Mijn jeugd in Bandoeng

Door Rob Cassuto

Rob Cassuto, 1950

Het was 1949, 1950. Acht, negen jaar was ik, ik woonde in Bandoeng en ik ging naar school in de Riouwstraat. Ik liep er naar toe. Vanuit ons huis aan het Houtmanplein, aan de rand van de stad, ging ik over het erf linksaf, door de Barentszstraat, die uitkwam op het Oranjeplein. Daar ging ik rechtsaf de Riouwstraat op. Het was zo’n tien à vijftien minuten lopen.
Naar huis had ik mijn eigen grillige route, langs de selokans (afvoersloten) die overal achter de huizen langs liepen, via allerlei doorgangetjes kuierde ik mijn geheime pad naar huis. Een avontuurlijke reis, alle delen van dat parcours waren voor mij landen of provincies van fantasielanden met fantasienamen.

Ajo, kom jij!

Na een aantal maanden was dat afgelopen. Indië was Indonesië geworden, Bandoeng werd Bandung en alle Nederlandse kinderen moesten naar één school en dat werd de school aan de Engelbert van Bevervoordeweg. Dat was een heel stuk verder.
Ook omdat het voor Nederlandse kinderen niet meer veilig was werd ik voortaan opgehaald. ‘s-Ochtends reed een auto van het kantoor van mijn vader voor met chauffeur. Het was een matgroene DeSoto en de chauffeur was een al wat oudere Indonesiër met een zwarte topi op zijn hoofd. We haalden ook nog de meisjes Chin op, dochters van een kantoorgenoot of kerkgenoot van mijn vader.
En na school wachten we buiten het schoolerf, vlak bij de brug over de Tjikapoendoeng, de kali (riviertje), die door heel Bandoeng loopt en daar vrij woest onder de brug doorkolkt, weer op ons vervoer.  

Een groene DeSoto

Toen we daar een keer stonden liep er een Indonesische familie langs met een wat opgeschoten jongen. Geheel onverwacht haalde hij naar mij uit, gaf mij een dreun in mijn gezicht en opeens lag ik op de grond. Ik krabbelde weer overeind en gaf hem een schop. Een voor mij waarschijnlijk kansloze vechtpartij dreigde. Maar hij werd door zijn familie – Ajo, kom jij! – meegeloodst en tegelijk reed de matgroene DeSoto voor en werden wij in de auto geladen.
Dat was mijn kennismaking met de onafhankelijkheidsstrijd van de Indonesiërs.  

Maar nog een andere politieke gebeurtenis raakte mijn jongensleven.
‘s-Ochtends werd ik op een keer blij verrast met de mededeling dat ik die dag niet naar school hoefde. Wat is eraan de hand?
Westerling was met zijn legertje Bandoeng binnengereden, kapitein Raymond Westerling, bijgenaamd ‘de Turk’, was in opstand gekomen en wilde Indië weer voor de Hollanders heroveren. Dat heeft een dag geduurd, die bezetting. In mijn herinnering of fantasie hoor ik nóg geweerschoten in de verte. Het speelde zich af op 23 januari 1950, heb ik even opgezocht.

Een typisch Indische school

Nummer 121: de Particuliere Neutrale Europese lagere school

De school aan de Engelbert van Bevervoordeweg was een typische Indische school, alle klassen aan een galerij, hoog pannendak en een overloop leidde naar de achterbouw van het gymnastieklokaal, eigenlijk alleen maar een open vloer met klimrekken eromheen en een dak erboven.
De vierde klas, daar zat ik in en ik heb flinke gaten in mijn herinnering. Er staan mij nog maar vier mensen bij uit die vierde klas.
De eerste is de juf, juffrouw Heyligers. Ze was in de veertig met al grijzend haar, tanig bruine huid, onmiskenbaar Indisch. Ze kon boeiend vertellen en een keer onthulde ze, dat het heelal bestond uit louter trillingen. Dat heeft een diepe indruk op mij gemaakt. Wat een mysterie! Ik trilde zelf ook mee, ik voelde dat het op een of andere manier waar was.
Merkwaardigerwijs herinner ik mij ook haar schoenen; het waren bruine, dichte, wat mannelijke schoenen. Zonder twijfel was juffrouw Heyligers de antroposofie of de theosofie toegedaan.
De tweede is klasgenoot Ferry. Ik zie maar één plaatje met Ferry: met kastie, een soort vereenvoudigd honkbal, sloeg hij de bal enorm ver, helemaal over de overloop heen. Precies het tegendeel van mijn prestaties, ik kon met mijn knuppel die verrekte bal maar niet raken. Jaloers was ik op die lenige Indische jongen en sportfiguur van een Ferry.
Dan is er nog een vage herinnering aan Charles.
Hij was wel een soort vriendje. Ik zie zijn gezicht nog haarscherp, donkere bruine ogen, bleke huid met lichtbruine sproeten en ravenzwart haar, beetje Belgisch type en hij had ook een reuze Belgisch adellijk aandoende achternaam, zoiets als ‘de Savigny de Froideville’. Wat we nou samen deden mag Joost weten maar ik ben wel eens bij hem gaan spelen, zijn vader was directeur van het deftigste hotel van Bandoeng, Grand Hotel Preanger, en daar woonde hij dus.

En dan is er Carla.
Op haar was ik in stilte smoorverliefd.
Ik was klein van stuk en stond met gym bijna achteraan, er was er één nog kleiner en dat was Carla. Carla had slimme heldere blauwe ogen, sproeten op haar neusje en bronsblonde vlechtjes. Ze was de dochter van een tandarts en toen ik een keer onder schooltijd bij de tandarts in de wachtkamer zat werd mijn angst overstemd door de gespannen verwachting dat Carla van school komend door de wachtkamer moest. Met kloppend hart zag ik haar inderdaad in een flits passeren.
Onderschat de verliefdheid van kinderen nooit! In die kleine lijven en zielen kunnen grote passies woeden…

x

Dit bericht werd geplaatst in 3. Bersiap en Merdeka, 1945-1949 en getagged met , , , , , , . Maak dit favoriet permalink.

279 reacties op Mijn jeugd in Bandoeng

  1. Mijn hemel, als ik wat langer was gebleven had ik misschien ook daar ergens op school kunnen zitten. Wij hebben ook in die buurt gewoond na de oorlog, Houtmanplein, Tasman straat, dat was in het voormalige Thihapit waar ik gevangen heb gezeten. Maar we gingen met vader mee baan Batavia, waar wij tot Jan.1950 hebben gewoond op de Tanah Abang,achter het kantoor van Vader’. zijn toen naar holland vertrokken. Vader bleef daar nog een paar jaar. gr.Puck

    • Surya Atmadja zegt:

      Tanah Abang ?
      Er zijn verschillende Tanah Abang , van Tnh Abang I=Kober , nu Taman PPrasasti, Tanah Abang II(Laan Trivelli met a/h eind Kamp Tjideng, Tanah Abang III =Van Riemsdijkstraat (?), Tanah Abang IV (?), Tanah Abang V= Gang Thomas , en Tanah Abang heuvel .
      Aan de linker kant richting de heuvel heb je toen grote landhuizen.

      • koppieop zegt:

        @Surya Atmadja: Bij de oude namen van de diverse straten die de brede Tanah Abang kruisen, staat een vraagteken bij de van Riemsdijklaan. In mijn herinnering was de juiste naam Laan de Riemer moet zijn, klopt dat? En een derde naam die ik ken, staat er niet bij: Laan De Bruyn Kops. Groeten,
        Dick Bär
        .

  2. Ed Vos zegt:

    Onderschat de verliefdheid van kinderen nooit! In die kleine lijven en zielen kunnen grote passies woeden…

    Deze uitspraak is maar al te waar, zonder hierop verder in te gaan. Het moest wel een bijzondere school zijn geweest dat u werd onderwezen in de theorie van de trillingen. Ik vermoed dat u het moet zoeken in de richting van Blavatsky en Ouspensky – mijn vader had het vroeger ook over boeken als “de vierde dimensie” en een “nieuw model heelal” van laatste persoon. Opvallend is wel dat theosofen wel een heel intellectueel (elitair misschien, zonder negatieve connotatie) clubje vormden die hun oosters getinte filosofieen met westers materialsme combineerden. Zowaar Indisch: voorbeelden de Bazel het gebouw – de kapitalistische tempel – aan de Vijzelstraat te Amsterdam (van de Nederlandsche Handel Maatschappij) of het voormalig fabriek van Van Nelle te Rotterdam. Goed dat ook te weten. Geestelijke rijkdom komt ook van boven – en zonder geld, de materie, volledig uit te sluiten. Alles is trilling, en ik trilde ook mee 😉

    • W.J.Meyer. Hans. zegt:

      Zouden wij elkaar kennen ? ! Ik zelf behoor tot die mensen die het eerst achter de kawat/gedek werden gezeten in Bandoeng.Eerst gingen mijn grootvader en grootmoeder in de sado naar het Tjimahi kamp.Enkele maanden later volgende mijn moeder en ik.Hoe lang wij er hebben gezeten weten ik niet meer (geboren ’32) , heeft tijd geen indruk gemaakt.Daarna verhuisd naar kamp Karaës, ook daar een tijd gezeten om vervolgens naar het Bloemenkamp te verhuizen of zoals het kamp werd genoemd “het kneuzen kamp” !Reden was dat in dit kamp nog (oudere) mannen zaten maar ook jongens ouder dan 14 jaar. Van hieruit verhuisd naar de overkant en wel kamp Tjiapit.Toen de vrouwen- opstand tegen de Jap mee gemaakt, omdat de Jap jongens vanaf 10 jaar wilde afvoeren.De Jap was blijkbaar toch geschrokken want dit plan ging toen niet door en beloofde toen, dat de jongens mochten blijven! In plaats daarvan (slim bedacht door de Jap) werden alle vrouwen afgevoerd, de meesten naar Ambara in één van de zes kampen.Wij bleven achter en werden in een aantal leegstaande huizen onder gebracht. Een handje vol vrouwen bleven achter als “kampmoeders” , zo genoemd omdat ze toezicht moesten houden over de achtergebleven jongens in de diverse huizen.Onze taak was, het schoon maken, leeg halen en inventariseren van alle leegstaande huizen in Tjiapit.Zo ontstonden er straten met meubels, servies goed, etc.De bedoeling was, dat deze goederen naar Jappan zouden worden getransporteerd, wat naar horen zeggen ook ten dele is gebeurd. Wij zijn toen een aantal keren verhuisd van het eene deel van het kamp naar het andere, afhankelijk van de straten die leeg kwamen.Toen dit project gerealiseerd was, kregen wij de opdracht van de Jap onze spullen te pakken en alles wat wij konden dragen mee te nemen. Wij zijn toen op zeker moment ‘s-morgens al lopend naar het 15de Bat. of wel Tjigoedapateuh gelopen en zijn daar in het gereed gemaakte Jongenskamp terecht gekomen.Het kamp zelf bestond uit 6 blokken genummerd van L1 t/m L6.Onze Nederlandse kampcommandant was de Heer van Karnebeek, mijn latere directeur bij Esso/Standard Vacuum Oil Comp.Ik zelf heb in L5 gezeten bij Frater Danials en Frater Sysmasia (weet niet meer de correcte spelling.) Later hoorde ik, dat zij voor straf voor de rest van hun leven in een klooster in Frankrijk zijn ondergebracht (opgesloten.) omdat ze geen kinderen to het Katolieke geloof hadden bekeerd !
      Ik ben zelf nu erg benieuwd waar de Heer de Jager heeft gezeten.
      Zelf ben ik kort na de gevechten in Bandoeng o.a. Roema Saté naar Batavia gevlogen en heb enkele maanden als corveër in het ziekenhuis van het 10de Batj. gewerkt alvorens in februari 1946 naar Nederland gegaan.

      • Als jij de Hans Meyer bent, die in het Tjihapit kamp in het huis van de kampmoeder mevr. H. van Baarsel hebt gezeten, dan kennen we elkaar. Zij was nl. mijn “echte” moeder en we hebben op het Houtmanplein, de Bengawan Laan en het Emmahofje gewoond, voordat we naar het 15de Bat jongenskamp werden geleid. Ik heb ook op L5 gezeten, met Kicky van Stockhuyzen en anderen, die ik nog bij name kan noemen. Ik herinner me nog veel incidenten van die tijd!

      • Diana Pruis zegt:

        Als u in het Bloemenkamp en later in Tjihapi heeft gezeten heeft u misschien mijn grootouders en oudtante gekend. Mijn overgrootouders waren Johan Georg Broersma en Anna Sophia Broersma-Busch, beiden al in de 70 toen de oorlog uitbrak. Anna Sophia is helaas in Tjihapi overleden op 9 juli 1944. Mijn overgrootvader heeft de oorlog uiteindelijk wel overleefd. Mijn oudtante Alberdina Broersma is inderdaad later naar Ambarawa 8 gebracht via Banjoebiroe 11. Mijn opa Johan (Joop) Broersma zat in het 15e Bataljon. Ik ben heel benieuwd of u toevallig één van hen heeft gekend.

      • A Nony Mouse zegt:

        Deze link voor Diana Pruis opgezocht. Hopelijk heb je er iets aan. Succes toegewenst.
        http://www.japanseburgerkampen.nl/Bloemenkamp.htm

      • Diana Pruis zegt:

        Beste A Nony Mouse, hartelijk dank voor de link! Ik ken de site al en heb daar al veel info vandaan gehaald. Ben nu echter aan het kijken of ik persoonlijke ervaringen kan vinden van mensen die samen met mijn grootouders, oudtante en moeder in het kamp hebben gezeten. Mijn moeder heeft waarschijnlijk alleen in het Ramakamp gezeten aangezien zij door haar Soendanese moeder op gegeven moment uit het kamp is gehaald. Tot grote frustratie van mijn grootouders die voor mijn moeder zorgden – haar vader was zoals alle mannen gemobiliseerd. Mijn moeder is dus een buitenkamper geweest met alle ellende vandien.

      • Naast het 10 de bat heb ik gewoond Noordemagazijn straat was de naam

      • Ælle zegt:

        Anneke, uw Noorder Magazijnstraat heet nu Jalan Gudang Selatan. ’t Bestaat dus nog.
        Gevonden op :http://www.bandungtimur.net/2013/03/mengenal-nama-nama-jalan-di-bandung.html

  3. Eppeson Marawasin zegt:

    Nooit leuk om een dreun op je gezicht te krijgen, maar als verhaal in de Java Post zit ik er heerlijk bij te ontstressen.

    Mooi zo’n allesomvattende zin: “Dat was mijn kennismaking met de onafhankelijkheidsstrijd van de Indonesiërs”.

    Ik lees hier nu voor het eerst over een schooltype als de Particuliere Neutrale Europese Lagere School. Mijn Ambonese ouders hadden het altijd over de Gouvernementsschool waar ze ook les in het Arabisch kregen.

    Mag ik een deskundige lezer vragen of er ook andere vormen of nominaties van lagere schooltypes in Nederlands-Indië aanwezig waren. En voor wie deze wel of niet toegankelijk waren?

    • Ed Vos zegt:

      Uw vraag is weliswaar gericht aan een deskundige lezer, maar een minder deskundige lezer wil u bijvoorbaat wijzen op de aanwezigheid van een .pdf document die u via google kunt benaderen en vervolgens downloaden
      Zoek op
      Persée : Het onderwijs in Nederlands-Indië in de XXste eeuw

      Vervolgens hier een korte beschouwing over de aanwezige scholen in een onderwijsstad op Midden Java.
      http://www.salatiga.nl/tempo-doeloe/onderwijs/scholen.htm

      Les in het Arabisch ontvangen? Heeft u op een muhammadiyah-school
      gezeten 😉

      • Eppeson Marawasin zegt:

        Geweldig! Bedankt meneer Vos. Uw Oosterse bescheidenheid siert u. Maar toch, u die zichzelve als één minder deskundige lezer kwalificeert, zijt voor mij een “Uomo Universale”.

        Salam a’leikum 😉

    • Surya Atmadja zegt:

      Ben verre van ” deskundig” , heb alleen maar gehoord van mijn Indonesische ouders ( leraren van Gouvernement HIS.
      Na ELS/ HIS en MULO gingen naar de Kweekschool.
      De oudere broers / zusters hadden ook de HBS gedaan.
      Mijn grootvader van moederszijde was leraar bij een Gouv.HIS .Zijn vader was leraar bij een HIK ( Bhs Melayu-Sunda).
      In principe zijn de ELS (Speciaal of Gouvernement) en verdere scholen alleen toegangkelijk voor Nederlanders , Indische Nederlanders en mss(?) gelijkgestelden , en Indonesiers die bepaalde achtergrond hebben.
      En men moet hen kunnen betalen, valt niet mee als je veel kinderen hebt .
      Door voortijdig overlijden van mijn beide opa’ s zijn de jongere kinderen genoodzakt om na de Mulo een beroepsonderwijs te volgen.
      De Bhs Arab werd waarschijnlijk gegeven omdat vroeger de Bhs Melayu geschreven werd in Arabische letters.
      Tijdens mijn SMP tijd hadden we ook eventjes de Arabische taal moeten leren.

      Wat ik van de oudste zuster van mijn moeder hoorde is dat ze een aanbevelingsbrief moest meenemen voordat ze toegelaten werd bij de Van Deventer meisjesschool in
      Semarang.

      • Eppeson Marawasin zegt:

        Dank u wel meneer Atmadja voor uw -voor mij- verhelderende reactie. Dus ondanks de ethische politiek aan het einde van de 19e eeuw toch gewoon selectie aan de poort op basis van inkomen en voornaam voorkomen. In de geest van George Orwell’s fabuleuze fabel ‘Animal Farm’. Misschien waren er toen ter tijd en daarna nog te weinig ‘rode secretarissen’ (zie Java Post d.d. 6 mei 2011) om de boel werkelijk adequaat/adatkwaad in goede banen te leiden.

        Ik zal denk ik bij Buitenzorg zelf of meneer Herman Keppy moeten zijn of zij weten hoe het (lagere school)onderwijs in de buitengewesten zoals bijvoorbeeld op Ambon en de Oeliassers was georganiseerd. Of ga ik dan echt off topic?

    • Ik kan me nog goed de school herinneren waar ik ongeveer 2 jaar op heb gezeten en die heette: (officieel) Ecole Concordante Europeenne. (een gemengde school) Een Katholieke Nederlandse (Europese) School, opgericht door de broeders van Liefde dacht ik en aangestuurd door de Orde van de Jezuïten. De school herbergde zowel de MULO/MMS als de gewone Lagere School(de laatste 2 klassen van de lagere school kregen ook Frans) Daarvoor zat ik op een Lagere Katholieke Broederschool voor jongens, een onderdeel van de Katholieke HBS voor jongens die veel verder (en letterlijk hoger) lag op het terrein. . het terrein waarover ik spreek was vrij groot en de gebouwen van de HBS en het Convent telde 2 verdiepingen en was vrij uitgebreid met bijgebouwen; in een dubbele L vorm. gebouwd; daartegenover stond een kapel.
      Pjotr.X.S

    • Harro Salim zegt:

      Ik spreek mijn Nederlands niet zo goed meer, want ik heb het alleen maar gehad tot en met de 3de klasse lagere school, toen werden de Nederlandse scholen waaronder de zogenaamde “Concordante” en ook de Indiesche scholen, waaronder de IEV (Indo Europees Verbond) opgedoekt. Dan had men in Soerabaja, de JWI oftewel Jongens Wees Inrichting die dan ook een lagere school had.

      Ik kwam op deze website eigenlijk, omdat ik de indertijd genoemde “van Hoytema” weg wild opzoeken, waar deze straat of weg nu eigenlijk lag.

      Mochten eenige lezers weten, dan graag zo vriendelijk zijn om mij op de hoogte te stellen, mijn e-mail addressen harrosalem@yahoo.com.au & harrosalem@hotmail.com & harrosalim@gmail.com.

      Mijn volledige naam Harro Salim (Baadilla), alhoewel ik de achternaam momenteel niet officieel gebruik. Ik was op de IEV lagere school als wel op de JWI in Soerabaja op school.

      Bijvoorbaat mijn hartelijke dank.

      • Harro Salim zegt:

        Sorry neem me niet kwalijk, de “van Hoytema” weg in Bandoeng

      • Surya Atmadja zegt:

        Namanya sekarang : Jalan Sumur .
        Dus in de Dago buurt.
        Genoemd naar de Sumur Bandung .bij een driesprong Jalan Cikapundung en Jalan Asia Afrika.

      • Jan A. Somers zegt:

        Uw Nederlands is stukken beter dan ons Maleis/BI!!! Met mijn beste wensen voor 2014!

    • Henk Anthonijsz zegt:

      Anneke Oldenburg
      Je zult wel begrepen hebben dat AElle je niet juist heeft geinformeerd!
      De Zuider Magazijnstraat heet tegenwoordig: Jalan Gudang SELATAN (Zuid)
      en de Noorder Magazijnstraat: Jalan Gudang UTARA.(Noord).
      Ben ook in Bandoeng opgegroeid. Pas in 1958 naar Nederland vertrokken. Ben morgen 90 jaar.

      • Ælle zegt:

        Stom van me, omdat ons laatste adres veranderde vroeger van Goenoeng Sari WEST binnen naar Pasar Baru TIMUR dalam, dat is van West naar Oost. Nooit begrepen!
        De vier windstreken – Empat mata angin
        noord = utara
        oost = timur
        zuid = selatan
        west = barat
        Slamat hari ulang tahun, Henk Anthonijsz! En nog bedankt voor uw correctie.

      • Sandra Marck zegt:

        Beste Henk,
        Hebt U mijn ouders niet gekend , wij woonden in Banboeng op Tjumbuluwit , naast het huis van Dr. Poortman, kinderarts in het ziekenhuis in Bandoeng
        Mijn moeders naam : Milly Marck-Schaftlein , heeft in jappenkamp gezeten tijdens oorlog
        Mijn vaders naam: Herman Marck
        Hadden een kartonage – bedrijf ” Mefam ” zo heette bedrijf
        Wij zijn in ’57 met de laatste reis van de Oranje naar Nederland gegaan

        groet Sandra

      • Beste Henk Antonijsz en of Anneke Oldenburg, goeden avond.

        Ik ben Ronny Tomasouw uit Zwolle 79 Jaar en hoop a.s. Okt 80 jaar te worden.
        Op goed geluk heb ik deze er uit gepikt, dit n.a.l. van mijn zoekktocht.
        Een Streetview van de Riouw-Straat 20 te Bandoeng, heb ergens nog een foto van, maar die Google Streetview Site is “de Ballen van Jut!, sorry dat ik het zeg. Ik zag in het begin een schrijven van ene Rob Cassuto, ook uit Bandoeng toen….
        In het Kort; Geboren in Batavia 24-Okt 1940, verloor ik mijn Pa George Francois Tomasouw in 1944. Hij was bassist bij The Braun Sugar Babies te Batavia …. Ik Dacht in ’45-’46 is mijn Moeder Henriette Seelig hertrouwd met ene Ex Knilman Eduard Marinus de Vrede, in ´48 ’49 met een DC-10 Dakota (Para-Bankjes) verhuisd naar de Riouwstraat te Bandoeng …mijn Stief Pa De Vrede was Hoofd-Bewoner en er woonde heel veel Indi-Families oa Tante An Antonijsz en een Tante Emma Priegelaar, echtpaar Jansen, echtpaar Jonathan, de fam. Bondrager, Oma en Fientje. Mijn Oom Guus van Rijk ( Militaire Politie ) met echtgenote Tante Hetty ( nicht van mijn Ma ) ….. ik zat op school eerst in de Gelriastraat naast een groot huis waar de jonge Epo Doeve toen woonde ….later ben ik naar de Ambon school gegaan met klasgenoten, zover ik weet Elsje Bode, Daan Gaspers, Dolly van Donk, Poelleke Pattiwaal en ene Juffouw Stierman …en echt Strenge Hekse-Bit !!!
        Wij woonden op een 5-Sprong — Rondom ons allemaal Knil huizen en ik dacht naast ons een leger KnilKamp van de 7-December Devisie ???? ….. en schuin tegenover ons huis op de hoek het Transport bedrijf Minahassa, aan de overkant van ons huis een open grasveld en een Postkantoor … en daarnaast een kruidenierswinkel en daarnaast de Familie Mouthaan (zoon Guide) ze hadden heel veel kippen .
        Het broeide in die tijd ’49 – ’50 allemaal pantserwagens, en mijn Oom (Broer Mama) Wim Goldman net terug uit Japan (krijgsgevangene kopermijnen) was Radio Telegrafist en altijd bij de radio morseberichten uitluisteren; Piep-pieieieiep ..steeds maar weer!!
        Tot op een avond tegen 19;30 …Stiefpa met Stiefbroertje op de Ar , Plotseling een Knal !
        en Ma schrok , ach zei StiefPa , het is een klapband van een betjak, meteen kort erna
        Brak de hele hel los , StiefPa sleepte ons allemaal onder een 2-Persoons Ledikant Matrassen erop en je hoorde het inslaan van kogels tegen onze buitenmuur en het
        “Pioeng “geluid van de kogels ….. ook ons huis werd goed geraakt, ruiten deuren
        binnenmuren …de kozijnen ..van buiten een kogelgat en binnen versplinterd …hoorde de Militaire Politie bij ons thuis nog zeggen; ” Dum-Dum ” …..
        Ik dacht kort daarna is mijn StiefPa de Vrede overgeplaatst naar PankalPinang, hoofstad van het Eiland Banka-Sumatra en mijn Broer en ik een dag later met de
        3-Staart Conny (Constellation ) dat was ook mijn Laatste vlucht , heb nooit meer gevlogen! ….. StiefPa die werkte bij de Borsumij Banka Tin ….een hele Mooie
        Leuke tijd gehad, ook op de School ( de Kartonnen-Doos ) op het terrein van een Peperkoning de Fam. de Boer (dacht ik) met zoon Dirk Jan en Zusje Marianne ..
        en vele anderen; Fam. van Dapperen Hila en Mientje —- Fam. De Rooy, Astrid en Emiel —-
        Fam. van Schouwen , Evert — Fam. Wagemans , Stans Constanze ) en Laura —-
        Huisarts Dr Lenze , zoon Roy en zusje Asta —— Fam Ruvie , Peter en Zusje —–
        Fam van Heuven van Sterling met 4x Zoons —– Fam de Vretes , zoon Jackie …… naast ons de Baas van StiefPa ene meneer Hol met dochter Hansje en de Schooljuffrouws
        Jufrouw Jansen met zoon Roy en Jufrouw Ong of Tjoa ? met zoon Tony .
        Ongeveer 1953 weer terug naar Batavia tot eind 1958/Begin1959 naar Holland met de Sibajak en aangekomen in Holland 21 Febr 1959 (Verjaardag Ma) en naar Pension Endepol te Lochem.
        Met een hele nare tijd in de jaren na 1953…… de Hetse Tegen alles wat Hollands en Indo was, Razzia’s na mijn schooltijd ……Antie Rock & Roll …….Nee Geen leuke herinneringen , en ben ook Nooit meer terug geweest !!!
        beste Henk en Anneke, tot zover, nog een fijne avond verder …met groeten van
        Ronny Tomasouw en
        Fenny Tomasouw-Schrijver
        tomasouw@sallandxs.net

      • Bill Zitman zegt:

        @ Ronny Tomasouw
        Beste Ronny (oftewel Rolf Edwin Tomasouw geboren te Meester-Cornelis)
        Je familie naam is wel bekend in ‘Kampung Tugu’ (Jakarta) en over je vader (gestorven in ‘45 in Ambarawa) zou je daar wel meer informatie kunnen vinden. Het schijnt dat je je verdere levensloop wel goed heb bij kunnen houden, maar over Bandung zou ik van weinig hulp kunnen zijn. (Mijn neef Hans zou je misschien daarmee kunnen helpen). Van Toegoe (je bent een echte ‘Toegoenees’) zal ik je meer informatie en foto’s op zenden. Jammer dat je nooit terug bent geweest.

  4. petbar zegt:

    Het is misschien leuk om te weten dat in Bandung nog steeds een klein aantal straatnamen onveranderd zijn, zoals de namen van de “Archipelbuurt “; Jln. Sumatra, Aceh, Sumbawa.
    Ook de straten genoemd naar rivieren, Jln. Cimanuk ( waar ik gewoond heb ), Ciliwung, Cisangkuy. Er is nog steeds een wijk die Cihapit heet Verder nog een aantal namen genoemd naar wetenschappers zoals jln. Pasteur en Prof. Eyckman.
    Bandung is veel minder veranderd dan Jakarta. In Bandung staan nog steeds veel gebouwen uit de Nederlandse tijd. Ik kom er bijna ieder jaar voor 2-3 mnd. Het is iets koeler, minder druk en minder smog dan Jakarta. Voor touristen is het best de moeite waard er een weekje te gaan zitten.Vanuit Bandung zijn vele leuke tochten te maken en wie van lekker Indonesisch eten houdt kan zijn hart ophalen aan de vele Indonesische keukens.

    • Sandra Marck zegt:

      Beste, ik ben op zoek naar m’n huis op Tjimbuluwit Bandung , ik woonde daar 1951-1957 met mijn ouders (Milly Schaftlein en Herman Marck, het huis heette toendertijd Villa Regina op Tjimbuluwit , prachtig huis met grote tuin met dennebomen langs oprijlaan, naast ons woonde Dr. Poortman (gespecialiseerd arts) . Mijn vader had een kartonnage bedrijf (naam is Mefam) . Zou zo graag willen weten of huis nog bestaat en foto’s willen zien uiteraard………Mijn ouders hadden veel planters als vrienden kan ik me nog herinneren, mijn moeder heeft jaren lang in jappenkampen gezeten……..

      • buitenzorg zegt:

        De buurman was Herman Marius Christiaan Poortman, kinderarts in Borromeus Hospitaal, gehuwd met Hanna Faber. Het echtpaar had twee dochters: Liesbeth en Marijke. In 1946, in Nederland, kregen ze nog een zoontje Christiaan. In 1947 woonden ze weer in Bandoeng, op het adres Dagoweg 66 of 96, tegenwoordig Jalan Ir. H. Djuanda.
        Als dit het adres is van de buren (dus 66 of 96), zou je met Google Street View zelf kunnen zoeken of je iets bekends ontdekt.

      • Ook wij verlieten Indonesie pas eind 1957. De laatste jaren woonden wij ook in de wijk (?) Tjimbuluwit in Bandung. Een prachtig huis genaamd Villa Onbekommerd. Wat een prachtige tijd, zelfs als jongen van 10….

      • Noah Drillich zegt:

        Hoi ik ben de kleinzoon van Marijke Poortman, en zij heeft inderdaad daar gewoond met haar ouders en zusje, ik vroeg mij af hoe u aan al die kloppende informatie komt, Mijn oma heeft nog steeds veel herinneringen aan uw ouders over hoe zij samen naar het christelijk lyceum reden.

      • Sandra Marck zegt:

        Wat leuk dat je reageert, ik was op zoek naar het juiste adres op Tjimbuluwit , waar mijn ouders en ik gedurende de tijd 1951-1957 woonden . Kun jij hier achter komen , heb fijne herinneringen aan deze tijd en verlang naar een keer een bezoek aan deze buurt en mijn roots te zien, waarschijnlijk staat het huis er niet meer wat begrijpelijk is, maar dan toch zou ik naar dit punt willen gaan. Geef de familie Poortman mijn allerhartelijkste groeten , herinner me Thijs of Tijs nog wel , een blond kereltje.
        Hoop dat je het precieze adres kunt sturen , kan ik even met google earth zoeken! Dank je voor de moeite die je hebt genomen om te antwoorden!

        groetjes Sandra

    • Luuk van der Linden zegt:

      Ik heb ook in de Dj. Cimanuk gewoond (Tjimanoekstraat 21 en 23). Zat van sept. 1947 tot April 1951 op de BSV (Bandoengse Schoolvereniging) aan de Riouwstraat (Dj. Riouw). Les van juf Vermeer en Harmsen. Heb Westerling ook meegemaakt. Zwom ‘s middags in zwembad ‘t Centrum (vaak) en Tjihampelas (soms). Vader gaf les gymn. aan H.B.S. Ambonstraat. Naam: van der Linden. Mijn naam is Luuk.

  5. koppieop zegt:

    In 1947 uit Bandoeng vertrokken, kwam ik er na precies 60 jaar terug. Met Willem, een jeugdvriend, zwierven we langs ons bekende adressen. Voor mij waren het er drie, waarvan de namen niet veranderd hoefden te worden (Jln Blimbing, Mangga, Progo); voor hem was het maar één, waarvan we ons echter geen van beiden de Nederlandse naam konden herinneren. Terug in het hotel, aan de borrel vroeg ik Wim of “Nassaulaan” hem iets zei, waarop hij verrast uitriep, “Ja, dat is de naam. Verrek, wat een goed geheugen heb jij, zeg!”. Zijn bewondering verminderde toen ik hem het spiekbriefje liet zien dat ik was vergeten bij me steken: een vooroorlogse plattegrond van de stad.
    Ook ben ik nog blijven staan bij twee andere dierbare plekken, maar zonder te letten op eventuele verandering van naam, omdat ik er vanaf een bekend punt blindelings naartoe wist te lopen. Rechtsaf, de eerste diagonaal links, ca 50 meter, enzovoort. A sentimental journey, niet meer maar zéker ook niet minder.-

    • Louis Lugita zegt:

      Wat leuk om de ‘Nassaulaan’ weer te horen noemen. Die is lang geleden (vóór 1945) gewijzigd in Jalan Gandapura. Ik heb er gewoond in de 50-er jaren.
      Louis, Amsterdam.

      • koppieop zegt:

        Hallo Louis, een genoegen om ook zo’ n sentimentele reactie te lezen, ook al zijn we zes jaar verder! Maar dit is dan ook een post die niet aan tijd is gebonden. Op een ander commentaar daarentegen spijt het me dat een antwoord dat ik verwachtte (en ik mag best zeggen: “verdiende”, vanwege de persoonlijke relatie die eruit bleek) tot de dag van vandaag is uitgebleven. Groet!
        Dick,¨Bella Vista, Argentinië

      • Louis Lugita zegt:

        Hallo Dick,
        Helaas . . maar ja, soms loopt het niet zoals we wensen. BTWay, wat bijzonder dat je in Argentinië woont, niet een land waar ex Bandungers naar toe gaan. 🙂
        Louis.

      • koppieop zegt:

        Pak Louis, de enige andere ex-Bandoenger die ik hier heb gekend was Ron Doup, een buurjongen uit de Progostraat, maar hij was expatriate, dus heeft hier maar kort gewoond. Een andere landgenoot kwam hier 60 jaar geleden, alleen om een theefabriek te bouwen. Vermoedelijk zal het consulaat kunnen vertellen of ik inderdaad de enige Indo in Argentinië ben…. Tabeh!
        .-

      • Louis Lugita zegt:

        Terima kasih pak Dick. Sampai lain kali.
        PS. je weet natuurlijk ook, dat onze koningin Máxima uit Argentina komt, hè.
        😊

      • Nina Rijnders zegt:

        Beste Louis, ik ben de achterkleindochter van Henriëtte Schifferling-Engels die samen met haar drie kinderen Ferdinand (Anda), Suzanna (Dee, mijn oma) en Eduard (Ed) van 1945 tot waarschijnlijk 1959 op Jalan Gandapura 35 heeft gewoond. Ik ben opzoek naar mensen die in diezelfde periode op de Nassaulaan hebben gewoond en het liefst ook mijn oma hebben gekend. Kent u de familie Schifferling toevallig uit die periode? Ik hoor graag van u, waarvoor dank. Met vriendelijke groet, Nina

  6. frits suyderhoud zegt:

    hallo rob
    Ik kan me mevrouw Heyligers nog goed herinneren ze gaf ons zang les en dirigeerde met een grote liniaal. Ze gaf les aan de vierde klas dacht ik en ze kon verschrikkelijke verhalen vertellen over de oorlog.
    Ik zat van 1954 tot 1956 op de van Bevenvoorde school. Ik woonde aan de overkant ln een van de huizen met hoge muren aan de van houtenweg 2 toen omgedoopt naar djalan tamansarie. Mijn onderwijzeres was juff kleine en later heer grunewald. Gym kregen we van meneer schmiedt.
    Ik heb nog klasse fotos die mijn toenmalige klasgenoot Daan holthouzen jaren terug op het internet heeft gezet ook heeft daan foto’s gemaakt van de leslokalen toen hy begin 2000 in bandung was. Hij is een photograaf en zyn zoon woont in jakarta.
    Toen westerling tekeer ging zat ik in de eerste klas van de vander cappelle school. Ik kan me nog herinneren dat de school werd gesloten. In 1958 toen VEDO gesloten werd gerepattieerd naar Den haag op mijn 15de levensjaar. Ik heb het niet lang in holland uitgehouden ben na mijn diensttijd geemigreerd en woon nu al jaren in australie.

    • Hans Zitman zegt:

      21 januari 2012 om 12.45 uur
      Heb zelf de 5e en 6e klas op de Engelbert van Bevervoorde lagere school gezeten en woonde op de Bengawanlaan, dus een behoorlijk stuk lopen ieder dag. OP de hoek van de Dagoweg en de
      Riouwstraat bij het stoplicht probeerden wij (mijn broer en ik) met de AAT-vrachtwagens mee te liften tot het Oranjeplein, meestal met succes. De Westerlingaffaire van dichtbij meegemaakt, Wij lagen op het Tjibeuningplantsoen in de struiken met vriendjes te vliegeren terwijl de kogels om onze oren floten.
      Later heb ik foto’s gezien hoe de Westerling-soldaten op de Braga te keer waren gegaan: tientallen lijken van TNI-soldaten over de straat!
      In 1950 naar de BSV-HBS gegaan (Bandoengse Schoolvereniging), na een jaar werd deze HBS opgeheven, de 2e klas op Het Chr. Lyceum aan de Dagoweg gevolgd. Na verhuizing in 1952 naar Djakarta de 3e en 4e klas op het CAS-Lyceum gevolgd en tenslotte het Einddiploma in Hilversum aan de Gem HBS o.l.v. de Heer directeur , de legendarische Heer van Dop, behaald. Dus de 5-jarige HBS op 4 verschillende Middelbare scholen toch behaald.
      Denk nog met weemoed aan die heerlijke jeugdjaren in Indonesie. Ben wel 3 maal smoorverliefd op die mooie Indische meisjes geweest!

      • Machteld Robat-Hoogeveen zegt:

        Zou graag weten aan welke straat de HBS van de BSV ook al weer lag. Zat daar in de eerst klas van 1949/1950.Kijk vaak op plattegrond van Bandoeng, maar was het de Sumatrastraat, Javastraat?? Werd ook naar huis gestuurd tijdens actie Westerling.Heb ook een klassefoto met gymleraar? Pieterse? Zwom elke dag in Tjihampelas. Zou zo graag een reactie krijgen.

      • buitenzorg zegt:

        Op vooroorlogse kaarten staan twee HBS-en. Die van de zusters Ursulinen lag aan de Schoolweg/Oude Merdikaweg. De andere (openbare) op de hoek van de Billitonstraat en Borneostraat. Vanaf ca 1951: SMA, aan Jalan Belitung/Jln. Kalimanten.

    • D.Holthausen zegt:

      Hallo Frits, hoe is het ermee?
      Groet Daan

      • fsuyderhoud@hotmail.com zegt:

        Hi Daan
        Ja ik leef nog maar herzens gaan goed achteruit kan me nog bijna alles onthouden van de oude tijd maar wat er gister etc gebeurd is homaar sudah lupa. Mijn vader zou zeggen pukul teroes gewoon met je leven doorgaan. Groetjes van Frits uit een langzaam aan het terug komen van de COVID Australia

  7. Hoi Frits,
    Las je email , We zijn een week geleden teruggekeerd uit Indonesië. Logeerden een week bij onze oudste zoon in Jakarta, waarna we 2e Kerstdag met de hele club naar Bali verhuisden.
    Ben met Robert nog een dagje op en neer naar Bandung geweest, hij wilde zien en horen waar z’n pa als kind geweest was. We begonnen die dag op Lembang met een biertje en een bord nassi goreng met sate. Zijn natuurlijk naar de Tangkuban Prahu geweest, waren op Cieumbuleuit bij het huis van Piet Hein van Niftrik, daarna zijn we naar beneden gegaan. Naar het ons laatste huis aan de Jl.Hassanudin naast het Boromeus ziekenhuis.Om het terrein van het Chr.Lyceum staat nu een groene afrastering, ze schijnen er iets mee te gaan doen. Ik heb er foto’s van, maar kan ze hier helaas niet toevoegen. Overigens konden we door gebrek aan tijd niet verder de stad in, autorijden in Bandung is een ramp !!!

    • Robbert Macare zegt:

      Hoi Daan,
      Ik ben je Email kwijt geraakt want mijn computer ging naar de haaien.
      Heb jouw fotos bekeken, erg mooi Daan.
      Wie heeft eigenlijk de originele klasse foto van de Engelbert van Bevervoorde school?
      Probeerde ook een van de leerlingen, Thea van Dormolen te bereiken via email maar geen antwoord terug…wel jammer want ik vond een foto genomen op het Dago zwembad
      met haar en haar moeder erop en wou haar een kopie emailen. Vond haar email in het VEDO website, misschien al een oud email.
      Ga je nog steeds terug naar Indonesia? Ik ben ook bezig met het verzamelen van oude fotos die mijn vader gemaakt had in Indonesia…er zijn veel negatieven die ik moet bekijken.
      Daan nu maar de groeten van me en tot emailens maar!

      Robbert Macare

      • d.holthausen@chello.nl zegt:

        Hoi Rober,
        Ik antwoord je morgen. Hoe is het met jou? Mijn emailadres is d.holthausen@chello.n
        062534601 bellen mag ook

        Groet, Daan
        Verzonden vanaf mijn draadloze BlackBerry®-toestel

      • D.Holthausen zegt:

        Hallo Robbert,
        Zo, dat is lang geleden !!
        Tja, die klassenfoto heb ik jaren geleden van Steffie vd Brink of Tineke Bangert gekregen. Hij staat nu op mijn Schoolbank.nl, daar kan je hem zonder probleem vanaf plukken. Het origineel heb ik niet, de kwaliteit ervan was erg slecht, vervagen enzo. Ik heb die toen ook van Schoolbank.nl een copy gehaald en met Paintshop wat opgewerkt. Weer op die site gezet en een hardcopy bewaart.
        Wil je mij emailen via mijn emailadres? d.holthausen@chello.nl
        Ik heb nog wat vragen voor jou !
        Thea woont volgens mij ergens in Amsterdam, dat weet Tineke of Dini Uiterwijk.
        groet,Daan

      • Best Rob,

        Als je bij Daan Holthausen en Thea van Dormolen in de klas hebt gezeten, heb je ook bij mij gezeten.

        Ik weet niet welk e-mailadres je van Thea hebt, maar dit is het:

        thea.smith@ziggo.nl

        Als je nog wat over mij wilt weten/dingen van mij wilt lezen dan verwijs ik je naar de website van de reünistenvereniging van het Christelijk Lyceum in Baandoeng:

        http://www.vedo-world./nl

        Groeteje,

        Tineke Bangert (getrouwd met Eric Holleman, broer van Titia Holleman, ook een klasgenoot)

      • Hallo Rob,

        als jij met Daan Holthausen en Thea van Dormolen in de klas hebt gezeten, heb je ook met mij in de klas gezeten.
        Het fotootje op schoolbank had Daan van mij.
        Thea’s e-mailadres is:

        thea.smith@ziggo.nl

        Groetjes,

        Tineke (Holleman)-Bangert (getrouwd met Eric Holleman, broer van Titia Holleman, ook een klasgenoot

      • robertmacare zegt:

        Hoi Daan,
        Probeerde je te bellen maar schijnbaar was het nummer niet meer goed.
        Kan je mij je niewe nummer geven of Skype/,FaceTime?

  8. Frits, de oude klassefoto’s van de Engelbert van Bevervoordeschool staan op http://www.schoolbank.nl
    groet, Daan

    • Anton zegt:

      Ja… EvB school is nu een openbare school, isterniet veel duit om het op te kalefateren..in tegenstelling tot de prive scholen, zoals de Berchman school (achter de kathedraal),
      De Berchman school heb ik nog net kunnen bezoeken en foto’s geschoten even voordat het gesloopt werd voor een nieuwe school… Ook allemaal te zien op http://www.schoolbank.nl

      Yep… al vind ik Bandung heel smerig en een pin hoop geworden… haast niet meer te lopen op de trotoirs vanwege de tukan dagans… Dat zag ik ook op de Jl Taman Sari.
      Heel jammer…

      Woonde toendertijd even boven Borromeus en liep elke dag langs de Borromeus laan, kenmerkend met bomen die peervormige vruchten had en die dan openbarsten en de zaadjes (bruin van kleur) met een vleugeltje naar beneden rond dwarlden (wie weet de naam van die boom ?). Als ik me niet vergist, gebeurde dat in de droge tijd en hoorde je al die tongerets luid sjirpen.. Tongerets hier in Australia kunnen wel tot 7 jaren in de grond verblijven voordat ze als kevers uit de grond de bomen in klimmen en dan hun jasje uit doen om een mooie fel gekleurde vlieg insect te worden. Ze zijn hier beschermd; eens in Perth kreeg een Hollander een flinke boete, toen hij zo’n beestje probeerde uit te smokkelen.

      Van de Tengku Umar laan naar de Berchman school is pak weg 4 1/2 km stiefelen en dus elke dag mooi 9km.. misschien daardoor nog steeds sterke kakki’s..☺☺
      Leukste vind ik als ister hujan… bij het ziekenhuis had je een lang platje en kon je lekker sjieieieiettttttt over die gladde tegels glijden… Wah lah … memories van toen-tij-ya.. tuh..

      • koppieop zegt:

        Anton, in de bomen-buurt van Bandoeng was een straat waar ik graag door liep of fietste om te “luisteren” naar de honderden tonggerets die met elkaar converseerden en muziek maakten. Vanuit prachtige bomen die ik me niet voor de geest kan halen. Kunnen dat djohars (geweest) zijn? Of word ik erdoor gesuggereerd omdat die weg de Djoharlaan heette?
        In wikipedia staan een paar foto’s, misschien herken je ze? Groeten.-

        http://ms.wikipedia.org/wiki/Johar

      • D.Holthausen zegt:

        Anton,
        Die bomen naast het Boromeus ziekenhuis staan er nog steeds, ben er vorig jaar eind decemeber nog even geweest. Vroeger (1957) woonden wij in de jl. Hasanudin naast het ziekenhuis. Is de naam van die bomen niet Rasamala? Ze staan ook op Penganlengan bij het Bosscha guesthouse.

      • Anton zegt:

        @Daan.. neen het zijn geen Rasamala bomen…
        De “vruchten” of “noten” van die bomen aan de Borromeus laan zijn vrij groot, zo groot als een advokaat.
        Ze zijn ook nogal hard en het lijkt of ze van hout zijn….
        Als ze rijp zijn, springen ze open en de zaadjes (bruin en vrij groot ook nog) zitten aan een enkel doorschijnende “vleugel” en dwarrelen zo naar beneden….
        De geopende houtige vruchtomhulsel (ik meen in vieren) dondert zo naar beneden en het is dus oppassen geblazen dat ze niet op iemand’s kop terecht komen, want dan ben je wel jarig.
        Kinderen nemen twee van die lepelachtige omhulsels tussen de vingers en hebben zo een klepper de klep…

        Bandoeng…. aduh zovele prentjes te koop op e-bay…, type maar “bandoeng” daar en een hele rits van interessante prentjes staan daar te koop..
        Die waar ik interesse in heb, heb ik gewoon maar gedjiplakt….bangor etta eui..☺
        Zodoende een mooie prent van het Borromeus ziekenhuis, genomen vanaf de Dagoweg, met het torenteje van de kapel in de verte… Heb heel wat ochtendjes in die kapel doorgebracht… pastoor Alma was toen de priester..
        Die kapel staat dus aan de Borromeus laan waar die bomen staan; het loopt parallel met de Dago weg.
        Ja.. overdag in die straat lopen is geen probleem, maar oweeh in het donker… man..dan moest je langs het lijkenhuisje, dat aan de andere kant van de Borromeuslaan lag, achter de vepleegsters tehuis… Kan er nu wel om lachen, maar toendertijd was ik als de dood voor kuntil anaks…

        Zei vroeger op je web site niet eens :
        “Indonesie , moet je pakken, voelen en ruiken” ?.
        Ja.. in het donker lopen in de Borromeuslaan heb wel wat gevoeld….☺☺

        Ik heb nog een heel oud “Nederduitsch-Soendasch” woordenboek van H.J Oosting -1887.
        Samengesteld “op last der Regering”….
        Een van de vorige eigenaars heeft op de voorpagina de datum gezet : Juni 1890…

      • Ronald van Sprew zegt:

        Ook ik, R. van Sprew heb op de Berchmanschool inderdaad achter de grote kathedraal gezeten en zou graag wat foto’s van deze school en omgeving willen hebben. Zou u dit mij kunnen sturen? Alvast bedankt, Ronald

  9. Ton Iken zegt:

    Mijn jeugd in Bandoeng speelde zich af in de periode van 1942 tot 1951.
    Omdat onze vader werkzaam was bij ‘Lands Waterkracht Bedrijven (houd mij aanbevolen voor iedere correctie, indien nodig) woonden wij altijd buiten de stad, daar waar stuwdammen, rivieren e.d. voor water zorgden om de steden van electriciteit te voorzien. Drie van ons vijven zijn daarom geboren in Pengalengan in de bergen van de Preanger boven Bandoeng.(het land van “De Heren van de Thee”). Zoals vele gezinnen werden bij het begin van de oorlog geëvacueerd naar de stad, in ons geval vanuit Kratjak (nabij Buitenzorg) naar Bandoeng, terwijl de vaders op hun post moesten blijven en zodoende uiteindelijkj door de Jap werden geïnterneerd. In het eerste jaar mochten wij onze vader nabij nog in het interneringskamp bezoeken. Gek genoeg worden daarbij bij mij min of meer idyllische picnic tafrelen op grasvelden onder bomen opgeroepen, ofschoon de geïnterneerden toen allesbehalve aan een picnic begonnen. Onze vader is uiteindelijk ook op 16 augustus 1945 (dus een dag na de z.g. “bevrijding”) op 41-jarige leeftijd in Meerster Cornelis bezweken.
    Mijn moeder en haar 5 zonen vond onderdak bij onze oma aan de Lembangweg 28 in Bandoeng, niet ver van de Torpedogarage en de kininefabriek, vlakbij de Engelbert van Bevervoordeweg. Dank zij o.a. het bloed van onze Madoerese overgrootmoeder dat in onze aderen stroomde, bleven wij buiten het kamp. De Japanse bezetting zijn wij feitelijk zonder grote problemen doorgekomen. Achteraf besefte ik pas dat er in die tijd nooit foto’s van ons zijn gemaakt, zodat die jaren in onze familiefotoalbums ongedocumenteerd zijn gebleven. Op één foto na die een vriendelijke Japanse soldaat van ons maakte en achteraf notabene ook nog bij ons bezorgde. Ons werd steeds op het hart gedrukt om zo min mogelijk op te vallen en zodoende buiten het Jappenkamp te blijven (mijn oudste broer was 11 jaar oud toen de bezetting begon en was dus een potentiële kandidaat om opgepakt te worden). We kregen af en toe klandestien onderwijs van een tante die aan de Engelbert van Bevervoorde weg woonde en die wij vooral via brandgangen konden bereiken.
    Nadat er aan het begin van bersiap tijd op ons was geschotern vanuit de nabijgelegen kampong, zijn wij in veiligheid gebracht en hebben enige maanden in een stal van een huis aan de Riouwstraat gewoond, vlakbij de jaarbeurs. In de jaarbeurrs hebben wij onze eerste films gezien (vaak vanaf de achterzijde van het projectiedoek) en op het grote grasveld maakten wij kennis met de beroemde Gurkhas en hun vervaarlijke kromme messen. Daar waren wij ook getuige van het optreden van de bekende Britse commandant captain Gray.
    Toen wij terug mochten naar de Lembangweg begon het meer geregelde leven, zij het zonder vader, wiens graf wij jaren later op Menteng Pulau bezochten.
    Via de lagere herstelschool aan de Helmersweg (onder meester van Doorn), kwam ik op het Christelijk Lyceum aan de Dagoweg terecht. Die school moesten wij tijdelijk verlaten toen Westerling Bandoeng binnenviel en generaal Sadikin en zijn TNI-staf hun hoofdkwartier ontvluchtten en dat tijdelijk in het lyceum vestigde. Wij deelden toen het gebouw van de HBS alwaar wij in de middag les kregen. Een jongere broer van mij (Wim) bezocht de Engelbert van Bevervoordeweg.
    In 1951 werden wij met de Johan van Oldenbarneveld gerepatrieerd en kwam er een einde aan mijn Bandoengse jeugd.. Er zijn natuurlijk nog veel meer verhalen te vertellen; de vraag is echter wie is daar nu nog in geïnteresseerd?

    • M. Robat-Hoogeveen zegt:

      In diezelfde tijd zat ik ook in Bandoeng, heb ook de actie van Westerling daar beleefd. Ik ben erg geïnteresseerd in de straatnaam van de HBS waar jullie toen introkken. Ik zat daar nl op school, dwz op de HBS van de Bandoegse schoolvereniging, de BSV. En nu kan ik me maar niet herinneren aan welke straat die school lag; in ieder geval in de Archipelbuurt. Heb je misschien een foto van de school? Van ná de oorlog dus.
      Vriendelijke groet,
      Machteld Robat-Hoogeveen.

    • Willy Anne Muller zegt:

      Ik, Willy Anne Muller. Ik ben op zoek naar foto’s van het Bataviaasch lyceum. Mijn grootvader, dr.mr. Willem Anne Muller is daar rector geweest. Hij is getrouwd geweest met kinderboekenschrijfster Diet Kramer.

  10. petbar zegt:

    Koppieop,
    Op je vraag aan S.A., die hij niet heeft beantwoord, kan ik wel zeggen dat het inderdaad Laan de Riemer en Laan de Bruyn Kops moet zijn, maar dan zitten we wel in Batavia. Mijn Pa, arts, had zijn spreekuur in Laan Trivelli nr. 56. In 2005 kon ik het huis niet meer terug vinden, waarschijnlijk was het al gesloopt, zoals zoveel oude panden in Jakarta. Ik denk zo, dat er in Bandung, vooral buiten het centrum, minder gesloopt is. Wel uiteraard heel veel nieuwbouw. Bijvoorbeeld tussen Bandung en Cimahi is geen open ruimte meer.

    • koppieop zegt:

      Hallo Peter,
      Dank voor de bevestiging. In de drie genoemde lanen woonden familieleden en vrienden van ons. De huisnummers weet ik niet meer maar, zoals je zegt, ze doen er nu niet meer toe. Ik heb dan ook maar raak een paar foto’s geschoten vanaf hekken waar mijn instinct me liet stoppen. Beetje dichter bij de hoek, nee, die-en-die woonde toch meer in het midden. In elk geval dus dichtbij of misschien wel naast jouw vader’s practijk. En wellicht ook omstreeks de jaren waar ik het over heb, 1939/40 tot 1946/47.
      Wees gegroet!
      Dick Bär

      • marianne de bruyn zegt:

        Mijn grootmoeder met haar vier kinderen woonde in 1945/46 in Laan de Riemer 17A. Truus de Bruijn met Ans, Cis, Wim en Jan (mijn vader). Ik zou het leuk vinden als u hen heeft gekend.

    • Surya Atmadja zegt:

      Kennelijk heb ik iets gemist.
      Vanaf 17 Januari was ik in mijn kampung (Jakarta).
      Ik denk dat L.T 56 bij de eerste deel zit, vlak na de kazerne(KNIL), nu de kazerne van de PasPamPres, de speciale bewakingseenheid van de president. Nu is daar een benzinepompstation.
      Of het moet zijn vlak na de viersprong met de Jln Kesehatan richting de Tjidengbrug.

      Op dit moment zit ik in Bandung vanaf de 23ste. Het was moeilijk om een hotel te vinden i.v.m. het Chinese Nieuwjaar. Zelfs in het S.H. Hotel Jln Asia Afrika kan ik alleen 1 nacht krijgen, vanaf morgen is het vol t/m a.s. zaterdag. Jln Progo, in de buurt van Gedung Sate ken ik redelijk goed, ook Jln Bengawan, Jln Riouw, Jln Trunodjojo, Jln Bengawan, waar familie (40 jr geleden ) woonde.

      • Vera Hager zegt:

        Hallo Surya Atmadja,
        Mijn family: man, vrouw en 5 kinderen hebben aan de Jl. Trunodjojo gewoond tijdens de
        vijftiger jaren. Mijn man was een leraar bij de Broederschool tot de tijd dat wij Indonesia
        moesten verlaten. We heben ook aan de Jln. Sukadjadi gewoond (early 50’s). In die tijd was de Jln. Sukadjadi een “dead end street”. Nou, heb ik opgemerkt gaat de straat helemaal door tot “downtown”. Interesting!!

      • Paul Arthur Tan zegt:

        Anrwoord aan Vera Hager: Uw man zou Boy Hager moeten zijn? Ik ben een leerling geweest van Boy Hager, hij was mijn leraar geweest toen ik bij de middelbareschool St Aloysius op schoo zat. Ik heb nog een oude foto waar hij als zwarte piet de sint van de helicopter verwelkom had.

      • Sandra Marck zegt:

        Beste Surya,

        Ken je Bandung Tjimbuluwit goed…………?

        Ik ben op zoek naar mijn huis in Bandung Tjimbuluwit, heb daar gewoond tussen 1951-1957 , het huis heette toendertijd Huize Regina, wit huis met oprijlaan met dennebomen, naast ons woonde Dr. Poortman, gespecialiseerd arts…………..! Mijn ouders hadden een kartonnage bedrijf (dit is een verpakkingsbedrijf onder de naam MEFAM)
        Mijn moeder indish meisje Milly Schaftlein , heeft vele jaren in jappenkampen gezeten en na de oorlog getrouwd met Herman Marck, voorheen was ze getrouwd met Roel Lapre, een legerofficier
        Gut,zou zo graag een of meerdere foto’s willen zie van huis waar ik een geweldige jeugd heb ervaren en natuurlijk m’n roots zitten steevast in mij….
        Komt huis jouw bekend voor…..aan achterkant van huis keken we uit op heuvelachtig gebied

        grtjs Sandra

  11. N.I. van Hal-van Willigen zegt:

    Beste Rob,
    Ook ik heb een groot gedeelte van mijn jeugd in Bandoeng gewoond en ben daar ook naar school gegaan.
    Ik ben wat verbaasd om te lezen, dat alle Nederlandse kinderen omstreeks 1949 naar een school moesten. Na het verlof van een jaar kwamen wij in juni/juli 1949 weer in Bandoeng terug en ik moest naar school. 6e klas.
    Ook ik werd met de auto naar school gebracht door Ita de chauffeur. De auto was van de zaak en ik ging met de auto omdat we ver van school woonden. Wij woonden in het rechte stuk van de weg naar Lembang, na villa Isola.
    In de loop van de eerste schooldag bleek, dat ik bij de verkeerde school was afgeleverd. Gelukkig was de goede school vlak bij en ik kwam op school in de klas bij het hoofd van de school de heer P.A. Vermeer. Het was een school van de Bandoengse School Vereniging, A.L.S Ambonstraat 49. Zoals op het diploma staat, gedateerd 30 juni 1950.
    Ik herinner me enkele namen uit de klas. Greetje Beun, Klaas Dirkzwager, Gerard Boon van Ochsee (zoon van een arts) en ik dacht dat zijn broer ook in de klas zat.
    Ik ben een Nederlandse en zat toch duidelijk op een andere school, dan jij.Misschien weten de andere mensen, die gereageerd hebben van nog andere scholen met voertaal Nederlands.
    Ook heb ik een andere herinnering aan de coup Westerling, maar daarover een andere keer. Moet een en ander nog nakijken in papieren van mijn moeder.
    Vriendelijke groet,
    Nan(nie) van Hal-van Willigen

    • Het verhaal van Rob over Bandung en zijn herinneringen aan zijn school heeft bij talloze andere ex-Bandungers herinneringen gewekt. Ook bij mij. Een aspect dat ik bij de vele reacties niet aantrof waren de inspanningen van mensen uit het onderwijs om in Tjihapit meteen na afloop van de oorlog weer scholen en klassen op te zetten. Toen mijn moeder en mijn zusjes in november Tjihapit hadden verlaten en uiteindelijk in Tjideng (Batavia) werden opgesloten was ik 11 jaar en moest in Tjihapit achterblijven. Ik kwam eerst in zo’n jongens huis terecht en liep in mei 1945 met honderden jongens naar het 15de Bat. (Tjikudapateuh).
      In september ’45 was ik terug in Tjihapit, want mijn vader bleek daar te zitten. Een deel van Tjihapit was een krijgsgevangenkamp geworden. In november kwamen mijn zwaar vermagerde moeder en zussen uit Tjideng naar Tjihapit. Juist in die tijd begonnen de eerst provisorische scholen. Mijn moeder gaf daar als lerares Engels ook les. Waar de school stond waar ik toen naar toe ging weet ik niet meer precies. Ik dacht aan de Riouwstraat. Ik weet me nog wel de naam van de meester, meneer Klein, te herinneren.
      Of er toen ook al sprake was van zogeheten herstelscholen voor kinderen die erg achter waren geraakt (zoals ik) weet ik niet meer. In maart 1946 verhuisde het hele gezin weer naar Batavia waar mijn vader werk kreeg. Ik kwam daar wel terecht op een herstelschool. Om te voorkomen dat in eenzelfde klas de leeftijdsverschillen te groot werden, breidden sommige herstelscholen hun klassen uit tot en met de 10de klas. Als je na de oorlog een vriendje terugzag was vaak de eerste vraag naar de school. “Jouw school, hoe peh?” Antwoord: “Negende herstel”.
      Terug naar Bandung in de oorlog. In november 1944 vertrokken dus veel vrouwen en kinderen. De jongens die achterbleven konden/mochten/moesten de leegkomende huizen leeghalen. Ik deed dat met een ploegje in het Bloemenkamp aan de andere kant van de Riouwstraat. In mijn herinnering gingen wij meer op rooftocht, omdat wij wisten dat de mensen op moeilijk bereikbare plaatsen (soms begraven) kostbaarheden hadden achtergelaten, zoals sieraden, horloges en vulpennen.om ze na de oorlog weer op te pikken. Ik heb toen een postzegelalbum van Nederland en koloniën gevonden en meegenomen. Toen wij een paar maanden later naar het 15de Bat. gingen werd ons bevolen kostbare zaken in te leveren. Die kregen we dan wel weer in het volgende kamp (we wisten niet waar we naar toe gingen) terug. Zonder veel illusies over deze belofte deed ik dat. Verdomd, in het 15de Bat. kreeg het album terug!
      Tenslotte nog even iets over de nieuwe straatnamen in een om Tjihapit. De jalan Cihapit bestaat nog. De Riouwstraat heet nu jalan L.R.E. Martdinata. En het Oranjeplein (waar de gaarkeuken en de poort was) heet nu de jalan Riouw. Het verdiepingshuis waar wij met vele andere gezinnen in Tjihapit woonden: Riouwstraat 171/hoek Djoharlaan bleek tien jaar geleden, toen ik daar voor het laatst was, een hotel te zijn. Ben even in de verleiding geweest er een nachtje een kamer te boeken. Toch maar niet gedaan. Traumaverwerking kan ook te ver gaan.

      Peter Schumacher

      • Eppeson Marawasin zegt:

        Dag meneer Schumacher,

        Ook toevallig. Ik ben net aan hoofdstuk 4 toe en heb gisteren over die “bezem” gelezen!!!

    • frits suyderhoud zegt:

      Je hebt gelijk Nan er waren meerdere scholen ik ging in Augustus 1949 voor het eerst naar school en dat was de vandercappelle school dicht bij de dago weg waar ik tot Junie 1952 ben gebleven

      • Tineke (Elen-)Schaeffer zegt:

        En dan was er ook nog de Zeelandiaschool, gelegen aan de Zeelandiaweg. Geboren en getogen in Bandung aan het Tjibeunjingplantsoen. Wij woonden na de oorlog (Tjihapit, Tjideng) aan de Jalan Rangga Malela 11 (Bilderdijkstraat in de koloniale tijd). In 1949/50 hier de 6e klas afgemaakt. Toen naar Chr. Lyceum aan de Dagoweg, t/m de 4e klas. In 1954 naar Nederland en sindsdien nog éénmaal teruggeweest.

        Waarom schrijf ik dit alles? Onze ouders waren zeer bevriend: Otto en Dini Schaeffer. Mijn vader was hoogleraar aan de TH, hoofd van de afdeling Chemie. En jouw vader, ook een Frits, Frits de eerste zullen we maar zeggen, verlevendigde zijn lessen aardrijkskunde aan het Chr. Lyceum met prachtige anekdotes uit zijn marinetijd.

        Wij kennen elkaar niet, maar dankzij onze ouders voel ik me toch vertrouwd!

        Tine Elen-Schaeffer, Heiloo

      • frits suyderhoud zegt:

        hallo Tineke
        Ja mijn vader gaf voor de oorlog en daarna van 1949 tot 1952 aardrijkskunde op het christelijk lyceum. 1952/53 was hy met verlof in nederland en 1953/54 gaf hy les in semarang. Van 1954/58 was het weer bandoeng. Ik kreeg les van pa in 1957/58 wat niet bepaalt prettig was. Zijn hart is altyd by de marine gebleven. Ik kan me weleen boet Schaeffer herinneren die werkte bij de nederlandse consel in bandoeng. Boet is in de jaren zestig in india overleden. Hadden onze ouders nog contact met elkaar in nederland. Zelf ben ik in 1966 naar zuid-afrika geemigreerd maar woon nu in australie.

      • Richard Schäffer zegt:

        Boet Schäffer was mijn vader grappig om zijn naam zo tegen te komen.Op een of ander manier komt de naam Frits Zuyderjhoud mij bekend voor. Zal het morgen aan mijn moeder ( 93jr) vragen.

      • frits suyderhoud zegt:

        Myn vader heette ook frits suyderhoud en is in 2002 op 90 jarige leeftijd overleden. Boet was een goede vriend van mijn vader. Als ik het goed heb is Boet in de jaren zestig in een auto ongeluk in India overleden. Werkte je vader niet bij het commissariaat?

      • Richard Schäffer zegt:

        Mijn e-mail is : richardschaffer@hotmail.com..
        Mijn moeder gesproken, haar geheugen laat haar soms in de steek maar wist voorlopig wel het volgende te vermelden.
        Drie vrienden in het verzet met vele verhalen. Boet, Frits en Huug v. Moerkerken.
        Frits en Els, twee zonen ,Jan en ??Freek. Gezichten v.d.kinderen ziet zij nog zo voor haar ogen. Frits was een neef v. Boet ( moeders kant, Regensburg/Schoonheid).

      • frits suyderhoud zegt:

        Hi Richard
        Ja ik heb hugo van moerkerken goed gekend hij was een goede vriend van mijn vader en is in 2006 overleden. Ik ben als kind wel eens bij je thuis geweest jij of je broer??? was toen drie jaar oud. Jullie woonden naast of dichtbij een toko. De toko was aan de dagoweg maar jullie woonden aan een zijstraat en voor jullie huis was een kalie. Als je nu op google earth kijkt zie je dat ze een grote hoofdweg over de kalie hebben gebouwd. Ik werd toen freek genoemd daar mijn vader ook Frits heette. Ik wist niet dat Boet een neef van mijn vader was van moederskant. Mijn oma’s meisjes naam was Feenstra maar weet niet wat de achternaam van haar moeder was.
        Groetjes uit een heel warm en droog Sydney.
        Frits

      • Margrit van Loon- Idema zegt:

        Ik lees net je verhasl Frits. Ook ik heb op de van der Capelleschool gezeten. Was de heer Terpstra daar niet de hoofdonderwijzer? Wij woonden aan de Jan Steenstraat/ jl Pagergunung vlakbij het Boromeusziekenhuis. Mijn vader gaf les aan de HBS aan de Dagoweg.
        Namen die ik mij herinner: Broekema, van der Steege, Olievier, Middel,van Waardenburg etc.

      • Hallo Margrit
        Ik zat in de eerste klas van de cappelle school in 1949 en bleef daar tot en met de derde klas. Ging daarna naar nederland en kwam terug in 1953. Ging in semarang naar de gergadjie school kwam terug in bandoeng waar ik naar de engelbert van bevenvoorde school ging in 1955 en 56. Toen naar het christelyk lyceum aan de dago weg daarna in 1958 terug naar holland. Myn vader was aardrijks kunde leeraar aanhet lyceum. Ik kende een van loon die ook leraar was op het christelyk lyceum. Ik kende ook een meisje die van loon heette op het lyceum maar het was niet de dochter van leraar verloon. Wy hebben eerst in de nicolaas maas laan gewoond dicht by de cappelle scool daarna aan de tamansarie laan by de engelbert scool woon nu in sydney since 1978. groetjes van frits suyderhoud uit een warm Kings Park.

    • Machteld Robat-Hoogeveen zegt:

      Ook ons gezin kwam na een jaar verlof in januari 1949 in Bandoeng te wonen. Ik moest toen nog een half jaar naar de lagere school en dat werd ook de school van de BSV met als schoolhoofd P.A. Vermeer. Er waren in die tijd meerdere lagere scholen. Achter onze school lag ook een Nederlandse l.s., aan de Riouwstraat. Wij deelden met die school de gymzaal waar we voor zover ik me herinner nooit gym kregen. We zóngen daar wel, ;
      ‘Hollands vlag je bent mijn glorie’ en ‘Ferme jongens, stoere knapen’ e.d..
      Na de l.s. ben ik naar de BSV HBS gegaan. Mede door de actie Westerling zijn wij halverwege 1950 weer naar Holland gegaan. Mijn vader moest nog blijven; hij was schoolhoofd van een l.s. Maar er werden steeds meer scholen samengevoegd doordat veel gezinnen vertrokken. Eind 1951, toen het er op neer kwam dat er zo weinig Nederlandse scholen over waren dat er voor elke school wel drie schoolhoofden waren, mocht mijn vader ook naar huis.
      Wij zijn elkaar dus niet op de l.s. tegengekomen, maar wellicht wel in het zwembad, Centrum, of, meer kans, Tjihampelas.
      Wij woonden in de Tjiliwungstraat.

    • M. Robat-Hoogeveen zegt:

      Beste Nan,ik heb je een vrij uitgebreide reactie gestuurd op je mail, maar ik zie nu dat die veel meer naar beneden terecht is gekomen.

    • Fransen zegt:

      Hallo allemaal. Ongelooflijk hoe goed jullie geheugen is. Ik ben geboren op 14-12-1949 te Samarinda Oost-Kalimantan -Timur. Zo rond de jaren kreeg ik huishoudonderwijs van I.V.I.O gevestigd Djl.Lombok 5 Bandung. Diegene die daar omstreeks 1950 waren/woonden zullen het misschien kennen? Mijn vader die daar ook geboren is in 1922 ging daar ook naar de H.B.S en ik denk z,n broers ook. Mijn vader heette Johan Willem Fransen en z,n broer Ruud en andere broer Wil. Hoop op een reactie.

  12. Jan A. Somers zegt:

    Allemaal ‘gewone’ verhalen! Wat een jeugdervaringen! Je weet soms niet eens dat je zo rijk bent! Allemaal mensen die, zoals ik, op het eind van de levensstatistieken voorkomen. Maar…. wie schrijft, die blijft.

  13. peter james jasper zegt:

    In 1942 was ik 7 jaar oud en ik herinner me nog goed het bombardement op Bandoeng door de jappen Wij woonden aan de Helmersweg 23 wij zaten in de schuilkelder toen op 10 meter van het huis een bom insloeg en de waterleiding raakte Later bleek dat er nog veel meer bommen op Bandoeng waren gegooid en oa de schuilkelder van de Kininefabriek een voltreffer kreeg
    Veel mensen zijn daarbij omgekomen oa de vrouw van de directeur van de kininefabriek zonneveld Wat mij nu verbaast is dat deze gebeurtenis totaal niet bekend was

  14. koppieop zegt:

    @Peter James Jasper: Een heel goede vriend van mijn vader vond dat Batavia, zijnde de hoofdstad, kwetsbaarder zou zijn dan Bandoeng. Daar bracht hij dan ook zijn vrouw en enige zoon onder bij kennissen. Op de dag van dat bombardement zochten ook zij.tevergeefs bescherming in de schuilkelder van de kininefabriek, die werd beschouwd als een van de “veiligste” van de stad.

    @ Nan van Willigen: Jouw familienaam herinner ik me vaag als die van een chef van mijn pa bij Harmsen, Verwey & Dunlop. Werkte jouw vader bij die firma?

    Dick Bär

    • N.I. van Hal-van Willigen zegt:

      Beste Dick,
      Heb vandaag pas weer naar het verhaal van Rob Cassuto gekeken en dus nu pas jouw vraag gezien.
      Nee, mijn vader heeft niet gewerkt bij Harmsen, Verwey en Dunlop. Mijn vader werkte bij de Borsumy. Ik heb kortgeleden foto’s gekregen uit 1933-1936 en toen werkte mijn vader al voor de Borsumij, maar toen op Biliton.
      De naam Bär komt mij ook bekend voor, maar kan die niet plaatsen. Ik heb ook op het Christelijk Lyceum gezeten van 1950 – 1952. In 1952 gingen wij naar Nederland en zijn toen niet meer teruggegaan.
      Groet,
      Nan van Hal-van Willigen

      • koppieop zegt:

        Hallo Nan,

        Ook ik heb, met spijt, niet prompt kunnen reageren op jouw antwoord, dat me bleef intrigeren. Maar nu heb ik je iets te vertellen. Na mijn vader’s memoires erop te hebben nagelezen, besef ik, de naam HVD onterecht te hebben genoemd. Mijn pa werkte daar weliswaar, maar hij coördineerde toen taken voor een overkoepelende organisatie, waarvan de naam bij jou beslist wél een belletje zal laten rinkelen:

        NIGIEO, Nederlands-Indische Gouvernements Im- en Export Organisatie.

        Die opdracht bracht hem in contact met de persoon waarvan ik nu wel zeker ben dat het jouw vader was, Uit het boek haal ik de desbetreffende paragraaf hieronder aan. Omdat ik niet weet hoe ik hier tekst kan onderstrepen, heb ik de eerste zin, waar het op dit moment om gaat, apart gezet. – Hoop dat ook jij dit met plezier zult lezen:

        —– Uit de vertegenwoordigers van alle belangrijke importfirma’s mocht ik zelf de directeur kiezen, en dat werd Jacques van Willigen, die vóór de oorlog het Kantoor Billiton van de Borsumij had geleid —–.
        Hij was, wat mij betrof, een uitstekende keuze. In een gesprek, dat een uur duurde, bereikten we volledige overeenstemming over de aanpak. Een planning en een werkschema lagen spoedig ter tafel. We konden putten uit een groot aanbod van volwaardige importmanagers, en slaagden er dan ook snel in, enkele prima afdelingschefs aan te trekken, en te starten.

        Als deze stukjes [voor de oorlog, 1933-36 Borsumij, Billiton ] inderdaad de puzzel completeren, verklaren zij waarom mijn familienaam je bekend voorkomt. Op het Christelijk Lyceum heb ik alleen de 2e helft van het schooljaar 1947 gevolgd (3e klas).
        Vertel je me ook of ik het goed heb dat jullie in die tijd woonden aan de Sumatralaan, vanaf de Riouwstraat aan de rechterkant? Daar ben ik een enkele keer geweest; vermoedelijk met paperassen over en weer. Als dat huis er niet meer staat, zal het zijn opgeslokt door het Hyatt Regency.

        Hartelijke groeten,

        Dick Bär

      • Yolande de Visser zegt:

        Mijn vader werkte bij Borsumij en ook Nigieo in Bandung. Hij kende jou vader en was vaak bij hem op bezoek. Mijn oom kende hem ook en jou vader heeft hem geholpen werk te vinden toen hij demobiliseert was.

  15. @Frits,
    Werkte mevr.van Niftrik , Piet Hein’s moeder, ook niet op het Nederlandse Consulaat? Ik herinner me zoiets. En stond dat gebouw niet boven aan de Dagoweg ?
    De vader van Dini- en Daan Uiterwijk werkte in 1955 op de Kininefabriek in Bandung en die fabriek bestaat nog steeds.
    Dan nog even over die oude klassenfoto, daar staat Herbert Doornik ook op. 24 maart a.s ontmoeten wij elkaar weer sinds 1955.
    Daan Holthausen
    Veldhoven

    • frits suyderhoud zegt:

      hi daan
      Ik kan me niet meer herinneren of mevr van niftrik daar werkte. Myn moeder werkte voor de mawe (maatschappelyk werk) een onderdeel van het commissariaat. Het commissariaat was net voorby V&W gebouw dicht by het geologies museum ik dacht van jouw fotos uitgewerkt te hebben dat die nog bestaat. Ja doornik was de beste kastie speler van de klas doe hem de groeten.
      het beste uit een warm en vochtig sydney

      • Frits,
        Heb een 20min geleden een mailtje met de foto naar je gestuurd. Zal Herbert de groeten doen, hij kon inderdaad keihard gooien met kastie, blauwe plek op je bil. Hij lacht er nog steeds om….. Het V&W gebouw en het Museum staan er nog. Vorig jaar 2011 ben ik boven in de toren van het Gedung Sate geweest, vroeger speelden we er als kind, Wij woonden toen (1955) aan de Tjiliwoengstraat. Nu jl. Ciliwung. In Bandung van nu staan nog veel herkenbare gebouwen, het Boromeus ziekenhuis is wel helemaal verbouwd, zwembad Tjihampelas bestaat niet meer, hier en daar zwerven nog wat oude foto’s op Internet rond. Dago zwembad is ook al lang verleden tijd, ben op al die plaatsen geweest. De Engelbert van Bevervoorde school is aan de voorkant nog herkenbaar, de twee schoolpleinen met die grote bomen zijn weg en vol gebouwd met lokalen. De Ulo aan de jl.Ambon staat er ook nog en is een middelbareschool, werd door een trotse Indonesische lerares rongeleid, erg leuk. Ben eens met een paar oudleerlingen in de HBS aan de Sumatrastraat geweest, daar hangt nog steeds een oude scheepsbel, die bij het wisselen van lokalen wordt gebruikt. Indonesische leerkrachten vinden het prachtig wanneer Nederlandse oudleerlingen op bezoek komen.
        Frits, zullen we daar samen eens gaan rondkijken? Iets voor 2013 ?

    • Sandra Marck zegt:

      Dag Daan en Frits,

      Leuk om jullie verhalen te lezen……
      Grappige is dat mijn ouders en ik tussen 1951-1957 op Tjimbuluwit Bandung (huize Regina is naam van wit huis) hebben gewoond en dat mijn ouders een verpakkingsbedrijf hadden, fabriceerde de verpakking voor kinine, bedrijf heette MEFAM van Herman Marck en Milly Schaftlein (meisjesnaam) , voorheen was mijn moeder getrouwd met Sjoerd Lapre, militair……..
      Ben nu op zoek naar mijn mooie roots , dat is toch op een bepaalde leeftijd die je bereikt en gevoelsmatige ervaringen oproept……..

      Misschien weten jullie meer van het bedrijf Mefam en huis op Tjimbuluwit Bandung

      grtjs Sandra

      • Rifqi zegt:

        Hoi ik ben iki, nu ik woon in Bandung, ciumbeleuit is lange straat maar will ik Regina huis zoek proberen. Prettig kennis te maken.

      • Sandra Marck zegt:

        Hoi Rifqi,

        Wat lief van je dat je mijn zoektocht naar huize Regina in Bandung Tjimbuluwit vorm gaat geven. Ik zal je nog gegevens sturen, misschien voor jou wel aanknopingspunten bij de zoektocht…….gut wat vind ik dit leuk van je………………!!
        Wit huis met oprijlaan naar ingang huis , aan rechterzijde met redelijk veel dennebomen, aan die zijde woonde destijds Dr. Poortman , Thijs was 1 van z’n zoons ….(gespecialiseerd arts, ik denk me te herinneren keel,neus en oorarts)
        Regina was een wit huis (midden lag hoofd-ingang, links ervan een logeerkamer + aangelegen garage), rechts ervan een “ronde” eetkamer), het huis keek aan de achterzijde uit op prachtige heuvels (dit was echt een vergezicht), aan de voet van die heuvels lag de kampong, achtertuin was groot en prachtig met tropische aangelegde tuin, met een ronde vijver!
        Aan de voorkant van het huis (bij hoofd- ingang) lag de weg een stuk hoger dan het huis, dus je reed naar beneden als je naar de ingang van het huis wilde, die weg was niet breed en ver weg van de drukte van Bandung….

        Gegevens van mijn ouders heb je inmiddels : Emilly Schaftlein + Herman Marck, hadden een verpakkingsbedrijf genaamd MEFAM , o.a. kinine verpakking en Bata International schoen verpakking, moeder = Emilly ,indisch meisje, vader Herman, van hollandse origine, hier ben uit geboren, Sandra Marck

        We hadden keuken personeel en bediening, o.a. Mat was de naam van onze bediende, een heel aardige jongeman, Marie was kindermeisje, zij is meegegaan met ons naar Nederland, een keukenprinses ..hier weet ik de naam niet meer van, 2 tuinmannen en een prive chauffeur

        Ouders hadden veel vrienden: noem een paar namen ………uit die tijd
        Fam. de Booy-Fam. Stolker-Fam. Uhlenbeck-Fam. Remmers-Fam.van Benthum van den Berg-Fam.Voute-Linda Jordan…….

        Houd je me op de hoogte van je zoektocht, ben reuze nieuwsgierig,

        groetjes Sandra en dank je wel voor al jouw inspanningen

      • Cezar zegt:

        Het huis staat in een lange straat. Al uw gegevens zullen na 60/70 jaar niet veel van waarde meer zijn. Als u nu ook kan vermelden tussen welke kruisende straten het huis dat u zoekt zich bevindt, is het veel makkelijker voor de man in Bandung.

      • Sandra Marck zegt:

        Ik heb geen gegevens van straat (jalan) waar ik woonde in Bandung, vandaar mijn zoektocht……………wist ik het maar….
        Alleen weet ik dat het in buitenwijk Bandung lag, geen drukke stad dus, het was een geactiedenteerde slingerende weg naar huis ……met aan de achterkant van huis een uitkijk op heuvels zonder veel huizen, ik heb wel eens gehoord dat ik dicht bij radio-toren woonde , er is in 1957 veel om huis heen geschoten door leger en zo zijn wij met passagiersschip “Oranje” naar Nederland moeten uitwijken

        Ik geef jullie weer wat informatie door…misschien dat dit kleine beetje helpt…., in ieder geval al mijn grote dank voor jullie hulp in deze moeilijke zoektocht……..

        Al fantastisch dat jullie Dr. Poortman – gegevens hebben gevonden, hier woonde ik naast, is zijn adres dan niet bekend bij iemand

        groetjes Sandra

      • Surya Atmadja zegt:

        andra Marck zegt:
        29 januari 2017 om 5:38 pm

        Alleen weet ik dat het in buitenwijk Bandung lag, geen drukke stad dus, het was een geactiedenteerde slingerende weg naar huis ……ik heb wel eens gehoord dat ik dicht bij radio-toren woonde
        =======================
        Menara Radio Punclut. ???
        Dan zit je al in Lembang

      • Sandra Marck zegt:

        Maar ik heb niet in Lembang gewoond, want officiele woonplaats is Bandoeng (maar het kan wel op de weg zijn naar Lembang), ik schrijf woonplaats nu dan goed denk ik……..?
        In Lembang hadden mijn ouders wel planters als vrienden o.a. in aangegeven tijd, de Familie Remmers……………….

        Kunnen jullie erachter komen waar Dr.Poortman (kinderarts in Bandoeng) heeft gewoond in de periode 1951-1957, want dat is een enorm goede aanwijziging , daar woonden wij naast, hij was onze buurman………..

        Mijn ouders , Emilly Schaftlein (indisch origine meisje) en Herman Marck (hollander) , staan deze 2 niet in nog een bijgehouden register in Indonesie mbt. woon – kadaster gegevens

        Ik vind het heel bijzonder dat jullie zoveel moeite doen op deze vermoeiende zoektocht (zonder al teveel gegevens)…..en ik hoop dat er mooie foto’s-verhalen zullen opduiken van mijn fantastische jeugd……..1951-1957 in Bandoeng

      • Surya Atmadja zegt:

        Poortman, H.M.C. Kinderarts (waarnemend voor Dr. Christie Wijckerheld Bisdom) Merdikaweg 46.
        ==========
        Ya, het is in Bandung Noord , m.a.w Lembang , dichtbij de Radio toren (Menara Radio Punclut)

      • buitenzorg zegt:

        Jalan Merdeka is onderste deel Dagoweg/H.Djuanda.
        Dit is het vlgs mij ook niet. Overigens: noch de Dagoweg, noch Tjioemboeloeitweg waren slingerend…
        Was het misschien de Jalan Hegarmanah?

      • Sandra Marck zegt:

        Ik denk wel in de buurt van de Dagoweg, kan me herinneren dat wij met auto niet zo lang hoefden te rijden om op Dagoweg te komen, vanuit onze voordeur (hoofdingang) oprijlaan naar boven, rechts af sligerende weg ….door door door …….en dan waren we op de Dagoweg zegt mijn gevoel, klopt dit enigszins met alle gegevens en jullie zoekakties…………..

        Dank jullie alvast voor alle genomen akties ………..fantastisch…….hoop plek op google street view te kunnen zien…….lijkt me het whauwwww effect…….

        grtjs Sandra

      • Sandra Marck zegt:

        Als ik nu zeg dat er veel dennebomen stonden op onze oprijlaan…….tussen Dr. Poortman en ons huis , geef ik jullie dan wat aanwijzigingen………?

      • Sandra Marck zegt:

        Hoi Surya, ik krijg adres op streetview niet gerealiseerd op laptop, geef mij eens een andere aanwijziging,……..ben wel al heel blij dat je adres hebt gevonden, thanks a lot……..
        Dus hier woonde Dr. Poortman tussen 1951-1957 zo ongeveer, precieze datum weet ik niet , maar dit zal een heel eind kloppen………….

        grtjs Sandra

      • Sandra Marck zegt:

        Dag Marijke,

        Dat is idd. het goede …..je hebt mij een website gestuurd met een advertentie die mijn ouders hebben gezet voor de hond DRUP die gezocht werd , “Huize Regina” is mijn ouderlijk huis in Tjimbuluwit (Bandoeng), maar nu nog de weg waaraan het huis was gelegen, naast ons Dr. Poortman (kinderarts), ik spreek over 1951 – 1957, ben zo benieuwd of huis nog bestaat …?

        Thanks a lot voor jouw zoektocht, groetjes Sandra

      • Op deze site vind u de huidige benamingen van de oude straatnamen. https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_straten_in_Bandung
        En als u de krantenarchief Delpher gebruikt en zoekt op Tjiumbuluit, dan kom je veel straatnamen tegen. Misschien helpt dat. Zie link:
        http://delpher.kbresearch.nl/nl/kranten/results?query=tjiumbuluit&facets%5Bspatial%5D%5B%5D=Nederlands-Indi%C3%AB+%7C+Indonesi%C3%AB&page=1&coll=ddd

      • Sandra Marck zegt:

        Dag Marijke, dank je wel voor jouw websites, leuk om dit krantenbericht te lezen overigens , je hebt in ieder geval al veel informatie kunnen geven…ik moet nog even uitzoeken waar precies mijn ouderlijk huis stond in die o zo mooie tijd van mijn jeugd, ga zeker met een zoektocht beginnen met al die aanwijzigingen van jullie

        Thanks a lot, groetjes Sandra

      • Rifqi Rofiqi zegt:

        Hallo Mevrouw Sandra. Ik heb uw familie adress gevonden. Mevrouw E Schaftelein wonde bij Carel Fabritiuslaan nummer 21, de naam van de straat nu is Jalan Haji Wasyid. En Marcks met naam Marcks, E Th J werkt als Radio Comm PTT wonde bij Galoenggoeng laan. Sorry laat beantwoorden. Ik hoop dit is gebruikelijk. Er is geen notificatie in mijn email dan hebt u beantwoorden. Nu in Bandung we zijn in lockdown partially, als corona weg en alles is normal. Ik will de foto van de huis sturen. Groeten uit Bandung. En Hartelijk bedank voor Pak Bert Immerzel/ Pak Buitenzorg.

        En mijn email adress is rifqi.rofiqi@gmail.com.

  16. Aelle zegt:

    Geachte lezers,
    Hierbij mail ik u allen die een band hebben met Bandoeng of Bandung enkele websites en enige boeken die de moeite waard zijn.

    1. http://Www.bandungsae.com
    2. Boven Indië (Boek met prachtige foto’s)
    Nederlands-Indië en Nieuw-Guinea in luchtfoto’s 1921-1963
    J.R. van Driessen
    R.P.G.A. Voskuil
    Harde kaft: 159 blz.
    Publisher Asia Maior (1993)
    ISBN-10: 9074861016
    ISBN-13: 978 – 9074861014
    **************************************
    In 1614 schreef Juliaen de Silva
    “There is a city called Bandung, comprising 25 to 30 houses”.
    ________________________________________________
    3. De jaren van asal oesoel
    Indische Nederlanders in de Japanse tijd
    Tjaal Aeckelin
    Rick Schoonenberg
    KIT Publishers , Amsterdam (2006)
    Main Stack DS 643 5A 43 2006
    154 pp.
    ***************************************
    Voor boeken Indië/Dutch East Indies
    Antiquariaat Hopi Bukinan (Papiamento voor Veel Boeken)
    Javastraat 182-1
    Amsterdam
    5. http://Www.antiqbook.com

    6. Www. bandung.go.id
    ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
    Een fijn weekeinde toegewenst,
    Uw Aelle

    • Surya Atmadja zegt:

      @ Sandra.
      Jln Merdika is zoals buitenzorg schreef jalan Merdeka (in Dago Bawah , dus praktisch in centrum(Bandung Indah Plaza ), tegenover de Hoofdkantoor van Bank Indonesia.
      In de hoek heb je nu (al tig jaren) de Holland Bakery .
      De adres van kinderarts Poortman heb ik geplukt uit de telefoonboek van Bandung 1936.
      http://www.instantstreetview.com/@-6.917346,107.615528,-55.06h,5p,1z
      Jalann Merdeka wordt door Riouwweg(Martadinata) gesneden en gaat over in Dagoweg (Ir .H.juanda).

      Bij de driesprong(?) stoppen nu de angkot (kleine openbaar vervoer) richting Lembang.

      • Sandra Marck zegt:

        Hoi Surya,

        Ik heb van jou een leuk berichtje gekregen over kinderarts Dr. Poortman, o.a. waar hij woonde met gezin , je hebt mij adres gegeven…., is hij met gezin niet enkele malen verhuisd……Ik zoek naar zijn adres in de jaren 1951 – 1957, in deze jaren woonden wij, ik met ouders (Emilly Marck-Schaftlein en Herman Marck) naast hem in Bandung Tjimbuluwit ………
        Ben nog steeds op zoek naar mijn woonhuis in de aangegeven jaren 1951 – 1957 …..hoop dat ik jou zo op weg breng met deze gegevens …….

        grtjs Sandra

  17. Hallo Heer Daan Holthausen,

    Het is alsof ik weer in mijn geboortestad wandel wanneer ik uw verhalen lees. Ik ben er geboren (in de periferie van de stad; een-schuiladres in de 2e WO vandaar); maar ach, die melancholie het ruikt naar de kenariebloesems en die heerlijke houtachtige geuren van allerlei geboomtes, struiken en bloemen van het Insulindepark.
    Nog iets. U zei dat het zwembad a.d.Tjiamplas niet meer bestaat. Heel jammer, heb daar grote herinnering aan ook al was ik nog zo jong toen. Daar was ik maar één keer geweest met veel, heel veel buurt jongens en meisjes.Ik vond het toen al zo n drukte en durfde het water niet eens in; ik was ongeveer 8 of 9 dacht ik. Maar kent u ook het zwembad dichtbij het Insulinde park? Een klein zwembad eigenlijk, het was rechthoekig gebouwd en helemaal symmetrisch: in art deco stijl met voor de ingang een kleine ronde vijver met waterlelies. Het was er altijd glad en een keer viel ik in die vijver omdat ik zo nieuwsgierig was naar alles.Hopelijk bestaat die er nog. Wat een genoegen was dat daar te zwemmen.
    pjotr.x.siccama

    • Hallo Pjotr,
      In je bericht staat:”een-schuiladres in de 2e WO vandaar “. ik begrijp daaruit dat je niet in in een kamp hebt gezeten. Wij (mijn moeder en ik) ook niet, mijn moeder was een Padangs meisje. Wij “woonden” tijdens die oorlog met een aantal andere moeders en kinderen aan het Tjibeuningplantsoen. Ook dit huis staat er nog steeds en is keurig onderhouden.

      Na de oorlog vertrokken we naar Batavia en nog een jaar verder bracht de Volendam ons naar Holland. Begin 1949 reisden we met de Willem Ruys terug naar Indonesië, Batavia was Djakarta geworden, eind december van dat jaar was de Souvereiniteitsoverdracht, de Wereld Omroep zond het uit, ik krijg nog steeds kippenvel als ik het Wilhelmus hoor. We kwamen aan de Nijlandweg nr 11 te wonen, inmiddels zat ik op de Engelbert van Bevervoordeschool en liep iedere de dag naar school. We verhuisden na een paar jaar naar de jl.Tjiliwoeng, dus vlakbij het Tjibeuningplantsoen, op weg naar school fietste ik iedere morgen langs het huis waar we in de oorlog woonden, zonder eigenlijk te beseffen wat er in deze omgeving allemaal gebeurd is.
      Pas een paar jaar geleden ontdekte ik op Internet dat wij tijdens die oorlogsjaren vlakbij het Tjihapitkamp woonden.

      In de jaren ’54,’55 betekende Tjihapit voor mij niets anders dan lekker eten, vanwege de vele toko’s en warongs, vaak moest ik met een rantang daar eten halen. Ja, nu in 2012, Tjihapit bestaat nog steeds, met iets minder eethuisjes, alles nog wel herkenbaar. In die tijd leerde ik zwemmen in Tjihampelas, verzoop bijna in het Dago zwembad, maakte met een schoolvriend spannende wandelingen van Tjioemboeloeit naar Dago en terug. We bleven wel eens bij de Tjikapoendoeng hangen, waar je toen nog in kon “zwemmen”.
      Logeerden tijdens een schoolvakantie op de theeonderneming Djatinangor, Pengalengan, het meer van Tjileuntja, de Wijnkoopsbaai en de Puntjak, allemaal prettige herinneringen.

      Eind schooljaar 1956 vlogen we in 48 uur met een KLM Super Constellation naar Amsterdam i.v.m het Philips verlof van mijn vader. November van dat jaar voeren via Kaapstad met de Willem Ruys terug naar Indonesië. Terug in Bandung kwamen we te wonen in een splinternieuw huis aan de jl. Hasanudin op hoek van de Dagoweg naast het Boromeus ziekenhuis.
      Ik ging toen naar de Ulo school in de jl. Ambon. Als 14/15 jarige jongen beleefde ik een schitterende jeugd, met klasgenoten zwemmen in Tjihampelas, schooltoneel, jeugdliefde etc.etc.
      Op een novemberdag in 1957 kwam aan deze Bandoengse jeugd plotseling een einde.
      Dat verhaal zet ik wat later online.
      groet, Daan

      • Beste Daan,
        Ik vertelde in mijn eerder bericht dat we op een schuiladres (net aan het begin van de oorlog) ondergedoken waren, niet lang erna, het moest ongeveer 8 maanden of wellicht een jaar zijn geweest, werden wij verraden door ”onbekenden” en werden alsnog naar een jappenkamp gedeporteerd. Mijn moeder was er kapot van: gescheiden van de kinderen vanaf 12 jaar. Ikzelf bleef gelukkig bij mijn moeder en was nog een heel kleine kleuter. Mijn vader was al direct aan het begin van de oorlog opgebracht en naar Siam (tegenwoordige Thailand) getransporteerd om aan de Burma Spoorweg te werken.
        Zo, dat was het verhaal in een notedop.

      • patty van der linde- droop zegt:

        Hi Daan! Ook ik heb op de Ulo gezeten aan de djln Ambon. Ik woonde an de djln Lombok en later aan de djln. dahlia in de bloemen buurt. Ben nog terug geweest naar de school en ook net als jij werd trots doorgeleid door een Engelse Lerares.. Ik zoek naar enige klasgnotn van die tijd 1953/ 1955. Heb je deze mensen gekend? Joyce Huisers, Theo Vaassen, Juul Vroom, Rinske Sanders? Misschien kende je mijn late husband ook, Gerard van der Linde? Groet< Patty van der linde

      • nijboerronald zegt:

        Hi Patty,

        Ik hoop dat je mijn reactie nog ziet. Is jouw man Gerard van der Linde als soldaat actief geweest op Java? Dan heeft hij waarschijnlijk mijn opa gekend en zou ik heel graag met je in contact komen. Ik hoor graag van je.

        Ronald

      • Henk v.d. Brink zegt:

        Hallo Daan,
        Leuk te lezen dat jij op de Nijlandweg nr 11 hebt gewoond.
        Zelf ben ik op nr 34 geboren en gewoond.
        Later Djl. Tjipacanti (mogelijk fout geschreven)
        Ik speelde vaak achter het Louis Pasteur gebouw met paardenstallen waar de serums op werden uitgeprobeerd.
        Groet Henk van den Brink

    • M. Robat-Hoogeveen zegt:

      Bedoelt u het zwembad Het Centrum? Daar werd het water zo zwaar gechloord dat ons -blonde- haar groen van kleur werd. Iedere middag als wij het water uit moesten, trokken twee mensen een emmer met gifgroen spul aan een touw door het water,

  18. Eppeson Marawasin zegt:

    Deze kwam mij surfendewijs onder ogen. Met name het tweede gedeelte gaat ook over Bandung: http://www.aziatischetijger.nl/2012/03/04/indonesie-koloniale-kolonie-verder-in-verval/

  19. a.merz zegt:

    Ik ben op zoek naar mensen die iets over de geschiedenis van het Boromeus ziekenhuis weten. Het enige wat ik weet is dat mijn grootvader het heeft gesticht en het aan de katholieke nonnen heeft verkocht. Mij eigen vader is jammer genoeg overleden en ik weet eigenlijk weinig over mijn familiegeschiedenis in Indonesie.

    • Wilhelm Paul von Grumbkow zegt:

      Ik ben in Bandoeng geboren en heb daar gewoond tot 1955. Mijn vader is in dat zieken huis overleden en mijn twee kinderen zijn daar geboren. Er is mij iets in gedachten blijven hangen, maar ik kan niets beloven, zal mijn best doen.
      m.vr.gr

    • HenkAnthonijsz zegt:

      Wat ik weet is dat het Borromeus ziekenhuis (St.Borromeus Hospital) is opgericht op 18 september 1921 door zes nonnen van de Congregratie van de Zusters van Liefde Carolus Borromeus afkomstig uit Nederland.
      Het huidig adres is: Jl.Ir.H.Juanda 100, Bandung.
      Vraag:Wie is uw grootvader en wanneer zou hij het ziekenhuis hebben gesticht?
      Wanneer aan de nonnen verkocht?
      Op internet vond ik ook nog een foto van het ziekenhuis.

      h.anthonijsz@upcmail.nl

      • Si Aelle zegt:

        Uit de zendings- en missie-archieven het volgende:
        Sinds 1918 waren zusters (nonnen) betrokken bij de missie in Ned. Indië, aanvankelijk op Java en Sumatra, na 1930 ook op Borneo en Timor. Werk in ziekenhuizen nam een prominente plaats in en daarnaast onderwijs aan onder andere Chinese leerlingen. Toen de apostolisch-vicaris van Batavia, mgr. Luypen, in 1915 in Batavia de St. Carolus-stichting had opgericht met als doel de ziekenverpleging voor katholieke Europeanen en er een beroep werd gedaan op de Zusters, gaven zij daaraan gehoor, waarschijnlijk onder invloed van het missie-enthousiasme in die periode. Eerdere verzoeken waren afgewezen. De congregatie wilde zich liever richten op de zorg voor de inheemse bevolking, maar dat lukte pas in de jaren dertig, waarbij zich financiële steun ontvingen van de families Schmutzer-Hendriks en Schmutzer-Van Rijckevorsel. Met de opleiding van inheemse religieuzen werd in 1932 een begin gemaakt. De Indonesische kandidaat-zusters werden geacht zich aan te passen aan de Nederlandse gebruiken. De meeste inheemse kandidaat-zusters waren afkomstig uit de Javaanse elite. In 1945 hadden 33 inheemse meisjes eeuwige geloften afgelegd. (zie voor naamlijsten van zusters met gegevens over hun herkomst: Satini, Congregatie, 210-211). Na de Tweede Wereldoorlog werd het karakter van het noviciaat Javaanser. Een tweede sector waarin de zusters actief waren is het onderwijs. Anders dan bij de ziekenhuizen, konden zij zich daar vanaf het begin toeleggen op onderwijs aan de inheemse bevolking. Het hoge peil en de westerse oriëntatie van het onderwijs waren ook voor niet-katholieke, zelfs islamitische, ouders redenen om hun kinderen naar de scholen van de zusters sturen.

        Zelf had ik de strop om door mijn moeder naar de zusters Ursulinen gestuurd te worden waar ik als een minderwaardig kind werd behandeld terwijl mijn oudere zus die een blanke huid heeft als volwaardig werd beschouwd. Ik zat om te beginnen op de kleuterschool bij ‘Mère’ Majella voor spek en bonen. Èn lelijk dat dat wijf was! Ze was gezet en waggelde als een gans. Was dat omdat ik van een Protestante Fröbelschool afkwam? Ook werden we (drie zusjes) later ook nog gedwongen RK (om)gedoopt, anders liepen we net als onze broer (op Broederschool), die pertinent geweigerd had, de kans om van school te worden gestuurd.
        Zoals de lezer vast kan stellen, ging het leven van een Indo-kind niet over rozen. In de oorlogstijd niet, in de bersiaptijd niet en tot ver na de oorlog ook niet.

    • Steffie van den Brink zegt:

      Niet ver van Boromeus ziekenhuis is het Ursulinnenklooster.
      Zij weten altijd heel veel, heb je dat al eens geprobeerd?
      Het is maar een suggestie.
      Groet,
      Steffie.

  20. HenkAnthonijsz zegt:

    Mijn reactie is bestemd voor A.Merz.

  21. Anton zegt:

    @Rob Cassuto – Heb zelf niet zo lang op de EvB school gezeten, maar tjangak si Ferry ken ik ook met zijn ever smilling face…
    En de Charles die jij noemde is idd van een rijke (Joodse) juweliers zaak in Bandung, zijn zus Suuz (of Suus) zat ook op die school.
    Idd, ook ik gekrojokt door een gang als ik de poort uitliep naar huis op de Jl Taman Sari ; ze zaten dagen op de loer te wachten…; peace is nog ver te zoeken in ons buurland als de tv hier frekwent al dat gedoe laat zien met arme Papuas in Nieuw Guinea ; niemand wilt ze helpen….

    • frits suyderhoud zegt:

      Hallo Anton
      Ik kan me charles Friedler nog goed herinneren we noemden hem si tjaplak, wij zaten in dezelfde klas bij heer grunewald op de EvB. Tjaplak woonde dicht bij het gemeente huis. Mijn vriend bertus couwenberg woonde aan de achterkant van zijn huis. Was Ferry, Ferry de Fretes? Ik zat met Ferry en Charles in dezelfde klas. Ik woonde tegenover de EvB in de djalan tamansarielaan in een van de huizen met de hoge muren, hoefde alleen maar over de brug te lopen en dan was ik op school.
      Groetjes uit sydney frits suyderhoud.

      • Anton zegt:

        “Tjaplak”, ja correct, verbasterd van “Charlie Chaplin”… wat al die Indo’s zo kennen verzinnen…. jeneverkentel…☺☺..
        En si Ferry, ik denk dat si Rob Casutto weet waar hij zit…
        Cheers from sunny BrisVegas (Brisbane)
        where the weather is one day is beautiful, the next day purrrrrfect…☺☺

      • Ferry Bachet zegt:

        Ferry Bachet zegt:

        Ik zie dat jullie niet precies weten wie Ferry is.
        Dat ben ik. Ik heb de klasse foto met juffrouw Heiligers en Rob Casuto.
        Frits Suyderhout ’s vader kwam vroeger ook wel eens bij ons in Kloetinge bij
        mijn vader en moeder. Ik heb zelf nog een overlijdens kaartje van je vader
        in 2002 gekregen.

        Je kunt reageren op ferba@telfort.nl
        Groetjes

  22. Si Aelle zegt:

    EUREKA!
    Uit het KDC heb ik onverwacht interessante informatie gevonden over de familie Schmutzer.

    Familie Schmutzer (1904-1985)
    Prof.dr.ir. Josef Ignaz Julius Marie Schmutzer-Hendriks werd geboren te Wenen op 11 november 1882, waar zijn in Indië woonachtige ouders op dat ogenblik met verlof waren. De fam. Schmutzer kwam oorspronkelijk uit Oostenrijk. Hij was hoogleraar aan de Rijksuniversiteit te Utrecht, minister van Overzeese Gebiedsdelen en vice-voorzitter van de Volksraad in Indonesië (Ned. Indië). Hij kreeg verschillende onderscheidingen. Zijn broer Ir. Julius Robert Anton Marie Schmutzer werd geboren te Semarang op 12 december 1884 en overleed te Nijmegen op 28 oktober 1954.
    Zij erfden van hun ouders de suikeronderneming “Gondang-Lipoera” te Gandjoeran, ten zuiden van Jokjakarta. Beiden studeerden te Delft. Van 1912-1918 werkten ze samen in de onderneming. In 1918 ging Julius voor verdere studie twee jaar naar Nederland en trouwde intussen met Carla van Rijckevorsel, een zus van de jezuïet Van Rijckevorsel wiens naam vaak voorkomt in dit archief. In 1920 gingen ze samen terug naar Indië, waar Josef intussen al een Standaardschooltje had laten bouwen voor de jongens uit de dessa. Josef vertrok toen naar Batavia (Jakarta).
    Beide gezinnen hebben veel gedaan voor de missie in Gandjoeran. Niet de Jezuïeten maar de familie Schmutzer was de grondlegger van de missie in dit gedeelte van Java. Hier was het ook dat voor het eerst op Java door de onderneming met het werkvolk een collectieve arbeidsovereenkomst werd gesloten. Er kwam een internaat voor meisjes onder leiding van de zusters van Onder de Bogen (Carolus Borromeus). Ook begon mevr. Schmutzer-Van Rijckevorsel, die verpleegster was, een polikliniek in haar garage, die uitgroeide tot een ziekenhuis. Er werd een kerkje gebouwd. Men begon met de aanpassing van de inheemse kunst aan de katholieke godsdienst. De stupa-vorm is duidelijk te onderkennen, evenals de gestileerde lotus. Op het gebied van deze kunst heeft vooral Josef veel werk verricht. Hij liet o.a. de eerste Tjandi (Candi) bouwen met een beeld van het H.Hart en heel Java werd aan het H.Hart toegewijd. In 1934 ging de fam. Schmutzer-Van Rijckevorsel terug naar Nederland in verband met de studie van hun kinderen.
    Tijdens de revolutie in 1947-1949 is de hele onderneming, fabriek met huizen, totaal vernield door de extremisten. Het missiegedeelte, kerk, school en ziekenhuis, bleven gespaard, want de extremisten beschouwden dit niet als koloniaal eigendom, maar als eigendom van de Javanen.
    Josef I.J.M. Schmutzer overleed op 26 september 1946 te Utrecht.

  23. Henk Anthonijsz (1926) zegt:

    Mijn gedachten gaan dan terug naar al die bekende straten. Het is dan alweer 74 jaren geleden. Ik was 12 jaar toen wij, na het overlijden van moeder in Malang, naar Bandoeng verhuisden. Vader met vijf kinderen, waarvan ik de jongste was. Van het gezin ben ik nu alleen overgebleven.
    Bandoeng – vijfde klas van de St Augustinusschool aan de Grote Postweg, tot en met de zevende klas. Onderwijzers- heren Midde en de Kruif. De Kruif, gevreesd omdat hij klappen kon uitdelen met aan zijn hand een zegelring.Klasgenoten: Paul Strengnaerts, Sjoerd Croqeu en zijn broer Max,Leo Massengi, ? Otten en nog anderen (namen helaas ontschoten).
    Toen IEV Muloschool aan het Tjitaroemplein (Blote Billenplein vanwege het monument op het plein).Toen ik in de derde klas zat (laatste jaar) brak de oorlog uit, december 1941, Waar zijn al die vrienden/vriendinnen gebleven? Velen zijn al overleden. Dick Nesvadba, Waldy Schilling, Jan Siahaja, Esmee de Winter. Leraren: Veer, De Jong, Bleeker, Veldhuizen.
    Bandoeng, met je voetbalclubs: UNI en Sidolig. Met de gezellige winkelstraat BRAGA. Waar ben je gebleven?

    • Vera Hager zegt:

      Hallo Henk Anthonijsz,
      Ook ik heb in Bandung gewoond gedurende de oorlogsjaren. Maar ik ben op de Zusterschool geweest die aan de Sumatra Straat was (I think). Ik herinner me dat de school dicht bij de Kathedraal was. Ik was in de 5e klas voordat de oorlog uitbrak.
      Ik herinner mij ook dat er een plein gelegen was voor de school.

    • Sandra Marck zegt:

      Beste Henk, ik ken de vrouw en kinderen van Dick Nesvadba, die wonen nu in Brabant…heb nog steeds contact met ze

      Ben naar mij roets aan het zoeken……

      groetjes Sandra

    • Rob zegt:

      Beste Henk, Onderwijzer de Kruif was mijn grootvader, Cornelis de Kruif. Zijn er nog meer mensen die zich Cornelis de Kruif, onderwijzer aan de St.Augustinusschool herinneren?

    • Rob zegt:

      Beste Henk, onderwijzer de Kruif was mijn grootvader Cornelis de Kruif. Zijn er nog anderen die zich Cornelis de Kruif, onderwijzer aan de St.Augustinusschool in Bandoeng herinneren?

    • Rob zegt:

      Ik vind het jammer dat mijn reactie iedere keer wordt verwijderd. Zou u mij via mijn e-mail adres kunnen laten weten wat ik verkeerd doe? rob.de.kruif@hotmail.com

  24. Anton zegt:

    Heb dit al jaren in mijn favorieten…. een boekje te lezen met plaatjes over Bandoeng van toen :

    http://www.vansandick.com/familie/archief/Bandoeng/

  25. Anton zegt:

    Van bovengenoemd boek website is er ook een referentie naar Google Map :
    http://4umi.com/map?ll=-6.911021,107.609496&z=12&t=k

    Daar daal ik af en zie Borromeus ziekenhuis en de TH…ook de EvB school….

    Grappig…. ook de daken van onze huizen aan de Teuku Umar en de Raden Patah…

    • peter x, siccama zegt:

      Zowaar Anton, die de Indischen fantatische taal kunnen verzinnen. (netals Tjalie Robinson). Ja en goede vertellers; vele Indischen zijn ook dramatis personae kan ik je
      zeggen.

  26. Herman Soediono zegt:

    Beste Ex-Bandoengers,
    Mijn E-mail heeft niet direct te maken met het artikel van Rob Cassuto maar omdat er ook over andere zaken in de reacties is gediscussieerd voel ik me vrij om mijn vraag aan de lezers voor te leggen: Een aantal van mijn vrienden liggen wat overhoop over de plaats van een vooroorlogs restaurant/ijssalon/dacing(?) die SHANGHAI DREAM heeft geheten. Deze SD moet aan het noordelijke uiteinde van de Bragaweg hebben gelegen, tussen de spoorbaan en de toenmalige driesprong van de Oude Hospitaal weg, die nu een viersprong is (Braga/Lembong-Suniaraja) Het punt waar we het niet over eens zijn is of deze gelegenheid lag aan de Oost kant dwz. in het blok tegenover “GCT van Dorp” van de boekhandel, of aan de West kant, dus in het blok van”GCT van Dorp”. Zou iemand ons kunnen helpen hiermee? Mocht iemand weten van een foto van deze SD dan wordt informatie zeer op prijs gesteld.Hoxco94

  27. kees lanslots zegt:

    Beste Rob.
    Betreft het hier om Ferrie Soentken ?????

  28. HenkAnthonijsz (1926) zegt:

    Shanghai Dream, dancing lag in het blok t.o. Boekhandel van Dorp.
    Met groetjes van een “oude Bandoenger”.

    • herman Soediono zegt:

      Heer Anthonijsz, Bedankt voor Uw informatie. Ik zal e.a. doorgeven aan mijn forum genoten. herman S

    • Anton zegt:

      Ik heb nog een foto van Shanghai Dream met een groep van militairen ervoor.
      Ik geloof dat het verdacht werd als een nest van spionage …

      • Herman Soediono zegt:

        Heer von Grubkow, Bedankt voor de tip; ik zal e.a. straks uitproberen op mijn “desktop”.

        @Anton (ik neem aan dat ik U zo wel mag noemen omdat ik vermoed dat Anton Uw voornaam is; en verder “Heer gevolgd door een voornaam” me wat vreemd in de oren klinkt). Ik vermoed dat een foto van de SD bij mijn forumgenoten heel welkom zou zijn. Maar hoe krijgen wij die foto van U? Ik vind het wat problematisch om mijn E-mail adres zo maar bekend te geven: “identity theft” en dat soort zaken maken mij wat voorzichtig.
        Als U een suggestive zou willen doen over een manier waarop mijn vrienden en ik die foto zouden kunnen zien houd ik mij aanbevolen. hS

      • buitenzorg zegt:

        De foto kan eventueel via de redactie worden verstuurd…

      • Anton zegt:

        @ Redactie.
        Zal mijn best doen…. De foto is nogal klein uitgevallen, eens gekregen van een dame in Ned.
        Haar naam weet ik niet meer… maar de plek van SD staat me nog bij , want op die plek ( beton fundereing was er nog) veruilden we in de 50’s jaren, promotie kaartjes of prentjes uitgegeven door het AID (niet zo’n prettige afkorting tegenwoordig…Algemeen Indisch Dagblad) voor een competitie wie de meeste prentjes kon verzamelen van een bepaald merk… Ik ging voor “Pomona” wijn.. Had toen wel wat gewonnen maar ben al verghetennnn dese… ; ituh diah als je sinting wordt van teveel van die wijn te drinken ☺….

        Ga maar weer koffertje pakken en roeibooje nemen om ff de plas over te roeien naar Insulinde..
        Niet voor de mooigheid (vind het daar nogal smerig en overbevolkt) of tropen (zit ik hier toch ook al … ) maar een personelijk historisch feit na een lange… lange tijd …en al dat zijdank moderne communication of internet…
        Cheers…

      • herman Soediono zegt:

        Sh.., ja, Anton, Die actie van ons aller Algemeen Indisch Dagblad aka AID de Preangerbode! Ik herinner me dat gebeuren inderdaad nog: bij alle kennissen van mijn ouders langs gaan om die speciale pagina te vragen; kaartjes losknippen, en dan met joost-mag-weten-wie ruilen. Er ontwikkelde zich zelfs een soort wisselkoers want niet alle kaartjes waren even gewild. Ik herinner me niet waar ik voor gegaan ben , ondanks dat ik nooit van die Pomona heb mogen genieten. herS

      • frits suyderhoud zegt:

        Dat was het AID merkenvel er waren dacht ik 100 merken op die je moest uitfknippen en ruilen voor het merk dat je spaarde. Ruilen kon je onderandere achter het gemeente huis doen op het Pieter Sythof park. Ieder merk gaf of een duure prijs of meerdere goedkope prijzen. Ik ging eerst voor van leeuwwaarden de garage maar toen ik uitvond dat een kongsi van leeuwaarden aan het sparen was heb ik ze veruild voor iets anders. Alle winaars werden uitgenodigd op een galamiddag waar de prijzen werden uitgerijkt met vrije snacks, drinks en film naafloop. Ik dacht dat het merken vel werd uitgegeven in de jaren 54/55/56 maar weet het niet zeker. Groetjes uit een panas 40 graden Sydney, frits

      • herman Soediono zegt:

        Buitenzorg, een goede suggestie, als Anton mee zou willen werkepen. Ik zal proberen Bert Immerzeel te E-mailen om hem te vragen te helpen met het doorgeven van de foto. Groeten van herS

      • Anton zegt:

        @herman,
        Foto ister al naar si Bert gestuurd…

      • Herman Soediono zegt:

        TK (terima kasih, Sir), oftewel m’n dank. Zodra ik die foto heb zal ik haar aan one forum sturen. Er is veel heimwee naar “temps perdus”

      • Anton zegt:

        @Herman…. over die Shanghai Dream foto…..hier de grap….
        Na al die jaren internet contacten..bleek die persoon die mij die foto stuurde een gerelateerde familie te zijn…. ☺ ….

      • herman Soediono zegt:

        Anton,
        Ik heb die foto van de SD nog steeds niet kunnen bekijken: heb jij hem al aan de JAVAPOST doorgestuurd, of is het Bert van Immerzeel die e.a. misschien vergeten heeft aan mij door te geven? Groeten van je herS

      • buitenzorg zegt:

        Bert Immerzeel (zonder van) is het gewoon vergeten. Mea Culpa. Komt goed 😉

      • uri rapaport zegt:

        Misschien een hele rare reactie na zoveel tijd. Ik ben een kleinzoon van de eigenaar van Shanghai dream. Ik weet dit pas heel recent alhoewel ik wel wist dat de familie daar iets in de horeca en handel heeft gehad. Ik probeer nu zoveel mogelijk te achterhalen. Deze foto is voor mij het eerste beeldvan deze plek. Is er een mogelijkheid om deze op 1 of andere wijze te bekomen? Verder is alle info welkom!! Mijn opa had de aankoop gedaan via zijn bedrijf met de naam “eigen hulp”

  29. Jan A. Somers zegt:

    Je zou op Javapost eigenlijk een vaste rubriek “Trefpunt” moeten hebben. Kan je ook nooit offtopic (zoals ik mezelf wel eens betrap).

  30. rikus2603 zegt:

    Hallo Rob Cassuto en allen andere lieve mensen,

    Ik voel me als bandunger en druk me zo uit,omdat we pas in 1946 daarheen kwamen, oorspronkelijk uit Semarang, we verhuisden erheen via Siam. (Another long stoty) Maar juist die tijd is voor de stad Bandung zeer spannend en toch voor velen met veel ongemoedelijke herinneringen verbonden. Ook na de oorlog bleef Bandung een stad met vele soldaten.
    Rob Cassulto schreef over de Houtmanplein, waar ook ik veel was, voetballen, tussen veel onkruid met doeries. Aan de Houtmanstraat stond de KMA, waar ik veel speelde, vooral was het hele areaal met gaten die door bommen veroorzaakt werden, waar je wel vaak een bootje kon laten varen.
    Wij woonden aan de Tasmanstraat, later Djalan Tjilaki, hoe het nou heet???
    Aan de andere kant van het plein is de Heemskerkstraat, vanwaar ik met vele bekenden in Nederland weer twerug gevonden heb.
    Aan de Barentszstraat had ik een vriend, wiens ouwe heer professor aan de technische Universiteit was, ze waren van zwitserse afkomst, kon ik uiutmaken aan de hand van de vele gelezen brieven die gewoon in hun tuin weggesmeten werden (postzegels).
    Op de hoek van die straat, aan de Houtmanplein, woonde een joodse familie met heel lieve dochtertjes, die heette Fam. Cohen.
    Omdat ik pas na de oorlog naar Bandung kwam, was toen 6 jaar oud, ken ik de naam Tjihapit wel van die pasar, (markt) in de buurt van de 15de Bat.-kazerne, aan de Atjehstraat, waar tegenwoordig een voetbalstadion staat, die heb ik nog gezien, toen ze die bouwden.
    In dezelfde rubriek las ik van iemand, die aan de Bengewanlaan gewoond heeft, dat is ook een bekende straat, waar o.a. ik naar de kapper ging, de enigste indo in die buurt en de gereformeerde kerk staat, op de hoek de Tjibeuning Planzoen.
    Op school kwam ik eerst aan de Keizerlaan Zuiid in een gewoon huis, dat de gemeente Bandung hoorde, daarna werd ik overgeplaatst naar de Tjitarumschool en dan nogeens wisselen van school aan de Zeelandiastraat. Jullie beklaagen je over de verte van de school, wat ik meegemaakt heb is niet veel anders, van die Zeelandiaschool, kwam ik pas in de Riauschool en dan op de MULO net achter de Riauischool, de Ambonschool. Hier heb ik vele mooie herinneringen opgedaan, mijn eerste grote liefde, bolos, naast de Riauschool achter een kleine kiosk, dat over de brandgang gebouwd was. In de Tasmanstraat woonde ook de familie Petit, die ook uit Semarang stamden en moeten nu in Heerlen, of omgeving wonen.
    Op de Riauschool, waar ik het langst gezeten heb, voor de ULO, zat ik van mijn 10de jaar tot 15, dan heeft me de directeur van de ULO, meneer Stam, uit school willen jagen, tot mijn ouders met hem een gentleman ageament sloten en mij naar Semarang stuurden, op een katholiek internaat, met technische school, waar ik helaas slechts één jaar kon/mocht blijven, Terug in Bandung, geen werk, geen school, wat bleef me anders over dan ngelentjer. Ik was toen veel onderweg op de fiets van mijn moeder, tot ketabrak met dokar bij he station en Pasar Kusambi, aan de Dj Raya Timur (Grote Postweg Oost), op het einde van de Nassaustraat, ook een zijweg van de Riaustraat.
    Door het snuffwlwn in verschillende Indo-pages benik erachter gekomen, dat het Tjihapit-Kamp de vruchtenbuurt geweest moet zijn. Bijv. Mangalaan,,Blimbinglaan, enz. Aan het einde van de Mangalaan, aan de Gr.Postweg was het kantoor van de bewakers, die later door eenhollander tot bakkerij omgebouwd werd, van hem hadden we onze broodjes. Overigens staat aan de mangalaan een huis dat je het geboortehuis kon noemen van de Hot Jumpers.

    Lieve ex-bandungers, ik wens jullie allemaal gelukkig 2013 en sampia berjumpa lagi, John Horn

    • Anton zegt:

      De naam Jenny Petit komt me bekend voor, mijn oudere zusters kenden haar…
      En Kosambi… zo klein ik toen maar was… daar heb ik de heerlijkste bami kojok van mijn leven gegeten…
      Ik herinner me dat we eens ook in een goedang van een worst fabriek daar ergens moesten doorbrengen vanwege de bersiap dreiging..
      Eigenaar van die fabriek was een belanda.

      Voordien woonden we in de Prof Eickman weg (die straatnaam bestaat nu nog steeds) ; en was gelegen om de hoek van de chocolade fabriek MAFALDA aan de Nijland weg (Jl Cipaganti). Adoeh die lekkere chocolade geur uit de fabriek zal ik nooit vergeten.

      Bij Kosambi op de Jl Raya Timur (Grote Postweg Oost) kan ik het volgende ook niet veregeten…
      Veel hujan and gonceng op de stang voorop van de fiets… mijn voet getjantol tussen de spaken van het voorwiel… daarvan heb ik nog steeds een flink litteken van over gehouden als herinnering….
      Later verhuisden we naar de Speelmanweg ook daar in de buurt van Kosambi dicht bij het station.
      Nou ja deze doerak ook maar me-lentjer lentjer op het station, grote spijker op de spoorbaan leggen en dat werd dan wel plat gewalst , lijkt wel een mini dolk…

      Zag daar ook eens een militaire Jeep op velgen op het spoor rijden en waarschijnlijk ter berscherming van de trein uit Jakarta…

      Maar mijn leukste herinnering…. vrij schep es …..
      Passagiers bestelden ijs …maar de trein kwam dan al eraan en dus die lui riboet en zeiden dan dat die tukan maar het ijs aan mij moesten geven.
      Hahahaha… dit strategisch planing had ik een tijdje ook aangehouden….

      • nico saras zegt:

        Hallo mijn naam Nico Saras (Bandoenger) uit 15 debat naar djl Salam van daar naar djl Tjilaki gewoon tegen over fam Petit.op school geweest st Augustinus niet ver van de Katholieke kerk (KruisKerk) tegen over Siedolie voetbal veld hoe heet die bioskoop in pasar kosambie.ook krante jongen geweest voor AID (algemene indish dagblad) herriner jullie nog zeep kisten race ik zoek Johan Bos hele lange kerel wij zijn de Tjihapit kids n natuurlijk Braga wegt ff stoppen bij Snoephuis tegen over OB(onderling Belang) schuin tegen over Majistic bioscoop van hoe heet dat veld toch mijn piekir pajah bioscoop Radio city,Oriental,Varia makan sate Martabak.Bandoeng vliegertijd, tollen, katriek,Gastie knikkeren,zo Email mij ja ik nu 73jr jn.saras@gmail.com

    • Rinus Brands zegt:

      Hallo John Horn,
      Ik ben Rinus Brands, roepnaam Bolle. Heb ook op de Riauschool gezeten bij juff. Kortenoever en juff. Reyntjes. De Manngoboys hebben achter ons gewoond. wij woonden in de garage van Riaustraat 227. Bij het pleintje met benzinepomp. Ook stond er een GEBO huisje op het plein. Staat er nu nog.

    • nico (nick) zegt:

      Hallo John,
      Hope you remember me woont in US sinds 1962 dln Tjilaki 9 nu is het num 19.wij hebben bij in huis gewoont je Vader speelde op steel Hawaien music correct?ok Email me you have my email.Hope to get you in good health solong nick saras.

    • Karl Urban zegt:

      Gaarne zou ik conact willen hebben met dhr,John Horn,i.v.m een boek over de tijd dat de Indo rock al in Indonesie bestond,onder meer de hierboven geschreven Hot Jumpers.
      met blijde groet
      Karl Urban

    • Nico Saras zegt:

      Nico Saras gewoont Bandoeng Djl Tjilaki #9 nu is het numm19 woonde tegen ovet Petit Ken je die persoon?? PIET.op school AUGUSTIENUS school dicht bij de kruis kerk (Grote post weg) Aan de over kant is voetbal veld SIEDOLIE veld alltijd geslentert naar Kosambie door lopen naar de grote veld met bioscopen Varia ,Oriental Radio city, ALOEN ALOEN plein ik slenterde overal lopende met de jongens Johannes Bos meer alleen vaak naar de kampoeng TJIUJUNG ,bij de Baboe logeren in de kampoeng mijn reide veel naar Jakarta om bij mijn boer te zijn en zusters o naast ons heeft de fam HAUWERT gewoont,verder op een Fam MUSKIET vetrokken naar Nederland met de GROTE BEER 1955. Aan gekomen in Rotterdam verder vetrooken naar Limburg Heythuizen (post Roggel) Jonens DORP DE Widdonck,en daar gebleven tot mijn moeder aankomst in Nederland en verder een huiz kreeg in EIDHOVEN, ik vetrok naar AMERIKA 1962,nu woonde in Georgia,USA.
      Mijn kontac em mail is jn.saras@gmail.com de groeten. Nico Saras getroud 2kids and two grand kids geeft mij a antoord als mij kent solong have great day!!

  31. Anton zegt:

    In de vroeger 50 jaren stond het AID dagen lang vol van een exorcisme geval in Bandoeng.
    Herinner me dat grote mensen zo gefascineerd deze artikelen lazen…
    Pastoor en segala segala kwam er aan te pas en ik hoorde dat het een vrouw betroft en dat er wat naalden uit haar hoofd of haren kwamen.
    Probeer dit extra ordinair geval eens op het net te vinden maar geen geluk.

    Weet iemand van de senioren er misschien meer van ?

  32. D.Holthausen zegt:

    Hallo Frits en Anton,
    Allereerst een Goed Nieuwjaar toegewenst, een beetje laat….maar toch !
    Even over het AID.
    Waar Frits het over heeft heette de AID Merkenjacht. Heb toen ook dagen in het Pieterspark rond gelopen met die plaatjes.
    Dat was eind 1955 en de prijsuitreiking was op zondag 22 januari 1956 , ik viel toen ook in de prijzen met een model van de KLM Super Constellation. Ik heb dit allemaal teruggevonden in de website Historische Kranten.

    En over de chocolade fabriek MAFALDA aan de Nijland weg (Jl Cipaganti) herinner ik me dat mevr.van Niftrik (moeder van Piet Hein) ons vaak trakteerde op die erg lekkere chocolade repen.Wij woonden toen nog aan de Nijlandweg.

    • Anton zegt:

      MAFALDA chocolade fabriek is een geschiedenis op zich zelf , denk ik.
      Ben jaren geleden wat gaan zoeken hierover.
      Ik meen dat het van een welgestelde (nobel ?) Italiaanse familie is en vond ergens nog een foto van een MAFALDA dame…
      Ergens had het nog sterke banden met de familie in Italie.

      • De Giaxa de Salvi zegt:

        I stumbled upon your post. I am the son of the oldest daughter of the owner of that chocolate factory. I can read and write Dutch but my computer’s spellcheck prevents me from writing it on this site. It would be marvelous if you could share your research and photographs and in exchange I may be able to answer some questions for you as to what happened to the family. Thanks in advance.

      • Anton zegt:

        How wonderful to see a member of this Italian family reacting…
        And what a co-incidence; living in Australia … I am now on holidays in the Netherlands and took a short trip to Italy too, to learn more about the powerful rich Italian families of the republic of Venezia and the Medici of Firenze and Tuscany..
        Very impressive and interesting..
        Grazie e viva Italia… :). ..

      • Anton zegt:

        Ooopss… earlier in my reaction I assumed Mafalda chocolate factory in Bandung was Italian related but the name De Giaxa de Salvi sounds otherwise.. maybe Portugese or Catalan… .? In that case my sincere apologies…

      • Steffie zegt:

        Hi Anton;
        Wat draaien we toch om Mafalda heen, hè?
        Ik zou willen dat ik met haar eens in contact kwam!
        Zoals ik al eerder vermeldde: hun fabriek is “down” en staan er nu appartementen; jammer.
        Wat is niet veranderd; deze reis heb ik zo’n knauw gekregen, dat ik bij thuiskomst zei:
        “Nooit meer Indonesië!”
        Groet,
        Steffie.

      • Anton zegt:

        Steffie, can go along with your opinion…
        Alles wat ik eigenlijk over mijn geboorte land wilde weten (hoe, wat en waarom etc etc ) komt nu zowat ten einde…
        Voel het ook meer kompleet watvoor rol mijn nieuw vaderland speelde en nog speelt in deze
        regionen…
        Per slot van rekening is Indonesie onze naaste buur.
        Maar mijn toekomst ligt nu hier waar mijn cucu’s zijn en mij op zijn Aussie toch nog opa noemen 🙂 ..

      • De Giaxa De Salvi zegt:

        Thank you both for your comments. No Portuguese lineage, rather Venetian lineage originating from the Adriatic islands which are now part of Croatia. Mafalda would like to catch up with Steffie, please email her at Mdegiaxa@yahoo.com. Best of luck. And please share any pictures or other information you can about the chocolate factory my grandfather owned! Thanks

      • Anton zegt:

        @De Giaxa De Salvi…
        Any chance having a picture of that chocolate factory in Bandung ?
        As far as I can remember , the main entrance in the building was an arch… I can be wrong but what can you expect as I was then around 4 years of age…
        Thank you..

      • De Giaxa De Salvi zegt:

        Anton,
        My mother had a very traumatic experience in the camps, and she does not share anything about those days. I am therefore on my own in learning bits and pieces and regretfully I have no pictures to share. Thanks

  33. kees lanslots zegt:

    Beste Rob Cassuto en alle andere lezers.
    Rob schrijft over zijn klasgenoot Ferrie, zou dit wellicht Ferrie Soentken kunnen zijn. Of is er iemand die zich iets over Ferrie Soentken kan herinneren. Geb. te Magelang 1931, van 1942 tot 1945 verbleven te Semarang, Mendut, Dukun, Djokjakarta. Van 1945 tot 1950 te Bandung.

  34. Kirstin Schuller zegt:

    Lieve allemaal,

    ik ben Kirstin Schuller, de jongste dochter van SJANIE (Catherina Elisabeth) SAAGER.
    Wie kende mama uit haar tijd in Voormalig Nederlands Indië en later uit Indonesië?
    SJANIE SAAGER is geboren 9 februari 1940 in Bandoeng. Ze had nog een broer PAUL SAAGER (geboren 16 februari 1939) en haar vader heette ook PAUL. Na de oorlog kwamen er nog twee zusjes bij Marian en Ineke.
    In de oorlog heeft mama in Tjimahi gezeten, in Kareës, Grogol en in Tjideng.
    Na een kort verblijf in Amsterdam na de oorlog, kwamen ze eind 1946 weer naar Indië, weer naar Bandoeng. ik denk naar de Nijlandweg. In 1949 verhuisde het gezin naar Surabaja en trokken ze naar Tretes. In 1951 vertrokken mijn oma (Bep Saager-Witmond) en haar kinderen weer naar Nederland, naar Nijmegen.
    In 1957 vertrekt het gezin nog een keer naar Indonesië, maar zijn al snel (en dan voorgoed) terug in Nederland. Bij deze reis leert mijn moeder Dick Heukelom kennen. Ook over hem zou ik graag meer te weten komen. Hij was geloof ik 1e officier aan boord van het schip. Hij heeft met mijn moeder gecorrespondeerd, maar tante Greetje heeft zijn brieven achtergehouden… mama wist dus niets van zijn brieven.

    Ik hoop dat iemand mijn mama en haar familie in dit verhaal herkent, of mij kan vertellen, waar ik nog meer op zoek kan gaan naar mensen die haar misschien kennen.

    Alvast bedankt, liefs, Kirstin Schuller

  35. Steffie van den Brink zegt:

    Wat een nostalgie op de vroege zondagmorgen.
    Ook ik ben een Bandoengse uit de Nijlandweg 61.
    Steffie van den Brink- geb. 12 januari 1943 en naar nederland vertrokken in maart 1953.
    Ook ik heb op de Engelbert van Bevervoordeschool gezeten en op een zondagschool aan de Helmersweg.
    Ook voor mij zijn vele plekken een begrip, zoals Bogerijen aan de Braga waar mijn vader jaren gewerkt heeft. Boromeusziekenhuis, Randjabadakziekenhuis, enz.
    Ook ik ken de Mafaldafabriek om de hoek van de Nijlandweg; Mafalda is een klasgenoot geweest en groot toeval werden we weer klasgenoten in nederland.
    Zij heet Mafalda de Giaxa de Salvi.
    Via email vanwege schoolbank ben ik al eens in contact gekomen met: Daan en Antoon.
    De namen Daan en Dini evenals de tweeling Marijke en Jan Gagel, Inge en Inger, Loes Burgermeestre, Herman de tekenaar, enz. enz. zijn niet uit herinnering weg te slaan.

    Afgelopen jaar voor 2e keer weer teruggeweest voor een rondreis met alle highlights.
    Dit jaar wil ik, voordat ik achter een rollator loop, nog eenmaal terug om zeker een maand in Bandung zelf te blijven om nog eenmaal mijn jeugd te “herbeleven”.
    Wie kan mij een tip geven voor een guesthouse/pension in de buurt van Jl. Cipaganti om nog eenmaal mijn wens te verwezenlijken???

    Ik vond het heel bizonder bij toeval op deze site terecht te komen, vanwege mijn zoektocht om nog eenmaal terug te gaan.
    En wie weet vind ik langs vele omwegen eindelijk eens mijn hafzusje en halfbroertje?????

    Hopend op positieve reacties een fijne zondag toegewenst.
    Steffie van den Brink
    Zeist
    Bij voorbaat dank.

    • Surya Atmadja zegt:

      Ik ken een kleine/eenvoudig /basic guesthouse achter de Bandung Indah Plaza ( 100 meter van de viersprong Dago en Riouwweg.
      Dacht dat je ongeveer 350.000 rup per nacht betaald ( centraal gelegen) .
      Ik zou Nyland hotel nemen.
      Of kijk bij deze site.
      http://www.hotelmurahdibandungs.com/2012/04/guest-house-bandung.html
      of
      http://www.agoda.nl/asia/indonesia/bandung klikt op Hotel Nyland -Cipaganti
      Ben nog niet binnen geweest .
      Kan je ook in een zo’n Indisch restaurant eten, achter de benzine pomp in een zijstraat van Cipagantiweg.
      http://id.openrice.com/bandung/restaurant/bloemen-kedai-roemah/11751/
      Smaak/kwaliteit is zo zo , maar volgens sommige indonesiers wel lekker .

      Als je langer blijft kan je een beetje tawarren voor een diskon (korting).

      • Steffie van den Brink zegt:

        Hallo Surya
        Wat is dit verrassend om al zo snel een reactie te krijgen. Super.
        Ik zal ze zeker eens benaderen. Je weet maar nooit?
        Ik weet niet waar jij woont, maar ken je dit adres: SANGKURIANG Jl cisitu no 45b dago-Bandung?
        Vroeger een hotel, inmiddels failliet maar nu is het een soort pension voor o.a. studenten geworden.
        Naarmate de positieve reacties, word ik zo ongeduldig en zou morgen al weg willen.
        Maar laat mij mijn verstand gebruiken.
        Nogmaals hartelijk dank.
        Hartelijke groet,
        Steffie.
        ps. mocht er nog iets te binnen schieten, hoor ik dit graag.
        Dag

    • Anton zegt:

      Buurmeisje @Stef …. ramee ramee weer wat van je te horen….
      Ik herinner als printil wel twee buurmeisjes vaagjes dat ze om de hoek woonden aan de Nijlandweg… we speelden vaak in een veld tegenover ons huis aan de Prof Eyckman waar ook een snelstromende kali was.
      Maar ik zag die kali laatst niet meer…
      Was 2 weken geleden ff voor een paar daagjes de plas overgestoken naar steaming Bali…..pfffff… niet zo zeer voor het land maar meer voor sweet memories… 😉
      En jij pakai rollator ? kumaha eta ? Kan jou foto van een paar jaartjes geleden op rolschaatsen nog herinneren….

      • Surya Atmadja zegt:

        Nganggo rollator di trottoir? , sesah atuh .
        Seueur batu sareng liang.

        @ Steffie, abdi mah di Amsterdam .
        Ik ga waarschijnlijk volgende maand een paar dagen naar Bandung als ik in Jkt( mijn kampung) aan het bezoeken is.

        Een oproep/vraag stellen in Indonesische facebook van iemand met familie naam Thio of Tio kan mss deuren openen .
        Vooral als het om oude Chinese families uit Bandung die Nederlandse opleiding en vorming hadden genoten.
        Er is altijd iemand die weer iemand kent.

      • Steffie van den Brink zegt:

        Surya, dat zou ik zeer op prijs stellen.
        Want van facebook heb ik nooit zoveel gesnapt.
        Je mag ook mijn emailadres achterlaten, mocht het zo zijn dat er iemand wil reageren.
        Het is: s.vd.brink@casema.nl
        Wat leuk dat je binnekort weer vertrekt.
        Ik hoop zo dat ik medio dit jaar ook iets vind.
        Via de opgegeven link van jou kwam ik bij “Hotel Sarina” Bandoeng is het bij jou bekend?
        Nogmaals bedankt voor he meedenken.
        Groet,
        Steffie.

        ps. rollaor was een joke, maar op oudere leeftijd weet je maar nooit, nietwaar?
        Verder ben ik nog erg keras!!!

      • Steffie van den Brink zegt:

        Ik dacht al: “waar blijft Anton?”
        Hoe gaat het met jou?
        Maar ach, wanneer ik bijgaande berichten van jou lees, ben je nog even baldadig!
        Jaja, na onze laatste emailcontact ben ik eindelijk nu tweemaal in ons land+ geboorteplaats bandoeng teruggekeerd.
        De laatste reis zelfs bijna op het terrein van Mafalda de Giaxa Salvi geweest.
        Tijd was tekort; dus we moesten door.
        Wel en dat doortrekken wil ik bij mijn volgende vacantie nu eens niet!!!!
        Ik wil nu op z’n minst een maand in Bandoeng verblijven en wanneer ik geen heimwee krijg, dan plak ik er nog een periode aanvast.
        En wie weet kan ik mijn zoektocht ( lees ” op zoek”) eens afronden.
        Hé joh, die rollator is bij wijze van spreken…..
        Ik ben 12 januari wel al 70 geworden, maar zolang de gidsen en vacantiegenoten tijdens onze tochten( jungle en vulkanen) zeggen “kun je niet een batterij of twee verwijderen?” ….omdat ze mij niet kunnen bijhouden, dan weet ik dat ik nog vitaal genoeg ben en kerngezond.
        De kali heb ik ook niet meer gezien, tja, wat verandert er niet?
        Anton, ga jij nog regelmatig terug? Welke herinneringen heb jij aan Bali?
        De vele keren dat je er geweest bent?
        Mocht jij tips hebben voor een nederig, sober redelijk betaalbaar onderdak in Bandoeng, dan houd ik mij aanbevolen.
        Kijk ik wil er langer blijven, dus kan ik geen dure guesthouse bekostigen.
        Ken jij toevallig Hotel Sarina, kreeg ik uit een lijstje van een lezer van deze site.
        Anton, leuk weer van je te horen.
        Tot gauw.
        Lieve groet,
        Steffie.

        ps. ik moest zo lachen om reactie van Daan: “een maand Bandoeng?”!!!!!!

      • Anton zegt:

        @Stef… Ah well ik still the nakal one … 😉

        Ik zie dat je al zoveel raadgevingen gekregen hebt…

        Anyway, vorig jaar was ik ook ff op Bali en ontmoette een heer Fred Meyer uit Holland, die met een tour groep van Schone streven meetoerde.
        Maar hij verbleef voor een paar maanden in een soort pension in Bandung… ik vroeg hem daarover daar ik eventueel van plan was ff een paar dagen naar Bandung te vliegen maar zag er later van af…
        Maar hier is het adres die hij me gaf…
        Mevr Thea
        p/a Jl Braga Kantine 88
        Helaas geen telefoon nummer…

      • Steffie van den Brink zegt:

        Goedemorgen Anton,
        Zekers, ik heb diverse reacties gekregen, waar ik uiteraard heel blij mee ben.
        Maar het kan nooit tevel zijn, want ik ben ontzettend aan het surfen op internet naar een geschikte.
        Helaas staan er nooit emailadressen bij, dat maakt het moeilijker.
        Zo’n adres van jou is altijd uit te proberen…..je weet maar nooit!
        Zojuist vertelde ik Daan via privéemail, dat ik van plan in juni naar Bandung te gaan.
        Ik had Emirates met een vlucht van ca. € 550,- op ’t oog, maar nog niet goed uitgezocht hoe de tussen/overstap is?
        Eerst een geschikt onderkomen, het hoeft voor mij niet al te luxe zijn.
        Wanneer ga jij weer, Anton? Ik neem aan dat het gezien de afstand regelmatig is?
        Kom, ik moet weer aan de slag, heel veel dank voor je tip.
        Zodra ik resultaat heb laat ik het een ieder weten.
        Prettige dag,
        lieve groet,
        Steffie.

        oja Anton, hoe is jouw achternaam ook weer?

    • John Boon von Ochssée zegt:

      Hallo Steffie. Daan stuurde me dit verhaal door. Kun je contact met me opnemen, dan kan ik je wat info geven. Mijn vrouw en ik zijn morgen naar A’dam om bij ons vertrouwde reisbureau “Aurora” de laatste zaken te regelen voor onze reis naar o.a Bandung. Wij zijn al vele malen terug geweest en misschien kan ik je wat tips geven.

      • Steffie van den Brink zegt:

        Hallo John
        Wat een kan een druilerige zondag toch een boeiend verloop krijgen door het vinden van deze site.
        Nu is deze site mij in zoverre nog onbekend en weet ik niet hoe je persoonlijke email kan versturen??
        Ik kan nu mijn emailadres wel sturen, maar ik weet niet of het mag?
        Wat leuk dat jullie weer naar Bandung gaan. Kom je er ook vandaan?
        Nadat ik vorig jaar weer een geweest ben, heb ik mij voorgenomen om nog “eenmaal” terug te gaan voor een missie.
        Die missie kun je lezen bij de link “op zoek” van dezelfde site.
        Ik wil daarom in Bandung een langere tijd daar verblijven en zoek derhalve een sober doch redelijk betaalbaar onderkomen voor deze missie.
        John, bedankt voor de genomen moeite en morgen veel succes en plezier.
        Hartelijke groet,
        Steffie.

    • De Giaxa de Salvi zegt:

      Mafalda de Giaxa de Salvi is my aunt. I can get you in touch with her if you like.

      • Steffie zegt:

        Hello
        Is it possible to contact me with Mafalda?
        I’m very surprise with this reaction.
        Where is Mafalda living now; I hope in the Nteherlands??
        Say her goodbye from
        Steffie van den Brink
        Zeist

        ps. in june I was at the place of her house in Bandung; now there are appartments

    • Nico saras.
      Hallo ook ik en fam hebben op Nijland weg gewoont,einde vd oorlog stonden wij mijn mam wachten,op straat op gevangen van burma maar helaas alleen mijn oom kwam terug met het bericht dat mijn vaderen zijn broer zijn overleden van Desentrie .Maar toen kwamen ,de ploppors en wij werden opgeladen in a truck en naar 15e bat gebracht met de Goergas heb je dat ook moeten doen?en zo hadden wij alles verloren en bleef een paar in 15e bat,waar nog het japanse leger er nog was.

  36. D.Holthausen zegt:

    Hallo Steffie,
    Een maand in Bandoeng??

    Ik heb het adres van een goede chauffeur uit Bandung , hij heet Agung West. En zeer bekend in de stad.
    Agungwest.javaindo@gmail.com
    Deze Agung heeft mij al een paar maal Bandung e.o laten zien. En heeft een zwak voor oud Bandoengers.

    Verder kan ik je adviseren contact op te nemen met Aurora travel in Amsterdam. Vraag naar
    Richard. 020-6199377.

    Laat je me even weten of het allemaal gelukt is.
    Svp via mijn email adres.

    Ik/we zitten nog anderhalve week hier op Bali, gaan dan via twee dagen in Jakarta weer. naar Nederland
    Groet, Daan

    • Steffie van den Brink zegt:

      Ha, die Daan,
      Hebben we elkaar toch weer gevonden, de wereld blijft klein.
      Leuk dat je reageerde.
      Weet je dat ik bij toeval op deze site terecht kwam, ik kende het niet.
      Ook heel attent dat je mij drivers-tips geeft, ik zal het zeker onthouden.
      Trouwens die Agung ken ik ws.
      Op dit moment heb ik Edy Mulyadi ( ws. collega’s van elkaar?) op het oog.
      In 2012 heb ik ca. 5 weken met hem opgetrokken en ik vond het een sublieme, beschaafde persoon.
      Gossie, ik geloof dat jij meer in Indonesië zit dan in nederland……??Groot gelijk!
      Daan, ken je bovenstaand adres welke ik naar Suryadi schreef? Is het wat?
      Aangezien ik sowieso een maand zou willen blijven en voel ik me senang misschien langer, zoek ik een sober, niet al te duur adres.
      Mocht je tips hebben, dan hoor ik dit graag.
      Helaas kan ik je emailadres niet meer vinden.
      Ga jij vaak naar Bali? Waarom vind ik Bali niet leuk, heb ik dan altijd op de verkeerde plaatsen gezeten? Ik heb er ca. tien dagen rondgetrokken, maar ik voelde mij er niet prettig. Waar zitten jullie meestal?
      Kom, leuk via deze weg elkaar weer gevonden te hebben.
      Geniet van de resterende periode en tot horens
      Nogmaals bedankt
      Hartelijke groet,
      Steffie.

  37. D.Holthausen zegt:

    Hallo Steffie,
    Mijn reactie.
    Wij hebben van ongeveer begin ’49 aan de Nijlandweg 11 gewoond.
    Vorig jaar ben ik weer bij het huis geweest, zelfs de dakbedekking is nog het zelfde. Nu woont er een kinderarts.
    Vroeger woonde aan onze rechterhand de familie Ruyg, Ronald Ruyg woont nu al jaren in Australië. Naast hen was een soort heuvel met een ijzeren huisje erop. Daar gleden we in een soort schil van de palm dan van de heuvel af.
    In mijn gedachten zie ik jou en Thea v. Dormolen voorbij lopen.Komend van school , de Engelbert v Bevervoorde.

    Deze school ziet er aan de voorkant nog hetzelfde uit. De binnenkant bij de beide speelplaatsen is helemaal veranderd. De klaslokalen zijn hetzelfde gebleven.
    Verschillende huizen en schoolgebouwen staan er eigenlijk aan de buitenkant onveranderd bij.
    Ik ben benieuwd of er al iets aan het oude gebouw van het Christelijk Lyceum aan de Dagoweg gedaan is, toen ik er vorig jaar voor stond , was er een grote golfplaten afzetting gezet.

    Verder is Bandung als alle ander steden in Indonesië, vol, overvol en bloedheet. Ergerlijk verkeersgedrag!
    Tja, ik ben er nu een aantal keren geweest en gevonden wat ik zocht. De huizen en de scholen, de
    theeonderneming Djatinangor met Piet Hein , hun huis op Cieumbuleuit. Ik heb veel herinneringen kunnen ophalen, Mijn “jeugdfilm” die ik door ons plotseling vertrek in november ’57 niet kon afmaken, is nu wel klaar.

    Ik hoop dat het jou ook lukt!
    Groet, Daan.

    P.s wacht even af wat Agung of John je kan vertellen over hotel accommodatie in Bandung.

    • Steffie van den Brink zegt:

      Goedemorgen Daan Globetrotter!
      Gezellig weer even “ketakt” te hebben.
      Jaja, ik zal geduldig wachten, alhoewel het moeilijk is.
      Ik was al bezig om mijn skypetegoed aan te vullen om “Hotel Sanira-Bandung”
      (hotel Sanira: Jalan W.R. Supratman Nomor 37 Bandung; telp:022 7208480) te bellen.
      Ik weet niet of je bij de link van Java Post “ik zoek” mijn missie hebt gelezen?
      Om evt. aan di emissie te kunnen voldoen, zoek ik dus een niet al te duur verblijf waar ik op z’n minst een maand wil verblijven, en daarom op korting hoop.
      Met de mogelijkheid dat ik langer blijf.
      Ken jij toevallig bovenstaand adres?

      Dat Bandoeng veranderd is, hoef je mij niet te vertellen, wat een verschrikking.
      Vooral dat verkeer.
      Ons huis is een jaar voordat we er weer kwamen, verbouwd.
      Alleen de voorgevel is zo gebleven; dit is een verordening: gevels moeten in stand blijven.
      De school is van de achterkant weing herkenbaar, behalve de klassen.
      Bogerijen waar mijn vader lang gewerkt heeft is ook niet meer wat het was.

      Waar zit jij meestal op Bali, heb je daar een eigen onderkomen?
      Afgelopen jaar een dag of tien geweest om te zien of het wat voor mij was om eens te overwinteren; maar ik voelde mij er niet happy.
      Hoe dat komt weet ik niet, misschien verkeerde plekken bezocht.

      Daan, geniet nog wat van je verblijf.
      Oja, het is op Java Post-site niet mogelijk om elkaar via pers. eamiladres te benaderen?
      Weet jij dat??
      Hartelijke groet,
      Steffie.

      • John Boon von Ochssée zegt:

        Steffie. Hoe kan ik je telefonisch bereiken? Mijn nummer is 0224-754809. Groetjes, John.

  38. HenkAnthonijsz (1926) zegt:

    Bandoeng.
    Mooie herinneringen! Het is alweer 75 jaren geleden! Ik was toen 12 jaar toen wij vanuit Malang naar Bandoeng verhuisden. Mijn vader wilde niet meer in Malang blijven na het overlijden van mijn moeder. Het gezin bestond toen uit vader en vijf kinderen (drie meisjes en twee jongens waarvan ik (jongen) de jongste was. Naar de Sint Augustinusschool, zesde klas, aan de Grote Postweg. Toen naar de IEV Muloschool aan het Tjitaroemplein. Na de oorlog naar Radioopleidingsschool op Andir. Na de militaire dienst daar gebleven, getrouwd, tot wij tegen eind 1957 een uitwijzingsbevel kregen dat wij Indonesië moesten verlaten. Naar Nederland, en hier zitten we nu.
    Al vele malen terug geweest, maar wat is Bandoeng veranderd, Ook het klimaat. Lijkt me dat het daar nu veel warmer is dan toen wij er nog woonden. Op mijn “oude”dag denk ik vaak terug aan die mooie maar ook droevige tijden. Waar zijn al die goede vrienden en vriendinnen gebleven?

    • Vera Hager zegt:

      Hallo HenkAnthonijsz,
      Ook ik, met mijn familie, moeder, zuster en ik, hebben de oorlogstijd in Bandung doorgebracht. We zijn alleen maar 7 keer verhuisd, omdat de Jappen elke keer het huis wilde hebben, of…. het huis werd part van het Tjihapit kamp. Dat gebeurde 2 keren. De andere keren, zoals ik zei, wilde de Jappen het huis hebben. Gedurende de “Bersiap tijd” werkte mijn zuster in het zuiden van Bandung. Gelukkig kwam ze heelhuids thuis.
      Mijn moeder overleed in 1947, hartproblemen, oedeem etc. Also, het feit dat mijn vader was overleden in Kanchanaburi in 1943, wat mijn moeder eindelijk hoorde in 1945, hielp haar gezondheid niet.
      Op het internet zag ik hoe Bandung is veranderd. Zocht op de kaart naar Dl. Sukadjadi.
      Toen wij daar woonden 1952-1955 was die straat een “dead-end street”. Het had een
      mooi pleintje. Nu is alles doorgetrokken en winkels, winkels, winkels staan daar. De Broederschool is ook veranderd. Mijn man was een leraar daar (1952-1958).
      Wonder, of jij Eddie Karamoy kent?
      Anyhow, have a good day . Talk to you soon.
      Vera

  39. De school en de weg is genoemd naar de vliegenier Johan Engelbert van Bevervoorde , neem ik aan ?
    https://nl.wikipedia.org/wiki/Jan_Engelbert_van_Bevervoorde

  40. Merle de Jonge zegt:

    My late husband, Harm de Jonge was 12 years old and living with his parents at No. 10 Tasmanstraat, Bandung, in 1942 when the Japanese invaded. His father Tjebbo was a physical education teacher at the HBS. He was also a KNIL reserve Lieutenant. Tjebbo was interned in Kamp LOG 8.3.42 – 14.11.45. Harm was imprisoned with his mother in Tangerang. Then on the 2nd of September, 1944 Harm was transported to Kamp Tjimahi where he stayed until October, 1945. His mother ended up in Adek where she stayed until the 5th September, 1945. The family returned to Holland on the Willem Ruys on the 10th of December, 1947. In 1950 Harm emigrated to New Zealand on the “Groote Beer” and eventually ended up living in Australia. The family never returned to Java, but Harm always regarded himself as being from the “south”. He loved Java so. I know this is a really, really long shot, but does anyone remember them?

    • Was Tasman str niet djl Tjilaki geworden als het zo ik heb op djl tjilaki num 9 gewoont dat was van fam HORN daar hadden we een kamer gehuurd met een bad kamer en bielik kueken het was armoe tijdnmet die rot geld halvering laat me weten??

  41. Evert Wiebenga zegt:

    Geachte heer,

    In uw leuke stukje schrijft u over ene Ferry. Zou deze Ferry mijn oom kunnen zijn? Mijn oom heet Ferry de Fretes en heeft in die tijd ook op deze school gezeten. Hij herinnert zich ook het kastie spelen en mevrouw Heyligers. Ook herinnert hij zich een Monica Thomas-Scheers.

    Het zou leuk zijn als u en mijn oom elkaar kennen.

    Met vriendelijke groet
    Evert Wiebenga
    evert.wiebenga@gmail.com

    • frits suyderhoud zegt:

      Hoi Evert
      Ik heb Ferry goed gekend en zijn zuster Eef was voorzitster van VEDO.
      Eef is later getrouwd met wiebinga leraar oude talen. Ze hebben in 1960 nog eens bij ons gelogeerd in den haag. Na het overlijden van wiebinga had Eef een friend in sydney australie waar ze tijdens de hollandse winter woonde. Mijn ouders waren goed bevriend met eef en heb haar verschillende keren in nederland en australie ontmoet. Eef en ferry deden toen veel werk voor de haagse passer malam.
      Ik kan me monica herinneren ze werd altijd moontje genoemd ik heb nog een klasse foto waar ze op staat.
      groetjes frits suyderhoud

      • Evert Wiebenga zegt:

        Hallo Frits

        Leuk dit allemaal te horen. Mijn moeder, Eef Wiebenga, herinnert u zich nog goed door de bezoeken in Sydney. Op dit moment zitten wij in Depok bij mijn oom Ferry de Fretes.
        Mijn ouders hebben altijd met vol respect gesproken over uw vader, collega van mijn vader Gerko.
        Voorzitter van Vedo is niet mijn moeder geweest maar mijn tante Maudy. Zij heeft erg veel gedaan daarvoor.
        Mijn Ferry moest weer lachen bij het noemen van de naam Moontje. Ma had het over Moonie?
        Is het mogelijk dat u die klassefoto met Moontje mailed of een kopie stuurt? Heeft u ook een idee of Moontje nog leeft en zo ja waar?

        U krijgt de hartelijke groeten van Ma (Eef).
        Evert

      • frits suyderhoud zegt:

        Hi Evert
        Ja natuurlijk de hartelijke groeten aan je moeder Eef.
        Ik zal even moeten opzoeken waar Depok is.
        Ik zat samen met Daan Holthausen in 5 en 6 engelbert van bevenvoorde school met als onderwijzer heer Grunewald. Daan had veel meer foto’s van die tijd en heeft mijn photo en zijn foto’s op http://www.schoolbank.nl gezet. Als je op dat website bent zoek voor indonesie dan java dan bandoeng dan engelbert* . je moet wel lid worden maar gewoon lid kost je niets.
        Ik heb moontje voor het laatst in indonesie gezien en heb geen idee waar ze woont of nog leeft misschien weet daan het ik zal het hem vragen
        groetjes frits.

  42. Henk ANTHONIJSZ zegt:

    Bandoeng/Suyderhoud.
    Roept wrange herinneringen op naar januari 1945 – oproep van de BOGI (Badan Oeroesan Golongan Indo),Comite ter behartiging van de belangen van de Indo’s . Voorzitter was ene F J Suyderhoud, vroegere aardrijkskunde leraar en reserve-officier van de marine.
    Begin januari 1945, ik was toen 18 jaar, kreeg ik een oproep van de BOGI dat ik mij met matras en kleding moest melden bij een politiebureau aan de Papandajanlaan. Met nog vele Indische jongens werden wij naar de theeonderneming Tjisalobak bij Goenoenghaloe getransporteed , daar in theeloodsen ondergebracht en tewerkgesteld. Een omheining om het kamp was er niet, iedere ochtend appél. Er waren kamphoofden aangesteld die contact hadden met het BOGIkantoor in Bandoeng. Weglopen had geen zin.

    a

  43. R.Manneveld zegt:

    Wie heeft een oude foto van een reuze windmolen die in Bandoeng heeft gestaan?. Het stond in de hoek op een veld aan het einde van de grote postweg die doorgaat naar het plaatsje Cimindi.
    In 1970 bestond dte, nog,is inmiddels afgebroken. Ik zou het leuk vinden als iemand die foto wilt publiceren.

    • Henk ANTHONIJSZ zegt:

      Ja, dat herinner ik me ook die windmolen, die daar gestaan heeft. Ik heb enkele boeken van Bandoeng met foto’s. Vreemd dat men er niet aan gedacht heeft die molen vast te leggen.

      • Ælle zegt:

        Ik zoek voor Mevrouw Stekkinger personen die haar kennen of hebben gekend uit Bandoeng. Haar meisjesnaam is Benewitz. Zij verblijft momenteel in een Indisch/Moluks verzorgingshuis in Breda. Haar gezegende leeftijd is 99 jaar. Haar vader heette oorspronkelijk Von Benewitz, maar schafte het voorvoegsel af. Wie helpt? Mevrouw Stekkinger is nog helder van geest en loopt rond als een kievit; soms nog sneller.

  44. Ælle zegt:

    Al surfend in de hoop een oude foto van de reuze wundmolen te vinden stuitte ik op een boek dat begin van de vorige door Douwes Dekker, redacteur aan het Bataviaansch Nieuwsblad werd geschreven en vanaf begin dit jaar online gelezen kan worden. Over ‘Het boek van Siman den Javaan’ heb ik nooit eerder gehoord. Veel leesplezier toegewenst aan degene die graag leest en eraan wil beginnen.
    http://www.gutenberg.org/files/45017/45017-h/45017-h.htm

  45. Rinus Brands zegt:

    Veel herinneringen opgehaald door al die verhalen. Wij hebben 6 jaar in Bdg. gewoond.Riauwstraat 227.In Nov. de 7de 1956 onverwacht naar Holland moeten gaan. Tranen en tuiten.

  46. Don Kelder zegt:

    Ben in 1942 met moeder en jongere broer vanuit Sabang naar Bandoeng vertrokken ivbm de Jap gekomen, daar woonde mijn grootmoeder met de naam Kuiler-Schuller.mijn moeder is vrijwillig het kamp ingegaan en heeft 2 kinderen met haar moeder achtergelaten! Na de oorlog terug naar Nederland met een schip de Boschfontein terug naar Nederland en in 1948 tot 1950 en daarna weer terug naar Nederland. In 1988 voor 4 jaar naar Bandung gegaan om de waterzuivering uit te breiden. Weinig tijd gehad om echt alles terug te zoeken, maar heb een goede tijd gehad op de Cieumbuluwit.
    Goed dit zo allemaal te lezen, daar wordt je panas van!

  47. L Burgemeestre zegt:

    Kan iemand in Bandoeng nog bassa sunda spreken ?of is dat al verleden tijd ?

  48. L Burgemeestre zegt:

    Dus toch totaal door orang Jawa bezet ????

  49. Surya Atmadja zegt:

    L Burgemeestre zegt:
    19 oktober 2016 om 2:49 pm
    Kan iemand in Bandoeng nog bassa sunda spreken ?of is dat al verleden tijd ?
    ==========================================================
    Zeker, omdat de jongere generaties Sundanezen de basa Sunda op school leren als de Bahasa Daerah( streektaal).
    Het is een soort revival om je plaatselijke cultuur( dus Javanen, en andere streken met eigen taal / cultuur) te herontdekken.
    Uiteraard is er gradatie , tussen de gewone (huis tuin keuken Sundanees) , de school/ formele of de Bassa Sunda Le’mes ( fijn of hoog) die door de MENAKS(adel) wordt gebruikt.

  50. Ælle zegt:

    Hier zijn verschillende betekenissen van vallen – jatuh, in het Sundanees. Heel grappig en interessant. Mijn moeder en anderen gebruikten soms enkele herkenbare hiervan. Ze zijn om te bewaren en te leren. Voetbal taal ook?
    1. Geubis = bahasa Sunda halus
    2. Labuh = bahasa Sunda kasar
    3. Murag = untuk benda yang jatuh
    4. Ragrag = jatuh dari ketinggian (contoh : dari atas tangga, pohon toge, genteng dan lain sebagainya)
    5. Tisoledat = jatuh terpeleset karena kondisi licin
    6. Tigatruk = jatuh karena tersandung
    7. Tikoshewang = jatuh karena tidak seimbang
    8. Tigolesat = jatuh terpeleset (lagi) karena kondisi licin
    9. Tigebrus = jatuh ke lubang
    10. Tikusruk = jatuh ke arah depan
    11. Tijengkang = jatuh ke arah belakang
    12. Tiseureuleu = jatuh terpeleset (lagi) karena kondisi licin
    13. Tijungkel = jatuh terlempar (terjungkal)
    14. Tikosewad = jatuh tersandung
    15. Ngagulundung = jatuh terguling
    16. Ngagubrag = jatuh kasar
    17. Ngagolosor = jatuh terus meluncur
    18. Tijalikeu = jatuh keseleo
    19. Morosot = jatuh meluncur ke bawah
    20. Tijungkir = jatuh sampai terbalik
    21. Ticengklak = jatuh sampai menimbulkan efek sakit pada bagian otot
    22. Ngagorolong = jatuh meluncur ke bawah (untuk benda)
    23. Tigulitik = jatuh berguling-guling
    24. Tikucuprak = jatuh ke dalam genangan air
    25. Titiliktikan = jatuh karena jalan yang tak stabil (biasanya untuk balita)
    26. Tigedebrug = jatuh badan seutuhnya
    27. Tigejebur = jatuh ke dalam air sampai menimbulkan bunyi riak air
    28. Tisorodot = jatuh meluncur dengan medan mulus (biasanya perosotan)
    29. Tikudawet = jatuh karena menginjak sesuatu (biasanya menginjak celana sendiri yang kepanjangan)
    30. Titotolonjong = seolah-olah akan jatuh ke depan, namun masih bisa ditahan oleh kedua kaki
    31. Tigorobas = jatuh sampai menimbulkan jejak karena medan yang lembek
    32. Titajong = jatuh karena kaki sendiri atau kaki orang lain (secara tidak sengaja)
    33. Tilelep = jatuh ke dalam kolam atau sungai atau laut
    34. Tiguling = jatuh berguling-guling
    35. Titanic = jatuh semua sama kapal-kapalnya
    36. Jatuh dari lantai 13 = MODDIAARRR
    I love it!

  51. Surya Atmadja zegt:

    andra Marck zegt:
    8 februari 2017 om 8:45 pm

    Ben nog steeds op zoek naar mijn woonhuis in de aangegeven jaren 1951 – 1957 …..hoop dat ik jou zo op weg breng met deze gegevens …….
    ——————–
    Sandra ik woon in amsterdam , dus kan het niet persoonlijk zoeken.

    • Henk Anthonijsz zegt:

      Waar in Bandoeng? Noord,Zuid. Oost of West?

      • Sandra Marck zegt:

        Beste Henk,

        Ik woonde op Tjimbuluwit naast Dokter Poortman , KNO arts in ziekenhuis Bandung….ik weet de naam van de weg/straat niet en ook niet huisnummer, huis heette ” Regina ” toendertijd en ben eigenlijk heel benieuwd of ook deze rustige kant van Tjimbuluwit nu overvol is , dat zal wel …….t’is meer dan 70 jr geleden! De weg waar ik aan woonde was rustig in de buitenwijk van Tjimbuluwit , alleenstaande huizen en vrij heuvelachtig met aan achterkant van het huis een vrij uitzicht op heuvels, ook kenmerkend waren de dennenbomen tussen huis van Poortman en ons huis!! Ik hoop dat je een klein beetje mij op weg kunt helpen met deze aanwijzigingen, dank je in ieder geval, groetjes Sandra

      • klandasann zegt:

        Beste Sandra, en Henk,
        Wij woonden in de jaren 50 in Balik Papan en gingen op vakantie in Bandung naar de vakantievilla van de BPM. Dat was villa Oosterbeek, in mijn herinnering was dat in het noorden van Bandung. Het lag naast een sawah, en de weg naar de Tanguan Prahu was ook nabij (spannende vulkaan!). Weet iemand waar die villa stond, en wat het adres was? Ik had er een fotootje van, maar dat ben ik kwijtgeraakt, dus als iemand nog een foto heeft, houd ik me aanbevolen.
        Beste groet,
        Dick Boers

      • Sandra Marck zegt:

        Beste Dick, mijn ouders hadden veel BPM – vrienden , dat weet ik nog wel uit hun uitzonderlijke verhalen van met mooie Indie , Bandung Timbuluwit ! Ik kan je helaas nog niet helpen , maar heb wel een informatie voor je …….
        Vergelijk de oude stadskaart (bv. 1955) van Bandung Tjimbuluwit met de tegenwoordige stadskaart (bv. 2021 ) , want oost-west -noord-zuid van deze wijk zal niet veranderen ,echter wel de straatnamen!!!!!
        Veel succes Dick , groet Sandra
        En als je meer informatie hebt over mijn huis ‘Regina “, houdt me op de hoogte ….!

      • klandasann zegt:

        Bedankt voor je reactie, waar zou ik een kaart van Bandung kunnen vinden? Nu je het zegt, de naam Tjimbuluwit klinkt me bekend in de oren, was dat de wijk in het noorden? Ik ken het als uitgesproken met een Tji- ipv Ti- in mijn herinnering.
        Groet,
        Dick

  52. Herman Soediono zegt:

    Rob Casuto,
    “Carla” dat was als ik het wel heb Carla Ritter. Ze woonden in het zelfde huis als mevrouw Ujlaki (spelling van naam mogelijk onjuist/anders), de pianolerares. Als ik her wel heb, dan heb ik nog bij Carla in de klas gezeten. herS

  53. Jan A, Somers zegt:

    Houden jullie er rekening mee dat Bert nog steeds niet in staat is te modereren! En dus niet in staat is toezicht te houden op ZIJN kindje.

  54. Anton Johann zegt:

    Deze pagina is al zoooooo oud….
    Vraag me af of iemand nog weet waar eigenlijk Rob Casuto zit ?

    Ik zelf woon nog steeds in Australia (Brisbane)

  55. Anton johann zegt:

    Holy mit….
    Die pastoor Alma van Borromeus kapel….Ridder van Oranje Nassau in 1958….???
    Allemaal door rijke mensen zeker aanbevolen….
    Zijn naam eerste onder dat lintje….
    https://leiden.courant.nu/issue/NLC/1958-04-29/edition/0/page/8?query=

  56. Dick Boers zegt:

    In ca 1950 of 1951 vierden wij vakantie in villa Oosterbeek, in Bandoeng of Lembang. Vandaar gingen wij in een grote zwarte auto naar de Tanguan Prau vulkaan. De villa was geloof ik van de BPM, waar mijn vader voor werkte in Balik Papan.
    Weet iemand het adres van Oosterbeek, zodat ik het op Google Earth kan nazoeken? En heeft iemand misschien een foto ervan?
    Mijn dank,
    Dick Boers

    • Jan A. Somers zegt:

      Op Google: Bandoeng Villa Oosterbeek zoeken. Meerdere ingangen. Met foto’s. Met het adres naar Google Maps.

      • klandasann zegt:

        Bedankt voor uw reactie. Ik heb dat in Google ingetikt, maar ik krijg geen Oosterbeek in Bandoeng. Wel veel Oosterbeek bij Arnhem.. Ik had al op G.Earth gezocht, maar daar komt geen Oosterbeek voor. Hebt u wellicht een website?
        Groet,
        Dick Boers

      • Jan A. Somers zegt:

        Klopt. Heel veel hotels/villa’s in Bandung en Lembang. maar geen Oosterbeek. Wellicht nu nog bestaand, maar onder andere naam. Sorry.

      • Jan A. Somers zegt:

        Misschien in het boek Bandoeng, beeld van een stad?

      • klandasann zegt:

        Ja, dat boek zag ik,, ik zal het eens doorvlooien. Als er iemand is met nog meer gegevens, dan houd ik mij aanbevolen.
        Is er trouwens iemand die daar ook heeft verbleven? Het huis stond temidden van de sawahs
        Bedankt voor de reacties
        Dick Boers

  57. Helga Delgorge-Weiss zegt:

    Ik kan niet zeggen dat ik prettige herinneringen heb aan mijn jeugd. Was 11 jaar oud in
    Maart 42. Mijn vader en broer gingen eerst in hat kamp en mijn moeder en ik een paar maanden
    Later. Thihapit , adek . Tangerang en weer Adek. Mijn vader overleed op 23januari 1945 in Ambarawa.
    Na de bevrijding moest ik direct werken .we hadden alles verloren. Mijn schoolopleiding verloren.
    Jarenlang nachtmerries gehad. Het boek ” The forgotten ones” by Shirley’s Fenton Hui beschrijft
    Inderdaad dar wij in Indonesië were Forgotten. Persoonlijk wil ik nooit meer terug naar
    Indonesië. Helga Weiss.

    • ælle zegt:

      Internment was as harrowing an experience for every woman as captivity was for any man./ Internering is/was net zo hartverscheurend voor alle vrouwen zoals gevangenschap voor elke man.
      Heel veel sterkte toegewenst, Helga!
      Hartelijke groeten,
      ælle

    • Nico Saras zegt:

      Heb op Rijkwijk straat 14 gewoont (djl Salam nu) op school gezeten st Augustinus school school was niet ver van de KRUIS KERK ,tegen over Siedolie voetbal veld. verder op over de de spoorbaan naar Pasar Kosamie ,ietsje verder ORIENTAL Bioscoop. it was mijn goede jeug tijd . Na dat de scholen over ging naar Bahasa, kon ik niet verder naar school ,want naar een kongordante School was te duur. Dus 11 jaar begon ik voor AID kranten bezorgen.(Algemen Indisch Dagblad.Verhius naar djl Tjilaki (Tasman str) verder op grote post kantoor KEDONG SATE.In mijn straat woonde fa PETIT, Fam Hauwert Fam HORN,any one know NICO SARAS.mail me .Thanks.

    • Henk Anthonijsz zegt:

      Ik heb in Bandoeng gekend in de jaren 1941/1950 familie Weisz (of Weiss?) Ze woonden aan de Residentsweg. Een groot hoekhuis. Suze, Roos, Jeane en nog een andere. Na de oorlog heb ik ze nooit meer ontmoet. Naar ik vernomen heb zijn ze in Den Haag gaan wonen. Wie kan mij helpen ze te vinden? Ik ben nu 94 jaar. Hoe is het mogelijk dat ik dit nu achter een computer aan het uitzoeken ben. Wie helpt me ze te vinden?

  58. Nico saras zegt:

    Wie kent Johannes Bos ???Hij woonde niet ver van Tjihapit, wie herrinert de Zeep kisten Race.??

  59. Th.J. Daems zegt:

    Wie kent nog huize Skit op de Keizerlaan noord te Bandung?
    Ik twijfel of het nr. 30 of nr. 10 is. Mocht iemand het weten mail me dan naar tj.daems@casema.nl
    Theo Daems

  60. Kirsten Roosendaal zegt:

    Ik ben op zoek naar informatie over de middelbare scholen op Java rond 1920. Was er een HBS? Wie ging er naar school en welke? In de buurt van Djokjakarta of in Djokjakarta zelf?

    • Jan A. Somers zegt:

      “Wie ging er naar school en welke?” Bijvoorbeeld Soekarno op de HBS in Soerabaja in 1916 e.v.

      • kirsten roosendaal zegt:

        Zaten Indonesiërs samen met de Hollanders op school? Of was de hbs alleen voor Hollanders?

      • Jan A. Somers zegt:

        “Of was de hbs alleen voor Hollanders?” Voor iedereen met de vereiste vooropleiding (toelatingsexamen). Mijn ervaring na de oorlog in Vlissingen: In 1946 net uit Indië in Vlissingen aangekomen, op bezoek bij de directeur van de plaatselijke RHBS. Ik had vanwege vier gemiste schooljaren dus een vooropleiding van likmevestje. Hij kon me niet toelaten, want dan had ik toelatingsexamen moeten doen. Zou met lof zijn gezakt. Maar die Zeeuwen weten van wanten: Dat examen was volgens de regels voor toelating tot de 1e klas!. Dus toelating tot de 2e klas was mogelijk. Zo gezegd, zo gedaan. Met een jaar lang gratis bijlessen wiskunde, biologie en Frans. En ik kon gebruik maken van de dictaten van mijn klasgenoten. Dat was toch een goede ontvangst in Nederland?

  61. Jan .A. Somers zegt:

    Dit zijn nou hoogtepunten van Javapost. Onderlinge verhalen! Ik weet niets van Bandoeng, behalve een keer na de oorlog gelogeerd. Maar ik kan me voorstellen dat allen er plezier in hebben.

  62. Bert Couwenberg zegt:

    Hallo Piet Hein, ik Bert Couwenberg zit in de tuin. Met dit prachtige weer denk je onwillekeurig aan de jeugdjaren van Indië. Tracht op een rijtje te zetten wie ik nog zou kennen. All of a sudden schoot mij jou naam te binnen en via google heb ik dit verhaal gelezen. Alsof het uit mijn hart is gegrepen. Het veldje naast de sportaccommodatiewaar wij vaak kasti hebben gedaan. Juf Heijligers heb ik geen herinnering meer aan. Ken nog wel een strenge Indische juf en nogal gezet. Piet Hein zover maar eerst. Ben benieuwd!!

    • Frits Suyderhoud zegt:

      Hallo Bert
      Ben jy bertus couwenberg die woonde achter friedler de juwelier en had vier jongere zusjes? Als dat zo is zaten we samen in de klas bij mr grunewald en heijligers was onze muziek onderwijzeres op de engelbert v beevenvoorde. We zaten een paar later samen in de eerste klas van het chistelijk museum en waren goede vrienden. Laat me even weten groetjes van frits suyderhoud uit sydney.

      • Zat nog bij Bertje Couwenberg in de klas! Waarschijnlijk toen ik al op Chr. Lyceum zat, denk 1e klas…

      • Sam zegt:

        Hallo Carla, ja ik ben die Bertus Couwenberg, die achter Friedler woonde en had eerst vier zusjes, maar dat werden er vijf.
        Aan meester Grunewald en juf Heijligers heb geen herinnering meer. Zelfs aan jou heb ik geen herinnering meer. Laten we het erop houden,dat ik toentertijd heel erg bleu was voor meisjes.
        Op welk continent leef je nu. Jij zult ongetwijfeld wel jouw levensverhaal hebben net zo goed als ik de mijne heb. Wellicht dat we wat memoires kunnen uitwisselen. Laat maar eens horens, als je het wat toe lijkt.
        Gr. Sam(uel) alias Bertus

      • frits zegt:

        Hi Bertus
        Ik ben frits suyderhoud we hebben samen nog gevoetbald bij PSB.Balubur. Ik wam vaak bij je thuis achter de juwelier zaak van friedler. We hebben ook nog samen in de klas gezeten op het chistelijk lyceum met harry Utara.Waar woon je nu nog steeds in Nederland? groetjes je oude vriend frits uit Sydney.

  63. Robbert Macare zegt:

    Hallo Frits, ik ben Robbert Macare’ en zat ook op de Engelbert van Bevervoorde school.
    In 1953 vertrokken wij naar Holland, was toen 11 jaar. Herinner mij de strenge hollandse juf en een gevecht van ons tegen de indonesische opgehitste jongeren. Woonde in de Halmahera straat 30 in Bandung. Ik woon nu in een klein dorp in Star, Idaho met veel koeien, paarden en kippen die los lopen. Vind het hier prachtig en langzamer leven dan in California waar onze familie emigreerden in 1960.
    Hoe oud was jij toen? Ik heb de klassefoto gezien en herkende veel van mijn vrienden. Zat jij ook op die foto?
    Laat me horen van je,

    Groeten van Robbert Macare’

    • Frits Suyderhoud zegt:

      Hallo Robert
      Denk niet dat ik op de foto sta daar ik pas in Junie 1954 op de EVB school kwam daarvoor zat ik op de gergadji school in Semarang. Ik woonde op de dj tamansari 2 tegen over de EVB school. Ik sta op de klasse photo van de 5 de klas gemaakt in 1954 met juf Kleine en oa daan holthausen, dienie uiterwijk, tola trachtenburg etc onder die grote boom in de speelplaats waar ook de bediende kamertjes en kippen waren. Tot 1957 was ik op de EVB bij mr grunewald en ging in Augustus 1957 naar het chistelijk lyceum in bandung. Na het sluiten van het lyceum terug naar nederland in 1958. In 1966 ben ik alleen geemigreert daar ik genoeg had van de koude winters. Groetjes van frits uit een zonig sydney.

  64. nwmedia2013 zegt:

    Ik zie dat dit een oude pagina is, maar ik waag een gok. Voor mijn moeder, Diny Sieffers, ben ik op zoek naar Rietje Burger. Rietje was een jaar of 10 toen ze in 1948/1949 aan de Reinierszboulevard in Soerabaja woonde. Ze had waarschijnlijk een oudere zus (Joke?). Mijn moeder was ook een jaar of 10 en woonde aan de Tjiliwungstraat. Haar ouders werkten voor het Leger des Heils (William Booth centrum) en ze had twee jongere broers en een jongere zus. Mijn moeder is in 1949 teruggegaan naar Nederland. Rietje bleef toen nog in Surabaya. Hopelijk kan iemand me vertellen of Rietje nog leeft en waar ik haar zou kunnen vinden.

    • MB zegt:

      Beste nwmedia2013, informatie over Rietje Burger heb ik helaas niet voor u. Maar wellicht heeft uw moeder mijn vader Herman Badings gekend; hij woonde van 1936 tot 1942 ook aan de Tjiliwungstraat in Bandoeng, met zijn ouders en zus Benny.

  65. Via mijn zus, Peggy Cohen/ Kettenis kreeg ik
    uw site met persoonlijke verhalen.
    Het voor mij interessante feit doet zich voor
    dat ik eveneens in 1941 ( mei ) geboren ben,
    maar dan in Makassar. In januari werd mijn
    vader ( P. Kettenis) geïnterneerd in Paréparé
    in noordoost Celebes. Mijn moeder en
    grootouders van moeders kant en ik verhuisden
    naar een hutje aan de westkust van Celebes,
    Bontain.
    Na de oorlog kwam het gehele gezin , eerst
    naar Batavia en daarna naar Bandung.
    Dan gaat Uw verhaal over Uw verblijf
    in Bandung paralel lopen met die van mij.
    U woonde op het Houtmanplein, ik
    woonde op hoek Tasmanstraat/Houtmanplein.
    De school die U beschrijft in de Riouwstraat
    moet ook de mijne zijn geweest n.l. op
    loopafstand. Daarna moest ik ook naar
    een school die veel verder lag als de
    Riouwstraat. En dat lijkt me de school
    waar ik ook naar toe ben gegaan.
    Ook de “Westerling-dag “ herinner ik mij nog
    heel goed.
    Ik werd door een tante afgehaald met
    een taxi.En we reden door de Braga
    naar haar huis. En links en rechts zagen
    we neergeschoten TNI soldaten.

    Ik woon tegenwoordig deels in Italie
    en deels in in Nederland.
    Half nov. a.s. kom ik weer in Nederland.
    Ik zou het zeer op prijs stellen als we
    elkaar dan kunnen ontmoeten om wat
    “na te kletsen” over Tempo Doeloe,
    Mijn telnr. is 06-23399388 in Nederland.
    Mailadres: paulpeterkettenis@gmail.com
    Ik hoop dat het tot een ontmoeting
    komt.
    Met hartelijke groeten,
    Paul Kettenis

    • Nico Saras zegt:

      Hallo fam Cohen ook ik ging naar school Augustinus bij kruiskerk. Ik ben Nico saras Eerst gewoon Rijswijk str 14 ,Verhuiz naar de Cilaki straat nummer 9 .IK gelooft dat we mekaars kennen. Ik slenterde veel op
      Straat als jong zijnde op en neer naar Thihapit .Laat me weten ik woonde tegen over the Petit fam de groeten Nico saras.

  66. Wil Maassen zegt:

    Wie kan mij helpen zoeken? Rob heeft net als mijn vader tijdens de Bersiap in Bandoeng verbleven. Alles wijst er op dat mijn vader met zijn broer (uit het 15e bat) in Tjihapit herenigd is met zijn moeder, zussen en jongste broer (Uit Banjoebiroe).

    Nu vertelt mijn vader dat ze o.a. Ondergebracht waren in een tangsi. Hij herinnert zich de grote ruimte die opgedeeld was in ‘privé’ hoekjes en een soort van wachtlokaal waar voor de oorlog de officier van dienst of zo z’n werkplek had. Mijn vader heeft tijdens en net na de oorlog enige tijd in het 15e bat. gezeten. Hij vertelt niet alleen dat dít niet de kazerne was waar hij later verbleef maar ook dat hij per truck overgebracht is van het 15e bat. naar ‘Tjihapit’. De centrale vraag is dus, lag er in Tjihapit een gebouw dat aan de beschrijving voldoet, of moet ik het toch meer in Tjimahi zoeken?

    • Pierre de la Croix zegt:

      Wil Maassen zegt 19 december 2020 om 11:29 am: “Wie kan mij helpen zoeken? Rob heeft net als mijn vader tijdens de Bersiap in Bandoeng verbleven”.

      Over Semarang stelde u ook een vraag om hulp: “Zowel Marijke Jalink als mijn tante maken melding van een bombardement op de BAT-fabriek. Het was met lichtflitsen vanuit de stad te zien. Mijn vraag is nu wanneer dat bombardement plaats vond. Wie kan mij helpen?”

      Op deze laatste vraag ben ik uitvoerig ingegaan. Wellicht dat mijn reactie niet aan uw verwachtingen heeft voldaan. Geen probleem. Maar een kort dank-je-welletje voor de moeite zou ik wel op prijs hebben gesteld.

      Succes met uw Bandoengse zoektocht.

  67. John de Jong zegt:

    Nog iemand op de Koningin Wilhelmina School aan de Lombok straat gezeten?
    Ik zat in 1958 in de laatste klas. De directeur kon goede verhalen vertellen over Nederland. Hij vertelde o.a. in kleuren en geuren hoe hij haring ging happen. De jongens van de Bonte Koe,
    wij hingen aan zijn lippen. Wij werden goed voorbereid om naar Nederland te gaan. Dat bleek later een goede voorbereiding, kon snel aanpassen. Haring happen heb ik gelijk in de praktijk gebracht. Heerlijk!
    In die tijd werd de school opgedeeld in een “blijvert school” en de kinderen die naar Nederland zouden gaan. Je snapte niet erg wat er gebeurde, het bleven je vriendjes waar je mee speelde.
    Ik herinner me nog een paar namen. Johan Wessels, Sadinoch, Pattiwael, Mouthaan, Stanley,
    Bel Froid. Nooit iemand uit deze periode weer ontmoet.
    Wist nog dat in die tijd een vriendje naar Brazilië ging emigreren. Je neemt het voor lief, maar snapt er niets van.
    Wij zaten in onze jeugd bubble en hadden niets met wat er speelde op politiek gebied.
    Aannemen dat er dingen veranderen en overleven. Die tijd heeft je toch gevormd.

  68. Uit die tijd herinner ik mij de schietende geluiden van Westerling. Wij woonden in de Tjiliwungstraat 1a, nu nr. 3, en verborgen ons achter het huis in de keuken langs de emper. Was toen ca 8 jaar en had geen idee waar het over ging… zat op de Julianaschool, later op Chr. Lyceum aan Djalan Dago, waar mijn vader drs. P.C. van Dijk, leraar Duits was. In 1956 waren we terug in Nederland…

    • J/Nico Saras zegt:

      Ken je
      Dj Tjilaki daar woonde ik.op
      Augustin school ook Westerling meegemaakt.ken je nog de zeep
      Kisten race??? Heb nog kranten
      Bezorgt Algemene Indië’s dagblad. Betrok met de grote BEER naar Holland ik was 14 jr .Nico Saras.

    • J/Nico Saras zegt:

      Ken je
      Dj Tjilaki daar woonde ik.op
      Augustin school ook Westerling meegemaakt.ken je nog de zeep
      Kisten race??? Heb nog kranten
      Bezorgt Algemene Indië’s dagblad. Betrok met de grote BEER naar Holland ik was 14 jr .Nico Saras.Ik slenterde veel naar Tjihapit of Pasar kosambie, vaak ga ik Aloen aloen.
      Altijd slenteren film kijken White Christmas VARIA BIOSCOOP.
      Ik ken Johannes bos, Piet Petit jongens Hauwert. Die vertrokken eerder naar Holland.What happend to Johannes Bos ???

    • frits suyderhoud zegt:

      Hi Clara
      Mijn vader was aardrijkskunde leeraar in die tijd. Kan me de twee van dijks herinneren een was loen tekenen en de andere je vader. Westerling kan ik me herinneren in begin 50 toen werd de cappellen school waar ik zat gesloten. Was op het christelijk lyceum van 56 tot 58, we sloten voorgoed pasen 1958. Zit nu al bijna myn halve leven in Australie. Groeten uit een koud Sydney frits suyderhoud

    • Bert van Dyk zegt:

      Ook ik, de 2 jaar jongere broer van Clara woon in Australie, als je je jeugd
      In een tropies land beleefde zoek je later de warmte op!
      Bert twb4350@gmail.com

  69. Frits Suyderhoud zegt:

    Hi Bert
    Ik ben eerst naar Zuid afrika gegaan maar ben een aantal jaren later terug naar holland gegaan. Kon in Holland niet niet meer wennen aan het weer plus het gebrek aan ruimte. Find de winters in sydney te koud heb ook een paar jaar in Gove NT gewoond maar daar was het te warm voor ons. Momenteel woon ik in blacktown en we zitten vast daar covid hier uit de hand is gelopen. Frits

  70. jean zegt:

    De heer Hugo van Moerkerken. Ik heb sinds kort inzage in een familiearchief van een ondergrondse verzetsgroep 1943-1944 in Bandoeng. Hugo van Moerkerken was op een ander adres in de Titiranlaan ondergedoken, nadat deze bij de familie Suyderhoud sinds 1942-1943 was ondergedoken. Met behulp van radio zenders gaven zij berichten door, hopelijk ontvangen in de krijgsgevangenen-, mannen-, en vrouwenkampen. Zij zijn verraden, door wie is onbekend. Hugo van Moerkerken, Boet Schaeffer, John van de Dungen Gronovius (Gouv. Ambt) en een aantal andere van hun ondergrondse cel zijn opgepakt. Op dezelfde dag, 5 juni 1944, is ook Dr. Linn opgepakt, ‘vanwege het aanvragen op basis van vervalste recepten en smokkelen van medicijnen naar de kampen’. Eerst werden zij bij de P.I.D. op de Heetjansweg ondervraagd, toen naar gevangenis Bantjeu. Dr. Linn zat in dezelfde cel met Boet Schaeffer in Bantjeu. Of dr. Linn bij deze cel hoorde, is onbekend. Boet Schaeffer is in die gevangenis langdurig ondervraagd en mishandeld; sigarettenpeuken uitgedrukt in het achterlichaam. Verschillende andere leden van de cel kregen sigarettenpeuken uitgedrukt in de ogen. John van de Dungen Gronovius heeft het niet overleefd, al zijn nagels waren uitgetrokken. Toen is deze cel naar de Soeka Miskin gevangenis overgebracht. De heer van Moerkerken en Boet Schaeffer hebben de internering als politiek gevangene overleefd en kwamen vrij na de capitulatie van Japan.

  71. Peter van den Broek vandenbroek@libero.it zegt:

    @Jean
    Ik onderzoek het Verzet in Soerabaja . Er zijn sterke aanwijzingen dat een Verzetsgroep in verbinding stond met het Verzet in Bandoeng. Zoals U al schreef werd de cel in Bandoeng door de Japanners opgepakt en de leden ervan op beestachtige wijze gemarteld.
    Na de Japanse capitulatie werden zij (37?) als semi-politieke gevangenen door Indonesische extremisten naar de Soekamishin gevangenis gedeporteerd. Eén van de gevangene (Antonie van Eekhout) stierf tijden het verblijf aldaar. Een gedeelte van de gevangenen werd door de Britten/Japanners bevrijd . De rest werd ontvoerd en naar het zgn. Republikeins kamp Tjiamis Bandjer vervoerd. Na verblijf in andere kampen werden velen in 1946 of 1947 bevrijd.

    Ik heb enkele vragen aan U aangaande de Verzetsactiviteiten in Bandoeng. Zou U een mail kunnen sturen aan vandenbroek@libero.it

  72. Joke zegt:

    Nina Rijnders,
    Je vraag van 30-10-2023:
    Ik heb een foto van de familie Schiffers 1951 in de Nassaulaan.
    graag een reactie waar ik de foto naar toe kan mailen.

    Groet
    AJ Kooymans

    • ninarijnders zegt:

      Beste Joke,

      Wellicht is mijn voorgaande bericht aan uw aandacht ontsnapt, daarom stuur ik het nog eens:
      Dank voor uw bericht. Ik ben inderdaad opzoek naar informatie over de familie van mijn oma (naam: Schifferling) die in die periode op de Nassaulaan hebben gewoond. Ik ben dan ook blij verrast om van u te horen.
      U kunt de foto mailen naar ninarijnders@gmail.com

      Heeft u mijn oma (Suzanna ‘Dee’ Schifferling) of haar moeder (Henriette/Jet) en broers (Ferdinand (‘Anda’) of Eduard (‘Ed’) toevallig ook persoonlijk gekend?
      Ik hoor zeer graag van u en bij voorbaat enorm veel dank.

      Met vriendelijke groet,
      Nina Rijnders

  73. Nina Rijnders zegt:

    Beste Joke,

    Dank voor uw bericht. Ik ben inderdaad opzoek naar informatie over de familie van mijn oma (naam: Schifferling) die in die periode op de Nassaulaan hebben gewoond. Ik ben dan ook blij verrast om van u te horen.
    U kunt de foto mailen naar ninarijnders@gmail.com

    Heeft u mijn oma (Suzanna ‘Dee’ Schifferling) of haar moeder (Henriette/Jet) en broers (Ferdinand (‘Anda’) of Eduard (‘Ed’) toevallig ook persoonlijk gekend?
    Ik hoor zeer graag van u en bij voorbaat enorm veel dank.

    Met vriendelijke groet,
    Nina Rijnders

  74. Laura Hauwert zegt:

    Hallo,
    Mijn opa (geboren 1932) heeft in zijn jeugd in Cimahi gewoond (tot 1942), daarna nog een aantal jaar in Bandung zelf (aan de vroegere kistlaan, de Jl. Tengku Angkasa).

    In Cimahi woonde hij vlak bij de Saint Ignatius Parish Church
    Gereja Katolik Santo Ignatius Paroki Cimahi. Nu vertelde hij dat hij hier ook op de basischool in de buurt zat, hij weet alleen de naam niet meer, iets in de trant van Santa Angela. Komt dit iemand van jullie bekend voor? Of weten jullie misschien de straat waar de school gestaan zou kunnen hebben?
    Ik ga in April Indonesië bezoeken en het lijkt me fantastisch om deze straat/school te kunnen bezoeken.
    Mijn opa’s naam was Leonard Bernard Hauwert (wij noemen opa Bert).
    Helemaal leuk zou het zijn als iemand van jullie opa of familie van heeft gekend.
    Opa is in 1946 met het motorschip Oranje naar Nederland gekomen om vervolgens nooit meer terug te gaan naar Indonesië.
    Super bedankt alvast en ik hoor het graag als iemand meer informatie heeft.

    Met vriendelijke groeten,
    Laura Hauwert

Geef een reactie op Anton Reactie annuleren