Door Jan Somers
Als je over de huidige financiële crisis leest, ga je onwillekeurig terugdenken aan de grote depressie uit de jaren dertig van de vorige eeuw, die ook in Indië behoorlijk heeft huisgehouden. Het is vreemd dat we ons van die crisis alleen nog de muiterij op De Zeven Provinciën herinneren. Zelfs de zware salarisverlagingen zoals binnen ons gezin, ik dacht zo’n 17%, zijn uit het geheugen verdwenen. Waarschijnlijk had de opstand (nota bene: binnen de hooggeachte Koninklijke Marine!) een onuitwisbare indruk nagelaten.
Het snijden van suikerriet op Java
De wereldwijde crisis, begonnen met de Wall Street Crash van oktober 1929, veroorzaakte prijsdalingen voor suiker en andere agrarische exportproducten die van belang waren voor de handelsbalans van Nederlands-Indië. In 1935 was de waarde van de export nog slechts 32 procent van de waarde in 1929. Vanwege de hoge arbeidsintensiviteit van de cultures was de invloed op de werkgelegenheid nog groter; het oppervlak suikerriet dat in 1934 al gedaald was tot 200.000 ha. bedroeg in 1939 nog slechts 90.000 ha., maar de loonsom in deze industrie daalde met 90 procent! Bij een inzameling op mijn school brachten de meeste kinderen geld mee, kinderen van een suikerfabriek kwamen met een vrachtauto met zakken suiker.
Andere problemen ontstonden door de explosieve expansie van de Japanse import. Nederland hield tot september 1936 vast aan de gouden standaard terwijl Japan de yen al in december 1931 had gedevalueerd. De Japanse import steeg van 10 procent in 1929 tot 32,5 procent van de totale import in 1934. In 1936 werd informeel overeenstemming bereikt over de wederzijdse handel waarna de Japanse import daalde tot 14,5 procent in 1938. Het gevolg was echter dat de duurdere Nederlandse producten de plaats innamen van de goedkope Japanse. Bovendien verloren Indonesische arbeiders van de verdreven Japanse bedrijven hun baan en verliep de herstelde Europese import weer via de Chinese tussenhandel. Met verlof gaande medewerkers van grote concerns kregen te horen dat zij niet meer behoefden terug te keren.
Protest in de Dierentuin
Op 5 april 1931 vond in de Dierentuin in Batavia een grote protestvergadering plaats van Indisch ambtenaren. In oktober 1931 had het Gouvernement geen geld in kas voor de ambtenarensalarissen, en moest zij lenen bij de gemeenten. De onderwijzers sloegen tegenover hun werkgever, het Gouvernement, volgens het Bataviaasch Nieuwsblad “een hoogst onbetamelijke toon aan.” Die toon van de ‘rode’ onderwijzers bracht gouverneur-generaal De Jonge tot de beruchte ‘Muilkorf-circulaire’: “Ondergetekende verklaart, dat hij zich zal onthouden van propaganda welke ondermijning van het Overheidsgezag ten doel heeft. Hij verklaart ermee bekend te zijn, dat zijn ontslag uit ’s Lands dienst deswege kan volgen.”
In november 1932 waren de inkomsten van de Indische schatkist nog maar de helft van die van 1929, en forse salariskortingen konden niet worden voorkomen. De bezuinigingen hadden niet alleen de sterkte van het leger aangetast, ook waren in 1931 de traktementen bij leger en marine twee keer met 5 procent verlaagd. Het marinepersoneel was echter goed georganiseerd: de Europese schepelingen waren aangesloten bij aan de SDAP gelieerde Nederlandse vakbonden, en de Inlandse opvarenden bij Inlandse matrozenbonden. Eind 1932 vonden daarom in Soerabaja grote demonstraties plaats naar aanleiding van geruchten over verdere salariskortingen. Na ontkenning werd in januari 1933 deze verlaging toch doorgevoerd.
Op 9 januari 1933 waren er ongeregeldheden in het garnizoen van Meester Cornelis. In Bandoeng was een opruiend plakkaat gevonden: “Kameraden, (…) verlaat het leger. Hijs de rode vlag (…), als dat niet helpt: de rode haan!”
Muiterij op de Zeven Provinciën
De Zeven Provinciën, na de inslag
Op 21 januari werden de nieuwe salariskortingen ook bij de Koninklijke Marine doorgevoerd, een krijgsmachtonderdeel dat financieel toch geheel onafhankelijk was van de Nederlands-Indische regering. Op 27 januari vond in Soerabaja een grote vergadering plaats van marinepersoneel. Na afloop reed men door de stad waarbij het bondslied werd gezongen. Kort daarop verbood de marinecommandant alle vergaderingen en het zingen van de bondsliederen: deze liederen pasten niet in de mond van militairen. Op 28 januari vonden nieuwe ongeregeldheden plaats en de dag daarop ontving de garnizoenscommandant in Malang het verzoek om vierhonderd man naar Soerabaja te zenden. Een uur later vertrok een compagnie Menadonezen en een compagnie marechaussees.
Op 30 januari weigerden Europese korporaals en schepelingen op Hr.Ms. Java, Evertsen en Piet Hein aan te treden. Bij de hierop volgende demonstraties en dienstweigering op grote schaal werden honderden arrestaties verricht, zowel onder Europese als Inlandse marinemensen.
De pantserkruiser De Zeven Provinciën, een verouderd oorlogsschip dat als opleidingsschip werd gebruikt, was met 256 Inlandse en 141 Europese schepelingen, en 30 officieren, op oefenreis toen aan boord de nieuwe traktementsverlaging en de onrust in Soerabaja bekend werden. Op 4 februari, terwijl het schip voor Koetaradja, de hoofdplaats van Atjeh, voor anker lag en de commandant met enkele bemanningsleden zich aan wal bevonden, overmeesterden Inlandse schepelingen en een deel van het lagere Europese personeel het schip. De muiters maakten bekend dat de actie een protest was tegen de salariskortingen en de gebeurtenissen in Soerabaja en dat geen geweld werd beoogd.
De muiterij kwam hard aan bij de Europese bevolking; de Koninklijke Marine als symbool van de Nederlandse grootheid was gekrenkt en daarmee het nationale gevoel. Inlanders bleken een groot oorlogsschip te kunnen besturen, men kon de gewapende macht kennelijk niet meer vertrouwen. Het ging om een loonconflict, maar aangezien aanvankelijk niet bekend was dat ook Europees marinepersoneel aan de actie deelnam werd de muiterij opgevat als een politieke opstand. Op 7 februari 1933 vond in Batavia een grote betoging plaats waarbij duizenden (Indische) Nederlanders van hun trouw en liefde aan vorstin en vaderland getuigden, en uiting gaven van hun afkeer van Indonesisch nationalisme, socialisme en communisme. Bemiddelingspogingen van vakbonden faalden, de Gouverneur-Generaal en de marineleiding eisten onvoorwaardelijke overgave.
“Geeft U over!”
Opmerkelijk is dat tegen De Zeven Provinciën, met het zwaarste geschut van de Koninklijke Marine, geen andere oorlogsschepen werden ingezet. Werden die bemanningen te onbetrouwbaar bevonden? Voor de achtervolging werden enkele kleine niet of nauwelijks bewapende schepen van de Gouvernements Marine ingezet, de Aldebaran, Eridanus, en Orion. Minister Colijn vertelde de pers de pantserkruiser “zoo nodig met een torpedo naar den bodem van den oceaan te zenden.” Wist hij dan niet dat de Gouvernements Marine niet beschikte over torpedo’s?
Op 10 februari seinden vliegtuigen van de Marine Luchtvaart Dienst: “Geeft u onvoorwaardelijk over of geweld zal worden gebruikt; stoppen en witte vlag hijschen.” Hierop als antwoord: “De bemanning heeft absoluut geen communistische neiging en geen geweld in zin doch protesteren tegen salariskortingen en de gevangenneming van de protesterende marinemenschen; ons niet hinderen; alles wel aan boord.”
Een vliegtuigbom als schot voor de boeg raakte het schip zelf waardoor 23 opvarenden werden gedood, waarop de muiters zich overgaven. Zij werden aan boord van de Orion naar het eiland Onrust gebracht waar de Zuiderkruis van de Gouvernements Marine al bewakingstroepen had gebracht. De muiters werden tot zware gevangenisstraffen veroordeeld, tot 18 jaar, maar werden in 1937 ter gelegenheid van het huwelijk van Prinses Juliana en Prins Bernhard vervroegd in vrijheid gesteld.
De muiterij, in Nederlandse pers
De vreugde bij de Nederlanders over het harde ingrijpen was groot, de tijd was rijp voor afrekening met alle nationalistische agitatie. Binnen het bezuinigingsbeleid werden tevens militairen, die niet volledig werden vertrouwd, ontslagen. Ook in Nederland werd scherp gereageerd. Sneevliet, die weliswaar met Moskou had gebroken, werd tot gevangenisstraf veroordeeld vanwege zijn oproep aan het marinepersoneel om het voorbeeld van hun collega’s in Indië te volgen. Militairen mochten geen lid meer zijn van de SDAP of verwante organisaties, socialistische tijdschriften waren voor militairen verboden. Na de verkiezingen van 1933 trad een nieuwe regering aan onder Colijn, die ook het Ministerie van Koloniën onder zich kreeg, gericht op nog verdergaande bezuinigingen in Nederlandsch-Indië. Daarentegen kreeg Roestam Effendi, oud-voorzitter van de Perhimpoenan Indonesia en lid van de communistische partij, als eerste Indonesiër zitting in de Tweede Kamer.
Verwijdering
Als je terugkijkt naar deze depressie in Indië moet je wel concluderen dat deze enorm ingrijpend is geweest. Wat te denken van de desabewoner die voor vele jaren werkloos werd toen hele suikerfabrieken en ondernemingen werden gesloten? En voor de Europeanen die terug keerden naar Nederland om daar werkloos te worden?
Opmerkelijk was dat bij het personeel van de Koninklijke Marine, zowel Europees als Indonesisch, de actiebereidheid zeer groot was. Bijzonder was, dat dit een krijgsmachtonderdeel was dat niet onder het Nederlands-Indische bestuur viel, en waar de salarissen hoger waren dan die van de Indisch ambtenaren van de Gouvernements Marine. Deze laatsten bleken meer gezagsgetrouw, en werden daarom ingezet tegen de muiters op de Zeven Provinciën.
De economische crisis leidde ook tot een verwijdering tussen Indië en Nederland. Als voorbeeld: Via contingenteringen werd de Nederlandse bietsuiker beschermd tegen de Indische rietsuiker. Waar voorheen 100 kg rietsuiker nog ƒ 18,75 opbracht, kon men in 1934 geen koper meer vinden voor ƒ 4,–.
Het blijft natuurlijk speculatie, maar zou Mas Soetardjo die verwijdering fijntjes hebben aangevoeld? Hij kreeg in 1936 tenslotte in de Volksraad een meerderheid voor zijn petitie, maar ook een antwoord uit Den Haag met een duidelijke geïrriteerdheid. Wat verbeeldde men zich wel, daar in Indië!
x
Bronnen:
F.C. Backer Dirks, De Gouvernements Marine, III, Houten: De Boer Maritiem1986.
Jan A. Somers, Nederlandsch-Indië, Staatkundige ontwikkelingen binnen een koloniale relatie, Zutphen: Walburg Pers 2005.
Java Post 
Heel informatief stuk!
Alles goed op een rijtje gezet!!
Ik weet van mijn ouders dat ik in een heel slechte tijd ben geboren…1932
Kunt U meer vertellen omtrent de petitie van Mas Soetardjo ? Fam. moederszijde zat in de volksraad of was voorzitter van het gerechtshof.
Ik ben geboren in 1938 in Batavia is dat beter !!!
Veel beter!!!
Onrust onder het personeel.
Als gevolg van de grote economische depressie werd op 1 januari 1933 ten aanzien van het in Nederland en Curaçao dienende Marinepersoneel de reeds eerder ingevoerde crisiskorting op de bezoldiging wederom verhoogd, te weten voor gehuwden met 4% en voor ongehuwden met 5%.
Op 26 januari 1933 werd ten aanzien het in Nederlands Indië dienende Europese Marine-personeel een nieuwe crisiskorting op de bezoldiging per 1 februari bekendgemaakt; voor de officieren met minder dan tien dienstjaren en de schepelingen van 10% op 14 %, voor de overige officieren van 10% op 17%. Op 30 januari volgde de bekendmaking voor het Inlandse personeel. Deze dag legden te Soerabaja ruim 400 schepelingen, vrijwel uitsluitend Europeanen, voor korte tijd het werk neer. Vier dagen later volgde een volhardende werkweigering door Inlandse schepe-lingen welke eindigde met de in arreststelling van 450 man.
Op 4 februari brak aan boord van het als artillerie-instructieschip fungerende voormalige pantserschip De Zeven Provinciën een muiterij uit. Het schip bevond zich toen op de rede van Oeleëheuë. Het begin februari naar Bonthain vertrokken eskader werd na aankomst aldaar opge-roepen om zich via Soerabaja en Tandjoeng Priok naar de Westkust Sumatra te begeven. Zo ge- raakten Hr. Ms. Evertsen en Piet Hein met de kruiser Java betrokken bij een actie tegen de rebel- lerende schepelingen aan boord van Hr. Ms. De Zeven Provinciën. Het effect van de door een vliegboot afgeworpen scherpe bom kreeg ook buiten marine-kringen brede bekendheid. De eerder genoemde oorlogsbodems hoefden niet meer in actie te komen.
Dat de sociale onrust niet alleen beperkt bleef tot genoemde acties te Soerabaja en aan boord van de De Zeven Provinciën blijkt uit een toen ꞌgeheimꞌ schriftelijk verslag d.d. 31 januari 1933 van de commandant van de Evertsen, kltz. K.W.F.M. Doorman, aan zijn superieuren. Wegens de niet aanvaardbaar geachte deelneming aan de bij de vloot plaats gehad hebbende massale dienst-weigering in januari en februari 1933, werden 417 mannen ontslagen.
In verband met deze gebeurtenissen werd de aanneming van jongelieden als lichtmatroos en als leerling-stoker op 16 februari 1933 stopgezet. Wel werd op 1 juni 1933 het aantal voor het ꞌKorps Inlandse bedienden bij de Koninklijke Marineꞌ aan te nemen inlanders – uitsluitend met kennis der Nederlandse taal – gesteld op 3 per maand, welk aantal op 1 oktober d.a.v. werd verhoogd tot 6 per maand. De Kweekschool voor Inlandse schepelingen te Makassar werd op 25 februari 1933 gesloten en het bij die inrichting in opleiding zijnde personeel ondergebracht bij verschillende inrichtingen te Soerabaja. Om niet steeds herinnerd te worden aan het ernstige incident, kwam het pantserschip na reparatie weer in dienst als Hr. Ms. Soerabaia, nu als opleidingsschip. Overigens ontstond door deze acties een terugslag in het eerder gesignaleerde overlegklimaat tussen Marinebestuur en vertegenwoordigers van de schepelingen. Een sedert 23 februari 1931 geldende belangrijke verbetering in de secundaire arbeidsvoorwaarden voor de gehuwde korporaals, inhoudende dat zij, mits zij konden terugzien op een zes- tot achtjarig dienstverband, de mogelijkheid kregen hun vrouw en kinderen op staatskosten naar Indië te laten overkomen en de Marine in Indië zou zorg dragen voor onderofficierswoningen met een huurprijs van ca. f. 25.– bleef gehandhaafd.
Het is nooit fijn een drastische salaris vermindering te moeten ondergaan.
Doch aangemerkt moet worden, dat de salarissen van het marinepersoneel, zeker met de “tropen-toeslag” in die tijd, zeer goed genoemd mag worden.
Ja, voor het Europese marinepersoneel. De inheemse schepelingen kenden geen tropentoeslag, dubbele pensioenjaren, Europees verlof e.d. Die muiterij ging vooral uit van die schepelingen. Als protest tegen de laatste loonverlaging, ondanks toezeggingen. Maar in de Europese pers werd dit opgeblazen als nationalistische/communistische opstand. De eer van de roemrijke Nederlandse Koninklijke Marine was geschonden! Dat was heel erg! Inlanders bleken een groot schip te kunnen besturen! De tijd was rijp voor afrekening met alle nationalistische agitatie. Vreemd is dat de salarissen bij de GM slechter waren dan bij de KM, en de bezuinigingen even zwaar. Maar er was daar nauwelijks onrust, terwijl toch het percentage inheems personeel groter was dan bij de KM. Kleine schepen waren zelfs bemand met 100% inheems personeel. Uit Backer Dirks, opgeschreven door een correspondent van het Algemeen Handelsblad: over het Gewestelijk vaartuig Noesa Ina: (…) de machine raakt telkens defect. Dan werd de Stormking er bij gehaald (levensgevaarlijk in die kleine machinekamer!) en met een paar man in het machinekamertje neergelaten, waarna de rest van de bemanning een kring van kijkende donkere koppen boven de lichtkring stak. Algemeen gekakel geschreeuw en gebrul van adviezen, het trapgat in. Dat duurde zo een kwartier, terwijl af en toe daar in dat hokje onderin wat werd gehamerd en geblazen en gesist totdat – tjoek, tjoek, tjoek- de zaak zowaar weer draaide. Eindcommentaar: motor ini ouwe sok! De bemanning die uitsluitend uit Ambonnezen en Bandanezen bestond, kon eigenlijk het beste met het schip overweg als er gezeild werd. Dan kwam er bij het gijpen een ijzeren blok naar beneden, gelukkig op niemands hoofd. De gebroken talie werd onder luid gelach weer aangesplitst en ingeschoren en vooruit maar weer!
@Dat duurde zo een kwartier, terwijl af en toe daar in dat hokje onderin wat werd gehamerd en geblazen en gesist totdat – tjoek, tjoek, tjoek- de zaak zowaar weer draaide. Eindcommentaar: motor ini ouwe sok! @
Een kwartier? Zo simpel? Motor of stoommachine? Ben u wel eens in een machinekamer geweest?
“Ben u wel eens in een machinekamer geweest?” Dat moet u niet aan mij vragen, maar aan de auteur die dat heeft geschreven. Bovendien hebben ze het over een andere maat machinekamer dan u gewend bent. Heeft u wel eens een gewestelijk vaartuig GM gezien? En dat hokje dat ze machinekamer noemen? Wat mij betreft, in mijn schooltijd in Vlissingen heb ik vaak op De Schelde in machinekamers gewerkt, ketelbikken. Maar dat had natuurlijk een andere maat. Ik weet niet of u wel eens twee weken lang bezig bent geweest met ketelbikken? Het smerigste en meest ongezonde werk wat ik me kan voorstellen. Maar het betaalde goed, en daar ging het om.
@Ik weet niet of u wel eens twee weken lang bezig bent geweest met ketelbikken? Het smerigste en meest ongezonde werk wat ik me kan voorstellen.@
Ik weet wat dat is, maar heb gelukkig dat als wtk nooit hoeven doen. Maar als 3de wtk in de Perzische golf bij een temp. van 55 graden wel 24 uren achter elkaar gewerkt bij het demonteren van een turbine aangedreven watervoedingspomp. Vervolgens een door hoge druk stoom verbrande klep en zitting repareren. Ieder half uur even naar boven en water drinken.
Wat een interessant en leerzaam artkel weer van de hand van meneer Somers. Had dezelfde belangstellende vraag als dhr. Huster. Ben meteen gaan ‘googlen’. Kwam wel meer te weten over Mas Soetardjo Kartohadikoesoemo (Sutardjo Kertohadikusumo). Heb n.a.v. het volgende citaat twee vragen, waarvan één van ‘speculatieve aard’:
(Citaat) ‘Petitie-Soetardjo De gematigde nationalist Soetardjo, kreeg de Volksraad in 1936 mee om zijn petitie te ondersteunen (26 stemmen vóór, 20 tegen):
“…… met het verzoek te willen bevorderen, dat een conferentie van vertegenwoordigers van Nederland en Nederlandsch-Indië worde bijeengeroepen, welke conferentie op den voet van gelijkberechtigdheid een plan zal hebben op te stellen, teneinde aan Nederlandsch-Indië langs den weg van geleidelijke hervorming binnen tien jaar, althans binnen een zodanigen tijd als de conferentie voor de uitvoering van de gedachte mogelijk zal achten, den staat van zelfstandigheid toe te kennen binnen de grenzen van artikel 1 van de Grondwet.”
Kortom, een verzoek tot een zelfstandige positie van Indië binnen het Koninkrijk.
In de definitieve versie van de petitie die naar Koningin, Eerste en Tweede Kamer en de minister van koloniën werd gestuurd, was de tijdspanne “tien jaar” weggelaten.’ (einde citaat)
Vraag 1: Wat … als de tijdspanne van ‘tien jaar’ niet was weggelaten?
Vraag 2: Hoe paste dit voorstel op dat moment binnen artikel 1 van de Grondwet?
m.e.
Ik zal proberen om van uit Indonesische “perspectief”te beantwoorden.
De Indonesiers(nationalisten) vinden dat Nederland daardoor tijd willen kopen
,”(meng)ulur waktu” .
Er werd ergens geschreven,weet niet of het waar was dat een G.G beweerde dat onafhankelijkheid voorlopig nog niet aan de orde , het zal nog XXX jaren duren.
De juiste tekst weet ik niet meer , het komt op neer dat de Nederlanders vinden dat de Indonesiers hun eigen leven nog niet zelf kunnen bepalen en regelen , dat ze de leiding van Nederland nog XXX jaren nodig hebben.
Ook zijn ze bang van de concurrentie van de goed opgeleide Indonesiers ( zie Weg tot het Westen Kees Groeneboer KITLV).
Stel eens voor dat ze baas in eigen huis willen zijn
Democratisch gezien kunnen de ongeveer 300.000 Nederlanders niks doen tegen de 70 miljoen inlanders .
De motie van Volksraad, nota bene door de koloniale regering opgericht als fopspeen!!! voor opstandige/al te kritische nationalisten werd ook afgewezen.
Een blunder/gemiste kans van de eerste orde.
Een “bekende” , zoon van een Wedana , lid van de Volksraad ( later Pahlawan Nasional) werd ook in de petoet gegooid , waar hij onder “verdachte”omstandigheden de dood vond .
Ik vind de petitie-Soetardjo nog altijd een hoogtepunt van parlementair nationalisme. Hij heeft niet voor niets een eredoctoraat gekregen. Een buste in het Indonesische parlement lijkt mij nog beter! Een beetje offtopic, maar ik zal het proberen:
De Volksraad wordt nog altijd weggezet als een lachertje, ook in die tijd door de (Indo)Europese raadsleden. Maar in de jaren dertig was die Volksraad al medewetgevend, met een Indonesische meerderheid. Het grote pluspunt was dat het een leerschool was voor parlementaire wetgeving, en dat de etnische begrenzingen wegvielen.
Vraag 1: Voor de doelstelling van de petitie was die tijdspanne (mooi woord!) niet belangrijk, en met het weglaten kon je er een meerderheid mee verdienen. Geven en nemen! Er waren overigens ook Indonesische tegenstemmers.
Vraag 2: Heel knap gevonden voor dat moment. “Artikel 1. Het Koninkrijk der Nederlanden omvat het grondgebied van Nederland, Nederlandsch-Indië, Suriname en Curaçao.” Iedereen wist natuurlijk dat niet bedoeld was dat die delen nevengeschikt, en dus gelijkwaardig zouden zijn. Maar er waren ook (Nederlandse!) staatsrechtgeleerden die meenden dat die tekst onderlinge zelfstandigheid van de gebiedsdelen voorschreef: nevengeschiktheid ten opzichte van elkander en ondergeschiktheid ten opzichte van de Nederlandse staat.
Soetardjo snapte best dat hij niet al te veel moest vragen. Afwijzing van een heel kleine staatkundige verandering was voor hem voldoende. Die afwijzing stond voor hem vast, hij wilde alleen weten hoe of die afwijzing zou zijn verwoord. Hij volstond dan ook met zinsdelen als: “om op voet van gelijkgerechtigheid”, “de staat van zelfstandigheid toe te kennen”, binnen de grenzen van artikel 1 van de Grondwet”. Zo bleef hij keurig binnen de grondwet!
Interessant vervolg: in de 7 decemberrede van koningin Wilhelmina werd feitelijk teruggegrepen op de petitie-Soetardjo, maar dit kwam te laat. En de staatkundige unie bij de soevereiniteitsoverdracht was een kopie van het voorstel uit de petitie-Soetardjo. Maar het denken was al verder gevorderd. Blijft: Soetardjo als bijzonder mens.
Hartelijk dank meneer Somers; zelfs uw antwoorden zijn colleges op zich. Maar wat opvalt is dat als regeren vooruitzien is, het Nederlandse kabinet in deze niet regeerde, terwijl ik nu van u begrijp dat Soetardjo zeer strategisch en uiterst voorzichtig manoeuvreerde.
De tijdgeest niet begrepen. Met alle gevolgen van dien.
e.m.
Naar mijn eigen tijd toe moest ik meteen weer denken aan die gevleugelde campagneslogan van former US-president Bill Clinton ‘it’s the economy, stupid!’
Nah, vul verder maar in; te beginnen met nootmuskaat, foelie en kruidnagelen.
e.m.
Heel goed informatief artikel, hartelijke dank!
Eppeson Marawasin zegt:
30 juni 2012 om 8:30 pm
De tijdgeest niet begrepen. Met alle gevolgen van dien
————————————————————————————————————-
Tya, voor buitenstaanders is het overduidelijk dat het zo was , zelfs na andere pogingen van gematigde nationalisten zoals GAPI , en de bereidheid van Soekarno-Hatta en Sjahrir om samen te werken.
Ook de halsstarrigheid inzake West Irian kwestie , het economisch mangelen van Indonesia.
Met resultaat de opzegging van de Uni , terwijl tussen 1949 en 1957 veel werkmigranten uit Nederland kwamen naar Indonesia.
Allemaal te betreuren zaken , het zou anders lopen als Nederland iets meer toeschietelijker was .
Dag meneer Atmadja, 2 gewetensvragen; althans zo noem ik ze maar.
1] Zou de kwestie Nieuw-Guinea anders zijn verlopen onder gematigden zoals de heren Hatta en Sjahrir? ***
2] Zouden in het verlengde van vraag 1, Indo’s en Indische mensen onder gematigden zoals de heren Hatta en Sjahrir niet tot ‘persona non grata’ zijn verklaard?
e.m.
*** voor Nederland zou dan de vraag moeten luiden, of de kwestie Nieuw-Guinea anders zou zijn verlopen onder een andere Minister van Buitenlandse Zaken dan onder mr. Joseph Luns?
Als “buitenstaander” heb ik geen moeite om te beantwoorden.
1. ben niet niet direct getroffen( doden , gemartelden etc in de directe omgeving familie /ouders/vrienden ).
2. .Ik vertel alleen flarden van verhalen uit mijn directe omgeving van mijn ouders.
Is niet veel , die weer aangevuld werden door de R.I versie (soms eenzijdig) en of door *Nederlandse bronnen /boeken uit die tijd .
Met de Indonesische getuigen uit die tijd die bewust hadden meegemaakt heb ik niet veel kunnen opvangen, was toen te klein .Het laats sprak ik mijn tante (oudere zuster van mijn moeder van 1910).Mijn ouders waren in 2000/2001 overleden.
Ze kent veel verhalen , maar weer flarden( 92/93 jaar dus vergeetachtig) .
Ik kan nog genieten als ik hun verhalen (moeder, jongere tante-oudere zusters) hoorde toen ze nog leven , over diverse mensen uit West Java die hoge functies hadden in de regering/leger en ambtenarij.Als ze weer herkozen worden of per ongeluk naar boven drijven , vooral als ze op TV te zien zijn .
Sommigen zijn vaak oud leerlingen , of omdat iedereen bijna iedereen kende.Oude families.
Hoorde alleen flarden als ze over politiek praten , de verhoudingen tussen bepaalde figuren , partijen (PSI-Masjumi-Nahdatul Ulama ), verhalen van jongere ooms die bij de TNI(Silwangi)-Politie als officieren dienden.
De meesten afgezwaaid omdat in onze familie meer ambtenarenbloed stromen dan soldatenbloed.
Voordeel Nederlandse bronnen is uitgebreid en goed gedocumenteerd, de Nederlanders zijn goede boekhouders.
Persoonlijke verhalen van Nederlanders , die kan gekleurd zijn maar mogelijk te corrigeren door de aanwezige literatuur .
*Indonesische bronnen , soms niet accuraat genoeg en eenzijdig ( zoals ook het geval is bij de Nederlanders) , kan gecorrigeerd worden door Nederlandse, Amerikaanse /Engelse/Australische bronnen( dankzij Opa Google).
Antw.1: NEE .
Ze zullen ook West Irian (moeten) opeisen.
Doen ze dat niet dan beschouwd men ( zelf ik ook als de volgende generatie ) als “verraad” op onze idealen. Sabang tot Merauke . Was een zaak die nog open staat na de “soevereiniteitsoverdracht “.
Alleen de manier zal anders kunnen zijn , tenslotte Soekarno was toen de grote baas.
Je (jullie Nederlanders) had waarschijnlijk gevraagd omdat Hatta-Soetan Sjahrir in Nederland hadden gestudeerd , en niet tot de hardliners behoren.
Dat kwam beide heren ook niet ten goede, ze werden op de zijspoor geplaats.
2.Bij de Indische mensen ( ik mag hun wel, woon jaren met en tussen de 1ste en 2de generatie , zit ook al een paar jaar lang te klessebessen in indische site’s ) en beschouwd hun als slachtoffer van omstandigheden .
Hun uiteindelijke vertrek was gevolg van hun eigen keuze (de zijde van Nederland kiezen en de aanbod van Indonesia o.a Sjahrir en de wet afwijzen ) en door de chaos van bersiap tijd.
Dat laatste is natuurlikj begrijpelijk , ik zou ook mijn koffers pakken en alles achterlaten.
(Is vergelijkbaar met die kleine groep “Ambonezen”ex KNIL .Kan ik een soortgelijke “gewetensvraag” stellen aan Pak E.M over de RMS kwestie ?)
Veel Ambonese ex KNIL wonen ook in Indonesia , naast ex Knil-ers uit Sunda-Java en andere streken . Zelfs de Menadonesen ( uit de 12de provincie van Nederland, heel erg trouw ), werd zelfs ingezet om de “marine opstand (verhaal in Java Post) hadden voor Indonesia gekozen .
Mijn stelling is : Het is bewezen dat het NIET waar was dat de ex Knil-ers per definitie vogel vrij verklaard werden en dat de “bloeddorstige” nationalisten op jacht waren gegaan .
Toch ?
Ik denk dat ze niet gelijk uitgewezen werden ( drukmiddel van Soekarno).
Ze zullen toch weg “moeten” omdat ze in een veranderde samenleving moeten concurreren
met de opkomende goed opgeleide Indonesiers .
Uitgezonderd Indische mensen met goede papieren ( asal usul en diploma’s).
Dag meneer Atmadja, misschien heb ik met de door mij gekozen term ‘gewetensvragen’ te zwaar aangezet en u daardoor mogelijk op het verkeerde been geplaatst. Ik had ze beter als hypothetisch kunnen bestempelen. Het was zeker niet de bedoeling dat u zich aangevallen zou voelen. Dat laatste schrijf ik, omdat ik uw beantwoording op momenten van apologetische aard vind.
Wat u wedervraag betreft. Mijn blik beperkt zich tot de groep Ambonezen / ex-KNIL’ers / RMS’ers die op dienstbevel naar het land van Multatuli zijn gekomen en dat levert een beperkte know-how op; zeker als je je er verder niet in hebt verdiept. Of iemand zoals ik die pas later (na de dood van vader) in de geschiedenis is gedoken.
Om maar een voorbeeld te noemen; onder het topic ‘Pinda’s en Poepchinezen’ schrijft een medelezer het volgende (citaat): Maar ik heb een trauma over die Ambonesen, waarom vochten zij tegen ons? Wij “Kacangs” wij komen toch uit zelfde land?” (einde citaat). Ik zou dan graag meer over ‘die Ambonesen’ willen weten. Maar uit meelevendheid wil ik dan geen persoonlijk gerichte vragen stellen. Dus moet ik daar op een andere manier achter zien te komen.
Tja … we zien het helaas nog dagelijks om ons heen, in crisissituaties draaien de propagandamachines aan alle kanten op volle toeren.
Tot slot, wat de uitwijzingen betreft. Ik moet dan denken aan die Indonesische econoom/intellectueel van Chinese afkomst in één van de afleveringen van ‘Van Dis in Indonesië’. Ik ben het met de goede man eens dat het een enorme trap op de rem is geweest om Indonesië te dien tijde te doen opstoten in de vaart der volkeren. De Oegandees Amin en de Zimbabwaan Mugabe hadden er bijvoorbeeld van kunnen leren. Het is subjectief, maar ik blijf van mening dat die grote groep teruggekeerden ‘in stilte’ een substantiële bijdrage heeft geleverd aan de welvaart in Nederland. Alleen al om dat aspect is Nederland de Indo/Indische mens heel wat verschuldigd.
Al!
e.m.
Niet alleen die groep teruggekeerden( ongeveer 300.000) maar ook hun ouders , en voorouders .
Ze hadden eeuwen lang !!! de belangen van hun koningin en vaderland gediend.
Dat moeten we niet vergeten .
@ Pak E,M
Adoeh , Pak.
Ik hou van omong kosong tussen (internet)vrienden, meer niet.
Wel probeerde ik zo goed mogelijk antwoord te geven als iemand mij iets vraag , en zeker op serieuze thema’s.
‘Al goed!’ meneer Atmadja. Over omong kosong gesproken. Ik denk dat Nederland vanavond geen Europees kampioen wordt.
e.m.
Ik ben zeer blij dat het gelopen is zoals het gelopen is!
Moet er niet aan denken wat er met ons zou zijn gebeurd als wij niet naar Nederland zijn gekomen!!!!
Zo hep elk nadeel ze voordeel. Vertel dat ook maar aan de anderen die nog steeds niet raken uitgepraat over wat de indonesiers hen hebben aangedaan (en dat na ruim 60 jaar) i.e. hen het land hebben uitgekeild. Was je Nederlander, dan moest je het land uit, was je inlander dan mocht (moest vlgs de nedrlandse regering) je blijven, en mijn ouders hadden (die hadden familieleden die er bleven) daar nooit een probleem van gemaakt, apalagi ik.
Jan A. Somers zegt:
30 juni 2012 om 4:01 pm
Geven en nemen! Er waren overigens ook Indonesische tegenstemmers.
———————————————————————————————————————
Wij weten dat de Nederlanders niet zo scheutig zijn met het geven, ze willen alleen maar nemen.
Natuurlijk zijn er Indonesische tegenstemmers , landskinderen die bepaalde agenda of belangen
hebben.
Indonesia bestaat uit diverse streken (vroeger kleine en grote vorstendommen) met belangentegenstellingen.
Kijk maar naar de samenstelling van de Nederlandse “Commissie” die de Renville accoord hadden getekend.Er is een Nederlandse gezegde : “wiens brood men eet, diens woord men spreekt.”
Ik krijg bijna een hekel aan mijn ouders of voorvaderen , waarom ze hun toekomst in de waagschaal hadden gezet , waarom zijn ze niet in dienst gebleven waren bij de Nederlanders ( al een paar generaties) .
Moeten ze zo nodig dromen voor merdeka.
De Nederlanders denken slim te zijn om hun delegatie naar de Renville onderhandelingen een “Commissie”te noemen , zoals ze hun 2 koloniale oorlogen zo leuk noemen als politionele acties.
Een commissie is een opdracht. Het was dus een onderhandelingsdelegatie met een bijzondere opdracht. Ik heb het niet nagezocht, maar ik dacht dat het zelfs een ‘Hoge Commissaris’ was.
Geen hekel krijgen hoor! Geschiedenis loopt zoals die is gelopen. Maar denk er ook om: de ware geschiedenis bestaat niet, maar bestaat uit een hele boel kleine eigen geschiedenisjes. In de boeken denk je de ware geschiedenis te ontdekken, maar de schrijvers hebben ook allemaal hun eigen geschiedenis.
Ma’af sebelumnya Pak.
Ik citeer alleen deze passage:
Het Konninklijk Besluit no 51 van 15 December 1947 , dat de samenstelling van de Nederlandse delegatie voor de besprekingen met de Republikeinse DELEGATIE bekendmaakte , sprak over “een commissie tot het voeren van besprekingen met de vanwege de resolutie van de Veiligheidsraad van 25-08-aangewezen Commissie van Goede Diensten., in plaats van een delegatie.
De Nederlandse regering gaf hiermede wederom te kennen dat zij het Indonesische vraagstuk als binnenlandse aangelegenheid beschouwde.
Bron: Renville als keerpunt in de Nederlandse-Indonesische onderhandelingen.
( van Ide Anak Agung Gde Agung ,1947 Minister van binnenlandse zaken, daarna minister president van Oost Indonesie , in 1949 formeerde hij samen met Moh.Hatta het eerste Indonesische kabinet, werd Minister van Binnenlandse zaken, later Minister van buitenlandse zaken en bijna 5 jaar gevangenis tijdens Soekarno.
Na zijn vrijlating door Soeharto Indonesische ambassadeur in Wenen.)
Die 2 koloniale oor , pardon politionele acties is mijn eigen eigen interpretatie.
Van mijn kant voor de laatste keer offtopic: Politionele acties.
Interessant hoe of iedereen vasthoudt aan zijn eigen opvattingen voor de naamgeving. Eigenlijk niet zo belangrijk, als slachtoffer vraag je niet onder welke naam je ellende is gerangschikt. Zelf probeer ik alleen maar gebeurtenissen op het juiste rijtje te zetten en houd dan (om vast te houden aan de bronnen) maar vast aan de gebruikte officiële aanduiding.
Volgens mij weet niet iedereen waar ‘politioneel’ oorspronkelijk vandaan komt. ‘Politie’ staat in de breedste betekenis voor bestuur, rust, orde en veiligheid. De mensen die daarover gaan zijn politici. Vroeger had elke gemeente daar een APV voor, de Algemene Politie Verordening. Veel mensen dachten daarbij alleen maar aan ‘blauw op straat’. Die benaming is daarom veranderd in Algemene Plaatselijke Verordening.
Bij de naamgeving ging het om een korte actie. Dat woord kon dus blijven staan. Sinds 1922 had Nederland formeel geen koloniën meer: “Artikel 1. Het Koninkrijk der Nederlanden omvat het grondgebied van Nederland, Nederlandsch-Indië, Suriname en Curaçao.” Dat Koninkrijk is verantwoordelijk voor bestuur, rust, orde en veiligheid: onder één naam, politie.
Als anderen het begrip ‘koloniale oorlog’ gebruiken vind ik het best, wij leven tenslotte in een rechtsstaat met vrijheid van meningsuiting. Als men mij aanvalt over mijn woordgebruik buig ik deemoedig mijn hoofd.
Over de kwestie ‘delegatie of commissie’: Zelf vind ik dat geen probleem, als die lui hun werk maar goed doen . Op 31 juli vroegen de regeringen van Australië en India de Veiligheidsraad om een spoedbijeenkomst. De raad achtte de politionele actie weliswaar geen bedreiging voor de wereldvrede maar kwam toch tot het aannemen van een Australische/Amerikaanse resolutie waarin werd opgeroepen tot het staken van de vijandelijkheden en arbitrage op basis van het akkoord van Linggadjati. Nadat de Republiek Amerikaanse bemiddeling had afgewezen, werd een voorstel van minister Van Kleffens om een aantal landen te laten bemiddelen door de Verenigde Staten overgenomen en op 25 augustus aanvaard. Op 27 oktober arriveerde de Commissie van Goede Diensten bestaande uit Paul van Zeeland (België, namens Nederland), Richard Kirby (Australië, namens de Republiek), en Frank Graham (Verenigde Staten, door beide eerdergenoemden gevraagd). Of de Nederlandse deelnemers opereerden onder de naam commissie of delegatie weet ik niet, en ik vind dat zelf ook niet zo belangrijk. De besprekingen vonden in Tandjong Priok plaats op het Amerikaanse transportschip Renville. Op 17 januari 1948 werd het akkoord van Renville ondertekend, feitelijk een bevestiging van Linggadjati! Feitelijk veranderde er echter niets, in de Republiek liep de oppositie te hoop tegen Sjarifoeddin en bracht begin februari het kabinet ten val. In Nederland was men niet bereid tot meer concessies die verder gingen dan Linggadjati.
Algemeen gesproken. Wetenschappers i.c. geschiedschrijvers (en dat gelt evenzo voor mij als objectieve toeschouwer) moeten vaak voorzichtig zijn met het toekennen van motieven voor hun handelen aan groepen van personen, maar ook van motieven van individuen. Je kunt niet zo maar afgaan op redenen die individuen zelf aanvoeren, ook al menen zij het goed. Mensen weten soms niet eens waarom ze de dingen doen zoals ze doen, en dat geldt ook op politiek gebied. Besluiten komen soms tot stand onder druk van de uiterlijke omstandigheden of van innerlijke sentimenten zonder dat zij zich daarvan voldoende bewust zijn. Uiteraard mag je best schrijven over de uitgangspunten of motieven van “HET Nederlands beleid”, of “HET Indonesisch beleid”, als je maar beseft dat eea vaak een versimpeling is.
Interessant artikel van Pak Jan Somers om de econonmische crisis van nu en toen met elkaar te vergelijken. Was het een conjuncturele crisis: uitzieken en aanpassing (bezuiniging) dan maar.
Of een was er iets mis in algemeen economische structuur in de wereld, waarbij hier actief ingrijpen van toepassing is.
In dit opzicht lijkt me de behandeling (benadering) van dit “incident” van de 7 provincien onder invloed te staan van verkiezingsrethoriek, de handhaving van orde en gezag en de tegenstelling links-rechts (vooral in Indie)
.
Staan wij ook niet aan de vooravond van de verkiezingen in september?
Voorts heb ik maar, en dat is het goede van eye-openers, maar eens een boek uit de kast gehaald: van JHC Blom, “De muiterij op de Zeven provincien”. Een boek waarvan ik denk dat het goed aansluit op het artikel van Jan Somers.
@Maar denk er ook om: de ware geschiedenis bestaat niet, maar bestaat uit een hele boel kleine eigen geschiedenisjes. In de boeken denk je de ware geschiedenis te ontdekken, maar de schrijvers hebben ook allemaal hun eigen geschiedenis.
Dag meneer Somers, met vallen en opstaan heb ik uw bovenstaand citaat leren accepteren. Ik had maar één waarheid (het geloof even buiten beschouwing gelaten) en dat was de waarheid van vader, de RMS’er. Ambivalente gevoelens hoor, als je voelt dat het niet zo is, maar het om welke reden dan ook niet tegen je eerste leermeester durft te zeggen, dat het niet waar kan zijn. Je kunt de waarheid ook ontkennen, zoals in dat zelfgeschreven gevoelige lied van de Nijmeegse zanger Frank Boeyen; opgedragen aan zijn overleden moeder. Misschien toch niet helemaal ‘off topic’.
ZEG ME DAT HET NIET ZO IS
Zeg me dat het niet zo is
Zeg me dat het niet waar is
Ga je mee
Vanavond naar ons lievelingsrestaurant
Een tafel voor twee
Ik heb gebeld ze weten er van
En we drinken
Totdat de zon opkomt
En we vergeten
De oneerlijkheid van het lot
Zeg me dat niet zo is
Zeg me dat het niet waar is
Kom we gaan
Trek je jas aan anders wordt het te laat
Kom eens hier
Ik hou je vast ik laat je nooit meer gaan
En ik vertel je
Een grap die je laat huilen van de lach
En we vergeten
De blikken van de mensen in de stad
We doen net alsof het niet zo is
Alsof het niet zo is
We doen net alsof ze gewoon verder leeft
Alsof ze gewoon verder leeft
Zelfs als het niet zo is
Ik heb me laten vertellen, dat de Britse filosoof F.H. Bradley gezegd heeft, dat geen waarheid geheel waar is, maar de beste bereikbare waarheid is ‘verstandelijk’ niet te verbeteren.
e.m.
Wat een lange maar interessante geschiedenis. Het doet je huiveren over de huidige economische situatie, waar bezuiniging weer aan de orde van de dag is- vooral in Zuid Europa zowel als in Amerika waar steden failliet gaan. Maar het doet je ook denken aan de limitaties en grenzen van democratische regerings vormen, met deelnemers die grotendeels zich druk maken over hun eigen politieke toekomst: kunnen zij de volgende verkiezing winnen? En uiteindelijk het eigenaardige gedrag van het publiek. Een fascineerend artikel in de New Yorker wijst er op hoe oppervlakkig mensen denken en politieke lijders volgen. Onder het deel van het Amerikaanse publiek dat zichzelf trots “Republican” noemt wordt het medische wetsontwerp van Obama (Obamacare) gehaat omdat het socialistisch is, maar het merkwaardige is dat dit oorsponkelijk een Republican intiatief was. Wij mensen zijn eigenlijk allemaal “meedoeners”. De parade kiest zijn eigen richting, en de gemiddelde politieke lijder weet alleen maar hoe hij of zij voorop kan lopen. De vooroorlogsche Indische politiek werd bepaald door de parades in Nederland. Erger kon het niet.
Indie als koloniaal begrip blijft een fascineerend geschiedkundig verschijnsel. In vele opzichten staat het helemaal apart van alle andere koloniale voorbeelden.- aan de eene kant ongeloofelijk succesvol en aan de andere kant tragisch ten ondergang gedoemd dankzij diepgaande tegenstrijdigheden. Her verhaal van de Zeven Provincien is daar een goed voorbeeld van. De Java Post is een ander bewijs van dit feit
Boudewijn van Oort
Jan A. Somers zegt:
3 juli 2012 om 4:24 pm
Van mijn kant voor de laatste keer offtopic: Politionele acties.
Interessant hoe of iedereen vasthoudt aan zijn eigen opvattingen voor de naamgeving. Eigenlijk niet zo belangrijk, als slachtoffer vraag je niet onder welke naam je ellende is gerangschikt.
========================================================================
Voor mij als leek en zo goed als ongeschoold maakt het niet uit , voor juristen wel.Voor juristen is het altijd belangrijk om een duidelijke definitie te formuleren die niet voor allerlei uitleg vatbaar is,
En toevallig hadden de Indonesiers dezelfde basiskennis dus begonnen ze te “zeuren” over de betekenis van de Nederlandse comm , oef/pardon de Nederlandse delegatie hebben.
Kijk maar waarom Ben Bot praat over recognised i.p.v accepted m.b.t de 17-08-1945.
Over aan de verkeerde kant van de geschiedenis staan i.p.v we (Nld) zijn bij nader inzien toch fout geweest.
Voor de slachtoffers van toen, en in deze topic “muitende”marine mensen en hun achtergelaten familie/vrouw en kinderen was de “terechte “afstraffing ook zuur .
Excuse me sir, “terechte”” afstraffing! Zegt u dat als leek of ongeschoold (uw woorden)?
e.m.
“terechte”afstraffing .
De Hooge Heeren hadden toen bepaalde beslissing genomen die gebaseerd (zouden) zijn op bestaande wetten , Dus terecht* neem ik aan .
Dacht dat het als een waarschuwingsschot was bedoeld , maar kwam op de verkeerde plek terecht kwam .
Resultaat veel doden , en veel ontslagen etc .
Uiteraard ben ik niet juridisch* geschoold , alleen sekolah (d)jongkok.
De actievoerders van toen waren militairen , geen gewone burgers die een arbeidsconflict hadden met hun werkgevers .En het waren andere tijden .
En bij militairen gelden andere regels , toch ?
@De Hooge Heeren hadden toen bepaalde beslissing genomen die gebaseerd (zouden) zijn op bestaande wetten , Dus terecht* neem ik aan .
Ik geloof dat ik u steeds beter begin te begrijpen. U vindt het dus terecht dat Soekarna, Hatta, Sharir en velen met hen in de gevangenis belandden of werden verbannen.
@En bij militairen gelden andere regels , toch ?
Het blijven natuurlijk wel in de eerste plaats gewoon mensen met hun levensbehoeften. Vader leerde mij: ‘een soldaat verdedigt eerst zijn gezin en dan zijn land.’
En hoe kun je nu het strijden tegen (loon)discriminatie ‘terecht’ bestraffen.
Okay, ik geef het toe: ik ben natuurlijk bevooroordeeld, omdat ikzelf al 42 jaar onafgebroken lid ben van de vakbond voor arbeiders.
e.m.
ps
Juist van Hooge Heeren hoeft men niet a priori een ‘hoge pet’ op hebben, toch? 😦
Beste Eppeson Marawasin, ik geloof dat u Surya Atmadja niet goed begrijpt.
De heer Surya Atmadja komt nog regelmatig in Indonesia, al jarenlang, hij weet heel goed wat er in Indonesia onder de mensen speelt,hoe de jongere generatie denkt etc.
Ook is er een groot verschil in ervaring en denken tussen KNIL militairen en militairen die pas tijdens de bersiap periode kwamen en de pure Belanda totoks die en (Indische/Indo) burgers die in de Japanse bezettingen bersiap (en ook de periode erna) in Nederlands Indië/Indonesië woonden en leefden.
Zoveel verschillende mensen en zovele verschillende meningen en opvattingen.
Dus de opmerking van u:
———-
Ik geloof dat ik u steeds beter begin te begrijpen. U vindt het dus terecht dat Soekarna,
Hatta, Sharir en velen met hen in de gevangenis belandden of werden verbannen.
——-
geeft aan dat u de heer Surya Atmadja niet begrijpt, sorry dat ik dit hier neerpen.
Wat uw reactie te maken heeft met het lidmaatschap van een vakbond kan ik helaas niet plaatsen, Zelf ben ik ook lid van een vakbond, maar 3 jaar minder dan u.
Wel ben ik met u eens:
ps
Juist van Hooge Heeren hoeft men niet a priori een ‘hoge pet’ op hebben, toch?
Dag meneer Van Schaik. Ik ken meneer Atmadja al langer dan vandaag. U neemt mijn woorden helaas te letterlijk en daarom begrijpt u de pointe van mijn reactie niet. Ik zal proberen e.e.a. voor u te verduidelijken. Meneer Atmadja schrijft in reactie op een vraag van mij aan hem: (Citaat) ‘De Hooge Heeren hadden toen bepaalde beslissing genomen die gebaseerd (zouden) zijn op bestaande wetten , Dus terecht* neem ik aan .'(einde citaat).
Met wat meneer Atmadja daarmee zegt, moet je eigenlijk al voelen aankomen waar ik hem nu mee zal gaan confronteren (meneer Atmadja kent mij ook al langer dan vandaag), namelijk met zijn eigen uitspraak (zie citaat); alleen nu vertaald naar de situatie waarbij Soekarno, Hatta, Sharir en anderen, onder bestaande wetten gevangen zijn gezet en/of verbannen. En natuurlijk zal meneer Atmadja als trotse Indonesiër (ik ken hem zoals u nu weet al langer dan vandaag) het hier niet mee eens zijn. Ik wil alleen van hem weten, waarom in het ene geval bestaande wetten wel van toepassing zijn en in het andere geval niet. Maar het hoeft eigenlijk al niet meer, want ik heb uit beleefdheid naar u toe mijn bedoeling nu prijsgegeven.
Tot slot verbaast het mij enigszins dat u als vakbondslid niet begrijpt dat ik mijn eigen lidmaatschap van de ‘vakbond’ inbreng als in een loonconflictsituatie [[daar ging het hierboven in ‘de muiterij op de zeven provinciën’ toch over]] de eisen van werknemers met grof geweld letterlijk van tafel in de zee worden geveegd. Ik ben als vakbondslid wel te allen tijde solidair met werknemers die voor hun belangen opkomen. Anders dan meneer Atmadja vind ik het bombardement, ook als mislukt schot voor de boeg ‘ten onrechte’.
e.m.
ps
Jammer, dat u mij niet heeft begrepen.
Hartelijke dank Heer Eppeson Marawasin voor uw toelichting, nu snap ik het beter.
Beste E.M en Hans , jullie kennen mij al een tijdje .
En toch moeten we rekening houden dat er nog vele mensen/lezers die mij nog niet kennen.
Ik kan me voorstellen dat velen zal denken wat moet een Indonesier , ouders uit nationalistische nest in Indische en Nederlandse site ?
Mijn “aanwezigheid” is om meer begrip te kweken , het verhaal van de andere kant te laten klinken .
Ik kwam vroeger zelfs op bezoek bij een paar oude Om Knil-ers(RMS) , met hun kinderen om gegaan , het gebeurde ook bij de Indische (soms Knil-ers) .Met hun kinderen 2de (generatie) die toen ouder waren (vaak al getrouwd) ging ik vaak op stap.
Ze weten ook wie ik ben , en toch heb ik veel sobat over gehouden .Vriendschap kan sterker zijn dan politiek.
E.M mag gewoon vragen als mijn stelling onduidelijk overkomt , hij kan ook het als een leuke inkoppertje zien ( mss is het ook mijn bedoeling -wink) .
Door te praten , te vragen is er dialoog , soms met veel omong kosong (hoort erbij) en als te veel off topic zal de webmaster/moderator ook ingrijpen.
Over Soekarno etc , het is terecht* dat de Nederlands kolonialen hem als opruier(volksmenner) , collaborateur te zien, maar dan van uit hun perspectief .
En terecht* vervolgt op grond van de toen bestaande wetten ( koloniaal en repressief).
Maar dan zijn de Nederlanders niet consequent (begrijpelijk) , want Soekarno cs zijn geen collaborateurs met de Japanners ( ze zijn geen Nederlanders ) en ze hebben als Nederlandse onderdaan ook democratische rechten.
Terug naar de muiterij verhaal, het is gezien vanuit de bestaande wetten/situatie en betrokkenen terecht ( zonder aanhalingsteken) dat de regering(hoge heren) het als muiterij vonden en indien nodig harde maatregelen namen. Een krachtig signaal.
Alleen bij de uitvoering ging er iets behoorlijk fout met onbedoelde gevolgen . En de gevolgen waren zuur voor de slachtoffers en hun naasten .
Wat solidariteit met de werkenden/”verdrukten” betreft, ben nog steeds vakbondslid( CNV Dienstenbond -) , al meer dan 35 jaren , en ben redelijk “links progressief” , Sociaal Academie Personeelswerk, O.R lid bij ING dochter op eigen kracht( niet als vakbondskandidaat).
Lid geweest bij scholieren/studentenbeweging die opgestaan waren tegen Soekarno regering bij de omwenteling van 1965-1967 . Kritisch staan tegen de generatie van mijn ouders( vaak ambtenaren /officieren).
Het was ook generatieconflict geweest van “opstandige/kritische ” jongeren tegen de gevestigde orde
Mijn vader was tot zijn overlijden in 2010 een fan van Soekarno.
.
@Surya Atmadja
Ik als indo vind het erg fijn dat u als indonesier zich bevind op een indische site! En waarom zou dat erg zijn, ik ben juist blij dat u een beetje tegenwicht geeft samen met de heer Mertens tegen dat anti-indonesisch geluid.
Mvg een medestander van u!
Noot van de redactie:
De Java Post is een Indische site in die zin dat het een site is, bedoeld voor de bestudering van de geschiedenis van (Nederlands-)Indië. Het is echter géén site specifiek voor en/of door Indische Nederlanders. Dat de meesten die hier op de artikelen reageren Indo´s zijn, doet hier niet aan af. Alle bijdragen worden gewaardeerd, zowel van meer- als minderheden. 🙂
Het meest interessante van de discussie vind ik de veelheid van opvattingen vanuit ieders verleden/heden/opvoeding/opleiding/leeftijd/enz./enz. En ook hoe of iedereen dat opschrijft. En ieder heeft eigenlijk wel (zijn eigen?) gelijk. Is dit nou het echte ‘multiculti’? Ik zie allemaal verschillende portretjes voor me. Heb ik misschien ook een beetje gelijk: de ware geschiedenis bestaat niet, maar bestaat uit een hele boel kleine eigen geschiedenisjes? Ik ben er nu te oud voor, maar als ik weer zou gaan studeren overweeg ik geschiedenis. En nu houd ik er echt mee op (tenminste met deze offtopic).
Ik vind het blasfemie als dhr Somers praat over parlementair nationalisme (ik gruw van het woord a)l in Ned. Indie. Parlementair had niets met het koloniaal systeem te maken waarbij een GG, als niet-gekozen opperbestuurder, het hoogste gezag had en waarbij de Indonesische bevolking niet vertegenwoordigd was via een kiesstelsel, noch een stem in het kapitel had.
De mening van dHr Somers over de Volksraad wordt niet gestaafd door enige gefundeerde feiten::
hij omschrijft eufemistisch de Volksraad als “medewetgevend” en dat vind ik in geen enkel Nederlands overheidsbesluit. Tevens dient de naam al aan wat het lichaam eigenlijk is: een RAAD, een adviesorgaan, die alleen maar petities kan indienen.
Daarnaast vindt dhr Somers dat de Raad een “leerschool was voor parlementaire wetgeving. Dan dient hij toch wel uitleggen wat dan toch de gondbeginselen in Indie waren van die PARLEMENTAIRE wetgeving, Montesqui heeft daarover wel een heel andere mening en ik praat niet over de balance of power in een kolonie.
En over die ethische begrenzingen moet dHr Somers maar uitleggen waar de IEV hoorde en die Indonesiers die door de GG werden benoemd, kolonie is kleur bekennen en dat kunnen we niet even uitstuffen.
Al met al is het wel een erg rooskleurige beschrijving van het parlementaire stelsel, dat meer doet denken aan geleide volksdemocratie volgens aloude communistische tradities. Daarmee kan een kolonie wel degelijk mee vergeleken worden.
Pieter, misschien niet zo gek om een democratie mee te beginnen ? Rusland c.s.is hedentendage maar 1 stap verder. Bovendien zou ik wel eens willen wat/hoe de andere kolonien van Engeland, Duitsland, Belgie, Frankrijk, Amerika, Spanje, Portugal het toen deden. Misschien deden we het ten opzichte van hen het niet eens zo slecht ?
Alle ontwikkelingen gaan met horten en stoten. Er is druk voor nodig om verder te ontwikkelen, soms schoksgewijs.
Met de bril van nu kijken is soms heel bedriegelijk omdat onze hedendaagse visie snel tot vertekeningen leiden van het plaatje van toen.
Neutraal blijven is dan heel moeilijk.
De heer Pieter laat zich weer van zijn beste kant horen en fulmineert er zonder aanziens des persoons weer lustig op los. Blasfemie??? Mijn hemel!!!
De reactie van meneer Huster getuigt -als ware het een verademend rustpunt- van meer levenswijsheid t.o.v. de ogenschijnlijke boekenwijsheid van heer Pieter.
In boeken moet dan toch terug te lezen zijn dat pas onder het bewind van J.B. van Heutz van 1904 tot 1909 gouverneur-generaal van Nederlands-Indië de nationale eenwording van de ¡¡¡Indonesische!!! archipel plaats heeft. Nu pas is er sprake van één geheel onder een centraal gezag.
Terwijl in 1918 Pieter Jelles Troelstra hier te lande oproept tot revolutie wordt in N-I de Volksraad geïnstalleerd; adviserende medezeggenschap! De helft van de leden werd benoemd door de GG; de 19 anderen werden gekozen. Dat op de selectieve wijze waarop, het e.e.a. valt af te dingen kan achteraf altijd. Maar indachtig de wijze woorden meneer Huster: is er niet ooit een tijd geweest dat geheel Amsterdam door de laag van slechts 10% gereformeerden werd bestierd! Overigens schijnt het dat zelfs een voormalig politieke banneling lid was van de Volksraad; dus zelfs plaats voor criticasters. Dat zal heer Pieter toch op zijn minst moeten aanspreken.
Ik heb de hulp van een deskundige nodig, want volgens mij werd de Volksraad qua ledenaantal zelfs verdubbeld. In elk geval werd er in het openbaar over het regeringsbeleid gediscussieerd. Dat heer Pieter het indienen van moties bagatelliseert valt me feitelijk zwaar tegen. Vanuit de Volksraad werd geschiedenis geschreven. Inderdaad, denk aan de hierboven eerder genoemde, helaas onbegrepen motie Soetardjo. Noem dat maar niks! Een goede leerplek om stage te lopen en te leren hoe parlementaire democratie/wetgeving werkt.
Remember Troelstra!
Neem de motie Soetardjo. Gecontroleerd voorzichtig strategisch geformuleerd. Dat is mij hierboven goed uitgelegd.
In elk geval de emancipatie van de nationalistische beweging was in gang gezet. Al eerder, zeker. 1907 de eerste krant die niet in Nederlandse handen was; 1908 Boedi Oetomo; 1920 PKI; 1926 PNI. En dat voor een vrij jonge kolonie (2e fase kolonisatie). Oh ja, in 1930 reeds de beroemde pleitrede van de zichzelf verdedigende Soekarno (afl. Van Dis in Indonesië).
Dat men in Nederland de tijdgeest niet kon lezen …….
e.m.
Ach ja, een beetje zure meneer aan het woord, moet kunnen. Jammer voor al die mensen die op zoek zijn naar hun verleden. Ik ken de christelijke beginselen van Heer Buitenzorg niet, maar ik denk dat hij driftig het rode potlood zou hebben gehanteerd als ik mij blasfemistisch zou hebben geuit. Ik weet nog niet of ik de moeite neem op een wat minder zure manier te reageren.
Correct. Ik heb in uw artikel of reacties niets gelezen dat de Heer onwelgevallig zou kunnen zijn. Maar ja, ben dan ook opgevoed volgens tamelijk verlichte Nederlands-Hervormde beginselen. 😉
Dank U Eppeson Marawasin.
Ter aanvulling het volgende voorbeeld : eind 1700 draaide de Franse volksvertegenwoordigings moordmachine optimaal. Onder de ‘despoot’ Napoleon kwam er orde, werden er door hem wetboeken opgesteld en aangenomen door de ja-knikken volksvertegenwoordiging waarvan wij nu nog steeds de vruchten plukken met het Romeins/Franse recht.
Het is dus maar van welke kant je het bekijkt : Napoleon als despoot, veroveraar, of wetgever.
En de kunst van de geschiedschrijver is om ALLES neutraal te ordenen en op te schrijven. Van links tot rechts, van goed tot kwaad enz.
Misschien houd ik daarom van geschiedenis en het jammer vindend geen geschiedenis te hebben gestudeerd ?
Groeten
En denk erom, ook het metrisch stelsel!
Ik meen ook (not sure) Achternamen, de Burgelijker Stand en de Pyramide van Austerlitz
Klopt! De Piramide is pas gerestaureerd.
Ik noem “parlementair nationalisme” blasfemie (vloeken in de kerk) omdat de combinatie van die woorden, een soort zuurkool maar zonder worst, onbestaanbaar is, misschien wat zuur maar dat is ook de zuurkool. of Somers beweert dat elk nationalisme een soort parlementaire vorm heeft en dan moet hij wel van heel goede huize komen om dit te staven. Daar gaat hij wonder boven wonder niet op in, maar wat beweert hij dan eigenlijk???
Het gaat erom dat parlemenatire beginselen in Nederlands opzicht een traditie heeft en als iemand beweert dat dat toegepast is in Indie dan moet hij daarvoor maar in de Nederlandse geschiedenis bewijzen voor halen, ik mag danook rustig beweren dat het Indische stelsel (Volksraad/GG) niet in de Nederlandse traditie (vanaf de stadhouders, pensionaris tot het Koningschap, zie ook de Zeven provincien, de Heren 17 maar gewoon de gegoede burgerij) past, bovenstaande Heren gebruiken wel erg versluierende termen zoals adviserend medezeggenschap, dat is toch nul maal nul is niks, dat is geen parlementgair beginsel
Parlementaire democratie is toch in wezen volksvertegenwoordiging en trias politica en daarvoor is in Indie toch niks te vinden en dan wordt wel met het vijgeblad van Soetardjo gezwaaid maar wat heeft dat in Den Haag (of all places) uitgehaald, niks toch, dan kan je ook niet van wat voor soort parlementair nationalisme spreken.
En dat historisch relativisme wordt elke keer van stal gehaald om maar aan te halen dat een waardeoordeel niet mogelijk is. . Alsof je de gebeurtenissen alleen met de maatstaven van die tijd kan beoordelen om tot een neutraal oordeel te komen. Dus alles wat ik zeg is louter onzin danwel alleen van betekenis binnen mijn opinie, dus daar hoeft niet op worden ingegaan.
Ik weet weinig van geschiedenis af maar die meneer die me van boekenwijsheid beschuldigd moet maar eens uitleggen hoe ik een gebeurtenis uit 1700 of 1800 moet beoordelen, ik kan moeilijk in de tijd reizen maar dat kunnen de anderen volgens hem wel, tenminste hij geeft daarover geen kommentaar.
Ik weet weinig van Geschiedenis af en heel weinig van geschiedkundig wetenschappelijk onderzoek af maar als bovenstaande heren de discussies over het laatste volgen, dan wil er ueberhaupt geschiedkundig onderzoek plaatsvinden dan moet je dat toch op een bepaalde manier doen om niet in de valkuil van het historisch relativisme vallen zoals “Hitler is een ecologist want hij plantte bomen in Auschwitz”. Deze zin is toch van alle betekenis ontdaan.
Hegel heeft bvb gezegd dat door rationaliseren je tot een groter inzicht kan komen en ik denk dat we bij Geschiedenis daarmee bezig zijn.
Daarnaast is de methoden van wetenschappelijk onderzoek van cruciaal belang. En dan blijft nog over Wat is waarheid want vaak praat men over de vorm maar niet over het feit (Tatsache) en hoe eeen feit tot waarheid komt.
Over de Volksraad heb ik het tot nu toe tot een feitenrelaas beperkt en dit geverifieerd, dus dit is waar. En het Goed en Kwaad is dat niet een waardeoordeel dus geen geschiedenis???
Even vergeten ,in het dagelijks leven hou ik me als kleine Boeng met banale dingen bezig als de verkoop van biologische produkten in het buitenland.en het lanceren van start-ups. Ik had graag Geschiedenis willen studeren maar ik vond dat de toekomstperspectieven niet veelbelovend waren. Maar misschien zit in het verleden meer toekomst.
Een parlementaire democratie in Nederland? Je mag als burger stemmen, maar je hebt geen invloed op de politiek. De politiek wordt bepaald door de Bilderberg conferenties, Bohemian Grove enz. Er is geen trias politica, er is vriendjespolitiek. Politici kennen elkaar uit hun studententijd. In studentenverenigingen zweren ze elkaar trouw.
Nederland had Nederlands-Indië voor het economisch gewin. Kolonialisme gaat samen met zending: de kerk wil de inlanders ook ‘beschaving’ bijbrengen. Het Vaticaan is het hoofd van de r.k. kerk. Het Vaticaan wil macht: het kwaad van het Vaticaan bedekt het Vaticaan met uiterlijke schijn: het Vaticaan bedekt het kwade met uiterlijke schijn.
Inlandse bemanningsleden van de Zeven Provinciën maakten zich meester van het schip: ze protesteerden tegen kortingen op hun salarissen. Minister Colijn laat het schip bombarderen, 23 opvarenden werden gedood. In Nederland zijn straten vernoemd naar Colijn. Rare jongens die Hollanders.
Militairen, dienstplichtigen hebben dikwijls oorlogstrauma’s. Ze werden uitgezonden naar overzeese gebieden, waren niet goed geïnformeerd. Amerika gebruikte Agent Orange in Vietnam. Amerika wierp atoombommen, op Hirosjima en Nagasaki. VPRO-documentaire over de bemanning van de Enola Gay: ‘Mijn God, wat hebben we gedaan?
In 1999 bombardeerde Amerika de Chinese ambassade in Belgrado. Amerika zei dat het een ongeluk was. Ik heb een Chinese ex-piloot gesproken; volgens hem werd de ambassade met opzet gebombardeerd; een piloot wordt goed geïnstrueerd.
Militairen die deelnamen aan de politionele acties in Indonesië werden niet goed geïnformeerd. Over de omstandigheden in the bush. Ze werden wel geïnformeerd over sexueel overdraagbare ziekten (Bron: interview met top-functionaris van Philips Eindhoven, Elsevier, 1992?).
Mijn vader was in de oorlog aan boord van de Soemba. Onder meer Slag in de Java Zee en de invasie van Normandië. Mijn vader: soldaten zijn kanonnenvuur.
Libië: Kadaffi met zijn ‘groene boekje’ aan de kant gezet. Nou chaos.
Irak: Saddam Hoessein aan de kant gezet. Inval in Irak vanwege massavernietigingswapens. Deze wapens werden niet gevonden. Nou chaos.
Syrië: Oorlogsdreiging: Assad zou chemische wapens hebben gebruikt, tegen zijn volk. Andere berichten: de rebellen zouden chemische wapens hebben gebruikt.
Syrië heeft olie; Syrië wil een aardgaspijpleiding bouwen.
Nederlands-Indië/Indonesië heeft olie (Shell enz.).
YouTube: Een ex-officier van de Britse Marine ging sociaal werk doen. Hij werd tegengewerkt.
Alles nog eens teruggelezen hebbende kom ik tot het volgende rationaliserende (Hegel) denken EN voelend: Hoe de geschiedenis zich ook voltrokken heeft in Nederland (in nederland werd het lijfeigenschap pas verboden toen de franse Revolutie zich uitstrekte tot in nederland Sic.) en Ned.Indie kom ik tot de volgende conclusies op gevaar af dat ik de hele goe-gemeente over me heen krijg: Alle historische beslissingen worden/werden ingegeven door kortzichtigheid, het al overheersende ik en eigen belang met voorbijzien van de ontwikkelingen die zich toendertijd al aankondigden. (zie bijv. heden tendage de klimaatontwikkelingen en de grote bedrijven/multinationals die de wereld regeren en de vriendjes regeringen het hen naar de zin maken in plaats vd drastische noodzakelijke maatregelen te nemen de opwarming en de gevolgen tegen te gaan). Dit wordt pas later duidelijk en al of niet aanvaard.
Terugkijkend bloedt mijn hart voor de slachtoffers van beide zijden. Een hooggeplaatst vrijheidsstrijder zei tegen mijn moeder sub rosae (het kon hem de kop kosten) rond 1954 : Natuurlijk was het Lingadjati accoord het beste voor Indonesie maar het kwam van de Nederlanders, dus MOEST het afgewezen worden. Dit in een discussie waarin mijn moeder de woorden van mijn grootvader, ex B.B. op diverse eilanden waaronder Zuid-Sumatra ter grootte van Nederland, met een grote bek tegen zijn superieuren als hij dingen aan de kaak stelde en derhalve ontslagen werd, en hij hield het vol tegen iedereen, ook Indonesiers: Zelfbestuur moet langzaam komen te samen met de ontwikkeling van het volk, van hoog tot laag, van tani tot technische ontwikkelingen, van dorpsbestuur tot regering. Dan pas kan het Indonesische volk zich ten goede van het volk zelf regeren.
Terugkijkend tot nu zie ik duiden, branden, wanorde, onnodige hongersnoden, opstanden en rebellie, geloofs radicalisatie en een alom verziekende corruptie tot op de hoogste niveau’s. Hoe kan dat niveau dan voorbeeld zijn voor de onder hem/haar gestelden. En het enige verschil? Het word toegepast door rasgelijken. Of dat minder erg is voor de hongerigen? Ik betwijfel het. Mijn hart bloedt voor datgene wat het Indonesische volk te lijden had en heeft.
MVG
@m.a.huster zegt: 9 september 2013 om 7:33 pm /…/ Een hooggeplaatst vrijheidsstrijder zei tegen mijn moeder sub rosae (het kon hem de kop kosten) rond 1954 : Natuurlijk was het Lingadjati accoord het beste voor Indonesie maar het kwam van de Nederlanders, dus MOEST het afgewezen worden.@
— Een opmerkelijk feit!
e.m.
In feite had die man gelijk !!!! .
Linggardjati was de bekroning van alle moeite van beide delegaties ( na Hoge Veluwe etc) .
Dat de Nederlanders voor het eerst in aanwezigheid van Soekarno( de boeman/”collaborateur”) met de Indonesiers tot een overeenkomst had geleid.
Tot dat die 2 kamer leden van 2 politieke partijen roet in het eten gooit door de overeenkomst te veranderen (zie de verslagen van de 2de kamer etc) .
Plus de stichting van de deelstaten door Van Mook , die in strijd is met de artikel van Linggardjati.De de facto erkenning van R.I over Java , Madura en Sumatra werd gewoon “verkracht”.
Historisch gezien (bisa diCek) dat het leger (Soedirman-ex PETA) pas in opstand kwam toen Indonesia de Renville accoord moet slikken .(ook bisa diCek)
@Pak Eppson
Wat goed dat u van u dat u dit topic weer aanhaalt. Ik zat voor een gedeelte in Indonesie, heb het niet kunnen volgen. Indonesiers zijn eilandbewoners, elk met hun eigen aard, taal en cultuur. Om daar een eenheid tot stand te brengen lijkt me ook heel moeilijk, zonder een Soeharto aan het hoofd.
Dat Indische mensen/Nederlanders vlak na de bersiap opeens het land uit moesten omdat ze zich niet geliefd voelden en daardoor massaal wegtrokken is een fabel geintroduceerd door ene Bussemaker. De economische omstandigheden na WOII waren ook niet gunstig (en er was ook militaire strijd).
Waarom emigreren mensen? Om het elders beter te hebben. Geen probleem toch? Er waren ook veel indo’s later door gemigreerd naar Amerika, waaruit maar weer blijkt hoe het gesteld was met hun liefde voor Nederland.
Er was ook geen heksenjacht op indo’s en/of de ex KNILLers (na de soevereiniteitsoverdracht) behalve dan dat die Indonesiërs liever wilden dat zij in het land bleven vanwege hun kennis. Maar zij wilden geen Indonesier zijn – althans niet de Indonesische nationaliteit aannemen. En waarom ook? Misschien eerst de kat uit de boom kijken?
Mijn vader bleef als ex-KNIL zelfs tot maart 1958.
ps Kijk voor de indo/Indische kwestie ook op:
http://www.indisch3.nl/
@Pak Surya Atmadja,
Daar gaan we weer.
Toch blijf ik nog steeds met de vraag waarom Soekarno die deelstaten ophief, en overging tot het vormen van een eenheidsstaat. Mij lijkt toch dat je bij de soevereiniteitsoverdracht voor iets hebt getekend. Maar ik begrijp het wel, ik ben ook een man van dat land – Uw land.
We tekenen die overeenkomst wel op 27 december, dan zijn we van die Belanda af. Later doen we toch maar [ekker waar we zin in hebben, want het is hun kolonie niet meer. ?o ging dat toch?
Misschien hadden de Nederlanders ook zo moeten redeneren tijdens de Nieuw-Guinea kwestie. Geef die Soekarno maar zijn zin, dan zijn wij van zij gezeik af.
Ja dan hoefden we in 1958 ook niet het land uit
citaat: “We tekenen die overeenkomst wel op 27 december, dan zijn we van die Belanda af. Later doen we toch maar [ekker waar we zin in hebben,” Een alinea uit mijn bijdrage aan een feestbundel volgend jaar in Ars Aequi (uit mijn proefschrift), over in Azië gesloten verdragen uit de VOC-tijd: “De VOC toonde reeds kenmerken van een moderne bureaucratie, functionele rationaliteit, en was een vroeg voorbeeld van kapitalisme, depersonificatie en continuïteit. Hiertegenover stond in Azië een aan de persoon van de vorst verbonden macht met een aan zijn leven gekoppelde beperking van die macht. Het was een macht onder invloed van interne staatkundige fragmentatie en vaak niet-rationeel bepaalde beslisprocessen. De Compagnie handelde vanuit een Europees cultuurpatroon, op basis van een nationale legitimatie en in overeenstemming met het in Holland en Zeeland vigerende recht, maar zij trad in samenlevingen die sociaal en politiek wezenlijk anders gestructureerd waren. (…) Voor de vorst waren verdragsbepalingen vaak slechts concessies die hij naar believen kon herroepen, zelfs indien deze in bilateraal overeen-gekomen verdragsartikelen waren verwoord. In Westerse ogen waren dit uitingen van wispelturigheid of onbetrouwbaarheid, het was vaak echter een gevolg van fricties aan het vorstelijk hof. Voor de vorst was van belang dat hij zijn hofhouding in de hand kon houden, dat hij gesteund werd tegen vijanden en dat zijn vorstelijk gezag formeel werd erkend. Ook kon de vorst zijn opvolger niet binden. Een verdrag was voor de vorst slechts een in de tijd en persoon begrensd accent in een voortgaande, en zich ontwikkelende relatie, zowel met de Compagnie als met de machtsconcurrentie in eigen gelederen.”
In Linggadjati wilde Sjahrir meer, maar Soekarno was tevreden. Linggadjati komt dus niet van de Nederlanders alleen, zoals heer Huster schrijft. Soekarno behoorde niet tot de Indonesische onderhandelingsdelegatie, maar werd als gastheer (inclusief rijsttafel) nuttig gevonden door Sjahrir en Van Mook.
De Republik Indonesia heeft zich altijd als wettelijke rechtopvolger van Ned. Indie beschouwd, dus van Sabang tot Merauke. Dat Nederland daar niet mee eens was hebben we aan de politionele acties kunnen zien. Dat Indonesie van die zelfstandige deelstaten afwilde was al tijdens Linggadjati bekend (de deelstaten konden hun eigen weg gaan maar in het Republikeins verband). Nederland heeft de blunder begaan ir Sukarno niet als samenbindend enn hoofdfiguur van de Republiek te willen erkennen. Dan werd het moeilijk onderhandelen Daarna hebben wij en Papoea Nieuwguinea nog tot 1962 van het treurspel cq drama kunnen genieten (ik verwijs weer naar het boek van JJP de Jong Avondschot).
Bij internationale onderhandelingen komen staatshoofden nauwelijks voor. President Soekarno dus net zo min als Koningin Wilhelmina/Juliana. In Nederland hoefde hij niet bang te zijn voor vervolging, een staatshoofd geniet diplomatieke immuniteit. Wel was er de mogelijkheid dat in het geval van diplomatieke contacten met Soekarno, de hele rechtspraak in Nederland m.b.t. tot de collaborateurs plat zou komen te liggen. Rechters zouden waarschijnlijk aanklachten niet ontvankelijk hebben verklaard. Dat was het probleem voor Van Mook: Linggadjati lag op republikeins gebied, zodat Soekarno hierbij aanwezig kon zijn. Maar die keus was een gouden greep voor Sjahrir/Van Mook, de grote doorbraak.
Dat Soekarno in Batavia/Jakarta bleef was wel zo handig. Hij kreeg hier geen joelende figuren achter zich aan, en met de machtswisseling kon hij zich laten fêteren op het Koningsplein.
Denk er wel om dat het grootste deel van Indië geen echte eenheidsstaat was. Er was sprake van indirect bestuur, ongeveer gelijk aan federatief bestuur. Die deelstaten zijn overigens afgekeken van de Maleise federatie. In Nederland had men niet zulke spannende ideeën.
Jan ,
PTM(Persekutuan Tanah Melayu) werd pas onafhankelijk op 31-07-1957.
Is een Britse uitvinding.
De Britten hebben ook goede contacten met de latere Malaysia .
In tegen stelling de Nederlands -Indonesische betrekkingen.
De Britten hadden Maleisie beschremd toen een deel van de Maleisische nationalisten een eventuele aansluiting zoeken bij Sukarno.
Trouwens de oorsprong van de Maleisische volk (Orang Melayu) was ook Indonesisch.
In Malakka had reeds in 1896 de Engelse resident Swettenham vier vorstenrijken onder Brits protectoraat verenigd tot de Federatie van Maleise Staten met een periodiek bijeenkomende vergadering, de Rulers Conference. Met het oog op Duitse koloniale ambities sloten Frankrijk en Engeland in 1909 een verdrag met Siam, waarbij Groot-Brittannië rechten verkreeg over nog vier andere Maleise staten. Deze hielden zich echter angstvallig buiten de federatie aangezien zij duidelijk beseften dat het eerder ging om een samensmelting dan om een federatie. In 1940 bestond Maleisië zo uit een federatie van vier staten met een voornamelijk Brits bestuur in Kuala Lumpur, de ongebonden staten waarvan Johore de nauwste banden onderhield met de Britten, en tenslotte de Britse koloniën Singapore, Penang en Malakka, alle drie bestuurd vanuit Singapore.
Direct na de tweede wereldoorlog kwamen de Engelsen met plannen tot een vereniging van alle staten in een Maleise Unie. Vanwege de vele protesten werd hierop teruggekomen en kwam het in 1948 tot een federatie van alle staten met uitzondering van Singapore, dat een kroonkolonie bleef. Vooral vanwege de ongerustheid bij de Chinese bevolking over hun positie werd de situatie explosief, zich uitend in aanslagen en overvallen van de kant van voornamelijk communistisch/Chinese groeperingen. Onder leiding van Abdul Rahman kwam geleidelijk een samenwerking tot stand tussen de Maleise politici, gematigde Chinezen en de partij van de Indiase bevolking waardoor, gesteund door militair ingrijpen, het communistische verzet kon worden gebroken. Na de eerste federale verkiezingen in 1955, werd Maleisië in 1957 een onafhankelijke, federale staat. Singapore was van deze ontwikkeling uitgesloten; Engeland zag daar grote politieke en economische belangen, en Maleisië was bevreesd voor een verstoring van het subtiele evenwicht vanwege de grote Chinese belangen in Singapore. Toch volgde in 1963 nog de aansluiting van Singapore, tezamen met Sabah en Sarawak (Noord-Borneo) maar reeds in 1965 trad Singapore weer uit de federatie.
Peter van den Broek zegt:
10 september 2013 om 12:24 pm
De Republik Indonesia heeft zich altijd als wettelijke rechtopvolger van Ned. Indie beschouwd, dus van Sabang tot Merauke.
—————————————————
Is het niet volgens de zgn Uti Possedetis Juris principe ?
Nee, uti possidetis is dat feitelijk bezit (effective control) beslissend is voor de rechtsaanspraak. Dan zou op 27 december 1949 meer dan de helft van Indië niet bij de RIS horen! (De demarcatielijnen na de laatste wapenstilstand). Dat is ook in het burgerlijk recht leidend: BW, 8, art. 119: De bezitter van een goed wordt vermoed rechthebbende te zijn. In de VOC-tijd: tijdens de onderhandelingen voor het twaalfjarig bestand met Spanje werd de Compagnie bevolen in de Molukken, Ambon- en Banda-archipel zoveel mogelijk verdragen te sluiten met de plaatselijke vorsten. In Nederland is dit goed te zien bij de rommelige grens met België in Brabant, na de afscheiding. Het leukst is de situatie bij Baarle Hertog en Baarle Nassau, daar loopt de grens soms dwars door een huis. Ideaal smokkelgebied.
Bij rechtsopvolging gaat alles uit de balans van het bedrijf/gebied over naar de rechtsopvolger. Ingewikkeld! Bij Indië>Indonesië waren gemengde commissies hiermee bezig vanaf ca. Linggadjati tot aan de RTC, waarschijnlijk met opschorting tijdens beide politionele acties. Het gaat dan niet alleen over de waardebepaling van activa en passiva, maar ook om bestaande overeenkomsten, zowel tussen burgers als tussen burgers en overheid. Alles, maar dan ook alles, moet worden overgedragen, met boekwaarden op de dag van overdracht. Wij als gewone mensen zien alleen ruzies en bla bla van alle kanten. In werkelijkheid wordt er in stilte gewoon doorgewerkt, in goede verhoudingen. Vergelijk het met de koop van een huis. Tussen koop en levering (overdracht, vroeger transport geheten) moet er veel worden uitgezocht en geregeld.
Mijn zus en haar man waren in Nieuw-Guinea in dienst van de United Nations Temporary Authority. Een jaar gewerkt aan de regelingen voor de overdracht aan de VN, en vervolgens aan Indonesië. En dat voor zo’n betrekkelijk eenvoudig gebied. Maar er was wel de complicatie dat in de oorlog VS>Japan er behoorlijk was gerommeld.
HHHm, Ed Vos, dat de indo’s enz. vertrokken was beslist niet (alleen) omdat ze zich niet geliefd voelden. Daarvan zijn er verhalen genoeg over ondervonden wegpesten, minachten, uithuiszettingen, baanverlies, molestatie enz. Mijn ouders zijn zo lang mogelijk gebleven, ondanks dat mijn vader zijn annanasplantage nooit terug kreeg. Mijn moeder werkte op Djawatan Pelajara als hoofd juridische afdeling. Mijn vader overleed in 56. Voor zijn overlijden waren ze genoodzaakt mijn (stief)zuster naar Nederland te sturen omdat de meisjes op straat gemolesteerd werden en met verkrachting bedreigt. Dat was zeker een uiting van het geliefd zijn aan de dochters van het land ? Hoezo Bussemaker ?
Betreffende de nationalitet : de geschiedenis heeft ons geleerd dat behoud vd nederlandse nationaliteit, soms tot huilens toe, Ik heb het gezien en gehoord om me heen hoe verscheurend de beslissing daartoe kon zijn, werd behouden omdat dat het ENIGE veilige anker was dat de mensen nog hadden.
Nadat mijn moeder haar opvolger had opgeleid en hem voorstelde aan de minister als zodanig, was het Ministerie te klein, want dat kon toch niet, dat een hoofd zich verlaagde en gewoon aan het werk bleef. ( zie ed zomers, het karakter vorsten, gezichtsverlies enz. vd samenleving ? ) Er werd toen speciaal een functie gecreeerd : gevraagd en ongevraagd adviseur direct aan de minister rapporterend. Dus met voorbijgaan vh hoofdpersoneelszaken, de directeur generaal enz. Merkwaardig genoeg schiep dit geen problemen ondanks eventueel gevoeld gezichtsverlies.
Ten slotte kwam er het decreet van Soekarno dat alle buitenlanders in casu Nederlanders in overheidsdienst moesten worden ontslagen per 1 januarie 1960. Iedereen, alle Indonesiers wilden haar overhalen te blijven, bijv. door nederlandse taalles te geven. ‘wij, en de elite zullen U hun zoons en dochters wel sturen, want die moeten in Nederland gaan studeren’, werd vele malen herhaald. Mijn moeder had er genoeg van, vrouw alleen met 2 kinderen, geen bestaanszekerheid ( de plantage was weg ), geen echte vervolgstudie mogelijkheden voor ons, geen rust, zielsrust meer, sinds de oorlog, de bersiapperiode ( ze werd gevangen genomen door de pemuda’s op weg naar huis. Gelukkig was er 1 jongeman die zich van achteren naar voren drong en zich durfde te verzetten tegen de hele groep: ‘dat is njonja van Maarseveen. dat zijn goede mensen’. Het heeft nog een uur geduurd voor ze haar lieten gaan ), de nieuw guinea kwestie ( zie hierboven mbt mijn zusters ), het voortdurende ophitsen, de als de pest woekerende curruptie. Maar het meest waarschijnlijke, hoewel ze er nooit iets duidelijks over heeft gezegd, is/was de grote en diepe teleurstelling dat de regering er niet was voor de bevolking.Want het volk had ze lief. Ze zei ook : Ik heb veel en van alles over me heen laten gaan en geaccepteerd maar NU is het tijd voor mijn kinderen, er zijn voor mijn kinderen.Hierin ligt een hele wereld besloten waarvan ik maar kleine gedeeltes ken.
Ze nam het vreemde land voor lief in het belang van haar kinderen.
Waarvan acte.
Wanner ik er tussendoor mag komen
In de VK las ik dit:
Volgens de Italiaanse oorlogscorrespondent Domenico Quirico, die in april dit jaar in Syrië werd ontvoerd, is de aard van de opstand na twee jaar enorm veranderd. Hij heeft altijd sympathie gehad voor Syriërs die voor hun vrijheid vochten, maar ‘de revolutie bestaat niet meer, het is nu fanatisme en het werk van bandieten’.
http://www.volkskrant.nl/vk/nl/13828/Burgeroorlog-in-Syrie/article/detail/3507753/2013/09/11/Fanatische-bandieten-nemen-revolutie-in-Syrie-over.dhtml
Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat hetzelfde gebeurde tijdens de indonesische Reolutie?
Hou me ten goede, ik ben van 1947. Wat ik persoonlijk heb meegemaakt is dus weinig. De eerder beschreven situaties met mijn (half)zusters. De verhalen van de gevangenneming van mijn moeder, het verlies vd plantage heb ik dus ‘gehoord’. De verscheurende gesprekken en wanhoopshuilen wel of geen nederlanderschap en later de spijtoptanten heb ik als kind meegekregen. Het enig persoonlijke dat ik meemaakte is een wat ingewikkeld verhaal. De baboe nam me als klein kind mee voorbij de slagboom van de inkwartiering/kamertoewijzing op de madioenweg. Omdat mijn ouders dit strikt maar dan ook strikt veboden hadden, de baboe wist dit zeer goed want het was haar zeer duidelijk gemaakt, zette ik het op een krijsen, iedereen begon te kijken, besmuikt becommentarieerd. In feite liet ze een gillend, krijsend, blanda-kind spoor na. Ze bracht me terug. Mijn moeder werd gewaarschuwd, ze werd met militair vervoer thuisgebracht ( en ook altijd opgehaald). In die tijd speelde het dat honderden Indo’s en Blanda’s, mannen, vrouwen, kinderen, naar slachtplaatsen werden gebracht en afgemaakt. Zover ik weet is dit de enige keer dat mijn moeder, als jurist in hart en nieren, iemand ontslagen heeft op grond van vermoeden en niet op grond van bewijs. Het merkwaardige is nu dat dit voorval volkomen uit mijn geheugen was verdwenen. Rond mijn 16e werd toevallig, omong kossing tijdens visite enz. dit voorval opnieuw verteld waarbij mijn broertje en ik aanwezig waren. Opnieuw verdween het uit mijn geheugen. Pas tijdens therapien tijdens en na mijn echtscheiding kwam dit weer naar voren en zou mogelijk 1 vd oorzaken kunnen zijn voor bepaalde gevolgen. Dit wantrouwde ik nogal en wel zodanig dat ik het verivieerde bij mijn moeder en broer. De laatste kon alle personen benoemen, wie waar zat, wie wat zei, enz.
Terug naar de indonesische revolutie en Syrie nu. Als geregelde troepen tegen elkaar vechten is het al erg genoeg voor de bevolking die er tussen zit en/of de ene keer die bezetting heeft en het volgende moment de ander. Maar als het schorem de overhand neemt, zoals de rampokkers en pemuda’s het overnamen, voortdurend opgehitst door voormannen, al of niet verblind door fanatisme, geloof of ideologie, maar feitelijk uit op eigen gewin en aanzien, dan is het eind volkomen zoek. ( Suharto heeft een keer gezegd dat hij als commandant vh reguliere leger er de grootste moeite mee had de rampokkers en pemuda’s onder controle te krijgen. Hij zei ook iets opmerkelijks over oorlogsmisdaden toendertijd, maar dat is een ander verhaal ) Zie mijn moeder, wat mijn zusters overkwam en mij zelf. De trauma’s die de bevolking en met name de kinderen in Syrie en vergelijkbare gebieden, Irak, Iran, Afghanistan, Libie, Egypte, Mali, Sudan enz, in het verleden bijv. Viet-Nam, enz. enz., overkwam, nu overkomt, daar zal minstens 1 generatie de meest grote problemen mee hebben en krijgen. I
k heb het geluk gehad in een rustig land te komen, behoudens wat molukse toestanden en een krankzinnige moordenaar als die van van Gogh. En nog speelde het door mijn hele leven, onbewust en een grotere rol zonder dat ik me er bewust van was.
De kinderen vd kinderen in Syria zullen er nog lang last van hebben, zie bijv. de kinderen van NSBers na 1945 dat zelfs tot heden ten dage door wroet.
Al helemaal zolang dat soort landen en gebieden in oorlogs/opstanden verkeerd en er geen adequate hulp verlening mogelijk is. Gevoegd bij geloofsfanatisme en volksaard van de Arabieren, van Pakistan tot Algerije/Marokko, ben ik bang dat mijn kleinkinderen als ze groot zijn nog met de gevolgen van de Arabische/Islamitische Lente, opstanden en oorlogen te maken zullen hebben.
Dit alles ook bekeken met het oog van een nu gepensioneerde jong-volwassenen-hulpverlener ( ook niet voor niets dus )
Dit is wat ik er over kan zeggen.
Gr..
UTI POSSIDETIS JURIS………Internationaal rechtelijk gezien is Uti Possidetis Juris hetvolgende:
uti possidetis juris (UPJ) is a principle of customary international law that serves TO PRESERVE THE BOUNDERIES OF colonies emerging as States. Originally applied to establish the boundaries of decolonized territories in Latin America, UPJ has become a rule of wider application, notably in Africa. The policy behind the principle has been explained by the International Court of Justice in the Frontier Dispute (Burkina Faso/Mali) Case:
[UPJ is a general principle, which is logically connected with the phenomenon of the obtaining of independence, wherever it occurs. It’s obvious purpose is TO PREVENT THE INDEPENDANCE AND STABILITY OF THE NEW STATES BEING ENDANGERED BY FRATRICIDAL STRUGGLE provoked by the challenging of frontiers following the withdrawal of the administering power…Its purpose, at the time of the achievement of independence by the former Spanish colonies of America, was to scotch any designs which non-American colonizing powers might have on regions which had been assigned by the former metropolitan State to one division or another, but which were still uninhabited or unexplored.
Case Concerning the Frontier Dispute (Burkina Faso/Republic of Mali), ICJ Judgment, 22 December 1986, ¶20
Het komt voor ons erop neer dat het goochelen en bemoeien van Nederland met de federatieve staat in het voormalig Ned. indie en ook de vorming van deelstaten en zo ook de vorming van de zelfstandige republiek RMS een duidelijke en dodelijke dreiging was voor de Eenheidsstaat Indonesie. Gewapend ingrijpen van Indonesie in binnenlandse aangelegenheden wordt door het principe UPJ zodoend gerechtvaardigd???? (klopt dit???)
Blijft dan over ex-Joegoslavie