De Nederlandse ambassadeur in Indonesië heeft excuses aangeboden voor de standrechtelijke executies tijdens de koloniale oorlog in het voormalige Nederlands-Indië. ‘Namens de Nederlandse regering bied ik excuses aan voor deze excessen’, zei ambassadeur Tjeerd de Zwaan donderdagochtend vroeg in het Erasmushuis in Jakarta.
De Zwaan tijdens het uitspreken van de excuses. (NOS)
Volgens De Zwaan heeft de Nederlandse regering een ‘bijzondere verantwoordelijkheid’ voor de weduwen van slachtoffers van de executies. Nederlandse militairen maakten zich daar volgens de ambassadeur onder meer schuldig aan in het toenmalige Zuid-Celebes en het dorp Rawahgedeh op Java.
In het publiek zaten familieleden van verschillende weduwen uit Zuid-Sulawesi, die onlangs een schikking troffen met de Nederlandse staat. De ambassadeur beloofde volgende week naar de provincie te reizen om de vrouwen persoonlijk excuses aan te bieden. De Zwaan: ‘Wat ik tegen u zeg, zal ik binnenkort ook delen met de vrouwen in Zuid-Sulawesi.’
Hoewel over het Nederlandse optreden nog altijd veel onduidelijk is, wordt algemeen aangenomen dat de ‘Zuid-Celebes-affaire’ tussen december 1946 en eind februari 1947 het ernstigste ‘exces’ is geweest.
Duizenden mensen werden toen geëxecuteerd in het huidige Zuid-Sulawesi omdat zij zich schuldig zouden hebben gemaakt aan terroristische activiteiten. Dat gebeurde zonder proces en vaak zelfs zonder ondervraging.
Commando’s moesten veiligheid herstellen
Het Depot Speciale Troepen onder commando van kapitein Raymond Westerling stond bekend om die werkwijze. Die commando’s waren door Nederland naar Zuid-Celebes gestuurd om de veiligheid te herstellen. In het gebied heerste anarchie. Indonesische opstandelingen en bendes waren in de maanden voor het ingrijpen verantwoordelijk voor honderden moorden op Nederlanders en andere tegenstanders.
De ‘zuiveringsacties’ verliepen vaak op dezelfde manier, ook wel de methode-Westerling genoemd. Militairen dreven de bevolking van kampongs eerst samen. De mannen werden daarbij van de vrouwen en kinderen gescheiden.
Een Nederlandse veteraan die zijn verhaal enkele jaren geleden deed tegenover het tv-programma Andere Tijden vertelde daarover dat kapitein Westerling tijdens zo’n actie plaatsnam achter een klaptafeltje, met twee pistolen voor zich. Hij las daarbij de namen van de vermeende ‘terroristen’ op van een lijst van de inlichtingendiensten.
‘Toen iemand uit de groep naar voren kwam, pakte hij één van zijn pistolen en schoot die man dood. Er werd niets gevraagd, alleen naar je naam. Als je op de lijst stond, werd je doodgeschoten’, aldus de veteraan.
Groot bloedbad
Een groot bloedbad vond plaats op 1 februari 1947 in de kampong Galoeng-Galoeng. Tijdens executies daar kwam het bericht dat in een naburige kampong drie militairen waren gedood. De mannen uit die kampong werden verzameld waarna militairen in het wilde weg op hen schoten. Dat had volgens de rapporten tussen de 350 en 400 slachtoffers tot gevolg.
Volgens schattingen van Nederlandse kant zijn in Zuid-Celebes zo’n 3000 mensen geëxecuteerd. Maar historici denken dat het niet onwaarschijnlijk is dat het aantal fors hoger is. Sommige Indonesische ramingen houden het zelfs op een veelvoud. Het precieze aantal slachtoffers is moeilijk nog vast te stellen omdat van veel geëxecuteerden zelfs de namen niet zijn vastgelegd.
x
Dit artikel verscheen eerder in de Volkskrant, 12 september 2013.
x
Java Post 
Het schijnt haast en onmenselijke opgave te zijn om op te schrijven wat er indertijd nu werkelijk gebeurd is; niet de Nederlanders werden door ‘bendes’ geterroriseerd maar de inlandse bevolking die dan ook uiterst dankbaar was dat hieraan o.a. door Westerling een einde werd gemaakt. Dit is geen ‘nieuwtje’ maar staat in het rapport Van Rij/Stam; jarenlang door de Ned. overheid achter gesloten deuren gehouden, maar nu voor iedereen te down loaden. Misschien een idee voor min. Timmermans om dat alsnog te doen!
Zwaan, je bent in mijn ogen een klootzak ! Moet je nog maar even je schoolgeld gaan terughalen want je begrijpt er de ballen niet van ! Hang maar meteen jouw politieke rol aan de kapstok want je hebt geen benul van de realiteiten uit het verleden ! En dat representeert Nederland in het buitenland ……….. ?!
Ach, die Zwaan behoort ook tot het ‘Systeem’ en dat systeem is er op uit om ons ‘dom’ te houden, daar gaat het om!
Het was GEEN koloniale oorlog, maar volgens de toenmalige Nederlandse Regering een Politionele Actie. Jammer dat onze Ambassadeur daar niet van op de hoogte is!
Ik ben bij het begin van de tweede actie,eind 1948 op Noord Sumatra, als pelotonssergeant beëdigd als veldpolitie.
Bij een oorlog is dat niet nodig!
Ook was er een afspraak tussen de Indonesische- en Nederlandse regering, bij de overdracht, eind 1949, dat er niet meer gesproken zal worden over de tijd vóór de overdracht
Realiteit daar worden wij niet graag mee geconfronteerd.
Realiteit: je krijgt de hoogste onderscheiding in Nederland voor het verzet dat je pleegt in WO II, terwijl je anno 2013 posthuum door dezelfde overheid wordt gebrandmerkt als massa-moordenaar in Indonesië. De Nederlandse regering maakt alsnog excuses.
Realiteit: wat Vermeulen is overkomen, kan dat ons niet allemaal overkomen?
Wordt ons handelen niet immer bepaald door heersende meningen,ideologiën waarvan anderen ons proberen te overtuigen? Door datgene wat wij in de media lezen? Of ook mogelijk door eigen persoonlijke frustraties ? Waren onze militairen misschien op het verkeerde been gezet? Stonden wij zoals Minister Bot ons heeft geleerd: aan de verkeerde kant van de geschiedenis?
Heeft niet ieder mens in zich een goede gen en een kwade gen? Een oorlog is wreed, verminkt mensen vaak voor hu leven. Je bent niet neutraal in een oorlog, je staat aan de kant van hen, wiens mening jou is voorgekauwd. Worden wij niet allemaal voorgeprogrammeerd?. Dat was toen en nu? Tenzij wij besluiten ons bewust te worden van wat wij denken en zijn en gaan begrijpen hoe wij en anderen in elkaar zitten. Leren met de realiteit te leven en niet met onze illusies over onszelf en anderen. Misschien leren wij dan wereldburgers te worden.
Joty ter Kulve
Met alle respect, mevrouw Ter Kulve, ik ben het in deze niet met u eens. Ik ga uit van een persoonlijke verantwoordelijkheid voor de eigen daden. Daderschap als dat van Vermeulen “overkomt” ons niet, maar is een keuze.
Achtergrond en persoonlijkheid kunnen een dergelijke keuze verklaren, maar nooit dienen als verontschuldiging.
Mooi geschreven, Joty ter Kulve, Waar maar ook in deze Wereld zijn nu en toen zulke “politionele acties” zoals wij zeggen “in one form or other” onder het mom dat het voor de gerechtelijkheid van ons voorleven is bijv Vietnam, Irack, Afghanistan, misschien nog Syrie en zo voort. In ieder van deze “acties” komen buitensporigheden te boven jaren later met beschuldegingen tegenover het militaire gezag in kwestie, Het is altijd een politiek ping pong spel met geldelijke overwegingen in de achtergrond..
Wat de Ned.Ambassadeur overheeft in de periode van 1945-1947. Nooit gesproken over de perode van 1596 tot 1942.Over J.P. Coen met zijn 100 Japanse samurai beulen , de Java dan Aceh oorlog enz. Ik praat hier alleen maar over de ironie van het Intl.Gerechtshof in Den Haag. Want de Indonesiers hebben ook 2 millioen zo genaamde communisten vermoord zonder eenig legale process.
Ik vind het een welhaast BELACHELIJKE act van excuses ….. al die compenseringen etc.
Er is in dat land zo enorm veel gemoord geweest – ook méde onder eigen mensen – , dat eigenlijk Nederland gerust ‘buiten schot’ mag blijven, want dat laatste drupje ‘daad’ telt niet mee in de ‘Indonesische pot’ ! Zijn jullie nakomertjes eigenlijk wel daarvan op de hoogte ? Leuk jullie ‘medewerking’ en ‘initiatief’ op het gebied van ‘blijk geven van modern Nederlands gevoel van medeleven’………. hadden jullie toch óók eens de toenmalige gebeurtenissen onder ogen mogen zien en van nabij mogen meemaken! Stelletje stumperds !!! Hoe zeer moeten jullie ogen niet worden uitgewassen. Laten jullie je ook nog van de huidige ‘Indonesische fan-gemeenschap’ verblinden ! Graag een reactie ………….
Waar ging het eigenlijk weer om?
http://www.uitzendinggemist.nl/afleveringen/1181007
Je blijft hier in herhalingen treden, Uitzending begint op ca 4:40
Don’t feed the troll…
De troll gaat het volgend jaar — op uitnodiging — naar Indonesie om:
1. zijn excuses aan te bieden
2. met veel egards te worden behandeld, zodat hij zich weer waant in de tijd dat die Indonesiers in de desa blij waren dat hij weer terugkeerde om rust en orde te brengen met zijn repeteergeweer. Op dit laatste lijkt hij wel 😉
Kapitein Westerling
Met een resoluut gebaar tilde Kapitein Raymond P.P. Westerling (alias de Turk) het afgehakte hoofd van een bendeleider aan de haren uit de prullenbak naast zijn bureau, om een tegenstribbelende bendeleider te overtuigen dat hij beter kon meewerken.
http://members.chello.nl/pscheele/kapiteinwesterling.html
De excuses heeft de bedoeilng dat Nederland niet door de wereld wordt uitgelachen wegens dat het Intl.Hooggerechts of voor den Rechten van de Mens in den Haag is.En de Hollandse rechters( if any) als clowns daar optreden.
Dhr Hankypanky, hoe defineert U gerechtigheid of wordt dat bij U koud opgediend.,
Ik heb de Egyptenaren van 2000 jaar geleden niet meegemaakt maar ik heb daar wel een ,mening over, alhoewle ik geen ervaringsdeskundige ben. Ik ben gewoon overstelpd door de argumenten, hoe goed bedoeld ook, door U aangedragen
Oorspronkelijk was het toch het plan de de ambassadeur niet naar Sulawesi zou gaan, dacht ik.
Is hij nu onder druk van de publieke opinie toch overstag gegaan?
Ik heb nog eens nagedacht over de excuses die velen vragen aan Indonesie voor de excessen tijdens de Bersiaptijd. Maar waarvoor kan de Republiek Indonesie aansprakelijk (strafrechterlijk begrip) gesteld worden. Vele slachtoffers kunnen zich niet de namen herinneren van de beulen, niemand heeft tot nu toe duidelijk kunnen maken hoe de commandolijn was tussen de Indonesische beulen en de Nationalisten. Dus er is geen oorlogsmisdaad waarvoor de Republiek zich dient te verontschuldigen.
Maar als de Republiek toch aansprakelijk gesteld had kunnen worden, waarom heeft de Staat der Nederlanden dat niet gelijk danwel na de Bersiapperiode gedaan, want er zijn in die periode toch meer dan 14.000 Nederlandse burgers verdwenen/vermoord en dat kan je toch niet even uitgummen. Misschien had de Staat andere prioriteiten maar waarom liet zij oogluikend en zonder veel misbaar toe dat meer dan 14.000 Harer burgers vermoord werden /verdwenen.
De Staat had dan toch een uitgelezen kans om de Republiek Indonesie aan de schandpaal te nagelen: de jonge Republik Indonesie van oorlogsmisdaden beticht, een en ander met afgrijswekkende foto’s duidelijk gemaakt. Indonesie zou door geen ander land, zelfs geen ex-kolonie, erkend worden, Indonesie zou door de Veiligheidsraad in de ban worden gedaan. Nee, Nederland liet van Mook en andere kneuzen hun gang gaan terwijl een kans voor open doel eens en voor altijd om zeep wordt gebracht. Is dat domheid????
Ik weet het niet en kan het ook niet het waarom achterhalen want de Bersiaptijd is als vele Indische momenten door een grijssluier bedekt. Het schandaal, de mogelijke oorlogsmisdaden waarvoor Indonesie aansprakelijk zou kunnen worden gesteld werd niet naar buiten gebracht. Let wel het Nederlandse leger was op dat moment nog geeneens in Indie dus er was nog geen sprake van excessen.
Daarom wil ik dat de Geschiedenis van de Bersiap verteld wordt, ik wil weten wat daar gebeurde en wat de Nederlandse Staat daar aan gedaan heeft. En ik wil ook die muur opdat niet vergeten wordt. En als dat niet het het straatje past van sommige bovenstaande Heren, dan is dat HUN probleem.
Nu zitten we met gigantisch frustraties terwijl de weduwen in Indonesie Recht wordt gedaan en de Nederlandse Regering als een stelletje nog geeneens goedwillende amateurs de boel klunzig n het honderd laten lopen.
De bersiap ellende is ontstaan door Ned.politiek beleid; (gedessavoueerd gesprek: Van der Plas-Soekarno,Hatta dd.4 okt.1945) geen zelfbeschikkingsrecht! en de confrontatie politiek; geen gesprek met collaborateur Soekarno! etc. in de hoop dat de Britten deze Indon.opstand zouden neerslaan. Door de bloederige wandaden over en weer en vooral Ned. regerings propaganda werden; Molukse en vooral de Indische groep tot reacties opgeroepen.( Siam KNIL ex.gevangenen weigerden in 1e instantie weer in strijd te gaan). De Britten weigerden( werden erbij betrokken-zie Soerabaia) en vertrokken en Ned.vervolgde het herkolonisatie proces conform voorgaande en beproefde ‘pacificatie methode’ met veel militaire geweld/idem ‘excessen’.-zie boek: Joh.Fabricius; Hoe ik Indië terug vond.
Laten we toch dat gekissebis achter ons. Het gaat om doden. Doet er niet toe van wat voor kleur. De mooie verhalen van al die heren gaan het archief in, wij buigen ons hoofd.
Mijn moeder stierf in het Lestari/Kertosono bersiap kamp nadat ze gebraden vis proefde dat ze van indonesiers buiten het kamp had gekocht (en dat later bedorven bleek!), VOORDAT wij kinderen het zouden eten….mijn moeder, Luci Matheron, begraven op een begraafplaats in Lestari dat zo’n 30-jaar geleden omgewoeld werd en niet meer bestaat……..van wie zouden mijn lieve moeder, inmiddels overladen Vader en broers, en wij overlevende kinderen, en kleinkinderen zo’n “verontschuldiging” kunnen- of mogen! – verwachten?
In het register van de Oorlogsgravenstichting: Wormer-Mathéron
Lucie
03-01-1905
Batavia
Kertosono, kamp
tolong ceritakan kejadian masa tahun 1905,mohon bantuannya,trim.
WAT GEWEEST IS LAAT MEN ZO ALS HET IS EN GEEN MEDLIJDEN GEZICHT LATEN ZIEN IN DE OORLOG ZIJN MENSEN TOCH ALS BEESTEN IK VIND DAT HET NIET OPGERAKEL KAN WORDEN IEDEREEN HAD HUN GELIEFDE VERLOREN HET GAAT TOCH NIET VOOR VERNIETIGING VAN EEN RAS HET IS PUUR OORLOG. HEB OOK GELIEFDES VERLOREN
Ik sta er verbaasd van waarom ze in Nederland zoveel ophef van maken en dat de derde generatie zo overtuigd is geworden dat iedereen die in Indonesie heeft gezeten na het eind van de tweede wereld oorlog en in de Merdaka tijd alle rampok partijen en hun buren hebben zien vermoorden (Tjintjang) nu als oorlogs misdadigers worden gekenmerkt. Op Java waren wij blij met Westerling die probeerde om weer recht te brengen en de bevolking die niets met deze rampok bendes te maken wilde hebben. Bij gebrek van wetenschap en video of al die gebeurtenisen word nu Van Heutz, en Jan Pieterzoon Coen ook als oorlogs misdadiger genoemd.