Philips II
Enkele jaren geleden werd in Spanje door de – op dat moment socialistische – regering de Ley de Memoria Historica aangenomen: een wet die ervoor diende te zorgen dat de Spanjaarden schoon schip konden maken met het Franco-verleden. Het gevolg was dat niet alleen alle nog bestaande Franco-beelden uit het straatbeeld verdwenen, maar ook dat alle andere openbare verwijzingenen naar dat tijdperk werden verwijderd.
Nu valt daar veel voor te zeggen, omdat nog miljoenen Spanjaarden onaangename herinneringen hebben aan die verschrikkelijke Franco-tijd. De man is nog geen 40 jaar dood, het is dus eigenlijk nog maar pas geleden. En, om een vergelijking te maken, in Rusland, Duitsland en Italië vinden we ook geen beelden meer van Stalin, Hitler en Mussolini.
Die zelfde Ley de Memoria Historica liet echter de standbeelden van Philips II ongemoeid. Nu zult u zeggen: ´Philips II? Die man die door gebruikmaking van de Inquisitie duizenden slachtoffers maakte en hele volken tot wanhoop dreef? De man die de Nederlanden knechtte?´ Precies, dezelfde.
U zult er echter aan toevoegen: ´Ach, da´s toch vier eeuwen geleden? Dáár valt toch niemand meer over?´
Dat klopt. En daarom blijven standbeelden van Philips II daar staan, zonder risico te worden verwijderd.
Le grandeur
Franse veldtocht naar Moskou (1812-1813), met vermelding van temperaturen. (aanklikken voor vergroting)
Vervolgen we hier onze historische reis in Frankrijk. De mooiste kaart van het Napoleontische tijdperk is waarschijnlijk die gemaakt van de Franse veldtocht naar Moskou. We zien hier 422.000 soldaten naar het Oosten trekken, op weg naar Moskou. Napoleon moest en zou die stad innemen. De roze balk die hier de omvang van het leger voorstelt, wordt echter steeds kleiner en kleiner. Door kou en ellende komen slechts 100.000 man aan bij de plaats van bestemming, te weinig om de Russen te verrassen. De terugtocht – op de kaart in zwart – is al even desastreus. Bij het verlaten van Rusland leeft nog slechts 10.000 man.
Het is meer dan een anekdote. Napoleon, gedreven door zijn grootheidswaanzin, heeft misschien wel miljoenen levens op zijn geweten. Maar toch wordt de man in Frankrijk geëerd, omdat de Fransen graag het goede van de man herdenken: zijn bestuurlijke vernieuwingen, zijn grandeur, zijn prestige.
En dus staan in Frankrijk vele tientallen standbeelden ervoor te zorgen dat we niet alleen Napoleon niet vergeten, maar ook de herinnering aan een heel tijdperk in ere houden.
Bijzonder is daarentegen weer wél, dat een Franse held uit de Eerste Wereldoorlog, Maarschalk Pétain, in geen enkele stad of dorp is terug te vinden. Zijn rol in de Tweede Wereldoorlog, als collaborateur en Jodenhater, wordt hem zó zeer verweten dat alle beelden die hem eerden zijn verwijderd, en alle straten die zijn naam droegen een andere naam hebben gekregen.
Een bruut
Jan Pieterszoon Coen, 1587-1629
In de Noord-Hollandse gemeente Hoorn staat een tijdgenoot van Philips II die het moeilijk heeft. Jan Pieterszoon Coen ligt onder vuur. Een burgercomité in deze stad wilde zijn beeld aanvankelijk weg laten halen omdat Coen een volkerenmoordenaar zou zijn. Na zware discussies in de gemeenteraad mocht het beeld blijven staan, echter slechts op voorwaarde dat er een beschuldigende tekst onder het beeld werd geplaatst, in de trant van: ´hij was een groot zeevaarder en veldheer, maar ook een bruut´. Vandaag lezen we in de krant dat nu weer wordt gekibbeld over de tekst, deze zou niet scherp genoeg zijn.
Welnu, omdat het hier niet alleen de geschiedenis van Indië betreft, maar ook de omgang met geschiedenis in het algemeen, van de Java Post een boodschap aan alle burgercomité´s:
De geschiedenis begrijpen we beter door oog te hebben voor de historische contekst dan door deze te oordelen op grond van waarden en normen van nu. Betekent dit dat we geen veroordeling uit mogen spreken over misstanden in het verleden? Natuurlijk wel, maar we moeten ons daarbij wel afvragen of de handelingen van personen in het verleden ook in hún tijd werden veroordeeld, ofdat deze pasten in het tijdsbeeld. En al even belangrijk is de vraag of er nog personen in leven zijn die op grond van hun eigen ervaringen aanstoot kunnen nemen aan een maatschappelijk waardering van die handelingen of gebeurtenissen in het verleden.
Als we ons aan deze regels houden kunnen we een onderscheid maken tussen Philips II en Franco, tussen Napoleon en Pétain, en tussen Rawagedeh en Jan Pieterszoon Coen. Doen we dat echter niet, dan vernietigen we ons historisch bewustzijn.
Tot het moment waarop een comité Bandanezen naar Hoorn trekt om daar Coen´s vertrek te eisen, past bij het beeld geen enkel onderschrift. Iedere andere tekst dan ´Jan Pieterszoon Coen, 1587 – 1629´ is namelijk gekleurd en discutabel.
Tegen Coen zouden we tenslotte willen zeggen: ´Jan, dispereert niet!´
x
Java Post 
Hardgrondig met het bovenstaande artikel eens.
Wat fout is fout naar de maatstaven van het tijdsgewricht.
Immers, we ontwikkelen door, tenminste ? op de achterlopers na.
Maar doorschieten in het meten van het verleden naar huidige maatstaven is uit den boze.
Wist U dat tot de Franse overheersing Nederlanders nog andere Nederlanders als lijfeigenen/slaven in bezit hadden? Ook gewoon hier, en niet in de kolonien!
Zullen we nakomelingen (voornamelik adel en patriciers-rijke kooplui ) dan nu maar ook met de vinger nawijzen en kapittelen in het openbaar?
Men zal verbaasd staan wie er dan NU aan de schandpaal genageld wordt omdat zijn/haar verre voorvader handelde naar de norm van toen. Misschien dus ook de schreeuwlelijkerds van nu 🙂
m.a.huster
Melle, leuk dat je ook de javapost leest!
Beste melle a.huster,
Ergens heb je gelijk: nu denken we anders. Maar het standbeeld van JP Coen is in een tijd geplaatst dat men hem vereerde.
Maar nu wij beter weten, dan vindt ik toch dat dit beeld beter weg gehaald kan worden.
Let wel, ik bedoel niet de geschiedenis die aan deze man kleeft. Dat moet bewaard worden en we moeten dat door vertellen, net zoals de Nederlandse regering “ons heeft ontvangen” toen wij gedwongen werden naar Nederland “terug” te keren. Voor verreweg de meesten was dit geen terugkeer, maar kennis maken met een volkomen ander land, dat toevallig dezelfde taal spreekt.
Ik pleit er voor dat er veel meer aandacht besteed wordt op school aan het verleden van wat de Hollanders buiten deze landgrenzen hebben uitgespookt !
En niet zoals JP Balkendende de VOC vereerde. Wij weten wel beter
Wij weten wel beter. Ik heb nog maar enkele reacties gelezen, maar ik maak me sterk, dat niemand geopperd heeft, dat eigenlijk alle Nederlanders – en zeker de nazaten van de toenmalige heren XVII – nu hun barbecue leeg moeten maken en hun hood bestrooien met as om te boeten voor het feit, dat HUN voorvaders de acties van JPC volledig goedkeurden en op goed Hollandse wijze maar al te graag profiteerden van de winsten, die het monopolie op de kruidnagels en de nootmuskaat en de foelie met zich meebracht.
Beste Hans,
Het gaat mij net als bij Melle Huster niet om de huidige nazaten een schuldcomplex aan te praten.
Maar wel om de verering van boeven uit het verleden te stoppen.
Zoals Melle reeds beschrijft:
“Men zal verbaasd staan wie er dan NU aan de schandpaal genageld wordt omdat zijn/haar verre voorvader handelde naar de norm van toen. Misschien dus ook de schreeuwlelijkerds van nu”.
Duidelijk toch?
Andere nachtuil,
Heel duidelijk. Het ging mij er alleen om de huidige “heiliger dan GIJ” houding aan de kaak te stellen. Immers, met al die in afkeuring getuite mondjes probeert men alleen maar aan te tonen, dat zij en hun voorgeslacht zich NOOIT aan dergelijke wandaden bezondigden. Zij, immers zijn NETTE mensen.
Hans, de mede nachtuil,
De mensen die je noemt, bestaan helaas in grote aantallen, maar zeker tegenwoordig is geschiedenisles op de scholen praktisch afgeschaft. Het is triest, je kan het de mensen die je bedoelt misschien niet eens kwalijk nemen, de onwetenden….
De bezoekers op deze site zijn duidelijk wel geïnteresseerd in historie, gelukkig maar…….
citaat: “de winsten, die het monopolie op de kruidnagels en de nootmuskaat en de foelie met zich meebracht.” Ja, winsten als je de verkoopprijs afzet tegen de inkoopprijs. Trek je daar dan de kosten van af, dan blijft er gemiddeld echt niet veel over. Wel hoge bonussen voor de top, maar dat is van alle tijden. Het schijnt dat de Europese handel meer heeft bijgedragen aan de welvaart dan de VOC.
Dat zou ik dan wel eens met cijfers geïllustreerd willen zien. Die verkoop minus inkoop en kosten dan.
Halverwege de 90-er jaren was ik op bezoek in Bronbeek (Arnhem).
Toen woonden er nog enkele gepensioneerde veteranen, die mij wat vertelden over hun leven.
Er stond (misschien staat het er nu nog) een kanon in de tuin.
De heren wisten te vertellen wat het kanon gekost had in (oude) guldens, maar het was betaald met een paar peperkorrels (ik meen dat ze zeiden: 5 of 6). Kijk zeiden de heren: uit die tijd stamt het gezegde: Dat is peperduur !
Overigens zijn de prijzen van ijzer en kruidnagels uit die tijd op internet te vinden.
Het is wel even zoeken…….
En daar heb ik nu juist niet zoveel tijd meer voor.
De vraag naar de winst/verliesrekening van de VOC is voor een normaal mens als ik niet te beantwoorden. Je moet hierbij blind varen op de onderzoekingen van specialisten. Maar ook die specialisten beperken zich tot afzonderlijke deelgebieden, Europa en Azië.
Azië heeft de inkoopprijzen en de verkoopprijzen aan de Kamers in Nederland. Met de kosten van de vestigingen, kantoren, interinsulair transport e.d. De werkelijkheid is moeilijker. De enorme handel in textiel zie je bijvoorbeeld nauwelijks terug in de winstcijfers doordat het voor een groot deel ruilmiddel was voor andere producten. De handel in specerijen, maar ook zilver en goud, levert veel winst op per eenheid product. Maar omdat de hoeveelheid specerijen relatief gering is, is de geldomzet in die producten klein binnen de totale rekening van de VOC. En binnen die post specerijen komt het grootste deel terecht bij peper, niet bij de producten uit de Molukken en Banda. Daarbij is een monopolie wel leuk, maar de handhaving van dat monopolie brengt grote kosten met zich mee. Alles bij elkaar gerekend komen de kantoren in Azië er niet zo goed uit. Volgens Ricklefs: The VOC had serious financial problems. Of its 23 offices in Asia in the period 1683-1710, only three (Japan, Surat and Persia) normally showed profits. Nine showed losses in every year, including Ambon, Banda, Ternate, Makassar, Bantèn, Cirêbon and the coast of Java. Een totaaltelling bij Gaastra levert voor de jaren 1620-1790 in Azië een verlies op van 135.100.000. De winst moet in Europa worden gemaakt. Maar bij de kosten in Europa moeten bijvoorbeeld ook de kosten van de schepen, bemanningen, leger, naar Azië uitgezonden contanten en goederen e.d. worden afgetrokken. Een totaaltelling bij Gaastra levert dan voor de jaren 1640-1795 een winst op van 127.200.000.
De kwaliteit van de genoemde bedragen is bedroevend slecht, heel veel posten zitten er niet in. Veel cosmetisch boekhouden! Maar het geeft als orde van grootte wel een beeld van de opvatting van de meeste auteurs, de rekeningen uit Europa en Azië leveren samen een evenwicht op. Volgens Wennekes worden de teleurstellende winstcijfers door de bewindhebbers verklaard met de enorme kosten voor het onderhouden van de vloot, een eigen leger, ambtenarenapparaat, forten en garnizoenen.
Ik heb voor het bovenstaande alleen gebladerd in de boeken in mijn boekenkast: Femme S.Gaastra, De geschiedenis van de VOC, Els M. Jacobs, Koopman in Azië, M.C.Ricklefs, A history of modern Indonesia, J.van Goor, De Nederlandse koloniën, Wim Wennekes, Gouden handel, Jonathan I. Israel, Nederland als centrum van de wereldhandel. Vooral Jacobs geeft in haar dissertatie een mooi beeld van de afzonderlijke rekeningen, maar je kan er geen totaalbeeld van maken.
Zit ik nu helemaal fout, als ik zeg, dat het dus wel meeviel met die uitbuiting door de VOC? Per slot van rekening lijkt mij de lokale – inlandse – bevolking toch ook wel geprofiteerd te hebben van de hoge kosten van forten, salarissen van eigen leger en eigen ambtenaren. Uiteindelijk moesten die mensen ook eten en ik denk: van lokaal product. En afgezien van het feit, dat niemand graag onderdrukt wordt door een vreemde bezetter, het volk werd toch ook onderdrukt door de eigen heersende klasse en niet zo’n klein beetje ook. Nog steeds trouwens.
Nu ja, wat wil men verwachten van mensen welke alleen geinteresseerd blijken in de voetbal-uitslagen van het afgelopen weekeinde ? Het is toch zo eenvoudig gebeurtenissen te be- en veroordelen naar hedendaagse norm ?! Men heeft van velerlei details geen weet en geen besef en nog minder van die gebeurtenissen welke een aanloop hebben gegeven tot hetgeen men meent veroordelen te moeten ! Een sprekend voorbeeld is wel het ‘verontschuldigen’ van
Nederlands ingrijpen in het voormalig Nederlands-Indie vanaf 1945 (Politionele Acties; toendertijd een juiste daad ! Al was het alleen maar om de onschuldige bevolking te schonen en te beschermen!) Het was/bleef zonder Nederlands ingrijpen een ‘puinhoopje’ !!!
Men heeft ‘iets’ daarover gelezen en erover gehoord en meent een daadwerkelijk historisch juist standpunt te kunnen innemen om vanuit een ‘hedendaags’ normenbesef te ageren ! Welnu lieve
kaaskoppen in dat koude kikkerlandje aan de Noordzee: Wanneer men de oud-Hollandse tekst
gaat doorlezen over dit prille begin van ‘Neerlands vestiging in den Oost’ zal men hopelijk gaan begrijpen tegen welke ‘Engelse/inheemse’ intriges J.P.Coen moest standhouden want het was erop of d’r onder ! Die kerel heeft het voor mekaar gekregen en daar mogen we best wel trots op zijn !!! Het is zoiets als Nederland in de wereldcup, begrijpt U ?! Hetzelfde mag overigens ook wel gezegd worden over de stichter van Nederlands Afrika aan de Kaap, Jan van Riebeeck !
En zo zijn er nog meerdere voorbeelden op te sommen ! Van mij mag dat standbeeld blijven ….
tot in lengte van dagen !
Zoals u allen wellicht weet staan de woorden “Dispereert niet” ook op Coen’s standbeeld gegrift op één van de hoeken (Damrak – Oude Brugsteeg) van de Amsterdamse Beurs van Berlage. Ook aan het Scheepvaarthuis aan de Prins Hendrikkade in Amsterdam kunt u zijn hoofd bewonderen, naast die van twee andere gouverneurs-Generaal, Cornelis Speelman en Pieter Both.
Het Scheepvaarthuis werd gebouwd als gemeenschappelijk kantoorgebouw van zes Amsterdamse rederijen, onder hen de KPM (Koninklijke Paketvaart Maatschappij) en de JCJL (Java-China-Japan-Lijn). Vanaf deze plek, waar het het Scheepvaarthuis nu staat, vertrok in 1595 Cornelis Houtman voor zijn reis naar Oost-Indië.
Ook zijn kop is aan de gevel te zien.
Het zou heel jammer zijn wanneer de kop van J.P. Coen aan genoemde gevels door de een of andere actievoerder zou worden gesneld om ons tot denken aan te zetten over de Hollandse slechtheden in het verleden.
Als architectuur-minnaar zou je dan overmand worden door dat “onaffe” gevoel bij de aanblik van deze symbolen van enerzijds de Hollandse handelsmentaliteit (Scheepvaarthuis) en de “Eenheid in de veelheid” (Berlage’s Beurs).
Wellicht is wat Hoorn betreft, het plaatsen van een glazen stolp om het beeld met daaronder de vermelding van Coen’s daden een optie.
Zo kunnen wij vanuit de tijd van nu aanschouwen hoe men in het verleden Coen op het voetstuk plaatste.
Coen zonder in deze crisistijd inspirerende tekst “Dispereert niet”, neen, dat kan ook niet.
Hoe kunnen wij dan fier en onverschrokken ons hoofd ophouden in deze tijd van “No more Heroes”?
Ja, tenzij u daartoe GW aanwijst, maar die is mijns inzien een anti-globalist die nauwe grenzen trekt.
Helemaal mee eens. Maar ja!: Wie leest nog geschiedenisboeken en neemt de tijd om gebeurtenissen in de context van de tijd waarin ze gebeurden te bestuderen? Weg met ons, SCHOFTEN uit de geschiedenis ! Wat met China en Tibet ? Wat met Argentinië en de Falklands ? Wat met Iran en zijn dreigingen ? Wat met de piraten in de Hoorn van Afrika ? Wat met de elkaar vermoordende Afrikaanse landen . Wat met….. vul maar in. Maar: wij waren schoften en onderdrukkers en uitbuiters. Wat wij bijdroegen aan opleidingen, scholing, opbouw, met al onze fouten daarbij, is irrelevant, want in 2012 is de beoordelings-standaard gewoon: schandalig wat er ooit gebeurd is. Zeker. Maar BLIJFT dat gelden ? Hoe zit dat eigenlijk met de Eurocrisis van VANDAAG ?
Ook volgens de normen van zijn tijd was JP Coen een moordenaar.
De VOC-heren wisten dit en vonden het wel nuttig. De Bandanezen die de slachtpartij overleefden wisten dit en probeerden hun leven elders weer op te nemen.
Ook volgens de normen van eind 19e eeuw was JP Coen een moordenaar. De heren notabelen van Hoorn wisten dit en vonden het wel nuttig.
Ze vonden het ook een kick om die massamoordenaar te verheerlijken en op een voetstuk te zetten. Wellicht maakten ook zij toendertijd het argument van : de tijdsgeest rond 1620 was anders. Daarmee suggererend dat ook in hun tijdperk moorden ok was. En waarschijnlijk was dat ook zo wbt het vermoorden van inlanders.. Zie de Atjehveldslagen in die jaren.
Het verheerlijken van massamoordenaars is natuurlijk onfatsoenlijk. Het laten bestaan van die verheerlijking is nog steeds onfatsoenlijk. Het voordeel ervan is dat het ook een voorbeeld is geworden van die eeuwige onfatsoenlijkheid.
Dus, zeg je, Boeroeng, moet Coen blijven staan als voorbeeld van onfatsoenlijkheid?
haha… het is een overweging en geen afgeronde keuze .
Het is ook een relativering op mijn primaire keuze : persoonsverheerlijking van een gewelddadige rover en massamoordenaar is onfatsoenlijk… zet dat standbeeld in een museum.
Op http://kranten.kb.nl vinden we vier eeuwen Nederlandse kranten. Het woord ´massamoordenaar´ wordt hierin voor het eerst gebruikt in 1908, en dan betreft het ook nog fictie. Hiermee wil ik niet zeggen dat Coen niet vele doden op zijn geweten had, echter wel dat alleen al het gebruik van moderne terminologie tot misverstanden kan leiden.
Ook het niet gebruiken van een term kan verhullend en manipulatief zijn.
Ik kan het ook zo omschrijven: hij was een gewelddadige rover, die hele eilanden en dorpen met omgeving roofde en daarbij duizenden doden maakte , wel of niet ongewapende mannen, vrouwen en kinderen.
Nou ja… massamoordenaar is toch makkelijker dus.
Eens. Ik bedoelde echter aan te geven dat we onbewust heel gekleurd met het verleden omgaan.
In het verlengde hiervan: je spreekt van persoonsverheerlijking. Jan Pieterszoon Coen wordt al heel lang niet meer verheerlijkt. Zelfs niet toen ik enkele van mijn schooljaren in Hoorn doorbracht, dachten wij, schooljongens, aan Coen als een held. Hij hoorde wel, evenals de jongens Bontekoe, bij onze voorgeschiedenis. Hij was, zou je kunnen zeggen, ´van ons´, goed of fout.
De tegenwoordige jeugd kent de man niet eens meer. Die verheerlijkt Justin Bieber, Rihanna, Messi, Christiano Ronaldo.
Het is een beeld, niet veel meer. De waarde ligt niet in het object zelf, maar in de perceptie van de kijker. Een bordje met een tekstje eronder (Arial 10? 12? Verdana? Times New Roman?) helpt geen lor. Eén krantenartikel, één blogje, één stukje DWDD en alles is kan weer anders worden gezien. Alsjeblieft gewoon laten staan. Hoe minder we over hem praten, des te minder bijt-ie.
Een heel nare kerel, heeft ook zijn pleegdochter laten geselen, heeft de minnaar van zijn pleegdochter ter dood veroordeeld. Maar laten ze in Indonesië niet vergeten dat J.P.Coen de grondslag heeft gelegd voor de huidige staat Indonesië. Een beetje (veel) kort door de bocht, maar zo is het nu eenmaal. Misschien een kopie van dat beeld in Jakarta? De watergeuzen worden in Nederland ieder jaar op 1 april ook gehuldigd. Dat waren ook geen lieve jongens.
Kopie van dat beeld in Jakarta ?
Ik ging nooit de straat op om te demonstreren( behalve in 1965-1966 als activist bij omverwerping van de Soekarno regering) en tijdens de Biafra oorlog( georganiseerd door Eindhovens Studenten Corps) , maar zal op mijn oude dag wel posten en mede zorgen dat de grote bedrieger JPC nooit geeerd zal worden in Jakarta of Indonesia.
Aan de andere kant vind ik jammer dat de Nederlanders de grondlegger van Batavia , dus indirect van de Nederlandse kolonie in het Oosten zo maar willen afschaffen .
Over de kwestie “J.P. Coen” in Hoorn werden op diverse fora reeds heftige discussies gevoerd.
Ik hoef hieraan niet weer deel te nemen.
Het plaatsen van het beeld in een museum, kwam ook ter sprake.
Wanneer het beeld behoort tot het beschermde stadsgezicht van de gemeente Hoorn, zal ook dat slechts een optie blijven.
Een der reageerders op dit blog kwam met een waarde-oordeel ten aanzien van de politionele acties.
Ik citeer:”Nederlands ingrijpen in het voormalig Nederlands-Indie vanaf 1945 (Politionele Acties; toendertijd een juiste daad ! Het was/bleef zonder Nederlands ingrijpen een ‘puinhoopje’ !!!”
Ten aanzien van de kwestie van “de kwestie Coen” heb ik hier slechts een visie weergegeven vanuit kunstbeschouwende hoek.
Inderdaad Bert: Beauty is in the eye of the beholder..
In Salatiga, ontdekte in in 2008 een oud Hollands huis met op de gevel gegrift de tekst:”Nil desperandum”.
Heel enthousiast maakte ik van die gevel een foto. De eigenaar zag dat, en ik gaf hem vervolgens een vertaling van die tekst.
Hij was daarbij zichtbaar verbaasd en trots tegelijk, toen hij dat hoorde.
In het Indonesisch luidt die:’ Jangan putas asa.”
In 2010 toen ik weer terugkeerde zag ik dat hij zijn huis op geheel Indonesische wijze van een verflaagje had voorzien.
Daarbij had hij de tekst “Nil desperandum” met witte letters aangedikt.
Dat die tekst het motto was van J.P. Coen, heb ik hem (nog) niet verteld.
Ik denk dat hij, net als veel Indonesiers, zich niet zo druk zal maken over Coen, maar wel over die blonde wervelstorm uit Belanda.
Maar een standbeeld zullen ze voor hem zeker niet oprichten.
Het stadbeeld in Jakarta werd op aansporing van de Jappen omvergeworpen.
Men zag in J.P. Coen namelijk het symbool van de slavernij en het Nederlands imperialisme.
Op het internet zijn ook foto’s te zien van een plaquette aan een muur van een museum in Jakarta.
Ooit fietste ik met de Indonesische historicus R.Z.Leirissa over de Apollolaan in Amsterdam. Ik wees hem op het Van Heutsz-monument en vertelde van de discussies en de demonstraties die zich rond dit monument hadden afgespeeld en ook over het verdwijnen van de plaquette. Leirissa was van de generatie die de Merdeka-tijd heeft meegemaakt, aan Indonesische kant. Helaas is hij inmiddels overleden. Ik vroeg hem of hij vond dat het monument moest verdwijnen.
Zeer stellig antwoordde hij: nee. De reden die hij opgaf was dat, hoe je het wendt of keert, het monument nu eenmaal tot de geschiedenis behoort. Als je alle ‘foute’ monumenten en straatnamen zou weghalen, zou je weliswaar het stadsbeeld, maar ook de geschiedenis wegpoetsen.
Dus laten staan, Van Heutsz, Coen en al die anderen, om aan de geschiedenis en aan Nederlands-Indië te worden herinnerd. Gelukkig bleef het monument staan, al kwam de plaquette niet terug en werd de naam gewijzigd. Jammer, want ik mag er graag op wijzen.
– ‘Kijk, dat is Het Van Heutsz-monument!’
– ‘Wie was Van Heutsz?’
– ‘Van Heutsz, tja dat is een lang verhaal… heb je de tijd? Gaan we ergens een kopje koffie drinken, kopi salah.’
Als Indonesier ben ik verbaasd hoe de Nederlanders hun helden “zo maar” willen afschaffen.
Mensen die Nederland hadden gemaakt tot de huidige Nederland.
Balistraat ?, moet je verwijderen, want daar gingen de Nederlanders te keer ( Puputan).
Lombok straat ? Denk aan de pacificatie van Lombok .
Atjehstraat ? Wat gebeurde daar in Atjeh?
Bandastraat ?
Nederlands Indie ?
Goed of niet goed of minder goed , het is een deel van jullie geschiedenis.
Dag meneer Atmadja, uw laatste zin is voor mij geen conclusie, maar het begin van een discussie. Bijvoorbeeld, wie is ‘jullie’; de aardappeleters, de droogwoonders, de textielarbeiders, de plaggenhutters, de ……. etc. (vul naar believen maar in).
Meneer Somers schrijft bij een topic op I4E (citaat) Het grootste probleem: het zijn persoonlijke gevoelens (einde citaat).
En Ik zit met een dubbel gevoel. Aan de ene kant kan ik meegaan met het geheel plaatsen in een historisch perspectief. Dat besef is trouwens sterker voor wat betreft de fortificaties en de onder architectuur gebouwde panden in den Oost.
Met Coen is echter iets vreemds aan de hand. Bij Coen denk ik aan Banda en niet aan de stichter van Batavia. Banda ligt mij blijkbaar nader aan het hart en dan komt het schijnbaar ‘gevoeliger’ te liggen. Terecht, de perceptie van de kijker. Maar ja, wie A(m) zegt moet ook B(on) zeggen. Vooruit dan maar. Hoe minder we over hem praten, des te minder bijt-ie. Geen bordje dus. Maar welke informatie geven we nu mee aan bezoekers in het museum over het leven van JPC?
PS
Stel dat een Indonesische rockband een CD uit zou brengen met als titel “JanPieterzoonCoen, The Banda Killer” mag die dan bij ons met stip binnenkomen en in de Top-10 blijven staan?
Surya,
Coen is nooit mijn held geweest. En ook niet de held van vele andere Nederlanders.
Er is al bijna 400 jaar kritiek op de man en ook al 400 jaar wordt hij op een voetstuk gezet. Dat zal nog vele jaren doorgaan.
De man is de vleesgeworden koloniale bruut. Een verkeerd voorbeeld van goed Nederlanderschap. Het zegt dus erg veel over een foute tendens in Nederland om die man wel als een goed voorbeeld te zien. Of lafhartig dat beeld te willen handhaven.
idem met dat van Heutszmonument.. Uiteindelijk hebben ze het bouwwerk laten staan, maar het mag geen van Heutszverering meer zijn en het moet nu een Indiëherdenkingspunt voorstellen.
Laat dat bouwwerk toch gewoon staan zonder status van Heutsz- of Indië-monument.
Bijna 30 jaar geleden was er een groep indojongeren die het wilden opblazen.
Dat mislukte .
Boeroeng. Even voor de duidelijkheid. Je weet dat ik dat beeld wil behouden, gewoon daar waar het staat. Noem je mij lafhartig?
Moet ik modereren? Graag voorzichtiger met je woordgebruik….
Goed of niet goed of minder goed , het is een deel van jullie geschiedenis.
Ook van jullie geschiedenis toch?
Nee,Buitenzorg.
Dat lafhartig was niet direct aan jou gericht, maar meer in het algemeen naar een bepaalde stemming in het land, naar een zeker standpunt en niet naar de dragers daarvan ansich . Het is niet bedoeld als scheldwoord naar mensen maar wel als een diskwalificatie van dat standpunt.
Maar je hebt het niet verwijderd, waarom nu dan wel ?
Maar je hebt het niet verwijderd, waarom nu dan wel ?
Boeroeng, wat bedoel je? Ik heb het niet verwijderd, nee. Wat bedoel je dan met ´waarom nu dan wel?´
Inhoudelijk: ik denk niet dat je onderscheid kunt maken tussen het standpunt an sich en degenen die een standpunt aanhangen. Ik voelde me in ieder geval aangesproken. We hebben verschillende meningen hierover, that´s it. Jij vindt dat Coen naar het museum moet, ik vind dat hij moet blijven staan waar hij staat. Geen van beide standpunten is lafhartig.
De bedoeling is dat jij dan ook mompelt: waarom nu dan wel.. de schouders ophaalt … even in de koffiebeker kijkt en dan gaan we tot de orde van de dag.
Dat is een stemming die ik niet over kan brengen schriftelijk.
Ik stem dus in met je mening dat er geen reden is te modereren en jij stemt in met mijn instemming.
Zie het wat luchtig… Een soort fadeaway, een langzaam vervagen van een dialoog
Niet te veel achter zoeken.
Dank je Surya, ik houd ook niet van die commentaren die zeggen “weg met ons” . Maar dat ligt misschien wel in de huidige bekrompen Nederlandse volksaard.
Als je de verschillende koloniale mogendheden met elkaar vergelijkt zie je dat de Nederlanders anders met de culturen en talen om zijn gegaan als bv de Engelsen. Het Maleis bleef de door de hele archipel gebezigde taal. De adat werd in stand gehouden. De vorsten van de volkeren die grensden aan Atjeh waren zo blij dat de Nederlanders voor hen de macht van de Atjehers braken dat ze hele gebeiden cadeau hebben gedaan aan Nederlandse planters: het begin van de “Deli tabak”.
De Molukken (zie http://www.voc-kenniscentrum.nl/gewest-molukken.html) en haar bevolking zijn ongelofelijk verknocht geraakt aan Nederland ( ofschoon er toch vele doden zijn gevallen). Historisch besef, kunnen kijken door de bril van tijdgenoten, kijken naar de alternatieve scenario’s van dat moment is beter dan alleen maar schreeuwen dat het allemaal moordenaars waren.
Bapak Keppy, dan hebben we daar bij u nog de Coentunnel en later wellicht ook de 2e Coentunnel. Vlak bij mij heb je de Gouverneurs-Generaal buurt. Mijn vrouw kijkt wel erg vreemd op wanneer ze die namen leest. Semua orang penjahat 😉 Hier een inkijk. Zal ik eens moeten updaten, t’is mooi weer, dus vort met de camera voordat alle straatnamen worden veranderd.
http://www.salindo.nl/indische_buurt_tilburg/
Meneer Leirissa had ook nog kunnen zeggen, dat een standbeeld niet altij/nooit tot verering hoeft te leiden, maar tot herdenking en herinnering en geschiedenisles.
Goede nacht mede nachtuil,
Ondanks wat er gezegd wordt vind ik dat die foute standbeelden weg moeten. Wel moet in de geschiedenis boeken de waarheid geschreven en onderwezen moet worden!
Een standbeeld wordt sneller een “trots” dan een straatnaam of tunnel of iets dergelijks.
Het is TE zichtbaar.
Waarom staat er nergens in Nederland een standbeeld van Hitler, terwijl hij toch heel sterk de historie van Nederland beïnvloed heeft!
Kijk dat snappen wij nu, maar over 300 jaar?
Met jullie bedoelde ik de Nederlanders .
Ondanks dat ik het vanuit Indonesische perspectief bekijk ( ben namelijk Indonesier , mijn ouders/hun generatie behoren tot de Indonesische nationalisten) vind ik dat de Nederlanders ( jullie dus) hun zonen/helden die veel bijgedragen hebben niet zo maar moet afschaffen.
De Nederlanders moeten gewoon eerlijk vermelden wie JPC was , is niet moeilijk .
Zelfs ik als leek kan een A4 tje vullen met wie JPC was .
Uiteraard moet men ook durven vermelden hoe hij met list en bedrog Jayakerta had veroverd ,later omgedoopt tot Batavia en zijn daden op Banda .
Ik weet niet of u dat zo zonder meer mag stellen ‘vanuit Indonesisch perspectief’. Het is uw persoonlijke mening dat geloof ik wel.
Ik ben opgevoed zonder te leren discussiëren. Ik kan “DIAM!” met m’n ogen dicht schrijven. Ik was dus kort van stof en vond dat ik altijd gelijk had met: “JULLIE hadden daar helemaal niets te zoeken en kijk wat JULLIE daar allemaal hebben uitgespookt!” Maar mijn mede-discussieerders voelden zich absoluut niet aangesproken met JULLIE. Later ben ik er genuanceerder over gaan denken en heb geleerd om het in historisch perspectief te zien. Helemaal sinds javapost.nl en de reacties van zijn followers. 😉 .
Bapak Eppeson, wat die Indische buurt in Tilburg betreft, het zijn slechts straatnamen en in historisch perspectief geplaatst.
Misschien moeten we in navolging van dhr Maduro ook eens denken aan een Marawadam;-)
Ik kan “DIAM!” met m’n ogen dicht schrijven.
Er viel bij ons thuis niets te discussieren, er werd zelden gepraat over het verleden. Behalve over leuke anekdotes in de dessa in Lombok, over de familie, over mijn slechte studieprestaties. Ja, mijn vader had het wel vaak over “Bij ons in het leger”
Over 99,99% waar op indische fora druk wordt gediscussierd wist ik pas af sinds ik via een modem mij op het internet aansloot, en dat was in 1999. Ik schrok er wel van, vooral van de bepaalde persoonlijke opinies.
Sindsdien werd ik wat breder van stof. Sedert ik op internet kennismaakte met Londoh werd ik wat cynischer, maar dat was mijn vader ook, geen wonder die had in zijn twenner-tijd in Burma gezeten, op Bali/Lombok gevochten heel Midden- en Oost Java afgereisd. Veel meer dan ik heb beleefd.
Door mijn forum-ervaring haal ik uit de toon van al de schrijfsels vaak eruit hoe iemand was/is. Het yin-yang, licht/donker principe (Jung) werkt om een een totaal en heel mens te worden, het een sluit het ander niet uit, zij vormen 1 geheel, zoals 1 dag 24 uur telt.
” Ik weet niet of u dat zo zonder meer mag stellen ‘vanuit Indonesisch perspectief’. Het is uw persoonlijke mening dat geloof ik wel.”
==============================================================
Uiteraard , het is mijn mening.
Aan de andere kant ben ik van overtuigd dat “de Indonesiers” van de vorige en mijn generatie die vroeger goed opgelet hadden tijdens hun geschiedenislessen (voor velen saaie vak) ook dezelfde mening hebben , en zeker als ze de Nederlandse bronnen kunnen lezen.
Bijna alles wat een Kompenie(VOC) dienaar deed in N.O.I was goed gedocumenteerd
@ Ed Vos .
JPC staat ook in Indonesische geschiedenisboeken , als stichter van Batavia , en de “slachter” van Banda . Iets anders kan ik me niet herinneren .
En over Hongitochten.
De sappige verhalen over zijn stunt tijdens de verovering van Batavia , zijn “heldhaftigheid” las ik uit Nederlandse bronnen.
Voor ons is hij niet belangrijk , wel voor de Nederlanders .Als grondlegger van de toekomstige Nederlands Indie.
Pak E.M schreef:
Ik ben opgevoed zonder te leren discussiëren. Ik kan “DIAM!” met m’n ogen dicht schrijven.
==============================================================
Ik ben opgevoed op “Westerse”(Nederlandse) manier en Indonesisch(Sundanees) manier .
Had geleerd om kritisch te zijn , mag vaak mee bijzitten(luisteren) als de oudjes aan het praten waren .
Wel moet ik rekening houden met onze (eeuwenoude) adat .
Dus respect hebben voor ouderen, niet voor je beurt praten en niet gelijk de “beuk er in”
methode gebruiken( Kasar dan Halus) .Je moet je plaats weten.
Verder mag je gewoon vragen stellen , ook als je niet eens bent , zo lang je het op gepaste wijze laat blijken en goed beargumenteert.
Too much meneer Vos, teveel eer 😉
Ik ben van Walcheren, maar zelfs géén Klein Marawadam. In elk geval niet zonder ‘Wandelbos’ en ‘Salatiga Burcht’. ‘k Heb daarbij al wel een Kasteelheer in gedachten. Marawadam roept overigens ook associaties op aan cobblestones en Vlaanderen; België!!!! Zo zie je maar weer zonder geografie en Het Goede Doel geen historisch perspectief.
Tot slot, ik beloofde niet te discussieren, en het wordt hier anders een chaos. Ook Londoh – die meerdere malen van racisme werd beschuldigd – schreef over een dagje naar Hoorn een serie artikelen en over het standbeeld van Coen. Praat me niet over zwartjes, vooral niet in indische/indonesische kring.
Wij Nederlanders worden tegenwoordig geacht tegenover een slavernijmonument over onze slechtigheid na te denken, omringd door zwartjes die ons uitlachen en bespotten. Het monument voor van Heutsz is inmiddels omgebouwd tot iets waar wij over Indië dienen te mijmeren, Van Heutsz is weggestreept uit de geschiedenis.
Dag meneer Atmadja, ik wil niet over woorden struikelen. Maar in uw mening vind ik niet de overtuigende argumenten om ook namens ‘de Indonesiërs’ te kunnen spreken. Ook al hebben ze tijdens geschiedenislessen goed opgelet. Wat als ze niet op hebben zitten letten(?).
Verder verbaast het mij, dat in Indonesië JPC niet gezien wordt als de grondlegger van het rijk van ‘Sabang tot Merauke’. Als alleen IR. (what’s in a name) Soekarno daarvoor de credits krijgt, lijkt mij dat toch een vorm van geschiedsvervalsing.
PS
Laat Buitenzorg maar niet lezen, dat Geschiedenis een saai vak is. 😉
Het is ook mijn persoonlijke mening, gebaseerd op de verhalen van de generatie van mijn ouders ( hun vrienden/schoolgenoten-familie ) .
Die zijn echt bewust geworden , dat was waarschijnlijk de reden waarom ze nationalistische gevoelens kregen , zelfs de vrouwen( mijn moedr/tantes/vriendinen) waren actief in de nationalistische beweging, padvinderij, Rode Kruis etc .
Die generatie zijn toch niet overgelopen naar de Nederlandse zijde.
Velen waren goed opgeleid om in de sporen van hun ouders( Inlandse BB toe te treden).
Of ambtenaar werden bij de Goevernement.
Mijn generatie (voor zover ik me kan herinneren) was groot gebracht in een ‘nation building” periode van Soekarno .
We werden min of meer gedrild en geindoctrineerd.Eenzijdig !!!!
De meesten zijn zijn nu opa’s en oma’s van 60 jarigen .
Geschiedenis( Indonesisch) was mijn lievelingsvak geweest, dat hangt af van de leraar.
Mijn oude leraar Pak Sopa (?) Ambonees, hij was een kunstzinnig/gaf ook zangles , bijna een dandy ,weet niet of hij geschiedenisleraar was maar kon echt goed vertellen over Majapahit en de oude koninkrijken periode , over de veroveringsexpedities.
Je kan zelfs het wind a.h.w voelen , en je bent eventjes de soldaat/matroos geworden.
Daarna heb ik geluk om in Nld te studeren en te wonen , waar ik een vaste bezoeker ben van bibliotheken, en op mijn oude dag boeken verzamelde en lid wordt van K.I.T, K.B in Den Haag .
Met overduidelijke belangstelling voor Indonesische geschiedenis, in relatie met Nederland.
Ik weet het nog veel erger te vertellen: Mijn zus en haar gezin woonden in Nieuw-Guinea. Zij waren in dienst van de VN en werkten daar ook nog nadat de Nederlanders al waren vertrokken. In die tijd is hun jongste zoon geboren. De laatste Nederlander die op Nieuw-Guinea is geboren! Zijn naam? U raadt het vast wel: Jan Pieter Coen. Zijn roepnaam: Coen. Ik heb er geen probleem mee, best een aardig jong. U kunt zijn ouders niet meer daarover kapittelen hoor, zij zijn net als mijn meeste tijdgenoten al dood.
Zijn geboorte-aankondiging op briefpapier van UNTEA (United Nations Temporary Executive Authority) West New Guinea (West Irian) met het volgende gedicht:
Toen de Nederlandse leeuw
Uit het Oosten was verdreven
Toen bleek er toch een beest
Nog even te zijn gebleven
Het was de ooievaar,
Die in een tropennacht
Een heel klein levend wezentje
Bij ons heeft thuisgebracht.
Het kindje stemt tevreden en blij
Hoewel het slechts blijven kan
tot mei
in het land waar het werd geboren
Helaas, het werd geen beter lot beschoren
Dan Nieuw Guinea te verlaten
Omwille van een accoord
Gesloten tussen twee staten
Het zal dus gaan reizen
Langs zeeen en stranden
Waarna het in veiliger
Nest hoopt te landen.
Wij gaven hem de naam Jan Pieter Coen.
Prachtig voorbeeld hoe bizar geschiedenis kan zijn.
Ik vind dit inderdaad een mooi gedicht. maar dat is persoonlijk. Om terug te komen op dat: “dat is persoonlijk”. eigenlijk vind ik dat een dooddoener.
Ik kan een abstract schilderij mooi vinden, wijl iemand daar totaal niets in ziet, “is dat nou kunst, zoiets kan ik ook maken”.
Overigens, wie bepaalt er nu eigenlijk wat kunst is?
Wat dat beeld van Coen betreft, het staat er nou eenmaal en het bijt me niet. Zeker als ik niet weet waar hij voor stond. Pas achteraf, nadat ik me over die persoon heb laten informeren, kan ik zeggen:’Nou nou, dat was ook geen fris figuur, voor mij hoeft dat niet”. En vervolgens loop ik door en ga shoppen in het winkelcentrum.
Het zou wat anders zijn wanneer anno 2012 een hernieuwde heldenverering zou vinden en Coen in het rijtje “Pahlwan Nasional” wordt geplaatst. Daarover kunnen we discusieren. Historisch kunnen we hem niet uitvlakken.
Sudah, ik ben geen Indonesier die al die parafernalia van de voormalige kolonisatoren tijdens een revolusi doet verdwijnen.
Als je veel geschiedenis hebt meegemaakt beschik je over veel narigheid. Ik ben overigens nog slechter dan u al denkt: De kerk waarin ik in Soerabaja ben gedoopt stond aan de Coenboulevard. Ik zat op de broederschool op de Coenboulevard. De Indonesische huisarts die mij in de oorlog vroeg om melk te bezorgen bij patienten woonde op de hoek van de Darmoboulevard en de Coenboulevard. Het TNO-laboratorium waar ik in Den Haag ben begonnen was in een oud herenhuis in de J.P.Coenstraat. Die straat bestaat niet meer, niet omdat hij zo’n slechterik was, gewoon onder het Centraal Station verdwenen. Niet schieten a.u.b. Eén pluspunt: Mijn moeder kocht niet bij Toko Jan, op de Coenboulevard. (niet uit principe, maar gewoon te duur).
Ah.. meneer Somers vandaar de titel bij dit artikel. Want een Zeeuws meisje treffen, dat niet naast haar sCoenen loopt, dat is toch het geluk (aan)raken.
In Brielle worden ieder jaar op 1 april de watergeuzen geëerd. Dat waren niet van die lieverdjes. Zij voerden hun plunder/moordtochten uit vanuit Engelse en Duitse havens, voorzien van door Willem van Oranje getekende kaperbrieven. In datzelfde Brielle wordt ieder jaar een groep slachtoffers van die watergeuzen herdacht, de martelaren van Gorcum. Dat bijt elkaar kennelijk niet.
Bij de Nederlandse marine moet er altijd een schip vernoemd zijn naar De Ruyter, de grote zeeheld. In die zelfde tijd maakte Jean Bart, een Franse zeerover, de zeeën onveilig. Bij de Franse marine moet er altijd een schip vernoemd zijn naar Jean Bart, de grote zeeheld. In die zelfde tijd maakte een zekere De Ruyter, een Nederlandse zeerover, de zeeën onveilig. Bij ontmoetingen wordt op beiden getoast.
@ 1 april; er zijn volgers met fascinatie voor cijfers. Zo is de viering op 1 april discutabel, want dat schijnt te maken te hebben met de overgang van de Juliaanse naar de Gregoriaanse kalender. Afijn, twee weken later.
Als deze ook nog even mag in de trend van viering en herdenking. In 2062 schijnen Hemelvaartsdag en 4 mei samen te vallen. Typsch gevalletje van ‘que sera sera’.
Ik vind het wel lief en naif wat Hanky Panky zegt over Nederlands ingrijpen in het voormalig Nederlands-Indie vanaf 1945 (Politionele Acties; toendertijd volgens hem een JUISTE daad !Daar heeft hHanky P. ‘iets’ over gelezen en erover gehoord en meent een daadwerkelijk historisch juist standpunt te kunnen innemen om vanuit een ‘hedendaags’ normenbesef te ageren
De NL-overheid sprak zelf over “beperkte” acties en had daarvoor slechts een militait leger van maar 100.000 man nodig om politieagent te spelen . En zij sprak over militaire acties want het ging maar om een opstand daarbij vergetend dat wat Indonesiers de onafhankelijkheid in 1945 hadden uitgeroepen. Indonesie werd door steeds meer landen erkend maar daar had Nederland echt geen boodschap aan. De Veiligheidsraad was er al ingesprongen en verschillende besluiten waren al genomen maar Nederland ging drammerig, door tegen alle internationale afspraken in, daarbij vergetend dat een oorlog ook internationaal gewonnen dient te worden. Ogenschijnlijk hadden anderen beter door dat Ned. indie verandert was. De politionele acties duurden maar een 10-tal dagen maar de aanwezigheid kostte Nederland, dat zelf net uit een bevrijdingsoorlog kwam bijna 4 jaar. Deze doofstommig- en domkoppigheid heeft het leven aan meer dan 5,000 Nederlandse militairen gekotst.
Maar heeft Nederland er ooit aan gedacht hoelang zij oorlog in Indie diende te voeren, een guerillaoorlog kan toch wel heel lang duren, maar politici denken op korte termijn en generaals willen oorlogje spelen.
Het zit nog ingewikkelder inelkaar. Buiten beschouwing gelaten dat het Ind.volk werd opgejut door de bezetter(Jap.) en eigen toplaag die eigen volk aan de bezetter leverde als slaaf(sumatra spoorweg) was er nog het economische machtspel. Amerika( voormalig Philipijnen) en Brittanie ( al de dominions) wilden perse niet dat Ned.Ind. snel weer op de wereldmarkt kwamen met hun producten. Hoewel Ned, Ind gemakkelijk met haar goud/zilver/edelstenen voorraad ( australie) de Ned. oorlogsschade had kunnen verlichten/wegwerken, zwichte Ned. voor het gekuip en dreiging van die 2 de marshalhulp in te trekken. De VN deed de rest.
Daarnaast, het nederlandse voorstel om Indonesie verbonden te houden met nederland(economisch enz ) + omhet een federale staat te maken, werd door de Indonesiers afgewezen OMDAT het een nederlands voorstel/idee was. Terwijl achter de schermen door hen werd toe gegeven dat dat het beste zou zijn.
Gevolg van dit alles was dat de bevolking jarenlang in armoede leefde en de top rijker werd. Wat nog steeds het geval is, maar iets schijnt te verminderen na soeharto (???)
De Indonesische opperbevelhebber van toen weigerde meermalen te spreken van ned. oorlogsmisdaden. Tussen de regels door gaf hij aan dat ook de Indonesiers zich hieraan schuldig hadden gemaakt. “in elke oorlog gebeuren er smerige dingen aan beide zijden”
Blijft onverlet, oordeel niet met de maatstaven van heden over de geschiedenis, je schiet in je eigen en andermans voet.
Beschouw de geschiedenis naar de maatstaven van toen ( ten tijde van Coen en tot de franse bezetting ) hielden de patriciers en regenten ook hun lijfeigenen, horigen enz. Zullen we daar dan ook een standbeeld, herdekking voor oprichten ?
Oordeel niet met maatstaven van heden over de geschiedenis. Maar, met alle respect, als ik zulk een ‘act of man’ (Coen) niet naar Bijbelse, menselijke en/of wettelijke maatstaven van ‘whenever’ mag en/of kan be- en/of veroordelen, waar baseer ik dan recht en reden op om dat toch maar het liefst in de toekomst te willen voorkomen. Wrong is wrong, right is right!
Be- en Oordelen is niet hetzelfde als VEROORDELEN.
Het oordeel/beoordeling kan zijn dat in het heden en in de toekomst het beter moet dan in het verleden. NU hebben we de kennis. Toen niet. Toen keken ze naar HUN verleden en probeerden het beter te doen naar de maatstaven van toen. Het is volgens mij een spiraalvormige ontwikkeling. Bovendien heb ik er een hekel aan een oordeel te vormen zonder exact te weten wat de omstandigheden, wetten, handhaving, cultuur, religie enz. op die plek en in die omstandigheid was. Ik kom dan ook met een visie die genuanceerder probeert te zijn dan alleen maar een botte.
Wat heel vaak te horen/merken is bij tegenstanders van personen in/uit de geschiedenis wiens daden ons NU ongewelvallig zijn.
Nogmaals : moeten we dan ook een standbeeld en herdenking oprichten voor de lijfeigenen van de regenten en patriciers ? Tenslotte slavenhouders in Nederland tot de franse bezetting. Daar hoor ik dan plotseling niemand over. Want het zou plotseling eens kunnen blijken dat je een afstammeling bent van zo’n patricier/regent die er lijfeigenen op na hielt.
Moet jij dan veroordeelt worden ?
En zo is er wel een heel rijtje te maken, wat te denken van Napoleon, Willem van Oranje, George Washington( en andere A’kaanse presidenten die slavenhouder waren) enz. enz.
Het heeft me altijd geholpen in de huid te kruipen van zo iemand en iets vanuit dat perspectief in die tijdsspanne te onderzoeken.
Veroordeel niet opdat ge zelf niet veroordeelt worde.
Niet om te chargeren, maar kruip in de huid van Hirohito; kruip in de huid van Truman. De uitkomst zal dan altijd zijn: Right or wrong, my country!
Kruip in de huid van Stalin; kruip in de huid van Hitler. En dan …
Dat een roepende in de woestijn alleen staat, wil ook in het verleden niet zeggen dat de meerderheid en/of een machtige minderheid daarom de rechtmatigheid aan hun zijde hebben.
Onrecht niet veroordelen is één. Onrecht goed praten is twee.
Inzake JP Coen .
Als het argument van de tijdsgeest er op neer komt…. oordeel vanuit de maatstaven van de daders dan is dat nogal verknipt. Dit toepassing van het argument deugt niet.
Je kunt het tijdsgeestargument ook toepassen door te oordelen vanuit de normen en waarden van de slachtoffers. Wel… het lijkt me dus duidelijk dat die duizenden Bandanezen hun moord veroordelen en vanuit daar redenerend is de massamoord van JP Coen simpelweg fout. Een normaal humaan standpunt. Oo in 1621 een humaan standpunt.
Hetzelfde heb je door te oordelen vanuit de bevolking van het plaatsje Yayakarta .(ging toen Batavia heten)
Zij werden weggejaagd -hoeveel doden?- zij moesten huis, bezittingen, werktuigen, werk achterlaten en dat werd allemaal vernietigd. Dus JP Coen is een roofmoordenaar.
Natuurlijk door te oordelen vanuit de tijdsgeest van de daders of vanuit de VOC-aandeelhouders … dan oordeel je vanuit de norm: wij willen rijk worden, wat interesseert ons die bruintjes toch. Dan is het oordeel dus: het is toegestaan .
En weer anderen maken daarvan: JP Coen is een held.
Al 400 jaar en nog steeds.
Bij de verovering van Jakatra bleek nog maar één inwoner aanwezig te zijn. Ik weet niet wat er met hem/haar is gebeurd, maar veel slachtoffers zijn er dus niet gevallen. De gevluchte Indonesische burgers zijn snel uit Bantam terug gekeerd, de VOC had veel werk te bieden. Ook de Chinezen waren snel terug, er was handel.
De melding van 1 persoon levend, zegt niks over het aantal slachtoffers.
Hoeveel doden waren er bij die verovering ? hoeveel gewonden ? .
Wat ik begreep is dat het hele stadje werd afgebrand.. dus mensen verloren huis, haard, bezittingen, werktuigen. Hoeveel keerden niet terug.?
Gek eigenlijk dat ook toendertijd al sprake was van ‘rampokkers’, ‘benden’ en ‘ploppers’, ….welke
alsmaar aan het zinnen was aan ‘roofzucht’, ‘moordpartijen’ en al wat dies meer zij !!!
Fijn dat het toendertijd een ‘Coen’ was die e.e.a. ‘paal en perk’ stelde ! Overigens óók een naamgenoot van iemand, welke mijn spraak alhier “naief” noemt op dit forum, genaamd ‘Pieter van den Broecke’, stond zij aan zij met Coen op de barricaden van het Batavia, …… om dat ‘gespuis’ te weren !!! Een standbeeld voor diegenen welk in zulk een tijd Neerlands roem hebben weten te vestigen ! Ik heb geen boodschap aan na-oorlogse ‘linkse’ gedachtengangen m.b.t. Ned.-Indie en zeker niet van personen welke het Ned.-Indie nooit hebben meegemaakt !
Mijn hele familie heeft er onder te lijden gehad ! De onafhankelijkheid was er slechts voor de
enkeling van goede komaf en bepaalde groeperingen, die hebben zich naderhand kunnen profileren (vaak ten koste van de eenvoudige, vlijtige landbouwer !) Kijk maar wat voor een corrupt zooitje het nu is ! Ik sta voor een statenbond van volkeren zoals toendertijd is geproclameerd geweest ! Helaas door toedoen van internationale politiek was dit doel op dat moment niet te verwezenlijken ! Ook hier alweer Engelse invloed ……..net als toendertijd !!!
Ik koester bewondering en een warm hart voor diegenen (blank én bruin) welke direct afkomstig van de Jappenkampen, hun vlijt en inzet hebben willen geven voor een ‘óók hún’ Indie, om het land opnieuw op te bouwen en het onder een rechtvaardig bestuur te stellen ! Wat zijn deze mensen naderhand toch bedrogen uitgekomen ……..óók door hún bloedsverwanten in Nederland !
En daar moge de ‘Indonesier’ van vandaag (en de ‘Indo’ in Nederland !) best wel eens bij stille staan ! Ook de ‘Blanda´s waren met hun (indonesisch) lot belast en bereid hun beste te geven.
De gebeurtenissen tijdens de Bersiapperiode zijn rein uitingen van moordlust op onschuldigen
gedaan door bepaalde groeperingen in de ban van ‘hetze’ ….net als toendertijd !!!
Dat ‘Merdeka-geschreeuw’ is weliswaar als uiting van nationaliteitgevoelens ‘vandaag-de-dag’ wel leuk, … echter is de ware achtergrond nauwelijks door de moderne Indonesier in een historisch perspectief te verklaren ! Daar heeft de Indonesische schoolopleiding wel voor gezorgd !
En zo kunnen we maar verder gaan …….
Na zeeslagen met een Engelse vloot had Coen het lef het door Bantammers belegerde Nederlandse fort op 3 januari 1619 te verlaten om zijn vloot in de Molukken op te halen. Na de heenreis met de westmoesson, en de terugreis met de oostmoesson was hij terug op 28 mei. Jakatra was toen al verlaten door de inwoners en de Bantammers waren ook verdwenen, er was dus niets te doden. Zijn terugkomst in het fort was op 29 mei, de ‘verovering’ van Jakatra was op 30 mei. Hij voer toen door naar Bantam en wist daar de gevangen Nederlanders vrij te krijgen. Coen schepte tegen zijn bazen op over een verovering, die helemaal niets voorstelde.
Inderdaad werd Jakatra verwoest, maar die desa schijnt niet veel te hebben voorgesteld, toch altijd al uitgezogen door Bantam, de feitelijke heerser over Jakatra. Bij de inwoners was veel animo voor de terugkeer, er was volop werk, met een voorheen niet gekende welvaart. Voor de VOC een probleem, want er probeerden veel Bantammers mee te liften en die werden door de VOC gewantrouwd.
Ik heb dit uit de boeken, dus schiet niet op mij als het anders is.
Nou Hankypanky, je hebt niet begrepen dat JP Coen zelf de ploppor en rampokker was.
Dat heeft niks met ‘links’ te maken. Dat zijn historische feiten
Heeft jouw familie heel wat meegemaakt te Indië 42-50 ?
Dat kan. Mijn familie ook. Daar kan niemand meer recht van spreken aan ontlenen.
Wat betreft je advies ‘stil te staan’. Ik sta zowat iedere dag op mijn weblog stil bij al die Nederlanders die de oorlog overleefden en daarna het mikpunt werden van extreem nationalisme en opnieuw moesten beginnen. En een paar jaar later alweer een nieuwe start moesten maken.
Nu heb ik ook nog nooit een goed gedocumenteerd verhaal gelezen over de verovering van Yayakarta, Vandaar dus mijn vraag: hoe gewelddadig dat was.?
ik heb ergens gelezen dat het een stadje was van enkele tienduizenden inwoners en als die allemaal vluchten voor de VOC-troepen, dan waren ze inderdaad bang voor die terreur.
Hij ging dus hun stad finaal kapot maken. Extremist, ploppor en rampokker avant la lettre
Het heeft geen zin met iemand te discussieren die zijn oogkleppen hardnekkig ophoud, een tunnelvisie heeft ontwikkeld en niet in staat is om iets van een andere kant te bekijken en evt. te accepteren.
Over moord, doodslag, mensenrechten schendingen enz. vanaf, zeg 1900 tot en met het heden is genoeg gezegd en ik veroordeel en verafschuw ze. Maar welke mensenrechten enz. moest Coen en anderen toepassen als die nog niet eens bestonden ?
Ik stop dus verder met de discussie.
m.a.huster
Het idee van stelen en moorden is fout bestond al 400 jaar geleden.
En als men dat minder erg vond omdat het toch maar heidenen en inboorlingen waren dan is het nog steeds fout en dus is het fout om een JP Coen als nationale trots aan te prijzen in 2012. Immers nu kan men beter weten dat heidenen en inboorlingen ook pijn voelen, verdriet hebben, willen leven.
Het is niet van belang dat het woord mensenrecht toen niet gebruikt werd.
Overigens was er in zijn tijd al uit eigen VOC-kring kritiek op zijn bruutheid.
Ik ben prima in staat om goede inzichten van anderen mee te wegen.
Maar de verering van een JP Coen is een nationale schande.
Dag meneer Huster, ik sluit me aan bij uw laatste zin, want eigenlijk doet u hetzelfde wat u anderen voor de voeten werpt, namelijk ‘niet in staat is iets van een andere kant te bekijken en evt. te accepteren.’
Het referentiekader van onze huidige joods/christelijke waarden- en normenstelsel wordt gevormd door de Tien Geboden. Coen moet zijn onderwezen in de Heidelbergse Cathechismus, die dateert immers van 1563. Ongetwijfeld zal hij het antwoord hebben geweten op de vraag: “Wat eischt God in het zesde gebod?” Als kenner zal Coen hebben geantwoord: “Dat ik mijne naaste, noch met gedachten, noch met woorden of eenig gelaat, veel minder met de daad, door mij zelven, of door anderen ontëere, hate, kwetse of doode; maar dat ik alle wraakgierigheid aflegge, ook mij zelven niet kwetse, of moedwillig in eenig gevaar begeve: waarom ook de Overheid het zwaard draagt om den doodslag te weren.”
En op de vraag: “Maar is het genoeg, dat wij onze naaste, gelijk gezegd is, niet dooden?” zal Coen zonder meer hebben tegengeworpen: “Neen: want God verbiedende den nijd, haat en toorn, gebiedt, dat wij onzen naaste liefhebben als ons zelven en jegens hem geduld, vrede, zachtmoedigheid, barmhartigheid en alle vriendelijkheid bewijzen, zijne schade, zoo veel ons mogelijk is, afkeeren, en ook aan onze vijanden goed doen.”
Meneer Huster, zoveel scheelt dat toch niet met onze hedendaagse kijk op mensenrechten?
Toch nog even voor de goede orde, los van deze discussie kan ik vanuit historisch perspectief, weliswaar schoorvoetend, meegaan met de beweegredenen van Buitenzorg om het beeld van Coen te laten staan.
Merkwaardig boeiend topic; heeft heel wat los gemaakt. Nu alleen nog vastzetten en dan op de plaats rust.
Maar welke mensenrechten enz. moest Coen en anderen toepassen als die nog niet eens bestonden ?
=================================================================
Op zijn minst het principe :
Alle dingen dan, die gij wilt, dat u de mensen zouden doen, doet gij hun ook alzo; want dat is de wet en de profeten.
Hij kon zijn daden “rechtvaardigen” op grond van de volmacht van de Staten Generaal om met tractaat ofte geweld te handelen.I.h.b in de Molukken.
Men mag en moet breken met beginselen , die onder beschaafde volkeren in acht worden genomen, dat vertrouwen moet niet in zijn goed recht maar in de macht die men bezit en de kracht waarmee men van zich af kan slaan, zachtmoedigheid is eene fout en geen vrede kan duren , die niet met de wapenen is opgelegd, de Nederlanders bovendien voeren sedert vele jaren en fellen krijg niet enkel voor hunne vrijheid , maar voor hun geloof; hunne tegenstrevers en vijanden zijn derhalve de vijanden Gods en verdienen geene genade; ons daartegen , roept Coen in vervoering uit, kan niets deren , want God is met ons.
De “verovering” van Jayakerta:
Den 30en stak eene legermacht van duizend man (opmerking: versterkingen uit Ambon) in booten de rivier over.De Jacatranen waren grotendeels gevlucht en na eene zwakke verdediging door de Bantammers werd de kota ingenomen, de dalem (opm: de pendopo/huis van de regent cq Koning van Jacatra) en mesigit verbrand, de muren voor een deel geslecht.
De Bantammers hadden blijkbaar (en terecht) geen aanval verwacht.
Opm: ze hadden namelijk een tijdelijke verdrag gesloten.
Zij wisten weken van te voren dat Coen in aantocht was.
Toch werd de pasar elken dag bezocht (een onfeilbaar bewijs van de kalmte der gemoederen).
Opm: ze hebben toch een verdrag ???) en op den 30e Mei stonden slechts drie stukken geschut tegen de onzen in positie.
Bij dit heldenfeit sneuvelde 1(een) enkele Nederlander.
Godlof! Want stel u voor dat er niet een was gevallen.
Den 1 Juni werd, geheel nutteloos en zeer onverstandig, maar de “verovering” bracht het zoo mee,een strooptocht langs de rivier te houden om huizen af te branden- een paar weken
later deed de Regeering echter reeds moeite om de verloopen bevolking, vooral visschers, tot
terugkeer te bewegen.
Zoo mocht Coen nu eindelijk naar Holland schrijven, dat “voet en dominie in t’landt van Java” was verkregen en “het fondament van soo lange gewenste rendez-vouz “gelegd.
Laat hij daarop volgen “Siet en considereert doch wat een goede corragie vermacht”.
Opmerking: Tja, wij weten nu dat het geen corragie was geweest maar met list en bedrog en veel geluk dat Coen uiteindelijk mooie sier kan maken en de grondlegger werd van de toekomstige imperium.
Salam Sejahtera
Welnu, maar als te vaak mocht blijken dat ‘westerse verdra(a)gzaamheid’ met andere letters werd geschreven als ‘oosterse’ ! Wanneer men de vroege leerjaren van Coen vervolgt in Italie en ziet hoe zijn ‘geest’ werd gescherpt in de handel, ….en hoe hij jaren later zich moest ‘behaupten’ (ja ik weet……het is Duits) t.o.v. ‘inlandse en Engelse intriges’ ….Woorden zijn overbodig !!! Wat ben ik blij dat het zulke persoonlijkheden heeft gegeven in het Nederlandse verleden en ik koester een warm hart voor dergelijke mensen ! Want wanneer het lage landje aan de riviermondingen van Europa’s Noordzeekust zou zijn verstoken geweest van dergelijke mensen, …..wij ons naar aller waarschijnlijkheid nog niet eens ‘Nederlander’ zouden hebben kunnen noemen vandaag de dag ! Stelt U eens voor…. ?! Daarom begrijp ik niet goed dat ‘aankaken’ van Nederlands goed ! OK, men mag vandaag de dag zijn vrije mening uiten ….bestens !
Ik zou willen voorstellen dan maar eens enkele jaren verblijf te houden in dat ‘Insulinde’
…..jullie komen met hangende pootjes weer terug naar Nederland !!! Zo is dat en niet anders, mijne heren ! Telkens wanneer ik in Indonesia ben krijg ik bijna teveel omdat er weer de zoveelste ‘schijn-instantie’ op het vliegveld probeert mij de portemonnaie te legen. Zo is nu eenmaal de aard, wanneer je ze de vinger biedt nemen ze de hele hand !
Niet alleen nu…maar ook toendertijd ! Voor degenen die het willen weten: …Ik heb nog steeds op mijn tuinhekje staan “AWAS ANTJING” !!! Dus blijf af van ‘Coen’ !!!
about Blijf af van Coen
Als je het tegen Indonesiers hebt… JP Coen is ook hun geschiedenis en een van de grote voorbeelden van de Hollandse roofzucht wat tot massamoord leidde.
Het wordt toch tijd die koloniale reflexen eens los te laten. Zij kunnen zelf wel bepalen hoe men over JP Coen denken wilt. De zoveelste toean besar uit Holland die hen zijn mening voorschrijft is niet hun keuze.
Dat hebben ze hardhandig en met veel bloed wel duidelijk gemaakt
Op Banda hebben ze tuinhekjes en daar staat op: WELKOM
http://nos.nl/artikel/351256-nieuwe-tekst-op-sokkel-jp-coen.html
.
Indonesisch4ever: …”Tijd om koloniale reflexen eens lot te laten” en “de zoveelste Toean Besar uit Holland” ? Fijn dat we in een land leven waar een ieder zijn mening vrij mag uiten ! In een land als Indonesia ziet dat er wel anders uit. Maar wat een belachelijke kritiek ! U moest eens weten hoeveel fijne contacten ik onderhoud met Indonesiers vandaag de dag.
Wellicht zit men hier in Nederland als ‘indo’ niet op de juiste plek ? Tip: Aan het standbeeld der verering m.b.t. Soekarno in Indonesia zouden dan ook wel eens wat ‘slogans’ geplaatst kunnen worden. Die man heeft heel wat meer levens op zijn geweten dan Coen !!! Die man was een verrader óók t.o.v. zijn ‘eigen’ volk ! Wellicht voor bepaalde groeperingen in onze samenleving een mogelijk toekomstige opgave en een juiste manier van levensvervulling ? Coeneen ‘nationale schande’ te noemen is ronduit belachelijk ! Voor wat betreft de e.o.a. (be-)zorg(d)engroep: Heeft U nu niet eens wat meer importantie m.b.t. Uw hedendaagse leven inplaats van zich zorgen te gaan maken om iemand uit een ver verleden ? Hoe is het mogelijk dat er vandaag de dag mensen zijn die hun tijd hiermee verdoen.
Die man was een verrader óók t.o.v. zijn ‘eigen’ volk !
===========================================================
U bedoelt ?
Als ik dat lees zou ik haast die oude geluiden van tempo doeloe weer herkennen.
Tja meneer Surya, dat zal wel kloppen die geluiden van tempo doeloe…. Was Tabeh niet een woord van Tempo Doeloe? 😉
meent U nu werkelijk dat ik hier de feiten op een rijtje ga zetten ?
Die man, als ‘Vader des Vaderlands’ gepropagandeerd en welke lange jaren als ‘kultfiguur’ heeft mogen dienen en nóg steeds wordt geleerd aan de Indonesische schooljeugd, heeft heel wat levens op zijn geweten (blank én bruin) ! Hij is de man welke de ‘Indische’ volkeren tegenover elkander heeft gezet ! Hij (en zijn clubje van mede-denkers) is de dolkstoot geweest in de rug van verdraagzaamheid en vernunft.
Dat behoort U toch te weten ?
Tempoh Doeloe ? Een reden des te meer om nog eens ‘opnieuw’ na te zinnen en de stem der ouderen te mogen horen. Jammer dat die er nu niet meer zijn immers hadden zij zo menig ‘modern denkende’ vredesapostel stevig ‘aan den ooren’ weten te trekken !!!
Wat is het toch een gedoe van jewelste in dit koude kikkerlandje …….
Hankypanky, Dus je zegt nu dat je je tijd verdoet in deze diskussie ?
Een ‘diskussie’ wordt het genoemd: Laat me niet lachen !?
Spitsvindigheid is ook wel een deugd ! Leuk en vooral buitengewoon ‘origineel’ !!! Moeten we mee doorgaan ! Neen mensen, ik houd het verder wel voor gezien ! Er is bitter weinig wat me momenteel aan de mening van anderen lijkt te interesseren inzake Coen ! Slechts een enkeling heeft wel een interessant punt opgeworpen m.b.t. het zeventiende eeuws ‘denken’ der mensen en mede de historische details vet omrand……, maar dat gez… over ‘roofzucht’, ‘moordzucht’ en ‘nationale schande’ kan ik niet serieus nemen en vind dat derhalve ‘ridicuul’ !
Hoe was het ook alweer: “Nou tabeh dan, ik groet U mijn lief R’dam …” ?!
@Hankypanky…die schreef:…Hoe is het mogelijk dat er vandaag de dag mensen zijn die hun tijd hiermee verdoen…
Ik zou haast zeggen: Hoe is het mogelijk, dat er vandaag de dag mensen zijn die hun tijd verdoen met het lezen van berichten van mensen die hun tijd verdoen en waar men het niet mee eens. 😉
Ja ja, óók goeidag !
Hij (en zijn clubje van mede-denkers) is de dolkstoot geweest in de rug van verdraagzaamheid en vernunft.
Dat behoort U toch te weten ?
====================================================================
Nee , ik weet niet of het zo is .
Misschien ben ik bevooroordeeld omdat mijn ouders tot die nationalistengroep behoorden .
In ieder geval , ook tabe(h)
Kortom (alle reacties gelezen hebbend, hetgeen een hele klus was ;-)….) het is een deel van ‘onze’ geschiedenis.
Ik weet niet waarom de persoon van Soekarno in deze discussie ter sprake is gekomen.
Neen, het leveren van romusha’s was inderdaad niet een daad van vernunft, vergeleken met de inzet van arbeiders bij de aanleg van de Grote Postweg.
Dat Soekarno 9 vrouwen had en bepaald niet om politieke redenen, wat moet je daarop zeggen?
Wellicht zag hij zichzelf als de nieuwe profeet.
Het zou te lang duren om de persoon van Soekarno hier te wegen, maar om hem tot de zwarte Piet toe te spelen, lijkt me juist een koloniaal reflex waar veel ouderen nog niet overheen zijn gestapt.
Voorts wie probeerde tijdens het proces naar soevereiniteit, wederom de verdeel en heerspolitiek toe te passen, dat waren nu juist de kolonialen en hun aanhangers.
Alle problemen inclusief die politionele acties waren onnodig gewest, wanneer je Soekarno, en dat meen ik echt, diep in zijn hart had geraakt door te schieten met de pijlen van amor, en daarmee hadden de Nederlanders evenzo het hart van de Indonesische natie veroverd..
U ook tabe.
Mijnheer Vos,
dat er al vóór de oorlog stelling genomen was t.b.v. een toekomstige staat Indonesie
is te zien en te lezen in het ‘Rapport Visman’, verder bracht de rede van koningin Wilhelmina e.e.a. nog eens nader ter duiding en bij de samenkomsten van Penkalongan
kort ná de oorlog werd dit alles nog eens nieuw leven ingeblazen ! Dit alles was gestoeld op democratische stemming en had rechtskracht ! Zó zou het moeten worden in nabije toekomst en zo zou het ook zijn geweest ! Begint U nou niet te spreken over een ‘heers- en verdeelpolitiek’ gedaan door Nederlandse ‘kolonialen + aanhang’ (what ever that may be ?). U mag van mij rustig doorgaan met het schieten van ‘Amor’s pijltjes’ richting Boeng Soekarno en de zijnen welke alreeds vóór de oorlog probeerden ‘kattekwaad’ uit te halen……maar gelooft U werkelijk in dat soort onzin ? Ik kan het eenvoudigweg niet geloven !
Juist.
Ik wens u vrede toe in uw hart en hoofd
Groetjes aan uw indonesische relaties
Tot hier. Al
geachte Heer Vos,
U wordt bedankt in deze voor Uw welwillende medewerking !
Namens de redactie wil ik deze discussie hiermee graag beeindigen. Niet om het historische debat te beeindigen, maar omdat het draadje te lang wordt…
Dank voor uw aller bijdrage.
Pak Bert , allereerst ma’af dat ik nog iets schrijf.
———————————————————————————-
In 1799 ging VOC failliet.
De schulden en bezittingen werd dan overgenomen door Nederland .
(in feite is VOC een verlengstuk van de Nederland , omdat ze toch verantwoording schuldig zijn bij de Staten Generaal.
Ik vraag me af wat de waarde van Nederlands Indie.
Een eilandenrijk met veel potentie qua markt, wingewest en eventueel als migratieland .
Dat het niet weinig is kon men afleiden hoe hardnekkig Nederland haar oude wingewest wil behouden.4 jaren oorlog gevoerd .
Ik had ergens gelezen dat de afschaffing van slavernij (mede) betaald werd uit Indische inkomten, kanalen, en spoorwegen.
Interessant is het boekje van Der C.J.J van Hall , “Insulinde Werk en Welvaart .
Handelbalans :Uitvoersurplus in 1910=85 miljoen, 1920=1109, 1933=141 en
1938=Uitvoer van Ned.Indie 740 miljoen, invoer 469 milj . Uitvoersurplus = 171 miljoen.
En wat was het inkomensaandeel van de “inheemsen” ? .
Hoeveel van de 70 miljoen inheemsen waren belastingplichtig , niet veel.
Zonder de door u genoemde boeken gelezen te hebben toch nog de volgende opmerking: de Nederlanders hebben op zijn minst gezorgd voor een goed infrastructuur van wegen, spoorwegen en telefoonverbindingen. Zij hebben eveneens gezorgd voor een veel betere gezondheidszorg: de pokken waren bijkans uitgeroeid, de pest bestond nauwelijks meer, de oorzaak van beri-beri was gevonden en werd aan de bevolking duidelijk gemaakt. In Deli bestond al VOOR dit in Nederland vanzelfsprekend werd gezondheidszorg voor de werknemers op de tabaksplantages en recht op pensioen na een bepaalde – mij onbekende – leeftijd. Tekenend is dan ook, dat het streven naar “merdeka” in Deli door Javanen geïmporteerd moest worden, dat de bersiap als slachtoffers eigenlijk alleen Nederlanders en de Deliaanse adeldom tot slachtoffer had en dat de gemiddelde Deliaan – incluis de oorspronkelijk uit Java afkomstigen – helemaal geen zelfstandigheid wilden. In al deze beschouwingen vergeten we maar al te gemakkelijk, dat bij de TRC werd opgericht de Republik Indonesia Serikat – de Verenigde Indonesische Republieken, bestaande uit een aantal deelstaten, die in grote mate overeenkwamen met de eigenlijke ethniciteit van hun bevolking. De RIS werd met de bekende Javaanse arrogantie EENZIJDIG door Sukarno opgeheven. De gebiedsdelen buiten Java zijn daarna ook door Javanen gekoloniseerd. Met de bekende desastreuze gevolgen voor o.m. Papua en Aceh.
Nederland had ook infrastructuur gelegd op diverse eilandjes, zelfs trein trajecten.
Uiteraard zullen de “inheemsen” ook “meeprofiteren”, alleen in welke mate ?
Over opleiding en scholing , tya voor wie was het eerst bestemd ?
Niet voor de inheemsen , zelfs de “inheemse” elite kunnen ook niet zo maar een Nederlandse school zoals ELS , en daarna MULO of HBS bezoeken.
De rest werd dom gehouden.
Dat kan men zelfs afleiden uit die tv programma van Van Dis .
Is toegankelijk voor iedereen , desnoods via uitzending gemist.
De aanleg van de weg van Anyer tot Banyuwangi( Daendels ) was ook bestemd voor de aanvoer van troepen en de grondstoffen naar onder andere van de plantages naar de haven.
In Deli werden zelfs Javaanse en Chinese koelies uitgebuit , zie Rhemrev rapport .
Vergeet ook niet de beruchte Cultuur stelsel.
Te veel om op te noemen .
Ongelofelijk hoezeer U bewust wilt misachten wat velen met hun moed, kracht en doorzettings-vermogen hebben proberen waar te maken voor blank én bruin (!)
Het is welhaast ‘een klap in het gezicht’ te noemen voor hen die ginds liggen begraven op de erevelden, alswel voor al die ‘berooiden en gedesillusioneerden’ welke naderhand naar Nederland
moesten ‘opdonderen’ !!! Met Uw mening geeft U een beslist verwrongen ‘persoonlijk ideenbeeld’
met – onnodig – sterk anti-Nederlandse gevoelens weer, welke niet met de toenmalige gevoelens der mensen overeenkomen ! U doet de Nederlandse mensen ‘uit Indie’ hierbij geen plezier mee !Maar dit blijkt voor U wel niet belangrijk ?! Weet U dat U bovendien hierdoor jongere generaties beslist ‘negatief’ beinvloedt in hun beeldvorming over het verleden?
Zo gaat het ook m.b.t. al die programma’s, gaande over ‘Nederlandse slechtheden in den vreemde’, gemaakt door figuren welke zelf nooit een ‘Indie-tijd’ hebben meegemaakt !
Ze weten niet waarover ze praten !
Gaat U s.v.p. weer daarheen terug waar U vandaan komt !
Dag meneer De Koning, als ik even ‘off topic’ mag. Ik hoop oprecht dat u al wat op papier hebt staan van uw herinneringen aan de kampen Brastiga en Aek Pamienke op Noord-Sumatra en dat we die misschien bij gelegenheid ‘hier’ mogen meebeleven, of eventueel anderszins. Ik wens u daarbij sterkte en succes.
PS
Ik besef dat de verleiding groot is, maar misschien lukt het de andere lezers ook om gehoor te willen geven aan het vriendelijke verzoek van Buitenzorg om de discussie onder dit topic toch voor gesloten beschouwen.
Dat verzoek had ik nog niet gelezen, mijn verontschuldigingen.
Wat zijn mijn vader en moeder toch slechte mensen geweest. Mijn vader met klewang (ik wist niet eens dat hij die had) achter de inlanders aan, mijn moeder met sapoe lidih achter baboe Soep aan. Eigen schuld dat zij hun salaris uit de oorlogsperiode nooit hebben ontvangen. Hadden ze maar niet naar Indië moeten gaan om snel rijk te worden. Waar hebben al die hoog opgeleide Indonesiërs die het bestuur hebben overgenomen overigens hun prima opleiding genoten? In dezelfde tijd dat ook in Nederland goed onderwijs lang niet voor iedereen was weggelegd.
Sorry dat mijn antwoord zo negatief klinkt. Ik vind het zo jammer dat veel commentaren, van beide kanten, erg eenzijdig zijn. Wat zijn wij als good guys toch goed in vingertje wijzen naar bad guys. Kan dit in 2012 niet evenwichtiger?
Meneer Somers,
…U zegt het !
Wat zijn mijn ouders en hun familie slechte mensen geweest: Direct afkomstig uit de Jappenkampen en zelfs uit Birma (!) zich te willen wijden aan de opbouw van ‘Land en Volk’ !!!! Nog niet eens de verschrikkingen te boven gekomen, berooid van alles wat maar lief was (kinderen verloren in het kamp!), blootgesteld aan medogenloze haat, teweeggebracht door de propagandamachine van welken die hun kans schoon zagen, ten prooi vallend aan al het ‘gespuis’ wat een mensengeneratie maar kan voortbrengen. U moet zich eens voorstellen: Mijn familie was al sinds meerdere generaties geboren op Java, mijn eigen vader (KNIL) sprak meerdere Javaanse dialecten, had een tatouage op zijn linkerarm (voorstellende een rijstveld met ondergaande zon, daarboven een zwarte én een blanke arm elkander de hand reikende), mijn moeder ging als jonge vrouw om de twintig vaak mee met onze baboe Mina de kampong in en gingen vaak samen inkopen doen op de pasar. We zijn in de loop der jaren één grote familie geworden ! Ik kom bij mijn bezoeken aan het land nog regelmatig daar op bezoek en overnachten bij de nazaten van onze vroegere baboe Mina ! Zo kan het dus ook geschieden ! Die slechte Nederlanders met ‘koloniale reflexen’ (God wat een gel.l !), die dus eindelijk eens
moeten bedenken dat door veel bloedvergieten (lees: Ten koste van onschuldig Nederlands en Indonesisch bloed) de Indonesische natie zijn ‘Merdeka’ heeft kunnen
verwerkelijken ……
Ik heb in vorige reacties al het nodige gezegd ….en wil dat niet herhalen !
….U heeft gelijk !
Nu we de honderd reacties op dit artikel bereikt hebben: misschien een goed moment om het hier definitief bij te laten. Voor de actieve meelezers: niet getreurd, er komt binnenkort vast wel weer een nieuwe gelegenheid om eens stevig te reageren.
Bij voorbaat dank,
Bert/Buitenzorg
PS Nieuwe reacties op dit artikel worden verwijderd.