Door Koos-jan de Jager
Protestantse kerkdienst aan het front bij Soerabaja [NIMH/Hugo Wilmar]
Een legerpredikant, in 1947 werkzaam onder de Nederlandse militairen in Bandoeng, was er zeker van. Alleen het geloof in God, die ‘de teugels van het wereldbewind in handen heeft’, kon de Nederlandse militair in de chaotische verwarring van de oorlog overeind houden. De Alkmaarse dienstplichtige militair W. Harder dacht er net zo over. In een brief aan zijn gereformeerde ouderling schreef hij:
‘Gelukkig hebben we altijd de steun van God, als het soms eens te moeilijk wordt en daarmede komen we er altijd weer. Ik denk wel eens, hoe moeten die jongens zich voelen die niets aan het Geloof doen, want waar die dan steun vandaan moeten halen, nu dat is mij een raadsel.’
Uit de reflecties van beide militairen blijkt dat religie een belangrijke rol speelt in de omgang met psychische en emotionele druk in oorlogstijd. Het geloof gaf voor hen zin en richting aan hun leven.
Een belangrijk thema in het onderzoeksprogramma van het KITLV, NIMH en het NIOD is de omgang van Nederlandse militairen met geweld. Ik ben daarom benieuwd: dachten militairen na over de relatie tussen geweld, oorlog en geloof? Kan het zo zijn dat gelovige militairen minder makkelijk geweldsdaden accepteerden? Op het eerste gezicht lijkt een eenduidig antwoord op deze vraag op basis van brieven en dagboeken niet te geven. Zo schreef de orthodox gereformeerde Adriaan Janse nonchalant over geweld en militaire actie. Hij had vlijmscherpe kritiek op de situatie in de Nederlandse kerken en het optreden van de legerpredikanten in Indonesië, maar zijn geloof leidde niet tot reflectie op het oorlogsgeweld. Op 23 mei 1946 schreef hij:
‘Vannacht hebben we nog een tiental lampjes uitgeblazen, het bleken 4 Japanners en 6 Indonesiërs te zijn die niet stoppen wilden, en er vandoor gingen. Ze hadden kaarten bij zich en wapens en denkelijk spionnen van terreur en roofridder Soekarno, die men in Holland moet aanspreken met Excellentie.’
Andere militairen dachten wél na over de spanning tussen oorlogsgeweld en geloof. Voor de gereformeerde Dick de Korte stond de engelenzang van de Kerstnacht op gespannen voet met het ratelen van de mitrailleurs. Aan zijn kerkenraad schreef hij:
‘Oorlog en politionele actie, corruptie en teleurstellingen en daar tegenover komt de Vredeskoning. Het is alles even onbegrijpelijk. Vrede is een bekend woord, maar de werkelijkheid is ook bekend. Waar moet het heen? Soms vraag ik me af, is er nog Licht? En toch, ja er is Licht, er is Licht, al is alles donker. Al lijkt het dat de duisternis wint, toch zal ze verliezen, omdat Hij is geboren. Het begin van zijn overwinning was toen Hij geboren werd. Dit zal ons helpen om te kunnen geloven.’
Het contrast tussen beide brieven is groot. Adriaan schreef niets over zijn geloof in relatie tot het oorlogsgeweld, terwijl Dick wél problemen ervoer. Deze bronnen geven inzicht in de manier waarop militairen hun religieuze achtergrond in overeenstemming brachten met een actieve rol in de oorlog, de chaos en het geweld. Als we hun oorlogservaringen willen begrijpen kunnen we niet om religie heen: militairen kwamen immers in aanraking met ingrijpende kwesties rond leven en dood, waarin hun geloof een belangrijke rol speelde. Ik ben in mijn onderzoek geïnteresseerd in de vraag wat geloof voor deze militairen betekende en hoe het vormgaf aan hun handelen in de oorlog. Hoe gingen zij om met vragen die de oorlog opriep, bijvoorbeeld rond geweld? Systematische analyse van een groot aantal egodocumenten, zoals de brieven van Adriaan Janse en Dick de Korte, bieden waardevolle antwoorden op deze vragen. Samen geven ze een nieuw en onmisbaar perspectief op de Indonesische oorlog.
Koos-jan de Jager is sinds september 2018 als promovendus verbonden aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, waar hij de rol van religie in de Indonesische oorlog onderzoekt. Centraal staat de vraag welke impact de oorlog had op de religieuze overtuigingen van Nederlandse militairen en hun handelen in de oorlog. Voor Getuigen & Tijdgenoten schreef hij bovenstaande blog.
Java Post 
In WWII was het duidelijk wie de vijant was. In Indonesia niet zo, dat maakt het moeilijk.
Niet zo moeilijk hoor. Het was: schiet jij, of schiet ik? Ik dus!
@Koos-jan de Jager
Uit De Wending, maandblad voor evangelie en cultuur, mei 1949, brief van een jonge militair:
“Al die die mensen(Indonesiërs) die we niet hebben gegeven wat we hadden kunnen geven(merdeka!), blijven ons beschuldigen in ons geweten(!). De oudere generatie in Nederland is voor een groot deel christelijk. En zij theoretiseert. En het noodlottig feit is, dat zij niets doet. Niets uit oogpunt van Liefde, die zij toch moet kennen en behoort toe te passen. Die generatie praat misschien over God, geeft sociale Encyclieken uit, maar de daad blijft oneindig ver ten achter bij het woord. En dat hele Nederlandse volk dat rustig toelaat, dat wij gedaald zijn tot Duits(!) peil en dat toelaat dat, opgezweept door Elsevier(!) en consorten, honderd duizend jongens met een rustig gezicht kampongs verbranden, mensen neerknallen, dat is een aanfluiting voor iedereen die iets goeds wil doen. Kletsen dat kunnen we. Vier jaar geleden ratelden hier Japanse mitrailleurs, nu de onze, niet omdat we schieten willen , maar omdat we nagelaten hebben een daad te stellen. En zo zal het doorgaan. Straks zal de hele ministerraad gaan zitten om een Ronde tafel. Een gewone ministerraad met misschien twee of drie gasten. En uit vrije wil zal er niets gedaan worden. Alles bij elkaar een heel brok ontevredenheid. Over Nederland, over die slappe politiek van de Pvda etc. Ik kan er niets aan doen. Terwijl ik hier zit hoor ik granaten ontploffen van een leger dat orde en rust brengt. Dat moet dan wel heel erg nodig zijn, en heel succesvol, willen de slachtoffers verantwoord zijn. En ik betwijfel of dat het geval zal blijken te zijn. Er zijn extremisten, maar je kunt ze niet onderscheiden en daarom vechten wij tegen een volk(!) Een hopeloze strijd, die ons volk vernederd heeft. Het resultaat van kletsen. Hetzelfde geldt de sociale politiek in Nederland. Daarom houd ik niet van woorden. Zij zijn tekort geschoten, steeds weer. Ik wil wat doen, en zo mogelijk een klein beetje resultaat zien, maar dat hoeft niet. Als we maar niet doorgaan met afzakken.”
Voila een brief van 75 jaar geleden! Van een soldaat die weet wat daar gebeurd is en aan gebeuren gaat. Over kampongs afbranden en neerknallen van bewoners. Ik zou u aanraden dat hele archief van De Wending; redactie prof.dr.W.Banning, van Lumeystr.9, Den Haag, door te spitten! – Ook terug gaan naar het Excuus(!) aan Indonesië van de Kerksynode 1995!
“Van een soldaat die weet wat daar gebeurd is” Van een ambulancechauffeur die weet wat daar gebeurd is: In de stadsranden kwamen nog wat rampokpartijen voor met doden en ernstige gewonden. Ik kan me nog een slachtoffer herinneren met een half doorgehakte nek. We durfden hem niet eens op de brancard te leggen, maar schoven hem met balé-balé en al in de ambulance. Meteen naar het Rooms Katholiek ziekenhuis waar de slechtste gevallen heen gingen. Wat was het geweldig die gewonde man na enkele weken met een stijf ingezwachtelde nek/hals in de tuin te zien lopen! Wat waren we trots. Al snel kwamen kinderen nieuwsgierig kijken. Zij zagen er niet zo fris uit, vol uitslag en zweren. Wij zagen er kennelijk vertrouwenwekkend uit, zonder problemen lieten zij zich helpen, met snoepjes als beloning. Twee weken later op dezelfde plek hetzelfde beeld. Met één groot verschil: er kwamen nu moeders mee. Wat waren wij trots! De tweede plek was een desa waar we van de kepala-desa de voorgalerij van zijn huis mochten huren. Alleen heb ik hem nooit gezien, mogelijk wilde hij zich niet compromitteren met ons gezelschap, waarschijnlijk waren de pemoeda’s te dicht bij. Ook hier kregen wij eerst te maken met kinderen, later de moeders en opa en oma erbij. Wat waren wij trots. (cit. Javapost)
@JASomers; ‘van een ambulancechauffeur etc.’- Ook uw getuigenissen hebben totaal geen invloed gehad op het Haagse politiek beleid! Er is er nauwelijks begrip/aandacht van; de door overheid indertijd veroorzaakte/’uitgelokte’ ellende.
“Ook uw getuigenissen hebben totaal geen invloed gehad op het Haagse politiek beleid! ” Was ook niet de bedoeling. Het politiek beleid wordt in Den haag gemaakt, met ons parlement. Niet met losse schrijvers achter hun bureau. Of een ambulancechauffeur.
Nu ja meneer Somers …. u bent meneer Mertens niet. Diens niet aflatende veroordeling van verderfelijk Nederlands koloniaal beleid heeft wel degelijk grote invloed gehad op de besluiten in Den Haag en sterker nog, op de resoluties in de VN en de houding van de VS in het conflict.
Want zie, Indonesia werd officieel als staat geboren op de 27ste december 1949 en kan nu vrijelijk kolonisatortje spelen over andere volkeren binnen haar machtsgebied. Toch maar mooi van de heer Mertens. Ik begrijp niet waarom hij nog niet tot “Pahlawan Indonesia” is verheven. Bescheiden held die zich niet laat lauweren?
@PierrelaCroix; ‘officieel als staat geboren etc.’- Weer zo’n ‘koloniale wijsheid’. Om een pijnlijk feit te verhullen; nl.te constateren dat die proklamsi datum niet meer terug te draaien is. Het was voor Nederland ; slikken of stikken! Het werd stikken; op de datum van 27-12-1949, ter bevestiging van 17 aug.’45! – Een zegevierend moh. Hatta, ooit in Ned.in het gevang gezet wegens merdeka, gezeten naast de koningin. Om maar te zwijgen wat op dat moment in Batavia/Jakarta gebeurde….wat een afgang!
Nou …. die titel van Pahlawan Indonesia zal u best nog eens geworden, meneer Mertens.
“gezeten naast de koningin. ” Met een bijzonder, welgemeend dankwoord.
@PierredelaCroix; ‘pahlawan etc’.- Als goed kritische Nederlander heb mijn visie over/van IndIe! (zie Google; opmerkelijke feiten aangaande indië/indonesië, In feite in het vervolg is van verzetsheld HM van Randwijk -zie de gedenkmuur op het Weteringplantsoen in Amsterdam met de spreuk; ‘een volk dat voor tirannen zwicht, verliest meer dan bloed en tranen, Dan dooft het licht…’ Hij schreef in 1947 een artikel; ‘Omdat ik Nederlander ben; toen over de radio op 20/7’47 (bij de 1e politonele actie) ons volkslied werd gespeeld, de dag dat Nederland een volk met bommen en tanks te lijf ging, klonk het voor mij als een vloek’ (!) Hij werd daarna verguisd! Wie kent hem nu nog? En U? Ik vraag het altijd, op 4 mei aan oudere Nederlanders; van Randwijk?; ‘nooit van gehoord…wel; de van Randwijk laan is meestal het antwoord.
note; kreeg onlangs het verzoek/bericht uit de USA, dat mijn stuk uit 2011(!); Opmerkelijke Feiten etc. in het Engels op de site van; the indo project. org wordt geplaatst!
@JASomers; ‘met een welgemeend dankwoord etc.’- Klopt. Zijn echtgenote had vooraf een bijzonder lang gesprek met de koningin! (niet vermeld in de pers). Koningin was van begin af voorstander van onafhankelijkheid van Indonesië – op de tv.doc Juliana te zien; haar discussies met Drees sr. en Beel! Zij werd indertijd met de prins jr.’70 ook vorstelijk in Indonesië verwelkomt! ( in tegenstelling tot Beatrix’s bezoek)
Ik ben o benieuwd wanneer u al die mensen noemt die het staatsrechtelijk optreden van Nederland in Indië voor stonden. Plus de besluiten van ons parlement, het enige orgaan dat hierover had te beslissen. En dan ff stemmen tellen!
Tja, als ik dit zo lees vind ik het voor beide kanten triest. De ene kant vecht voor vrijheid en de andere kant vecht in opdracht van hun regering die vindt dat onderdrukking/bezetting heel normaal is…. De Hollandse soldaten waren net als de Wehrmacht soldaten gewoonweg pionnen van hun regering en wisten vaak niet beter.
In die tijd behoorde Indië tot het Koninkrijk der Nederlanden. Dat koninkrijk was verantwoordelijk voor veiligheid, orde en rust in Indië. Toen bleek dat de NLM met het effectiv control, die zich Republik Indonesia noemde, daar niet voor kon zorgen, moest het koninkrijk wel optreden. In afwachting van de koninkrijksconferentie over de staatkundige positie van Indië, zoals die al vóór de oorlog was afgesproken.
@JASomers; ‘dat koninkrijk was verantwoordelijk etc.’- Het stortte(!) zich nb. in een oorlog met Japan en werd smadelijk verslagen! Waardoor (wederom) een Japanse bezetting kwam. En toen op 15/8 Japan capituleerde was …..er geen Nederland te bekennen. (wel Nederlanders achter het prikkeldraad). Toen de namen de aan hun lot over gelaten(!) onderdanen het heft zelf in handen; proklamasi; ‘wij het volk van Indonesia verklaren ons onafhankelijk etc.!’ Over effectiv control gesproken….
Een meesterzet; die proklamasi was onomkeerbaar! Door het buitenland/VN direct gehoord! Zelfs meteen door India en Egypte erkend! Elke stap daarna; van Nederland kwam dus ‘te laat’! – Hoezo in afwachting van een koninkrijksconferentie?
“Het stortte(!) zich nb. in een oorlog met Japan” Het voldeed aan zijn aangegane verplichtingen. Dat is normaal in het volkenrecht.
“en werd smadelijk verslagen!” Ja. Eerst Amerika bij Pearl Harbor, Daarna de Fransen in Indochina. Daarna de Engelsen in Singapore en Birma, Pas daarna Indië.
“was …..er geen Nederland te bekennen.” Klopt, daar hadden de Amerikanen, Engelsen en Russen afspraken over gemaakt. In Soerabaja was er wel eentje hoor.
“Zelfs meteen door India en Egypte erkend!” Stelde helemaal niets voor, vooral vriendjes maken. Die erkenning kwam pas op 27 december 1949,10.17 uur.. Met een voordracht door Nederland aan de VN.
“Hoezo in afwachting van een koninkrijksconferentie?” Die er, dank zij het volhouden van Nederland toch is gekomen? Van 23 augustus 1949 tot 27 december 1949. Als de RI niet zo moeilijk had gedaan was het zonder bloedvergieten veel eerder gebeurd. Maar ja, als. De RI wist het veel beter. En de brandende kampongs konden fijn aan generaal Spoor worden toegerekend. De bersiap doodgezwegen.
@JASomers; ‘aangegane verplichtingen etc.’- Om als/namens (bezet)Nederland nog vóór USA en Engeland Japan met veel stoer gebral; ‘wij nemen de handschoenen op etc. de oorlog te verklaren?’ En dan nog na luttele dagen….- * ‘stelde niets voor etc ‘-de VN bemoeide zich al meteen met de revolusi.. alle Indonesische opschriften waren in het Engels gesteld; geen één in het Nederlands; zij wisten meteen de juiste weg te vinden naar het wereld forum….NL altijd een stapje te laat- * ‘die erkenning etc.’- a fait accompli(!); dank zij het volhouden van NL.* ‘bersiap etc’- dood gezwegen?; zie Archief van tranen en morgen; Revolusi dl.3(!) en …..binnenkort de film: De Oost (W.met een snor!)
@geachte Heer Mertens
Best interessante brief van een jonge militair die bewust is van zijn positie en nadenkt, zelfreflectie toepast, wat hij beleeft in die oorlog. Hij stelt een Gewetensvraag, hoe hij zijn de vraag Eerlijk en Gewetensvol beantwoorden kan op basis van zijn gevoel van Goed en Kwaad, 2 ethische categorien. Hij lijkt mij niet tot de ongeletterden te behore, hij leest tenminste Elsevier.
Dat wordt op professionele wijze door 2 anderen vertaald in negatief spreken over Nederland maar dat is een heel andere categorie, het hokje van de zelfrechtvaardiging van elk Nederlands optreden,Nederland First, een ver doorgevoerd nationalisme te vergelijken met wat de Europeanen vòòr de oorlog deden bij het bezoek van Mussert aan Nederlands-Indie.
Als ik zijn brief analyseert op de uitdrukkingen van zijn sentimenten (sentiment-analysis) dan worden de dingen wel helder. Neem nou de kernwoorden Geweten- Christen en (Naasten)Liefde – Gedaald tot Duits Peil- iets Goeds doen – Nalaten een daad te stellen – Rondetafel – de vrije Wil –
In zijn woorden klinken onmacht (ik kan er niks aan doen), vernedering (een hopeloze strijd die ons volk vernederd), het zedelijk afzakken tot bedenkelijk pijl, maar ook de tegenstrijdigheden in de realiteit: Terwijl ik hier zit hoor ik granaten ontploffen van een leger dat orde en rust brengt. Dat moet dan wel heel erg nodig zijn, en heel succesvol, willen de slachtoffers Verantwoord zijn.
En dat voor een katholieke en echte militair.
@PetervandenBroek; ‘een echte militair etc.’- Of het een ECHTE militair is? Uit de brief; ‘terwijl ik hier zit hoor ik mortier granaten ontploffen van een leger dat orde en rust brengt. Dat moet dan ook wel erg nodig zijn en heel succesvol, willen de slachtoffers verantwoord zijn. En ik betwijfel of dat het geval zal blijken te zijn. Er zijn extremisten, maar je kunt ze niet onderscheiden en daarom vechten wij tegen een volk. Een hopeloze strijd, die ons volk vernederd heeft. Het resultaat van kletsen’.
note; vele brieven zijn toen ook anoniem naar de media verstuurd; oa het Parool, de Groen ea, Anoniem, omdat op last van gen.Spoor(!) alles in het werk gesteld werd om deze kritische soldaten te achterhalen/vervolgen! Tot zelfs bij thuiskomst in Nederland.
-zie ook de tv.doc. Tabé Toean(!) met oa het relaas van een neef(officier) van min.Gerbrandy!
Het was niet alleen op last van Spoor, maar gewoon algemeen Regeringsbeleid. De informatiestromen in Nederlands-Indie waren al vòòr de oorlog geregiseerd door het Gouvernement en later werd het na de oorlog gewoon “business as usual”.
Het gebeurde al bij de berichtgeving over de Bersiap. Ik heb dat bwstudeerd om te weten welke diensten geinformeerd waren over de Bersiap, dat is wel verbazingwekkend.
BvB: de rapporten gingen van de OorlogsDienst Overledenen ODO Soerabaja naar ODO Batavia en hetzelfde gebeurde ook bij de verslaggeving van andere burgerlijke en militaire diensten. De RVD in Batavia verzamelde al die berichten en die maakte er een handzaam pakket voor RVD in Den Haag en zo kreeg uiteindelijk de Minister President een samenvatting ervan. De RVD maakte dan hapklare brokken voor de Nederlandse Pers.
Natuurlijk waren er ook “onafhankelijke” verslaggevers van de Nederlandse dagbladpers in Nederlands-Indie. Die waren voor hun communicatie afhankelijk van de telex- en telefoonverbindingen van het Gouvernement. Ik wil niet schrijven dat ze zelfcensuur pleegden, maar het ging wel in die richting. Anders werden de berichten wel van overheidswege gecorrigeerd om de discpline en de naam van het leger niet aan te tasten.
De overheid en het leger moesten zich toch verkopen?; is toch niks mis mee. Van de consequenties hebben we tot Nu toe last. Is het niet in de Rechtszaal dan is het wel in de Geschiedsschrijving. Vergangenheitsbewältigung heet dat in goed Nederlands. Er is geen plaats voor verontwaardiging, wel diepe schaamte.
@PetervandenBroek; ‘al voor de oorlog geregisseerd etc.’- Klopt! Vandaar dat Indië, aldus de.L.de Jong ‘nog netjes’ het daar een autoritair regiem noemde ipv.fascistisch olv. een gg. met exorbitante rechten! * bersiap berichtgeving etc.’- Ben benieuwd op welke datum(!) begon het? ‘hapklare brokken voor de Ned.pers etc.’- Klopt. * ‘onafhankelijke verslaggevers etc.’- Ik ken slechts 1; van Heuven Goedhart; zijn boek Terug uit Djokja!
“Van de consequenties hebben we tot Nu toe last.” Wie zin eigenlijk die ‘we’? Ik niet hoor. Het enige wat ik probeer is de zaken op een rij te houden. Heb daar twee eieren over gelegd, vandaar mijn kakelen.
@geachte Heer Mertens
Ik zie Nederlands-Indie toch wat genuanceerder. Het beleid van vooral GG de Jong heeft kenmerken van het Fascisme: autoritair nationalisme , antidemocratisch, anticommunistisch, antiliberaal, antiparlementair en anti-intellectuee. ik benoem het meer als “fascistoïde”, een van oorsprong Italiaans woord om aan te duiden dat het Gouvernement op dubbelzinnige wijze het fascisme i.c. nationaal-socialisme van Musser tondersteunde. Zodoende kon de GG zijn beleid tegenover zijn bazen in Nederland Rechtvaardigen. Dat is iets anders als Verklaren!!!
Daarnaast gaat het niet om Wanneer de hapklare brokken aan de Nederlandse pers geserveerd maar hoe en door wie de brokken hapklaar maakt werden, het is tenslotte de kok die het eten bereidt, ook een roerei. ooit een kok horen kakelen?
Bij mijn analyse gaat het om de documenten- of informatiestroom: wie stuur aan wie wat voor rapport over o.a. de Bersiap op. Bij de bestudering van het dossier Jack Boer, een 126-tal documenten viel mij de hiërarchieke weg van de documenten op. Voor de analyse heb deze in een EXCEL-sheet gecatalogiseerd, data-analysis zou mijn zoon zeggen en die heeft er wel verstand van. Een beetje ongebruikelijke methodiek, maar wat weet ik als tomatenboer over de methodologie van geschiedkundig onderzoek, maar het resultaat is het vermelden waard .
Bijvoorbeeld de rapporten aan de commandant van het Leger gen. Spoor, werden behandeld en voorbereid door de afdeling Politieke Zaken (overste-niveau) van de generale Staf.
De rapporten aan de ltnt-Gouverneur-Generaal Van Mook werden voorbereid door zijn Kabinetchef.
Meestal werden de ingezonden stukken van handgeschreven commentaar voorzien en dat geeft wel een interessante inkijk in de oordeelsvorming van de medewerkers. Zodoende kan verklaard worden op basis van welke informatie de legercommandant en de ltnt-GG hun beslissingen namen. Dat is wel belangrijk om inzicht te krijgen in de Nederlands-Indische politiek. Daar is geschiedschrijving toch voor?
Om Nu verontwaardigd te zijn over hun optreden heeft dan weinig met Geschiedenis te maken.
“De rapporten aan de ltnt-Gouverneur-Generaal Van Mook werden voorbereid door zijn Kabinetchef.” Dat is toch normaal? Daar heb je toch een staf voor? Je staf stelt het stuk op. Dat concept voorzie je van commentaar. Dat commentaar wordt verwerkt, gaat naar de secretaresse. Die haalt er nog de taalfouten uit, de typiste maakt er een fraai stuk van, en haalt er nog de laatste fouten uit, ik hoef alleen nog te tekenen. Mijn onderzoeksrapporten werden door mij met de hand geschreven (Computers hadden we nog niet). De secretaresse ontcijferde mijn handschrift, zette de d’s en dt’s op de juiste plek, wist de correcte Duitse naamvallen, kende het verschil tussen de Engelse traditie (samengestelde woorden los van elkaar) en de Duitse traditie, (samengestelde woorden aan elkaar). Na nog wat correcties van mij het uiteindelijke stuk, met mijn handtekening. Later kregen we een centrale typekamer. met computers Bij moeilijke formules zat je zo een paar uur bij de typiste om alles in orde te krijgen. Van belang is de handtekening, die is aanspreekbaar!.
NB. De handgeschreven concepten werden nog door collega’s nagekeken, de commissie commentaar.. Voornamelijk op een correct gebruik van de Nederlandse taal. Voor een buitenlandse taal hadden we een andere talenkenner. Dat heb ik bij mijn boeken ook laten doen door mijn oudste dochter en Zeeuws meisje. Als ze iets niet snapten had ik het niet goed opgeschreven. Niks censuur. Mijn verhaal moet leesbaar zijn.
@ geachte Heer Mertens
Niet alle rapporten gericht aan de legercommandant of de ltnt-GG bereikten daadwerkelijk deze personen. Zoals ik al opmerkte was er een hierarchische weg en die filterde de informatie, die werd ook verrijkt uit andere andere bronnen, maar om politieke redenen werd informatie weggelaten (zelfcensuur?) . Ik ben toevallig Beleidsmedewerker met carrierevooruitzichten op een ministerie geweest en weet iets van de hierarchische weg af. Mijn werk was toch iets anders dan correctie van het werk van een typiste. Ik ben nu een eenvoudige tomatenhandelaar in Italie, hoe een mens terecht of tot zijn Recht kan komen.
In de informatiestroom door de hierarchische weg was het voorlopige eindpunt Batavia van essentieel belang maar ook de betrokken instanties spreekt boekdelen. Ik was extra attent als de afkorting OvJ als toezender van de informatie vermeld werd . OvJ of Officier van Justitie betekende veelal dat er strafrechterlijke aspecten aan de zaak verbonden waren oftewel figuurlijk geschreven “stront aan de knikker.”
Maar soms ging de informatie via Batavia direct door naar de Nederlandse vertegenwoordiging bij de VN. Maar het opmerkelijke was de aanwezigheid van de moordorder, een speciale ordner van Bersiapslachtoffers. Ik ben op zoek naar die ordner, de inhoud wel te verstaan
@PetervandenBroek; ‘fascistoïde etc.’- Dus gelijkend op…? Fascisme=autoritaire gezagsuitoefening en verwerping(!) van democratische rechten. In Indië; een gg. met exorbitante(!) rechten! Repressief toezicht op pers en (politieke) verenigingen; haat zaai artikelen. Vergaderingen werden verboden, na 1915 in beginsel(!) erkend. Mits vooraf aangevraagd. In 1916 oprichting van de PID(politieke inlichtingen dienst. En is vooral (altijd aanwezig bij Inheemse) aanwezig bij vergaderingen; zie tv.doc. Merdeka 1976/you tube); Abdulgani, die van de Kweekschool werd verwijderd; omdat hij met jongeren/pemoeda’s vergaderde! Soekarno werd in hechtenis genomen , omdat hij een profetie (Djobojo) verkondigde; dat er eens een grote oorlog in de Pacific zal uitbreken en een ‘geel volk’ zal heersen. In hechtenis vanwege overtreding van het art.153 bis; een ieder, die opzettelijk of in bedekte(!) termen oproept tot aantasting van gezag of daarvoor stemming(!) maakt. Een gevangenis straf van max 6 jaar(!) riskeert! – fascistoïde?
– *’de pers/voorlichting’- zie Louis Zweers( veteraan) De Gecensureerde oorlog; ‘kritische journalisten werden door de inlichtingendiensten; DLC, Marine Voorlichtingsdienst/MARVO tegen gewerkt en geobserveerd. Deze diensten schetsen een vertekend beeld. Nederland(vMooK) bleek druk bezig te zijn de wereld te overtuigen van haar gelijk. Nodigde zelfs USA journalisten uit. – Er is ook recentelijk een master studie hierover van een student uit Rotterdam, ooit op deze site vermeld.* ‘om NU verontwaardigd te zijn etc.’- Ik verontwaardigd? Heb juist lust /plezier om me (met mijn hobby; ordners vol met Indië kranten/berichten)) met deze zaken bezig te houden!