HOORN – De ‘actiegroep de Grauwe Eeuw’ heeft in de nacht van maandag op dinsdag beelden in Hoorn beklad om ‘afschuw te laten blijken voor de koloniale verheerlijking waarmee Hoorn vol trots pronkt’.
J.P. Coen, vóór het Westfries Museum te Hoorn
Het standbeeld van JP Coen, de buste van Bontekoe, de scheepsjongens van Bontekoe en ‘museum Halve Maen’ waren de doelwitten van deze actie.
De daders kwamen met de volgende verklaring: ‘JP Coen en Bontekoe waren twee massamoordenaars in dienst van de VOC en hebben hun koloniaal terreur losgelaten op o.a. de bevolking van Nederlands Indië. Sculptuur de scheepsjongens van Bontekoe is een verwijzing naar het gelijknamige jeugdboek waarin Bontekoe en diens massamoorden worden ‘white washed’ en zelfs geromantiseerd. Museum de Halve Maen is een replica van het VOC schip waarmee Henri Hudson Manhattan “ontdekte”, het begin van een bloedige kolonisatie van en genocide op de Lenape, de inheemse bevolking daar.
Actiegroep de Grauwe Eeuw vindt dat koloniale verheerlijking in deze tijd ongepast is en eist dat Nederland stopt met dit soort verheerlijking en het echte verhaal over Nederlands’ koloniale misdaden gaat vertellen i.p.v. ze op te poetsen. Via deze koloniale verheerlijking worden roof van land, grootschalige roof van grondstoffen en genocide genormaliseerd.’
x
Dit artikel verscheen eerder in het Noordhollands Dagblad, 25 oktober 2016
Java Post 
Wat een zielig zooitje ongeregeld. Vervuiling om een statement te maken. Pfffffff.
Ooit opzetelijk of niet met een truck omvergreden.
Net als met mijn Vader is gebeurd door een TNI chauffeur, die hem wilde doodrijden in Jakarta richting Tandjung Priok.
Hij heeft ’t overleefd maar lag 3 jaar in meerdere ziekenhuizen, met het uiteindelijke resultaat dat zijn rechterbeen moest worden geamputeerd. Hij was onbetaald proef-persoon, geen konijn, geweest voor de medische wetenschap.
Intussen werd in Zuid-Afrika ook het standbeeld van Gandhi in april vorig jaar beklad met witte verf..Op affiches stond geschreven: ” Racist Gandhi moet vallen” (van zijn sokkel uiteraard). In The Hindu van vorige week staat dat Gandhi geanaliseerd werd door een groep academici aan de Uni van Ghana in verband met zijn racistische uitlatingen over Blacks/ Zwarten, wat meer vragen opwiierp dan bewijzen.
http://www.thehindu.com/news/international/Was-Gandhi-a-racist/article16754773.ece
Om op Gandhi terug te komen; er zijn 2 geleerden met name Joseph Lelyveld en Arundhatii Roy die gesuggereerd hebben dat Gandhi van gedachten was veranderd, maar niet vanuit het hart. Ze hebben zichzelf hiermee boven God verheven, degene die het hart en zelfs de nieren ziet. [Psalm 7, de verzen 9 en ;1 Samuel 16 vers 7]
Daarentegen was er de Amerikaanse journalist Louis Fisher die Gandhi beschreef als de g r o o t s t e persoon (individual) van de twintigste eeuw, al dan niet van de 20 eeuwen , hiermee de zoon van God ( niet van allah welteverstaan) de Christus, vernederend,, terwijl de Franse Nobel laureaat Romain Rolland Gandhi’s eigen voorlichter in Europa werd. Ooit schreef hij Gandhi het volgende (door mij vrij vertaald ): Ik beschouw het een grote eer van mijn leven om mijn krachten in uw dienst te stellen en uw gedachten in de wereld te verspreiden. I am proud of my role/ k ben trots op mijn taak/functie.
Okay dan.
Wat dat betreft holt de beschaving wel snel achteruit. Over normen en waarden gesproken.
Puur vandalisme, die geen respect hebben voor de geschiedenis die toch niet meer is te veranderen. Je moet al deze gebeurtenissen in DIE TIJD zien.
“”””””””Je moet al deze gebeurtenissen in DIE TIJD zien.””””””””””””
En hoe moet je huidige mentaliteit zien? Waarom wordt er tegenwoordig zo gereageerd? Te veel vrijheid? Alles kan en mag? Waarom dan niet de wetten veel strenger aanhalen en zwaarder straffen? Het zijn immers een paar die het voor de grote groep verpesten.
@AlfonsVerheijden; ‘in die tijd zien’ – Eens bezochten wij Banda Neira waar ooit alles, vanwege de kruidnagel begon. Op het eiland Lonthor bezochten we de put waar de afgeslachte orang kaya’s werden ingegooid. Een moment van bezinning.
Yusuf MANGUNWIJAY/Tussen admiraals en sultans;1621 De inneming van Banda; ‘bewoners, jong oud, mannen vrouwen en zelfs kinderen werden vermoord of sprongen van de hoge rotswanden in zee. Boven dorpen en desa’s platgebrand door de handlangers van de VOC hingen dichte rookwolken. De leiders van het volk mishandeld in de folterkamers van het vlaggenschip De Draeck en in Fort Nassau. Deze volkeren moord werd zelfs door de heren in Amsterdam bekritiseerd. Echter zoals het in die daaropvolgende ‘3 eeuwen koloniale periode’ gebeurde; overstemd door nationale propagandisten , die met eufemistische kreten het uitmoorden van inlanders en daarna bezetten van hun gebieden tot vaderlandse heroïsche daden uitriepen/bestempelden! Daar werd iets groots verricht. De heren van de VOC maakten van die bloedige dag 11 Maart 1621, een officiële feestdag die ieder jaar op Neira diende te worden gevierd’. VIvdWall; ‘De kanonnen bulderden van de forten en schepen. De bezetting paradeerde in het kasteel. En in alle kerken een dankdienst werd gehouden en de gouverneur alle dienaren aan een feestbanket te zijnent verenigde’.
note; Ook toen het einde van Indië naderde werd bij aanvang van de ‘1e politionele actie’ in alle kerken van Nederland een dienst gehouden voor een zegenrijke einde van deze oorlogshandeling!
Coen werd misschien becritiseerd door sommige leden van de VOC , maar ze waren niet te beroerd om het monopolie te laten schieten.
Lezers,
We kunnen natuurlijk hier over eeuwig blijven door emmeren en interessant aan de weg blijven timmeren, maar het is gebeurd.
Het verdient geen schoonheidsprijs dat is duidelijk!
Alle koloniale mogendheden uit DIE TIJD maakten zich hieraan schuldig, met hier niet nader te noemen nog veel ergere voorvallen.
Tot zover, wat mij betreft, over dit onderwerp
“becritiseerd” Dat is slechts ten dele het geval, want met het bezit van Banda waren ze zeer tevreden. Dat de Heeren XVII met het resultaat tevreden waren, blijkt uit de bonus van 3000 gulden die zij hem na zijn terugkeer in patria toekenden als beloning voor de verovering van de Banda-eilanden. (zie biografie).
@averheijden; ‘alle koloniale mogendheden uit DIE TIJD maakten zich hier aan schuldig’-
Dus…..wij kunnen nu zeggen dat wij niet de enige zijn. Zelfs met ergere voorvallen(?). En dus …is UW/ons gemoed verschoond! Moraal van uw verhaal?
“uw verhaal?” Het was mijn verhaal niet, maar een reactie op uw verhaal. Met een citaat uit de biografie van JPC. Gewoon het aanhalen van twee belangrijke figuren uit deze discussie.
Domme kortzichtige actie, totaal gespeend van enige kennis van de tijdsgeest. Alsof over 150 jaar onze verdediging van de “democratie” allemaal als zodanig wordt gezien.
@FrankBikker; ‘alsof over 150 jaar etc. wordt gezien’ – De verdediging van onze democratie? Door; ‘ totaal gespeend van enig kennis van de tijdgeest’? Tropenkolder?
Gaat u zich eens verdiepen in de tijdsgeest toen dit beeld geplaatst werd. Toen vierde het kolonialisme hoogtij met alle kwalijke gevolgen van dien. Dat werd ook gebracht onder het mom van : Wij brengen de beschaving. Nou dat hebben ze op Bali en in Atjeh geweten! Het gaat mij niet om JPC, maar om de heldenstatus die hem is toegemeten net zoals een Van Heutz later,
Overigens vind ik bekladding gewoon vandalisme , maar ik vind zo’n beeld een prima voorbeeld van hoe de tijdsgeest kan veranderen en dat is na sich al een reden om het te laten staan. Tot dusver mijn tropenkolder.
Ook in de tijdsgeest van rond 1620 te Banda en te Jajakarta was JP Coen een vreselijk mens.
Volgens de slachtoffers dus zeker . Een aantal leden van het VOC-management te Holland verweten Coen al te bruut geweest te zijn. Die afkeer van Coen was ook een deel van de tijdsgeesten sinds 1620 . De kritiek en afschuw over hem is nooit echt weggeweest, wel veelal weggedrukt door een nationale trots over de VOC en de neiging JP Coen op een voetstuk te zetten Dit heeft men te Hoorn letterlijk gedaan . Een persoonsverheerlijking vermengd met lokale trots over deze Hoornse jongen.
Het standbeeld te Hoorn is nog steeds een verkapte persoonsverheerlijking. Hoewel de Hoornenaren nu ook wel door hebben dat er iets flink niet deugt.
Men kan met veel recht betogen dat het standbeeld weg moet van het stadsplein. Naar het museum bijv, een paar meter verderop.
Maar met een leuze beschilderen enzo is weer te vergaand.
Die scheepsjongens van Bontekoe hebben nooit echt bestaan . Het verhaal zelf is eerder een verheerlijking van avonturisme dan van de VOC. Hoewel het verhaal natuurlijk niet de gruwelijke kanten van de VOC en de Bontekoe veel laat zien. Overigens, iedereen weet dat schipper Bontekoe een slavendrijver/handelaar werd op een bepaalde reis ?
Klaag dit op een andere manier aan bij het standbeeld, maar ga het niet bekladden.
“”””””””Klaag dit op een andere manier aan bij het standbeeld, maar ga het niet bekladden.””””””””
Een goedkope manier van opvallen!
@RonGeenen; ‘goedkoop manier van opvallen’ – Opvallen? Voort schrijdend inzicht.
Of liever ‘in die tijd’ de onwaarheden(!) blijven zien? Zo is nl. ons Indië ontstaan. Wij waren de bezetters geworden over land en volk. Een volk dat ca.3 eeuwen lang geen rechten had. Slechts als werkvolk diende voor ons gewin. Meer niet. Liefkozend tempo doeloe genoemd. Na 3 eeuwen bleken wij niet eens in staat te zijn om als vrienden uit elkaar te gaan.
Beste hr.Mertens. De gehele archipel werd toch bezet/bestuurd door zo’n 10000 witten. Ik meen mij toch te herinneren uit de boeken dat zij ijverig werden geholpen door andere bevolkingsgroepen en hoogwaardigheidsbekleders uit het land zelf.
@FrankBikker; ‘ijverig geholpen door andere bevolkingsgroepen’ – Klopt. Maar wat is uw punt eigenlijk op mijn opmerking aangaande de bekladding van JP Coen’s standbeeld?
@I4E/Geenen; ‘standbeeld weg moet’ – Neen, absoluut niet. Laten staan, opdat wie dan ook erover kan praten/discussiëren. De on- en waarheden ten alle tijde kan aanhoren.
Zo blijft(!) een monument zijn on- cq waarheid vertegenwoordigen. Bekladding is een uiting van emoties over dat verleden. Even schoonspuiten; klaar is kees. Wellicht dat er tzt. ook nog ‘kolonialen zijn’ die die op 11 maart( de moord op Banda) daar gaan paraderen. En hem dus weer ‘in die tijd zien’. Zei ene minister niet; de VOC mentaliteit, waar is het gebleven?
note; zelf heb ik enkele jaren geleden meegedaan aan de discussie aangaande de naamsverandering van het Van Heutz monument te Amsterdam. Dat nu Indië – Holland monument heet. Het is mi. nu een ‘dood/nietszeggende monument geworden. Spijt dat het gebeurd is.
Protest? Het standbeeld is geplaatst in een tijd waarin men een bepaald kijk had op JP Coen. Dat gezichtspunt kan veranderen. Als men dat weet dan kijkt men op een andere manier naar het beeld van JP Coen. Maar weet men dat niet of gaat men op op zo’n manier protesteren, dan is het einde wel zoek.
Maar om dan het beeld te bekladden lijkt mij wel wat te vergaan. Gaat dan meer in de richting van cultuurbarbarisme, nee cultuurvandalisme.
Laatst verbouwden Feyenoordsupporters in Rome, een fontein van Bernini uit de 16de Eeuw. Protest? zeker een andere kijk op kunst. Toen schaamde ik me wel Nederlander te zijn en ik had als oud-Feyenoordaanhanger veel uit te leggen aan de Italianen. Wel heb ik gemerkt dat Nederlanders bar slecht van kunst afweten i.tt.. Italianen.
Heeft m.i. veel met het onderwijs te maken. Kunstgeschiedenis op school schijnt onbekend te zijn, beter is het humanistisch onderwijs in Italie. Ze weten wel het verschil tussen Rembrandt en Frans Hals. Maar ook geschiedenisonderwijs laat veel te wensen over.
Terug naar JP Coen, schandelijk. Maar alles van waarde is in Nederland weerloos.
Niet alleen het onderwijs. Gebrek aan goede opvoeding ook.
Deze actie is veel sympathieker:
https://7mei.nl/lichtmonument/
Het standbeeld ziet er niet beklad uit- alleen de sokkel heeft die graffiti. En ja: mèt een verhelderend en eerlijk onderschrift is het misschien wel een uitstekende herinnering aan hoe wij handelden als land tijdens onze glorietijd. Waarbij zelfs toen Coen al wreed gevonden werd. Dus niks “tijdgeest” als verdediging a.j.b.
Ik zie de slachtoffers van de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd, de zgn Bersiap-tijd, trouwens óók als slachtoffers van het kolonialisme. Als dat systeem niet zo verderfelijk was geweest, was de behoefte aan onafhankelijkheid waarschijnlijk niet zó sterk geweest. En de reactie van de Nederlanders op het vrijheidsverlangen van de oorspronkleijke bevolking vast ook vriendelijker.
Wat is dat eigenlijk “oorspronkelijke bevolking”? De mensen die hun kinderen, mijn Indonesische vrienden van na mijn terugkeer naar “tanah air kita”- onze gezamenlijke geboortegrond, geleerd hebben het over “zaman penduduk” te hebben- het tijdperk van de bezetting. Ik heb daar nog steeds moeite mee- ik vind kolonialisme iets anders dan bijv. de Duitse bezetting van Nederland, of de Japanse bezetting van N.O.Indië. Ik vroeg een aardige opa die de tijd van “de Nederlandse bezetting”, èn de Japanse, zelf meemaakte en zich nog goed kon herinneren om zijn mening. Uit zichzelf hebben mensen het niet gauw over dat soort dingen. nHij zei gelukkig dat de Japanners erger waren geweest dan de Nederlanders. Ze sloegen sneller en harder herinnerde hij zich.
Maar toch: ben ik dan géén “anak Indonesia”, kind van het land en water daar?
Hm. Het was niet je geboortegrond die het verschil maakte. Het ging erom dat die zgn. “oorspronkelijke” bevolking wel onder Nederlands bewind stond maar geen Nederlands paspoort had. Dus tel niet de druppeltjes bloed van hier of daar, en niet de plek waar je baboe je wiegde of juist je eigen moeder was, maar heb het over wat daar je kansen en je identiteit bepaalde.
De bevolking met de verkeerde papieren wilde onafhankelijk zijn van de koloniale overheerser, maar die overheerser, de Staat der Nederlanden, gunde ze dat niet en reageerde met zgn. “politionele acties”.
Zoiets als de zgn. “pacification” van Vietnam waar wij Nederlanders altijd zo moreel “Johnson, moordenaar” bij riepen.
Zoiets als wat Coen en de zijnen al deden omdat ze alle kruidnagels en nootmuskaat voor Nederland, en zichzelf?, wilden hebben.
Goed om daar weer eens met de neus op gedrukt te worden. Natie en Nazi zijn hetzelfde woord. Volk en Vaderland klinkt mij ook niet zo best in de oren.
Arme voormoeders, die als slavin iemands bezit waren, en als de eigenaar kinderen met haar had of wilde hebben alleen als ze boften door hem eerst tot “kristin” gedoopt werden en dan pas met hem konden trouwen. Ook nog veel later waren er veel voormoeders die, ook wel zonder de kinderen, terug moesten naar de kampoeng als hun minnaar genoeg carrierre had gemaakt om een Nederlandse vrouw naar Indië te halen.
Tempo Doeloe- gelukkig maar dat het “dulu” is: voorbij. Verleden tijd.
Sorry als de zondag mij tot preken heeft verleid! Frã eskuus, ja?
“”””””””””Tempo Doeloe- gelukkig maar dat het “dulu” is: voorbij. Verleden tijd.””””””””””
“Blijkbaar niet voor u! Niet te veel azijn bij het eten doen hoor.
Nee hoor- geef mij maar nasi goreng- met een gebakken ei!
Ik ben alleen blij dat het koloniale tijdperk voorbij is. Toen ik in 1996 van mijn 1e keer terug naar daar weer hier terug was leefde mijn moeder nog- net. Ik had haar met veel briefjes en kaarten op de hoogte gehouden van wat ik die reis allemaal beleefde en zij zei toen dat ze een beetje jaloers was omdat ik op zo’n andere manier van ons geboorteland had kunnen genieten: langs de weg eten en bij mensen thuis logeren- dat “kòn niet” toen zij daar woonde. Zei ze. Dacht ze. Beb Vuyk en Carrie van Bruggen bijv. konden het wel, maar mijn moeder wist dat zij er uit zou liggen bij haar al eeuwen in Indië gevestigde familie en vrienden. Zij schaamde zich nooit voor haar “inlandse” voormoeders en had er in de oorlog als buitenkamper het beste van gemaakt dankzij haar tjap van Blanda Indo, maar ze was nou eenmaal een keurig Indisch meisje en kende haar grenzen.
Zij zei ook dat ze vrede had gekregen met de onafhankelijkheid nadat ze op tv gezien had hoe vrolijk de Indonesiërs konden lachen. Kennelijk tijdens de koloniale periode niet zo. In haar herinnering tenminste. Haar grootste bezwaar tegen President Soekarno was dat hij gecollaboreerd had met Japan, en dus met de nazi’s.
“”””””””””””Haar grootste bezwaar tegen President Soekarno was dat hij gecollaboreerd had met Japan, en dus met de nazi’s.””””””””””””
Ik heb een paar grote bezwaren. Heb het reeds eerder hier gemeld, maar u heeft het misschien niet gelezen. In het kort, mijn vader is o.a. onder leiding van Jappen ook door Indonesiers gemarteld en gecastreerd geworden. Broer van mijn moeder met vrouw en kind zijn door Indonesiers in stukken gesneden. Mijn vrouw haar vader werd al 4 dagen na het einde van de oorlog al door 3 Indonesiers van achteren aangevallen en vermoord. En dan vrolijk lachen?
Wat betreft Nasi goreng, het lig er aan wat er allemaal in zit. Trouwens een dadar vind ik lekkerder.
@Ron Geenen; RLMertens en Jan A. Somers: het lijkt of wij alledrie eigenlijk de koloniale geschiedenis uit dezelfde hoek benaderen. Maar ikzelf heb erg geboft als buitenkampkind in een soort commune van Blanda Indo vrouwen en hun kinderen. En mijn vader heeft de 4 jaar krijgsgevangenschap in Japan ook overleefd- alweer deels vanwege sociale klasse-verschillen: als arts on de wapens geroepen werd je meteen (reserve) officier van gezondheid- en officieren hadden het denk ik net iets beter dan de lagere rangen.
Wat ik maar zeggen wil @Ron Geenen en @Jan A.Somers:
ik weet wel van allerlei gruwelen, maar las in wat u eerder in deze gedachtenwisseling schreef niets over hoe dichtbij u persoonlijk die waren. Ik volg JavaPost pas kort en had wat u er eerder over meldde nog niet gelezen. Ja, dan is ‘doeloe’ nooit echt voorbij, hoe graag je het ook misschien zou willen. Voor mij spoken mijn eerste, Indische, jaren ook nog steeds, maar veel minder dramatisch.
Oorlog is inderdaad “niet leuk!”.
Maar ik weiger me schuldig te voelen voor wat anderen gedaan hebben. Ik voel me wel schuldig aan hoe wij nog steeds voordeel hebben van wat er tijdens die Nederlandse overheersing van ons geboorteland naar Nederland is gekomen. En ik verbaas me over de trouw aan ons koningshuis en aan het vaderland onder oud-Indischgasten. En zelfs verontwaardiging over het bekladden van de sokkel van het beeld van de misdadiger (toen het niet eens oorlog was) JPznCoen. Terwijl die graffiti zonder een druppel bloed te vergieten wel tot veel groter bewustwording over onze VADERlandse geschiedenis, vooral onder wat jongeren, heeft geleid.
Wat Coen en God betreft is onze nieuwe Nobelprijswinnaar Bob Dylan interessant in zijn “With God on our side”.
Zie: http://www.azlyrics.com/lyrics/bobdylan/withgodonourside.html
Ook een mooi citaat, van Abraham Lincoln in zijn Meditation on the Divine Will:
“In great contests each party claims to act in accordance with the will of God. Both MAY be, and one MUST be, wrong.”
“”””””””””””Ook een mooi citaat, van Abraham Lincoln in zijn Meditation on the Divine Will:
“In great contests each party claims to act in accordance with the will of God. Both MAY be, and one MUST be, wrong.””””””””””””””
Gezegden klinken vaak heel mooi. Vele leiders van landen hebben hun god aangehaald, maar na een poosje denken ze zelf dat ze een god zijn. Vergeet niet dat alle oorlogen door die zelfde leiders zijn ontstaan en dat ze allemaal verantwoordelijk waren en zijn voor de moordpartijen.
Ik weet alleen dat het leven van mijn vrouw en die van mij al meer dan 70 jaren op een vaak negatieve manier beïnvloed zijn door zowel Japan, Indonesie en Nederland. De zogenaamde erfenis.
Met vriendelijke groeten van uit Californië.
@omalexa; ‘Soekarno, dat hij gecollaboreerd had met Japan’ – Had hij, de onderdrukte Javaan, loyaal moeten zijn aan Nederland? Het gezag dat hij altijd bestreed. Zelfs veroordeeld werd en verbannen. In de Japanse tijd werd het hele Nederlands Indische corps vervangen door Indonesiërs, die met Japan samenwerkten. Met als enig doel; onafhankelijkheid. In Nederland werkt het hele Nederlands bestuur corps met de nazi’s. Zij collaboreerden!
“Coen en de zijnen al deden omdat ze alle kruidnagels en nootmuskaat voor Nederland, en zichzelf?” Denk er wel altijd bij dat Coen slechts uitvoerder was van zijn bazen.
Bedoelt u dat bevel nou eenmaal bevel is?
@JASomers; ‘Coen slechts uitvoerder was van zijn bazen’ – Alleen van zijn bazen? ‘
Hij melde zijn bazen; ‘Alle steden ende sterckten(baricades) van Banda zijn door Gods genaede ingenomen, geraseert(met de grond gelijk gemaakt), verbrandt ende omtrent 1200 becomen’. (Alsof het anno heden het IS betreft met hun Alah akabar.) De rest van de bevolking werd als slaaf op de slavenmarkt verkocht. Er zijn Bandanezen meer….En dat door Gods genade…..Hij moordde zelfs in naam van God!
En dat alleen om; ‘na een reeks geschillen over de gedwongen(!) van notenmuskaat en folie.
@JASomers; – ad.laatste zin; geschillen over gedwongen(!) verkoop van notenmuskaat en folie.
“geraseert(met de grond gelijk gemaakt),” Ja, en dat hij na de verovering van Jakatra dat ook had gedaan. Nooit iets van gezegd. Het was toch een verovering, met daarna helemaal opnieuw beginnen? Het dorp van mijn oma is door de Indonesiërs ook geraseerd. Daar heeft niemand zich druk over gemaakt, dat konden ze ook niet meer. Daar overheen is een nieuw dorp (nu stad) overheen gebouwd. Oorlog is niet leuk!
JASomers;’Jacatra met de grond gelijk gemaakt; nooit iets van gezegd’- Neen, niet door de ‘koloniale’ Nederlanders. In onze geschiedenis was dit ‘listige daad’ vanzelf sprekend voor de vestiging van een door Coen begeerde VOC rendez-vous plek. De niets vermoedende Bantammers in de stad wachtten op de uitslag van een overeenkomst tussen hun Bantense vorst en de Nederlanders, toen Coen onverwachts op 30/5 onverhoeds met een troepenmacht van 1000 man een aanval op de stad deed. De verraste Bantammers boden slechts kort weerstand en de bevolking vluchtte weg. De dalem en de moskee werden verbrand, de muren geslecht. ‘het dorpje van mijn oma door Indonesiërs ook geraseerd’- Actie geeft reactie.
“niet door de ‘koloniale’ Nederlanders” Maar wel opgeschreven, anders had ik het ook niet geweten.
“niets vermoedende Bantammers in de stad ” Die waren er al lang niet meer, die kwamen pas terug toen het Batavia ging heten. Zij waren met de bevolking van Jakatra met het zich terugtrekkende Bantamse leger mee getrokken. Die ‘verovering’ van Jakatra was moeilijk te rapporteren. Er was niemand meer! Maar dan ontbrak het ‘conquest’ dat volkenrechtelijk nodig was om soevereiniteit te vestigen. Gelukkig had je de mythen en legenden, die verhaalden dat er nog één man (de dorpsgek?) was die in de ‘slag’ om Jakatra kon worden verslagen. Zodoende. En zo onverhoeds was dat nou ook weer niet. De boodschappers en de kabar angin hadden allang gemeld dat JPC vanuit de Molukken, met versterking er aan kwam. Te lezen: Op 19 maart 1619 werd van een Portugees de boodschap ontvangen dat de sultan van Cheribon (bondgenoot van Mataram) de Nederlanders te hulp wilde komen. Op 9 mei kwam het bericht dat Coen met een vloot onderweg was. Op 27 mei bracht een jacht de opdracht van Coen dat de vorst van Bantam zich afzijdig moest houden.. De vloot verscheen de volgende dag, Bantam vreesde dat ook zijn land zou worden aangevallen en trok zijn krijgsvolk uit Bantam terug. De landing begon de volgende dag.
“een door Coen begeerde VOC rendez-vous plek” De Heeren XVII waren van mening dat een rendez-vous slechts gewapenderhand kon worden gerealiseerd, maar Coen beoordeelde de situatie als “in dese conjuncture van tyden seer onraetsaem te sijn met hostiliteyt de een of de andere plaetse feytelijck te invadeeren”. Oorlog was op dit moment af te raden, alhoewel niet uitgesloten. Denk er ook om dat JPC toen nog geen GG was, maar directeur van de kantoren Bantam en Jakatra.
Nog wat vergeten:
Om het conflict niet te laten escaleren leenden de Nederlanders de vorst van Jakatra 1000 realen “tot opbouwinghe van sijne stadt” ! De vorst bleef zich echter vijandig gedragen maar liet na in te grijpen nu het nog kon: de Compagnie had immers haar krijgsmacht in de Molukken geconcentreerd. Op 30 december verscheen de Engelse vloot bij Jakatra. Op 31 december begonnen schermutselingen die voortduurden tot 3 januari, maar onbeslist bleven. Mede vanwege gebrek aan munitie werd besloten Coen (nog geen GG, maar directeur van beide kantoren) in de Molukken de hoofdmacht van de Nederlandse vloot op te laten halen, en met de oostmoesson terug te komen. (een paar maanden onderweg!) In Bantam verhinderde de regent dat de Engelsen, uit wraak voor de vernieling van hun loge in Jakatra, de Nederlandse loge in Bantam zouden verwoesten. Met zijn actie deed Coen een grote gok. Dwarsgetuigde schepen, met de westmoesson heen en pas met de oostmoesson terug. Bovendien waren het geen oorlogsschepen die hij ophaalde maar logge, zwaar beladen retourschepen die er wel vervaarlijk uitzagen. Verwonderlijk dat Bantam naliet het fort te veroveren. Wel was de commandant van het fort, Van den Broecke, zo onvoorzichtig in te gaan op een uitnodiging voor een feest bij de regent, waar ook de Engelse admiraal Thomas Dale aanwezig was, en waar hij met zijn delegatie gevangen werd genomen. Pieter van Raey nam de leiding over, maar dacht het niet lang te kunnen uithouden. De vorst van Bantam zag zich de buit (ten gunste van de Engelsen) ontgaan en stuurde een leger naar Jakatra. De Bantamse commandant nam Jakatra voor Bantam in bezit; Van den Broecke met de zijnen werden door de legeroverste naar Bantam gebracht.
Uit de door Van der Chys geciteerde briefwisseling tussen de bezetting van het fort in Jakatra en de gevangen Nederlanders in Bantam blijkt dat in de ontstane patstelling het de Nederlanders niet al te moeilijk werd gemaakt. In Bantam werd nog handel gedreven, en de bezetting van het fort in Jakatra kon nog voedsel inkopen op de markt. Aangezien Bantam niet inging op een conceptverdrag tot overgave werd op 27 februari besloten in het fort te blijven. Op 11 maart werd aan het fort de naam Batavia gegeven; dit werd met het onthullen van een groot naambord, getrommel, klokluiden, schieten, en een feestmaal bekendgemaakt. De bastions kregen de namen West-Vriesland, Geldria, Zeelandia en Hollandia en werden van een vlag voorzien. Zo werd de moed erin gehouden en een krachtige pose aangenomen. Tevens werd voor nieuwe onderhandelingen een nieuw conceptverdrag opgesteld dat uiteraard voor Bantam onbespreekbaar was. Hierna kwam de hiervoor beschreven verovering van Jakatra.
Direct na de verovering van Jakatra wist Coen op de rede van Bantam de gevangen Nederlanders vrij te krijgen: “De pangoran sprack seer schoon, zeyde niet anders dan vrede ende vrientschap met ons te begeeren.” Maar op 22 januari 1620 schreef Coen dat deze “nae der Mooren aert, gestadich practiserende hoe my best van cant soud mogen helpen (…) heeft de coninck van Jacatra (…) ontboden, dat hy de generael Coen soud doen ombrengen, hem belovende (…).”
Op 29 maart 1620 werd de tijding ontvangen dat in Londen beide Compagnieën hun geschillen hadden bijgelegd. De op 19 april in Straat Soenda gesignaleerde Engelse vloot werd door Coen tegemoet gevaren, om met saluutschoten de vrede te bezegelen. Direct daarna diende hij een verzoek tot ontslag in.
Terugkijkend krijg je sterk het idee dat Bantam best tevreden raakte met de stichting van Batavia. Nagelaten werd het verzwakte fort te veroveren, en met het voor Bantam in bezit nemen van Jakatra door de Bantamse commandant, kwamen Bantam en Mataram tegen elkaar te liggen, gevaarlijk voor het zwakkere Bantam. Wel moest voor zijn edelen af en toe krachtige taal worden gebezigd. Een duidelijk staaltje van geopolitiek van beide kanten.
P.S. “akkefietje met de moord(?) op de Engelsen in de Molukken” Hierbij was JPC niet betrokken. De poging tot samenwerking tussen de Engelse en Nederlandse Oostindi-sche Compagnieën was in Europa gecreëerd mede om, bij de hervatting van de oorlog met Spanje, Engeland te binden. Op Ambon had dat in 1622 geresulteerd in een Engelse factorij onder Gabriel Towerson, met een bezetting van ongeveer twintig personen. In februari 1623 werden enkele Japanse soldaten, in dienst van de Compagnie, verdacht van spionnage voor de Engelsen en verraad, hetgeen zij na pijniging toegaven. Ook de gearresteerde Engelsen bekenden, aanvankelijk pas na een ‘scherper examen’, naderhand zonder pijniging, waarmee de bekentenissen geacht werden rechtmatig te zijn verkregen. Gouverneur Van Speult heeft nog overwogen de processtukken naar de Gouverneur-Generaal en de Raden op te sturen maar het grote aantal gevangenen, dertig personen, leverde problemen op met de bewaking, en er was geen schip beschikbaar voor transport naar Batavia. De groep werd ter plaatse berecht, waarbij allen schuldig werden bevonden aan crimen laesae majestatis, hoogverraad. De door de fiscaal geëiste straf om “met den swaerde gestraft te worden, datter de doot navolght” werd door Gouverneur Van Speult en zijn Raad toegewezen. Twee Engelsen werden gespaard om de goederen van de Engelsen tijdelijk te beheren. Na hun transport naar Batavia zijn zij ondergedoken.
Tja, lezen is weten; en ik moet zelf nog zovéél(!). Bedankt meneer Somers voor het niet vergeten ! Helder . . .
e.m.
@JASomers; ‘de niets vermoedende Bantammers….die waren er al lang niet meer’
– Zie uw citaar; De Batamsre commandant nam Jacatra in bezit. Dus de Bantammers zaten in Jacatra! In afwachting van het resultaat over het nieuwe concept verdrag etc.etc.
“De Batamsre commandant nam Jacatra in bezit” Dat klopt helemaal. Jakatra was een vazal van Bantam, in een soort suzereiniteitsrelatie (net als de Nederlanden t.o.v. Spanje!). Ze vonden het maar niks dat de mensen van de VOC die vorst als volwaardig koning aanspraken: In 1611 besloten de bewindhebbers “om by forme van een secreete instructie te besoigneeren over ’t maken van een rendevous in Oost-Indiën, daar de capitalen van de Compagnie souden mogen wesen bewaart.” Nadat het niet was gelukt het eiland Pandjang te kopen, kreeg Pieter Both opdracht te zoeken naar een andere geschikte plek. Met het oog op de onbetrouwbaarheid van de Bantamse bestuurders werd het in artikel 23 raadzaam geacht “metten coninck van Jacatra in naerder communicatie ende alliantie te treden, te weeten van hem te begeeren een gelegen plaets, omme tot ons contentement een fort, dienende tot een rendevous van de gantsche Indische navigatie van onse schepen aldaer te bouwen, houden ende in alle gelegentheyt te blijven besitten”.
Inmiddels had Both Jan Pietersz. Coen aangesteld als Directeur-Generaal en directeur van de kantoren Bantam en Jakatra, om in Bantam de verwaarloosde boekhouding op orde te brengen. De toename van de handel en het daartoe benodigde goud en zilver vereisten echter een beveiliging die Bantam niet kon bieden. De bestuurders beoorloogden elkaar waardoor de rechtszekerheid geenszins was gewaarborgd. Voor de stichting van het rendez-vous ging Coens aanvankelijke voorkeur uit naar het veroveren van Malacca op de Portugezen om via conquest soevereiniteit te verwerven op basis van rechtsopvolging. De keus lijkt uiteindelijk te zijn bepaald door de verovering van Jakatra, eveneens conquest als vergelding voor de belegering van het fort.
Jakatra stelde veel minder voor dan Bantam. Het was een grote desa aan een beschutte baai van de Javazee, op de oevers van de Tji Liwong, temidden van cocospalmen. De Portugezen hadden er reeds in 1522 een contract gesloten met de laatste Hindoe-koning maar zijn er daarna niet meer geweest. De Engelsen waren er in 1609 voor het eerst geweest. Vanwege Bantamse verbodsbepalingen was er in Jakatra weinig handel, wel waren er op de markt allerlei levensmiddelen uit de ommelanden te koop. Het provianderen was hier veel goedkoper dan in Bantam.
Onder de regent stonden verscheidene hoofden waaronder de shahbandar, een Klingalees die ook Portugees sprak. Van de regent zelf was weinig bekend; dat hij aan Bantam ondergeschikt was, was ook niet altijd duidelijk. In de contracten werd hij als ‘Coninck’ tegemoet getreden. Coen is kort en duidelijk: “dien coninck doet anders niet dan dagelijcks sijn gierege onversaedege begeerte meer ende meer ontdecken”. Voor het kleine Bantam was de aanwezigheid van een sterke VOC met het oog op het veel grotere Mataram van groter belang dan de aanwezigheid van een onbetrouwbare ‘koning’. Veelzeggend is dat Bantam in die tijd nauwelijks is opgetreden tegen het fort Batavia, dat de gevangen genomen Nederlanders goed werden behandeld en zelfs nog konden corresponderen met de bezetting van het fort, dat de VOC-handel in Bantam gewoon bleef bestaan en dat vanuit het fort kon worden gefoerageerd op de pasar aan de overkant van de kali.
@omalexa; ‘dus niks tijdgeest als verdediging’ – Een dooddoener wat nog steeds wordt aangevoerd om ‘onze geschiedenis’ te verdedigen/verdoezelen! ‘zie de bersiap slachtoffers als slachtoffers van het kolonialisme’ – Inderdaad. Geen merdeka, dus amok/bersiap. Indië een kolonie? Kolonie= handelspost in den vreemde. Indië was gewoon bezet gebied. Nederland had het bezit van land en volk. Waar het volk rechteloos was en dus reageerde. Eufemisme ten top. Nederland had als gevestigde natie, nb. na een nazi bezetting/wereldoorlog, geen begrip/empathy voor de inlander. Het ondernam zelfs een oorlog; de grootste militaire onderneming voor herbezetting. Was niet in staat om tot een vergelijk te komen! Tempo doeloe was gedoemd te verdwijnen. Toen ik na 35 jaar met mijn gezin terug was sprak ik een oude heer aan, die ons gade sloeg; ‘Pah, hoe vindt u het dat wij Hollanders weer terug komen? Hij keek mij recht in de ogen en zei; ‘njo, ik ben blij dat je hier weer bent. Selamat datang’ ( ik ben er 16x geweest, in bijna alle hoeken van de archipel)
“alleen de sokkel heeft die graffiti” Vroeger had je jongetjes die belletje trokken en dan hard wegliepen. Nu wordt er beklad en dan hard weggelopen. en de belastingbetaler mag het schoonmaken betalen. Interessant dat de Halve Maen daar ook net lag. Was een VOC-schip, een hoogtepunt voor de Amerikaanse geschiedenis.
“maar las in wat u eerder in deze gedachtenwisseling schreef niets over hoe dichtbij u persoonlijk die waren” Dan heeft u nog niet veel gelezen. “ikzelf heb erg geboft als buitenkampkind ” Ik was ook een ‘buitenkamper’ maar boffen was er niet bij. Hard werken voor de kost, drie maanden Kenpeitai (de Indonesiërs mepten harder dan de Japanners), Simpangclub, Werfstraatgevangenis, lijken bergen. Niet geboft, maar wel veel geleerd en gevormd, en tenslotte toch een tevreden mens. Met het geluk dat mijn Zeeuws meisje ook een oorlogskind is, hoef je elkaar niet veel te vertellen, alleen samen hormat betuigen.
“”””””””””de Indonesiërs mepten harder dan de Japanners””””””””””
“Was dat de “backpay”?
““Was dat de “backpay”?” Vreemde vraag, gezien mijn leeftijd was ik niet in dienst van het Indische gouvernement, en heb dus geen onbetaald salaris uit de bezettingstijd. Gelukkig waren er ook andere uitkeringen zoals Het Gebaar, waar ik twee keer van geprofiteerd heb. Gewoon voor aangemeld.
Eerst wil ik duidelijk maken dat ik eens ben met de opmerking dat JPC een pintere knaap was , dat hij een stedenbouwer was .
Dat hij daarnaast door zijn eigen mensen als leugenaar werd aangemerkt , ook als de Slachter van Banda , plus akkefietje met de moord(?) op de Engelsen in de Molukken was ook een feit .
Ook ben ik niet eens met de “vernielzucht”van de actiegroep.
JPC heeft namelijk ook zijn bijdrage geleverd als grondlegger van de toekomstige imperium van Nederland .
Over de “verovering” van Jayakerta na dat JPC terugkwam met de musson stroom uit de Molukken staat wel in 2 oude Nederlandse boeken beschreven (dus niet uit internet geplukt , maar van mijn boekenplank) .
Heb ik een paar jaar geleden in Indisch4ever geschreven.
Kan ik wel naar mijn 3 boekenkasten even lopen , als er behoefte is .
@SuryaAtmadja; ‘JPCoen een pientere knaap etc’- Mochtar Lubis; hij is ervan overtuigd door God geroepen is om in Oost Indië een leidende rol te spelen.Coen beschouwde de Oosterlingen als heidenen, zij waren de vijanden van de ware God en derhalve de vijanden van de Nederlanders. Daer in Indiën is wat groots verricht; onder meer gepaard met het uitmoorden van dorpen, het ontvolken van gebieden en het verwoesten van bouwgronden. JPCoen zelf; ‘Dispereert niet, ontsiet uwe vyanden niet, daer is ter werelt niet dat ons can hinderen noch deeren, want God met ons is’.
– ‘niet eens met de vernielzucht’ – Nou nou, slechts (met rood verf); genocide.
@JASomers;- zal het waarschijnlijk daaronder aanvullen (met wit verf); geen genocide!
(dus merah putih)
Historici hoeven geen pleisters te plakken op stinkende (historische) wonden, aldus historica Agnes Cremjer in Volkskrant van heden 4 nov.’16. Wie de geschiedenis wil begrijpen, moet niet met 2 maten meten.Historisch onderzoek moet inzicht geven in het verleden, of het ons uitkomt of niet.
Het verleden beschrijven met het doel mensen een fijn gevoel te geven, is eerder manipulatie dan geschiedschrijving! Omdat Coen alleen met terugwerkende kracht een misdadiger zou zijn? Die stellingname impliceert dat in historisch perspectief de ene genocide is en de andere niet is. Toch blijft Coen’s slachtpartij op de Banda eilanden in de 17e. eeuw volkerenmoord! Niet met 2 maten meten; want de volkerenmoord door de Turken op Armeniërs is eveneens een genocide.
Waarvan acte!
“Coen’s slachtpartij op de Banda eilanden” Verklaar u nader. Het gaat om één eiland uit de Banda-archipel, Lontor. Een eiland met een oppervlak van ongeveer de helft van Vlieland. Volgens een rondleider in Bronbeek zouden daar 35.000 mensen hebben gewoond. Nogal erg druk dus.
“Niet met 2 maten meten” Misschien handig om na te lezen wat genocide is.
“Historisch onderzoek moet inzicht geven in het verleden,” Over dat onderzoek kunt u dus gaan lezen. Denk er wel om dat u dan een paar weken/maanden zoet bent. Het eerste onderzoek beslaat zeven delen, tot stand gekomen in 1919-1953. Het laatste onderzoek is van 2015. Daartussen ook kort in een onderzoek van 2001. Werk aan de winkel.
JASomers; ‘Coen’s slachtpartij’ – Y.Mangunwijaya; ‘een doodse stilte als bij zonsverduistering. Kalm zagen de orang kaya(dorpsoudsten) de dood onder ogen. Toen zweefden de zwaarden heel langzaam omhoog om snel als bliksem toe te slaan. Ha!Het schreeuwen van de Japanse huurmoordenaars viel onverwacht uit de hemel en doorbrak de stilte. In één slag vielen de hoofden. Helder bloed spoot uit de aderen van de nekken naar buiten’.’35000 Bandanezen lijkt me inderdaad; te veel. Ik ben er 2x geweest mi;toen in 1621; 3500 bewoners op alle Banda eilanden; Neira, Lonthor, Ai. Coen schreef; ‘Door God’s genaede ingenomen, geraseert(met de grond gelijk gemaakt), verbrandt ende omtrent 1200 zielen becomen’. Die 1200 zullen er wel meer geweest. Genocide= volkeren moord/uitmoorden van een volk. Alle eilanden waren toen ontvolkt. Er was geen werkvolk meer. Van her en der werden toen slaven aangevoerd. Geen genocide door Coen? Of kunnen alleen de Turken genocide plegen? ‘historisch onderzoek’ – Van de feiten! uit ons verleden. Zoals over deze genocide. Of is het eigenlijk God’s zegen geweest, dat deze eilanden ontvolkt werden?
Die Japanners waren geen huurmoordenaars, gewoon soldaten in dienst van de VOC. Die zaten ook in het fort Batavia in Jakatra, 25 Japanners, 16 Chinezen en 70 Javanen.
@JASomers; ‘Japnners, geen huur moordenaar etc.’- Gewoon soldaten in vast dienst.
Deze slachters waren dus in vaste dienst. Waarvoor? Om meerdere executies uit te voeren?
KNIL was toch ook gewoon multiculti? Nooit problemen mee gehad toch?
Nogmaals bekijk de VOC als een handelsonderneming, doel is handel drijven en niet het bezette van land, echter:
Toen de VOC in 1602 werd opgericht waa de Republiek in oorlog met Spanje en Portugal. De laatste beheerste de handel in specerijen en Spanje zat op de Philippijnen, dus vlakbij. Om zich van de Portugese concurrentie te ontdoen bouwde de VOC factorijen/forten op diverse strategische plekke, met name op de specerijeilanden. In de jaren van het 12 jarig bestand kon ze haar positie consolideren, om na het beëindigen van het bestand in 1621 haar positie weer te versterken ten koste van Portugal.
Inmiddels was er een derde concurrent bijgekomen; Engeland. Om haar handelspositie te beschermen en haar vloot te beschermen moesten soldaten geronseld worden, veelal uit Aziatische landen maar ook uit de onderste lagen van de Nederlandse en Duitse samenleving, geen lekkertjes dus. Maar die waren goedkoop. Let wel er moest handel gedreven worden, liever zonder geweld, enkel als het nodig was.
Voor het bezetten van land waren soldaten nodig, een dure aangelegenheid, dus liever niet.
Doch door het worden betrokken bij conflicten tussen inheemse vorsten, verkreeg de VOC in haar rol als bemiddelaar gebieden op Java, om uiteindelijk en pas in de 19e eeuw haar invloed en macht te vestigen in het hele Archipel. Inmiddels was de VOC in 1798 failliet en waren haar bezittingen overgegaan naar haar nog enige credietverstrekker, de Bataafse republiek, die uiteindelijk, via, via, werd opgevolgd.
door het Verenigd Koninkrijk, der Nederlanden ( 1815)
“”””””””””Spanje zat op de Philippijnen”””””””””””” Van Philippijnse Engineers gehoord, dat de Nederlanders diverse aanvallen op de Spanjaarden hebben gepleegd. De plaatselijke bewoners waren echter erg blij met de Spanjaarden, want die hadden welvaart aan de bevolking gegeven.
Scholen werden voor de bevolking opgezet. Het ging zo ver dat het merendeel van de moslim bevolking over ging op het katholieke geloof. Toen er ook een oorlog uitbrak tussen Nederland en Spanje, streden de mensen van het land mee aan de Spaanse kant.
Ron Geenen zegt:
7 november 2016 om 10:04 pm
Van Philippijnse Engineers gehoord, dat de Nederlanders diverse aanvallen op de Spanjaarden hebben gepleegd.
==========================================
Wanneer heb je dat gehoord?
Ik denk dat de informatie niet juist is.
In de Molukken heeft de Spanjaarden weinig invloed.
Wel proberen ze de sterke invloed van de Portugezen eerst te “breken, Port.Spanje proberen de Sultan van Ternate/Tidore) te binden.
Na de “fusie” tussen Portugal en Spanje kon de Spanjaarden enige invloed uitoefenen in de Molukken (Noord en Zuid).
Google maar en je vindt o.a.:
Dutch attacks[edit]
In 1646, a series of five naval actions known as the Battles of La Naval de Manila was fought between the forces of Spain and the Dutch Republic, as part of the Eighty Years’ War. Although the Spanish forces consisted of just two Manila galleons and a galley with crews composed mainly of Filipino volunteers, against three separate Dutch squadrons, totaling eighteen ships, the Dutch squadrons were severely defeated in all fronts by the Spanish-Filipino forces, forcing the Dutch to abandon their plans for an invasion of the Philippines.
On June 6, 1647, Dutch vessels were sighted near Mariveles Island. In spite of the preparations, the Spanish had only one galleon (the San Diego) and two galleys ready to engage the enemy. The Dutch had twelve major vessels.
On June 12, the armada attacked the Spanish port of Cavite. The battle lasted eight hours, and the Spanish believed they had done much damage to the enemy flagship and the other vessels. The Spanish ships were not badly damaged and casualties were low. However, nearly every roof in the Spanish settlement was damaged by cannon fire, which particularly concentrated on the cathedral. On June 19, the armada was split, with six ships sailing for the shipyard of Mindoro and the other six remaining in Manila Bay. The Dutch next attacked Pampanga, where they captured the fortified monastery, taking prisoners and executing almost 200 Filipino defenders. The governor ordered solemn funeral rites for the dead and payments to their widows and orphans.[20][21][22]
There was an expedition the following year that arrived in Jolo in July. The Dutch had formed an alliance with an anti-Spanish king, Salicala. The Spanish garrison on the island was small, but survived a Dutch bombardment. The Dutch finally withdrew, and the Spanish made peace with the Joloans, and then also withdrew.[20][21][22]
There was also an unsuccessful attack on Zamboanga in 1648. That year the Dutch promised the natives of Mindanao that they would return in 1649 with aid in support of a revolt against the Spanish. Several revolts did break out, the most serious being in the village of Lindáo. There most of the Spaniards were killed, and the survivors were forced to flee in a small river boat to Butuán. However, Dutch aid did not materialize. The authorities from Manila issued a general pardon, and many of the Filipinos in the mountains surrendered. However, some of those were hanged and most of the rest were enslaved.[20][21][22]
Het doel van de VOC was winst maken en handel was een middel daartoe.
Andere middelen waren oorlogjes voeren, grond inpikken, dan wel heersen, mensen bewust vermoorden, bedreigen.
Slaven maken . Mensen met geweld dwingen alleen aan de VOC te verkopen. Of niet verbouwen wat de VOC niet wilde.
Allemaal maffia-praktijken. Nu streng verboden in Indonesië en in Nederland.
“”””””””””Allemaal maffia-praktijken. Nu streng verboden in Indonesië en in Nederland.””””””””””
“Maar die praktijken van toen waren helemaal normaal. Het was het recht van de sterke. Alle volkeren in die tijd deden dat. Tegenwoordig wordt door de mens daar een oordeel geveld, wat niet in overeenkomst is met de vroegere levens methoden. Dus moet men er ook niet te veel over oordelen. Zeker niet wat de plaatselijke mensen deden met het standbeeld. Als we 100 jaar verder zijn zullen die mensen dan oordelen over onze tijd als, misschien, een slap zootje.
Beste Boeroeng je overdrijft wel. Het is zoals Ron Geenen zegt,het was het recht van de sterkste. Opeten, voordat jezelf opgegeten wordt. Kortom de tijden veranderen, nu af te keuren, toen normaal.
Peter, als je de VOC beschouwt , dan moet je dat niet doen met de tijdsgeest van de VOC-heren.
Het was geen gewoon handelsbedrijf. Nooit geweest . Niet volgens de tijdsgeest van toen en ook niet van nu.
@Peter; ‘voor het bezetten van land etc.’ – De Banda eilanden werden na de genocide bezet(!). De eilanden in perken ingedeeld met als ‘opzichter'(perkenier) een VOC dienaar en als werkvolk de ingevoerde slaven. De de door de VOC bepaalde inkoopprijs van notenmuskaat opbrengst werd met forse winst in Europa verkocht. ‘de VOC als bemiddelaar bij conflicten etc’ – De VOC zorgde ervoor om betrokken te worden! Door provocaties ontstonden conflicten. Om zodoende daarna de gebieden op Java, via bemiddeling(!)= verdeel heers, te bezetten. Na vooral de ‘ethische oproep’ werd dit vooral door Van Heutz vervolmaakt tot het Indië.
Heer Mertens er hebben in de Archipel altijd conflicten bestaan, ook voor de periode van de VOC. Denk aan de controverse tussen de sultan van Tidore en die van Ternate.
Op Java had je de vijandige situatie tussen Mataram en Bantam. Maar conflicten ontstonden ook vaak binnen de vorstelijke families, ik denk bijvoorbeeld aan de familieruzies die ontstonden bij opvolging.
Maar ook de Hindoekoninkrijken hadden geen lang leven. De ene volgde op de andere; Kedirie, Singosari, Modjopait op Midden- en Oost- Java. Maar ook op West Java was de situatie in het Koninkrijk Soenda niet stabiel
En verder de vorstelijke familie van Pontianak was van uitheemse, Arabische, huize.
@Peter; ‘altijd conflicten bestaan’- Dat klopt. En de VOC maakte daar gretig gebruik van. Wat natuurlijk ook logisch was. Want zij waren belust op gewin door handel. En als het zo uitkwam, desnoods via conflicten tot het eigenen van gebieden, die zij onder controle verkregen. Banda door genocide; het ontvolken en onteigenen van het grond gebied. De Westers mogendheden; Spanje, Engeland, Portugal ea. waren in die tijd door hun bewapening/ buskruit etc. meester in dergelijke oorlogen voeren tov. de inheemsen.
Deze zaken/feiten werden in onze geschiedenis met eufemistische omschrijvingen verdoezeld.
“Van Heutz ” Van Heutz en VOC is toch wel verschrikkelijk ver van elkaar weg en onvergelijkbaar. Leuk die forse winst als je weet dat de VOC nauwelijks winst maakte en uiteindelijk met een negatieve totaalsom in het niets verdwenen.
@JASomers; ‘onvergelijkbaar’- Waarom? Beiden streefden naar ; ‘daar werd iets groots verricht’. Zie maar hoe van Heutz indertijd door Colijn werd aangeprezen. Colijn zorgde ervoor dat deze ‘grote Nederlander’zijn standbeeld kreeg in Amsterdam. En ook in Indië, ten aanschouwen van al die inlanders.
Allemaal maffia-praktijken.
Is ’t niet te kort door de bocht om deze vergelijking te plaatsen?
De VOC was geen geheim genootschap.
DEKOLONISATIE!!!
Nieuw-Guinea, woest en wazig
De oostgrens van Nederland lag nog niet zo heel lang geleden in Nieuw-Guinea, het land van de Papoea’s, op 141 graden…
Promotie Klaas Stutje: Indonesisch nationalisme in Europa
Op woensdag 15 juni, om 13.00 uur, verdedigt IISG-medewerker Klaas Stutje zijn proefschrift over Indonesisch nationalisme in de…
Noodtoestand duurt 12 jaar
‘Emergency’ was de eufemistische benaming voor de oorlog die sinds 1948 gevoerd werd tussen de Britse koloniale autoriteiten in…
Paul Panda Farnana
Paul Panda Farnana M’Fumu werkte als landbouw-expert in koloniaal Belgisch Kongo. Bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog…
Ngo Van
Ngo Van werd geboren in een Vietnamees dorpje nabij Saigon in 1913. Als veertienjarige vertrok hij naar Saigon om als…
‘Satanas’ in de Belgische Kongo
Dorpelingen in de Kongolese districten Kwango en Kikwat, waar veel palmolieplantages waren, kwamen in juli 1931 in opstand tegen…
Sétif Opstand
Politieagenten waren het gezicht van de koloniale overheersing in een groot deel van de Maghreb. Voor de tegenstanders van het…
Driehoeksmigratie
Op 19 december 1961 begon het Indiase leger onder het presidentschap van Nehroe met de inname van de Portugese kolonie Goa op het…
(De)constructie van een dam
De socialistische leider Samora Machel werd op 25 juni 1975 de eerste president van het onafhankelijke Mozambique. In zijn ‘state…
Fototentoonstelling Frits Eisenloeffel
De Nederlandse journalist Frits Eisenloeffel (1944-2001) legde de dekolonisatie, de vrijheidsstrijd en de wederopbouw van diverse…
De Afrikaanse reizen van Frits Eisenloeffel
Dit onderdeel van de webpresentatie van foto’s van Frits Eisenloeffel treedt in het voetspoor van de Nederlandse journalist en…
De overwinning is zeker
In de Overeenkomst van Lancaster House werd overeenstemming bereikt over de onafhankelijkheid van Rhodesië (Zimbabwe). De…
Poncke Princen viert kerst
Uit het dagboek van Poncke Princen, die wegens desertie uit het Nederlandse leger tijdens de koloniale oorlog in Indonesië een…
VN laat West Irian vallen
Sinds 1962 stond de voormalige Nederlandse kolonie West Irian onder protectie van de VN. Indonesië heerste er in de praktijk en…
Suriname: een gouden toekomst
De nieuwe vlag van Suriname werd gepresenteerd op 25 november 1975, de dag van de onafhankelijkheid. Aan de vooravond van de…
Republik Indonesia
‘Better to the hell than to be colonized again’ wordt op 17 augustus 1945 in Djakarta op een tram gekalkt. Het is de dag van de…
Politionele actie van het leger
Op 20 juli 1947 worden in Indonesië politieke activisten gearresteerd en vastgezet door het Nederlandse leger. Die dag heeft de…
Mozambique onafhankelijk
In 1975 maakte Mozambique zich los van Portugal. Onafhankelijkheidsdag wordt gevierd op 25 juni, en dat is ook de dag waarop, in…
Polisario
De beweging voor een onafhankelijk West-Sahara, Polisario werd officieel opgericht op 10 mei 1973 met het doel een eind te maken…
Eenzijdig anti-imperialisme
De Belgische communistische jeugd marcheerde op 24 april 1966 in de straten van Brussel tegen het imperialisme in Kongo. Kongo,…
Islamitische klanken
La Charte Tunisienne is de spreekbuis van de Tunesische onafhankelijkheidsbeweging onder leiding van Habib Bourguiba (1903-2000…
Bestuursambtenaar en avonturier op Nieuw-Guinea
Jean Victor de Bruijn alias Jungle Pimpernel. In de zomer van 2012 ontving het IISG een aanvulling op het archief van de Papua-…
Een socialist ‘uit onze koloniën’
De eerste socialist die voet aan wal zette in Nederlands-Indië was Henri Hubertus van Kol (1852-1925). Van Kol, die al actief was…
Mohammad Hatta, moslim en westers intellectueel
“Ik ben geen bewonderaar van de practijken van de Westersche democratie, maar ik hoop op de overwinning van den democratischen…
Foto-archief Wim Dussel
Het foto-archief van journalist en fotograaf Wim Dussel (1920-2004) is sinds 2004 ondergebracht bij het IISG. Dussel doorkruiste…
Multatuli als Emancipator
Multatulitentoonstelling in IISGDe tentoonstelling toont een selectie van brieven, boeken, brochures, tijdschriften, politieke…
Multatuli als emancipator
Symposium, boekpresentatie en de finissage van een kleine tentoonstelling met Multatuliana uit de collecties van het Persmuseum…
1 Mei parade en textielarbeiders in Angola 1975
Foto’s van Frits EisenloeffelJournalist Frits Eisenloeffel bezocht Angola in 1975 en 1976 om getuige te zijn van de…
Machtsoverdracht in Guinee-Bissau 1974
Foto’s van Frits EisenloeffelJournalist Frits Eisenloeffel reisde naar Guinee-Bissau in 1974 om de machtsoverdracht van de…
Herbebossing en landhervormingen in Kaapverdië 1981
Foto’s van Frits EisenloeffelJournalist Frits Eisenloeffel reisde naar Guinee en Kaapverdië in augustus-september 1981 om verslag…
De bouw van de Cahora Bassa Dam in Mozambique 1975
Foto’s van Frits EisenloeffelJournalist Frits Eisenloeffel reisde in 1975 naar Mozambique om verslag te doen van de…
The World in World Wars
The volume situates itself within the growing field of research on the global social history of the World Wars. By investigating…
Anarchism and Syndicalism in the Colonial and Postcolonial World, 1870-1940
Narratives of anarchist and syndicalist
Een passende tekst uit Tijdschrift voor Sociale en Economische Geschiedenis:
“There was a young lady called Starky, who had an affair with a darkie. The result of her sins, were triplets not twins; one Black, one White and one Khaki.”
Liesbeth Rosen Jacobson analyseert in haar artikel ‘Blacky-whites, cheechees and eight-annas’ (in TSEG 2016 no 2 (externe link) ) hoe deze ‘khaki’ kinderen in de literatuur worden geportretteerd.
Zij waren het resultaat van verbintenissen tussen Europese mannen en Aziatische vrouwen in de koloniale tijd. Etnische stereotypering duurde tot ver in de postkoloniale tijd voort.
Rosen vergelijkt de literatuur met betrekking tot Nederlands-Indië (b.v. Couperus), Brits India (b.v. E.M.Forster) en Frans Indochina (b.v. Chivas Baron).
VOC geen handelsbedrijf.
Beste Boeroeng, geen handelsbedrijf? Het was het eerste beursgenoteerd bedrijf in de wereld.
Het was inderdaad geen gewoon bedrijf maar een bedrijf met souvereine voorrechten: ze mocht een land de oorlog verklaren, soldaten werven, forten bouwen.
Maar het was wel degelijk een bedrijf met als doel winst te maken. En zoals eerder gezegd en door anderen bevestigd. De VOC moest zich handhaven tegenover de Portugezen en de Engelsen. Ze moesten ook de nodige piraten in de Indische Oceaan van zich afhouden.
Het was mogelijk een vreemde constructie, maar let wel de Republiek zat feitelijk ook eigenaardig in elkaar. Formeel waren de heren hoogmogendheden van de Staten Generaal de souvereinen, maar de feitelijk macht werd uitgeoefend door de Stadhouder en de raadpensionaris van Holland.
Ik schreef ‘geen gewoon handelsbedrijf’ Als men die term ‘handelsbedrijf ‘ gebruikt dan denken mensen meestal aan hedendaagse bedrijven. In principe binnen de wet blijvend ( maar niet altijd) , netjes naar de samenleving toe. Ook in die tijd had je gewone handelsbedrijven die netjes waren.
Tuurlijk… winst maken was het eerste doel. Heel normaal voor gewone nette bedrijven , maar ook voor meer onfatsoenlijke clubjes. Toen en nog steeds
“”””””””””””Ik schreef ‘geen gewoon handelsbedrijf’ Als men die term ‘handelsbedrijf ‘ gebruikt dan denken mensen meestal aan hedendaagse bedrijven. “”””””””””””
Misschien is het dan ook beter en duidelijker wat preciezer de zin op te bouwen. Het wordt bij velen soms een gewoonte te denken als vandaag en te oordelen of veroordelen het vroeger. Jammer dat het te veel door heel wat hedendaagse mensen word gedaan.
@RonGeenen; ‘te denken als vandaag etc.’ – Er is tussen toen en nu geen verschil. Moord= moord en genocide blijft volkeren moord. Coen haalde het christendom erbij. En dat doet IS nu ook. Alsof het daardoor verheerlijkt moet worden. Echter niet te vatten voor hen, die nog steeds in tempo doeloe verblijven(ook als zijn zij geëmigreerd naar elders)
Hr Mertens moord=moord. Het is maar hoe je het interpreteert. De VOC interpreteerde het als oorlog. Immers ze mochten andere volkeren dan wel landen de oorlog verklaren. Ja in elke oorlog wordt gemoord……? Met mijn hedendaagse verlichte zienswijze beschouw ik de doodstraf ook als moord, een justitiële moord.
@Peter; ‘interpreteerde het als oorlog’ – Wat daar op Banda is gebeurd is meer dan moord. Banda werd ontvolkt= genocide! De kladderaars van JP Coen’s standbeeld beseften; wat was geschied. Zo ook, wat al in de ’60 jr. gebeurde, met het monument van Van Heutz te Amsterdam. Daar werd het Van Heutz borstbeeld met een ‘bommetje’ verwijderd en in de gracht gesmeten. De daders deden recht(!) wat voorheen als heldendaad werd beschouwd/vastgelegd. ‘verlichte zienswijze’ – Een dood doener. Om met 2 maten te meten. Ook toen al werden deze misdaden opgemerkt. Echter door de propaganda/ nationalistische schreeuwers verdoezeld.( zelfs nu nog?)
Hr Mertens nogmaals wij zijn het resultaat van ons verleden, met zijn goede en slechte kanten. In de middeleeuwen en nog wat jaren daarna gebruikte men fysiek geweld; het zwaard en andere gewelddadige instrumenten om het doel te bereiken.
We hebben nu geleerd dat je beter je hoofd en je mond kan gebruiken, goedkoper en efficiënter. Geweld is een uiterst middel, u weet wel Von Clausewitz.
Bekijk de geschiedenis niet enkel met de bril van een historicus maar ook die van een socioloog.
Dus voor Coen was zijn gewelddadige actie op Lontor oorlog. Mogelijk ook beïnvloed door de moord op adm Verhoeff en 2 soldaten 8 of 9 jaar daarvoor.
Ik geloof ook dat Coen hard was, mogelijk wreed. Maar op deze hardheid is de VOC gefundeerd.
Als u alles met de huidige bril van specialers bekijkt dat moet u toch wel treuren dat u op een aardbol leeft, waar terugkijkend, heel veel bloed aankleeft.
@Peter; ‘ bril van een socioloog’ – Die zal dan zeker Coen’s daden doorspekt met door; ‘God’s genade omgelegde slachtoffers’ zeker niet aan de tijdsomstandigheden van die periode wijten. Voor de goede orde; ik treur helemaal niet over dat verleden. Het is geschied. Echter wel nu benoemen met de correcte omschrijving van dat feit. Zoals ook nu begrepen wordt door de jonge generatie historici. En het publiek! (die de bekladding aan geeft)
Lees specsavers Ipv specialers
@Peter; ‘specsavers’ – Ik denk dat het eerder aan u besteed is, want die verkoopt 2 brillen voor 1 prijs! Voor hem die met 2 maten de geschiedenis leest! Goedkoper kan niet meer.