Door Bert Immerzeel
Misschien heeft u het gelezen, misschien ook niet: bij de voorjaarsbegroting van de regering werd vijftig miljoen gereserveerd voor een regeling die voorziet in een nabetaling (backpay) aan weduwen van KNIL-militairen en ambtenaren die geen of minder salaris ontvingen over de oorlogsjaren. Vijftig miljoen! Een bijzonder besluit om meerdere redenen.
Natuurlijk alleen al vanwege de hoogte van dat bedrag. De backpayregeling uit 2015 voor nog in leven zijnde ex-ambtenaren kostte de overheid nog geen 20 miljoen. Het reserveren van 50 miljoen voor de weduwen duidt op wel erg hoge verwachtingen.
Nog vreemder is het dat men met dit besluit voorbij gaat aan de onderzoeken van de vorige regeringen, die duidelijk lieten zien dat een backpayregeling voor weduwen zéér gecompliceerd is en de onvrede binnen de Indische gemeenschap over de overheid niet weg zou kunnen nemen. We beginnen er niet aan, aldus de staatssecretaris in 2023, na ellenlange debatten. ‘Na een lange worsteling en zorgvuldige afweging’, voegde hij er diplomatiek aan toe. De discussie was voorbij, het gemor op de publieke tribune ten spijt.
De aanjager van het debat, Peggy Stein van Indisch Platform 2.0, liet weten het er niet bij te laten. En, ere wie ere toekomt, zij hield haar woord. Haar aanhoudend geklaag bij enkele Kamerfracties leidde opnieuw tot Kamervragen, dit keer tot aan de nieuwe regering.
En toen, opeens, was het bericht daar: vijftig miljoen! Onthoud de datum, 16 april 2025! Volgens de media was de beslissing genomen na aandringen van Caroline van der Plas van de BBB. Zélf wees Van der Plas ook op haar eigen rol: ‘Groot onrecht voor Indische weduwen wordt rechtgezet, nu BBB 50 miljoen euro heeft geregeld om eindelijk deze ereschuld in te lossen.’
Het bericht liet overigens slechts een rimpeling na in de volle berichtenvijver van de media. Gaza, Trump, Oekraïne, er zijn belangrijker zaken om mee bezig te zijn. Echter, op de Indische fora (zijn die er nog?) werd al evenmin gereageerd, wat op zijn minst verwonderlijk mag heten. Peggy Stein mocht voor de radio nog uitleggen hóe belangrijk deze beslissing wel niet was. Het leek echter alsof ze het niet had verwacht. Misschien realiseerde ze zich wel voor het eerst hoe ingewikkeld het vervolgtraject zal zijn.
Want ja, dáár gaat het toch eindelijk om. Ook volgens Van der Plas is een en ander nog niet duidelijk. ‘Hoe de uitkering zal verlopen, zal nog worden uitgewerkt’, zei ze. ‘Wij gaan daarover binnenkort met de Nederlands-Indische gemeenschap in gesprek.’ Wie is hier ‘wij’? Toch niet de BBB? Ze zal het Ministerie van VWS bedoelen.
De ambtenaren op het ministerie zullen hier gemengde gevoelens bij hebben gehad. Het ambtelijk advies, twee jaar geleden, luidde namelijk ‘niet doen’. En dat ‘niet doen’ was niet ingegeven door politieke redenen, maar meer door motieven van praktische aard. Heeft mevrouw Van der Plas de stukken wel goed gelezen?
En dat ‘in gesprek met de Nederlands-Indische gemeenschap’? Met wíe precies? En waarover? Tot dusverre werd steeds gesproken over een backpayregeling voor ‘de’ weduwen. Maar wat wordt daarmee bedoeld? Alle weduwen van alle ex-Knillers en ambtenaren? Weduwen van de overleden ambtenaren op datum van de vorige regeling, 2015? Of op een nieuwe peildatum? En hoe zit het met de erfgenamen?
Tenslotte, als een nieuwe regeling bedoeld is ter herstel van de vorige regeling, dan zouden alleen de weduwen van 2015 in aanmerking kunnen komen. Volgens het ministerie, zich baserend op de cijfers uit datzelfde jaar, spreken we in dat geval van 1700 weduwen. Daarvan zijn nu nog slechts enkele honderden in leven…
Terwijl ik dit schrijf hoor ik dat het kabinet is gevallen. De PVV trekt zijn ministers terug, en daarmee ook de minister van VWS, Fleur Agema. Of dit gevolgen heeft voor de beloofde weduwenregeling, we zullen het zien. Het zou me niet verbazen als de vijftig miljoen volgend jaar weer worden toegevoegd aan de algemene middelen.
Eens te laat, altijd te laat.
Java Post 
Mijn tante was zo’n weduwe, zij is dood en haar beide kinderen ook al. Die waren allebei van voor WO2. Ik denk niet dat dit nog veel nut heeft. Maar het had heel veel eerder moeten gebeuren… tante had het er wel eens over.
Beschamend en bovendien onbeschoft. Degenen die er legale recht op hadden werden beledigend afgevoerd. Hoeveel weduwen hebben heden ten dage het vuile spel van de Nederlandse regeringen overleefd? Min vader heeft 34 jaar gediend 3 jaar Birma overleefd als Krijgsgevangene. Volgens de Nederlandse regering was hij deze tijd niet in dienst van het vaderland maar in dienst van Japan.
Caroline van der Plas heeft al eerder laten zien dat ze niet kan rekenen. Om zo’n weduwe te zijn moet je van voor pak ‘m beet 1925 zijn, dus minimaal honderd.
Beste Bert,
Deze Christen Unie staatssecretaris Maarten van Ooijen heeft in deze zelfde tijd voor de camera gezegd dat “gebreken uit het verleden, helaas, helaas, helaas niet altijd worden hersteld” daarna heeft hij het nog over “Als je alles wilt doen, dat kan, maar dan komt u voor een financieel budgettair probleem”. https://youtu.be/0z_7Y-6ceek?feature=shared Iets soortgelijks zei hij tegen mij tijdens een voorafgaande meeting met Peggy Stein: en het Indisch Platform 2.0 het zou “een druppel op de gloeiende plaat” zijn wanneer het overgebleven geld uit 2015 daaraan besteed zou worden. In plaats daarvan werd dit geld besteed aan een door VWS zelf opgezette ‘dubbele’ en ‘onacceptabele’ subsidie-aanvraag van de inmiddels failliete organisatie Tong Tong Fair. Dubbel en onacceptabel omdat deze al een subsidie had ontvangen vanuit de Gemeente Den Haag en omdat het geen stichting maar een bv betrof die ook nog eens zware verliezen leed o.a. door de hoge rekeningen van de Stichting Pasar Malam Tong Tong. Hetgeen allemaal te lezen was in diverse artikels in het AD van Tonny van der Mee.
Toen ik deze CU staatsecretaris vroeg of ontwikkelingshulp dan ook maar afgeschaft moest worden omdat het een druppel op de gloeiende plaat zou zijn, bleef het ernstig stil aan zijn kant.
Het financieel budgettaire probleem speelde al rond deze ‘backpay’ zaak sinds Bot minister was aldus hem in de documentaire Indie Verloren. Het zou onbetaalbaar worden.
Dat uitvoering een probleem kan zijn blijkt wel uit de problemen rond de toeslagenaffaire.
Maar laten nu juist de ambtenaren van VWS te maken hebben met een ‘angstcultuur’ en een ‘giftige werksfeer’ waarvan de daders zich tot aan de top bevinden. Dezelfde top die moet beslissen over de adviezen ten aanzien van deze werksfeer. En dezelfde top die het volgens jou “niet wilden doen”.
Voordat deze top vervangen wordt zal jouw uitspraak dan ook wel helaas bewaarheid worden maar dat neemt niet weg dat Peggy Stein cs lof verdienen voor hun jarenlange onbezoldigde werk. Het geeft te denken wie uit de Indische Gemeenschap haar streven al die jaren niet hebben ondersteund,
Daarbij een goed oud-hollands gezegde luidt: beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald.
En zo is ‘t, het is nooit te laat……
Met vriendelijke groeten,
San Fu Maltha
Beste San Fu,
Ik baseer me in mijn artikel uitsluitend op de stukken die klaarblijkelijk ten grondslag hebben gelegen aan de beslissing van het vorige Ministerie om af te zien van een nieuwe regeling.
Dat zijn: het evaluatierapport van de backpayregeling uit 2015, Regioplan, 2018; een onderzoeksrapport van Andersson, Elffers, Felix (AEF) met betrekking tot de haalbaarheid van een weduwenregeling, september 2021;
en tenslotte een ‘quickscan’ van de SVB, mei 2022. Deze stukken afzonderlijk en in combinatie leiden slechts tot één conclusie: niet meer aan beginnen. De argumenten zijn overdadig, en vooral van praktische aard. De doelgroep is te klein, te oud, en niet te bereiken. En zelfs als je het probeert, dan nóg leidt de poging tot méér onvrede over backpay dan er op dit moment al is.
Over Peggy Stein: ja, het is lovenswaardig dat ze zich zo heeft ingezet voor de weduwen. Echter, ze lijkt daarin doorgeschoten. In 2015 had haar streven misschien nog zin, in 2025 niet meer.
Diepgewortelde achterdocht, haat of wat dan ook jegens de overheid weerhoudt haar ervan de werkelijkheid onder ogen te zien. Door NPO gewezen op de praktische problemen met betrekking tot de uitvoering van een weduwenregeling, reageerde ze door te zeggen dat het ‘totale onzin’ is dat de weduwen niet meer te traceren zouden zijn.
Dát nu is totale onzin. De stukken van AEF en SVB geven genoeg aan hoe moeilijk een en ander is, en hoeveel (disproportionele) tijd en geld het zou kosten om een degelijke weduwenregeling op te zetten.
Een weduwenregeling nu, alsnog, kan tot niets anders leiden dan tot mislukking.
@ GerdjanHoekendijk: ‘minimaal 100 jr.oud zijn’- wellicht komt er nog een regeling voor de nabestaanden……!
Backpay is een schuld, niet een ereschuld.
Naast veel terechte boosheid over de Backpay bestaat er ook veel misverstand over deze nare kwestie. Hoe het nu ook zal uitpakken, eerst zien dan geloven, raad ik nakomelingen aan eerst eens bij de SAIP (Stichting Administratie Indische Pensioenen bij het ABP in Heerlen) te informeren of en wat de al lang overleden militair of ambtenaar indertijd al of niet heeft ontvangen tijdens de Rehabilitatie regeling uit de jaren 50 van de vorige eeuw. Dat kan veel onnodig leed voorkomen.
Heel terecht dat weduwen worden gecompenseerd voor hetgeen hen is aangedaan. Maar hoe velen van hen zullen nog in leven zijn? En wordt er ooit wel eens gedacht aan de kinderen uit die tijd? De kinderen die jaren achterstand in onderwijs opliepen en na de oorlog geen kans kregen om dat op een goede manier in te halen en daardoor geen kans zagen om een behoorlijke maatschappelijke carrriere op te bouwen, die paste bij hun werkelijke mogelijkheden,? De kleintjes van die tijd die werden beknot in hun natuurlijke ontwikkeling en daar de rest van hun leven de gevolgen van ondervonden en nog ondervinden? Over die kinderen lees ik nooit iets terwijl zij evenzogoed slachtoffers waren (en zijn). Of heb ik dat gemist?
Elke beslissing veroorzaakt een kettingreactie.Hoe ver moet men gaan voordat een generatie niet meer in aanmerking komt voor backpay.
Hier in California heeft het gouvernement besloten dat het teveel kost om alle nakomelingen van slaven in California een uitkering te geven.
De kwestie was nonsense van het begin want het Amerikaanse California had nooit slaven.
A.Olive
Ik had het niet over nakomelingen, want inderdaad, hoever moet je gaan. Ik had het over direct getroffenen! Mijn oudere zus en mij werd een normale jeugd en een normale opleiding ontzegd. Ik had het zelfs niet over ons zusje dat na de oorlog geboren is of over ons beider kinderen…
Dat 50 miljoenplan is een idee van Caroline van der Plas. Ze meende oprecht dat Nederland iets heeft goed te maken met de weduwen. Maar de andere coalitiepartijen waren niet zo enthousiast. Ze gingen met haar mee om het voorjaarsakkoord te doen slagen.Ik heb zo’n vermoeden dat dit rompkabinet de uitvoering voor zich uitschuift, en verder en verder… tot een volgende regering, ergens in 2026 besluit: doen we niet.
Maar indien er wel een uitbetaling komt.. zal dat 50 miljoen zijn?En men zal het niet presenteren als betaling van de gejatte salarissen.Wat mevrouw van der Plas deed in dat coalitieakkoord is zeker te waarderen…. maar helaas tweette zij dat er iets is rechtgezet.En dat zegt men al sinds 1981…. het is politiek wishfullthinking.De politiek wil niet het volledige herstel van de salarisrechten en bijhorende erfrechten.Het is een dooretteren van een koloniale roof, maar dat wil men (politiek, publieke opinie) niet weten.