Ik niet.
Ik wijs je erop dat je dat niet moet doen en ook niet mensen die minder blank zijn “kleurtje” noemen.
Ook niet zo fris is, om jouw fout er een rassenkwestie van te maken af te schuiven op indo’s in het algemeen. (citaat: ” typerende opmerking “)
Je kunt op deze site prima kritiek op Soekarno uiten zonder te benadrukken, al dan niet denigrerend, dat Soekarnoverdedigers minder blank zijn.
ps…. er is niks verkeerds aan om geen Indisch bloed in de aderen te hebben.
wees vooral lekker totok… net zo mooi.
@Pak Ed Vos zegt: 22 januari 2015 om 2:24 am /… / Slavernij/Mensenrechten@
— Dag meneer Vos, als uw hierboven geduide bijdrage de uitwerking zou zijn van een ‘stelopdracht’ voor het vak Nederlands, dan zou ik als beoordeelaar het cijfer 8 geven alleen al vanwege de sterke ‘betoogtrant’ en goede onderbouwing. On-alledaags hoog niveau en dat nog los van het feit of je als lezer atau (mede-)discussant het al dan niet met u oneens bent.
‘k Zie in dit staaltje redeneerkunst toch ook een illustratie om mijn conclusie te rechtvaardigen dat het toch wel jammer is, dat ook een instituut als de aloude “HBS” helaas, helaas de tijdgeest niet heeft overleefd.
e.m.
@ eppeson marawasin zegt:
22 januari 2015 om 11:45 am ——————-
Het valt allemaal wel mee, Pak Eppeson, hangt er van af waar je op school hebt gezeten. Ik zat op het Bisschoppelijk Kleesj te Zitterd, met daarop een aardig stel progressievelingen. Op mijn eindrapport stonden (dacht ik) 23 vakken (inclusief gymnastiek) waarvoor je een punt kreeg. Het laagste cijfer was een 5 voor Nederlands (deze taal leerde ik overigens ook in Nederland). Ik herinner me nog steeds die middag, toen ik mijn lesje weer niet had geleerd, dat de leraar Nederlands zich hardop voor de klas afvroeg wat ik in zijn les kwam doen.
Naast de uitermate progressieve Katholieke priester die in het Belgische Leuven had gestudeerd, had ik ook een leraar geschiedenis die verlichte ideeën had over het Nederlands kolonialisme.
Wellicht kent deze man vroeger van de t.v. of uit de krant, want hij werd later gearresteerd vanwege zijn betrokkenheid in een pedofielennetwerk op Lombok (Hotel Ma Sittard).
Geruchten over zijn voorliefde voor ta paedia (kinderen, vandaar pedo filos) gingen reeds rond, omdat hij jongetjes vaak voor straf liet nablijven om hen vervolgens tikjes op de billetjes te geven.
In Sittard werd eea reeds gesust en in de doofpot gestopt, maar uiteindelijk mocht het toch niet baten. Het bloed kruipt voort zoals u weet.
@Pak Ed Vos zegt: 23 januari 2015 om 3:13 pm Ik zat op het Bisschoppelijk Kleesj te Zitterd, met daarop een aardig stel progressievelingen.@
—Dag meneer Vos, frappant … u zijt weliswaar geen jaar- of tijdgenoten, maar wist u dat medelezer en -reageerder dhr. Constant Coolsma aka Constantino -in 2008 op 72-jarige leeftijd naar Brazilië geëmigreerd- ook op ditzelfde Kleesj school is gegaan. Notabene als zoon van de dominee. Bijgevolg, hij dus op het gymnasium uiteraard (Unterschied soll sein;) en idem een ‘blauwe maandag’ student is geweest in de Domstad?
Déjà-vu … 😉
Fijn weekend !
e.m.
Frappant inderdaad. ik neusde heel even in zijn blog en haalde oude herinneringen uit Sittard op
Hier schrijft hij tav de doodstraf:: https://constantino36.wordpress.com/2011/01/31/barbaarse-regimes/
Het zou, ook om de doodstraf de wereld uit te krijgen, wel eens verstandiger kunnen zijn dit onderwerp meer in het algemeen aan de orde te stellen en dan bijvoorbeeld te beginnen met de Verenigde Staten van Amerika, waarmee Nederland innige banden onderhoudt, zoals ook weer bleek uit de via Wikileaks uitgelekte ambtsberichten. In dat land bestaat de doodstraf ook nog steeds en hij wordt nog in praktijk gebracht ook. Terwijl de feiten (!) telkens opnieuw aantonen dat mensen aan wier leven een einde is gemaakt met de doodstraf, naderhand onschuldig bleken. Laat de Nederlandse regering beginnen met de eigen vrienden hun gedrag te laten beteren; des te sterker sta je dan als je degenen die je niet tot je vrienden rekent op hun gedrag wilt aanspreken.
Ik heb het voorspeld – Je mag hier beslist niet kritiek uitoefenen over Hun God – Soekarno – want dan steken zij hun hoofd in het zand. Dat hij zijn eigen mensen (Indonesiers) van honger liet sterven en kunst collecties ging aanleggen vinden ze allemaal heel aannemelijk ?? Is dat niet vreemd ??
Zelfs wat hun eigen grote schrijver Pramoehja Ananta Toer – die geen enkele Indonesise medaille voor zijn prachtig schrijven is toebedeeld, in zijn boeken b.v. Corruptie schrijft – wordt allemaal onder het kleed van goddelijkheid geschoven. Hij verklaarde Pramoehdja een communist en sloot hem op in een gevangenis, die geweldige schrijver ! Dat mag wel allemaal van hen ?
Dat een land wat zoveel heeft nog steeds niet zijn rijkdom over de HELE bevolking heeft geschoven door de corruptie die er vanaf 1945 geheersd heeft in de bovenlaag van hun eigen regering daarover wordt alles verzwegen. Hoeveel geld zal er in de Zwitserse banken zijn welke voor sociale voorzieningen gebruikt zou kunnen worden, vraag ik mij soms af.
Het is niet alleen Soekarno maar ook zijn kronies die hem volgden die datzlefde principe van Soekarno hebben gevolgd. Wij hebben jaren geleden vanuit Engeland zaken willen doen met Indonesie maar dan moest een van de familieleden van Soeharto wel een aandeelhouder van die firma worden enz. enz.
Nogmaals wil ik bevestigen dat ik geen verschil maak tussen wit en een kleur maar er zijn hier wel mensen die hun eigen complexen op een ander willen schuiven en dat is wel heel gemeen ??
Ze schuiven altijd de schuld voor alles wat er gebeurd is op hun koloniale over heerser, maar ze moeten toch ook eens in de spiegel kijken ??
Daarbij vergeten ze ook dat die arme vrouwen en kinderen die het Jappenkamp overleefd hadden toch door die Soekarno supporters wel gedood / vermoord werden ?? Dat is allemaal wel acceptabel ??
Het gaat jullie goed maar ik moet echt even een tijdje hier weg want het is altijd hetzelfde Indo liedje dat hier gespeeld wordt en ik weet dat ik niet de enige ben die dit voelt en irritant vind!!!
Slamat,
Gerard
Gerard,
Is deze kritiek ook naar mij toe?
Mijn voorlaatste diskussie op deze site over Soekarno was dat ik de man een collaborateur en jappenknecht noemde. Hoezo ben ik dan een soekarnosupporter ?
Bedoel je mij ook dat ik vergeten zou hebben dat sommige soekarnosupporters gingen roven en moorden? Ik bericht daar regelmatig over op mijn website. De meeste Nederlandse slachtoffers zaten niet in het jappenkamp, overigens.
Mijn moeder, tante, oma en mijn oudste broer zaten wel in het kamp en konden in september 1945 intrekken bij een oom. Hun eigen huis met spulletjes van 1942 hadden ze niet meer. Gepikt, leeggeroofd.
Ze wandelden op straat toen jongeren met bamboesperen hen beroofden.
Ook de kwalificatie “hetzelfde indoliedje” is niet fris.
Je weet ook niet dat het ‘indoliedje’ over Soekarno traditioneel anti-Soekarno is ?
Dhr Lemmens stelt één en ander wel wat eenzijdig voor. Laat ik het zo stellen het lijkt op selectieve verontwaardiging.
Natuurlijk was ir Sukarno geen lievertje, Giebels geeft in zijn biografie ook aan dat ook ir Sukarno het moeilijk kon uit leggen hoe het zat met de Romoesja’s, laat staan hoe hij de Indonesische economie naar de vernieling hielp en wat Geleide Demokrasie inhield. Sukarno is voor mij de Indonesische uitgave van onze Prins Bernard maar ik heb bij ir Sukarno nooit gehoord over buitenechtelijke kinderen of Lockheed.
Ik lees zelfs niets in de Encyclopedia Brittanica over de corruptie van Sukarno, wel weet ik van zijn opvolger Suharto dat zijn vrouw 10 percent genoemd werd. Dat was geen belemmering voor Ons Koninklijk Paar bij hem op bezoek te gaan. Hij collaboreerde tenminste niet met de Japanners
Dhr Lemmens heeft even vergeten dat zijn lievelingsschrijver PAT zelf ook in de Nederlandse gevangenis heeft gezeten, zo ook Boeng Karno, wat de Indonesiers al niet kan verenigen.
Uw Citaat #Nogmaals wil ik bevestigen dat ik geen verschil maak tussen wit en een kleur maar er zijn hier wel mensen die hun eigen complexen op een ander willen schuiven en dat is wel heel gemeen# ..vind ik wel opmerkelijk als U zelf consequent begint met #want dan springen de kleurtjes snel op je schouder#. Ik heb niet de indruk dat U lijdt aan kleurenblindheid
ik kan niet ontkennen dat ik wat afweet van rassentheorien en de Neurenbergen rassenwetten, daarom is Uw opmerking over “Indisch bloed” in de kontekt van de koloniale maatschappij wel te plaatsen maar rassentechnisch als inferieur aan te merken
.
Dan Uw opmerking over #Daarbij vergeten ze ook dat die arme vrouwen en kinderen die het Jappenkamp overleefd hadden toch door die Soekarno supporters wel gedood# heeft veel te maken met de preoccupaties (in psychiatrische zin) van Nederlanders dat buiten de Jappenkampen eigenlijk geen blanke Nederlanders waren#. Ik raad nee ik verwijs alleen naar de documentaire Buitenkampers, die aangeeft dat buiten de kampen nog Nederlanders waren , Indische Nederlanders wel te verstaan in Uw ogen dus de Kleurtjes.
#hetzelfde Indo liedje# plaats ik in het rijtje van preoccupaties, maar dat had U wellicht al begrepen.Ik vind dat ook irritant.
Ik spreek alleen voor mijzelf en ik blijf hier.
De landverrader Poncke Princen zat in een Indonesische gevangenis
http://vredesbeweging.nl/archief/tka02/poncke5.html